Aanwinsten docAtlas januari-februari 2014

Aanwinsten docAtlas januari-februari 2014

1. Les- en vormingsmateriaal 2

1.1 Nederlands voor anderstaligen / taalvaardigheidsonderwijs 2

1.1.1 Basis- en secundair onderwijs 2

1.1.2 Volwassenenonderwijs 16

1.1.3 Hulpmiddelen bij het taalonderwijs 22

1.2 Intercultureel onderwijs 28

1.3 Opvoedingsondersteuning en ouderbetrokkenheid 54

1.4 Ander didactisch materiaal 60

1.4.1 Basis en secundair onderwijs 60

1.4.2 Volwassenenonderwijs 62

1.5 Mondiale vorming / Kleur Bekennen 63

2 Achtergrondliteratuur over onderwijs en didactiek 86

2.1 Algemeen 86

2.2 Regulier onderwijs 88

2.3 Volwassenenonderwijs 97

3. Achtergrondliteratuur over interculturaliteit 99

3.1 Algemeen 99

3.2 Cultuur 101

3.3 Migratie 103

3.4 Jeugd 105

3.5 Hulpverlening 107

3.6 Vrouwen 110

3.7 Religie 111

3.8 Gezondheidszorg 112

3.9 Racisme, discriminatie en beeldvorming 114

3.10 Beleid 115

3.11 Wonen 116

3.12 Arbeid en tewerkstelling 116

3.13 Vluchtelingen en asielzoekers 120

3.14 Statistieken 122

Aanwinsten Provinciaal Documentatiecentrum Atlas

januari-februari 2014

2

LES- EN VORMINGSMATERIAAL

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN /

TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS

BASIS- EN SECUNDAIR ONDERWIJS

Mijn eerste doeboek : ik speel en leer met kaartjes / Debaene, An; Claessens, Marieke; Pottie, Marjolein. - Leuven: Davidsfonds/Infodok, 2013. - kartonboek (24 p.), begeleidend boekje 'aan de slag' (35 p.), 160 speelkaartjes. - ISBN: 978-90-5908-504-6: 24,95 EUR Doelgroep: 2 -6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.2 mijn Dit doe-boek is opgebouwd uit elf thema's: kleuren, cijfers, getalbeelden, dieren, groenten en fruit, kleding, vervoermiddelen, beroepen, richting/grootte/dikte, letters en vormen. In het kartonboek staat telkens een grote illustratie en kleine bijpassende illustraties met

overeenstemmende kaartjes. In het boekje 'aan de slag' staan ideeën om met het boek en de kaartjes te spelen. Kinderen leren nieuwe woordjes en trainen hun geheugen. Rompompom magnetische letterdoos / Krijger, Marjolein. - Tilburg: Zwijsen, 2013. - 8 dubbelzijdige A4 opdrachtenbladen, 88 kleine magneetjes, waarvan 77 lettermagneten, 3 blanco magneten en 8 figuurtjes. - ISBN: 978-90-487-1429-2: 19,95 EUR Doelgroep: 3-6 jaar URL: http://www.rompompom.nl Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 romp Met deze magnetische letterdoos kunnen kinderen hun eigen letter opzoeken en zelf woordjes leggen, met of zonder de bijgevoegde werkbladen. Extra werkbladen kunnen van de website geprint worden.

Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen : 1ste kleuterklas / Buggenhout, Els; Van Loo, Els. - Berchem: De Boeck, 2012. - handleiding (174 p.), knieboek (60 p.). - ISBN: 978-90-455-3518-0. - ISBN: 978-90-455-3513-5: handleiding (59,00 EUR), knieboek (85,00 EUR) Doelgroep: 3-4 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 vang Met Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen wordt voorbereidend schrijven een rode draad doorheen de hele kleuterschool. De methode biedt uitdagingen op zes belangrijke ontwikkelingsgebieden die voorafgaan aan het



3

eigenlijke leren schrijven. Het stimuleren van deze ontwikkeling begint al bij de allerkleinsten. Er wordt zowel aandacht besteed aan vaardigheden die je in de klas kunt uitvoeren als aan grootmotorische oefeningen die je binnen de gymles of op de speelplaats kunt aanreiken. Naast het nodige lesmateriaal vind je in het pakket ook tips om gericht te observeren. Bovendien zijn er heel wat differentiatiemogelijkheden voorzien voor snellere en minder snelle kleuters. Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen : 2de kleuterklas / Buggenhout, Els; Van Loo, Els. - Berchem: De Boeck, 2012. - handleiding (193 p.), knieboek (78 p.), sjablonen (24 kleine en 6 grote). - ISBN: 978-90-455-3514-2. - ISBN: 978-90-455-3522-7. - ISBN: 978-90-455-3519-7: handleiding (59,00 EUR), knieboek (145,00 EUR), sjablonen (24,50 EUR) Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 vang Bespreking zie vorige titel. Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen : cd / Buggenhout, Els; Van Loo, Els. - Berchem: De Boeck, 2012. - cd. - ISBN: 978-90-455-4222-5: 30 EUR Doelgroep: 2 -6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 vang De audio-cd bevat alle liedjes bij Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen. Je kunt de cd gebruiken in de peuterklas, de 1ste, 2de en 3de kleuterklas en in de turnzaal.

Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen : in de turnzaal / Buggenhout, Els; Van Loo, Els. - Berchem: De Boeck, 2011. - handleiding (214 p.), knieboek (67 p.). - ISBN: 978-90-455-3754-2. - ISBN: 978-90-455-3755-9: handleiding (35,00 EUR), knieboek (65,00 EUR) Doelgroep: 2 -6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 vang Dit knieboek en deze handleiding richten zich specifiek op de grootmotorische vaardigheden die tijdens de turnles aan bod komen.

Een dag in de stad / Teckentrup, Britta. - Utrecht: De Fontein, 2012. - 14 p. - ISBN: 978-90-261-2988-9: 12,50 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 dagi Een kijken zoekboek rond het thema stad: Een klokje zegt steeds hoe laat het is, en enkele vragen stimuleren het zoeken. Eenzelfde prent toont zo het leven in een stad op verschillende tijdstippen: 's morgensvroeg rijdt de vuilniswagen rond, een beetje later komen de kinderen hun klasje binnengewandeld. Op de middag is het erg druk in de pizzeria. 's Avonds oefent het koor in de basisschool en 's nachts vat de politie een boef in de kraag...



4

Die daar / Stut, Mirte; van Donkelaar, Geurt. - Haarlem: Gottmer, 2013. - 28 p. - ISBN: 978-90-257-5317-7: 14,95 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 died Een origineel beeldwoordenboek, dat dagelijkse woordenschat aanbiedt in 14 categorieën: die daar is rond, is groen, is lekker, is in de keuken, is vies, is snel, ...

De kus van een prinses / Sterkens, Christine. - [S.l.]: Nik-Nak, 2013. - 12 vertelplaten. Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 kusv In "de kus van een prinses" wil de kikker uit het sprookjesboek een prins zijn, dus gaat hij op zoek naar de kus van een prinses. De ene prinses wil dat hij eerst danst, de andere prinses wil dat hij eerst een verhaal vertelt, nog een andere prinses wil dat hij een liedje zingt maar dat wil de kikker niet. Zo wil elke prinses iets anders. Tot de laatste prinses, prinses geit, hem zomaar een kus wil geven. Daarop springt de kikker terug in het water. Bij elke vertelplaat staat kort een vraag om de interactie tijdens de vertelling te bevorderen.

Lente / Rius, Maria. - Averbode: Averbode, 2001. - 30 p. - ISBN: 978-90-317-1691-3 Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 lent Het is lente. Twee kinderen ontdekken wat er allemaal verandert in de natuur: dieren worden geboren, zwaluwen keren terug, tulpenbollen in de herfst geplant komen uit, bomen krijgen bloesems, ... Achterin het boek zijn extra tips opgenomen: versjes, liedjes, bewegingsspelletjes, doe-tips, ...

Het leukste ABC ter wereld / Schamp, Tom. - Tielt: Lannoo, 2012. - 52 p. - ISBN: 978-94-014-0197-5: 16,99 EUR Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 leuk Op elke dubbele bladzijde komt een andere letter tot leven. Korte stukjes tekst begeleiden de prenten, waar heel erg veel op te ontdekken valt. Er wordt zowel met vorm als inhoud gespeeld. Een origineel alfabetboek.



5

Op stap! Een zoeken ontdekboek / Göbel, Doro; Knorr, Peter. - Amsterdam: Ploegsma, 2012. - 14 p. - ISBN: 978-90-216-7059-1: 12,95 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 opst Een kijken zoekboek rond het thema op stap: verschillende leden van een familie zijn te volgen op hun uitstapje. Ze gaan naar de kinderboerderij, het bos, bij de boer, op de manege, op de camping, ... Er valt heel wat te ontdekken: kippen ontsnappen, de ijswagen heeft panne, een voetbal mist zijn doel, ...

Een panda voor Wimpie / Franck, Ed; Nauwelaerts, Kris. - Brussel: Artis-Historia, 1999. - 32 p. - ISBN: 978-90-5657-135-1 Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 pand Dit boek bestaat uit twee delen: het eerste deel vertelt het verhaal van Wimpie die in het ziekenhuis ligt, en van opa een hele grote knuffelpanda krijgt. Het tweede deel bestaat uit een informatief stuk over het ziekenhuis.

Sinterklaas / Dematons, Charlotte. - Rotterdam: Lemniscaat, 2007. - 26 p. - ISBN: 978-90-5637-985-8: 14,95 EUR Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 sint In dit woordenloos prentenboek krijgt de lezer een grote inkijk in het leven en werk van Sinterklaas. Zijn huis, de pietenschool, het inladen van de boot, vertrek en aankomst, het uitdelen van de cadeautjes, ... Elke pagina is een zoekprent waarop heel wat te ontdekken valt. Het boek is geschikt voor alle leeftijden.

Vertel mij! / Badreddine, Delphine; Guillerey, Aurélie. - Antwerpen: standaard uitgeverij, 2012. - 62 p. - ISBN: 978-90-02-24751-4: 12,99 EUR Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 vert Rekenbegrippen, adjectieven, voorzetsels, kleuren, cijfers, vormen en tijdsbegrippen worden in zes korte verhaaltjes op speelse wijze aangeboden. Een jongen, een meisje en een kat spelen, knutselen, bouwen, gaan naar de markt en feesten en tonen zo wat breed, lang, smal, groen, veel, weinig, rond, binnen of buiten, ... is.



6

Zoek de verschillen : in huis / Parizeau, Eric; Philion, Dominique. - Mechelen: Bakermat, 2009. - 24 p. - ISBN: 978-90-5461-476-0: 13,95 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 zoek Er gebeurt heel wat in dit huis: twee prenten geven telkens inkijk in eenzelfde kamer. Op de tweede prent zijn een aantal dingen anders dan op de eerste. Zo is er heel wat gebeurd in de kamer als Thomas wakker wordt, gebeuren er vreemde dingen in de keuken bij het ontbijt, veranderen voorwerpen tijdens het aankleden of het bereiden van het avondeten. Ook in de badkamer is niets wat het

eerst was... Op elke plaat zijn telkens tien verschillen te zoeken. Grip op leesbegrip : toetsen en evalueren van begrijpend luisteren en begrijpend lezen / van de Mortel, Karin; Förrer, Mariët. - Amersfoort: CPS, 2013. - 175 p., cd-rom. - ISBN: 978-90-6508-653-2: 45 EUR Doelgroep: 3-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.10 grip Dit handboek helpt leerkrachten van groep 1 (tweede kleuterklas) tot en met 8 (zesde leerjaar) in het basisonderwijs meer zicht en grip te krijgen op de ontwikkeling van het leesbegrip bij kinderen. Het boek bevat werkvormen, technieken en instrumenten die leerkrachten tijdens de les kunnen gebruiken om te checken of leerlingen goed begrijpen wat ze lezen of beluisteren en hun instructie daarop afstemmen. Deze staan ook op de cd-rom. De auteurs geven ook mee wat er op schoolniveau nodig is om de leesontwikkeling van leerlingen op deze manier te volgen en te stimuleren.

Als de bomen straks gaan rijden / Adam, Frank; Praagman, Milja. - Wielsbeke: De Eenhoorn, 2011. - 108 p. - ISBN: 978-90-5838-725-7: 17,50 EUR Doelgroep: 5-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.11 alsd 'Als de bomen straks gaan rijden' is een bundel met meer dan tachtig versjes over diverse onderwerpen. Het boek is ingedeeld in 11 thematische hoofdstukken. Er zijn gedichtjes over taal, over het wonder van het leven, over dat vreemde weerbarstige lichaam dat jeukt en haar laat groeien, over hoe je de tijd kan invullen, over doodgaan, over dieren of de kringloop van het

jaar. De sfeer van de gedichten wordt ondersteund door eenvoudige, leuke illustraties. De meest eenvoudige gedichten zijn geschikt voor kleuters vanaf vijf jaar. Alle gedichten zijn geschikt voor kinderen van de lagere school.



7

Verhalen van de boze heks / Kraan, Hanna. - Rotterdam: vpro, 2013. - 129 min. - EAN: 8717344752664: 9,99 EUR Doelgroep: 3-8 jaar URL: http://www.zappelin.nl/verhalen-van-de-boze-heks Vindplaats Antwerpen: or 4.2.11 hier De dvd bevat een aantal verhalen uit de boeken van de boze heks.

P-p-p-pa-pegaai is jarig : logopedie in een notendop / Helsper, Miriam; Vingerhoets, Flos. - Arnhem: Bontekoe, 2013. - 39 p., cd. - ISBN: 978-90-5529-581-4: 12,95 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.2 pape Dit boek helpt leerkrachten bij de signalering van spraak- en/of taalproblemen. In dit prentenboek worden logopedische problemen uitgebeeld door een dier, waarbij Logo Lorre hen meestal kan helpen. Lorre is jarig en nodigt alle dieren uit op een feest. Ze gaan verhalen vertellen bij

het kampvuur. Maar alle dieren hebben moeite met spreken: de ene slist, de andere stottert, ... en ze laten zich intimideren door sluwe Vos. Tot Lorre het feest een andere invulling geeft. Achterin het boek is een screeningslijst logopedie opgenomen voor kinderen vanaf 4 jaar. Het boek is te beluisteren op de bijhorende cd. Om interactief voorlezen te stimuleren werden een aantal taal-denkvragen opgenomen. Matti en Mona / Lannoo, Stefanie; Théaude, Michaël (ill.). - Brugge: Die Keure, 2013. - handleiding 153 p., cd-rom, 90 woordkaarten, 157 verhaalplaten. - ISBN: 978-90-486-1769-2 Doelgroep: 5-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.4 matti Vindplaats Turnhout: T 12.318 Matti en Mona is een methode Nederlands voor anderstalige nieuwkomers. De thema's zijn uitgewerkt op 2 niveau's zodat je zelf kan kiezen om het materiaal in te zetten in homogene groepen (niveau 1 en niveau 2 afzonderlijk)of in heterogene groepen (leerlingen van niveau 1 en niveau 2 samen). De aanpak is gebaseerd op de TPR-methode (Total Physical Response), waarbij kinderen een tweede taal leren door handelingen. De woordenschat wordt in 3 fasen aangebracht. De koffer van Matti en Mona bestaat uit een handleiding (met kopieerbare werkblaadjes voor de leerling), een cd-rom met alle verhalen en bijhorende oefeningen, 90 woordkaarten



8

Maan roos vis magnetische letterdoos / [s.n.]. - Tilburg: Zwijsen, 2013. - 8 dubbelzijdige A4 opdrachtenbladen, 130 kleine magneetjes (96 lettermagneten, 3 blanco magneten en 1 figuurtje). - ISBN: 978-90-487-1428-5: 19,95 EUR Doelgroep: 5-8 jaar URL: http://www.maanroosvis.nl Vindplaats Antwerpen: or 4.2.6 maan Met deze magnetische letterdoos kunnen kinderen met of zonder de opdrachtenbladen woorden en zinnen maken. De werkbladen lopen op in niveau. Extra werkbladen kunnen van de website geprint worden.

Doe wat je leest : begrijpen en uitvoeren van geschreven opdrachten voor kinderen met autisme / Cornelis, Hilde; Van Beversluys, Ilse. - Destelbergen: SIG vzw, 2012. - veelv. gepagineerd, cd-rom. - ISBN: 978-90-5873-088-6: 114,13 EUR Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.7 doew Kinderen met autisme hebben vaak problemen met het correct interpreteren en exact uitvoeren van geschreven opdrachten. Deze map bevat verschillende oefeningen van verschillende moeilijkheidsgraad waarbij kinderen stap voor

stap leren instructies te lezen, correct interpreteren en systematisch uitvoeren. De opdrachten kunnen ook voor andere doelgroepen gebruikt worden. Alle opdrachten staan op de cd-rom. Weten waar de woorden zijn : methodiek creatief schrijven voor leerkrachten primair onderwijs en schrijfdocenten / Lems, Mariet. - Hillegom: Saam uitgeverij, 2013. - 371 p. - ISBN: 978-90-821314-2-0: 57,74 EUR Doelgroep: 3-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.8 wete Weten waar de woorden zijn is een methodiek creatief schrijven bestemd voor leerkrachten kleuter en lager onderwijs, en anderen die met kinderen de wereld van taal willen ontdekken. Een boek met tips en lessuggesties voor spannende schrijflessen. Inspirerende stappenplannen leiden naar teksten, gedichten en verhalen.



9

Grip op grammatica : leestekens / Ganeri, Anita. - Etten-Leur: Ars Scribendi, 2013. - 32 p. - (Grip op grammatica). - ISBN: 978-94-6175-056-3: 11 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 grip De serie "Grip op grammatica" vertelt op een eenvoudige manier wat grammatica is en wat je er mee kan. In dit boek lees je meer over komma's, punten en vraagtekens: wat zijn leestekens, hoe je ze gebruikt, ... Er wordt gebruik gemaakt van foto's en tekeningen, verschillende kleurtjes en korte stukken tekst en voorbeeldzinnen.

Grip op grammatica : woorden die beschrijven / Ganeri, Anita. - Etten-Leur: Ars Scribendi, 2013. - 32 p. - (Grip op grammatica). - ISBN: 978-94-6175-055-6: 11,00 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 grip In dit boek lees je meer over bijvoegelijk naamwoorden, bijwoorden en voorzetsels: wat zijn dit voor woordsoorten en hoe gebruik je ze?

Grip op grammatica : woorden die doen / Ganeri, Anita. - Etten-Leur: Ars Scribendi, 2013. - 32 p. - (Grip op grammatica). - ISBN: 978-94-6175-058-7: 11 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 grip In dit boek lees je meer over werkwoorden: wat zijn werkwoorden en hoe moet je ze gebruiken.

Grip op grammatica : woorden die namen geven / Ganeri, Anita. - Etten-Leur: Ars Scribendi, 2013. - 32 p. - (Grip op grammatica). - ISBN: 978-94-6175-053-2: 11 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 grip In dit boek lees je meer over naamwoorden en voornaamwoorden: wat zijn dat, wanneer gebruik je deze, ...



10

Grip op grammatica : woorden die samenvoegen / Ganeri, Anita. - Etten-Leur: Ars Scribendi, 2013. - 32 p. - (Grip op grammatica). - ISBN: 978-94-6175-054-9: 11 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 grip In dit boek lees je meer over voegwoorden: welke soorten zijn er, hoe en wanneer gebruik je ze, ...

Grip op grammatica : zinnen bouwen / Ganeri, Anita. - Etten-Leur: Ars Scribendi, 2013. - 32 p. - (Grip op grammatica). - ISBN: 978-94-6175-057-0: 11 EUR Doelgroep: 7-8 jaar 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 grip In dit boek lees je meer over zinnen: wat zijn zinnen, hoe je ze gebruikt, hoe je van zinnen een tekst kan maken.

Taal actief : woordenschat extra : groep 4-5-6-7-8 / Tuinder, Mirjam. - 's-Hertogenbosch: Malmberg, 2013. - handleiding , werkboek Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 taal Het pakket woordenschat extra maakt deel uit van de taalmethode Taal Actief. Het zoomt in op woordenschat, een belangrijk onderdeel van de taalvaardigheid. In dit pakket worden woorden aangeboden in een zinvolle context van themagebonden voorleesverhalen. De aanpak is gebaseerd op de methodiek van Met woorden in de weer.



11

Portfolio studiegebied personenzorg BSO / Fichefet, Inneke; Mollu, Mariette. - Brussel: Politeia, 2012. - 56 p. - ISBN: 978-2-509-01299-9 Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 port Dit portfolio kan gebruikt worden van bij het begin van het secundair onderwijs (B-stroom) tot het zevende jaar BSO binnen het studiegebied Personenzorg (van het eerste beroepsvoorbereidend leerjaar tot het zevende jaar Kinderzorg of het zevende jaar Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige). Het portfolio biedt de leerling steun tijdens zijn schoolloopbaan: het

geeft zicht op eigen kunnen en interesses, verzamelt informatie over competenties en leert reflecteren. Taal op niveau : spelling en grammatica / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2012. - 46 p. - ISBN: 978-90-372-0461-2: 10,50 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan rond grammatica (persoonsvorm, werkwoorden), spelling (meervoud, verkleinwoorden, trema of deelteken, samenstellingen, afleidingen, s of 's), leestekens en meta-talige begrippen (synoniemen, homoniemen, objectief en subjectief). Taal op niveau : spelling en grammatica 2F/3F / Schinkel, Ruud. - Meppel: Edu'Actief, 2012. - 79 p. - ISBN: 978-90-372-0837-5: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof voor spelling en grammatica en behandelt volgende onderwerpen: samenstellingen, verkleinwoorden na open klinker, bijvoeglijke naamwoorden, kofschiptaxi, Engelse werkwoorden, zinsdelen, enkelvoud of meervoud, verwijswoorden, meervouds-n bij zelfstandige verwijzing, trappen van vergelijking, je, jij en jouw, leestekens, voorvoegsel, homofonen, homoniemen en synoniemen. Taal op niveau : Gesprekken voeren 1F / Draaisma, Elma. - Meppel: Edu'Actief, 2009. - 68 p. - (Taal op niveau : 1F). - ISBN: 978-90-372-0088-1: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 1F. (1F is het niveau dat een leerling aan het eind van de basisschool moet hebben) Het behandelt gesprekken voeren: gesproken taal en lichaamstaal, informatie vragen-geven, formeel en informeel, je mening geven, overleggen, instructies en functionerings- of evaluatiegesprek. Taal op niveau : Gesprekken voeren 2F / Draaisma, Elma. - Meppel: Edu'Actief, 2012. - 64 p. - (Taal op niveau : 2F). - ISBN: 978-90-372-0843-6: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal



12

Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 2F, het niveau dat mensen nodig hebben om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Het behandelt gesprekken voeren: gespreksdoelen, non-verbale communicatie, klachtgesprek, telefoongesprek, verkoopgesprek, een interview, discussiëren en sollicitatiegesprek. Taal op niveau : Lezen 1F / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2009. - 78 p. - (Taal op niveau : 1F). - ISBN: 978-90-372-0094-2: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 1F, dat is minimumniveau eind lager onderwijs. Het behandelt lezen: leesdoelen, tekstsoorten, leesstrategieën, ... Taal op niveau : Lezen 2F / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2009. - 80 p. - (Taal op niveau : 2F). - ISBN: 978-90-372-0840-5: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 2F, dit is het niveau dat mensen na beroepsonderwijs nodig hebben om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Het behandelt lezen: manieren van lezen (globaal, zoekend, precies, studerend), feit of mening, schrijver/lezer, soorten vragen, tekstopbouw, verbanden, informatie verwerken en samenvatten. Taal op niveau : Luisteren 1F / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2009. - 49 p. - (Taal op niveau : 1F). - ISBN: 978-90-372-0099-7: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 1F, het niveau dat een leerling aan het eind van het basisonderwijs moet behalen om aan beroepsonderwijs te kunnen beginnen. Het behandelt Luisteren: luisterdoelen, luisteren naar aankondigingen en instructies, hoofdzaken en bijzaken, wat bedoelt de spreker, informatie afleiden, moeilijke of onbekende woorden en non-verbale communicatie. Taal op niveau : Luisteren 2F / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2012. - 63 p. - (Taal op niveau : 2F). - ISBN: 978-90-372-0842-9: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 2F, het niveau dat mensen na beroepsonderwijs nodig hebben om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Het behandelt luisteren: luisterteksten, spreken en luisteren, hoofden bijzaken, verbanden in teksten, luisteren en schrijven, luisteren en concentreren en luisteren naar instructies. Taal op niveau : Schrijven 1F / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2009. - 66 p. - (Taal op niveau : 1F). - ISBN: 978-90-372-0103-1: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal



13

Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 1F, het niveau dat een leerling na het basisonderwijs nodig heeft om aan beroepsonderwijs te kunnen beginnen. Het behandelt schrijven: korte briefjes schrijven, feliciteren, uitnodigen en bedanken, aantekeningen maken en een telefoonmemo schrijven, luisteren, aantekeningen maken en een brief schrijven, formulieren invullen en schrijven voor je plezier. Taal op niveau : Schrijven 2F / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2012. - 88 p. - (Taal op niveau : 2F). - ISBN: 978-90-372-0839-9: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 2F, het niveau dat mensen na beroepsonderwijs nodig hebben om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Het behandelt schrijven: schrijfdoel, hoofden bijzaken, notities, formulieren, instructies schrijven, samenvatting maken, verslag schrijven, ... Taal op niveau : Spelling en grammatica 1F / Schinkel, Ruud. - Meppel: Edu'Actief, 2012. - 75 p. - (Taal op niveau : 1F). - ISBN: 978-90-372-0838-2: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 1F, het niveau dat leerlingen na het basisonderwijs bereikt moeten hebben om met beroepsonderwijs te kunnen starten. Het behandelt spreektaal, schrijftaal en klemtonen, woorden die op elkaar lijken, meertekenklanken, medeklinkercombinaties, open en gesloten lettergrepen, de stomme 'e', meervoud, verkleinwoorden, werkwoordspelling, zinsdelen en woordsoorten. Taal op niveau : Spreken 1F / Struijk, Annemieke. - Meppel: Edu'Actief, 2009. - 63 p. - (Taal op niveau : 1F). - ISBN: 978-90-372-0107-9: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 1F, het niveau dat een leerling aan het eind van het basisonderwijs moet behalen om aan beroepsonderwijs te kunnen beginnen. Het behandelt spreken: iets of iemand beschrijven, een presentatie geven, formeel en informeel spreken, instructie of uitleg geven, de weg wijzen en een routebeschrijving geven. Taal op niveau : Spreken 2F / Draaisma, Elma. - Meppel: Edu'Actief, 2009. - 59 p. - (Taal op niveau : 2F). - ISBN: 978-90-372-0108-6: 11 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.10 taal Dit oefenboek biedt oefenstof aan op niveau 2F, het niveau dat mensen na beroepsonderwijs nodig hebben om goed te kunnen functioneren in de maatschppij. Het behandelt spreken: spreekdoelen, verslag geven van een gebeurtenis, beschrijven van een vertrouwd onderwerp, objectief verslag van een gebeurtenis, verslag geven van een gesprek of een vergadering, argumenteren, uitgebreide presentatie en een boekbespreking.



14

De laatste rit / Eppinga, Mirjam. - Amsterdam: Eenvoudig communiceren, 2013. - 43 p. - (Flitsen). - ISBN: 978-90-8696-181-8 Doelgroep: 13-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.12 flit Daan viert feest met zijn voetbalteam. Het is gezellig, maar Daan moet wel de laatste bus halen. Waarom luistert zijn vriend Jordi niet naar hem? Dit boek maakt deel uit van de jongerenserie 'flitsen'.

In het donker / van Caeneghem, Johan. - Amsterdam: Eenvoudig communiceren, 2013. - 55 p. - (Flitsen). - ISBN: 978-90-8696-185-6 Doelgroep: 13-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.12 flit Bens zusje is dood. Ze kreeg een motorongeluk. Ze zat achterop bij Maikel. Ben wil wraak nemen, omdat Maikel nog leeft en het ongeluk lijkt vergeten. Op een dag staat Maikel bij z'n motor. Hij praat met een meisje. Dan zet Ben een mes op Maikels keel. Dit boek maakt deel uit van de jongerenserie Flitsen, geschreven in eenvoudige taal met flitsende illustraties.

Vlinder / van Caeneghem, Johan. - Amsterdam: Eenvoudig communiceren, 2013. - 53 p. - (Flitsen). - ISBN: 978-90-8696-182-5 Doelgroep: 13-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.12 flit Eef is goed in ballet, maar leuk vindt ze het niet. Na haar ontmoeting met Rob gaat ze stiekem naar boksles. Ze danst om haar tegenstanders. Ze noemen haar 'vlinder'. Dan komen haar ouders erachter. Mag ze blijven boksen? Dit boek maakt deel uit van de jongerenserie Flitsen, geschreven in eenvoudige taal met flitsende illustraties.



15

Beter lezen, beter leren : vakteksten begrijpen in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs / Puper, Hans ; Richters, Judith. - Amersfoort: CPS, 2013. - 103 p. - ISBN: 978-90-6508-652-5: 28,90 EUR Doelgroep: 12 -16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.2 beter Iedere leerkracht in het middelbaar beroepsonderwijs heeft te maken met leerlingen die onvoldoende leesvaardig zijn. Deze leerlingen begrijpen teksten en toetsvragen niet goed, zodat hun leerprestaties onder de maat zijn. Dat gebeurt niet alleen bij Nederlands, maar bij alle vakken. Dit boek bevat praktische hulpmiddelen en werkvormen waarmee (vak-)leerkrachten op een eenvoudige, weinig tijdrovende manier een leesvriendelijke leeromgeving kunnen scheppen, met als doel de leesvaardigheid van hun leerlingen te verbeteren. Ook de ontwikkeling van een taalbeleid komt aan bod.

Leeskilometers maken op school : aanpak Vrij lezen / Fiori, Lucia; van Hardeveld, Janneke. - Amersfoort: CPS, 2013. - 104 p., cd-rom. - ISBN: 978-90-6508-651-8: 49 EUR Doelgroep: 12 -16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.2 lees Plezier in lezen is het beste startpunt voor leerlingen om veel leeskilometers te maken en hun leesvaardigheid te verbeteren. Dat is het uitgangspunt van Vrij lezen. In dit boek wordt stap voor stap beschreven hoe de aanpak Vrij lezen op school kan ingevoerd worden. Het bevat tips en aanbevelingen en tal van praktijkvoorbeelden. Op de cd-rom staan 95 werkbladen en interactieopdrachten voor direct gebruik in de klas.



16



VOLWASSENENONDERWIJS

Basiscursus 1 : Nederlands voor buitenlanders : oefenboek / Sciarone, A.G.; Meijer, P.J. - Meppel: Boom, 2013. - 224 p. - (Delftse methode). - ISBN: 978-94-6105-722-8: 31,90 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 2 basi Deze beginnerscursus Nederlands voor laagopgeleide anderstaligen leidt op tot NT2-niveau 1. Het oefenboek bevat oefeningen en opdrachten die aansluiten bij de teksten in het tekstboek. Ze zijn vooral bedoeld om de cursisten aan de praat te krijgen en vraag en antwoord te laten oefenen. Ook zijn er

oefeningen om de schriftelijke vaardigheden uit te breiden. De dialoogtrainer staat bij deze editie volledig online, met inlogcode toegankelijk. De geleerde lessen worden geoefend in een levendige vraag-antwoordvorm: de computer vraagt, de cursist formuleert zelf een antwoord, en de computer geeft feedback.

Basiscursus 1 : Nederlands voor buitenlanders : tekstboek / Sciarone, A.G.; Meijer, P.J. - Meppel: Boom, 2013. - 112 p., met: cd. - (Delftse methode). - ISBN: 978-94-6105-634-4: 65,00 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 2 basi Deze beginnerscursus Nederlands voor laagopgeleide anderstaligen leidt op tot NT2-niveau A1. In korte, aansprekende teksten leren cursisten de 700 belangrijkste woorden van het Nederlands. Het lespakket bevat een tekstboek met 16 lessen, met elk ongeveer 3 praktische teksten. Op een cd staan de ingesproken teksten. Online extra materiaal, zoals de woordenlijsten. Het oefenboek bevat oefeningen en opdrachten die aansluiten bij de teksten en is vooral bedoeld om cursisten onderling te laten oefenen. De methode is dan ook geschikt voor gebruik in groepsverband, maar ook voor zelfstudie. Er zijn afzonderlijke woordenlijsten bij deze methode met de volgende talen: Albanees, Arabisch, Chinees, Engels, Grieks, Hindi, Hongaars, Italiaans, Koerdisch, Perzisch, Pools, Roemeens, Russisch, Somalisch, Spaans, Thais en Turks.



17

Nederlands voor Polen : basiscursus Nederlands tot en met niveau A1 / van der Knaap, Ria. - Leersum: VanDorp Educatief, 2013. - 208 p. - ISBN: 978-94-6185-056-0: 39,95 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 2 nede Nederlands voor Polen is een NT2-methode voor gealfabetiseerde anderstaligen die nog geen voorkennis van het Nederlands hebben, gebaseerd op ABC Doe je mee? Het leidt op tot en met niveau A1. Aan de hand van liedjes wordt de luistervaardigheid getraind. Ook zijn er diverse andere luisteroefeningen. Alle liedjes en geluidsbestanden kunnen gratis worden gedownload. Deze cursus

bevat geen lastige grammaticale uitleg. De taal- regels worden door middel van eenvoudige oefeningen getoond en stap voor stap aangeboden. Geschikt voor zelfstudie, voor volwassenen én kinderen. NEVA: Nederlands voor anderstaligen / Katholieke Hogeschool Kempen. - Geel: Katholieke Hogeschool Kempen, [s.a.]. URL: https://neva.ned.univie.ac.at/node/91 Op de website van het NEVA-project kunnen zowel studenten Nederlands als tweede / vreemde taal terecht als docenten. Voor studenten is er materiaal ontwikkeld om de kennis van het Nederlands te oefenen en uit te breiden. Docenten vinden lesideeën en vakdidactische informatie. Verder vind je op de site links naar websites i.v.m. NT2 en NVT.

TAALwinkel / Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies UvA. - Amsterdam: Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies UvA URL: http://www.taalwinkel.nl/

Op deze site kunnen studenten hoger onderwijs aan de slag om hun Nederlands bij te schaven op verschillende vlakken. Bij studievaardigheden vind je o.a. leesstrategieën, sollicitatietips, argumenteren en vergaderen. Verder wordt er geoefend op tekstsoorten en schrijfproces. Bij taalhulp vind je info over grammatica, interpunctie,... Nederlands: proeftoets en oefentoets / 10voordeleraar. - [S.l.]: 10voordeleraar, [s.a.]. Doelgroep: Volwassenen 17-18 jaar URL: http://www.10voordeleraar.nl/toetsen/oefenen-en-informatie De website 10voordeleraar richt zich op studenten van de lerarenopleiding (PABO in Nederland). Hier kunnen ze o.a. oefenen proeftoetsen afleggen voor verschillende vakken, waaronder ook het Nederlands. Ook bruikbaar voor (ver-)gevorderde studenten Nederlands als tweede taal.



18

Stuk / Visser, Judith. - Amsterdam: Eenvoudig Communiceren, 2013. - 115 p. - (Misdadig). - ISBN: 978-90-8696-186-3: 10 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 misd Boekje uit de reeks Misdadig, een serie makkelijk te lezen thrillers. Dit verhaal behandelt verschillende thema's als pesten, boulimia, en wraak.

De handen van Fatma / El Azzouzi, Fikry. - Antwerpen: Vrijdag, 2013. - 80 p. - (Wablieft-boeken). - ISBN: 978-94-6001-228-0: 7,95 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 wabl Fatma is een eenzame vrouw. Ze heeft alleen haar zoon Bilal nog. Bilal bezoekt zijn moeder bijna nooit. Op een dag klopt iemand hard op de deur van Fatma. Het is Hafssa. Zij is illegaal in het land. Fatma neemt Hafssa in huis. Elke vrijdag gaan ze samen naar de markt. Bij hun laatste bezoek aan de markt koopt Fatma appelsienen. Dat had ze beter niet gedaan... Deel uit de reeks Wablief-boeken, boeken in duidelijke taal voor volwassen beginnende lezers, met een

ingesproken versie op daisy-rom. De kooi / Vanden Heede, Sylvia. - Antwerpen: Vrijdag, 2013. - 119 p. - (Wablieft-boeken). - ISBN: 978-94-6001-229-7: 7,95 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 wabl Anita werkt bij de politie. Ze denkt vaak aan Lize. Lize is een klein meisje dat verdween. Zal de politie haar ooit nog vinden? Dan wordt Tim vermist. Tim is geen kind meer. Heeft hij een vriendin? vraagt Anita. De vader van Tim schudt zijn hoofd. U begrijpt het niet. Onze zoon is daar niet mee bezig. Zijn vrouw zucht. Tim is anders, zegt ze. Hij heeft het syndroom van Down.' 'De kooi' is het vervolg op het Wablieft-boek 'Kind vermist'. Deel uit de reeks Wablieft-boeken, boeken in duidelijke taal voor volwassen beginnende lezers, met een ingesproken versie op daisy-rom.



