1

A Rocha Nederland

Jaarverslag 2013

Orchideeën op Schor Alteklein, Tholen. Na maaibeheer door A Rocha Zeeland in 2012 en 2013 is het aantal orchideeën verveelvoudigd.

2

Inleiding

Lokale groepen van A Rocha die natuurgebieden adopteren maken het verschil. Zeker in het leven

van telkens nieuwe vrijwilligers, die ontdekken dat het een mooie klus is om samen aan het werk te

gaan in de natuur. Vanuit hun geloofsovertuiging denken ze samen na over hoe ze zorgzaam kunnen

omgaan met Gods schepping.

Ook in de natuurgebieden zelf zie je mooie resultaten. Twee voorbeelden: in Zeeland stuitte de A

Rocha groep op het Schor Alteklein bij Tholen. Bekend om zijn orchideeën, die echter steeds meer in

de verdrukking kwamen. Na enkele keren maaien en verwijderen van opslag, steeg het aantal

rietorchissen tot boven de negenhonderd. Verder zijn honderden moeraswespenorchissen en zo’n

vijftig brede wespenorchissen de klinkende resultaten van het werk. ,,Een rijke zegen op ons werk’’,

zeggen de initiatiefnemers.

In Zwolle is de lokale A Rocha groep nauw betrokken bij het beheer en inventarisatie van de IJssel-

uiterwaarden bij Het Engelse Werk. De bever heeft hier zijn plek gevonden in een dichtbegroeid

gebied, dat echter moet wijken voor het project ‘Ruimte voor de rivier’. Daarmee verdwijnt het

leefgebied van de bevers. A Rocha Zwolle heeft het initiatief genomen voor het planten van een

‘beverbos’ iets verderop, zodat er voor deze bijzondere dieren geschikt leefgebied blijft.

In dit jaarverslag geeft A Rocha Nederland een terugblik op het jaar 2013. Een jaar waarover nog

meer mooie verhalen te vertellen zijn. We delen ze graag met u. En natuurlijk geven we ook inzicht in

de zakelijke en financiële gegevens. Zodat u als vrijwilliger, donateur, belangstellende en sponsor

weet hoe we met uw inzet en giften zijn omgegaan.

Embert Messelink Directeur A Rocha Nederland

3

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Missie 4 Hoofdstuk 2: Lokale groepen 6 Hoofdstuk 3: Projecten 11 Hoofdstuk 4: Climate Stewards 14 Hoofdstuk 5: Organisatie en financieel draagvlak 16 Hoofdstuk 6: Vooruitblik 17 Hoofdstuk 7: Financieel verslag A Rocha Nederland 20 Colofon 24 Comité van Aanbeveling 25 Samenvatting Stichtingsgegevens A Rocha Nederland 26

4

Hoofdstuk 1: Missie A Rocha Nederland

A Rocha Nederland is een beweging van christenen die vanuit hun geloof zorgen voor Gods

schepping en anderen inspireren om de natuur te waarderen en te beschermen. Inspireren door te

doen dus. We zijn dienstbaar aan de samenleving door praktische inzet op het gebied van

natuurbeheer, -onderzoek en –educatie. In de kerken dragen we uit dat de zorg voor de schepping

onlosmakelijk is verbonden met het leven met God. Zo betrekken we de kerken van binnenuit bij

natuurbehoud en zorg voor de aarde.

A Rocha wil een bijdrage leveren aan het herstel van de schepping, in het perspectief dat God zelf de

schepping draagt. In een wereld die Hij met liefde heeft gemaakt, eren we Hem door zijn schepping

te onderhouden en bewaren. We doen dat omdat we zijn geraakt door alles wat Hij heeft geschapen:

we genieten ervan, verwonderen ons en vieren het leven met Hem en zijn schepping.

A Rocha werkt in een wereld die aangetast is. De manier waarop we leven brengt grote schade toe

aan onze medeschepselen, aan het milieu en aan het klimaat. Die schade treedt wereldwijd op. Het

proces om tot een duurzame manier van leven te komen, kan niet dicht genoeg bij huis beginnen. In

de zorg voor de lokale leefomgeving tonen we betrokkenheid bij die aangetaste schepping. De

projecten zijn tekenen van hoop. Ze illustreren onze verwachting van een wereld die hersteld zal

worden en waarvoor we ons hier en nu inzetten.

Augustus 2013: A Rocha Natuurweek op Landgoed Eerde van Natuurmonumenten.

