Leven tussen twee werelden

InterviewGuido Sterkendries

Ecofotograaf guido StErkEndriES, onlangS nog door hEt BritSE Blad thE Sun BEwiErookt alS ‘dE tarzan van dE foto-grafiE’, iS ovEr dE hElE wErEld BEkEnd. Onlangs

rOlde zijn eerste bOek ‘ama-

zOne puur’ van de persen,

terwijl hij Ondertussen hard

werkt aan wat hij zijn le-

venswerk nOemt: een kanjer

van een uitgave, enkele kilO’s

zwaar, genaamd ‘battle FOr

liFe’. OFtewel: het leven in

trOpisch amerika.

waar de vergelijking ‘de tarzan van de fo-tografie’ vandaan komt, wordt meteen duidelijk wanneer sterkendries me in de voordeur van zijn huis in edegem opwacht. boomlange vent, gespierde torso, lang haar

tot op zijn schouders. je stelt je er onmiddellijk chimpan-sees, lianen en alligators bij voor. de waarheid is niet eens zo veraf. reeds 21 jaar reist sterkendries de wereld rond, op zoek naar geverderde, geschubte of in vacht gestoken fotomodellen, hoofdrolspelers -en speelsters die weliswaar geen kapsones hebben, maar die wel scherp, verrassend of

zelfs (letterlijk) giftig uit de hoek kunnen komen en zich vaak ophouden op plekken waar normale mensen niet komen. bij voorkeur in tropisch amerika, sterkendries’ tweede biotoop. “de amazone betekent alles voor me,” zegt hij. “alles daar-aan boeit me. de kleurenpracht, de cultuur, de diversiteit die ik nergens anders ter wereld zo intens ervaar.”

Het uLtieme beeLdhij onderhoudt er sinds jaren goede contacten met zelfs de meest achterdochtige indianenstammen. dat resulteer-de in tientallen expedities naar ondoordringbaar geachte

stukjes regenwoud. de foto’s in zijn eerste boek, amazone puur, liegen er niet om. sterkendries heeft dat streepje voor op andere natuurfotografen omdat hij het avontuur niet schuwt. hij hangt boven ravijnen, balanceert op dunne tak-ken in het bladerdak van een regenwoud, ploetert zich een weg door modderpoelen of zuigt het gif van slangen of hagedissen uit voor dat ene, ultieme beeld. een eerste uit-draai van zijn op stapel staande levenswerk, het boek ‘bat-tle for life’, ligt ergens op de salontafel in zijn huis. Ook daarin staan de fauna, flora en indianenstammen van de braziliaanse regenwouden centraal. de beste foto’s dankt

hij aan de huaorani-stam in equador, een bedreigde volks-stam die door de buitenwereld als wreed wordt bestempelt, maar er wel voor zorgde dat sterkendries diep in het regen-woud kon doordringen. “ik wil met die boeken iets vastleg-gen voor het te laat is,” klinkt het. “ik wil aantonen wat voor prachtige dingen je er aantreft en hoe kostbaar het unieke leven is. de gedragingen van de indianen, de ma-nier waarop dieren zich voortbewegen of waarop de jungle tot leven komt... het zijn allemaal dingen die dreigen te verdwijnen, hetzij door ontbossing, de opwarming van de aarde, de petroleumindustrie of de kolonisatie.”