19

De laatste straatmuzikant / Lasters, Ruth. - Antwerpen: Vrijdag, 2013. - 61 p. - (Wablieft-boeken). - ISBN: 978-94-6001-230-3: 7,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 wabl Elk jaar dragen meer mensen koptelefoons op straat. Twee straatmuzikantenmerken dit. Wie luistert nog naar hun muziek? De twee willen de mp3-spelers weg. Ze willen er iets aan doen. Voor het te laat is, voor de hele stad potdoof is voor muzikanten. Hoe kunnen ze anders nog geld verdienen? De laatste straatmuzikant is een modern sprookje over wraak en moed. Over opstaan en in actie komen. Over jouw kijk op de situatie, omdat die er soms niet toe

doet. Maar meestal wel alles bepaalt. Deel uit de reeks Wablieft-boeken, boeken in duidelijke taal voor volwassen beginnende lezers, met een ingesproken versie op daisy-rom. Jimmy Duffy : kampioen in de loopgraven / Spillebeen, Geert. - Antwerpen: Vrijdag, 2013. - 79 p. - (Wablieft-boeken). - ISBN: 978-94-6001-231-0: 7,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 wabl Jimmy Duffy wordt jeugdkampioen van Schotland in het hardlopen. Maar Jimmy heeft een hekel aan trainen. Hij gaat liever op café. Als jongeman verhuist hij naar Canada. Een jaar later loopt hij voor zijn nieuwe land op de Olympische Spelen van 1912. Jimmy wint de ene marathon na de andere, ook die van Boston in 1914. Kort daarna breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Jimmy meldt zich als soldaat. Ik loop recht naar Berlijn, belooft hij zijn vrienden. In 1915 zijn de kogels hem te snel af. Jimmy Duffy sneuvelt bij Ieper. Deel uit de reeks Wablieft-boeken, boeken in duidelijke taal voor volwassen beginnende lezers, met een ingesproken versie op daisy-rom.

Basisboek taal / Bovenhoff, Mariëlle; Zeijl, Willem. - Amsterdam: Pearson Education Benelux, 2013. - 184 p. - ISBN: 978-90-430-2411-2: 29,95 EUR Doelgroep: 17-18 jaar,volwassenen URL: http://www.pearsoneducation.nl/bovenhoff Vindplaats Antwerpen: pa 5.3 basi Dit basisboek behandelt de belangrijkste elementen van de zakelijke taalvaardigheid en wil een algemene handreiking bieden bij het schrijven van teksten. Het kan gebruikt worden als naslagwerk, maar is vooral bedoeld om te oefenen. Met het volgen van de hoofdstukken doorloop je het hele schrijfproces om te

komen tot een afgeronde tekst. De eerste twee hoofdstukken behandelen de voorbereiding: informatie structureren en de structuur zichtbaar maken. In hoofdstukken 3 t/m 7 komt het schrijven zelf aan bod: alinea's, zinnen en woorden. Hoofdstuk 8 en 9 staan stil bij de afwerking: reviseren, herschrijven, en spelling en interpunctie controleren. Met uitzondering van hoofdstuk 1, 2 en 8 bevat elk hoofdstuk oefeningen. Antwoorden op de opgaven zijn te vinden op de bijbehorende website. Voor de docenten is een digitale toetsenbank beschikbaar, waarmee op eenvoudige wijze toetsen kunnen



20

worden samengesteld en automatisch gecorrigeerd. Deze toetsenbank maakt het boek geschikt voor gebruik in het (hoger) onderwijs. Praktische schrijfgids / Heerink, Marcel. - Amsterdam: Pearson Education, 2010. - 147 p. - ISBN: 978-90-430-1682-7: 12,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.3 prak Deze praktische schrijfgids is een adviesboek voor schriftelijke communicatie in het Nederlands. Het geeft taal- en schrijfadviezen voor het opstellen en verbeteren van zakelijke teksten.

Taalcompleet : Nederlands voor anderstaligen : spreekopdrachten horende bij A1 en A2 / Blom, Janneke. - Bussum: KleurRijker, 2013. - ISBN: 978-94-90807-15-3: 27,75 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.4 taal In dit handboek staan verschillende opdrachten om de spreekvaardigheid te verbeteren. De opdrachten sluiten aan bij eender welke taalmethode tussen niveau 0 en A2. Er wordt gewerkt aan woordkeuze, zinsbouw, tempo en uitspraak. Thema's die aan bod komen: zich voorstellen, boodschappen, vervoer, wonen, geld, kinderen, gezondheid en werk (zoeken).

10 weken Nederlands oefenen in Brussel : mijn planboekje / Huis van het Nederlands Brussel. - Brussel: Huis van het Nederlands, 2013. - 50 p.: 2,50 EUR Doelgroep: volwassenen URL: http://www.huisnederlandsbrussel.be/planboekje Vindplaats Antwerpen: pa 5.6 10wek In dit planboekje vind je ideeën om 10 weken Nederlands te oefenen (in Brussel).



21

Lesmap Ik kom van ver : verhalen van 43 vrouwen van over de hele wereld : voor docenten NT2 basiseducatie / Integratiedienst Leuven. - Leuven: Integratiedienst Leuven, 2013. - 217 p. Vindplaats Antwerpen: pa 5.6 ikko 'Ik kom van ver' is een boek en een project van en door vrouwen. Een samenwerking tussen fotografen, schrijvers en vertellers. Vrouwen van hier en vrouwen van ver. Het boek brengt positieve, sterke verhalen van vierenveertig vrouwen met verschillende roots. Telkens anders maar toch weer gelijk. Deze lesmap bevat oefeningen rond dit project voor cursisten NT2 basiseducatie, maar ook andere groepen Nt2 kunnen gebruik maken van deze lesmap. Differentiatiemogelijkheden staan aangegeven.



22



HULPMIDDELEN BIJ HET TAALONDERWIJS

Prisma pocketwoordenboek Nederlands - Spaans / Vosters, S.A.. - Utrecht: Spectrum, 2013. - 498 p.. - (Prisma). - ISBN: 978-90-491-0079-7: 9,99 EUR Vindplaats Antwerpen: lg 1 spaa Vertalend woordenboek Nederlands - Spaans, met 37.000 trefwoorden en een beknopte grammatica.

Prêt à parler : répertoire de poche FR/NL pour le commerce / Huis van het Nederlands Brussel. - Brussel: Huis van het Nederlands, 2008. - 40 p., 17p. (bijlage). - (Zakwoordenboekjes): 2,50 EUR Doelgroep: Volwassenen URL: http://www.huisnederlandsbrussel.be/dictionaries Vindplaats Antwerpen: lg 1 zakw Tweetalig zakwoordenboekje waar de verkopers in sneltempo een reeks sleutelzinnen en uitdrukkingen kunnen terugvinden die ze gebruiken in het contact met hun klanten. Het bestaat uit twee delen. Het algemeen deel is hetzelfde voor verschillende winkels en bevat 4 rubrieken: sleutelzinnen, basiswoordenschat, beknopte grammatica en attitude. De losse bijlage "électro, supplément à prêt à parler" werd opgesteld met medewerking van Media Markt.

Zakwoordenboekje FR/NL/EN voor het openbaar vervoer: ROUTE FR.NL.EN / Huis van het Nederlands Brussel. - Brussel: Huis van het Nederlands, 2012. - 85 p.. - (Zakwoordenboekjes): 2,50 EUR Doelgroep: Volwassenen URL: http://www.huisnederlandsbrussel.be/dictionaries Vindplaats Antwerpen: lg 1 zakw Dit zakwoordenboekje voor het openbaar vervoer helpt je om klanten te woord te staan in het Frans, het Nederlands of het Engels.



23

10 voor spelling / Bouving, Karel. - Kapellen: Pelckmans, 2007. - 63 p.. - ISBN: 978-90-289-3944-8: 4,25 EUR Doelgroep: 13-18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 2 spel De bedoeling van dit boekje is de spelling te toetsen met oefeningen; regels en voorbeelden worden gegeven. Eerst komt de spelling van uitheemse woorden aan bod, o.a. werkwoorden met een on-Nederlandse stam. De elementen voor het verbinden van woorden zoals tussenletters en liggende streepjes komen daarna aan bod. Ook trema en apostrof en acenttekens worden behandeld. Dan volgen hoofdletters. Als laatste wordt het afbreken van woorden bekeken. Over spelling gesproken / Bouving, Karel; Meus, Guy. - Kapellen: Pelckmans, 2006. - 95 p.. - ISBN: 978-90-289-3945-5: 7,50 EUR Doelgroep: 13-18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 2 spel In dit boek staan spellingsoefeningen, gemakkelijke en minder gemakkelijke. Voor de meeste elementen van de spelling zijn er regels en die worden bij het begin van elk hoofdstuk overzichtelijk samengevat. Voor een aantal kwesties zijn er geen regels; leren spellen door gebruik is daar de oplossing. Aan bod komen: werkwoord, woordverbindingen, trema, apostrof, accenttekens, hoofdletter, medeklinkers, klinkers, tweeklanken en afbreken van woorden. Spellingoefeningen / Bouving, Karel; Meus, Guy. - Kapellen: Pelckmans, 2007. - 72 p.. - ISBN: 978-90-289-4715-3: 4,95 EUR Doelgroep: 13-18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 2 spel In dit boek staan 60 spellingsoefeningen, gemakkelijke en minder gemakkelijke. Voor de meeste elementen van de spelling zijn er regels en die worden bij het begin van elk hoofdstuk overzichtelijk samengevat. Voor een aantal kwesties zijn er geen regels; leren spellen door gebruik is daar de oplossing. Aan bod komen: werkwoord, woordverbindingen, trema, apostrof, accenttekens, hoofdletter, medeklinkers, klinkers, tweeklanken en afbreken van woorden. Spelvast/ Verstraete, Kristien. - Kapellen: Pelckmans, 2006. - 80 p.. - ISBN: 978-90-289-4190-8: 5,50 EUR Doelgroep: 13-18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 2 spel Spelvast vormt een kort en overzichtelijk vademecum van de Nederlandse spelling. Taalboek Nederlands / Smedts, Willy; Van Belle, William. - Kapellen: Pelckmans, 2011. - 464 p., met: literatuurlijst. - ISBN: 978-90-289-6205-7: 29,50 EUR Vindplaats Antwerpen: lg 2 taal Dit is een naslagwerk over de Nederlandse taal en taalkunde: een referentiewerk voor het secundair en hoger onderwijs en een praktisch werkinstrument voor alle taalgebruikers. Het geeft info over de herkomst en geschiedenis van het Nederlands, tekstopbouw, conversatie en stijl, over woordenboeken en andere naslagwerken, klankleer, spelling en conventies.



24

Werken aan werkwoorden 1 : begrippen PV tt, VD en PV vt/ Cooreman, Anny; Bringmans, Marleen. - Kessel-Lo: Eureka Expert, 2013. - 80 p.. - ISBN: 978-90-821337-1-4: 11 EUR Doelgroep: 10 -14 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 2 werk In WW1 werken leerlingen met werkwoorden. Ze oefenen op persoonsvorm tegenwoordige tijd, voltooid deelwoord en persoonsvorm verleden tijd. Het boekje is ontwikkeld voor bovenbouw basisonderwijs en A-stroom eerste graad secundair.

Werken aan werkwoorden 2 : moeilijke gevallen in alle tijden / Cooreman, Anny; Bringmans, Marleen. - Kessel-Lo: Eureka Expert, 2013. - 76 p.: 11,00 EUR Doelgroep: 10 -14 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 2 werk De werkboeken van Eureka zijn gericht op het efficiënt remediëren van spellingproblemen. In WW2 maken leerlingen gemengde oefeningen op alle werkwoordstijden. Ze besteden extra aandacht aan de moeilijke gevallen. Het boekje is ontwikkeld voor bovenbouw basisonderwijs en A-stroom eerste graad secundair.

Afasietherapieplus : associatieoefeningen voor patiënten met semantische stoornissen / Reynders, Renée; Langers, Crien. - Antwerpen: Garant, 2008. - 163 p.. - ISBN: 978-90-441-2330-2: 21 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 afas Dit boek biedt een verzameling van associatieoefeningen voor afasiepatiënten die moeilijkheden hebben met het begrijpen van de betekenis van een woord.

Afasietherapieplus : thematisch oefenpakket voor lichte woordvindingsproblemen/ Reynders, Renée; Nelissen, Daniëlle; Thomas, Petra. - Antwerpen: Garant, 2006. - 184 p.. - ISBN: 90-441-1793-9: 23 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 afas Mensen met afasie hebben woordvindingsstoornissen. Dit oefenboek bevat twee soorten oefeningen: semantische en fonologische. Bij de semantische oefeningen moet de patiënt woorden vinden via de betekenis en bij de fonologische oefeningen op basis van de klankstructuur. In de oefeningen komen verschillende thema's telkens opnieuw aan bod: beroepsleven, gezondheid, persoonlijke verzorging, reizen, sport en tuin.



25

Colorcards : time sequencing colorcards / Speechmark. - Milton Keynes: Speechmark Publishing, 2013. - 38 kaarten, cd-rom, handleiding. - (Colorcards). - ISBN: 978-0-86388-944-8: 50,00 EUR Vindplaats Antwerpen: lg 3 colo Deze set bevat 38 kaarten die het verstrijken van de tijd in verschillende settings in beeld brengt, van het groeien van een plant, het eten van een peer, de seizoenen, de stand van de maan, ouder worden…

Colorcards : emotions & expressions / Boyce, Sioban. - Milton Keynes: Speechmark Publishing Ltd., 2013. - handleiding, cd-rom, 48 fotokaarten. - ISBN: 978-0-86388-927-1: 50,00 EUR Doelgroep: 5-14 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 colo De fotokaarten uit de reeks 'Emotions&Expressions' zijn een hulpmiddel om kinderen vaardiger te maken in het begrijpen van gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. De 48 kaarten in deze set tonen vier voorbeelden van elk van de volgende emoties: 'blij', 'verdrietig', 'boos', 'liefde', 'bang', 'afkeer', 'bezorgd', 'verbaasd/verrast', 'geschokt', 'tevreden', 'verward', 'balen'. De voorbeelden van elke emotie/uitdrukking tonen personen van uiteenlopende leeftijden en variëren qua expressieniveau. Het is van belang de kaarten aan te bieden in een welbepaalde volgorde. Ze zijn zo gerangschikt dat ze geleidelijk aan complexer worden en diverse leeftijden tonen. Aan het kind wordt per foto achtereenvolgens gevraagd om te vertellen wie ze zien (geslacht, leeftijd, vrienden/familie...), waar deze perso(o)n(en) is/zijn en wat de pers(o)o(nen) doet/doen. Pas als het kind deze informatie kan geven, kunt u vragen wat de persoon op de foto mogelijk denkt, voelt, zegt. De handleiding bevat een schema met naast elke foto een beschrijving, het geslacht en de geschatte leeftijd(en) van de perso(o)n(en), de uitgedrukte emotie(s) en het expressieniveau. De cd-rom bevat 48 werkbladen met foto.

Colorcards : Emotions & expressions 2 / Boyce, Sioban. - Milton Keynes: Speechmark Publishing Ltd., 2013. - handleiding, cd-rom, 44 fotokaarten. - ISBN: 978-0-86388-984-4: 50,00 EUR Doelgroep: 5-14 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 colo Deze tweede set is complexer dan de eerste omdat de

foto's meer situationele tekens bevatten en soms meerdere personen samen tonen. Het is van belang de kaarten aan te bieden in een welbepaalde volgorde. Ze zijn zo gerangschikt dat ze geleidelijk aan complexer worden en diverse leeftijden tonen. Aan het kind wordt per foto achtereenvolgens gevraagd om te vertellen wie ze zien (geslacht, leeftijd, vrienden/familie...), waar deze perso(o)n(en) is/zijn en wat de pers(o)o(nen) doet/doen. Pas als het kind deze informatie kan geven, kunt u vragen wat de persoon op de foto mogelijk denkt, voelt, zegt. De handleiding bevat een schema met naast elke foto een beschrijving, het geslacht en de geschatte leeftijd(en) van de perso(o)n(en), de uitgedrukte emotie(s) en het expressieniveau. De cd-rom bevat 44 werkbladen met foto.



26

Game Mundo eerste leerjaar / [s.n.]. - Brugge: Die Keure, 2012.- ISBN: 978-90-486-1529-2 Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 game Dit Game mundo pakket voor het eerste leerjaar bevat negen gezelschapsspelen om aan sociale vaardigheden te werken. De onderwerpen zijn: naar school, in de klas, het bos, speelgoed, water, woorden, eten, dieren. De meeste spelen worden gespeeld per 2, er zijn meerdere exemplaren per spel.

Ken je de klok? / [s.n.]. - Fürth: NorisSpiele, [s.a.]. - 28 puzzelstukken, 4 leerklokken Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 Kenj De doos bevat 4 leerklokken én 28 puzzelkaartjes waar telkens de klok en de bijbehorende activiteit gematcht moeten worden. Er zijn diverse spelmogelijkheden om met deze puzzels het kloklezen te oefenen; individueel of met meerdere kinderen. Ook de dagindeling en de dagelijks handelingen worden met dit spel ingeoefend.

MimeFoto's / [s.n.]. - Bodegraven: K2-Publisher BV, [s.a.]. - 96 foto's (twee setjes van telkens 48 foto's): 29,50 EUR Doelgroep: 7-18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 mime Deze doos bevat 96 handelingsfoto's van personen die gebaren mimisch uitbeelden. De 2 series van elk 48 foto's zijn gemerkt met een gele en een blauwe stip, genummerd in 1.a, 1.b, 1.c, 1.d. enz. Elke serie is voorzien van een tekstkaart met de gemimede handeling, uitgebeeld door mannen of vrouwen. Het uitdrukken van een woord door een handeling met gebaar en mimiek, komt vóór de gesproken taal. Het doel is om in een spel het gebaar van de foto aan elkaar mimisch over te brengen om uiteindelijk het woord zelf weer te kunnen zeggen. De fotokaarten zijn geschikt voor personen met afasie, maar ook voor andere doelgroepen op school en/of thuis.



27

Pim pam pet picto / [s.n.]. - Zaandam: Jumbo, [s.a.]. - 1 draaiwiel, spelregels, 5 (dubbelzijdige) speelborden met afbeeldingen. - EAN: 8710126001028: 8,00 EUR Doelgroep: 7-18 jaar,volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 pimp Dit is een variant op Pim Pam Pet: met de draaischijf en de afbeeldingen kunnen verschillende spellen gespeeld worden. Op snelheid: zoek om ter snelst een woord met de gedraaide letter. Op creativiteit: wie ziet de meeste woorden met een bepaalde letter? Of als teamspel.

Woord-wijzer voor kleuters / Arnaud, B.. - Parijs: Megableu, 2000. - 6 verschillende themaborden, 6 woordstroken, 120 letterkaartjes (6 x 20). - EAN: 541340797039: 28,95 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 woor Woord-wijzer voor kleuters bestaat uit 6 eenvoudige, leuke en leerzame spelletjes die samen met pedagogen en leerkrachten werden uitgewerkt. Elk thema heeft een specifieke kleur om de kinderen de juiste associaties te helpen maken.Dit taalspel brengt jonge kinderen vanaf 3 jaar in contact met letters en woorden. Binnen zes thema's ( sprookjesbos, pirateneiland, spookslot, circus, picknick in de natuur, kerstmis in de bergen)wordt specifieke woordenschat aangereikt en gestimuleerd. Bovendien worden zowel luister- als spreekvaardigheden getraind. Het spel draait rond 6 themaborden die op verschillende manieren gebruikt kunnen worden. Een eerste variant is de eenvoudigste en is gebaseerd op het principe van een memory.Bij een tweede variatie worden de themaborden en de bijbehorende kaartjes op een eenvoudige manier geïntroduceerd. Zo hebben alle spelers een bord voor zich liggen, de spelleider trekt een kaartje en geeft een beschrijving. De spelers gaan natuurlijk zo vlug mogelijk op zoek.Een derde variant laat de spelers toe om een verhaal te maken met de getrokken kaartjes.Verder kan er nog geoefend worden op de en het woorden of wordt het alfabet geïnitieerd.

Zeg geen ja zeg geen nee / Groeneveld, Enrico. - Zaandam: King Entertainment, 2012. - 100 vraagkaarten, zandloper, spelregels: 14,99 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 zegg Bij dit kaartspel mag je geen ja en geen nee antwoorden. Het spel bevat 100 vraagkaarten. De vragen moeten zo snel mogelijk aan de tegenspeler worden gesteld, die geen ja en geen nee mag antwoorden...



28

INTERCULTUREEL ONDERWIJS

De kus van een prinses / Sterkens, Christine; Pesa, Luciana; Yuan, Sun. - Antwerpen: Christine Sterkens, 2012. - [21] p.: 8,00 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 2.1 nikn De tweetalige nik-nakboekjes slaan een brug tussen de moedertaal en een vreemde taal, voor kinderen zowel als voor ouders. Spelenderwijs en zonder enige druk raken beiden vertrouwd met woorden en zinsbouw. De boekjes zijn bedoeld voor iedereen die - om welke reden ook - kinderen wil helpen vertrouwd te raken met een andere taal. Ze zijn

tevens een hulp voor ouders van kinderen die opgroeien in een taalgebied waarvan zij de taal (nog) niet beheersen. In dit boekjewil de kikker uit het sprookjesboek een prins zijn, dus gaat hij op zoek naar de kus van een prinses. Elke prinses wil daarvoor iets in ruil, maar dat wil de kikker niet. Tot de laatste prinses, prinses geit, hem zomaar een kus wil geven.. Het boekje is verkrijgbaar in verschillende taalcombinaties: Nl-Chinees, Nl-Spaans. Een twee drie / Sterkens, Christine; Berg, Süleyman; Burns, Brian. - Antwerpen: Christine Sterkens, 2012. - [21] p.: 8,00 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 2.1 nikn Algemene beschrijving: zie vorige titel. In dit boekje leer je allerlei dingen tellen in twee talen, van 1 meisje tot 10 koekjes. Het boekje is verkrijgbaar in verschillende taalcombinaties: Nl-Engels, Nl-Pools, Nl-Turks.

Hallo, tot ziens en dankjewel! / Sterkens, Christine; Burns, Brian; Berg, Süleyman; Ivanova, Nellie. - Antwerpen: Christine Sterkens, 2012. - [21] p.: 8,00 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 2.1 nikn Algemene beschrijving: zie vorige titel. In dit boekje gaan vijf kinderen met hun ouders mee om inkopen te doen, bij de bakker, bij de slager, bij de groenteboer... Het boekje is verkrijgbaar in verschillende taalcombinaties: Nl-Bulgaars, Nl-Engels, Nl-Turks.



29

Het badkamervrouwtje / Sterkens, Christine; Burak. - Antwerpen: Christine Sterkens, 2012. - [25] p.: 8,00 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 2.1 nikn Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje laat je kennismaken met een piepklein vrouwtje dat badkamers over de hele wereld bezoekt. Ze amuseert zich daar te pletter, terwijl iedereen slaapt. Het boekje is verkrijgbaar in verschillende taalcombinaties: Nl-Pools, Nl-Russisch.

Mijn dikste vriend / Sterkens, Christine; Berg, Süleyman; Ivanova, Nellie. - Antwerpen: Christine Sterkens, 2012. - [28] p.: 8,00 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 2.1 nikn Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over de knuffelbeer: lief en zacht, altijd daar voor jou. Het boekje is verkrijgbaar in verschillende taalcombinaties: Nl-Bulgaars, Nl-Turks.

Spiegeltje, spiegeltje ... / Sterkens, Christine. - Antwerpen: Christine Sterkens, 2012. - [29] p.: 8,00 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 2.1 nikn Algemene beschrijving: zie vorige titel. In dit boekje kijken we in de spiegel. Wat zie je? Je haar is anders dan dat van je vriendjes. Er is er maar één zoals jij. En dat maakt jou erg bijzonder. Het boekje is verkrijgbaar in verschillende taalcombinaties: Nl-Bulgaars, Nl-Engels, Nl-Frans, Nl-Sloveens.

Kleuters in de stad : educatieve doe-map rond technologie / [s.n.]. - Mechelen: Technopolis, 2013. - doe-map (55 p.), 5 grote praatplaten: 5,00 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.1 kleu Met deze doe-map kunnen kleuters van de 2e en 3e klas de stad verkennen in de klas. Er wordt gewerkt rond de deelthema's winkel, bank, garage en pizzeria. De doe-map vormt een aanvulling op een bezoek aan het Kinder-doe-centrum van Technopolis maar kan ook los daarvan gebruikt worden. Voor elk van de vijf grote praatplaten is er een kijkwijzer met een korte lijst met nieuwe

woorden, enkele vraagjes en probleemstellingen over het thema om in de klas te bespreken, enkele ideeën om te werken met de praatplaat naargelang de leeftijd van de kinderen. Elk deelthema is op eenzelfde manier uitgewerkt: een webschema met alles wat bij het thema hoort gerangschikt in rubrieken, mogelijke activiteiten bij het thema, ideeën om klashoeken te verrijken, mogelijkheden tot rollenspel, knutselsjablonen en



30

werkblaadjes/opdrachtenbladen. Bij elk onderdeel staan de ontwikkelingsdoelen aangegeven. Koekeloere : cdPLUS 1 / Brekelmans, Paul. - Hilversum: Teleac/NOT, [s.a.]. - cd-rom, voorleeswijzer, handleiding. - (Koekeloere) Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.1 koek Koekeloere is een Schooltv-programma voor kleuters. De hoofdpersonen Moffel, Piertje en Arie beleven veel avonturen. Op deze cd staan acht liedjes uit de verschillende afleveringen van Koekeloere. Naast de liedjes bevat deze cdplus lesmateriaal van de afleveringen 586 tot en met 599, bladmuziek, werkbladen en een handleiding.

Koekeloere : Moffel en Piertje vieren kerst / Moffel en Piertje vieren sinterklaas / Dijkzeul, Lieneke; Bramlage, Doesjka. - Hilversum: Lemniscaat / NTR, 2013. - 56 p. + 56 p. - (Koekeloere). - ISBN: 978-90-477-0507-9: 16,95 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.1 koek Algemene beschrijving: zie vorige titel. Moffel en Piertje vieren sinterklaas en kerst is een omkeerboek voor de feestdagen. Na het voorlezen van de avonturen rond Sinterklaas, draai je het boek om voor de kerstverhalen.

Daar buiten loopt een schaap / van Hout, Mies. - Rotterdam: Lemniscaat, 2013. - 28 p. - ISBN: 978-90-477-0362-4: 9,95 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.3 daar Dit kleine prentenboek bundelt 12 bekende kinderliedjes, van slaap kindje slaap, ozewiezewoze tot hoedje van papier. Als rode draad kruipt er een muisje doorheen alle tekeningen. Het boek bevat een cd waarop de liedjes helder worden ingezongen, met muzikale begeleiding op gitaar en fluit.



31

Op een grote paddenstoel / van Hout, Mies. - Rotterdam: Lemniscaat, 2011. - 28 p. - ISBN: 978-90-477-0368-6: 9,95 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.3 daar Dit kleine prentenboek bundelt 12 bekende kinderliedjes, van 'k zag twee beren broodjes smeren tot op een klein stationnetje. Als rode draad kruipt er een spinnetje doorheen alle tekeningen. Het boek bevat een cd waarop de liedjes helder worden ingezongen, met muzikale begeleiding op gitaar en fluit.

Poppenspel met knuffels voor kleuters / Contryn, Louis; Contryn, Paul. - Leuven: Acco, 2013. - 76 p. - ISBN: 978-90-334-9368-3: 19,95 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.3 popp 'Poppenspel met knuffels voor kleuters' wil kleuters niet alleen theatervreugde verschaffen, maar ook bijdragen tot hun geestelijke ontwikkeling en verrijking van hun fantasie. Het boek bestaat uit vier delen. Het eerste deel bevat tien verhaaltjes voor poppenspel. De tekstjes zijn eenvoudig, sluiten aan bij de kinderwereld en werden zeer beknopt gehouden om kinderen te blijven boeien. De verhaaltjes kunnen gespeeld worden met om het even welke speelgoedpop. Het is de bedoeling dat de speler(s) de voorstelling brengt/gen en dat kinderen die daarna naspelen met hun eigen inbreng. In het tweede deel vind je praktische tips en advies over het gebruik van knuffels. In het derde deel zijn vijf verhaaltjes opgenomen die met de vingers kunnen gespeeld worden. Het boek sluit af met Knorry, een leuk en moraliserend theaterspel met knuffels. Alle verhaaltjes in het boek zijn geschikt voor familiefeestjes, bij verjaardagen en in de kleuterschool.

Argus : brandwondenpreventie voor kinderen van 4 tot 7 jaar en hun begeleiders / Verreydt, Detty; Vercruysse, Tine; Van Laeken, Mia. - Brussel: VIG, 2001. - ISBN: 90-5838-090-4: 25,00 EUR (pedagogisch dossier) + 8,70 EUR (prentenboek) Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.5 argu Het project 'Argus' voor brandwondenpreventie richt zich

naar een dubbele doelgroep: kinderen van 4 tot 7 jaar en hun begeleiders (ouders, grootouders, kleuterleidsters, leerkrachten...). Het prentenboekverhaal vertelt op een ludieke en luchtige wijze over gevaren, risico's en preventiemaatregelen. Argus is het huisdier (een vlieg) van oom Knurf en tante Muddy (varkens). Argus houdt van rust en vindt het niet prettig dat er 5 drukke varkentjes op bezoek komen. Hij vreest het ergste en inderdaad blijken er in en om het huis heel wat gevaren te zijn. De methodieken in het pedagogisch dossier beogen verschillende doelstellingen. Algemeen is het de bedoeling dat de kinderen gevaarlijke situaties leren zien en die in hun omgeving kunnen aanduiden, dat ze het principe "eerst water, de rest komt later" kennen en dat ze praten over hun eigen gedrag en over sociale vaardigheden i.v.m. ongevallen. Daarnaast is het de bedoeling dat de begeleiders met kinderen praten over begrippen als weerbaarheid en



32

risicogedrag, dat ze kennis hebben omtrent veiligheid in huis en dat ze meer inzicht krijgen in het "kunnen" van kinderen afhankelijk van hun ontwikkelingsstadium. Enkele ontwikkelingsdoelen uit de leergebieden "lichamelijke opvoeding", "wereldoriëntatie" en "Nederlands" werden als basis genomen voor de activiteiten. De oefeningen kunnen aangepast worden aan de omgevingsfactoren en de mogelijkheden en interesse van de kinderen. Julia is een olifant / Severs, Yono; Klaassen, Sandra. - Naarden: Middernacht Pers, 2002. - 69 p. - ISBN: 978-90-72259-63-9: 18,90 EUR Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.5 juli Grappig voorleesverhaal over een klein meisje dat steeds een ander dier wil zijn. Elke dag imiteert Julia heel trefzeker, tot in elk detail een bepaald dier: hond, poes, mier, olifant, haai, uil, reiger, koe, slak, tijger, giraf, regenworm, penseelzwijn, vleermuis, kikker of eend?

Prinses Nina / Achterbergh, Marlise; Compiet, Iris. - Hasselt: Clavis, 2013. - 24 p. - ISBN: 978-90-448-2055-3: 14,95 EUR Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.5 prin Prinses Nina woont bij haar ouders op een kasteel. Ze is slim, nieuwsgierig, lief en ook een beetje wild. Het is tijd voor een prins, vinden haar papa en mama en ze nodigen dan ook allerlei prinsen uit. Ze zijn slim en knap. Ze komen uit Frankrijk en China. Maar ze zijn toch niet de droomprins van Prinses Nina. De koning en de koningin gaan dan maar te rade bij hun vrienden, de koning en koningin uit Ghana. Zij brengen hun dochter mee, prinses Melowo. Prinses Nina en prinses Melowo kunnen heel goed met elkaar

opschieten. Een modern sprookje over een prinses die moet trouwen met een prins, maar verliefd wordt op een prinses. Beeldvorming over en stereotypering van jongens en meisjes begint al op jonge leeftijd. Dit boek hoopt zulke stereotypen te doorbreken en jonge kinderen in contact te laten komen met verschillende rollen van jongens en meisjes. Goedgevoel verhalen van kleine Victor / Habils, Kristl; Glorieux, Els. - Antwerpen: Garant, 2013. - 54 p. - ISBN: 978-90-441-3064-5: 35,00 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.6 goed De vier verhalen in dit voorlees- en kijkboek zijn geschreven voor kinderen van 4 tot 8 jaar. In elk verhaaltje ontdekt Kleine Victor een bepaald gevoel. Victor benoemt zijn gevoelens met kleuren. Als hij leuke dingen beleeft, voelt hij zich groen. Als hij het moeilijk heeft, voelt hij zich rood. Aan de hand van de verhaaltjes van Kleine Victor, kan je kinderen inspireren en motiveren om hun leuke en minder leuke gevoelens te tonen en te benoemen. Op die manier ontwikkelen ze een sterkere geestelijke gezondheid en is de kans kleiner dat ze later gaan pesten of er slachtoffer van worden.



33

Bij het voorlezen wordt het boek open gevouwen en zo geplaatst dat de voorlezer de tekst kan zien terwijl de kinderen naar de grote tekeningen kijken. Achteraan in het boek vind je knutseltips en doe-ideetjes waarmee de thema's die aan bod komen op een creatieve manier worden uitgediept.

Ik / Waechter, Philip. - Rotterdam: Lemniscaat, 2009. - [64] p. - ISBN: 978-90-5637-641-3: 7,95 EUR Doelgroep: 5-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.6 ik De beer in dit prentenboekje is blij met zichzelf. Hij is leuk, lief, slim, mooi... Logisch dat iedereen van hem houdt. Toch voelt hij zich soms alleen. Dan rent hij snel naar die ene, speciale vriend...

Het gat in de haag : het grote verhalen- en activiteitenboek : eerste kleuterklas / Van den Bossche, Freya; Sauviller, Lucas; De Kimpe, Joke. - Brugge: Die Keure, 2013. - 87 p. - ISBN: 978-90-486-1803-3: 95,00 EUR Doelgroep: 3-4 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.7 gati Het lesmateriaal 'Het gat in de haag' kan ingezet worden om de persoonlijke en sociale vaardigheden van kleuters te trainen. Daarnaast integreert 'Het gat in de haag' ook de inzichten van meervoudige intelligentie. Het materiaal bestaat per kleuterklas uit een A3 verhalen- en activiteitenboek met tien verhalen en meer dan honderd oefeningen. Het is een 'schootboek' dat opengevouwen op de schoot wordt gezet zodat de kleuters de klassikale vertelprent zien, terwijl de leerkracht alle info kan zien die nodig is om het verhaal te vertellen en te integreren in de klaspraktijk. Elk verhaal bestaat uit drie vertelprenten en is in te passen in de belangstellingscentra. De hoofdrolspelers in de verhalen, 8 groenten, hebben elk een specifiek talent. Bij elke activiteit geeft een icoontje aan welk talent/welke intelligentie aan bod komt. Het gat in de haag : het grote verhalen- en activiteitenboek : tweede kleuterklas / Van den Bossche, Freya; Sauviller, Lucas; De Kimpe, Joke. - Brugge: Die Keure, 2013. - 87 p. - ISBN: 978-90-486-1804-0: 95,00 EUR Doelgroep: 3-4 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.7 gati Het gat in de haag : het grote verhalen- en activiteitenboek : derde kleuterklas / Van den Bossche, Freya; Sauviller, Lucas; De Kimpe, Joke. - Brugge: Die Keure, 2013. - 87 p. - ISBN: 978-90-486-1805-7: 95,00 EUR Doelgroep: 5-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.7 gati



34

Een lange nek is fijn / Koppens, Judith; van Lindenhuizen, Eline. - Hasselt: Clavis, 2011. - [26] p. - ISBN: 978-90-448-1626-6: 10,95 EUR Doelgroep: 3-4 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.7 lang Op het dierenplein leven en spelen alle dieren samen. Giraf en zijn mama zijn nieuwe bewoners. Alle diertjes willen Giraf graag laten meespelen, maar zijn lange nek zit nogal in de weg. Maar wanneer de bal van Hond in de vijver valt, kan alleen Giraf erbij. Een vrolijk prentenboek voor peuters vanaf 2,5 jaar over

samenwerken en samen spelen. Bewegingstussendoortjes op school : basisonderwijs en secundair onderwijs / Costers, Ruth. - Brussel: VIGEZ, 2008. - 32 p. - ISBN: 978-90-75628-40-1: 3,00 EUR Doelgroep: 5-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 bewe Deze brochure geeft leerkrachten een houvast en kijk op wat bewegingstussendoortjes kunnen zijn. De brochure bevat uitgewerkte voorbeeldoefeningen. Vanuit het aangereikte kader kan je met de hulp van de leerkracht L.O. bewegingstussendoortjes implementeren in de lessen.