5

Ook bij de wereldwijde dimensie van natuur-, milieu- en klimaatproblematiek voelt A Rocha

Nederland zich betrokken. Door betrokkenheid bij bosaanplant in Ghana, door CO₂ -compensatie en

door het uitzenden van (jonge) vrijwilligers en mensen met expertise naar andere natuurprojecten,

leveren we in samenwerking met A Rocha partners over de grens een bijdrage aan een zorgzame

omgang met de schepping.

In Nederland vormt A Rocha een netwerk van lokale groepen, die vanuit de christelijke gemeenschap

natuurgebieden adopteren en er zorg voor dragen. Deze gebieden zijn in eigendom van

natuurorganisaties, private landgoederen of soms ook boerenland. Door natuurwerkdagen met een

inspirerend karakter betrekt A Rocha een groeiend aantal mensen bij natuurbeheer en bij duurzaam

leven. Met tal van andere activiteiten versterken we de band tussen geloof, de lokale gemeenschap

en natuurbehoud: hagenpreken, gezamenlijke maaltijden, verschillende soorten excursies en

workshops. We laten mensen bij voorkeur erváren wat ons drijft. We kiezen voor een warme en

persoonlijke contacten tijdens alle activiteiten, waarin mensen hun eigen waarden en inspiratie

kunnen herkennen of ontdekken.

Inbedding

A Rocha is een christelijke natuurbeschermingsorganisatie. De naam A Rocha is Portugees en

betekent ‘de rots’. Het verwijst naar de locatie van het eerste natuurbeschermingscentrum in

Portugal. Inmiddels werkt A Rocha in 19 landen wereldwijd. De vijf uitgangspunten van A Rocha zijn:

CHRISTIAN: De grondslag van alles wat we doen, is ons Bijbelse geloof in de levende God, die de

wereld maakte en liefheeft, en de zorg over zijn schepping aan de mensen heeft toevertrouwd.

CONSERVATION: We doen onderzoek met het oog op bescherming en herstel van de natuur.

Daarnaast vinden we natuureducatie - voor jong en oud - van groot belang.

COMMUNITY: We willen vanuit onze toewijding aan God en aan de hele schepping goede relaties

opbouwen met elkaar en met de mensen in onze leefomgeving.

CROSS-CULTURAL: We gaan, lokaal en wereldwijd, uit van de inzichten en vaardigheden van

verschillende culturen.

COÖPERATION: We werken samen met tal van andere organisaties en individuen met wie we de zorg

voor een duurzame wereld delen.

Statutair heeft A Rocha Nederland ten doel: ‘Zich inzetten voor een zorgvuldige omgang met de

gehele schepping door educatie, onderzoek, beheer en natuurontwikkeling te faciliteren, uit te

voeren of te doen uitvoeren. Het werkgebied van de stichting omvat Nederland. Indien daar

aanleiding toe bestaat kunnen vanuit de Stichting A Rocha Nederland ook projecten buiten

Nederland worden ondersteund.’

6

Hoofdstuk 2: Lokale groepen

A Rocha Nederland bestaat uit een groeiend netwerk van groepen die vanuit de lokale christelijke

gemeenschap natuurgebieden adopteren. In samenwerking met de eigenaar werken ze aan

natuurbeheer en –ontwikkeling, inventariseren ze vogels en planten en organiseren ze tal van

activiteiten op het gebied van bezinning en educatie.

Deze groepen hebben in 2013 een kleine honderd activiteiten georganiseerd, waarvan ruim zestig

natuurwerkdagen. Via twee hagenpreken (Zwolle en Amersfoort) werden honderden mensen uit de

lokale christelijke gemeenschap vanuit de Bijbel geïnspireerd om zorgzaam om te gaan met de

schepping. Ook maakten ze hierdoor kennis met het werk van de lokale groepen. Via enkele

tientallen excursies en (verwonder)wandelingen werden mensen meegenomen in de door A Rocha

geadopteerde gebieden. Een greep uit

de andere activiteiten: een lezing van

weerman en meteoroloog Reinier van

den Berg voor A Rocha Gelderse Poort

trok een kleine honderd

belangstellenden. A Rocha Amersfoort

organiseerde een duurzaamheidscafé

over de gierzwaluw in de stad met 50

geïnteresseerden. In Zwolle werden

insectenhotels gebouwd ter versterking

van de biodiversiteit in achtertuinen en

A Rocha Heuvelrug nam mensen mee

de natuur in voor een fotoworkshop

van twee dagdelen.