foto

: luc

Jan

ssen

sactua

4 | A.S.Magazine - Nr. 12 - 2010 A.S.Magazine - Nr. 12 - 2010 | 5

Het lijkt me niet makkelijk om het vertrouwen van de indianen te winnen. Hoe heb je dat aangepakt?“Soms moet je geluk hebben. Indianen zijn inderdaad niet bepaald welwillend tegenover westerlingen, maar er zitten ruimdenkenden tussen. Jaren geleden heb ik een ernstige voetwonde genezen van een oudere vrouw, Omentoké. Daaruit is een soort van platonische liefdes-relatie ontstaan. Zij heeft me opgenomen in de stam, me alles geleerd over voedsel, insecten, dieren, planten en bomen. Nu, er is een reden waarom indianen liever geen contact willen met westerlingen: ze zijn bang van onze ziekten. Zij bezitten géén immuniteit tegen griep of pokken in de beginstadia. In sommige regio’s is er nog maar 10 procent van hun stam over na vijf weken contact met blanken. Polygamie kan daarvan een ge-volg zijn. Ongehoord, vinden wij in het westen, maar wat zou je zelf doen als de uitroeiing dreigt?! Het leven is er bikkelhard! Dat ze de jongste jaren steeds vaker naar de steden trekken is enkel om te praten met de beleidsmensen, want ook dat is een manie r om hun overlevingskansen te vergroten. Ze beseffen dat als po-litici en actievoerders het voor hen willen opnemen, het publiek hen eerst moeten leren kennen. Dat is uiteraard ook een reden waarom ze wilden dat ik hun ‘schreeuw’ zou verbeelden via foto’s. Dat ik hun manier van leven zou vastleggen om hen alzo een stem te geven voor de rest van de wereld.”

Maar de verwachtingen zijn niet altijd dezelfde. Ik be-greep dat Omentoké al die tijd dacht dat je in haar stam zou blijven.“Ik ben er slechts vijf à zes weken gebleven, maar toen ik aanstalten maakte om weg te gaan, was ze bedroefd. Eigenlijk had ze gewild dat ik er bleef en de stam zou vergroten met nieuwe genen. Dat was haar grote wens. Dat valt historisch te verklaren: hun natuurlijke vijan-den zijn vermengd met blanken, waardoor ze groter van gestalte zijn. Kinderen van mij zouden dus imposanter zijn.”

Zou je er kunnen wonen?“Moeilijke vraag. Kan ik hier wel leven? Ik heb er al veertien jaar lang niet echt een antwoord op. (In gedach-ten) Ik denk dat ik heb leren leven tussen twee werelden. Nu ja, het kost me nog steeds moeite, hoor. Ik denk dat het er op neerkomt jezelf te blijven. Ik loop hier niet met schotels in mijn oorlellen of buisjes in mijn neus -hoewel ze dat ginder al vaak wilden aanbrengen. Maar het moeilijke is dat de buitenwereld niet altijd begrijpt dat je jezelf wil blijven. Ik heb een eigenheid opgebouwd die tussen ginder en hier valt. Ik begrijp het systeem hier wel, maar toch val ik steil achterover wanneer ik zie hoe de mensen hier niet kunnen stilstaan bij zichzelf en hun eigen puurheid. We gaan hier voorbij aan zoveel waar-devolle dingen. We vechten over taalproblematiek ter-wijl kwetsbare diersoorten voorgoed verdwijnen in het boeiendste en belangrijkste ecosysteem ter wereld. Dat is niet exclusief voor België zo. Ik zie het op veel plaatsen. We moeten politiek bijgedraaid worden, ons afvragen of het besef tussen wat belangrijk en minder belangrijk is, nog wel in evenwicht is.”

“we vechten over taalproblematiek terwijl diersoorten voorgoed verdwijnen.” twee kanamari kinderen zijn onafscheidelijk spontaan desondanks de bedreigingen.