In het sprookjesbos : sprookjes met activiteiten gericht op natuurbeleving voor jonge kinderen / Wardenaar, Suzanne. - Amsterdam: SWP, 2014. - ISBN: 978-90-8850-347-4: 26,50 EUR Doelgroep: 3-8 jaar URL: http://www.sprookjesbos.swpbook.com Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 inhe 'In het sprookjesbos' is een educatieve activiteitenbundel waarin fantasie en werkelijkheid samen komen. Vijftien bekende sprookjes werden uitgewerkt in een aantal activiteiten gericht op zintuiglijke beleving, het stimuleren van sociale

vaardigheden en het ontwikkelen van creativiteit. Door te werken met activiteiten ontwikkelt zich spelenderwijs een groter natuurbewustzijn. Het begrip natuur wordt gebruikt in brede zin: planten, dieren, seizoenen, de elementen, het platteland, natuur in de stad. De activiteiten zijn gericht op kinderen van 4 tot 7 jaar. De activiteiten kunnen in groep gedaan worden, maar vele zijn ook geschikt om individueel aan te bieden. Pedagogisch medewerkers, spelbegeleiders en leerkrachten kunnen het boek gebruiken in de (buitenschoolse) opvang en op school. Ook voor ouders is 'In het sprookjesbos' een inspiratiebron om activiteiten te ondernemen. Er is geen speciale voorkennis vereist om met het boek aan de slag te gaan.



35

Mijn eerste buitenboek / Davies, Nicola; Hearld, Mark. - Zeist: Christofoor, 2012. - 107 p. - ISBN: 978-90-6038-571-5: 19,50 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 mijn Vindplaats Turnhout: T 09.01.232 'Mijn eerste buitenboek' behandelt aspecten van de natuur aan de hand van de vier seizoenen. Elk seizoen wordt geïntroduceerd met een tekstje en een tekening op een dubbele pagina. Nadien volgen korte hoofdstukjes over allerlei zaken die we met dat seizoen associëren: kikkers kwaken in het voorjaar, op een zomerse dag zoemen bijen, herfstbladeren dwarrelen in de lucht, vogels laten sporen na in de sneeuw... Gedichtjes, recepten, feiten en indrukken wisselen elkaar af. Van het maken van compost tot zaden oogsten, van een schelpenlied tot 'vijf redenen om kippen te houden'. In de inhoudsopgave voorin kan je doelgericht iets opzoeken.

Outdoor : avontuurlijke buitenspelen / Danks, Fiona; Schofield, Jo. - Zeist: Christofoor, 2013. - 159 p. - ISBN: 978-90-6038-710-8: 19,90 EUR Doelgroep: 3-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 outd Dit boek bevat ideeën voor buitenactiviteiten voor alle leeftijden en alle gelegenheden. Spelletjes, knutselen, doe-dingen, ideeën, tips, kinderfeestjes... Van buiten spelen tot verhalen vertellen in het bos, van navigeren in de vrije natuur tot bomen planten. Een boek voor iedereen die de liefde voor de natuur op een leuke manier aan kinderen wil overbrengen.

Zicht op dagelijkse tijd [pedagogisch cahier] / Jacobs, Benjamin. - Brussel: Politeia nv, 2013. - 157 p. - ISBN: 978-90-5718-307-2: 12,50 EUR Doelgroep: 3-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 zich Het didactisch cahier 'Zicht op dagelijkse tijd' ondersteunt het leerplan wereldoriëntatie in het basisonderwijs vanuit een domeinspecifieke invalshoek. Het cahier is uitgewerkt vanaf de kleuterklas tot het zesde leerjaar en biedt een antwoord op vragen als 'Wat betekent dagelijkse tijd voor kinderen?' en ‘Hoe stimuleer je de ontwikkeling van het (cyclische) tijdsbegrip bij kleuters en lagereschoolkinderen?’. Het cahier beschrijft op praktische wijze hoe het onderwijs kan vormgegeven worden zodat kinderen gaandeweg greep krijgen op dagelijkse tijd en vaardigheden ontwikkelen die hen sociaal redzamer maken. Het cahier slaat ook een brug met het leerdomein natuur door de focus te leggen op weerkalenders. 'Zicht op dagelijkse tijd' bestaat uit zes hoofdstukken. Hoofdstuk 1 gaat over de daglijn, hoofdstuk 2 over de weekkalender en hoofdstuk 3 over de tijdmaten jaar, seizoen en maand. In hoofdstukken 4 en 5 komt het functioneel omgaan met dagelijkse tijd aan bod, zoals kloklezen, het gebruiken van kalenders om te plannen en te rekenen, het interpreteren van uurtabellen en uurroosters en het correct interpreteren van tijdsaanduidingen op uitnodigingen e.d.. Hoofdstuk 6 legt de link met de weerkalenders.



36

'Een stille plek niet ver hier vandaan' : werkboek kindermindfulness voor therapeuten / Dumazy, Silvia. - Leuven: Acco, 2010. - 179 p. - ISBN: 978-90-334-7933-5 Doelgroep: 7-12 jaar URL: http://www.uitgeverijacco.be/eenstillepleknietverhiervandaan Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 eens Dit boek beschrijft een volledig uitgewerkte training in mindfulness op basis van multi-sensorische oefeningen, meditaties, bewegingsoefeningen, cognitieve oefeningen en doe-opdrachten in combinatie met de axenroos-methode. Het programma is bedoeld voor kinderen van 6 tot 12 jaar met een psychiatrische problematiek, maar het kan in aangepaste vorm gebruikt worden voor alle kinderen. Voor kinderen met autisme

worden specifieke aanpassingen aanbevolen. Het boek bestaat uit een theoretisch en een praktisch deel. In het theoretisch deel wordt uitgelegd wat mindfulness is, in welk opzicht ergotherapie en mindfulness elkaar aanvullen en hoe mindfulness kan ingezet worden bij kinderen. In het praktische deel wordt de mindfulnesstraining voor kinderen beschreven: de opbouw van de achtwekentraining, de technieken die per sessie worden aangeleerd, de verschillende meditaties,... in combinatie met de axenroos. De invulbladen in de bijlagen zijn ook downloadbaar. Filosoferen op het bord : met kinderen van 10-12 jaar / Van Bodegraven, Nanda; Kopmels, Tamar. - Amsterdam: SWP, 2013. - 143 p. - ISBN: 978-90-8850-430-3: 22,50 EUR Doelgroep: 9-12 jaar URL: http://www.swpbook.com/1674 Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 filo 'Filosoferen op het bord' biedt achttien thema's om met kinderen te filosoferen over levensvragen. Vragen over dieren en mensen, over vrienden en vijanden, over geluk en lijden, over geld, geven en goed doen... De aanpak binnen de thema's biedt de begeleider houvast om het filosoferen op een toegankelijke manier te begeleiden. Door de verhalen over vier kinderen die van alles meemaken en de ervaringsgerichte opdrachten wordt de belevingswereld van kinderen bij het onderwerp betrokken. De zogenoemde filo-mappen op het (digi)bord bieden overzicht en houvast. Van de website van de uitgever kun je de filo-mappen downloaden om die rechtstreeks op het digibord te presenteren. Je kunt ze ook natekenen op een gewoon bord. Het materiaal in het boek is geschikt voor gebruik met kinderen van 10 tot 12 jaar. Het boek is in de eerste plaats bedoeld voor leerkrachten, maar de verhalen en vragen zijn ook een prima startpunt voor gesprekken met kinderen binnen een gezin.



37

ICO Pronto : thema monumenten : vijfde en zesde leerjaar / Foyer. - Brussel: Foyer, 2013. - [19] p. - (ICO Pronto) Doelgroep: 11-12 jaar URL: http://tinyurl.com/d9pk8xz Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 icop Dit is een extra kant-en-klare interculturele les van het integratiecentrum Foyer. De les gaat dieper in op monumenten en is bedoeld voor de derde graad van het

basisonderwijs. Er wordt vertrokken vanuit monumenten overal ter wereld. Nadat de leerlingen kennis gemaakt hebben met enkele monumenten, bedenken ze hun eigen monument en stellen dit aan elkaar voor. De les kan, mits aanvraag van een paswoord per mail, gratis gedownload worden op de Foyer website. Anders zijn maakt geen verschil : lespakket voor de bovenbouw over het leven met een handicap / van Eck, Odile. - Meppel: Edu'Actief, 2012. - 51 p. Doelgroep: 11-12 jaar URL: http://www.handicapindeles.nl/ Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 ande Met deze lessenserie kunnen leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar meer leren over het leven met een beperking. De uiteindelijke doelstelling is vooroordelen bestrijden en toe te werken naar een gevoel van samenhorigheid. De lesmodule bestaat uit drie lessen: Wat is een handicap? Hoe is het om een handicap te hebben? Hoe zien we mensen met een handicap? De module kan ook gedownload worden op de website handicapindeles.nl.

Er was eens... een regenboog : diversiteit in de klas / Poelman, Kaj. - Gent: Cavaria, 2013. - 58 p. Doelgroep: 5-12 jaar URL: http://www.cavaria.be/regenboogmap Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 erwa Deze educatieve map is ontwikkeld voor het lager onderwijs en bevat heel wat informatie, tips en kant en klare methodieken om kinderen in het lager onderwijs kennis te laten maken met genderdiversiteit en seksuele identiteit. De map bevat 2 onderdelen. Deel 1 geeft de leerkracht basisinformatie over hoe je kan werken aan een open schoolklimaat. Hierin staan praktische tips en voorbeelden. Deel 2 bevat 9 uitgewerkte methodieken voor

kinderen vanaf 6 tot en met 12 jaar. Een derde deel bevat alle bijlagen die je nodig hebt bij de methodieken. De bijlagen kunnen ook gedownload worden. Achteraan vind je een overzicht van relevant educatief materiaal en nuttige organisaties.



38

Gelijk=Gelijk? Lesprogramma / Diversion. - [S.l.]: Diversion, 2013. - docentenhandleiding (14 p.); opdrachtenboekje (22 p.); 7 leskaarten; 2 folders Doelgroep: 9-12 jaar URL: http://www.diversion.nl/project/gelijk-gelijk/ Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 geli Met het programma 'Gelijk=Gelijk?' werken basisschoolleerlingen (tweede en derde graad) aan burgerschap en mondelinge taalvaardigheden. De onderwerpen die aan bod komen zijn vooroordelen, discriminatie en tolerantie. Er wordt gewerkt met de peer education methodiek en de didactiek van het Nederlands Debat Instituut. 'Gelijk=Gelijk?' bestaat uit zes lessen, waarvan de inleidende en afsluitende les wordt gegeven door de reguliere leerkracht, drie lessen door peer educators en een debattraining door docenten van het NDI. De peer educators hebben een islamitische, joodse en homoseksuele achtergrond. Door samen les te geven laten ze zien dat je ondanks culturele en religieuze verschillen of verschillen in seksuele voorkeur, op een goede en prettige manier kunt samenwerken. Bovendien zijn jongeren gevoeliger voor de 'boodschap' van iemand die dichter staat bij hun leefwereld en lukt het peer educators vaak (beter) om kinderen en jongeren aan te moedigen om buiten de grenzen van hun normale leefwereld te kijken. In de lessen worden instructie, interactieve spellen, individuele en klassikale opdrachten, persoonlijke verhalen, discussie en debat gecombineerd. Voor de leerlingen werd een lesboekje ontwikkeld met inhoudelijke informatie over discriminatie, religie en diversiteit. Met de leskaarten kan na afronding van de lessenreeks structureel aandacht gegeven worden aan de thematiek van discriminatie en tolerantie. In Nederland wordt het 'Gelijk=Gelijk?' project afgesloten met een debattoernooi. Om leerlingen vaardiger te maken in debatteren, kan ook het handboek 'Debatteren kun je leren' ingezet worden.

Ik ben Lila / Stehlik, Tania Duprey; Jovanovic, Vanja Vuleta. - Antwerpen: De Vries-Brouwers, 2010. - [23] p. - ISBN: 978-90-5927-187-6. - ISBN: 978-90-5341-734-8: 12,50 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 ikbe Vindplaats Turnhout: T 07.01.465 Lila gaat voor het eerst naar haar nieuwe school. Alle kinderen zijn rood, geel of blauw en hun ouders hebben dezelfde kleur. Lila vraagt zich af waarom zij zo'n andere huidskleur heeft. Een prentenboek over anders-zijn en jezelf aanvaarden zoals je bent. Vanaf ca. 5 jaar.



39

Miko gaat vooruit : een verhaal over een rendier met DCD / Brackenier, Ciel. - Destelbergen: Sig vzw, 2012. - 72 p. - ISBN: 978-90-5873-089-3: 19,00 EUR Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 miko Miko is heel onhandig en stuntelig. Hij kan zich niet goed aankleden, zijn kamer is slordig en zijn boekentas een rommeltje. Op school zijn vooral schrijven, knutselen en turnen moeilijke vakken. Ook op de speelplaats hoort Miko er niet bij want bewegingsspelletjes kan hij niet goed. Omdat de motorische problemen van Miko zijn dagelijkse leven ernstig belemmeren, gaan de ouders van Miko samen met de school op zoek naar hulp. Met de hulp van therapeute Tia gaat Miko elke dag een beetje vooruit. Het verhaal is bedoeld voor kinderen van 7 tot 12 jaar, om zelf te lezen of voor te lezen. Achterin het boek staat uitleg voor ouders en leerkrachten over DCD en enkele tips om er mee om te gaan. DCD staat voor Developmental Coördination Disorder en wordt in Vlaanderen tegenwoordig coördinatieontwikkelingsstoornis genoemd.

Milan in de wereld zonder cijfers : een verhaal van een jongen met rekenstoornissen + extra bijlage met tips voor ouders en leerkrachten / Couchez, Lien; Van De Steene, Diane; Peirlinck, Hilde. - Destelbergen: Sig vzw, 2007. - 28 p. - ISBN: 978-90-5873-073-2: 8,00 EUR Doelgroep: 8-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 mila Dit stripverhaal voor kinderen vanaf 8 jaar gaat over een jongen met rekenstoornissen of dyscalculie. Milan gaat niet meer graag naar school. Zijn klasgenoten lachen hem uit omdat hij niet goed kan rekenen. Op een dag komt hij terecht in een wereld zonder cijfers. Al zijn problemen lijken opgelost. Tot hij ziet wat er allemaal

fout loopt zonder cijfers... Samen met mama gaat Milan op zoek naar hulp. Aansluitend bij het stripverhaal is een informatiegedeelte voorzien voor ouders, leerkrachten en andere betrokkenen. RAINBOW : rights against intolerance - building an open-minded world / [s.n.]. - [S.l.]: EuropeseUnie, 2012. Doelgroep: 5-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 rain Het RAINBOW-project verbindt Europese holebi en trans (LHBT) verenigingen, scholen en media professionals om de rechten van kinderen en jongeren op hun seksuele en genderidentiteit te promoten. Dit leermiddel is bedoeld voor leerkrachten die les geven aan leerlingen van 6 tot 16 jaar. Het bestaat uit een DVD met 9 korte films (van 3 tot 17 min.) met een handleiding en online lesmateriaal. De films geven voorbeelden, en een manier van kijken naar de wereld, om oplossingen te bieden voor elk individu. De begeleidende brochure bevat een synopsis van elke film en geeft aan voor welke leeftijden de film geschikt is. De brochure en de website bieden een uitgebreid aantal klassikale oefeningen die optioneel kunnen ingezet worden, naargelang de beschikbare tijd en/of de leerlingengroep. Je vindt het online lesmateriaal via de sectie 'study guide' op de cd-rom.



40

De ouders van Max en Lili maken ruzie / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 45 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 9). - ISBN: 978-99959-34-09-5: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti De verhalen over Max en Lili in de reeks 'Dit is het leven' doen je niet enkel lachen, maar ook nadenken over onderwerpen die niet altijd even bespreekbaar zijn. De vragen achteraan het boek stimuleren de dialoog. In dit boekje zijn Max en Lili ongerust omdat hun ouders ruziemaken.

Lili is verliefd / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 43 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 3). - ISBN: 978-99959-34-02-6: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over verliefd zijn, over de verlegenheid en het geluk die daarmee gepaard gaan en de vrees om bedrogen te worden en niet te voldoen voor de ander.

Lili maakt ruzie met haar broer / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 48 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 1). - ISBN: 978-99959-34-00-2: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over jaloezie tussen broer en zus. Vanaf 6 jaar.



41

Lili wil graag een poes / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 45 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 8). - ISBN: 978-99959-34-08-8: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over huisdieren. Het leert je begrijpen dat het niet altijd makkelijk is om een huisdier te hebben.

Lili wordt beetgenomen op internet / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 45 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 6). - ISBN: 978-99959-34-06-4: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over internet, de vele mogelijkheden en de gevaren ervan.

Max en Lili houden van merkkleding / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 45 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 6). - ISBN: 978-99959-34-07-1: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over merken en het belang dat kinderen aan hun uiterlijk hechten.

Max en Lili vieren kerst met de familie / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 45 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 5). - ISBN: 978-99959-34-05-7: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over Kerstmis, het religieuze feest dat vooral kinderen dolblij maakt.



42

Max gaat niet graag naar school / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 43 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 2). - ISBN: 978-99959-34-01-9: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over moeilijkheden bij het leren en hoe daarmee om te gaan.

Max is verslaafd aan computerspelletjes / De Saint Mars, Dominique; Bloch, Serge. - [S.l.]: Calligram, 2013. - 43 p. - (Dit is het leven [reeks prentenboekjes]; 4). - ISBN: 978-99959-34-03-3: 5,95 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 diti Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit boekje gaat over computerspelletjes en over de virtuele wereld waarin we kunnen wegdromen en alles mogelijk lijkt. Het gaat ook over het gevaar van er niet meer mee te kunnen stoppen.

Game.over@tabak/ Lambert, Marleen; Dejaegere, Liesbet; Moens, Olaf. - Brussel: Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie, 2009. - handleiding (13 p.), activiteitenbundel (35 p.), infofiches (14 p.) Doelgroep: 11-12 jaar URL: http://goo.gl/CA6VtY Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 game Dit educatief pakket voor de derde graad lager onderwijs wil kinderen ondersteunen om van de sigaret af te blijven door hen bewust te maken van roken en misvattingen over roken recht te zetten. Het pakket bestaat uit een handleiding en fiches met achtergrondinformatie voor leraren en een bundel activiteiten zoals proefjes uitvoeren met een zelfgemaakte rookmachine, een rollenspel rond groepsdruk, de eigen mening formuleren via een stripverhaal... Enkele feiten in de infofiches zijn achterhaald (vb. geen rookverbod in cafés). Het pakket kan gratis gedownload worden.

Rosie en Moussa/ De Cock, Michael; Vanistendael, Judith. - Amsterdam: Querido, 2010. - 86 p. - ISBN: 978-90-451-1148-3: 12,95 EUR Doelgroep: 7-10 jaar http://www.huubcolla.be/documents/RosieEnMoussa_Lesmap.pdf Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 rosi Rosie en haar moeder gaan wonen in een groot flatgebouw aan de andere kant van de stad. Rosie heeft er niet veel zin in. Ze is bang dat ze geen vrienden zal maken. Net boven haar woont Moussa. Ze sluit vriendschap met hem en laat zich overhalen om stiekem

met hem naar het dak van de flat te gaan. Maar dan worden ze opgesloten... Je komt niet te weten waarom Rosie's vader niet mee verhuisd, maar het is duidelijk dat zowel



43

Rosie als haar moeder hem erg missen. De vele zwierige stripachtige zwart-wit illustraties versterken het verhaal. Vanaf 7 jaar. In het kader van de theatervoorstelling ‘Rosie en Moussa’ werd een downloadbare lesmap gemaakt met vragen over het verhaal en de thema’s vriendschap, verhuizen, verlies, huidskleur… SpangaSMediawhizz [lespakket] / Amsterdam: Mijn Kind Online, 2012. - 31 p. Doelgroep: 11-14 jaar URL: http://www.spangas.nl/mediawhizz/ Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 span SpangaS is een jeugdserie over leerlingen van het (Nederlandse) Spangalis College. De laatste week van seizoen 5 staat in het teken van de voor- en nadelen van nieuwe media. De serie van vijf op zichzelf staande afleveringen van tien minuten kan online bekeken worden. Dit lespakket rond de serie voor leerlingen van de derde graad lager onderwijs bestaat uit vijf lessen waarbij het accent ligt op reflectie. De lessen kunnen los van elkaar worden gegeven of als serie. Aan bod komen onderwerpen als pesten via sms, informatie zoeken op het internet, gamen, chatten en kopiëren van het internet. Via een mediawhizz test ontdekken leerlingen wat voor mediagebruikers ze zijn en gaan hierover in gesprek.

Springdag/ Provoost, Anne; Candaele, An. - Wielsbeke: De Eenhoorn, 2012. - [32] p. - ISBN: 978-90-5838-755-4: 15,50 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.6 spri Een meisje springt en landt op aarde. Ze draagt een koffer. In die koffer zit een vrouw, ook met koffer. Daarin zit haar geliefde. Elke bladzijde toont een nieuwe koffer en vertelt een nieuw verhaal. Dit filosofische prentenboek gaat over leven, liefde, afscheid nemen, dood.

Ik en adhd/ van Kordelaar, Nathalie; Zwaan, Mirjam. - Amsterdam: SWP, 2012. - ISBN: 978-90-8560-657-4: 17,50 EUR Doelgroep: 9-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 iken Dit boek met informatiestukjes, opdrachten en vragen is geschreven voor kinderen met ADHD. Door in het boek te lezen, schrijven en tekenen kunnen ze zichzelf en hun 'stoornis' beter leren kennen en begrijpen. Er zijn immers verschillende vormen van ADHD en elk kind is anders. Het boek begint met een verhaal over een jongen met ADHD. Daarna volgen korte opdrachtjes, oefeningen, vragen en tips. Elke bladzijde in het boek bestaat uit drie losse stukjes waardoor verschillende combinaties mogelijk zijn. Voor gebruik thuis en op school.



44

De kloof : hét spel als je naar de brugklas [het middelbaar] gaat! / Nederkoorn, Jos. - Rotterdam: CED-Groep, 2013. Doelgroep: 11-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 kloo Een grotere school, verschillende leerkrachten, nieuwe vakken en nieuwe klasgenoten... De overgang naar het secundair onderwijs is voor veel kinderen een spannende periode. Met het spel 'De Kloof' raken kinderen op een

speelse manier bekend met alledaagse situaties die ze in het middelbaar kunnen tegenkomen. Leerlingen in groep 8 (het zesde leerjaar) en de brugklas (het eerste middelbaar) leren met en van elkaar hoe ze zich in die situaties sociaal en weerbaar kunnen gedragen. Hiermee verdienen ze diamanten én bouwen ze een brug voor een sociaal weerbare overstap naar het secundair onderwijs. De leerlingen kunnen het spel zelfstandig spelen in groepjes van vier tot zes spelers. Het spel duurt gemiddeld veertig minuten. De kracht van 8 : aanvullingen 2014 bronnenboek : respectvol omgaan met jezelf en met elkaar / Stoute-Boots, Margrete. - Oudkarspel: Stichting De Kracht van 8, 2014. - 86 p.: 35,00 EUR Doelgroep: 3-12 jaar URL: http://www.dekrachtvan8.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 krac De Kracht van 8 gaat over een manier om waarden en normen zichtbaar te maken: zelfrespect, gevoel van eigenwaarde, verdraagzaamheid, samenwerking, respect voor de ander en liefde, zowel voor jezelf als voor de ander. In deze aanvullingen van 2014 is een beeldrapport opgenomen voor de 3e kleuterklas en het 1e, 2e en 3e leerjaar. Verder zijn er extra werkvormen gemaakt voor kinderen in de bovenbouw van de basisschool. Nieuw zijn de lessen waarin drama en het vak geschiedenis gecombineerd worden: via de acht krachten leren de leerlingen over twee historische figuren, via toneelspel oefenen de leerlingen de leerstof in. Er is ook een onderzoeksverslag toegevoegd, waarin het instrument 'Sociale kracht op maat' is opgenomen. Het document bevat de resultaten van het onderzoek, conclusies en aanbevelingen aan een basisschool over de mogelijke aanpak van het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie middels De Kracht van 8.

Energizers&moodboosters : dynamische spelletjes voor meer energie en een betere sfeer in de groep / Kappeler, Markus. - Katwijk: PantaRhei, 2011. - 95 p. - ISBN: 978-90-8840-065-0: 14,50 EUR Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.2 ener Dit boekje is bedoeld voor mensen die leiding geven aan een groep of team zoals bv. leidinggevenden in het jeugdwerk of leerkrachten die in hun klassen de groepsprocessen beter willen sturen. Het is een ideeën- en receptenboek met opwekkende impulsen voor de groep, een verzameling van spelideeën waaruit men kan zoeken

wat voor de eigen groep geschikt is. De kopjes van de hoofdstukken geven aan wat belangrijk is om het potentieel van een groep optimaal te benutten: elkaar leren kennen, vertrouwen opbouwen, het groepsgevoel versterken en samenwerking trainen,



45

groepsprocessen observeren, omgaan met conflicten, nieuwe energie tanken, losmaakspelletjes... Nok Nok : het klopt in mijn hoofd! Samen werken aan mentale fitheid [pedagogisch dossier] / Ghekiere, Stefanie; Geeraert, Griet; Weyns, Lynn. - Antwerpen: Logo, 2012. - 103 p. Doelgroep: 13-16 jaar URL: http://goo.gl/Dkslcw Vindplaats Antwerpen: or 3.3.2 nokn Met dit dossier kunnen leerkrachten in de eerste en tweede graad van het secundair onderwijs aan de slag gaan rond de thema's geestelijke gezondheid en beeldvorming rond geestelijke gezondheid. In het dossier wordt, als achtergrondinformatie voor de leerkracht, eerst een kader en een visie geschetst waarbinnen de thema's passen. Daarna volgt een bespreking van vier films die kunnen gebruikt worden om te werken rond de thema's: 'Freedomwriters', 'Akeelahand the Bee', 'SlumdogMillionaire' en 'The King's Speech'. In een volgend luik komen concrete didactische werkvormen aan bod. Het eerste onderdeel handelt over algemene beeldvorming rond geestelijke gezondheid. De volgende 4 onderdelen hebben betrekking op de 4 knaltips van de Vlaamse campagne "Nok Nok": Ik (k)en mezelf, Mijn grenzen, Reken op anderen, Tijd voor mezelf.

Reviewingtechnieken : voor trainers, docenten en opleiders / Kuiper, Ammy; Galama, Jeroen. - [Zaltbommel]: Thema, 2009. - 146 p. - ISBN: 978-90-5871-159-5: 17,95 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.3 revi Je traint, geeft workshops of doceert. Je draagt veel waardevolle kennis en vaardigheden over. Cursisten leren veel van je, komen helemaal geïnspireerd terug en zitten weer vol energie. Maar hoe lang blijft die nieuwe kennis eigenlijk hangen? Met andere woorden: beklijft het wel? Evalueren wat je leert, is een belangrijke stap in het leerproces. Het is zelfs een cruciale factor wil de leerstof echt blijven hangen. In 'Reviewingtechnieken voor

trainers, docenten en opleiders' staat actieve reflectie centraal. Het boek biedt een complete gevisualiseerde toolkit om je evaluatievaardigheden nieuw leven in te blazen.



46

Wijs worden deel 1 / van de Laar, Jos. - Budel: Uitgeverij Damon, 2012. - docentenhandleiding (160p.), leerboek (96 p.), werkboek (112 p.). - ISBN: 978-94-6036-032-9. - ISBN: 978-94-6036-033-6. - ISBN: 978-94-6036-034-3: 21,90 EUR (leerboek); 9,25 EUR (werkboek); 24,90 EUR (handleiding) Doelgroep: 13-14 jaar URL: http://www.damon.nl/wijsworden Vindplaats Antwerpen: or 3.3.3 wijs Met de methode 'Wijs Worden' maken leerlingen in de eerste en tweede graad van het secundair onderwijs kennis met

levensbeschouwelijke vragen en de antwoorden daarop. De methode draagt bij tot het vermogen om kritisch te kunnen reflecteren op de eigen - groeiende - levensbeschouwelijke en morele opvattingen. Dit vermogen krijgt binnen de methode de term 'filosofie'. Er zijn drie delen van 'Wijs Worden' en elk deel bestaat uit een leerboek, een werkboek en een docentenhandleiding. Het leerboek van dit eerste deel behandelt de volgende onderwerpen: Over wat echt belangrijk is; Samen op de wereld; Over wat wel en niet deugt; Hoofdwaarden in onze maatschappij; Wat kun je zeker weten?; Jodendom, christendom, islam. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een korte uitleg van alle belangrijke begrippen die aan bod komen. Met de vragen en opdrachten in het werkboek kan de inhoud uit het leerboek goed verwerkt worden. De leerling kan ook via de "test jezelf"-vragen op de website testen of de stof voldoende verwerkt is. De docentenhandleiding bevat antwoorden op de vragen en opdrachten, extra opdrachten, antwoordsuggesties ter voorbereiding van een klasgesprek, aanwijzingen i.v.m. de lesopbouw en de leerlijn, uitleg bij de afbeeldingen, literatuursuggesties, ... Het uitsluitend voor leerkrachten toegankelijke gedeelte van de website biedt per hoofdstuk meerkeuze toetsvragen. Wijs worden deel 2 / van de Laar, Jos. - Budel: Uitgeverij Damon, 2012. - docentenhandleiding (160p.), leerboek (96 p.), werkboek (112 p.). - ISBN: 978-94-6036-035-0. - ISBN: 978-94-6036-036-7. - ISBN: 978-94-6036-037-4: 21,90 EUR (leerboek); 9,25 EUR (werkboek); 24,90 EUR (handleiding) Doelgroep: 13-16 jaar URL: http://www.damon.nl/wijsworden Vindplaats Antwerpen: or 3.3.3 wijs Algemene beschrijving: zie vorige titel. Dit tweede deel behandelt de volgende onderwerpen: Taal; Seksualiteit en samenleving; Humanisme; Straf; Evolutie en schepping; Oosterse wijsheid: hindoeïsme en boeddhisme.



47

Wijs worden deel 3 / van de Laar, Jos. - Budel: Uitgeverij Damon, 2012. - docentenhandleiding (160p.), leerboek (96 p.), werkboek (112 p.). - ISBN: 978-94-6036-038-1. - ISBN: 978-94-6036-039-8. - ISBN: 978-94-6036-040-4: 21,90 EUR (leerboek); 9,25 EUR (werkboek); 24,90 EUR (handleiding) Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://www.damon.nl/wijsworden Vindplaats Antwerpen: or 3.3.3 wijs Algemene beschrijving: zie vorige titel. Het leerboek van dit derde deel behandelt de volgende onderwerpen: Gelukkig worden; Lijden en dood; Nieuwe

spiritualiteit; Mensbeelden; Mode; Wijsheid uit het oude China. De democratiefabriek : over identiteit, diversiteit en democratisch burgerschap / BELvue. - Brussel: Belvue, 2013. - 115 p. Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://www.fabriquedelademocratie.belvue.be/nl Vindplaats Antwerpen: or 3.3.4 demo Deze handleiding hoort bij de interactieve tentoonstelling "de democratiefabriek" waarin jongeren rond identiteit, diversiteit en vooroordelen werken en nadenken over actief burgerschap en democratie. De methodieken in de handleiding zijn bedoeld als voorbereiding voor en naverwerking na een bezoek aan de tentoonstelling maar kunnen ook apart in de klas gebruikt worden. Met verschillende activiteiten leren jongeren zich bewust worden van hun eigen vooroordelen en discriminatie, beeldvorming, wat identiteit betekent, en hoe in het verlengde hiervan een democratie eruit ziet. De methodieken nodigen de jongeren uit na te denken, hun eigen mening te verkondigen en te discussiëren.

Alcohol en drugs : een informatiepakket voor een werkstuk of spreekbeurt / Bemelmans, Jan. - Nijmegen: C.M.O., 2012. - 27 p., geïll.,met adressen- en literatuurlijst. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: http://www.cmo.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.3.5 alco De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen

opgenomen waar onder Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. In dit nummer wordt aandacht besteed aan verslaving: drinken, slikken, roken, spuiten, snuiven. Wat zijn de gevolgen, hoe kan je afkicken en beter nog hoe kan je het voorkomen?



48

Mijn verleden : een film over de ontdekkingstocht van jongeren naar de eigen geschiedenis en de historische waarden van het mijnverleden / Villa Basta. - Maasmechelen: Tuinwijk 2020 vzw, 2012. - DVD (ca. 40 min.) Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.5 mijn In dit project, waar o.a. de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed subsidie aan heeft verleend, hebben 24 jongeren uit secundaire scholen uit Maasmechelen bijna een jaar lang, inhoudelijk en technisch begeleid door vzw Villa Basta, Marc Milissen en Paul Sochacki, geschreven aan een scenario, interviews, opnames gedaan, muziek geplaatst en voor de nodige publiciteit voor het toonmoment gezorgd. Het filmproject is een ontdekkingstocht geworden waarbij jongeren hebben gegraven in hun persoonlijke familiale geschiedenis en de historische waarden van de mijn hebben ontdekt.

Tienerklets! Voor tieners en ouders / Janssen, Michael. - Amsterdam: Gezinnig, 2011. - 71 p. - ISBN: 978-90-814779-3-2: 12,95 EUR Doelgroep: 11-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.5 tien 'Tienerklets!' is een boek vol vragen voor tieners. Op iedere linker- en rechterpagina staan dezelfde vragen en opdrachten. Concrete vragen over talenten, vakantie, school, later, baantjes, verliefdheid, smoesjes, wensen en meer. Ze kunnen het boek samen

met een vriend(in) of één van de ouders 'invullen'. Ze kunnen antwoorden aankruisen en notities maken of er alleen over kletsen. Iedere pagina kan met iemand anders ingevuld worden. Het boek nodigt uit om op een luchtige manier diverse onderwerpen te bespreken, soms gewoon voor de lol en soms uitmondend in een serieus gesprek. Het laat je nadenken over jezelf en je omgeving. Alles wat je altijd al wilde weten over holebi's : maar nooit durfde vragen / Bambust, Fran; Mills, Kenneth; De Roover, Dennis. - Brussel: Gelijke Kansen in Vlaanderen, 2013. - 47 p. Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.7 alle Deze brochure richt zich naar iedereen - ongeacht zijn of haar seksuele voorkeur - die meer wil weten over holebiseksualiteit. Juiste informatie is immers belangrijk: het neemt vooroordelen en twijfels weg, en maakt dit thema bespreekbaar. De brochure neemt holebi's en genderidentiteit onder de loep, geeft advies rond 'uit de kast komen', bevat een kaart die de situatie toont van holebi's wereldwijd anno 2013,... Uiteraard vind je ook links naar nuttige organisaties en verdere informatie.



