8/17/2019 Aantekeningen 29-11-15

http://slidepdf.com/reader/full/aantekeningen-29-11-15 1/4

In zijn boek Beeldtaal, fotograe als visuele communicatie stelt Ton Hendriks dateen foto eigenlijk niets meer is dan een plaatje met talloze tekens, directzichtbaar op de afbeelding of verborgen in de vorm. Die tekens samen vormen debetekenis van de foto.

Hierbij stelt hij dat die tekens telkens anders gelezen kunnen worden. De tijd encultuur waarin we leven bepalen de manier waarop wij foto’s interpreteren. okwijst hij op het belang van de leeftijd. !at voor een jongere een fantastische fotovan zijn popidool is, kan voor een bejaarde een onbeduidend plaatje zijn van eenonbekende. "

#en foto kunnen we als het ware lezen als een boek.

$ol fotograaf%De fotogra&sche handeling is tamelijk eenvoudig. 'aar met deze simpelehandeling gebeurt veel. (e maakt op dat moment een keuze uit vele mogelijke

tekens die de vertelkracht van de foto bepalen. )

*ebruik maken van*estalttheorie% aparte elementen benoemen

• !at zien we, welke vorm, structuur+

• Hoe komt het dat we zien en onderscheiden wat we zien+

• !at zijn de onderdelen van het beeld+emiotiek% de betekenis onder woorden brengen

• !at betekent wat we zien

• !elke s-mbolen herkennen we

• Hoe komt het dat we dat weten+'oderne retorica% reecteren op gevolgen voor de kijker.

• Hoe komt het dat dit beeld zo sterk werd

• !aardoor raken we geroerd, overtuigd+

Hoogleraar fotogra&e /rits *ierstberg van de #rasmus 0niversiteit $otterdam%1nderzoek naar de invloed van oorlogsfoto’s heeft zich beperkt tot beroemdefoto’s zoals het naakte 2ietnamese meisje dat vlucht voor een napalmaanval ende e3ecutie van een 2ietcongstrijder in de straten van aigon. Hoewel e3actecijfers ontbreken, denk ik dat dit soort foto’s wel degelijk een grote rol speelt bijde ontwikkeling van de publieke opinie. /actoren die de invloed van de foto

verder bepalen zijn onder meer de presentatie van de foto, de afmetingen en depositie in het nieuwsmedium. #en foto in kleur op een prominente plek op devoorpagina maakt meer indruk dan ergens achterin een krant. 2erder moetenkop4 en onderschrift de foto in een duidelijke conte3t plaatsen. ok factoren alsoplage en doelgroep van het medium spelen een rol% de impact is groternaarmate het afzetgebied en opleidingsniveau van de doelgroep hoger is5.

De 6ederlandse oorlogsfotograaf Teun 2oeten werkte onder meer in Irak,7fghanistan, 8iberia en ierra 8eone. Hij onderschrijft dat foto’s niet t9

" Ton hendriks beeldspraak blz.":

) Ton hendriks beeldspraak blz. ";

8/17/2019 Aantekeningen 29-11-15

http://slidepdf.com/reader/full/aantekeningen-29-11-15 2/4

shockerend mogen zijn. 1/oto’s kunnen aantrekken en afstoten. #en foto van eenstapel lijken stoot mensen af waardoor de foto zijn doel mist. Hoe gruwelijk hetook is, in zo’n geval is het beter om een huilende vrouw bij die stapel lijken tefotograferen. 'ensen kunnen zich dan proberen in te leven in het gevoel dat zo’nvrouw op dat moment heeft5.

 orlogsfotograaf Teun 2oeten, net terug uit 7fghanistan waar hij optrok met het7merikaanse leger% 1Deze vorm van verslaggeving staat eigenlijk haaks op het

 journalistieke principe van onafhankelijkheid en objectiviteit, maar gelet op hete3treme gevaar, is dit de enige mogelijkheid. 2oor de keuze gesteld% of g<<nfoto’s of foto’s die een conict van <<n kant belichten dient toch de voorkeur teworden gegeven aan het laatste. =olang je je als verslaggever maar blijftrealiseren dat een conict altijd twee kanten heeft5.

>met tranen in de ogen kun je niet scherpstellen’ ? @hilip (ones *riAth’s.>we moeten getuigen, dat is het doel van onze aanwezigheid hier’

&le%BBBC%B0sersBgebruikerBDownloadsBwerkstuk4fotogra&e4een4weergave4van4de4subjectieve4werkelijkheid.pdf 

https%BBdecorrespondent.nlB))EBHet4dilemma4van4de4gruwelijke4foto4met4het4dubbele4slachtoFerB;EG))GE4cf;;;#en icoonfoto dankt haar status niet aan zichzelf, maar aan degene die besluitdeze foto te publiceren en aan de mensen die vervolgens bepalen welke

betekenis deze foto voor hen krijgt’:

: 'artijn leppe blz. GE

8/17/2019 Aantekeningen 29-11-15

http://slidepdf.com/reader/full/aantekeningen-29-11-15 3/4

Daarnaast onderscheidt Jarthes verschillende betekenislagen in een foto.2olgens Jarthes krijgen tekens op een foto in principe altijd op twee niveausbetekenis% op een denotatief en een connotatief niveau. Het eerste heeftbetrekking op wKt er wordt afgebeeld en het tweede op het begrijpen welkeideeLn en waarden er worden gepresenteerd en wat de betekenis ervan is.

DenotatieHerkennen wat er wordt afgebeeld. (e kan alleen herkennen wat je al weetMvlaggen etc.N. berust op antropologische kennis% algemeen geldende kennis Ofop grond van objectieve kenmerken

Connotatiep denotatie is doorgaans niet veel discussie, op connotatie echter wel. Tweeniveaus% connotatie op cultureel niveau en connotatie op individueel niveau. pgrond van gedeelde waarden en op grond van persoonlijke waarden.

Het studium laat de intentie van de fotograaf zien, maar de kijkers ervaren dezeintentie als het ware andersomP de fotograaf heeft een idee en presenteert datvervolgens in een foto. De kijker ziet eerst de foto en moet vervolgens deze fotointerpreteren om de ideeLn en intenties achter de foto te vinden. G

professionele fotografen zoeken naar een beeldtaal die een groot publiek kaninformeren en beroeren.

•

Duane 'ichals% foto zonder conte3t, foto met conte3t.

> fotogra&e is een medium waarmee de fotograaf een verhaal vertelt aan dekijker. Jouwstenen voor dat verhaal zijn elementen uit de werkelijkheid. Defotograaf gebruikt ingrediLnten uit de wereld om zich heen, vastgelegd zoals hijze aantrof of volledig geLnsceneerd. Daarom kun je de foto niet zien als loutereen afbeelding van de werkelijkheid’ Ton Hendriks Jeeldspraak

http%BBwww.martijnkleppe.nlBblogBmaand4van4de4icoonfotosB

>spiegel met een geheugen’

liver !endell Holmes, essa- "Q;

> het oog van de geschiedenis’ 'athew Jrad-

G $oland Jarthes Camera 8ucida blz. )Q

8/17/2019 Aantekeningen 29-11-15

http://slidepdf.com/reader/full/aantekeningen-29-11-15 4/4