2

3

Je staat er om bekend dat je risico’s neemt voor die ene ultieme foto. Je bent zelfs al enkele keren aange-vallen door bijvoorbeeld een boomwurgslang, of er-ger, een Gila monster.“Dat laatste beest had gelijk: ik was het te dicht be-naderd en had te weinig rekening gehouden met zijn waarschuwingssignalen. Ik was alleen toe hij me in de onderarm beet, en ik wist zijn gif dodelijk kon zijn. Het is neurotoxisch en verspreid zich via je bloed. Gelukkig reageerde mijn lichaam er relatief goed op. Met een Bic had ik een strepensysteem op mijn arm aangebracht om de pijngrens te kunnen volgen. Ik duidde aan tot waar ik het gif voelde. Ik ben het gif uit de wonde blijven zuigen en besloot te gaan liggen om mijn hartslag rustig te houden - want stress doet het gif zich sneller naar je hart begeven- en bleef maar zingen om te checken of mijn tong dubbelsloeg of niet, want dat zou betekenen dat het gif mijn hersenen bereikt had. Uren later kwam een bevriende arts me ophalen, maar ik wist toen al dat het ergste achter de rug was. De boomwurgslang was ik ook te dicht benaderd, op zo’n twintig centimeter. Ik wist dat zijn beet een geweldige infectie kon veroor-zaken, maar dat ie niet giftig was. Ik veroorloofde me dus een klein risico, want hoe vaak zou ik dat dier nog tegenkomen? Toen ik afdrukte, voelde ik een stekende pijn in mijn schouder. Ik heb haar er letterlijk uit moeten trekken, maar nadien bleef ik foto’s nemen.Tja, men heeft me al vaker gezegd dat ik mijn onderwer-pen kort benader. Dat is mijn handelsmerk. Ik probeer de waarschuwingsregels en afweermechanismen in acht te nemen, maar soms geldt echt die ene foto.”

Welke foto’s blijven je het meest bij?“De meest fascinerende was die van de gouden kikker. Uitgestorven, zo bleek. David Attenborough vermelde het zelfs in een documentaire. Ik heb de foto’s nadien

naar de BBC gestuurd. Daar zaten ze natuurlijk verveeld met de zaak.”Je reist nu al 21 jaar naar de Amazone. Zie jij een ver-schil inzake de opwarming van de aarde of ontbossing in die gebieden?“Dat zal wel! Als het weg is, is het weg. Ik zie bijna apocalyptische taferelen. Een regenwoud doet regenen, en als het regenwoud weg is, stopt ook de regen. Goed, er is die regen afkomstig van de oceaan, maar dat is to-taal anders. Zo’n ecosysteem is op z’n moment definitief vernield. Het is triest dat dat alles in het voordeel plaats-vindt van de korte termijn denkende en op winst ge-richte mensen. En als je ziet hoe de blanken en petroleu-marbeiders de oorspronkelijke bewoners afschilderen als barbaren, dan weet je het wel. Die westerse visie wordt zelfs doorgedrukt in film en sommige documentaires. Alles voor economische winsten... helaas...” n

Ik benader zo’n dier vrij dichtbij. Te dichtbij, misschien.Maar goed, dat is mijn handelsmerk.

2 3

1

AmAzone PuuR

Am

Az

on

e P

uu

R

Guido SteRkendRieS

Roularta Books

ISBN 978 90 8679 359 4NUR 653

Als explorer gewapend met lichtsterke lenzen brengt Guido Sterkendries de Amazone in beeld in al haar vormen en kleuren, vanuit zijn visie. Een visie die minstens buitensporig te noemen is voor dit tijdperk, daar hij tijdens zijn exploratietochten wordt aangezien als één