49

"Ik praat over geweld" : preventie en secundaire voorlichting over seksueel misbruik / van der Pool, Petra; Nossin, Anita; Visser, Ashwin. - Goes: COB Laat je horen!, 2012. - 31 p. - ISBN: 978-90-77607-49-7: 8,49 EUR Doelgroep: 9-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.7 ikpr Dit stripboek is gericht op het vergroten van seksuele weerbaarheid van jonge mensen en het stoppen van geweld. Het boek bevat vijf stripverhalen over seksueel misbruik: Chantal wordt aangezet om zich uit te kleden voor de webcam; Alima wordt verkracht door haar oudste broer en begint zichzelf te

krassen; Julian vlucht in een fantasiewereld omdat hij misbruikt wordt door zijn vader; een meisje wordt niet geloofd door haar moeder wanneer ze over het misbruik van haar stiefvader vertelt; Karin mag bij oma gaan wonen als die hoort dat Karin misbruikt wordt door papa. Het boek stimuleert en activeert te praten over geweld en seksueel misbruik. Alle verhalen verwijzen naar hulpverlening toe. Make love : een voorlichtingsboek / Henning, Ann-Marlene; Bremer-Olszewski, Tina; Shin, Heji. - Amsterdam: Querido, 2013. - 256 p. - ISBN: 978-90-214-4657-8: 22,50 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.7 make Dit boek wil een realistisch beeld scheppen van seks, met foto's die de intimiteit tussen de sekspartners proberen te vangen, als tegenwicht voor de pornografische cultuur waarin jongeren vandaag opgroeien. 'Make love' is geschreven voor jonge mensen die met seks beginnen, hoewel volwassenen er ook nog veel van kunnen leren. Uitgaande van het principe 'opwinding is aangeboren, seksualiteit wordt geleerd' willen de auteurs het gevoel voor het eigen lichaam stimuleren, de aandacht richten op gewaarwordingen, wensen en grenzen, zodat iedereen kan ontdekken hoeveel plezier je kunt beleven aan seks zoals jij die wilt. Ze bespreken thema's als zelfbevrediging, anatomische verschillen, de eerste keer, anticonceptie en soa's etc. Het boek bevat ook interessante weetjes zoals de gemiddelde leeftijd waarop in verschillende landen vrouwen en mannen voor het eerst seks hebben, vanaf welke leeftijd seks is toegestaan in verschillende landen, met wie autochtone en allochtone jongeren praten over seks, welke woorden er in verschillende talen worden gebruikt voor vulva, penis en ballen...



50

Tussen de lakens : babbelmethodiek voor seksuele vorming / Ciccarone, Antonella; Verhetsel, Lies. - Antwerpen: Sensoa, 2014. - handleiding (40 p.), 13 instructieve platen lichaam, 8 instructieve platen anticonceptie, 10 A4-foto's, 3 A3-oplegplaten, 2 lakens, cd-rom: 70,00 EUR Doelgroep: 11-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.7 tuss 'Tussen de lakens' is een interactief lespakket voor seksuele en relationele vorming. Het materiaal kan gebruikt worden in de laatste graad basisonderwijs en in het secundair onderwijs (ASO, TSO en BSO). Sommige methodieken kunnen ook in het buitengewoon onderwijs gebruikt worden. Ook begeleiders van

jongeren in instellingen, MPI's en andere organisaties kunnen ermee aan de slag. Het pakket bestaat uit de modules lichaam en anticonceptie en zal nog worden uitgebreid met een module seksueel overdraagbare aandoeningen en een module seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het pakket biedt tools om via uitwisseling en interactie tussen de groepsleden kennis, vaardigheden en attitudes te vormen. Door een veilige atmosfeer te creëren in de groep kunnen jongeren luisteren naar elkaars ervaringen, durven ze hun mening te laten horen en vragen te stellen die hen bezighouden. Om de drempel tot communicatie en interactie te verlagen wordt in de verschillende methodieken van alle modules gebruik gemaakt van 'lakens'. Deze beelden op een zeer visuele manier het lichaam uit. De cd-rom bevat digitale pdf's van het visueel materiaal. Deze kunnen geprojecteerd worden via een beamer of op een scherm van een pc. Altijd naakt : manage je identiteit online / Willaerts, Clo. - Leuven: LannooCampus, 2013. - 160 p. - ISBN: 978-94-014-0562-1: 19,99 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 alti 'Altijd naakt' is een vlot lezend boek voor iedereen die meer wil weten over de evolutie van onze online privacy. Onze activiteiten op het internet beïnvloeden onze reputatie in het echte leven. De auteur toont hoe bedrijven en individuen via internet en sociale media hun eigen stijl kunnen vinden en zelf controle kunnen houden over hun reputatie. Veel tips zijn praktisch en meteen toepasbaar in het dagelijkse leven.

Goed in je vel : werken aan zelfwaardering : lespakket voor leerkrachten van meisjes en jongens tussen 11 en 14 jaar / Vandeputte, An. - [S.l.]: Eetexpert, 2012. - 31 p., cd-rom Doelgroep: 11-14 jaar URL: http://www.dove.com Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 goed Dit lespakket bevat materiaal om jongeren tussen 11 en 14 jaar in klasverband te helpen een positiever zelfbeeld te ontwikkelen en meer zelfvertrouwen te krijgen. De jongeren leren ook om weerbaarder te worden tegen misleidende beelden in de media. Ze verwerven betere sociale vaardigheden die hun contacten in en buiten de klas bevorderen. Het lesmateriaal bestaat uit - aan

de linkerkant - leerkrachtenpagina's met achtergrondinformatie, interessante feiten en



51

vragen die aan de leerlingen gesteld kunnen worden en - aan de rechterkant - werkbladen met interactieve oefeningen voor de leerlingen. De opdrachten zijn zo opgesteld dat de leerlingen eerst alleen, dan per 2, dan in groepjes gaan werken. Naast de opdrachten bieden korte filmpjes op de cd-rom de mogelijkheid om klassikaal te werken en discussie uit te lokken over een bepaald thema. Omdat ouders een belangrijke ondersteunende rol hebben bij de ontwikkeling van een positief zelfbeeld, bevat het lespakket een interactieve oefening voor thuis en werd er een flyer voor ouders ontwikkeld met toelichting over het lespakket. Deze kan gedownload worden via de website www.dove.com. Hujambo : an informative game which challenges you to think and talk with others about values in life / Don Bosco Youth-Net. - Europa: Don Bosco Youth-Net, [s.a.]. - handleiding, 20 sets van 4 kaarten Doelgroep: 15-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 huja Dit is een Engelse versie van het spel Hujambo. Met Hujambo kan met jongeren vanaf vijftien jaar op een speelse manier gewerkt worden rond 'waarden'. Wie ben ik? Wie wil ik zijn? Welke waarde vind ik belangrijk? Wat geeft zin aan mijn leven? Deze spelversie bestaat uit 20 sets kaarten waarbij elke set een waarde vertegenwoordigt. Elke set bestaat uit een titelkaart, een waardenkaart en 2 actie- of opdrachtkaarten. De waardenkaart bevat meer informatie over de waarde in kwestie. Op elke actiekaart staat een werkvorm en enkele richtvragen om een gesprek over de waarde op gang te brengen. De werkvormen zijn gevarieerd: een spel, een expressie-oefening, een crea-oefening... Hujambo kan gebruikt worden in de klas, in de jeugdbeweging, op het speelplein, tijdens bezinningsdagen... Door een roze bril leren kijken [online zelfhulpprogramma voor jongeren] Doelgroep: 12-18 jaar URL: https://www.99gram.nl/zelfhulp/ Vindplaats Antwerpen: URL Het online zelfhulpprogramma 'Door een roze bril leren kijken' helpt jongeren met een negatief zelfbeeld om hun zelfbeeld te verbeteren. Het zelfhulpprogramma is te vinden op 99gram.nl, de jongerensite van Accare over eten, gewicht en uiterlijk. 'Door een roze bril leren kijken' is bedoeld om jongeren te attenderen op hun goede eigenschappen en hen te leren omgaan met fouten en negatieve gedachten. Daardoor krijgen ze een realistischer zelfbeeld en staan ze positiever in het leven. Het programma is gebaseerd op positieve psychologie. Het programma duurt zes weken, waarin jongeren opdrachten krijgen waarmee ze ongeveer tien minuten per dag bezig zijn. Die kunnen ze zelfstandig maken, op ieder gewenst moment. Ook kunnen ze een deskundige om hulp vragen.



52

Pets! Pesten anders bekeken, het spel / Jong & Van Zin. - Antwerpen: Jong & Van Zin, 2013. - handleiding 35 p., 1 bol wol, 78 opdrachtenkaartjes, 4 facebookberichtkaartjes, 1 papieren dobbelsteen, 1 opblaasbare bal: 20,00 EUR Doelgroep: 11-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 pets Vindplaats Turnhout: T 05.02.36 Met dit spel staan de spelers stil bij uitsluiting en pesten in

de groep, op een niet veroordelende manier. Het doel van het spel is een sterk vriendenweb te bouwen. Als groep doe je actieve opdrachten, denk je samen na en discussieer je over stellingen, om op die manier vriendschapsverzoeken te verdienen. Dat zijn geen gewone verzoeken: jongeren sturen een vriendschapsverzoek naar het talent van een ander. Door stil te staan bij de talenten die ze belangrijk vinden in een vriend en die vervolgens zichtbaar te maken in een web wordt die andere wat minder anders. Bovendien sluit je minder snel iemand uit in wie je kwaliteiten herkent die je belangrijk vindt. Het spel is geschikt voor 12- tot 18-jarigen. Er wordt ook aandacht besteed aan cyberpesten. Elsie&Mairi : engelen van FlandersFields/ Adriaenssens, Ivan. - Tielt: Lannoo, 2013. - 120 p., [8] p. - ISBN: 978-94-014-1130-1: 19,99 EUR Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 elsi Deze graphicnovel vertelt het verhaal van twee Britse vrouwen die zich tijdens de Eerste Wereldoorlog vrijwillig aansloten bij een ambulancekorps om gewonde soldaten te verzorgen. Ze belandden in Gent en Veurne. De verbandpost die ze oprichtten aan de frontlinie in Pervijze wordt een begrip bij de soldaten. Elsie en Mairi worden zelfs de 'engelen' van Pervijze genoemd. Elsie en Mairi hebben echt bestaan en auteur Ivan Adriaenssens brengt hen weer tot leven.

De gezichten van de groote oorlog : vorming poëzie voor de derde graad secundair onderwijs / Jeugd en Poëzie / Leesweb. - Antwerpen: Leesweb vzw, 2013. - 16 p.: 13,00 EUR Doelgroep: 15-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 gezi Een poëtische inleving en verwoording van het thema Wereldoorlog I kan een verrijkende uitdaging zijn. Om leerkrachten hierbij te ondersteunen werd de brochure 'De gezichten van de groote oorlog' samengesteld. Er worden zes lestips aangereikt om het poëtisch denken van de leerlingen te stimuleren: gedichten verkennen, puzzel een gedicht, invulgedicht, leren associëren, schrijven is schrappen, poëzie brengen.



53

Met andere ogen : lespakket Holocaust Memorial Day / [s.n.]. - Amsterdam: NIOD, 2013. - lesbrief (4 p.) + 10 kaarten Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://www.niod.nl/nl/de-holocaust-en-andere-genociden Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 meta Het Nederlandse NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies organiseert ieder jaar op 27 januari de Holocaust Memorial Day. Het doel van HMD is jongeren te leren over de Holocaust en andere genociden. Door kennisoverdracht wil HMD bijdragen aan waakzaamheid voor opkomende rassenhaat, discriminatie en antisemitisme én waarschuwen voor de enorme gevolgen daarvan. Dit lespakket voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs (vierde, vijfde, zesde jaar SO in Vlaanderen) werd gemaakt voor Holocaust Memorial Day 2014. Het bevat tien ansichtkaarten met een foto of afbeelding die aansluit bij het thema van 2014: OVER LEVEN. Hoe overleef je, als je slachtoffer bent van geweld, onderdrukking en vervolging? Aan de hand van een actieve en praktische opdracht helpt het lespakket de leerkracht om de onderwerpen rassenhaat, vervolging en onderdrukking bespreekbaar te maken. De leerlingen leren over de Holocaust en andere genociden, ze leren hun eigen mening verwoorden en deze verdedigen, ze oefenen in presenteren en leren verbanden leggen tussen verschillende gevallen van massaal geweld. Voor theoretische achtergrondinformatie wordt verwezen naar het handboek 'De Holocaust en andere genociden' dat kan gedownload worden op de NIOD website en ook in boekvorm in de docAtlas collectie zit.

Alles wat je altijd al wilde weten over transgenders : maar nooit durfde vragen / Bambust, Fran; Mills, Kenneth; De Roover, Dennis. - Brussel: Gelijke Kansen in Vlaanderen, 2013. - 47 p. Doelgroep: 11-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.13 alle Deze brochure probeert helderheid te scheppen in de zeer complexe materie van transgender en gender, maar ook

taboes te doorbreken en praktische informatie te geven. De brochure rekent af met clichés: niet alle transseksuelen willen een volledige sekseveranderende operatie, niet alle travestieten zijn per definitie homo, niet alle meisjes die ridder spelen in de plaats van prinses willen later ook een jongetje worden. Met verwijzingen naar verdere informatie en nuttige organisaties.



54

OPVOEDINGSONDERSTEUNING EN OUDERBETROKKENHEID

ACTief opvoeden / Matthijssen, Denise. - Amsterdam: Hogrefe, 2012. - 224 p.. - ISBN: 978-90-79729-63-0: 19,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 ACTi Dit praktische opvoedboek is gebaseerd op de methode ACT, wat staat voor 'Acceptance Commitment Therapy'. Dit is een soort gedragstherapie die is gebaseerd op inzichten uit de boeddhistische psychologie. ACT of ACTief opvoeden helpt ouders om flexibel te reageren in lastige opvoedsituaties. In vijf stappen en aan de hand van verschillende oefeningen en technieken als 'mindfulness' en 'defusie', leer je je als ouder bewust worden van je eigen gedachten

en gevoelens. Op die manier kun je leren minder uit gewoonte te reageren, zodat je vaker doelbewust kunt doen wat werkt voor jou en je kind. De auteur heeft ook aandacht voor extra lastige opvoedsituaties, zoals alleenstaand ouderschap, co-ouderschap en kinderen met psychische problemen. Het boek is geschreven voor ouders, maar kan ook waardevol zijn voor professionals die ouders begeleiden bij opvoedproblemen. Familieklets! Vrolijk spel voor kinderen en ouders / Janssen, Michal. - Amsterdam: Gezinnig, [s.a.]. - 36 speelkaarten + 4 spelregelkaarten in doosje. - ISBN: 978-90-819893-6-7: 16,95 EUR Doelgroep: 5-14 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 fami Met 'Familieklets!' kunnen gezinnen samen lachen, spelen, plagen, fantaseren en "kletsen". Dit luchtige spel kan op vier manieren gespeeld worden: vragen beantwoorden, opdrachten uitvoeren, samen verhalen verzinnen of kwartetten. Onderwerpen zijn o.a. huisdieren, eten, ruzie, relaxen, afspraken, schermpjes, smoesjes en bedtijd. Vanaf 6 jaar.

Getekende relaties / van der Pool, Petra; Visser, Ashwin. - Amsterdam: Galilee, 2013. - 40 p.. - ISBN: 978-90-77607-61-9: 19,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 gete 'Getekende relaties' bevat vijf stripverhalen over huiselijk geweld. In vier van de verhalen zijn kinderen hier het slachtoffer van: omdat ze getuige zijn van geweld tussen hun ouders, omdat ze moeten onderduiken in een vluchthuis of omdat ze verwaarloosd worden. Daarnaast bevat het stripboek informatieve teksten voor volwassenen over huiselijk geweld, kindermishandeling, hulp

vragen en tips voor ouders over wat ze voor hun kinderen kunnen doen als ze zelf worden mishandeld of als er geweld is in huis.



55

How2talk2kids : effectief communiceren met kinderen / Faber, Adèle; Mazlish, Elaine; De Hertog, Heleen. - Aalsmeer: How2talk2kids, 2011. - 212 p.. - ISBN: 978-90-812400-1-7: 22,50 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 how2 Dit boek is gebaseerd op de wetenschappelijke theorie van klinisch psycholoog en kindertherapeut Haim Ginott. Hij ontwikkelde communicatievaardigheden waarmee ouders en kinderen op een liefdevolle en zorgzame manier hun gevoelens leren kennen en daar op kunnen reageren. Zo leren kinderen vertrouwen op zichzelf

en ontwikkelen ze een positiever zelfbeeld. In 'How2Talk2Kids' werd de theorie verwerkt tot praktische, eenvoudige en direct toepasbare effectieve communicatievaardigheden. In zes hoofdstukken worden thematisch een aantal vaardigheden beschreven en toegelicht aan de hand van strips, vragen uit de praktijk en praktijkvoorbeelden. Achtereenvolgens worden deze thema's behandeld: omgaan met gevoelens, coöperatief gedrag, alternatieven voor straf, aanmoedigen autonomie, effectief prijzen, bevrijden van rollen. In hoofdstuk zeven komen alle vaardigheden samen. Dit boek is een bewerking van de Amerikaanse versie, aangevuld met Nederlandse praktijkverhalen. LeefRegelspel / de Haan, Maaike. - Franeker (Nederland): Dehaan Coaching, [s.a.]. - ISBN: 978-90-818145-2-2: 37,00 EUR Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 leef Met het LeefRegelSpel kunnen huis- en leefgenoten (vb. ouders en kinderen) met elkaar in gesprek komen over waarden en normen. Tijdens het spel wordt bepaald wat iedereen erg belangrijk vindt, wat het algemene doel is (de waarden) en wat de leefregels zijn die daarbij horen (de normen). Men kan tot een gezamenlijk doel komen aan de hand van waardenkaartjes waarover vragen gesteld worden. In de handleiding staan richtvragen. Bij het gezamenlijk doel worden dan leefregels bedacht en geformuleerd. Er zijn twee spelvormen, met of zonder spelbord. Een van de deelnemers fungeert als spelleider. Er kan ook gekozen worden voor een externe coach als spelleider. Het spel kan maximaal met 4 deelnemers worden gespeeld.

Mama, hoe zeg ik nee? Maak je kind weerbaarder en assertiever : praktische oefeningen voor ouders, leerkrachten, trainers, coaches en andere opvoeders / Pieterson, Daphne. - S.l.: Witsand, 2013. - 191 p.. - ISBN: 978-94-90382-76-6: 12,50 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 mama Sommige kinderen zijn onzeker, durven geen contact maken of worden gepest en geplaagd. Dit boek geeft gerichte adviezen en oefeningen aan ouders en andere opvoeders om de weerbaarheid van hun kinderen te vergroten. Het concept is gebaseerd op voelen

en ervaren. Je kunt een kind wel vertellen dat je vertrouwen in hem of haar hebt, maar pas als het kind dat zelf voelt, zal er wat gaan gebeuren. Het boek is opgedeeld in drie



56

delen. Het eerste deel geeft de nodige achtergrondinformatie om te begrijpen waarom een kind denkt hoe het denkt, wat precies het probleem is. In het tweede deel staat uitleg over simpele en effectieve oefeningen die je als ouder, leerkracht, trainer of coach kunt doen met het kind. De oefeningen gaan over houding, uitstraling, omgaan met angst en stress, omgaan met negativiteit, enz. In het derde deel wordt ingegaan op hoe je het gedrag kan laten beklijven, hoe je voorkomt dat het kind terugvalt in oud gedrag. Oplossingsgericht opvoeden : doen en denken in mogelijkheden / De Bruin, Lara; Meddens, Rian. - Amsterdam: Hogrefe, 2012. - 224 p.. - ISBN: 978-90-79729-70-8: 19,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 oplo 'Oplossingsgericht opvoeden' geeft een vernieuwende visie op het grootbrengen van kinderen. Een visie die het denken in mogelijkheden centraal stelt, in plaats van het analyseren van problemen. Dit boek geeft geen pasklare antwoorden, maar leert ouders/opvoeders van kinderen tussen 0 en 18 jaar nieuwe mogelijkheden zien om de gewenste veranderingen te realiseren. Het boek staat boordevol vragen, oefeningen en uitdagingen om oplossingsgericht te denken en te handelen. Met de ouderkwaliteitentest in het begin krijg je meer inzicht in je kwaliteiten als opvoeder. Verder lees je in zeven helder geschreven hoofdstukken wat oplossingsgericht denken concreet betekent, wat de rol van emoties is in het opvoeden van kinderen en hoe je oplossingsgericht communiceert. Je leert formuleren welke doelen je in de opvoeding nastreeft en wat er al goed gaat. Er worden suggesties aangereikt om nieuwe oplossingen te bedenken en vragen gesteld die nieuwe invalshoeken mogelijk maken.

Overweldigende emoties / Harvey, Pat; Penzo, Jeanine. - Amsterdam: Hogrefe, 2011. - 239 p.. - ISBN: 978-90-79729-39-5: 22,50 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 over Sommige kinderen hebben in meer of mindere mate last van wat 'emotionele ontregeling' wordt genoemd: ze reageren heftig en onmiddellijk op situaties of omstandigheden waarop anderen misschien helemaal niet reageren, en hebben moeite om weer rustig te worden. In 'Opvoedwijzer Overweldigende emoties' wordt uitgelegd hoe explosief gedrag ontstaat en hoe je het kunt veranderen. De technieken, tips en strategieën die aangereikt

worden, zijn gebaseerd op de dialectische gedragstherapie. Deze methode is effectief gebleken om met overweldigende emoties om te gaan. Het boek is helder geschreven en praktisch van opzet. Goed bruikbaar voor ouders, leerkrachten en andere professionele opvoeders.



57

Sociaal? Vaardig! Hoe stimuleer je de acht belangrijkste sociaal-emotionele vaardigheden van je kind? / Pont, Steven. - Amsterdam: Hogrefe, 2013. - 142 p.. - ISBN: 978-90-79729-69-2: 17,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 soci Het boek 'Sociaal? Vaardig!' laat zien hoe je de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind kunt stimuleren. Er worden acht vaardigheden onderscheiden: zelfbewustzijn, sociaal bewustzijn, zelfmanagement, doelgericht gedrag, relationele vaardigheden, persoonlijke verantwoordelijkheid, besluitvorming, optimistisch denken. Na een inleiding over de sociaal-emotionele ontwikkeling, wordt in acht hoofdstukken ingegaan op elke vaardigheid. Elk hoofdstuk bevat een concrete casus, ontwikkelingspsychologische achtergronden en praktische interventies die ouders en leerkrachten eenvoudig in het dagelijkse gezinsleven of in schoolsituaties kunnen integreren. De interventies en casussen zijn afgestemd op kinderen van vier tot twaalf jaar oud.

Stress bij kinderen / Van der Ploeg, Jan Dirk. - Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2013. - X, 178 p.. - ISBN: 978-90-368-0418-9: 28,99 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 stre Ook kinderen en jongeren maken stress mee; soms incidenteel, soms dagelijks. Wat betekent stress voor jeugdigen? Dit boek geeft hierop een antwoord. Aan de orde komen onder meer een nadere typering van het begrip stress, mogelijke bronnen van stress, het omgaan met stress en de gevolgen van stress. Het boek geeft ook aan wat leerkrachten en ouders kunnen doen als kinderen en jongeren gebukt gaan onder te veel stress.

Volgboekje [voor de kinderopvang] / VVSG. - Brussel: Politeia, 2013. - 150 p.. - ISBN: 978-2-509-01684-3: 50,00 EUR (per pakket van 10 stuks) Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 volg Dit volgboekje is een communicatiemiddel tussen ouders en begeleiders in de kinderopvang. De kartonnen fiche 'Als het snel moet gaan' vooraan in het boekje bundelt belangrijke contactgegevens. De tweede fiche 'Zit alles in mijn luiertas' is een handige checklist voor ouders. De rubriek 'Goed om weten' bevat alle info die nodig is bij de start en in noodsituaties zoals medische gegevens, lievelingseten of knuffel. Via de 'Heen en Weer' blaadjes kan de begeleider vertellen hoe de opvangdag is verlopen of ouders ergens aan herinneren. Ouders kunnen onderaan ook iets vertellen. Het gedeelte 'Kijk wat ik al kan' bevat informatie over de ontwikkeling van kinderen en voor elke leeftijdsfase enkele tips en ideeën voor spelletjes. De ontwikkelingsschema's kunnen ingevuld worden door zowel begeleiding als ouders en samen worden besproken.



58

Naar een Nederlandstalige basisschool in Brussel [brochure] + Ik ga naar school [prentenboek] / Onderwijscentrum Brussel. - Brussel: Vlaamse Gemeenschapscommissie, 2013. - prentenboek [21 p.]; ouderbrochure [13 p.] Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.2.1 ikga De brochure 'Naar een Nederlandstalige basisschool in Brussel' en het prentenboek 'Ik ga naar school' werden ontwikkeld ter ondersteuning van Brusselse Nederlandstalige basisscholen en ouders van instappende

kleutertjes. De publicaties zijn ook bruikbaar in Vlaanderen mits aanpassing van de contactadressen. In het prentenboek wordt een doorsnee schooldag beschreven. Kinderen kunnen het boekje samen met hun ouders lezen en doordat het verhaal zo herkenbaar is ook vertellen over wat ze allemaal op hun eigen school beleven. In de brochure wordt het verhaal uit het prentenboek hernomen en aangevuld met tips en weetjes voor de ouders waarbij de nadruk ligt op meertalig opvoeden, het belang van de moedertaal, Nederlands op school en Nederlands buiten de school(m)uren. Zowel de brochure als het prentenboek zijn beschikbaar in het Nederlands en in zeven vertalingen: Nederlands/Frans; Nederlands/Engels, Nederlands/Duits, Nederlands/Spaans, Nederlands/Italiaans, Nederlands/Arabisch en Nederlands/Turks. Mijn kind & dyslexie / Krijnen, Rietje. - Tilburg: Zwijsen, 2013. - 93 p.. - ISBN: 978-90-487-1666-1: 18,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.2.1 mijn In dit boek lees je alles over het proces van leren lezen op de basisschool, welke signalen mogelijk op dyslexie wijzen en wat je als ouder kunt doen. Per jaargroep (leerjaar) vind je steeds informatie die op dat moment belangrijk is. Met korte stukjes tekst, foto's, weetjes, (boeken)tips, cartoons en interviews.

Samen sterk : ouders & school! / Pameijer, Noëlle K.. - Leuven: Acco, 2012. - 129 p.. - ISBN: 978-90-334-8946-4: 19,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.2.1 same 'Samen sterk: ouders en school' behandelt ouderbetrokkenheid vanuit het perspectief van de ouders. Het uitgangspunt van het boek is één van de uitgangspunten van het handelingsgericht werken: samenwerking tussen leraren, kinderen en hun ouders is noodzakelijk voor goed onderwijs. Het boek richt zich tot betrokken ouders met kinderen in het (buitengewoon) lager en/of secundair onderwijs. Hoofdstuk 1 bespreekt de relatie tussen ouderbetrokkenheid en schoolsucces: hoe ondersteun je als ouder

het onderwijs op school? In hoofdstuk 2 wordt uitgelegd wat je als ouder mag verwachten van een handelingsgerichte school en wat zo'n school van ouders verwacht. Hoofdstuk 3 bespreekt 10 principes die ouders houvast geven in de samenwerking met de school en hoofdstuk 4 vertaalt deze principes naar tips voor de 'gewone' gesprekken zoals een rapportbespreking. Hoofdstuk 5 gaat over de 'speciale' gesprekken wanneer een kind extra begeleiding nodig heeft. Hoofdstuk 6 bevat tips voor de communicatie en vat de voorgaande vijf hoofdstukken samen.



59

Stevig Ouderschap : TOP project / [s.n.]. - Noord- en Oost-Nederland: Alfa College, [s.a.]. - lesopzet (17 p.), taalbladen voor cursist (25 p.) Doelgroep: volwassenen URL: http://projecttop.nl/index.php/test2 Vindplaats Antwerpen: pa 8.2.1 stev Dit materiaal om met (anderstalige) ouders te werken aan opvoedkundige vaardigheden werd ontwikkeld in het kader van het project TOP. TOP staat voor Taal, Omgeving en Participatie. Het project wil de integratie van laaggeletterden, die niet bereikt worden door de reguliere inburgeringprogramma's en die dikwijls in een sociaal isolement leven, bevorderen. De training 'Stevig Ouderschap' bestaat uit vijf lessen. Het is de bedoeling dat de deelnemers aan het einde kunnen reflecteren over hun eigen rol als opvoeder, dat ze een platform krijgen voor vragen m.b.t. opvoeden, dat ze een gesprek kunnen voeren over 'opvoeden' en dat ze weten waar ze terecht kunnen voor hulp / vragen over opvoeding. Voor de begeleider is er een document met achtergrondinformatie en didactische uitgangspunten waarin ook de doelen, onderwerpen en thema's per les worden uiteengezet. Voor de cursist zijn er taalbladen. Daarin staan de thema's, opdrachten en de nabespreking van iedere les.



60

ANDER DIDACTISCH MATERIAAL

BASIS- EN SECUNDAIR ONDERWIJS

Iedereen heeft talent! / Geersing, Gerdi; Geersing, Geert-Jan. - Groningen: &Talent, 2012. - 43 p. - ISBN: 978-94-90292-03-4: 14,95 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen URL: http://www.inspiratiepost.nl Vindplaats Antwerpen: or 5.2.1 iede 'Iedereen heeft talent!' is een talentenwerkboek dat gebruik maakt van een online test, de Fascinatiescan. Deze korte test, die je kan doen na aanmelding op de website, laat zien wat jouw favoriete inspiratiedomein is en hoe je je over het algemeen opstelt. De

resultaten van de test worden uitgebreid beschreven in het eerste deel van het werkboek. Met behulp van verdiepingsvragen, speelse opdrachten en doedingen in het tweede deel van het werkboek kan je de resultaten verder uitwerken tot een eigen talentenprofiel, gekoppeld aan uitvoerbare acties. Aandacht, graag! Leerlingen ondersteunen in het beheersen van alledaagse executieve functies / Moraine, Paula. - Amsterdam: SWP, 2013. - 183 p. - ISBN: 978-90-8850-385-6: 24,90 EUR Doelgroep: 7-16 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 5.2.2 aand Dit boek behandelt aandacht in de context van executieve functies. Executieve functies besturen de gedrags- en aandachtsgebieden in de hersenen. Onder executieve functies vallen o.a. de volgende begrippen: werkgeheugen, planning, organisatie, flexibiliteit, initiatief, beheersing van emoties.... Het boek biedt ideeën om executieve functies te begrijpen, te ontwikkelen en te stimuleren, vanuit het perspectief van de ouder, de leerkracht en de leerling. De opbouw van het boek is bedoeld om het concept "executieve functies" makkelijker toegankelijk te maken en om leerkrachten en ouders de noodzakelijke handvatten te geven om leerlingen te begeleiden in een individuele manier van leren. In deel I worden acht ingrediënten gepresenteerd als gereedschap dat gebruikt kan worden om executieve functies te ontwikkelen en te versterken. In deel II wordt hier dieper op ingegaan. De ingrediënten zijn: relaties, sterke en zwakke punten, voor jezelf opkomen en zelf verantwoordelijkheid nemen, het plaatje in je hoofd, motivatie en prikkel, analyse en synthese, ritme en routine, impliciet en expliciet. Deel III beschrijft het in kaart brengen van executieve functies, biedt praktijkvoorbeelden en besluit met een aantal gouden regels.



61

Mindmappen : slimmer informatie verwerken en onthouden / Van der Ploeg, Titia. - Zaltbommel: Thema, 2013. - 61 p. - ISBN: 978-90-5871-657-6: 14,95 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 5.2.2 mind Met alle aandacht voor het brein en effectief leren staat mindmappen weer volop in de belangstelling. En terecht, want

het is een zeer geschikte techniek om ideeën te genereren, informatie te onthouden en te ordenen. Wie mindmapt, heeft aantoonbaar minder tijd nodig om informatie te verwerken, voorkomt onnodig werk en kan informatie veel beter terughalen. In dit boekje kom je alles te weten over het hoe en waarom van mindmappen. Skillville : oefenen van levensvaardigheden [infobundel versie 3] / [s.n.]. - Hasselt: KHLim, 2013. - 30 p. Doelgroep: 13-18 jaar, volwassenen URL: http://www.skillville.be Vindplaats Antwerpen: or 5.2.3 skil Deze publicatie geeft informatie over Skillville, een multimediatool of serious game dat leerlingen/volwassenen leert om de financiële geletterdheid te verhogen. Naast theoretische kennis worden vaardigheden aangeleerd en ingeoefend in een virtuele omgeving. Een hele reeks casussen, die gebeurtenissen uit het echte leven simuleren, laten leerlingen problemen ervaren, leert hen oplossingen zoeken en maakt hen weerbaar op het vlak van financiële geletterdheid en VOET. Leerlingen leren hun inkomsten en uitgaven registreren, websites van de overheden voor allerlei nuttige info gebruiken, ICT-, rekenen taalvaardigheden. Ze verwerven objectieve informatie over verkiezingen en politieke partijen, justitie, facebook-privacy-instellingen, de kosten van duurzame ontwikkeling... Leerkrachten en begeleiders hebben toegang tot de backoffice om standaardinstellingen te wijzigen en casussen in of uit te schakelen. Ze kunnen de vorderingen van de leerlingen opvolgen met een rapporteringsmodule. Voor de leerlingen zijn er digitale werkbladen die kunnen gebruikt worden voor klassikaal overleg. Skillville is uitgewerkt voor leerlingen van de 1e, 2e en 3e graad secundair onderwijs en er is een (aangepaste) versie voor volwassenen. The game kan geïntegreerd en aangewend worden binnen vakken als PAV, SEI (sociaal-economische initiatie), maar is ook geschikt om in een projectdag of -week te realiseren (vb. wereldarmoededag, gezondheidsdag). Voor gebruik van Skillville koopt de instelling/school een jaarlicentie per gebruiker aan 5 euro per gebruiker. Inbegrepen zijn BTW, serverkosten en updates (nieuwe casussen).



62


Gewoonweg : de theorie voor je rijbewijs / Houttequiet, Michaël; Thijs, Tommy. - Wommelgem: Van In, 2013. - 132 p.. - ISBN: 978-90-306-6747-6: 19,95 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.5 gewo Voor wie wil leren autorijden en zich wil voorbereiden op het theoretisch rijexamen is er dit handboek over het verkeersreglement, het gebruik van de openbare weg en de verkeerswetgeving, met realistische 3D illustraties.

Theorie rijbewijs B : direct slagen dankzij de audiovisuele methode / Van Aerschot, Eugeen; Koninckx, Flor. - Oostkamp: NV New Traffic Books, 2013. - 192 p.. - ISBN: 978-90-6847-142-7: 23,95 EUR Doelgroep: Volwassenen URL: http://rijbewijsb.gratisrijbewijsonline.be Vindplaats Antwerpen: pa 8.5 theo Dit boek bevat de leermethode Gratis Rijbewijs Online. In het boek vind je alles over de openbare weg, de weggebruikers, het verkeersreglement in korte stukken tekst met foto's en situatieschetsen. Op de bijhorende website kan je filmpjes bekijken.

Telefoneren zonder aan het lijntje te houden / De Smet, Pieter. - Brugge: die Keure, 2011. - 135 p.. - ISBN: 978-90-486-1218-5: 24 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.5 tele Dit boek is een efficiënt hulpmiddel om je telefoontalent te toetsen en te optimaliseren. Het biedt een waaier aan vaststellingen, tips & tricks om te zorgen voor een optimale informatie-overdracht en -ontvangst. De auteur geeft meerdere voorbeelden, suggereert mogelijke scenario's, produceert in het hoofdstuk 'Spreken' een hele lijst met voorbeelden van wat je niet moet zeggen, met ernaast wat je dus beter wel kan zeggen om een productief telefoongesprek te voeren.



63

MONDIALE VORMING / KLEUR BEKENNEN

Kwartet Ontwikkelingssamenwerking / 11.11.11. - Brussel: 11.11.11, [s.a.]. - 32 kaarten Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 01.076 Het kwartet helpt ons de verschillende actoren en thema's te verkennen binnen ontwikkelingssamenwerking: de 4 pijlers, de belangrijke thema's, vormen van hulp en de campagnes

Come home with us! / Kubler, Annie; Formby, Caroline. - Sydney: Child's Play, 2011. - 16 p. - ISBN: 978-0-85953-791-9 Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.203 Vindplaats Turnhout: T 02.01.218 In dit "flap-uit-boek" kijken we mee met leeftijdsgenoten naar de huizen uit verschillende landen in Azië, Afrika, Latijns-Amerika en Europa. Al spelenderwijs komen we meer te weten over hoe mensen hun huis bouwen en inrichten.

Come and ride with us! / Kubler, Annie; Formby, Caroline. - Sydney: Child's Play, 2006. - 16 p. - ISBN: 978-0-85953-794-0 Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.204 Vindplaats Turnhout: T 02.01.217 In dit "flap-uit-boek" kijken we mee met leeftijdsgenoten naar de vervoermiddelen uit verschillende landen in Azië, Afrika, Latijns-Amerika en Europa. Al spelenderwijs komen we meer te weten over hoe mensen zich verplaatsen.

Come and play with us! / Kubler, Annie; Formby, Caroline. - Sydney: Child's Play, 2009. - 16 p. - ISBN: 978-0-85953-793-3 Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.205 Vindplaats Turnhout: T 02.02.47 In dit "flap-uit-boek" kijken we mee hoe leeftijdsgenoten uit verschillende landen in Azië, Afrika, Latijns-Amerika en Europa, spelen.



64

Azizi en de kleine blauwe vogel / Koubaa, Laïla; De Leeuw, Mattias. - [S.l.]: Book Island, 2013. - [28] p. - ISBN: 978-0-9876696-5-0: 16,50 EUR Doelgroep: 3-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.206 Vindplaats Turnhout: T 02.01.203 Azizi ziet vanuit zijn plekje in de sinaasappelboom hoe zijn land verandert: zijn ouders hangen reusachtige portretten op van de heersers Toer en Ditta. Elke dag willen Toer en Ditta meer: het beste eten, de mooiste kunstwerken, de fijnste geuren én alle blauwe vogels. Eén blauwe vogel ontsnapt. Samen met Azizi keert hij het tij.

Our global community : Homes / Mayer, Cassie. - Engeland: Raintree publishers, 2008. - 24 p. - ISBN: 978-1-4062-5393-1: 8,28 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.207 Vindplaats Turnhout: T 02.01.216 Dit fotoboekje toont de kinderen de verschillende soorten huizen van over heel de wereld.

Our global community : Farming / Mayer, Cassie. - Engeland: Raintree publishers, 2008. - 24 p. - ISBN: 978-1-4062-4516-5: 8,28 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.208 Dit fotoboekje toont de kinderen hoe verschillend de landbouw is over heel de wereld, dit gekoppeld aan de voedingsgewassen.

Our global community : Families / Easterling, Lisa. - Engeland: Raintree publishers, 2008. - 24 p. - ISBN: 978-1-4062-4890-6: 8,28 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.209 Vindplaats Turnhout: T 02.01.215 Dit fotoboekje toont bevat foto's van families over heel de wereld.



65

Money around the world: Using Money / Rissman, Rebecca. - London: Raintree Publishers, 2010. - 24 p. - ISBN: 978-0-431-19432-5: 8,28 EUR Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.210 Vindplaats Turnhout: T 02.01.219 Dit fotoboek met korte Engelstalige tekstjes toont de kinderen de verschillende geldmunten/briefjes die er in de wereld gebruikt worden en hoe het geldsysteem werkt.

Let'seat! : a tab-and-slot bookwith poster / Fuller, Rachel,. - London : Tango, 2007. - [12] p. + 30 losse stukjes. - ISBN: 978-1-85707-700-1. - ISBN: 1-85707-700-8 Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.211 Dit Engelstalig prentenboek met flapjes en insteekkaartjes toont hoe in de wereld gegeten wordt.

Boeddha's beestenboek / van Donkelaar, Maria; van Rooijen, Martine; Peek, Moniek. - Rotterdam: Asoka, 2010. - 135 p. - ISBN: 978-90-5670-181-9: 24,95 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.212 Boeddha's beestenboek is een sprankelend boek vol dierenverhalen uit de Jataka. Het zijn voorvallen uit vorige levens van de Boeddha, waarbij hij steeds een ander dier is: bijvoorbeeld een gouden hert, een apenkoning of een witte olifant. De Boeddha gebruikte de verhalen om mensen die met hun problemen bij hem kwamen een spiegel voor te houden. De verhalen zijn ontroerend of geestig, realistisch of sprookjesachtig, maar altijd hebben ze een extra dimensie, omdat het in feite levenslessen zijn. De 34 dierenverhalen zijn gekozen en bewerkt voor kinderen. Bijzonder is de combinatie in ieder verhaal van proza en stukjes (eigentijds vertaalde) poëzie ertussen. Bij ieder verhaal staan een of meerdere, ook paginagrote, fijne kleurenillustraties in onder meer pen, ecoline en potlood.



66

Tam tamtambalay!: andother songs fromaround the world/ Mac Gregor, Helen. - London: A &C Black, 2007. - 80 p. + cd. - ISBN: 978-0-7136-7920-5 Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.213 Vindplaats Turnhout: T 02.03.60 Dit Engelstalig boekje met cd bevat 33 liedjes van over heel de wereld. De liedjes zijn in hun originele taal met vertaling in het Engels. Voor elk liedje vind je ook de partituur en extra spel- of doe- activiteiten.

My Lotto: learnaboutcountriesand cultures withthisfun lotto game / Gibsons. - Engeland: Gibsons, [s.a.]. - 6 spelborden, 36 kaartjes. - EAN: 5012269010169: 9,87 Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.214 Dit lottospel voor kinderen van 4 tot 9 jaar kan gespeeld worden met 2 tot 6 kinderen. De prentjes komen uit de 5 wereldcontinenten. De weg naar het avondland : het elfdelige verslag van een reis van Ethiopië naar Europa / Leyers, Jan. - Brussel: Canvas, 2011. - 3 DVD's (totaal 445 min.): 26,95 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 02.01.218 In deze reeks documentaires volgt Jan Leyers het spoor van de mensheid: van Ethiopië, waar we allemaal vandaan komen, naar het Westen, dat zich altijd als het hoogtepunt van beschaving en cultuur heeft gezien. Tijdens zijn tocht wordt hij geconfronteerd met mensen en culturen die heel andere waarden en normen hanteren dan de westerse cultuur en daar ook een uitgesproken mening over hebben. Zijn we eigenlijk nog wel zo toonaangevend en aantrekkelijk in de ogen van andere culturen? Met dit vraagstuk in zijn rugzak trok Jan Leyers van Ethiopië naar Europa, dwars door Soedan, Egypte, Israël, Turkije, Armenië en Georgië, Rusland, Oekraïne, Polen, Duitsland en Nederland. Een lange reis, waarbij hij erachter kwam dat de waarden die het Westen hoog in het vaandel voert, in andere delen van de wereld totaal niet zo belangrijk zijn. De serie biedt de kijker zicht op een veranderende wereld en houdt hem tegelijk een spiegel voor: waar komen we vandaan? En, belangrijker nog: waar gaan we naartoe?



67

Eight candles to light : a Chanukah story / Zucker, Jonny; Barger Cohen, Jan. - London: Frances Lincoln, 2002. - veelv. pag. - (Festival Time!). - ISBN: 978-0-7112-2017-1: 5,39 EUR Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.02.095 Vindplaats Turnhout: T 02.01.212 Dit prentenboek toont kinderen hoe het feest "Chanukah" bij de Joden gevierd wordt. Het sluit ook aan bij het thema lichtfeesten.

Lighting a lamp: A Divali story / Zucker, Jonny; Barger Cohen, Jan. - London: Frances Lincoln, 2004. - veelv. pag. - (Festival Time!). - ISBN: 978-1-84507-293-3: 5,79 EUR Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.02.096 Vindplaats Turnhout: T 02.01.214 Dit prentenboek toont kinderen hoe het Divali feest bij de Hindoes gevierd wordt. Het sluit ook aan bij het thema lichtfeesten.

Four special questions: a Passover story / Zucker, Jonny; Barger Cohen, Jan. - London: Frances Lincoln, 2003. - veelv. pag. - (Festival Time!). - ISBN: 978-0-7112-2018-8: 5,79 EUR Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.02.097 Vindplaats Turnhout: T 02.01.213 Dit prentenboek toont kinderen hoe Joden de vlucht uit Egypte herdenken.

In gesprek met oosterse religies / DaoHieu, Liem; Goossens, Winand; Van Eycken, Jan. - Brussel: Interreligieuze Dialoog van de kerk in Brussel, 2013. - 92 p.: 10 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 02.02.108 Hindoeïsme en boeddhisme zijn op zich een verzameling van zeer diverse stromingen die zich moeilijk in een synthese laten samenvatten. Om westerlingen op weg te zetten een zinvol gesprek over oosterse religies te voeren of hen te helpen in de dialoog met iemand uit de oosterse cultuur, werd dit vademecum geschreven. Een dertigtal uitspraken en ideeën in verband met hindoeïsme en boeddhisme, die niet helemaal correct zijn en soms volledig foutief, worden in hun juiste context geplaatst, de inhoud ervan genuanceerd of indien nodig gecorrigeerd.



68

Diwali/ [s.n.]. - London : Priddy Books, 2011. - [10] p. : - ISBN: 978-1-84915-441-3: 4.73 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.02.109 Vindplaats Turnhout: T 02.01.210 Een 'touchand feel' boek voor peuters en kleuters rond het lichtfeest 'Diwali'.

Hanukkah/ [s.n.]. - London : Priddy Books,, 2011. - [10] p. - ISBN: 978-1-84915-473-4: 4,73 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.02.110 Vindplaats Turnhout: T 02.01.211 Dit 'touchand feel' boek geeft peuters en kleuters een beeld van het joods Hanukkah feest.

Exotisch en dichtbij / Trachet, Nick. - Brussel: ASP, 2013. - 150 p. - ISBN: 978-90-5718-342-3 Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 02.03.023 Dit boek is een alfabetische bundeling van een dertigtal culinaire columns over voedsel dat 'oude Europeanen' niet herkennen. Niet-inheems fruit, vreemde groenten, gedroogd vlees of gegiste vis: durf eens zulk vreemd voedsel uit de rekken te halen en neem het mee naar huis. Wat is het, wat doet men ermee, waar komt het vandaan? Dan volgt het experiment. Vaak wordt het een ware ontdekking. Het is voedsel van andere culturen, maar wij kunnen er even makkelijk mee koken en plezier aan beleven.



69

Birthday : hoe de wereld zijn kinderen verwelkomt / Blancquaert, Lieve; Blomme, Marjorie. - Tielt: Lannoo, 2013. - 364 p. - ISBN: 978-90-209-3629-2: 34.99 EUR URL: http://www.birth-day.be/home Vindplaats Antwerpen: A 03.02.038 Vindplaats Turnhout: T 03.03.84 364.501 keer per dag begint er ergens op aarde een nieuw leven en een nieuw verhaal. Birth Day is de wereldreis van een Lieve Blancquaert naar die verhalen en het antwoord op de vragen: Waarom zetten wij vandaag kinderen op de wereld? Wat betekent het om op een bepaalde plek in de wereld geboren te worden? En hoe verwelkomt de wereld zijn kinderen? Telkens stapt ze een bevallingskamer binnen en dus ook letterlijk in het leven van de baby en hun familie. Ze ontmoet de moeders tijdens een van de meest emotionele gebeurtenissen uit hun leven: de geboorte van hun zoon of dochter. Maar ze praat ook met familieleden, gaat langs bij hen thuis, neemt deel aan feesten en rituelen, en bezoekt bijzondere plekken en evenementen die haar meer vertellen over de cultuur waarin hun kind zal opgroeien. Lieve Blancquaert bezocht 14 plekken over de hele wereld. Een mix van arm en rijk, culturen, religies en gemeenschappen. 14 locaties, 14 sterke verhalen en meer dan 400 foto’s die een blijvende indruk nalaten.

Diariatou ten opzichte van traditie / Theunen, Patrick; Ndiaye, El Hadji Sidy. -Brussel: -GamsBelgique, 2005. - 46 p. Doelgroep: 13-18 jaar Vindplaats Antwerpen: A 03.02.039 Dit stripverhaal gaat over de besnijdenis van vrouwen en is geschikt voor een jong publiek. Achteraan in de strip is een katern opgenomen met achtergrondinformatie over

besnijdenis: wie beoefent het, waarom doet men het, wat zijn de gevolgen voor vrouwen, wat zegt de wet en hoe kan je het voorkomen. Hallo wereld! 12 kinderen uit diverse delen van de wereld vertellen over hun leven van elke dag / De Boer, Rose-Mary; Koster, Vanessa. - Hasselt: Clavis, 2013. - [76] p. - ISBN: 978-90-448-2086-7: 19.95 EUR Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A 03.03.096 Vindplaats Turnhout: T 03.03.85 Hoe leven kinderen in Tibet en IJsland, of op Jamaica en Bali? Hoe wonen ze? Wat eten ze? Hoe gaan ze naar school? Gaan ze wel naar school? En wat doen ze het liefst? Voor Hallo wereld! reisde journaliste en schrijfster Rose Mary de Boer naar diverse delen van de wereld, om er met twaalf kinderen te praten over hun dagelijkse leven (en hen te fotograferen). Wat blijkt? Ondanks alle verschillen lijken kinderen toch verrassend veel op elkaar.



70

Beroepen - Samsam / Bonting, Mirjam. - Amsterdam: NCDO, 2014. - 24 p. + lesbrief 6 p. - (Samsam) Doelgroep: 7-12 jaar URL: http://goo.gl/I9uc8b Vindplaats Antwerpen: A 03.03.097 Overal ter wereld denken en dromen kinderen over wat ze willen worden. Vaak weten ze precies wat ze moeten doen voor hun favoriete beroep: een opleiding, veel oefenen of de kunst afkijken van anderen. In deze Samsam vertellen kinderen uit allerlei landen over hun 'dromen over later'. Via de website kan je ook nog een filmpje bekijken en vind je extra werkbladen.

Coöperaties : hoe heroveren we de economie? / Barrez, Dirk. - Leuven-Heverlee: Global Society, 2014. - 192 p. - ISBN: 978-90-818034-1-0: 14.90 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 04.131 De auteur gaat uitvoerig in op de vele vormen die coöperaties kunnen aannemen, gerund door de werknemers, door de klanten, door beiden, in tal van economische sectoren, allesbehalve beperkt tot de sociale economie maar evengoed in de harde economie, zelfs in scholen en onderzoeksinstellingen. Verder volgt een overzicht van mogelijke nieuwe initiatieven en ideeën. Barrez gaat er niet van uit dat coöperaties het ultieme wondermiddel zijn die de economie moeten overnemen, maar ze zijn voor hem wel een belangrijk onderdeel van de oplossing. Hij biedt met dit boek echter een warm pleidooi voor een sociaal gedreven economische activiteit die op zowat alle vlakken heeft getoond de betere en de stevigere overlever van de crisis te zijn en een belangrijk onderdeel van het economisch herstel. Coöperaties zijn uiteindelijk maar in één ding slechter dan klassieke bedrijven. "... ze zijn afschuwelijk slecht in absolute winstmaximalisatie voor de topmanagers en de aandeelhouders ten koste van alles." Zijn besluit: "Coöperaties kunnen de motor zijn, en dan nog wel één met groot vermogen, van het noodzakelijke samenspel tussen samenleving, politiek en economie. En het resultaat? De best mogelijke toekomst, de opbouw van een democratische en sociaal-ecologische economie. Daarmee winnen we allemaal."

Ganzenbord Wereldoorlog 1 / Programmasecretariaat 100 jaar Groote Oorlog. - Diksmuide: Provincie West-Vlaanderen, 2013. - spelbord + 6 stellingenkaarten + spelregels + verhalenbundel Doelgroep: 13-16 jaar URL: http://www.1418herdacht.be/ Vindplaats Antwerpen: A 05.083 Door de dagboekfragmenten van Jerome Seynhaeve maak

je kennis met de Eerste Wereldoorlog. Een paar stellingen bij de foto's kan een link gelegd worden met de oorlog in Syrië. Met een aantal interessante links.



71

Toetssteen 14-18 / Demeyere, Frederik. - Brugge: Provincie West-Vlaanderen, 2013. - 87 p. Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 05.085 Deze Toetssteen werd ontwikkeld om mensen die een project willen opstarten rond WOI te ondersteunen. Het is een werkinstrument en/of leidraad met concrete lessuggesties voor basis- en secundair onderwijs. Er wordt ook regelmatig een link gelegd tussen herinneringseducatie en opvoeden tot wereldburger.

Toetssteen Herinneringseducatie : een handleiding voor kwalitatieve projecten rond herinneringseducatie / Verplancke, Marjan. - [S.l.]: Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie, [s.a.]. - veelv. gepag. URL: http://goo.gl/831Adw Vindplaats Antwerpen: A 05.086 Deze Toetssteen werd ontwikkeld met het oog op het stimuleren van de kwaliteit van herinneringseducatie. Het instrument en kan gebruikt worden voor reflectie en zelfevaluatie door iedereen die aan herinneringseducatie doet: schoolteams, individuele leraren, lerarenopleiders, begeleiders of educatieve medewerkers in

organisaties. Moderne Slavernij / Bemelmans, Jan; de Ridder, Harry; Steenbeek, Marij. - Nijmegen: C.M.O., 2011. - 27 p.,. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: http://www.cmo.nl Vindplaats Antwerpen: A 06.01.059 De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. Slavernij bestond al in de Oudheid en in de Middeleeuwen. Maar ook nu kennen we nog slavernij, illegaliteit en uitbuiting. Mensenhandel en kinderhandel blijven actueel. Wie komt er voor de slaven van nu op? Tot slot krijgen we twee verhalen van bevrijde mensen.



72

Youth for Human Rights Onderwijspakket : unieke materialen die de mensenrechten tot leven brengen / Verenigde Naties. - Los Angeles, California: HumanRights.com, 2012. - handleiding 171 p., dvd (10 min.) + brochure (27 p.), 24 boekjes (46 p.), affiches Doelgroep: 13-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 06.01.073 Dit lespakket voorziet in materialen om jongeren over de mensenrechten te leren – wat mensenrechten zijn, waarom deze zo belangrijk zijn en hoe jongeren kunnen

bijdragen om deze mensenrechten overal te implementeren. Het pakket bestaat uit een handleiding met lesplannen en activiteiten die de docent helpen om het concept van de 30 rechten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed over te brengen, 24 boekjes met uitleg over elk recht dat in de UVRM staat beschreven, enkele affiches en een dvd. De dvd bevat de korte film (17') ‘Het verhaal over mensenrechten’, 30 videospotjes die elk een van de rechten van de UVRM laten zien en de multiculturele ‘United’ videoclip die laat zien hoe we geweld en intolerantie kunnen ombuigen d.m.v. de mensenrechten. Breng mensenrechten tot leven : unieke materialen om mensenrechten wereldwijd tot realiteit te maken / HumanRights.com. - Los Angeles: United for Human Rights, 2012. – informatiemap met dvd, boekje ‘Het Verhaal over Mensenrechten’ (35 p.) Doelgroep: 13-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 06.01.074 De dvd in de map bevat een inleidende film ‘Van mensenrechten een feit maken’ (7:02’), een korte documentaire (9:30') ‘Het verhaal over mensenrechten’ en 30 videospotjes (28:25’) die de verschillende rechten van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens laten zien. Het boekje dient ter ondersteuning bij de film en bevat de volledige tekst van de UVRM plus een historisch overzicht van het ontstaan van de mensenrechten. De map bevat informatie over het programma en de lespakketten over mensenrechten van de NGO. De documentaire en de clipjes zijn ook te zien op de dvd in het lespakket voor het secundair onderwijs ‘Youth for Human Rights’, eveneens beschikbaar in de bibliotheek. AmnesTEAtime/ Amnesty International. - Nederland: Amnesty International Nederland, 2013. - 26 p. Doelgroep: 7-18 jaar URL: http://opschool.amnesty.nl/teatime Vindplaats Antwerpen: A 06.01.075 Deze kleine handleiding geeft een korte inleiding over een extra school- of klasactiviteit in het kader van de Dag van de Rechten van het Kind op 20 november. Naast een uitgewerkte planning ter ondersteuning bevat de brochure ook een kinderen mensenrechtenquiz voor basis- en secundair onderwijs.



73

Rapport deel 2: Quickscan analyse en diepteonderzoek naar de mogelijkheden van nieuwe media voor het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking bij jongeren / Baelden, Dorien; Van Audenhove, Leo; Jehaes, Esther; Vleugels, Chris. - Brussel: SMIT, 2013. - 143 p. Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 08.079 Deze studie heeft tot doel de relatie tussen nieuwe media en het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking verder in de diepte te onderzoeken. Wat zijn de opportuniteiten en drempels van het gebruik van nieuwe media vanuit het standpunt van zowel NGO's als jongeren. Er wordt aandacht besteed aan de rol die de

traditionele bemiddelaars nog kunnen of moeten spelen en aan het fundamentele vraagstuk van verdieping versus verbreding. Het nieuwe nieuws: een informatiepakket voor een werkstuk of spreekbeurt / Bosman, Herman. - Nijmegen: C.M.O., 2013. - 27 p., geïll.,met adressen- en literatuurlijst. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: http://www.cmo.nl Vindplaats Antwerpen: A 08.080 De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen waar onder Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. Journalistiek wordt wel eens de 'vijfde macht' genoemd. Nieuws is er overal en op elk moment van de dag en over eender welk onderwerp. In dit nummer gaat het over onafhankelijke journalistiek die ons toont hoe onze samenleving in elkaar steekt, wie bestuurt, wie heeft macht, hoe werkt democratie, maar ook hoe kunnen het nieuws kritisch volgen. Door de nieuwe media verandert het werk van de journalisten en ligt er een nieuwe uitdaging voor hen.



74

Klassen zonder grenzen: positief leren omgaan met diversiteit via klasuitwisselingen / Noukens, Jesse; Schuurmans, Tine; Niveau, Liesbet. - Brussel: Studio Globo, 2012. - 67 p. - ISBN: 978-90-74261-35-7: 11,00 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 08.081 Wat is de meerwaarde van uitwisseling en ontmoeting? Aan welke voorwaarden moet een uitwisseling voldoen om een positief effect te hebben op de beeldvorming van je leerlingen over de andere klas? Welke stappen onderneem je best? Welke mogelijkheden bestaan er in eigen land, in Europa en op wereldvlak? Deze brochure wil een stimulans geven om de grenzen te doorbreken. Via achtergrondinformatie, tips en concrete werkvormen wordt je op weg gezet om zelf een uitwisselingsproject of te zetten met een 'andere klas' uit een andere omgeving, land of taalgebied, met een andere methodiek of doelgroep. De brochure bestaat uit twee grote delen: de betekenis van een grens doorbrekende klasuitwisseling - en - de verschillende stappen binnen een uitwisselingsproject aan de hand van lesfiches en methodieken uitgewerkt voor het 4de, 5de en 6de leerjaar lager onderwijs. De bundel geeft ook een kort overzicht van de verschillende organisaties die je kunnen ondersteunen bij het opzetten van een uitwisselingsproject.

Wij en de media : kritische reflecties over media, waarheid en vertrouwen / Van Bortel, Paulus. - Kalmthout: Pelckmans, 2013. - 204 p. - ISBN: 978-90-289-7265-0. - ISBN: 978-90-8687-132-2: 21,50 EUR Doelgroep: 17-18 jaar Vindplaats Antwerpen: A 08.083 De media vormen de vierde macht, naast de wetgevende, uitvoerende en gerechtelijke macht. Ze hebben een bemiddelende functie. Hoe vervullen ze die vandaag, nu sociale media en blogs zorgen voor een niet aflatende informatiestroom? Belgische en Nederlandse filosofen en communicatiewetenschappers gaan in op deze en andere vragen.

Niet alles is te koop : de morele grenzen van marktwerking / Sandel, Michael J. - Utrecht: Ten Have, 2013. - 68 min. - ISBN: 978-90-259-0350-3: 16,95 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 09.01.062 Mag je zwangere drugsverslaafden betalen om zich na hun bevalling te laten steriliseren? Mogen landen met elkaar handeldrijven over vluchtelingenquota? Michael Sandel beheerst de kunst van het socratisch gesprek als geen ander. Zo gaf hij in 2012 een interactief college aan 14.000(!) Zuid-Koreanen tegelijk. Tijdens de Filosofie Nacht 2013 deed hij dat met 600 gasten in de Beurs van Berlage te Amsterdam. Hij laat de hersens kraken van elke deelnemer en laat hen proeven van filosofische vraagstukken en morele dilemma's over marktwerking.



75

Recht op voedsel / Verstraeten, Ann; De Broeck, Karen; Verhaegen, Evelyne. - Brussel: 11.11.11, 2013. - handleiding: 74 p. Doelgroep: 13-18 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.03.110 Deze lessenbundel is een verzameling van 18 aparte lessen uitgewerkt door 12 organisaties. Elk belichten ze een andere aspect van het hongerprobleem: van oorzaken over probleemanalyses en actoren tot oplossingen en alternatieven. Per aparte les vind je duidelijk voor welke doelgroep de les is uitgewerkt, in welke vakken je ze kan gebruiken, hoeveel tijd je moet voorzien.

Walvissen en walvisvaart / van der Glas, Luit. - Nijmegen: C.M.O., 2012. - 27 p., geïll.,met adressen- en literatuurlijst. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: http://www.cmo.nl Vindplaats Antwerpen: A 09.04.078 De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. Walvissen zijn fascinerend. Wat weten we er van? En hoe staat het nu met de walvisvaart en de jacht op walvissen. Hoe staat de mens tegenover de walvis: bedreiging of vriend? Dit alles komen we in dit nummer te weten.

Van afvoer tot zeespiegel: stadsverkenning met 'water' als kompas / [s.n.]. - Sint-Niklaas: Bevrijde Wereld, 2012. - 24 p. Doelgroep: 11-18 jaar URL:http://goo.gl/H9kS2I Vindplaats Antwerpen: A 09.04.255 Deze wandeling in Sint-Niklaas brengt je van Afvoer tot Zeespiegel! Aan de hand van 16 knooppunten stel je je

eigen route samen. Bij elk knooppunt vind je in deze brochure een woordje uitleg en een opdracht. Je leert een stukje geschiedenis van bepaalde parken en huizen, het hoe en waarom van een watertoren, het wel en wee van Willem van Waelwijck. Je maakt kennis met enkele organisaties die zich voor de natuur en het Zuiden inzetten. En tenslotte, geven we je enkele leuke weetjes mee. Deze wandeling is opgemaakt voor Sint-Niklaas, maar kan ook gebruikt worden als inspiratiebron voor een waterwandeling in andere steden. Plasticaria: een informatiepakket voor een werkstuk of spreekbeurt / de Ridder, Harry. - Nijmegen: C.M.O., 2012. - 27



76

p., geïll.,met adressen- en literatuurlijst. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/JTrJk3 Vindplaats Antwerpen: A 09.04.262 De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen waar onder Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. We kunnen ons geen wereld meer inbeelden zonder plastiek. In deze bundel leer je hoe je je eigen plastic kunt maken en duiken we in de geschiedenis van het plastic. Is plastic een zegen voor de mensheid of toch niet?

Climate Change: Connectionsand solutions/ Skelton, Laura; Lund, Cecilia. - Seattle: Facing the Future, 2013. - 127 p. Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://www.facingthefuture.org/ Vindplaats Antwerpen: A 09.04.263 Dit Engelstalig lespakket, geschikt voor lessen Engels in het secundair onderwijs, heeft als doel leerlingen te ondersteunen bij het kritisch denken over de klimaatveranderingen. Langs negen uitgewerkte lessen ontdekken leerlingen de diverse aspecten van klimaatveranderingen en worden er oplossingsvoorstellen geformuleerd. Hoewel dit een totaal pakket is, kan ook elke les

afzonderlijk gegeven worden. In een laatste hoofdstuk krijgen de studenten een aantal interessante artikels te lezen. Engaging students in conservation: protecting the endangered snow leopard / Sheeba, Jacob; Skelton, Laura. - Seattle: Facing The Future, 2009. - 86 p. Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://goo.gl/HRhf7q Vindplaats Antwerpen: A 09.04.264 Dit Engelstalig pakket wil jongeren informeren over het belang van de bescherming van het milieu en meer specifiek de sneeuwpanter. Vijf goed uitgewerkte lessen met achtergrondinformatie, verwerkingsopdrachten, linksnaar websites, willen aangeven wat de plaats en de rol is van de sneeuwpanter in zijn omgeving en in verband met de plaatselijke bevolking.

Duurzame oma / Kuyper, Sjoerd; Van Straaten, Harmen. - [S.l.]: Hoogland en Van Klaveren, 2009. - [28] p. - ISBN: 978-90-8967-042-7: 9,90 EUR Doelgroep: 9-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.04.265 ; T 09.01.231



77

Bennie en Louise, broer en zus, zitten op de steiger boven het slootje achter het huis van oma. Terwijl oma even weg is, praten zij over duurzaamheid en over hoe zij oma eeuwig zouden kunnen laten leven. En hoe zij de energie zouden kunnen opwekken om haar dat lange leven te geven. Dit boek doet kinderen nadenken en geeft hen stof tot gesprekken over milieu en duurzaamheid. De twee hoofdpersonages zijn herkenbaar en vullen elkaar goed aan: de impulsieve jonge broer en de nadenkende grote zus. Hun gedachten en hun handelingen worden met veel humor beschreven. De geheimzinnige voetafdruk / Handy, Femida; Carpenter, Carole; Steele-Card, Adrianna. - Antwerpen: De Vries-Brouwers, 2012. - [24] p. - ISBN: 978-90-5341-567-2: 11,50 EUR Doelgroep: 5-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.04.266 Vindplaats Turnhout: T 09.01.230 Kiki houdt van wandelen op het strand. Dat doet ze altijd als ze in de zomer bij opa komt logeren. Kiki vindt het strand de mooiste plek van de hele wereld. Maar dan merkt ze plots dat het strand vol met vuil ligt. Daar wordt Kiki heel boos van en ze doet er wat aan. Het verhaal van Kiki is vooral geschreven om kinderen gevoelig te maken voor het thema vervuiling. De boodschap is duidelijk: vermijd afval en als je toch afval produceert, recycleer het! Op het einde wordt de kleine luisteraar aan het denken gezet om zelf manieren te bedenken om zijn ecologische voetafdruk kleiner te maken.

Daan helpt de aarde redden / Rousseau, Genevieve; Meens, Estelle. - Antwerpen: De Vries-Brouwers, 2013. - [26] p. - ISBN: 978-90-5341-777-5: 14,50 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.04.267 Vindplaats Turnhout: T 09.01.229 Daan leert op school dat de aarde gered moet worden. Er is te veel vervuiling en de brandstoffen raken op. Hij doet er zijn uiterste best voor - maar wel op zijn manier... Groot prentenboek waarin Daan van juf op school leert dat ook kinderen een bijdrage kunnen leveren aan het verbeteren van het milieu, het zuinig zijn met grondstoffen en het scheiden van afval. Daan gaat vol

verantwoordelijkheidsgevoel en enthousiasme enige maatregelen thuis uitproberen. Door zijn voortvarendheid raakt het hele gezin binnen de kortste keren in rep en roer. Daan krijgt de woede van ieder over zich heen... Maar dan blijkt dat er door zijn acties toch een boel veranderd is in en om huis! Atlas : een fantastische ontdekkingsreis langs de schatten van de wereld / Machowiak, Aleksandra; Mizielinski, Daniel. - Tielt: Lannoo, 2013. - 108 p. - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-94-014-0928-5: 19,99 EUR Doelgroep: 3-10 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: A 10.041



78

Vindplaats Turnhout: T 10.99 Atlas met per werelddeel een overzichtskaart met alle landen en hun hoofdsteden. Daarnaast biedt het boek van een aantal landen ook een detailkaart met een aantal illustraties van zaken die dat land typeren, bv. beroemdheden, dieren, sporten, gerechten etc. Het boek sluit af met een alfabetische opsomming van de vlaggen van bijna 200 landen van de wereld.

Around the World: 100 piece puzzle/ Barefoot Books. - Cambridge: Barefoot Books, [s.a.]. - 100 puzzel stukjes. - ISBN: 978-1-84686-524-4 Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 10.042 Vindplaats Turnhout: T 10.100 Geïllustreerde wereldkaart op kinderformaat met 100 stukjes.

Feit of fabel: een informatiepakket voor een werkstuk of spreekbeurt / Bosman, Herman; Vreeling, Wanja. - Nijmegen: C.M.O., 2012. - 27 p., geïll.,met adressen- en literatuurlijst. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/NZsrMn Vindplaats Antwerpen: A 10.043 De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen waar onder Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. In dit nummer worden tien raadselachtige zaken onderzocht. Eerst wordt het onderwerp samengevat. Nadien lezen we of onderzoek hiermee iets heeft kunnen bewijzen, of de wetenschap geen antwoord heeft gevonden op de vragen. Ongeluksgetallen, gebedsgenezers, leven op Mars, vreemde monsters en vliegende schotels. Wat geloof jij na het lezen van dit pakket nog en wat vind je onzin?

Kongo: Le ténébreuxvoyage de JózefTeodor Konrad Korzeniowski/ Tirabosco, Tom; Perrissin, Christian. - Paris: Futuropolis, 2013. - 168 p. - ISBN: 978-2-7548-0618-3: 24,95 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A AFR/CON.036 JósephKorzeniowski is een geruïneerde Poolse aristocraat die droomt om de opvolger te worden van Stanley. Met het idee dat hij zou bijdragen tot het grote heilzaam beschavingswerk in Afrika, laat hij zich aanwerven als kapitein op een stoomboot die de Congostroom opvaart. Maar al snel wordt hij geconfronteerd met

de realiteit (malaria, rivaliteit tussen de kolonialisten en hun houding van onderdrukking van de inboorlingen. Conrad keert terug maar is fysiek en psychologisch uitgeput, maar wel met een verontwaardigde en nuchter beeld over de Europese aanwezigheid in Congo.



79

Het scenario is gebaseerd op een grondig onderzoekswerk waardoor het werk complex maar realistisch is. De zwart-wit tekeningen van Tom Tirabosco geven duidelijke de vermoeidheid weer van de mensen. Maasai-onderwijs: tussen traditie en toekomst / Schoonhoven, Huib; van Tuyll, Pauline. - Nijmegen: Catharinafonds, 2011. – dvd, 20 min., handleiding: 25,00 EUR Doelgroep: 7-12 jaar URL: http://www.catharinafonds.nl/ Vindplaats Antwerpen: A AFR/KEN.020 De documentaire (Engelstalig met Nederlandse ondertiteling) concentreert zich naast een filmverslag van wat het Catharinafonds doet,vooral op het spanningsveld tussen de traditionele leefstijl van de Maasai en het naar school gaan. De lesbrieven, afgestemd op de leeftijd van de leerlingen, komen terug op de thematiek van de documentaire. Er is tevens achtergrondinformatie over het land en over de Maasai.

Mama Panya's pannenkoeken / Chamberlin, Mary; Chamberlin, Rich; Cairns, Julia. - Antwerpen: De Vries Brouwers, 2009. - 38 p. - ISBN: 978-90-72259-76-9: 14,90 EUR Doelgroep: 3-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A AFR/KEN.021 Vindplaats Turnhout: T AFR/KEN.29 Dit verhaal gaat over Mama Panya die graag pannenkoeken wil bakken maar bang is dat ze niet genoeg heeft voor iedereen. Haar zoon Adika is haar een stapje voor en weet raad. Dit verhaal wordt uitgebreid met extra landeninformatie over Kenia, enkele woordjes Swahili en

een Keniaans pannenkoekenrecept. Waynaabe: scènes uit het leven van de Wodaabe-veehouders / Dierenartsen zonder Grenzen. - Brussel: Dierenartsen zonder grenzen, 2010. –dvd, 17 min. Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen URL: http://youtu.be/jjW7OkZAcvo Vindplaats Antwerpen: A AFR/NIG.005 Deze documentaire speelt zich af in Niger, in het hart van de Sahel. "Waynaabe" toont het leven van de nomadische Wodaabe-veehouders door de bril van Mooro, de jonge moeder van het meisje Jumaare, die ondervoeding te boven kwam. Haar nicht Mariama neemt ons mee naar de worso, het jaarlijkse feest van hun clan in Akadaney.



80

De boer op in Rwanda / Dierenartsen zonder Grenzen. - Brussel: Dierenartsen zonder grenzen, 2012. – dvd, 27 min. Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen URL: http://youtu.be/pG_eydrXGs4 Vindplaats Antwerpen: A AFR/RWA.008 In december 2012 trokken drie Belgische veehouders en een dierenarts in opdracht van DZG naar Afrika. Ze leefden zich in in de Rwandese veeteelt en

diergeneeskunde en wisselden ervaringen uit over de uitdagingen en de kansen van de veeteelt. Boeren over heel de wereld vragen zich namelijk af hoe ze kunnen leven van hun boerenstiel. Een meer duurzame en kleinschalige landbouw kan een oplossing bieden voor verschillende uitdagingen, zoals de klimaatverandering en prijsschommelingen. MangiFi/ Scheerder, Riet; Monteyne, Katrien; Mensch, Karin. - Antwerpen: Spoor Zes, 2014. – handleiding, 2 werkboekjes, cd: 12,00 EUR Doelgroep: 9-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A AFR/SEN.018 Centraal in dit pakket staat het verhaal van Mame Mor. Naast algemene informatie over Senegal, het land, de bevolking, de cultuur en de gewoontes, bevat het pakket ook kant-en-klare en op zichzelf staande methodieken. De thema's die aan bod komen zijn: Senegal, een leefbare toekomst, Wat eten we vandaag, Feesten en religie in Senegal. Met een werkboekje voor tweede en derde graad basisonderwijs.