van de meest gedreven en geëngageerde extreem natuurfotografen. Hij beperkt zich niet tot het schieten van mooie plaatjes, maar hij behandelt voortdurend kritisch, de ecologische, economische en culturele problematiek van de Amazone. Dit vanuit een besef en een diepe passie voor de longen van onze Aarde, waaruit een missie is gegroeid om politici wereldwijd hun korttermijndenken in vraag te stellen ten opzichte van het klimaat en de verdwijnende diversiteit. In de hoop samen een wijziging te creëren. Vanuit een zuivere puurheid zijn de aangrijpende beelden over de jaren heen, gepubliceerd in vooral BBC Wildlife magazine, Terre Sauvage, GEO en de nodige andere. Elkeen van deze gerenommeerde tijdschriften volgen zijn werken secuur op, wetende dat de puurheid van de Amazone steeds meer in opspraak komt. Om de puurheid te delen met een publiek, riskeerde hij meermaals zijn vel om zo dichtbij mogelijk te komen bij soms zeer gevaarlijke creaturen dezer evolutie. Al te vaak dan nog tijdens het minst vergevende seizoen van het jaar. Zijn foto’s worden vooral uniek bevonden en gewaardeerd door de zeer moeilijke en barre omstandigheden, waardoor zijn visie zich beeldmatig ontwikkelde. Het boek is een ode aan het immer draaiende evolutiewiel en een pleidooi voor het conserveren van dit unieke en rijkste ecosysteem.

In 2011, het internationaal jaar van het Woud, wordt ‘Amazone Puur’ aangevuld met het levenswerk van Guido Sterkendries in boekbundel, getiteld ‘Battle For Life’, zie www.battle4life.eu

www.roulartabooks.be

RB_Amazone_cover_def.indd 1 30/09/10 07:21

AmAzone PuuR

AmAzone PuuR

Guido SteRkendRieS

Roularta Books

ISBN 978 90 8679 359 4NUR 653

Als explorer gewapend met lichtsterke lenzen brengt Guido Sterkendries de Amazone in beeld in al haar vormen en kleuren, vanuit zijn visie. Een visie die minstens buitensporig te noemen is voor dit tijdperk, daar hij tijdens zijn exploratietochten wordt aangezien als één

van de meest gedreven en geëngageerde extreem natuurfotografen. Hij beperkt zich niet tot het schieten van mooie plaatjes, maar hij behandelt voortdurend kritisch, de ecologische, economische en culturele problematiek van de Amazone. Dit vanuit een besef en een diepe passie voor de longen van onze Aarde, waaruit een missie is gegroeid om politici wereldwijd hun korttermijndenken in vraag te stellen ten opzichte van het klimaat en de verdwijnende diversiteit. In de hoop samen een wijziging te creëren. Vanuit een zuivere puurheid zijn de aangrijpende beelden over de jaren heen, gepubliceerd in vooral BBC Wildlife magazine, Terre Sauvage, GEO en de nodige andere. Elkeen van deze gerenommeerde tijdschriften volgen zijn werken secuur op, wetende dat de puurheid van de Amazone steeds meer in opspraak komt. Om de puurheid te delen met een publiek, riskeerde hij meermaals zijn vel om zo dichtbij mogelijk te komen bij soms zeer gevaarlijke creaturen dezer evolutie. Al te vaak dan nog tijdens het minst vergevende seizoen van het jaar. Zijn foto’s worden vooral uniek bevonden en gewaardeerd door de zeer moeilijke en barre omstandigheden, waardoor zijn visie zich beeldmatig ontwikkelde. Het boek is een ode aan het immer draaiende evolutiewiel en een pleidooi voor het conserveren van dit unieke en rijkste ecosysteem.

In 2011, het internationaal jaar van het Woud, wordt ‘Amazone Puur’ aangevuld met het levenswerk van Guido Sterkendries in boekbundel, getiteld ‘Battle For Life’, zie www.battle4life.eu

www.roulartabooks.be

RB_Amazone_cover_def.indd 1 30/09/10 07:21

amazonE puurIs je interesse geprikkeld? Heb je zin om meer te lezen? Haal dan het boek Amazone Puur in huis. Binnenkort

brengt Guido ook een twee-de boek uit, Battle for Life.

info: amazone puur, uit-geverij roularta books. 352 pagina’s prachtige foto’s, d24,90. battle for life verschijnt in 2011. www.battle4life.eu

delfin, chief van de Secoya, beschildert guido met urucu.1

6 | A.S.Magazine - Nr. 12 - 2010

actua

A.S.Magazine - Nr. 12 - 2010 | 7