Codou in Senegal / Secru, Céline; Theuninck, Fem. - Brussel: Studio Globo, 2014. - 10 foto's + handleiding 43 p.: 7,00 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A AFR/SEN.020 Samen met Codou gaan de kinderen op reis en leren zo meer over hoe jonge kinderen in Senegal eten, spelen,

leven. De bedoeling is om zo een verbondenheid te creëren met andere kinderen in de wereld met een houding van respect, begrip en openheid. De methodiek bevat 4 stappen: de nieuwsgierigheid opwekken bij kinderen, het verhaal voorlezen, het verhaal verwerken en een verwerkingsactiviteit. Veehouderij 2.0 : de Dinka in Zuid-Soedan / Dierenartsen zonder Grenzen. - Brussel: Dierenartsen zonder grenzen, 2011. – dvd, 12 min. Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen URL: http://youtu.be/l65ODB3QSYE Vindplaats Antwerpen: A AFR/SOE.009 Volgens de FAO zijn 120 miljoen mensen afhankelijk van de veeteelt voor hun voedselzekerheid. De kleinschalige boeren zijn de grootste slachtoffers van de klimaatverandering. De kleinschalige veehouderij kan nochtans een



81

antwoord bieden op de gevolgen van de klimaatverandering en kan de oorzaken hiervan ook aanpakken. Deze reportage brengt de uitdagingen en aanpassingsstrategieën van familiale veehouders in Zuid-Soedan in beeld.

Apuni het paardenmeisje / Kärcher, Gabriele. - Kampen: Rozhanitsa, 2011. - 47 p. - ISBN: 978-90-79249-24-4: 13,95 EUR Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A AME/AME.012 Vindplaats Turnhout: T AME/AME.45 In het noordwesten van de Verenigde Staten, in de staat Montana leeft de stam van de Crow-indianen. De Crow zijn trotse en gastvrije mensen. In dit boek maak je kennis met Apuni, een indianenmeisje en haar familie. Zoals de meeste Crow-indianen houden Apuni en haar familie de oude gebruiken en taal van hun

stam in eer. Ze wonen met hun paarden op de uitgestrekte prairie en hebben een hechte band met hun dieren. Apuni is een modern kind, bezit een mobiele telefoon, werkt met de computer, gaat naar school, maar is toch het allerliefst buiten. Haar paard Itchia is wel het allerbelangrijkst in haar leven. Ga mee met Apuni en Itchia als ze op een mooie dag naar de mustangs gaan, speel tikkertje met hen bij de rivier en maak je klaar voor het traditionele feest van de Crow-indianen, de powwow. In kleine kaders wordt iets over de geschiedenis van de indianen verteld. In dit boek vind je op documentaire wijze levensverhaal, geschiedenis, aardrijkskunde, liefde voor paarden, mens en cultuur, feesten en rituelen vervlochten. Afghanistan / Reuser, Henk; Bosman, Herman. - Nijmegen: C.M.O., 2012. - 27 p., ill.,met adressen- en literatuurlijst. - (Scriptiepakket) Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/xjCUhx Vindplaats Antwerpen: A AZI/AFG.002 De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. Deze aflevering gaat over Afghanistan. Er wordt heel wat aandacht besteed aan de 30 jaar oorlog en de gevolgen hiervan voor de bevolking, de economie en het dagelijks leven.



82

Het zijn net mensen : beelden uit het Midden-Oosten / Luyendijk, Joris. - Amsterdam: Podium, 2006. - 223 p. - ISBN: 978-90-5759-448-9: 10,00 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A AZI/AZI.025 Vijf jaar lang, van 1998 tot 2003, werkte Joris Luyendijk als correspondent in de Arabische wereld. Hij stelde vast dat er een grote kloof gaapte tussen wat hij als correspondent met eigen ogen zag, en wat hij daarvan kon laten zien op radio, tv en in de krant. In 'Het zijn net mensen' probeert Luyendijk iets van die kloof te dichten. Met pakkende voorbeelden en vol humor legt hij uit

waarom het zo moeilijk is om iets van het Midden-Oosten te begrijpen, en welke rol de media daarin spelen. Cambodja - Wereldreis: Wonen / Vande Voorde, Helga. - Brussel: Studio Globo, 2013. - 18 p., kalenderfoto. - (Wereldreis) Doelgroep: 5-12 jaar URL: http://goo.gl/9mLvYW Vindplaats Antwerpen: A AZI/CAM.008 Wereldreis is een lesbrief die maandelijks verschijnt bij de foto's van de Wereldkalender uitgegeven door het NCOS/11.11.11. Elke maand wordt het land of thema van de foto uit de doeken gedaan. Je krijgt steeds achtergrondinformatie over dit land of thema, een beschrijving van de foto, een brief bij de foto en allerlei lessuggesties en werkbladen. Bij elke uitgave krijg je ook een reisverslag van Lien, dit figuurtje vertelt je elke maand haar avontuur op wereldreis. In deze wereldreis lezen we meer over de woonomstandigheden in Cambodja. Lanternsandfirecrackers : a Chinese New Year story / Zucker, Jonny; Barger Cohen, Jan. - London: Frances Lincoln, 2004. - veelv. pag. - (Festival Time!). - ISBN: 978-1-84507-076-2: 5,79 EUR Doelgroep: 5-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A AZI/CHI.040 Vindplaats Turnhout: T AZI/CHI.53 Dit prentenboek toont kinderen hoe het Chinese Nieuwjaar gevierd wordt. Het sluit ook aan bij het thema lichtfeesten.



83

My Mother's Sari / Rao, Sandhya; Sabnani, Nina. - London: NorthSouthbooks, 2006. - 23 p. - ISBN: 978-0-7358-2233-7 Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A AZI/IND.057 Vindplaats Turnhout: T AZI/IND.66 Het kleine meisje houdt erg veel van de sari van haar moeder. Ze droomt over de sari en wat je er wel allemaal mee kan doen.

The gatekeepers / Moreh, Dror. - [S.l.]: De Filmfreak, 2013. –dvd, 95 min. - ISBN: 978-94-6187-183-1: 17,95 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A AZI/ISR.011 The Gatekeepers is geen film over Joden versus Arabieren, Israëliërs versus Palestijnen. Filmmaker Dror Moreh heeft evenmin de pretentie om een objectief of neutraal beeld op te hangen. In de film doen zes voormalige hoofden van de Israëlische binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet voor het eerst een boekje open over de war on terror zoals ze die van binnenuit kennen. Ze hebben hun leven gewijd aan het verdedigen van Israël en zijn burgers tegen allerlei vormen van terreur. Of die nu van Arabieren kwam of van rechtse extremisten binnen de eigen rangen. Verrassend openhartig reflecteren ze op hun eigen handelen en op het toenmalige en huidige veiligheidsbeleid van Israël. De film balanceert voortdurend tussen aanklacht en apologie, met Shin Bet-leden die afwisselend klinken als kritische klokkenluiders en pragmatische advocaten van Israëls veiligheidsbeleid. Hun verhalen worden ondersteund door vaak unieke archiefbeelden, die met digitale technieken zijn bewerkt tot een volwaardig onderdeel van de film. Zo ontstaat een panorama van de Israëlisch-Palestijnse geschiedenis sinds de Zesdaagse Oorlog in 1967.

Aung San SuuKyi: lady of no fear/ GyritheBonne, Anne. - Rotterdam: ASOKA Publishers, 2010. –dvd, 58 min.: 17,50 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A AZI/MYA.008 We kennen Aung San SuuKyi als de oppositieleider die al ruim twintig jaar vecht voor vrijheid en democratie in Myanmar (Birma). In het westen is ze het symbool van vrede en verzoening. Voor haar inzet kreeg ze vele onderscheidingen, onder meer de Nobelprijs voor de Vrede in 1991. Maar wie is de persoon en vrouw Aung San SuuKyi? Wat velen niet weten is dat ze een Britse huisvrouw in Oxford was voor ze haar man Michael Aris en haar kinderen verliet en naar haar geboorteland

terugkeerde om zich aan te sluiten bij de vrijheidsstrijd. In de documentaire vertellen familieleden, vrienden en collega's over de dochter, de echtgenote, de vriendin, de moeder, de rebel.Waarom koos Aung San SuuKyi vrijwillig voor haar huisarrest in plaats van terug te keren naar haar gezin en vrienden in Engeland?



84

Nepal: Water - SAMSAM / Bonting, Mirjam. - Amsterdam: NCDO, 2013. - 24 p., docentenhandleiding 7 p. - (Samsam) Doelgroep: 9-14 jaar Vindplaats Antwerpen: A AZI/NEP.003 'Samsam' is een Nederlands wereldtijdschrift voor kinderen. Elke nummer bevat een aantal vaste rubrieken en is vergezeld van een docentenhandleiding met diverse suggesties en opdrachten. Dit Samsam-nummer gaat over water in Nepal met o.a. vijf manieren om drinkwater te maken.

Dalai Lama : spiritueel wereldleider / [s.n.]. - [S.l.]: Strengholt Multimedia, 2009. –dvd, 52 min. - ISBN: 978-90-8602-190-1: 12,00 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A AZI/TIB.007 Deze film nodigt ons uit voor een bijzonder gesprek met de Dalai Lama, in zijn woning in Dharamsala, Noord-India. De winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede en geestelijk leider van de Tibetaanse gemeenschap in ballingschap vertelt ons op intieme wijze over zijn leven. Zijn jongere broer, NgariRinpoche, vertelt ons het verhaal van hun vlucht uit Tibet in 1959 en de Eerste minister van de

Tibetaanse regering in ballingschap, Samdhong Rinpoche, legt uit hoe de Dalai Lama begonnen is met de modernisering van de instellingen om naadloos de overstap te kunnen maken van de laatste theocratie in de wereld naar een wereldse democratie. In de film worden interviews en archiefbeelden afgewisseld. Dit helpt ons om de huidige situatie in Tibet beter te begrijpen. Door de tientallen jaren overheersing van de Chinese bezetter, wordt het voortbestaan van de Tibetaanse identiteit bedreigd. De in ballingschap opgegroeide jeugd wordt tegenwoordig verscheurd tussen trouw aan de boeddhistische traditie van geweldloosheid en het opeisen van de onafhankelijkheid van Tibet. Maar de Dalai-Lama zet onvermoeibaar zijn verzoeningswerk met zijn 'Chinese broeders en zusters' voort. Papoea-Nieuw-Guinea: diversiteit / Vande Voorde, Helga. - Brussel: Studio Globo, 2014. - 18 p. + kalenderfoto. - (Wereldreis ; 1) Doelgroep: 5-12 jaar URL: http://goo.gl/5msbHy Vindplaats Antwerpen: A OCE/OCE.011 Elke 'Wereldreis' gidst een kind de klas door het land waar hij of zij woont. Het kind vormt de rode draad doorheen het nummer. Dit nummer staat Nikinu ons te woord. Ze woont in Papoea-Nieuw-Guinea. In haar land is er een grote diversiteit.



85

What'syour ID? [workshop voor jongeren rond Europese waarden]/ Vingerhoedt, Jef [film 'I am Europe']. - Antwerpen - Paris - Warszawa : Evens Foundation, 2013 ; Ryckevelde vzw, 2013. - handleiding, bijlagen, 2 online prezi's, online film Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://www.evensfoundation.be/en/programs/european-citizenship/whats-your-id URL: http://youtu.be/-mM-iPMoyL4 Vindplaats Antwerpen: A EUR/EUR.041 'What'syour ID?' is een workshop voor jongeren en volwassenen

rond Europese waarden, gebaseerd op de documentaire film 'I am Europe'. De workshop wordt ingeleid met een korte quiz over de EU. Elk antwoord kan geïllustreerd worden door een afbeelding, schema of filmfragment op de prezi. Vervolgens bekijken de jongeren de (ingekorte) film. Dan denken ze na over welke waarden zij zelf belangrijk vinden in een leefbare samenleving en hoe ze deze waarden interpreteren. Daarna vergelijken ze hun eigen voorkeurswaarden met die van andere Europeanen en van de andere deelnemers. Dan denken ze in kleinere groepen na over hoe de Europese Unie de Europese waarden politiek vertaalt. Tenslotte vraagt men de deelnemers of de EU volgens hen louter op economische doelstellingen is gebaseerd of ook steunt op bepaalde waarden. De handleiding en bijlagen kunnen gedownload worden, de prezi’s en de film staan online.



86

ACHTERGRONDLITERATUUR OVER ONDERWIJS EN DIDACTIEK

ALGEMEEN

Zesentwintigste conferentie : het schoolvak Nederlands : Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende, 16 & 17 november 2012 / Vanhooren, Steven; Mottart, André. - Gent: Academia Press, 2012. - 377 p. - ISBN: 978-90-382-2052-9 URL: http://goo.gl/TkJXh7 Vindplaats Antwerpen: dg 1 scho Conferentiebundel van de zesentwintigste editie van de Conferentie Het Schoolvak Nederlands die plaats vond op 16 en 17 november 2012. Deze conferentie is een rijk forum voor allen die zich bij de ontwikkelingen van het onderwijs Nederlands in alle mogelijke leeromgevingen betrokken voelen. Alle beschikbare samenvattingen van de workshops ook van de voorbije jaren zijn nu digitaal beschikbaar.

Jij maakt het verschil : toepassing van de Jungiaanse typologie binnen het onderwijs / Otter, Dick. - Delft: Eburon, 2013. - 97 p. - ISBN: 978-90-5972-742-7: 15,00 EUR Vindplaats Antwerpen: dg 5 jijm In dit boek wordt uitgelegd hoe je de Jungiaanse typologie kunt toepassen om leerlingen beter te begrijpen, te waarderen en op een passende manier te begeleiden. De auteur zet eerst de hoofdlijnen van de Jungiaanse Typologie uiteen. Daarna maak je kennis met zestien leerlingen, gebaseerd op de zestien voorkeurstypen van Jung. Ze hebben veel overeenkomsten, maar verschillen op wezenlijke punten sterk van elkaar. Deze punten bepalen welk

gedrag ze laten zien, zeggen iets over hun leerstijl en de manier waarop je hen het beste kunt motiveren. Ook kennis van je eigen voorkeurstype is belangrijk omdat dit jouw doceerstijl en contact met de leerlingen beïnvloedt. Een handige handleiding voor leerkrachten en coaches.



87

Ondersteunend communiceren : werken met visualisaties / De Rijdt, Chris. - Antwerpen: Garant, 2013. - 175 p. - ISBN: 978-90-441-3062-1: 19,90 EUR Vindplaats Antwerpen: dg 5 onde Heel wat opvoeders, begeleiders en ouders zijn dagelijks bezig met methoden en hulpmiddelen om met visualisaties de communicatie te ondersteunen met mensen met wie dit niet zo vlot verloopt. Deze uitgave is een praktische handleiding voor wie aan de slag wil met visualisaties bij mensen met een beperking. Ze is bedoeld voor begeleiders en ouders die op zoek zijn naar systemen die ze kunnen gebruiken of op basis waarvan ze, met een gezonde dosis creativiteit, eigen visualisaties-op-maat kunnen ontwikkelen.

iOuder : ouderbetrokkenheid : wat, waarom en hoe? / leden van het project Diversiteit, gelijke kansen, taalbeleid in het secundair onderwijs. - Hasselt: NOvELLe, 2012.: 45,00 EUR URL: http://www.iouder.eu Vindplaats Antwerpen: dg 6 ioud De iOuder is een methodiek met bijhorende materialenkoffer om als student aan de lerarenopleiding en/of als leerkrachtenteam S.O. te werken rond visieontwikkeling en initiatieven m.b.t. ouderbetrokkenheid. De iOuder-koffer bevat een handleiding, cd-rom, teasers, stellingenkaarten, situatiekaarten, ouderkaarten, blanco kaarten, posters,

werkbladen en stickers. De handleiding biedt informatie over ouderbetrokkenheid en beschrijft het methodiekverloop. Vijf affiches met teasers prikkelen de nieuwsgierigheid van de deelnemers en motiveren hen om actief aan de sessie te participeren. Stellingenkaarten moeten het gesprek rond het waarom van ouderbetrokkenheid op gang trekken. Situatiekaarten geven inspiratie om na te denken over de initiatieven die de deelnemers reeds kennen en/of ondernomen hebben, over het betrokkenheidsniveau en over de nog zelf op te zetten initiatieven. Op de blanco kaartjes kunnen de deelnemers zelf initiatieven noteren. De ouderkaarten zijn een hulpmiddel om vanuit het standpunt van de ouder te kijken. Deelnemers kunnen kaarten op een poster bevestigen om een overzicht te krijgen omtrent de terreinen en betrokkenheidsniveaus waarrond de school reeds bezig is. Een tweede poster wordt gebruikt om te brainstormen, te fantaseren over wat wenselijk is rond ouderbetrokkenheid. Op de poster actieplan worden dan prioritaire doelen en acties genoteerd. Elke deelnemer kan met stickers aangeven welke doelen hij/zij zinvol vindt. Tenslotte wordt het actieplan in een 'tijdscapsule' gestopt die op een duidelijke plaats wordt gelegd zodat het thema ouderbetrokkenheid levendig gehouden wordt. De meeste materialen kunnen afgeprint worden vanaf de cd-rom in de handleiding. De website www.iouder.eu biedt verdere informatie, inspiratie en praktijkvoorbeelden rond ouderbetrokkenheid.



88

Succes! met ouders : werken met ouderroutines in onderwijs en opvang / Van den Berg, Itie; Christiaanse, Hans; Dankers, Linda; Groot-Ketelaars, Emilie. - [S.l.]: Eduforce, 2013. - 158 p. - ISBN: 978-94-91510-52-6: 34,38 EUR Vindplaats Antwerpen: dg 6 succ Dé basis van ouderbetrokkenheid is de binding tussen ouder, kind en de professional in school of opvang en de binding tussen ouders onderling. In 'Succes! met ouders' zijn zeventien ouderroutines uitgewerkt die allemaal binding als basis hebben. Enkele voorbeelden: het welkomstgesprek, kijkmomenten, een weblog, de themabrief, de knutseltas, de familiemuur... Alle

terugkerende activiteiten in onderwijs en opvang, gericht op ouders, kunnen uitgroeien tot ouderroutines als de activiteiten doelgericht, herkenbaar en betekenisvol zijn en als succesfactor het vergroten van de ontwikkeling van kinderen hebben.

BASIS EN SECUNDAIR ONDERWIJS

Klaar voor hoger onderwijs of arbeidsmarkt? Longitudinaal onderzoek bij laatstejaarsleerlingen secundair onderwijs / Coertjens, Liesje; Delvaux, Eva; Donche, Vincent; Van Petegem, Peter. - Leuven: Garant, 2013. - 208 p. - ISBN: 978-90-441-3095-9: 24,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 klaa De overgang van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs is voor vele jongeren niet vanzelfsprekend. Slechts 40% van de studenten slaagt volledig voor het eerste jaar hoger onderwijs. En na 1 jaar heeft ongeveer 1/10 schoolverlaters nog geen job. Deze studie beschrijft voor het eerst deze overgang en volgt een groep van meer dan 3000 leerlingen uit 32 secundaire scholen gedurende twee jaar. Het onderzoek beschrijft het proces van studie- of arbeidskeuze. Bij de groep die verder studeert, komen de veranderingen in leerstrategieën (hoe leren leerlingen gewoonlijk) en in motivatie aan bod. Tevens wordt nagegaan hoe de aansluiting tussen het secundair en het hoger onderwijs wordt ervaren. Uiteraard wordt ook het studiesucces bestudeerd. Bij de groep die overstapt naar de arbeidsmarkt, krijgt onder meer de match tussen de gevolgde opleiding en de job ruime aandacht, net als aspecten van werkplekleren en van jobmotivatie.

Rapport onthaalonderwijs 2010-2011, 2011-2012 / Bex, Peter. - Brussel: Ministerie van Onderwijs en Vorming, 2013. - 66 p. URL: http://goo.gl/u5UfKf Vindplaats Antwerpen: ro 1 onth In dit rapport wordt het belangrijkste cijfermateriaal over de leerlingen en de scholen van het onthaalonderwijs in de schooljaren 2010-2011 en 2011-2012 gebundeld.



89

Pubers in de klas : hoe blijf je hen de baas ? / Van Mossevelde, Eddy. - Leuven: Acco, 1999. - 207 p. - ISBN: 90-334-4361-9: 18,59 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 pube 'Pubers in de klas' geeft tientallen tips om tucht en leiding te houden en om met jongeren een evenwichtige relatie uit te bouwen in de klas. De verworvenheden van gedrags- en communicatietheorieën, systeemdenken, de nieuwe benaderingen van emotionele intelligentie en neurolinguïstische programmering (NLP) bieden de leraar kansen op een nieuwe kijk en op anders handelen. Het boek maakt duidelijk dat humor en verrassing, boeiend lesgeven en het variëren van werkvormen, sterke troeven zijn voor een leerkracht. De auteur vertrekt van concrete voorbeelden en voegt daar suggesties en beschouwingen aan toe.

Socialbesitas : sociale media : van vertier tot verslaving / Calis, Mayke; Kisjes, Herm. - Middelbeers: InnoDoks, 2013. - 144 p. - ISBN: 978-94-90484-06-4: 19,95 EUR Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: ro 1 soci Veel ouders en leerkrachten worstelen met het sociale mediagebruik van kinderen en jongeren. Sociale media brengt veel goede en leuke dingen, maar er zit ook een nadelige kant aan. In het boek 'Socialbesitas' wordt deze keerzijde belicht. Zoals de gevolgen voor je brein door voortdurende afleiding, de gevolgen voor je privacy, cyberpesten, sexting en verslaving. In het boek worden

ervaringsverhalen van jongeren en ouders afgewisseld met de nieuwste wetenschappelijke inzichten over het gebruik van sociale media. Er worden adviezen gegeven voor ouders/begeleiders om op een praktische, opbouwende manier om te gaan met het sociale mediagedrag van hun kind. Jongeren kunnen ook zelf aan de slag met de Toolkit Socialbesitas. Die laat zien hoe dwangmatig of juist bedachtzaam hij of zij de sociale media gebruikt. Werken aan een gezondheidsbeleid op school / Moens, Olaf. - Brussel: VIG, 2006. - 16 p.: 2,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 werk In deze beknopte brochure wordt de algemene methodiek voor het werken aan een gezondheidsbeleid op school uiteengezet. Deze methodiek laat toe om vanuit een brede kijk op gezondheid en welbevinden, de verschillende thematieken binnen de onderwijswerking een plaats te geven. De geïntegreerde werking op niveau van de individuele leerling, de klas, de school en de schoolomgeving, een procesmatige aanpas en de betrokkenheid van interne en externe partners, zijn belangrijke pijlers van de 'nieuwe' gezonde school.



90

Zin in wetenschappen, wiskunde en techniek : leerlingen motiveren voor STEM / Van Houte, Hilde; Merckx, Bea; De Lange, Jan; De Bruyker, Melissa. - Leuven: Acco, 2013. - 232 p. - ISBN: 978-90-334-9195-5: 19,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 zini In deze praktijkgerichte literatuurstudie gaan de auteurs op zoek naar educatieve aanpakken die de interesse, de motivatie, de nieuwsgierigheid en het zelfvertrouwen van meisjes en jongens (8-16 jaar) voor wetenschap, techniek en wiskunde aanwakkeren en die een blijvend effect hebben op hun leerprestaties. Het boek wil leraren wetenschappen, wiskunde en techniek inspireren bij hun

onderwijspraktijk. De recentste wetenschappelijke inzichten op het gebied van wetenschappen-, wiskunde- en techniekonderwijs worden verrijkt met tal van praktijkvoorbeelden die bruikbaar zijn in de concrete klaspraktijk. De studie is ook bruikbaar voor directies, pedagogische begeleiders en onderwijsonderzoekers. Het boek behandelt vier kernvragen: Wat wil je bereiken met wetenschaps-, wiskunde- en techniekonderwijs? Hoe kun je wetenschap, wiskunde en techniekonderwijs vorm geven in de klas? Welke invloed hebben persoonlijke kenmerken zoals gender, het prestatieniveau en de leerstijl van de leerling op de interesse en motivatie voor wetenschap, wiskunde en techniek? Ten slotte: Wat is de rol van de leraar in dit alles? CLIL Activities : a resource for subject and language teachers / Dale, Liz; Tanner, Rosie. - Cambridge: Cambridge University Press, 2012. - 173 p. - ISBN: 978-0-521-14984-6: 34,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 2 clil CLIL (Content and Language Integrated Learning) is het aanleren van een bepaald vak in een andere taal. Dit boek bevat lessuggesties, de activiteiten zijn onderverdeeld in 5 hoofdstukken: activeren, verstaan, focus op taal, focus op spreken en focus op schrijven. Het laatste hoofdstuk bevat ideeën voor opvolging, evaluatie en feedback. Ervaringen van ex-OKAN-leerlingen in het secundair onderwijs / Vanblaere, Bénédicte. - Gent: Universiteit Gent, 2012. - 92 p. Vindplaats Antwerpen: ro 2 erva In deze masterproef werden ervaringen van negen ex-OKAN-leerlingen van OKAN Sint-Niklaas onder de loep genomen. Hun studieloopbaan wordt in kaart gebracht met aandacht aan ondersteunende en belemmerende factoren die zij hebben ervaren. (Leren) lezen in twee talen : een onderzoek naar de Nederlandse en Franse leesvaardigheid in het Stimulerend Meertalig Onderwijs in Brussel (STIMOB) / Muylaert, Gwen. - Brussel: Vrije Universiteit Brussel, 2012. - 151 p. Vindplaats Antwerpen: ro 2 lere Deze scriptie is een onderzoek naar de Nederlandse en Franse leesvaardigheid in het vierde leerjaar in drie Nederlandstalige scholen in Brussel, twee STIMOB-scholen (waar 10% van de zaakvakken in het Frans wordt onderwezen; STIMOB is één van de mogelijke vormen van CLIL) en één traditionele school. Lezen is zowat de belangrijkste vaardigheid die in de lagere school verworven wordt, en onderzoek naar leesvaardigheid biedt heel wat informatie over de cognitieve ontwikkeling van kinderen. In deze studie



91

wordt zowel de kwantitatieve als een kwalitatieve analyse op de leesresultaten uitgevoerd.

Starten met tweetalig onderwijs : checklist / Francissen, Willy. - Haarlem: Europees Platform, 2013. - 11 p. - ISBN: 978-90-70910-56-3 URL: http://www.europeesplatform.nl/tto Vindplaats Antwerpen: ro 2 star Deze brochure bevat informatie over het nut en de kern van tweetalig onderwijs met een checklist voor scholen die tweetalig onderwijs willen invoeren of versterken.

Evaluatieonderzoek van het project 'Thuistaal in onderwijs' (2009-2012) Eindrapport maart 2013 / Ramaut, Griet; Sierens, Sven; Bultynck, Katrien. - Leuven: Centrum taal en onderwijs, 2013. URL: http://goo.gl/OUgwjo , Het project Thuistaal in onderwijs liep tussen 2008 en 2013 in vier Gentse basisscholen en had een tweeledige doelstelling: het bekomen van een positieve taalattitude bij alle kinderen via het positief aanwenden van de taaldiversiteit in de klas (talensensibilisering) en de ontwikkeling van de thuistaal van anderstalige kinderen met het oog op een betere verwerving van het Nederlands. Aan de slag met je klas : een oplossingsgerichte kijk op leraar zijn : tips, tekstvoorbeelden en reflectiemomenten / Moortgat, Liesbet. - Antwerpen: Garant, 2013. - 174 p. - ISBN: 978-90-441-3055-3: 19,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 3 aand 'Aan de slag met je klas' is een reflectie- en doeboek voor leraren. De vele vragen, ideeën, tips, richtlijnen en theoretische werkkaders zetten aan tot zelfreflectie en in dialoog leren van en groeien met jongeren. Het boek gaat niet om vakinhoud of didactische werkvormen, wel over communicatie en over de relatie die je als leraar hebt met je leerlingen. Het achterliggend denken werkkader van het boek is het oplossingsgericht werken. De focus ligt op eenvoudige, kleine interventiemogelijkheden die je dagelijks kan benutten. Het boek richt zich vooral op leerkrachten secundair onderwijs, maar de visie en werkwijze kan ook vertaald worden naar basis- of hoger onderwijs.



92

Ervaringsgericht werken in de voorschoolse kinderopvang / Laevers, Ferre; Silkens, Kristien . - Leuven: CEGO, 2013. - ISBN: 978-90-77343-80-7: 25,00 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: ro 3 erva Dit basisboek bevat de kernelementen van een ervaringsgerichte aanpak binnen de (voorschoolse) kinderopvang. Hiermee wil men pedagogische medewerkers in kinderopvangvoorzieningen zo helpen toerusten dat ze - met de ouders als partners - een omgeving kunnen scheppen waar kinderen op hun gaven en talenten worden aangesproken en zich als unieke persoon kunnen ontplooien. De

publicatie gaat uitgebreid in op de kenmerken van welbevinden en betrokkenheid, brengt de beschikbare knowhow over een aanpak die voor hoge niveaus van welbevinden en betrokkenheid kan zorgen, geeft een zicht op de effecten van welbevinden en betrokkenheid en op hoe je die output kunt observeren en toont hoe welbevinden en betrokkenheid de spil kunnen zijn van een efficiënt kindvolgsysteem en van een zelf-evaluatie-instrument voor de kinderopvang. Guidelines for educators on countering intolerance and discrimination against muslims : addressing islamophobia through education / [s.n.]. - Warsaw: OSCE/ODIHR, 2011. - 68 p. - ISBN: 978-92-9234-816-8 URL: http://goo.gl/xuZY3Q Vindplaats Antwerpen: ro 3 guid Dit boek bevat richtlijnen voor opvoeders, leerkrachten, vormingswerkers... die actie willen ondernemen tegen onverdraagzaamheid en discriminatie. Ook andere professionelen, zoals beleidsmakers of medewerkers van ngo's, kunnen er inspiratie vinden. De richtlijnen kunnen toegepast worden in lager en secundair onderwijs, maar ook in andere educatieve settings.

Kleur Bekennen : infobrochure homo- en transfoob pestgedrag op scholen / Poelman, Kaj; Bultinck, Marino. - Brussel: UNESCO Platform Vlaanderen vzw, 2013. - 14 p. Vindplaats Antwerpen: ro 3 kleu Met deze brochure willen Cavaria en Unesco Platform Vlaanderen scholen op weg helpen om actief te werken aan een veilige schoolomgeving waarin holebi en transgender jongeren zich aanvaard voelen en zich net als alle andere leerlingen vrij kunnen ontplooien. De aard en de gevolgen van homofoob en transfoob pestgedrag worden geschetst en er worden praktische tips aangereikt om dit probleem daadkrachtig aan te pakken.



93

Omgaan met pesten / Henderson, Margo. - Amsterdam: SWP, 2013. - 127 p. - ISBN: 978-90-8850-438-9: 16,90 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: ro 3 omga Dit boek gaat over pesten en bevat aanbevelingen om pesten te voorkomen en te bestrijden. In deel I wordt achtergrondinformatie gegeven over het verschijnsel pesten. Wat is pesten precies? Welke rollen vervullen de verschillende actoren in een pestsituatie? Wat zijn de oorzaken en de gevolgen van pesten? Hoe kan er het beste op pestgedrag gereageerd worden? Deel II gaat over preventief en curatief handelen. De auteur bekijkt wat handelen bevordert en belemmert en biedt daarna suggesties voor iedereen die zich betrokken voelt bij het pestprobleem en in concrete situaties het juiste wil doen. Het boek gaat over pesten onder kinderen en jongeren. Pesten vindt immers veelvuldig plaats op school en op de weg van school naar huis. Maar deel I kan ook interessant zijn voor wie meer wil weten over pestproblematiek bij volwassenen aangezien het om dezelfde mechanismen gaat. In bijlage 1 en bijlage 2 zijn schema's opgenomen die je kunt invullen om de (theoretische) informatie met de praktijk te verbinden. Bijlagen 3 en 4 bevatten lijstjes met respectievelijk signalen van pesten en te vermijden reacties. In bijlage 5 staat een overzicht met wat de kinderen met de diverse rollen zouden moeten leren voor een zo pestvrij mogelijke groep.

Zoek kennis van de wieg tot het graf / Van De Weterin, Stella; Karagül, Arslan. - Antwerpen: Garant, 2013. - 175 p. - ISBN: 978-90-441-3065-2: 20,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 4 zoek Dit boek geeft een uitgebreid overzicht van belangrijke thema’s en discussies die spelen rond het islamitisch godsdienstonderwijs. Wat zijn de doelstellingen van islamitische geloofsopvoeding en van islamitisch godsdienstonderwijs, in het bijzonder in de Nederlandse en Belgische context? Hoe kunnen deze doelstellingen het beste worden gerealiseerd? Wat betekent dit voor de huidige en volgende generatie moslims en voor de westerse samenleving waarin zij wonen? De auteurs analyseren onder meer diverse knopen in het

beleid ten aanzien van godsdienstonderwijs op school, de belangen van betrokken partijen, de implicaties van afzonderlijke islamitische scholen Gezocht : school met G-kracht : werken aan functionele geletterdheid in beroepsrichtingen / Goossens, Greet; Padmos, Tineke; Vandommele, Goedele; Bogaert, Nora. - [S.l.]: Centrum voor Taal en Onderwijs, 2011. - 50 p. URL: http://goo.gl/TL8XU1 Vindplaats Antwerpen: ro 5 gezo In dit rapport worden de resultaten beschreven van een onderzoek naar het werken aan geletterdheidsvaardigheden in beroepsrichtingen van het secundair onderwijs.



94

Beroepsgericht voorbereid op het beroepsgericht onderwijs? : onderzoek naar taalbeleid, taalonderwijs en taaldidactiek in specifieke en geïntegreerde lerarenopleidingen (Nederlands - PAV, Elektriciteit - Mechanica, Haartooi - Bio-esthetiek) in Vlaanderen / Frijns, Caroline; Verheyden, Lieve; Litjens, Piet. - Leuven/Amsterdam: CTO/ITTA, 2013. - 136 p. Vindplaats Antwerpen: ro 6 bero In het beroepsgericht onderwijs zitten veel leerlingen die problemen hebben met taal en lezen. Worden leraren-in-opleiding voldoende voorbereid om hiermee om te gaan? Dat onderzochten het Instituut voor Taalonderwijs en Taalonderzoek Amsterdam (ITTA) en het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) in opdracht

van de Nederlandse Taalunie. In het onderzoek is gekeken naar lerarenopleidingen Nederlands, kappersvak en autotechniek. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat in alle lerarenopleidingen aandacht is voor taal en taalbeleid, dat lerarenopleiders zich bewust zijn van het belang van taal en communicatie, dat in bijna alle lerarenopleidingen gewerkt wordt aan de eigen taalvaardigheid van leraren-in-opleiding; maar dat in veel lerarenopleidingen nog winst te boeken is als het gaat om de rol van taal in andere vakken en in de stage. Beter leren lezen en schrijven : handvatten voor een effectieve aanpak in het basis- en secundair onderwijs / Padmos, Tineke; Van Gorp, Koen; Van den Branden, Kris. - Brussel: Vlaamse Ministerie van Onderwijs, 2013. - 50 p. URL: http://goo.gl/pAeoC0 Vindplaats Antwerpen: ro 6 bete Goed kunnen lezen en schrijven is cruciaal voor schoolsucces. De brochure biedt handvatten voor iedereen in het Vlaamse basis- en secundair onderwijs die werk wil maken van een verhoging van de lees- en schrijfvaardigheid van kinderen en jongeren, en van kansarme groepen in het bijzonder. Ook krijgen scholen een reeks aanbevelingen om de bevindingen te integreren in hun talenbeleid.

DCD-hulpgids voor leerkrachten : achtergrond en adviezen bij de motorische coördinatiestoornis / van Haeften, Eelke. - Huizen: Pica, 2010. - 127 p. - ISBN: 978-90-77671-53-5: 15,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 DCD Kinderen met DCD, een stoornis in de motorische coördinatie, kunnen zich minder vanzelfsprekend bewegen en worden daardoor belemmerd in het spelen, leren of zichzelf verzorgen. Ze moeten veel extra moeite en energie opbrengen voor vaardigheden die hun klasgenoten automatisch lijken te ontwikkelen. Deze helder geschreven hulpgids biedt (zorg)leerkrachten meer achtergrondinformatie over de stoornis, toegelicht met veel

praktijkvoorbeelden. Er worden ook praktische adviezen aangereikt om kinderen met DCD te helpen positievere resultaten te behalen op de schoolse vaardigheden.



95

Gedrag in uitvoering : over executieve functies bij kinderen en pubers / Smidts, Diana; Huizinga, Mariëtte. - Amsterdam: Nieuwezijds, 2011. - 192 p. - ISBN: 978-90-5712-317-7: 19,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 gedr Om in het dagelijks leven zelfstandig en efficiënt te kunnen functioneren, bv. om huiswerk te plannen of op tijd te komen voor een afspraak, moeten we ons gedrag in goede banen leiden. Die vaardigheid is afhankelijk van denkprocessen die executieve functies worden genoemd. Naarmate kinderen ouder worden, ontwikkelen executieve functies zich. Bij sommige kinderen verloopt dit minder vlot. Wanneer er sprake is van problemen met executieve functies, zijn de gevolgen meestal ingrijpend, zowel voor het kind als voor zijn omgeving. Dit boek beschrijft verschillende soorten gedragsproblemen bij kinderen en pubers en biedt leerkrachten en ouders praktische adviezen om hiermee om te gaan.

Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding / Verschueren, Karine; Koomen, Helma. - Antwerpen: Garant, 2007. - 315 p. - ISBN: 978-90-441-2215-2: 29 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 hand Dit handelingsgericht handboek bundelt inhoudelijke wetenschappelijke kennis om diverse diagnostische vragen te beantwoorden, om de specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften van elke leerling in kaart te kunnen brengen en zo onderwijs en zorg op maat aan te kunnen bieden.

Iedere les een taalles? Taalvaardigheid en vakonderwijs in het (v)mbo: De stand van zaken in theorie en onderzoek / Elbers, Ed. - Utrecht: Universiteit Utrecht, 2012. - 143 p. URL: http://goo.gl/BY9Lq3 Vindplaats Antwerpen: ro 6 iede Ed Elbers presenteert in zijn bijdrage de belangrijkste bevindingen van een literatuurstudie naar het Nederlandstalige en internationale onderzoek over geïntegreerd taal/vakonderwijs tussen 1995 en 2011. Programma’s waarin taal- en vakonderricht op elkaar worden afgestemd zijn succesvol en leveren betere resultaten op dan op zichzelf staand taalonderwijs. De samenwerking tussen taal- en vakdocenten is bij veel projecten een moeilijkheid. Recente theorievorming over de verschillen tussen alledaags taalgebruik en het taalgebruik van de vakken biedt een ondersteuning van het geïntegreerd taal/vakonderwijs. Zijn conclusie luidt dat er alle reden is om vormen van geïntegreerd taal/vakonderwijs te ontwikkelen; behalve vakinhoudelijke doelen moeten dan ook taaldoelen worden gesteld.



96

Inleiding in de pedagogiek / Becker, Annemarie. - Assen: Koninklijke Van Gorcum, 2012. - 228 p. - ISBN: 978-90-232-4828-6: 29,95 EUR Doelgroep: volwassenen URL: http://www.inleidingindepedagogiek.vangorcum.nl Vindplaats Antwerpen: ro 6 inle Pedagogiek gaat over de opvoeding van kinderen en jeugdigen van 0 tot 18 jaar. 'Inleiding in de pedagogiek' biedt een toegankelijk geschreven eerste kennismaking met de basisprincipes van de pedagogiek. Het boek bestaat uit drie delen. Deel 1 richt zich op de praktische kant van het opvoeden en bevat veel praktijkvoorbeelden. In deel 2 komt de theorie achter de praktijk aan bod. De verwerkingsopdrachten aan het eind van ieder hoofdstuk bieden de student de mogelijkheid te controleren of de stof goed is begrepen. Daarnaast vormen ze een aanzet tot het onderzoeken van de eigen opvattingen over opvoeden. Het derde deel staat op de website van de uitgever en bevat extra vragen, opdrachten en teksten voor discussie voor de student en de docent. Het studieboek is voornamelijk bestemd voor eerstejaars studenten van de studierichtingen sociaal werk en pedagogiek, en kan ook gebruikt worden door studenten die met het het vak pedagogiek in aanraking komen als onderdeel van hun studie. Vorderingen van leerlingen in het leren van Nederlands / Van den Branden, Kris; Centrum voor Onderwijseffectiviteit & -evaluatie; Centrum voor Taal en Onderwijs. - Leuven: K.U. Leuven, 2011. - 39 p. Vindplaats Antwerpen: ro 6 vord Leerlingen uit lagere sociaaleconomische milieus en leerlingen die thuis een andere taal dan het Nederlands spreken, zijn slechter in taalvaardigheid dan leerlingen uit hogere sociaaleconomische milieus en leerlingen die in het Nederlands zijn opgevoed. Dit kan een belangrijke impact hebben op het schoolsucces. Leerlingen die de taalvaardigheid in de instructietaal immers onvoldoende beheersen, dreigen tijdens hun schoolloopbaan in moeilijkheden te komen. Zij kunnen bijvoorbeeld blijven zitten of zonder diploma de school verlaten. Deze studie heeft als doel een beter zicht te krijgen op de vorderingen van leerlingen in het regulier onderwijs in het leren van Nederlands en de factoren die daarmee samengaan. De focus ligt hierbij op lees- en schrijfonderwijs. De studie kan scholen helpen bij hun inspanningen om de ontwikkeling van de schoolse taalvaardigheid Nederlands van elke leerling maximaal te stimuleren.

Woordenschatonderwijs, meer dan woorden leren / de With, Tessa; Visser, Maartje; Puper, Hans . - Amersfoort: cps, 2013. - 160 p. - ISBN: 978-90-6508-654-9: 28,90 Vindplaats Antwerpen: ro 6 woor Woordenschat is een onmisbare basis voor communiceren en leren. Leerlingen die beschikken over een omvangrijke, rijke woordenschat communiceren beter en verwerven gemakkelijker kennis dan leerlingen met een beperkte woordenschat. Uitgangspunt in dit boek is daarom dat het noodzakelijk is dat alle leraren in het basisonderwijs, voortgezet en beroepsonderwijs aandacht besteden aan woordenschat en zorgen voor een doorgaande lijn in woordenschatonderwijs. Dit boek presenteert



97

drie pijlers van woordenschatonderwijs: woorden leren en gebruiken, woordleerstrategieën leren en woordbewustzijn en -eigenaarschap ontwikkelen. Zelfverwonding bij jongeren : gids voor leerkrachten, leerlingenbegeleiders, ouders en vrienden / Callens, Nadine. - Antwerpen: Garant, 2013. - 107 p. - ISBN: 978-90-441-3063-8: 14,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 zelf Scholen worden de laatste jaren meer en meer geconfronteerd met jongeren die zichzelf verwonden. Dit boek wil een praktisch bruikbaar antwoord bieden op de vele vragen die dit gedrag oproept bij de direct betrokkenen: leerkrachten, leerlingenbegeleiders, ouders en vrienden. Het boek geeft informatie die nodig is om deze jongeren beter te begrijpen en een vorm van 'eerste hulp' te kunnen geven. Het bevat adviezen en suggesties om in het dagelijks leven thuis en binnen de leerlingenbegeleiding op school met deze jongeren om te gaan op een manier die 'helpend' is. De helpende gesprekstechnieken in het boek zijn deels gebaseerd op het oplossingsgerichte therapiemodel omdat blijkt dat jongeren hier goed op reageren.


De docent als regisseur : rollenspel bij beroepstraining en reflectie / van der Laan, Gerard. - Groningen: Noordhoff Uitgevers, 2013. - 90 p. - ISBN: 978-90-01-82302-3: 22,50 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: bl 3 doce Rollenspel kan ingezet worden om beroepservaringen binnen de muren van het klaslokaal te halen. Het is een werkvorm waarbij studenten over hun stage-ervaringen kunnen reflecteren bij stagebegeleiding en supervisie. Dit boek staat vol tips over het realiseren van een goed rollenspel, over het tot spelen verleiden van studenten en over het regisseren van studenten naar de rol van

een goede professional. Taalcoaching op z'n Brussels / Geerdens, Anja. - Brussel: Centrum voor Basiseducatie Brusselleer, [s.a.]. - 16 p. Vindplaats Antwerpen: bl 3 taal De term "taalcoaching" is een verzamelbegrip geworden voor alle mogelijke vormen van NT2 op of naast de opleidings- of werkvloer. Deze brochure wil duidelijk maken hoe CBE Brusselleer taalcoaching definieert en invult.



98

Visual metaphors : photocard toolkit / Kane, Jessica. - Milton Keynes: Speechmark, 2006. - doos met 56 kaarten, handleiding, 2 cd's Doelgroep: 13-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: bl 3 visu Met deze visuele metaforen kan men in groepen aan de slag om de onderlinge communicatie te stimuleren en meer 'out of the box' te gaan denken. De 56 foto's worden gebruikt in combinatie met opdrachten. De fotoset kan ingezet worden om: te reflecteren over eigen gedrag en relaties; normen en waarden te verkennen; communicatie te bevorderen; creatief denken te stimuleren; oplossingsgericht denken te bevorderen. Het pakket bevat ook een cd-rom met werkbladen voor de deelnemers en een dvd met sfeerbeelden en -muziek.

Speels trainen : ontwikkel zelf vernieuwende en effectieve werkvormen / Broeke, Claudia; Broeke, Mirjam. - Amsterdam: Pearson Benelux, 2013. - 208 p. - ISBN: 978-90-430-3005-2: 24,95 EUR Vindplaats Antwerpen: bl 7 spee Dit boek is geschreven voor wie regelmatig trainingen geeft en zich hierin wil bekwamen. Het is opgevat als een doe-boek waarmee telkens een koppeling kan gemaakt worden naar de eigen praktijk. Deel 1 bevat informatie over het trainer zijn. Daarbij wordt gekeken naar de mindset die speels trainerschap ondersteunt. Door bepaalde vragen te beantwoorden, ontdek je

je eigen unieke trainersprofiel. Daarnaast wordt er gekeken naar hoe volwassenen effectief leren. In deel 2 gaat het over de methodiek om zelf werkvormen te maken die leuk, uniek en resultaatgericht zijn. Daarbij worden vier stappen doorlopen: het doel bepalen, flow creëren / inspiratie vergroten, de werkvorm maken en tenslotte de werkvorm passend en uniek maken. Deel 3 gaat over het verkopen van de training en je voorbereidingen om een goed programma te ontwikkelen. Deel 4 belicht speelse werkvormen die tijdens een training kunnen ingezet worden. Deel 5 behandelt alles wat je kunt doen na de training zodat zowel de opdrachtgever als de deelnemer na afloop meer effect ervaren. Toetstips cnavt / CNaVT. - Leuven: CNaVT, [s.a.]. URL: http://goo.gl/iYjQyH Tips over het evalueren van taalvaardigheden en het werken aan concrete voorbeelden van toetstaken of andere vormen van evaluatie. Onderwerpen zijn: functionele toetstaken, betrouwbaarheid van een toets verhogen, productieve vaardigheden beoordelen,...



99

ACHTERGRONDLITERATUUR OVER INTERCULTURALITEIT

ALGEMEEN

1 op 10 : onder de armoedegrens / Van Es, Klara; Vermeulen, Ellen; Nyssen, Joke; Verbeke, Annabel; Wuytack, Fabio. - Antwerpen: Associate Directors, 2013. - dvd (5 x 30 min.): 16,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 01 1op1 Eén gezin op tien in Vlaanderen moet leven van een inkomen dat onder de armoedegrens ligt. Mensen in armoede beantwoorden niet aan het gangbare cliché van de dakloze, marginale steuntrekker; ze wonen gewoon in onze straat. “1 op 10” vertelt over zes mensen die onder de armoedegrens leven. Opmerkelijk aan deze reeks is dat de zes verhalen verteld worden door zes verschillende filmmakers, die er elk hun persoonlijke kijk en vorm aan geven. Klara Van Es laat de twintigjarige Michael aan het

woord: door het watervaleffect in de middelbare school moet hij zich voor zijn eerste job tevreden stellen met een baantje in een beschutte werkplaats. Maar hij heeft ambities om hogerop te klimmen. Ellen Vermeulen verfilmde het dagelijkse leven van Tanja, een alleenstaande moeder die de werkloosheidsval probeert te ontlopen en zo amper tijd overhoudt om haar kinderen groot te brengen. Joke Nyssen laat zien hoe Guido, werkloos na een fabriekssluiting, en Heidi, weduwe en opgezadeld met schulden van haar man, proberen een nieuw samengesteld gezin te vormen. Annabel Verbeke laat Gilbert zijn verhaal vertellen: hij is een gepensioneerd ondernemer die al zijn geld kwijtraakte in een bedrieglijke transactie. Fabio Wuytack tot slot brengt het verhaal van een Afghaans vluchtelingenkoppel in het Klein Kasteeltje. Armoede en sociale uitsluiting : jaarboek 2013 / Dierckx, Danielle; Raeymaeckers, Peter; Coene, Jill; Van Haarlem, An. - Leuven: Acco, 2013. - 445 p. - (Sociale InZichten; 25). - ISBN: 978-90-334-9362-1: 36,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 01 armo Voor de 22ste keer informeert dit Jaarboek de lezer over de recentste cijfers en het beleid tegen armoede en sociale uitsluiting. Traditioneel presenteert dit boek de stand van zaken over inkomensarmoede. De auteurs leggen de dynamiek achter inkomensarmoede bloot en vergelijken de multidimensionele armoede in Europa. Verder bekijkt dit Jaarboek onder andere de relatie tussen handicap en armoede, de verwikkelingen op de arbeidsmarkt, de specifieke hulpvragen en oplossingsstrategieën van personen van buitenlandse herkomst en de ambivalente evolutie van armoedebestrijding in Europa. Het themadeel van dit Jaarboek gaat dieper in op solidariteit en herverdeling. Traditioneel sluiten de auteurs af met een uitgebreid overzicht van de recentste statistieken inzake armoede en sociale uitsluiting.



100

Congo aan den Yser : de 32 Congolese soldaten van het Belgisch leger in de Eerste Wereldoorlog / Brosens, Griet. - Antwerpen: Manteau/WPG, 2013. - 304 p. - ISBN: 978-90-02-25196-2: 22,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 01 cong Voor de Grote Oorlog werden wereldwijd bijna 65 miljoen mannen gemobiliseerd. Frankrijk en Groot Brittannië zetten zoeaven, spahi's, sikhs, Chinezen en andere koloniale volken in op de slagvelden van West-Europa. Regelmatig speelde de Belgische regering met de idee om Congolese soldaten te laten overkomen naar de Westhoek. Dat bleef echter beperkt tot enkele tientallen Congolese soldaten, allen oorlogsvrijwilligers. Dit boek vertelt hun vergeten verhaal.

De sociale staat van Vlaanderen 2013 / Vanderleyden, Lieve; Callens, Marc; Noppe, Jo. - Brussel: Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2013. - 324 p. URL: http://goo.gl/Zk9EaH Vindplaats Antwerpen: ge 01 soci Dit is de derde editie van De Sociale Staat van Vlaanderen, een tweejaarlijks rapport van de Studiedienst van de Vlaamse regering over de leefsituatie in Vlaanderen. Op basis van de voorgaande edities van het rapport selecteerde de Studiedienst van de Vlaamse Regering enkele specifieke uitdagingen waarvoor Vlaanderen in de toekomst staat. Aan de verschillende academische onderzoeksgroepen werd gevraagd zich te buigen over volgende vragen: Hoe het vroegtijdig schoolverlaten verder terugdringen? Hoe de geestelijke gezondheid van de Vlaming bewaren en versterken in de toekomst? Hoe het armoederisico voor alleenstaande ouders verder terugdringen? Welke zijn de methodes om de werkbaarheid van onze jobs te verbeteren? Wat zijn de opportuniteiten en uitdagingen van digitale participatie? Hoe het recht op mobiliteit blijven verzoenen met een leefbare woonomgeving? Hoe energiearmoede verder aanpakken via energie-efficiëntie van woningen?

Vrijheidscolleges : vier lezingen over de actuele waarde van de Four Freedoms van Roosevelt, begeleid door vier gedichten over vrijheid / Achterhuis, Hans; Benali, Abdelkader; Bessems, Kustaw; Oomen, Barbara; Breukers, Chrétien; Deckwitz, Ellen; Van Gogh, Ruben; Kirkuki, Baban. - Den Haag: Boom Lemma, 2013. - 86 p. - ISBN: 978-94-6236-009-9: 18,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 01 vrij In 1941 formuleerde de Amerikaanse president Roosevelt vier vrijheden: freedom from fear, freedom from want, freedom of speech and expression en freedom of worship. Sindsdien zijn steeds afspraken gemaakt over vrijheid: in verdragen, nationale wetten en (in)formele omgangsregels tussen burgers onderling en in hun relatie met de overheid. Afspraken over vrijheid scheppen

ruimte, maar die ruimte vraagt ook om begrenzing. Vrijheid is zowel doen als laten. Maar wat is de actuele waarde van de vier vrijheden van Roosevelt? In deze bundel diepen vier gerenommeerde sprekers elk één van de freedoms uit. Elke vrijheid wordt poëtisch geïllustreerd met een vrijheidsgedicht.



101

CULTUUR

Binding en burgerschap : buurtbetrokkenheid in Rotterdam en Den Haag / Odé, Arend; Walraven, Guido. - Antwerpen: Garant, 2013. - 247 p. - ISBN: 978-90-441-3035-5: 27,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 bind Essays over stedelijk burgerschap in Rotterdam en Den Haag. Aan bod komen o.m. de succesfactoren van burgerinitiatieven, de relatie tussen burger en overheid, de rol van sociale netwerken bij burgerparticipatie en hoe verschillende bevolkingsgroepen vorm geven aan actief burgerschap.

Ethnography, superdiversity and linguistic landscapes : chronicles of complexity / Blommaert, Jan. - Bristol: Multilingual matters, 2013. - 127 p. - ISBN: 978-1-78309-039-6: 25,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 ethn Door de groeiende superdiversiteit zijn vertrouwde plaatsen, groepen en praktijken bijzonder complex geworden, en de traditionele analysetools zijn aan herziening toe. In dit boek neemt Blommaert zijn eigen buurt in Antwerpen onder de loep. Hij gebruikt daarbij een vernieuwende benadering om het "linguistische landschap" in kaart te brengen en toont aan hoe multilinguale opschriften gelezen kunnen worden als kronieken die het verhaal brengen van de complexe geschiedenis van een

plek. De prijs van mijn vrijheid / Symoens, Tine. - S.l.: Symoens, 2013. - 118 p. - ISBN: 978-94-021-0852-1: 15,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 prij Dit zijn de waargebeurde verhalen van zeven migranten die naar België kwamen om een nieuw leven te beginnen. De prijs die ze betaalden voor hun vrijheid was en is groot. Het geld ging op aan mensensmokkelaars en aan smeergeld, persoonlijke documenten gingen verloren en diploma's werden waardeloos. De scheiding van de familie duurde soms jaren en de afstand blijft groot, ondanks het internet. Ze leerden Nederlands en begonnen hun leven opnieuw van nul, met vallen en opstaan, maar met succes. Tine Symoens gaf Nederlands aan anderstaligen in Antwerpen. De meeste vertellers leerde ze toen kennen en ze noteerde hun verhalen. Deze bundel is een eerbetoon aan die dappere mensen, maar ook een oproep om hen met warmte te onthalen.



102

Sage filosofie : pleidooi voor Afrikaanse wegen naar zelfstandigheid / Haenen, Henk. - Antwerpen: Garant, 2012. - 267 p. - ISBN: 978-90-441-2877-2: 29,70 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 sage Sages zijn Afrikaanse filosofen, geïnspireerd door diepgaande kennis van mondeling overgeleverde cultuur. Zij gebruiken hun kennis en inzicht voor advies bij belangrijke beslissingen en veranderingen. Sagefilosofie is oorspronkelijk Afrikaans. In pakkende beelden en bewoordingen begrijpt zij de mens en zijn wereld als een veld van krachten. Zo interpreteert Tierno Bokar de Koran verfrissend en toont Oginga Odinga zich als Keniaans sage-staatsman strijdbaar en

kritisch. De Ghanese filosoof Kwasi Wiredu bepleit het creatief inzetten van Afrikaanse democratische tradities voor moderne democratie terwijl Kwame Gyekye een werkzaam medicijn tegen corruptie aangeeft. Henk Haenen levert met zijn studie een bijdrage aan de interculturele filosofie, die in Nederland door prof. Heinz Kimmerle is vormgegeven. De dialoog met filosofieën van andere culturen staat hierbij voorop. In Sagefilosofie wordt met name de wijsbegeerte van Maurice Merleau-Ponty in dialoog met Afrikaanse denkers gebracht. Onvermoede en vergeten kanten ook van de eigen filosofie komen zo voor het voetlicht. The story behind the numbers : why immigrants become citizens in Europe / Tjaden, Jasper Dag. - [S.l.]: ACIT, 2013. - 45 p. URL: http://goo.gl/UZGk1w Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 stor Een groot aantal migranten in de EU heeft niet de nationaliteit van het land waar ze zich gevestigd hebben. Dit kan negatieve gevolgen hebben op een aantal domeinen. Waarom vragen migranten naturalisatie aan, of waarom niet? Welke hindernissen zijn er op vlak van wetgeving en procedures? Welke persoonlijke motieven spelen een rol? Welk belang heeft het staatsburgerschap voor de politiek?

Waarom zijn wij anders? Praktische inzichten om andere culturen beter te begrijpen / Lanier, Sarah. - Almere: Ethnos, 2012. - 148 p. - ISBN: 978-90-818604-0-6: 9,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 waar 'Waarom zijn wij anders?' is een toegankelijk geschreven boekje over cultuurverschillen, met veel praktische ervaringen en bruikbare tips. Sarah Lanier verdeelt de wereld in tweeën: koud-klimaat culturen en warm-klimaat culturen. Vervolgens beschrijft zij hoe in het algemeen deze twee culturen omgaan met communicatie, relaties, taken, privacy, gastvrijheid, tijd, planning en meer.



103

MIGRATIE

Une breve histoire de l'immigration en Belgique/ Martiniello, Marco; Rea, Andrea. - Bruxelles: Enschedé/ Van Muysewinkel, 2012. - 66 p. - ISBN: 978-2-9601251-1-5 URL: http://goo.gl/y5oORk Vindplaats Antwerpen: ge 04 brev Dit document schetst de geschiedenis van de migratie in België. Sinds de oprichting van België zijn er altijd vormen van migratie geweest. In het begin waren het vooral Vlamingen die uitweken naar Wallonië om er te werken. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen ook veel mensen van buitenaf naar onze streken.

Het Red Star Line Museum, Antwerpen : over miljoenen mensen en één droom / De Vroey, Linde; Lombaerts, An. - Antwerpen: Ludion, 2013. - 128 p. - ISBN: 978-94-6130-137-6: 12,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 04 reds Deze rijk geïllustreerde museumgids geeft een overzicht van de verschillende thema's die in het Antwerpse Red Star Line Museum aan bod komen. In het museum spelen de reizigers van Red Star Line een belangrijke rol. Ook in de gids vindt u de persoonlijke verhalen van bekende en minder bekende Red Star Line passagiers terug. Onder meer Benjamin Kop, Basia Cohen, Ita Moël, Reinhold Liebau, Eugeen Venesoen, Irène Bobelijn en Irving Berlin vertellen hun verhaal.

Red Star Line / Cattier, Daniel; Wuytack, Fabio. - Brussel: Off World, 2013. - 2 dvd's (150 min.): 22,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 04 reds Tussen 1873 en 1934 vervoerde de Belgische scheepvaartmaatschappij Red Star Line om en bij de 2 miljoen migranten van Antwerpen naar New York. Hierdoor was Antwerpen in die dagen de belangrijkste passagiershaven van Europa. De Red Star Line vervoerde vooral Oost-Europeanen, waaronder veel joden, naar de Verenigde Staten. De documentairereeks brengt een mozaïek van menselijke migratieverhalen. Op Ellis Island, het eiland voor New York waar destijds alle migranten aankwamen,

worden audiotapes bewaard met meer dan 2000 interviews met mensen die getuigen over de belangrijkste reis van hun leven. Met deze originele geluidsopnames bezoeken we de nazaten in Amerika van deze Red Star Linepassagiers. Samen met hen ontdekken we waarom ze hun hebben en houden verlieten, hoe ze naar Antwerpen reisden, hoe de RSL hen over de oceaan naar New York bracht, en hoe ze een nieuw leven probeerden op te bouwen aan de andere kant van de oceaan.



104

Red Star Line Museum : in de voetsporen van de landverhuizers / Caremans, Clement; Claerhout, Griet; Brouckaert, Sara. - Antwerpen: Musea en Erfgoed vzw, 2013. - 36 p. Vindplaats Antwerpen: ge 04 reds Aan de hand van foto's en korte teksten brengt dit boekje de geschiedenis van de Red Star Line in beeld. Naast een tiental verhalen van mensen die de overtocht naar Amerika maakten, belicht het ook de belangrijkste momenten die een rol speelden bij de emigratie.

Thuis : 50 jaar migratie / FARO. - Brussel: FARO, 2013. - 46 p. - ISBN: 978-90-8992-012-6 URL: http://www.faronet.be/migratie Vindplaats Antwerpen: ge 04 thui Met het boekje 'Thuis: 50 jaar migratie' gaf FARO in december 2013 de aftrap van het jubileumjaar 50 jaar migratie, de herdenking van de akkoorden voor arbeidsmigratie tussen België en Marokko/Turkije. Wanneer en hoe voelen mensen zich ergens thuis? Welke zaken roepen dat thuisgevoel op? Deze minibundel biedt portretten, feiten en leestips. Speciaal voor deze bundel schreven auteurs Rachida Lamrabet, Rodaan Al Galidi, Joke van Leeuwen, Mustafa Kör en Fikry El Azzouzi een kortverhaal. Je kunt het boekje ook downloaden en zelfs beluisteren.

Vreemden op vertrouwd terrein : het sociaal-culturele leven en de integratie van Belgische migranten in het Noorden van Frankrijk 1850-1914 / Vanden Borre, Saartje. - Gent: Academia Press, 2012. - V, 358 p. - ISBN: 978-90-382-2041-3: 28,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 04 vree De eerste migranten die in de negentiende eeuw Frankrijk binnenkwamen, waren Belgisch. Met tienduizenden waren ze. Ze vestigden zich vooral in de omgeving van Rijsel, waar ze in de industrie aan het werk gingen. Net als hun Franse buurtgenoten namen deze Belgische migranten enthousiast deel aan het lokale verenigingsleven. Op de werkvloer werden zij door de Franse

arbeiders als concurrenten beschouwd, maar in de cafés en de clubs speelde nationaliteit geen rol van betekenis. Belgen en Fransen amuseerden zich samen met een partijtje bollen, kaarten of biljart. De impact hiervan op de hele maatschappij in Rijsel en omgeving werd tot nu toe grondig onderschat. Het is net dit fundamenteel gemengde karakter van het sociaal-culturele leven dat ervoor heeft gezorgd dat de Belgische migranten deel konden worden van de lokale gemeenschap, en dat de Noord-Franse samenleving in de tweede helft van de negentiende eeuw waarlijk Franco-Belgisch kan worden genoemd.



105

JEUGD

Sportclubs die winnen : omgaan met diversiteit vandaag en morgen / Jacobs, Nina; Leyssens, Christof; El Kouy, Houssein; Plasmans, Pia; Stevens, Patrick; Berdai, Saloua. - Antwerpen: de 8 vzw, 2013. - 142 p. + index Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 spor Dit werkboek bundelt zes jaar expertise rond het omgaan met diversiteit in sportclubs en is een vertaling van succesvolle acties naar stappenplannen, checklijsten en tips. Er zijn acties geformuleerd op alle niveaus van de sportclub: het publiek; medewerkers en middelen; activiteiten; het beleid; communicatie. Bij elke actie vind je hulpmiddelen om de actie tot een succes te maken. Het boek richt zich zowel op beleidsmakers als op veldwerkers, professionals en vrijwilligers die actief zijn op het speelterrein van sport en diversiteit.

Top tien positieve ontwikkeling jeugd : beschermende factoren in opvoeden en opgroeien / Ince, Deniz; van Yperen, Tom; Valkestijn, Marja. - Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, 2013. - 29 p. URL: http://www.nji.nl/nl/Publicaties/Top-tien Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 topt In de laatste decennia is het jeugdbeleid en de praktijk van de jeugdgezondheidszorg en jeugdzorg sterk gericht geweest op het aanpakken van risicofactoren en problemen. Het besef groeit dat een sterkere oriëntatie op het stimuleren van de ontwikkeling van jeugdigen bijdraagt aan een positief jeugdbeleid. Daarvoor is inzicht nodig in de factoren die bijdragen aan een optimale ontwikkeling en tegenwicht kunnen bieden aan risico's waaraan jeugdigen blootgesteld worden. Deze brochure zet de belangrijkste tien factoren op een rij. De brochure biedt beleidsmakers en praktijkwerkers belangrijke aanknopingspunten voor de in te zetten activiteiten om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Ze geeft in kort bestek aan waar die activiteiten op gericht moeten zijn. Ook laat de brochure zien welke wetenschappelijke basis daaraan ten grondslag ligt.

Ik ben aan ze gehecht! Over gehechtheid als een boei in nood / Delfos, Martine. - Amsterdam: SWP, 2013. - 63 p. - ISBN: 978-90-8850-463-1: 11,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 ikbe Hechting, of gehechtheid, is een belangrijk thema in opvoeding en hulpverlening. Een veilige gehechtheid is het fundament voor het ontwikkelen van duurzame en betekenisvolle relaties. In dit boek beschrijft Martine Delfos op een toegankelijke manier wat gehechtheid is en hoe het zich ontwikkelt. Daarbij wordt aandacht besteed aan situaties die invloed uitoefenen op de vorming van gehechtheid, zoals scheiding, adoptie, pleegzorg. Ook besteedt ze aandacht aan de maatschappelijke context waarbinnen de

gehechtheid gevormd moet worden.



106

"Laat mijn kop met rust!" : een project over straatwijs opvoeden / Roets, Griet; Bonte, Joost; Dermaut, Dirk. - Antwerpen: Garant, 2013. - 143 p. - ISBN: 978-90-441-3021-8: 16,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 laat Het project Straatwijs Opvoeden bemiddelt tussen de lokale netwerken die opvoedingsondersteuning bieden en kansarme gezinnen. Het eerste deel van het boek analyseert en beschrijft de ervaringen van de gezinnen, in deel twee komen de actoren in de hulp- en dienstverlening in Oostende en Aalst aan bod.

Multisysteemtherapie voor kinderen en jongeren met antisociaal gedrag / Henggeler, Scott W.; Schoenwald, Sonja K.; Borduin, Charles M. - Amsterdam: SWP, 2010. - 367 p. - ISBN: 978-90-8850-125-8: 39,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 mult Multisysteemtherapie (MST) is een intensief behandelprogramma dat speciaal ontwikkeld is voor jongeren met ernstige gedragsproblemen die op het punt staan om uit huis geplaatst te worden of dat al zijn. MST kent een uitgebreide wetenschappelijke onderbouwing en heeft een gedegen kwaliteitssysteem. Het is daarmee een van de meest duidelijke evidence-based behandelprogramma's in de Jeugdzorg. Dit handboek beschrijft de negen principes van MST, het behandelingsverloop en technieken om MST als programma uit te voeren. Er worden strategieën beschreven om achtergronden van het probleemgedrag van de jongeren inzichtelijk te maken en om gezinnen te betrekken en te motiveren voor het uitvoeren van interventies. Centraal daarbij staat hoe het functioneren van het gezin verbeterd kan worden, hoe de sociale steun rond een gezin vergroot kan worden, hoe een jongere beter op school of in het werk kan presteren en hoe de relatie met vrienden verbeterd kan worden. In deze tweede uitgave zijn een aantal nieuwe elementen opgenomen, zoals de beschrijving van interventies om drugsgebruik tegen te gaan, de uitgebreide aandacht voor veiligheidsaspecten, een beschrijving van de varianten van MST voor andere doelgroepen en een overzicht van het hele kwaliteitssysteem. Ook het hoofdstuk over de onderzoeksbevindingen is geheel geactualiseerd.

Onder de loep : schokkende gebeurtenissen, nare gedachten en posttraumatische stressklachten bij jeugdigen / Van Duin, Esther; Rodenburg, Roos; Meijer, Anne Marie. - Amsterdam: SWP, 2013. - 102 p. - ISBN: 978-90-8850-408-2: 15,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 onde 'Onder de loep' beschrijft helder en inzichtelijk wat trauma precies inhoudt en maakt ouders, verzorgers en alle beroepsmatige opvoeders attent op de verschillende uitingsvormen van traumaklachten en het risico op traumatisering. Het bespreekt behandelmethoden en stelt een nieuwe vragenlijst voor die dit soort negatieve traumagerelateerde gedachten meet.



107

De pauzeknop : time-out voor jongeren / Sel, Katrien; D'Oosterlinck, Franky. - Tielt: Lannoo, 2013. - 121 p. - ISBN: 978-94-014-1055-7: 19,99 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 pauz In de Kruiskenshoeve te Sint-Laureins vinden probleemjongeren een plek om tot rust te komen en te herbronnen. Door hen uit hun moeilijke situatie te halen, hun een uitnodigende omgeving aan te bieden met steun vanuit een relatie, herontdekken deze jongeren hun eigen sterktes en zwaktes en worden ze aangemoedigd hiermee aan de slag te gaan. 'De Pauzeknop: Time-out voor jongeren' neemt de lezer mee doorheen dit project. Vertrekkend vanuit een wetenschappelijke analyse beschrijft het boek de 'werkbare elementen' op de hoeve en de omgeving. Het situeert deze in de literatuur en komt tot een bruikbare, ruimer inzetbare time-outmethodiek. Het boek is bedoeld voor ouders, begeleiders, leerkrachten, jeugdwerkers en iedereen die professioneel of persoonlijk wel eens geconfronteerd wordt met jongeren die het moeilijk hebben.

HULPVERLENING

Dichterbij : wegen en overwegen in het sociaal werk / Van Deur, Heleen; Scholte, Margot; Sprinkhuizen, Ard . - Bussum: Coutinho, 2013. - ISBN: 978-90-469-0382-7: 22,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 dich Dichterbij is de naam van de methodiek die de startfase van hulp- en dienstverlening én het vervolg ondersteunt. Hiervoor is een praktijktheorie uitgewerkt waarvan een praktisch handelingsmodel afgeleid is. In dit handelingsmodel komt de samenhang tussen beroepshouding, activiteiten en een reeks van technieken tot uitdrukking. Globaal draait het in elk contact met de cliënt om een aantal kernvragen: Hoe staat de situatie ervoor? Welke oplossingen dienen zich aan? Wat is de beste stap

die we kunnen zetten? En hoe reageert de cliënt en/of het cliëntsysteem op deze aanpak? Allerhande hulpmiddelen ondersteunen de werkwijze. Door het flexibel kiezen en inzetten van deze hulpmiddelen krijgen sociale professionals optimaal de ruimte om datgene te doen wat zij op dat moment in afstemming met hun cliënt als het meest zinvol ervaren.



108

Eigen kracht-conferenties, burgers aan zet / Beyers, Mirjam. - Antwerpen: Garant, 2013. - 146 p. - (Cahiers Campus Gelbergen; 1). - ISBN: 978-90-441-3076-8: 19,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 eige Tijdens een Eigen Kracht-conferentie maken mensen samen met familie en bekenden een plan voor de toekomst. Zij worden voor de organisatie van de conferentie geholpen door een onafhankelijke Eigen Krachtcoördinator. Bij het optreden van medische, psychische, relationele problemen hebben mensen de neiging om zich te isoleren. Eigen Kracht-conferenties vertrekken van de hulpvrager en zijn netwerk en ondersteunen hem bij het vergroten van zijn kring. Door het vergroten van de kring om iemand heen, vergroot ook het draagvlak en daarmee de slaagkansen voor de uitvoering van het plan. Dit boek wil een leidraad zijn voor hulpverleners bij het begrijpen en gebruiken van Eigen-Kracht conferenties voor gezinnen.

Handboek online hulpverlening : met internet zorg en welzijn verbeteren / Schalken, Frank. - Houten: Springer Media, 2013. - ISBN: 978-90-368-0374-8: 36,54 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 hand Het Handboek online hulpverlening is tot stand gekomen op basis van meer dan tien jaar ervaring met online hulpverlening en bevat alle relevante aspecten van dit vakgebied. Deze geheel vernieuwde editie geeft een uitgebreide beschrijving van de methodiek en de daarbij horende kenmerken. Ook komen de voor- en nadelen en verschillende vormen aan bod. Het implementatieproces en de organisatorische implicaties worden behandeld, zoals techniek, veiligheid, recht, PR en de veranderende rol van hulpverleners.

Door het hele boek heen staan voorbeelden van bestaande online- en blended interventies. In vergelijking met de vorige editie is er extra aandacht voor wetenschappelijk onderzoek, blended hulpverlening, mHealth, therapietrouw, leerstijlen en de zeven kenmerken van een competente online hulpverlener. Dit handboek is zowel geschikt voor hulpverleners en managers die zich oriënteren op online hulpverlening als organisaties die hun online hulpaanbod willen doorontwikkelen. Kijk jij al door een roze bril? Roze handboekje voor sociaal werkers / Felten, Hanneke. - Utrecht: Movisie, 2013. - 47 p. URL:http://goo.gl/O862Dq Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 kijk Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT's) zijn net als andere cliënten. Toch is het voor hulpverleners handig om meer te weten over LHBT's, aangezien zij burgers in een kwetsbare positie zijn. Wat maakt hen mogelijk kwetsbaar? Waar krijgen ze mee te maken in hun leven? Dit roze handboekje voor sociaal werkers geeft antwoord op deze en andere vragen. Daarnaast staan er in 'Kijk jij al door een roze bril?' talloze tips uit de praktijk die kunnen helpen om de ondersteuning en dienstverlening aan deze doelgroep vorm te geven.



109

Met een dubbele lus : prikkelend nadenken over sociaal werk / Brodala, Jan; Cuyvers, Guido; Devillé, Aleidis; Van den Eeckhaut, Gie. - Antwerpen: Garant, 2009. - 260 p. - ISBN: 978-90-441-2446-0: 25,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 mete Elk vak heeft zijn eigen trends, zijn eigenheden, zijn onwrikbare principes. Dat is in de sector van het Sociaal Werk niet anders. Maar zijn die trends en principes wel juist of betrouwbaar? Werken ze optimaal? Blijven ze up-to-date in een steeds weer veranderende maatschappij? Dit boek legt deze en andere vragen voor aan sociaal werkers en anderen, om hen te prikkelen tot nadenken en doordenken. Docenten, praktijkwerkers en academici maken in dit boek kanttekeningen bij trends in het Sociaal Werk

en verruimen inzichten en perspectieven op professioneel handelen. Het biedt naast blikopeners ook concrete handvatten. De rode draad van de bijdragen is de kracht van verbinding. Theorievorming in het Sociaal Werk, ‘evidence based practice’: de ziel van de stiel, actief burgerschap, vraaggericht werken, bindkracht en sociale leerprocessen zijn slechts enkele van de thema’s die aan bod komen. De auteurs en de redactie nemen doordachte en uitdagende standpunten in, maar laten het laatste woord aan de lezer. Een waardevolle inspiratiebron voor professionals, beleidsmakers en studenten die buiten de dagelijkse lijntjes willen en durven denken en kleuren. Oud en wijs genoeg?! Methodiekbeschrijving / Heygele, Yvonne. - Utrecht: NOOM, 2013. - 40 p. URL: http://goo.gl/U5MdWs Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 oude Turkse, Marokkaanse en Kaapverdiaanse 50+ vrouwen die niet of nauwelijks toegang hadden tot ontmoetings-, welzijns- en zorgvoorzieningen werden actief opgezocht en geactiveerd om mee te doen. In tien gespreksbijeenkomsten leerden ze nadenken over hun oude dag en te bedenken wat ze zélf zouden willen. Ze maakten kennis met diverse voorzieningen in de wijk, dichtbij huis. Bijzonder was dat ook de dochters van de vrouwen betrokken werden in het project. Zo kwam stapje voor stapje het gesprek op gang en werden over en weer verwachtingen naar de toekomst uitgesproken. In deze brochure wordt de methodiek beschreven.

Weten wat werkt : passend evaluatieonderzoek in het sociale domein / Omlo, Jurriaan; Bool, Martijn; Rensen, Peter. - Amsterdam: SWP, 2013. - 235 p. - ISBN: 978-90-8850-419-8: 28,80 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 wete Wat levert sociaal werk op? Om daarachter te komen is evaluatieonderzoek noodzakelijk. 'Weten wat werkt' biedt inzicht in uiteenlopende vormen van evaluatie die passen bij de sociale sector. Slimme vormen van onderzoek die te vaak onbenut blijven. De auteurs maken gebruik van waargebeurde voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van maatschappelijke ondersteuning in zorg en welzijn. Uit de voorbeelden blijkt dat samenwerking tussen onderzoekers en professionals bijdraagt aan praktisch

bruikbare kennis over de doelen, de werkzame mechanismen en de effecten van de



110

interventie. In de conclusie plaatsen de redacteurs de diverse bijdragen in een breder perspectief. Wat is de waarde van evaluatieonderzoek? Hoe kan kennis over wat werkt in het dagelijks handelen van professionals worden geïntegreerd? En hoe verhouden de opbrengsten van onderzoek zich tot politieke en morele keuzes?

VROUWEN

Een Arabische zomer : twintig vrouwen in Al Andalus/ Catherine, Lucas; Retsin, Anton. - Berchem: EPO, 2013. - 180 p. - ISBN: 978-94-91297-31-1: 15,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 07.1 arab Portretten van twintig vrijpostige moslimvrouwen uit Al-Andalus, het door de Moren veroverde gedeelte van het Iberisch schiereiland. Van prinses Wallada, die in de elfde eeuw het literaire salon uitvond tot Saida al Horra, die in de zestiende eeuw een oorlogsvloot tegen Spanje organiseerde.

Moeders van de stilte : drie vrouwen in een ander land / Taspinar, Birsen. - Antwerpen: De Bezige Bij, 2013. - 255 p. - ISBN: 978-90-8542-486-4: 19,99 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 07.1 moed Pelin, wier ouders naar België immigreerden voor zij geboren werd, verliest haar echtgenoot en twee kinderen in een brand, waardoor haar leven op zijn kop wordt gezet. Elif is een kersverse huwelijksmigrant. Wanneer er problemen opduiken in haar huwelijk, komt zij voor belangrijke dilemma's te staan. Hülya, die al tien jaar in België woont, wordt zwaar ziek. Daardoor wordt zij gedwongen om keuzes die ze in het verleden heeft gemaakt te herzien. Drie vrouwen van dezelfde leeftijd staan op een kruispunt in hun leven. Ze worstelen met pertinente vragen over geslacht en

etniciteit, maar worden net zoals zovele vrouwen met een migratieverhaal in onze maatschappij niet gehoord. Het is die stille strijd die psychologe Birsen Taspinar onder woorden brengt. Zij luisterde in haar praktijk naar de problemen en twijfels van deze moedige vrouwen en reconstrueerde in Moeders van de stilte hun levensverhaal. Female genital mutilation in the European Union and Croatia / European Institute for Gender Equality. - [S.l.]: European Union, 2013. - 115 p. - ISBN: 978-92-9218-118-5 URL: http://goo.gl/W3gKul Vindplaats Antwerpen: ge 07.3 fema Dit rapport stelt betrouwbare en vergelijkbare informatie over vrouwelijke genitale verminking in de EU en Kroatië ter beschikking van overheden en andere betrokken instellingen. Op die manier wil het European Institute for Gender Equality hen ondersteunen om gericht actie te ondernemen en hun beleid bij te sturen. Men formuleert ook aanbevelingen om meisjes en vrouwen te beschermen en hulp te bieden.



111

RELIGIE

De seculiere samenleving : over religie, atheïsme en democratie / Loobuyck, Patrick. - Antwerpen: Houtekiet, 2013. - 253 p. - ISBN: 978-90-8924-259-4: 19,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 08.1 secu Kerken lopen leeg, maar religie wordt druk besproken in het publiek debat. Soms lopen de gemoederen hoog op en worden de grote principes uit de kast gehaald: de neutraliteit van de overheid en de scheiding van kerk en staat. Samen met de godsdienstvrijheid vormen ze inderdaad het wezen van de seculiere, democratische rechtsstaat. Maar wat betekenen ze precies en waar komen ze vandaan? 'De seculiere samenleving' beschrijft de historische en filosofische achtergrond van deze principes en gaat na wat ze vandaag concreet betekenen. Het

boek biedt zowel voor gelovigen als atheïsten een rijke en prikkelende achtergrond om genuanceerd over de plaats van levensbeschouwing in onze multiculturele en mentaal ontzuilde samenleving na te denken. The story of the Jews/ Schama, Simon. - London: BBC Worldwide, 2013. - 2 dvd's (290 min.). - EAN: 8717306272988: 26,99 EUR Doelgroep: Volwassenen 17-18 jaar Vindplaats Antwerpen: ge 08.1 stor In deze vijfdelige BBC-serie belicht Simon Schama de geschiedenis van het Jodendom van de oorsprong tot de 21e eeuw. De reis voert van New York tot Odessa en van Berlijn tot Jeruzalem en onderweg wordt het beeld van de impact van het Jodendom op onze samenleving steeds helderder. Afl.1 'In the Beginning': hoe het geloof in een onzichtbare god en de introductie van een draagbaar boek (de Bijbel) de wereld veranderde. Afl.2 'Among Believers': het verhaal van het Joodse volk van de middeleeuwen tot de renaissance. Afl.3 'A Leap of Faith': de explosie van creativiteit en de bijdrage aan de moderne cultuur. Afl.4 'Over the Rainbow': twee belangrijke richtingen: sommigen volgden hun passie voor sociale gerechtigheid en anderen omarmden de dynamiek als immigrant in Amerika. Afl.5 'Return': hoe de horror van massavernietiging de rest van de wereld beïnvloedde en hoe, met de creatie van Israël, het Joodse verhaal de as blijft waaromheen het lot van de wereld draait.



112

Islamitisch begraven in Vlaanderen : inspiratie voor lokaal overleg / Beersmans, Dirk; Goovaerts, Niels. - Brussel: Kruispunt Migratie-Integratie, 2013. - 12 p. URL: http://goo.gl/QTo7bA Vindplaats Antwerpen: ge 08.2 isla Steeds meer moslims wensen in Vlaanderen begraven te worden. Lokale ambtenaren en bestuurders hebben daarover nogal wat vragen. De brochure 'Islamitisch begraven. Inspiratie voor lokaal overleg' gaat dieper in op de vraag van moslims en hoe een lokale overheid daarmee kan omgaan. Er wordt stil gestaan bij de bestaande regelgeving en bij islamitische begrafenisrituelen. Deze publicatie wil informatie aanreiken die een gesprek tussen de gemeente en haar moslimgemeenschappen kan verhelderen.

GEZONDHEIDSZORG

De dokter, de duif en de ambulance / van Kempen, Wouter. - Haarlem: dchg medische communicatie, 2013. - 108 p. - ISBN: 978-94-90826-24-6: 18,87 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 09 dokt 'De dokter, de duif en de ambulance' bevat 50 columns uit de kleurrijke praktijk van huisarts Wouter van Kempen. Hij is sinds 1976 huisarts in het Gezondheidscentrum Schalkwijk in Haarlem. Zijn praktijk is zeer gevarieerd en multicultureel en een inspiratiebron voor zijn verhalen.

Handreiking patiëntenparticipatie van migranten in onderzoek, kwaliteit en beleid / Dorgelo, A.; Pos, S.; Kosec, H. - Utrecht: CBO, 2013. - 72 p.: 6,40 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 09 hand De toegankelijkheid en kwaliteit van zorg is voor migranten vaker ontoereikend dan voor autochtonen in Nederland. Gezien de voorspelde groei van migrantengroepen in Nederland in de komende jaren is het van belang de kwaliteit en effectiviteit van zorg voor migranten te vergroten. Actieve betrokkenheid, ofwel participatie, van migrantengroepen in onderzoek, beleid en kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg kan hier aan bijdragen. Deze handreiking biedt u als professional werkzaam in onderzoek,

kwaliteit of beleid handvaten om actieve participatie in te zetten en uit te voeren in uw organisatie.



113

Intercultureel vakmanschap in de zorg : aandacht voor diversiteit : kennisbundel voor docenten Zorg & Welzijn / Vilans. - Utrecht: Vilans, 2013. - 47 p. Doelgroep: Volwassenen 17-18 jaar URL: http://goo.gl/AnmkdT Vindplaats Antwerpen: ge 09 kenn Deze kennisbundel is bestemd voor docenten van opleidingen tot verzorgende maar kan ook gebruikt worden bij nascholingsactiveiten. Zorgprofessionals krijgen tijdens hun werk te maken met cliënten uit allerlei culturen. Het is belangrijk dat je als zorgmedewerker aandacht hebt voor de diversiteit van mensen en culturen: bij collega’s, cliënten en jezelf. In deze bundel worden negen interculturele competenties beschreven die belangrijk zijn voor zorgprofessionals. Voorbeelden van competenties zijn bijvoorbeeld: omgaan met mogelijke belemmeringen van interculturele communicatie en intercultureel samenwerken. Bij elke competentie zijn uitgebreide casussen beschreven, die duidelijk maken hoe je het best met bepaalde situaties kunt omgaan. Aan de hand van deze casuïstiek kun je in de klas bespreken hoe zorgprofessionals kunnen omgaan met interculturele diversiteit. Ook staan bij elke casus instrumenten zoals lesmethoden, spelvormen en beeldmateriaal.

Vraaggericht werken in de langdurige zorg : kennisbundel voor docenten en opleiders Zorg & Welzijn / Vilans. - Utrecht: Vilans, 2013. - 31 p. Doelgroep: Volwassenen 17-18 jaar URL: http://goo.gl/AnmkdT Vindplaats Antwerpen: ge 09 kenn Als je vraaggericht werkt, zorg je dat de behoeften en wensen van cliënten centraal staan. In de Kennisbundel Vraaggericht werken staan alle kenmerken van vraaggericht werken, zoals goede communicatie, keuzemogelijkheden en samenwerking uitgebreid beschreven. Ook komt de relatie met het zorgleefplan aan de orde. De afspraken die de professional en de cliënt

maken, worden immers vastgelegd in het zorgleefplan. Daarnaast heeft vraaggericht werken gevolgen voor de manier van leidinggeven. Met de kennisbundel in de hand kun je direct het vraaggericht werken van leerlingen of medewerkers bevorderen. Je vindt in de kennisbundel bijvoorbeeld links naar drie uitgebreide e-learnings, maar ook lesbrieven, werkbladen en toolkits. Omdat beelden soms meer zeggen dan woorden, vind je er ook veel links naar beeldmateriaal om direct te laten zien in de les. De rafels van participatie in de gezondheidszorg / Dedding, Christine; Slager, Meralda. - Den Haag: Boom, 2013. - 238 p. - ISBN: 978-94-6236-019-8: 22,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 09 rafe Participatie van patiënten wordt gezien als de manier om het onderzoek in de gezondheidszorg te verbeteren, maar ook om een betere kwaliteit en nauwkeuriger afgestemd beleid te ontwikkelen. Het moet leiden tot een gezondheidszorg die patiënten en cliënten centraal stelt. Vragen die in dit boek bediscussieerd worden zijn: Hoe staat het met de patiëntenparticipatie in onderzoek, kwaliteit en beleid binnen de gezondheidszorg? Is het daadwerkelijk gelukt om patiëntenparticipatie in te weven in het gezondheidszorgsysteem en het wetenschappelijk onderzoek? Welke aspecten zijn daarbij uit het oog geraakt of



114

onderbelicht gebleven? Moeten we de doelen bijstellen, nieuwe vormen van samenwerking zoeken en nieuwe tools ontwikkelen of kunnen we op de ingeslagen wegen verder? Aan de hand van spraakmakende casuïstiek en dertien essays expliciteren Christine Dedding en Meralda Slager de spanningsvelden rondom patiëntenparticipatie, ten einde richting voor de toekomst te bepalen. Dit boek is bedoeld voor wie zich verder wil verdiepen in wat patiëntenparticipatie in beleid en onderzoek kan betekenen of zou moeten kunnen betekenen.

RACISME, DISCRIMINATIE EN BEELDVORMING

Discrimination and hate crime against Jews in EU member states : experiences and perceptions of antisemitism/ European Union Agency for Fundamental Rights. - Vienna: European Union Agency for Fundamental Rights, 2013. - 76 p. - ISBN: 978-92-9239-262-8 URL: http://goo.gl/rCDJGq Vindplaats Antwerpen: ge 10 disc In deze publicatie wordt voor het eerst vergelijkend cijfermateriaal verzameld over de ervaringen van Joodse mensen met antisemitisme, haatmisdrijven en discriminatie in een aantal Europese landen waaronder België. Uit de cijfers blijkt een verontrustend niveau van discriminatie, vooral op het vlak van tewerkstelling en educatie. Er is ook speciale aandacht nodig voor een groeiend aantal antisemitische uitingen op het internet.

Steeds gewoner, nooit gewoon : acceptatie van homoseksualiteit in Nederland / Keuzenkamp, Saskia. - Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2010. - 382 p. - ISBN: 978-90-377-0501-0: 42,50 EUR URL: http://goo.gl/gBytR Vindplaats Antwerpen: ge 10 stee Op basis van informatie uit grootschalige bevolkingsenquêtes en meer diepgaande interviews met heterojongeren wordt in dit boek een beeld gegeven van de houding van de Nederlandse bevolking tegenover homoseksualiteit. Aan homo- en biseksuele mannen en lesbische en biseksuele vrouwen is daarenboven gevraagd in hoeverre zij zich geaccepteerd voelen of mogelijk ook negatieve ervaringen hebben opgedaan in verband met hun

seksuele voorkeur. Onder de web-naam SameFeelings is ook uitgebreid onderzoek gedaan naar ervaringen van homojongeren. Tenslotte zijn er interviews gehouden met sleutelpersonen uit vijf minderheidsgroepen: behoudend protestanten en Surinaamse, Marokkaanse, Turkse en Chinese Nederlanders. Hoe wordt er in die kringen omgegaan met homoseksualiteit en is dat in de afgelopen decennia veranderd?



115

BELEID

De lokale kiezer : het kiesgedrag bij de Belgische gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 / Dassonneville, Ruth; Hooghe, Marc; Marien, Sofie; Pilet, Jaan-Benoit. - Brussel: ASP, 2013. - 274 p. - ISBN: 978-90-5718-327-0: 24,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 11 loka In dit boek brengen wetenschappers van alle Belgische universiteiten de eerste wetenschappelijke analyse van de bijzondere gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Via een exit poll in 40 Belgische gemeenten werd een representatief staal van Belgische kiezers ondervraagd. De antwoorden van de kiezers bieden een unieke blik op hun stemmotieven, hun politieke voorkeuren en houdingen en de invloed van kandidaten bij lokale verkiezingen. De resultaten tonen aan dat dit wel degelijk vooral lokale verkiezingen waren, ook al wordt soms het omgekeerde beweerd in de massamedia. Kiezers kozen partijen omwille van kandidaten die ze persoonlijk kennen, op basis van hoe er lokaal bestuurd werd en met een focus op specifiek lokale thema's.

Op zoek naar de kiezers : lokale partijafdelingen en de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 / Deschouwer, Kris; Verthé, Tom; Rihoux, Benoît. - Brussel: ASP, 2013. - 301 p. - ISBN: 978-90-5718-325-6: 24,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 11 opzo Hoe functioneren politieke partijen op het lokale niveau? Onderzoeksgroep PARTIREP bevroeg in 2012 de voorzitters van alle lokale afdelingen in alle Belgische gemeenten. De neerslag daarvan staat in dit boek. Het brengt verslag uit van de wijze waarop de lokale politici op zoek gaan naar de kiezers. Hoe actief zijn lokale afdelingen en maakt dat enig verschil uit voor de uitslag die ze behalen? Wanneer worden er kartels gevormd en waarom? Hoe worden de lijsten samengesteld? Hoeveel ruimte is er daarbij voor kandidaten van niet-Belgische origine, en spelen zij ook echt een

rol in de lokale afdelingen? Hoe kijken de lokale voorzitters terug op twintig jaar genderquota? Hoe worden de coalities gevormd? Welke is de plaats van voorakkoorden daarin? Wat verklaart dat sommige processen van coalitievorming (veel) langer duren dan andere? En hoeveel ruimte zien de partijen voor andere dan alleen maar de electorale participatie van de burgers?



116

WONEN

The Brussels reader : a small world city to become the capital of Europe / Corijn, Eric; Van de Ven, Jessica. - Brussel: ASP, 2013. - 400 p. - ISBN: 978-90-5718-176-4 Vindplaats Antwerpen: ge 13 brus The Brussels Reader bundelt teksten over de stedelijke dynamiek in Brussel als Europese hoofdstad. De auteurs zijn experten, allen verbonden aan de 'Brussels for Europe Masterclasses' voor expats. Met bijdragen over verschillende aspecten van geschiedenis, geografie, cultuur, politiek, migratie en de institutionele organisatie van Brussel.

Een ruimtelijke blik op armoede en sociale uitsluiting / Pannecoucke, Isabelle. - Antwerpen: Vlaams Armoedesteunpunt, 2013. - 35 p. - (VLAS-Studies; 9) URL: http://goo.gl/kix92w Vindplaats Antwerpen: ge 13 vlas In deze VLAS-Studie belicht Isabelle Pannecoucke de ruimtelijke invalshoek van armoede en sociale uitsluiting. Naast cijfergegevens worden het ontstaan en voortbestaan van ruimtelijke woonpatronen besproken. Ook de buurt wordt, als niet onbelangrijk aspect in deze context, mee onderzocht. Tevens worden lessen getrokken voor het beleid en kritische bedenkingen geformuleerd.

ARBEID EN TEWERKSTELLING

Het coachingsinstrumenten boek / Van Ass, Susan. - Amsterdam: Boom/Nelissen, 2013. - 229 p. - ISBN: 978-90-244-0219-9: 39,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 coac Coachingsinstrumenten ondersteunen coaches bij het uitoefenen van hun vak, in elke fase van het coachingsproces. Dit boek biedt een compact en bruikbaar overzicht van vijftig coachingsinstrumenten. Het is het logische vervolg op zijn twee succesvolle voorgangers: Het Coachingsmethoden Boek en Het Coachingstechnieken Boek. Het Coachingsinstrumenten Boek is door zijn toegankelijkheid, opzet en handige indexen op meerdere manieren te gebruiken. Elk instrument wordt verbeeld in een figuur en volgens een vast stramien beschreven. Aan bod komen het doel van het instrument, de context, het instrument in de praktijk, toepassingen, de coach en tips om verder te lezen. De instrumenten zijn ingedeeld naar fase in het coachingsproces. De fasen die aan bod komen zijn: acquisitie, intake, contracteren, onderzoek, huiswerk,



117

evaluatie en onderhoud. Ook zijn de instrumenten ingedeeld in de volgende soorten: coachproces, actie, diagnose, ontwikkel, feedback en test.

Droom van een eigen zaak : draaiboek project SYNTRA Vlaanderen i.s.m. het Antwerps Integratiecentrum de8 vzw / Syntra; De8. - Brussel: SYNTRA Vlaanderen, 2012. - 57 p. URL: http://goo.gl/1pG68C Vindplaats Antwerpen: ge 14 droo Met dit draaiboek willen SYNTRA Vlaanderen en integratiecentrum de8 een overzicht geven van wat ze binnen het EOS project 'Etnisch ondernemerschap stimuleren' hebben gerealiseerd en hoe ze dit hebben aangepakt. Ze willen hiermee andere organisaties helpen bij het opzetten van infotrajecten naar etnisch-cultureel diverse starters toe.

Gras groeit sneller door eraan te trekken : ontwikkel de competenties van je medewerkers / van Dongen, Ton; Rietman, Jan Harmen. - Zaltbommel: Thema, 2011. - 160 p. - ISBN: 978-90-5871-476-3: 22,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 gras Veel leidinggevenden vinden het lastig om een goed competentiegericht gesprek te houden met hun medewerkers. Ze zien dat de medewerker nog beter zou kunnen functioneren, maar weten niet hoe ze verbetering kunnen stimuleren. Vooral zijn sterke kanten nog beter ontwikkelen en zijn zwakke kanten negeren totdat hijzelf of zijn collega's er last van krijgen? Of toch vooral die zwakke kanten aanpakken omdat juist daar de belemmeringen zitten? Zijn die vaardigheden überhaupt wel ontwikkelbaar? En zo ja, hoe pak je dat dan aan? Dit zijn vragen waarop dit boek antwoord geeft. De auteurs geven van bijna 50 competenties de ontwikkelbaarheid, de persoonlijkheidskenmerken die belemmerend kunnen werken, heel veel coachingstips en tips voor verdere lectuur.

Handleiding non-discriminatiecode / DeVriendt, Catelijne; D'heygers, Damienne. - Brussel: VIVO - Steunpunt Diversiteit Social Profit, [s.a.]. - 22 p. URL: http://goo.gl/6mQKgi Vindplaats Antwerpen: ge 14 hand Deze handleiding wil organisaties op weg helpen en richtlijnen bieden bij het ontwikkelen van een non-discriminatiecode of het bijwerken van het arbeidsreglement.



118

Hoe haal ik het beste uit mijn team? Vaardigheden voor de effectieve teamcoach / Clutterbuck, David. - Zaltbommel: Thema, 2009. - 216 p. - ISBN: 978-90-5871-612-5: 19,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 hoeh Een docentengroep slaagt er niet in prettig samen te werken. Een groep verkopers wil werken aan een betere slagvaardigheid. Collega's vechten in het geniep een onderling conflict uit. In al deze situaties is er werk aan de winkel voor de teamcoach. In dit boek staat beschreven wat teamcoaches doen en welke vaardigheden ze daarvoor nodig hebben. Effectieve leidinggevenden die hun team coachen zorgen ervoor dat hun mensen kunnen focussen op prioriteiten en creatief zijn in het oplossen van problemen. Er wordt onder meer ingegaan op: het coachen van een lerend team; het organiseren van teamcoaching; het zelfcoachende team.

De kracht van Afrikaans denken : over Ubuntu, verbindend leiderschap en een nieuwe wereld / Van Hooft, Leontine. - Zaltbommel: Thema, 2012. - 106 p. - ISBN: 978-90-5871-598-2: 29,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 krac Leontine van Hooft toont dat Ubuntu het antwoord kan zijn op de westerse vraagstukken van deze tijd. Ze laat zien, o.a. aan de hand van haar eigen bedrijf, hoe je de leiderschapsstijl Ubuntu in je organisatie integreert. Zodat je klaar bent voor de vraagstukken die je morgen onherroepelijk op je bord krijgt. Ubuntu betekent zoveel als 'I exist because of we': verbinding staat centraal. Je kunt als mens niet functioneren als je geen deel uitmaakt van een

groter geheel. Afrikanen passen deze humanistische filosofie toe in alle sectoren van de samenleving. Van politiek, rechtspraak en religie tot gezondheidszorg, onderwijs en economie. Making migration work : the future of labour migration in the European union / Holtslag, Jan Willem; Kremer, Monique; Schrijvers, Erik. - Amsterdam: Amsterdam University Press, 2013. - 126 p. - ISBN: 978-90-8964-557-9: 24,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 maki Europa is straks een krimpend continent. Hebben we daarom meer arbeidsmigranten nodig? En voegen zij zich als vanzelf in onze economie en samenleving? Of zijn de deuren al te ver opengezet? Dit boek gaat in op de vraag hoe het arbeidsmigratiebeleid nu en in de toekomst vorm moet krijgen, in Nederland en de Europese Unie. Een aantal internationaal gerenommeerde wetenschappers analyseert de Europese arbeidsmigratie van vandaag en de uitdagingen voor morgen.



119

Diversiteit [themanummer] / Pieterse, Pierre; van Lopik, Justin; van Oeveren, Nienke. - Schiedam: MainPress, 2012. - 96 p. - (Slow management : een andere kijk op organiseren; 20). - ISBN: 978-90-8959-068-8: 24,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 slow Diversiteit staat voor een hele waaier aan verschillen. Verschillen tussen individuen en tussen culturen, tussen karakters, meningen en manieren van doen. Het gaat daarbij om zowel zichtbare als onzichtbare kenmerken. Echter, maar al te vaak negeren we die verschillen en gaan we uit van een standaard. In organisaties, bij sollicitaties, in het onderwijs, in procedures. Impliciet of expliciet. Veel groepen pleiten of strijden voor erkenning van diversiteit vanuit het streven naar

sociale rechtvaardigheid en een pluralistische en democratische samenleving. Zie de discussie over vrouwen in topposities, of het bestrijden van discriminatie naar afkomst, geaardheid, leeftijd of beperking. Maar er zijn ook andere argumenten. Onderzoek, met name in de VS, heeft uitgewezen dat divers samengestelde teams creatiever en innovatiever zijn, terwijl de kwaliteit van de besluitvorming eveneens verbetert. Voldoende stof voor een themanummer van tijdschrift Slow Management over dit thema. Van kiem tot kracht : een waarderend perspectief voor persoonlijke ontwikkeling en organisatieverandering / Tjepkema, Saskia; Verheijen, Luc. - Houten: Springer, 2009. - 208 p. - ISBN: 978-90-313-6873-0: 51,99 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 vank Hoe realiseren we duurzame veranderingen in organisaties? Veranderingen die beklijven omdat medewerkers ze zelf mee-vormgeven? En hoe ondersteunen we mensen en teams in hun ontwikkeling, zodanig dat ze het beste uit zichzelf halen? Dit boek gaat in op die vragen vanuit een 'waarderend perspectief'. Niet het oplossen van problemen of het wegwerken van tekorten staat centraal - maar successen, talenten, ambitie vormen het vertrekpunt. Deze factoren hebben immers iets bijzonders: ze verbinden mensen om samen werk te maken van een gewenste toekomst. De bundel bevat een aantal praktijkverhalen, hoofdstukken die reflecteren op die praktijk en diverse intermezzo's die mee de sfeer bepalen. De bijdragen zijn gegroepeerd in drie delen: 1. Een talentperspectief voor persoonlijke ontwikkeling; 2. Waarderend onderzoek als bron voor organisatieverandering; 3. Werken met een waarderende benadering.

Verandermanagement in 28 lessen / Boonstra, Jaap. - Amsterdam: Business Contact, 2013. - 153 p. - ISBN: 978-90-470-0632-9: 19,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 vera Veranderprocessen in organisaties verlopen vaak moeizaam. In dit boek laat Jaap Boonstra in 28 korte, heldere lessen zien wat je kunt verwachten. Hij gaat in op de belangrijkste aspecten van de reis die elk verandertraject in essentie is - van de eerste verkenning van het terrein en het bepalen van de route tot het terugkijken na afloop. Aan de hand van concrete cases deelt Boonstra zijn ervaringen als verandermanager en adviseur, en reflecteert hij op die ervaringen.



120

Daarmee is dit boek een praktische gids voor mensen die zich als leider en professional willen bekwamen in verandermanagement.

Weerbaar op & naar het werk / De8. - Antwerpen: Integratiecentrum De8, 2013. - 29 p. Vindplaats Antwerpen: ge 14 weer In samenwerking met het Meldpunt discriminatie van de stad Antwerpen ontwikkelde Antwerps integratiecentrum de8 een module weerbaarheid die op zich of als onderdeel van een sollicitatietraining kan gegeven worden. Deze brochure bevat praktische oefeningen en tools voor trajectbegeleiders en opleiders om rond het thema discriminatie aan de slag te gaan met cursisten of individuele klanten.

VLUCHTELINGEN EN ASIELZOEKERS

Dagen des doods : beeldverhaal van een vlucht / Dijkstra, Rob; Stoetzer, Olaf. - Schiedam: De Boekfabriek, 2013. - 120 p. - ISBN: 978-94-90177-20-1: 10,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 15 dage In Dagen des Doods heeft de Irakese kunstenaar Mwafaq.A zijn vluchtverhaal in beeld en verhaal opgetekend. In het Nederlands en Arabisch schetst hij wat voor ontberingen en vernederingen een vluchteling moet doorstaan om in het 'beloofde land' aan te komen. Maar ook de veerkracht van de mens blijkt eruit. De 38 tekeningen maakte Mwafaq.A in Griekse gevangenschap om zijn vlucht visueel vast te leggen.

Heen & retour : rechtspositie van kinderen op de vlucht : dossier / Cnudde, Hilde; Ryngaert, Julie; Van Hecke, Alex; Vanobbergen, Bruno; Verhaeghe, Jean Pierre. - Brussel: Kinderrechtencommisariaat, 2013. - 122 p. Vindplaats Antwerpen: ge 15 heen Hoe zit het met de materiële opvang van kinderen op de vlucht? Met hun recht op onderwijs? Welke vragen leven er bij de kinderen zelf en bij mensen uit hun directe omgeving? De Klachtenlijn van het Kinderrechtencommissariaat krijgt de laatste jaren heel wat vragen en klachten over en van kinderen op de vlucht. Achter die signalen zitten vaak structurele knelpunten. Daarom legt dit dossier de situatie bloot van kinderen op de

vlucht met en zonder hun ouders. Welke minimumnormen leggen mensen- en kinderrechten op? Hoe gaat de procedure voor kinderen op zoek naar papieren? Hoe loopt dat allemaal in de praktijk? Dit dossier bouwt verder op het dossier Heen en retour van zes jaar geleden.



121

"Het zijn mensen, geen dossiers" : verhalen en visie van begeleiders in het terugkeertraject van afgewezen asielzoekers / Stockmans, Pieter; de Terschueren, Sylvie. - Brussel: Vluchtelingenwerk Vlaanderen, 2013. - 34 p. URL: http://goo.gl/HP5HJm Vindplaats Antwerpen: ge 15 hetz Een rapport met harde cijfers en pakkende getuigenissen van begeleiders van (afgewezen) asielzoekers. Uit het rapport blijkt o.a. dat maar liefst 87 % van de mensen die naar een terugkeerplaats moeten, onderduikt. Een jaar na de start van het terugkeertraject voor uitgeprocedeerde asielzoekers trekt Vluchtelingenwerk dan ook aan de alarmbel. Het nieuwe terugkeerbeleid voor asielzoekers is geen succes en eist een steeds hogere menselijke tol.

Wat is resettlement? / Heylighen, Eef. - [S.l.]: Vluchtelingenwerk Vlaanderen, [s.a.]. - 23 p. URL: http://goo.gl/HP5HJm Vindplaats Antwerpen: ge 15 wati Wereldwijd zijn meer dan 40 miljoen mensen op de vlucht voor oorlog, geweld of vervolging. 80% vlucht naar een buurland of binnen hun regio. Ontwikkelingslanden vangen vier vijfde van de vluchtelingen wereldwijd op. België en andere Europese landen behoren tot de rijkste landen van de wereld en zouden meer kunnen doen om vluchtelingen wereldwijd te beschermen. Dit kan o.a. door vluchtelingen naar hier uit te nodigen. En dus mee te doen aan resettlement. Maar wat is resettlement juist? Hoe werkt

het? Hoe wordt bepaald welke vluchtelingen worden uitgenodigd? En hoe helpen wij hen hier verder een leven op te bouwen? In deze brochure geeft Vluchtelingenwerk een antwoord op al die vragen. We zijn deel van hun nieuw verhaal : een terugblik op de studiebegeleiding voor hooggeschoolde vluchtelingen van Vluchtelingenwerk Vlaanderen / Heylighen, Eef. - Brussel: Vluchtelingenwerk Vlaanderen, 2013. - 34 p. URL: http://goo.gl/HP5HJm Vindplaats Antwerpen: ge 15 wezi Dit boekje bevat fragmenten uit de voorbije negen jaar studiebegeleiding van Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Studeren en afstuderen als vluchteling is mogelijk, zo blijkt. Je vindt hier verhalen, tips, beschouwingen. Vooral de vluchtelingen zelf komen aan het woord. Dit boekje kan inspiratie bieden aan (potentiële) vluchtelingstudenten. Voor anderen kan het interessante lectuur zijn.



122

STATISTIEKEN

Vlaamse Migratie- en Integratiemonitor 2013 / Vanduynslager, Lieselot; Wets, Johan; Noppe, Jo; Doyen, Gerlinde. - Antwerpen: Steupunt Inburgering en Integratie, 2013. - 182 p.: 0,00 euro URL: http://goo.gl/4sNBuZ Vindplaats Antwerpen: ge 16 vlaa De Vlaamse migratie- en integratiemonitor 2013 is de eerste editie van een tweejaarlijks rapport dat administratieve en andere statistische gegevens over migratie- en integratieprocessen van vreemdelingen en personen van vreemde herkomst in Vlaanderen bundelt en duidt, binnen een Belgisch en Europees kader. Bovendien geeft de monitor ook

uitgebreide informatie over de omvang en de socio-economische positie van de groep personen van vreemde herkomst (niet-Belgen, 'nieuwe Belgen' en hun kinderen) in Vlaanderen.

Aanwinsten docAtlas januari-februari 2014

Documents

Transcript of Aanwinsten docAtlas januari-februari 2014