Nieuwe groepen

In Enschede en Ede-Bennekom zijn in 2013 nieuwe A Rocha groepen gevormd. Na verschillende

brainstorms en overleg met relevante partijen zijn aan het einde van het jaar voor beide groepen

adoptiegebieden in zicht. A Rocha Enschede gaat aan de slag in het Aamsveen, een waardevol

veengebied tegen de Duitse grens. A Rocha Ede-Bennekom adopteert een voormalig defensieterrein,

dat nu in handen is van de gemeente Ede. Doordat dit gebied niet vrij toegankelijk is en het enige

halfopen terrein in een bosachtige omgeving is, kent het gebied bijzondere natuurwaarden. Onder

andere de zandhagedis doet het er goed.

Beide nieuwe groepen hopen begin 2014 voor het eerst daadwerkelijk de handen uit de mouwen te

steken in de nieuwe gebieden.

Bestaande groepen

* A Rocha Gelderse Poort heeft zich verbonden aan het private Landgoed Huis Sevenaer. Al jaren

zetten de vrijwilligers zich elke eerste zaterdag van de maand in om dit waardevolle en kleinschalige

Gans anders

In 2013 organiseerde A Rocha Zwolle een veelbesproken

ganzenproeverij onder de noemer ‘Gans anders’. Deelnemers

konden proeven van een smakelijk bereide gans. Ja, een

geschoten gans… De vraag was dan ook: kun je genieten van

het mooie van de schepping als je het opeet? Sterker nog: is

het zelfs een bijdrage aan natuurbehoud als je een gans

opeet? Want de toename van ganzen in Nederland is enorm,

steeds meer concurreren ze bijvoorbeeld met weidevogels.

Conclusie van de avond was: waarom eten we niet meer

gans in Nederland ? Het is heerlijk, eerlijk vlees en bovendien

leveren we dan een nuttige bijdrage aan de bestrijding van

de ganzenoverlast.

7

stukje cultuurlandschap – gelegen tegen het hart van Oud-Zevenaar - in stand te houden. De

boomgaarden worden gemaaid, de appels geplukt, de houtwallen onderhouden en nieuwe hagen

gecreëerd.

* A Rocha Zwolle is vooral actief in de IJssel-uiterwaarden bij Het Engelse Werk, in bezit van

Staatsbosbeheer. Dit is onder andere het leefgebied van enkele bevers. Hun voortbestaan hier is

echter niet zeker, omdat veel bosschages in het kader van het project ‘Ruimte voor de rivier’ zullen

verdwijnen. A Rocha Zwolle heeft iets verder op een kersvers ‘beverbos’ geplant en zet zich zo in om

dit bijzondere dier te behouden. Verder brengt A Rocha Zwolle de flora van het gebied jaarlijks in

kaart en worden maaiwerkzaamheden uitgevoerd om de diversiteit aan planten te ontwikkelen.

* A Rocha Amersfoort werkt op het private Landgoed Den Treek-Henschoten en Landgoed Coelhorst

van Natuurmonumenten.

Augustus 2013: hagenpreek, georganiseerd door A Rocha Amersfoort op Landgoed Coelhorst van

Natuurmonumenten met ruim honderd belangstellenden. Foto: Sjoerd Mouissie.

De afgelopen jaren heeft A Rocha Amersfoort zich op Landgoed Den Treek met name ingezet op het

vlak van heidebeheer (open houden van de heide – belangrijk voor boomleeuwerik, roodborsttapuit,

zandhagedis, heidevlinder) en het knotten van wilgen aan de oostkant van het landgoed. Op

8

Coelhorst zet A Rocha zich in voor het behoud van de historische lanen, houtwallen en de oude

hoogstamboomgaard. Ook zijn alle broedvogels in kaart gebracht, iets dat A Rocha Amersfoort de

komende jaren zal herhalen.

* A Rocha Heuvelrug is verbonden aan de private landgoederen Prattenburg en De Laan aan de rand

van Veenendaal. In de afgelopen jaren zijn er geregeld bomen aangeplant, bijvoorbeeld inheemse

eiken die de plaats innemen van Amerikaanse eiken. Een investering in biodiversiteit: op een

Amerikaanse eik leven zo’n dertig soorten insecten, op een Hollandse zomereik wel driehonderd

insecten. Verder heeft A Rocha Heuvelrug een oude wildwal herstel, heideveldjes beheerd en wilgen

geknot.

* A Rocha Groene Hart werkt vanuit Gouda en heeft het gebied De Stolwijkse Boezem van het Zuid-

Hollands Landschap geadopteerd.

December 2013: A Rocha Groene Hart na een natuurwerkdag in adoptiegebied De Stolwijkse Boezem

van het Zuid-Hollands Landschap.

In het belang van onder andere planten (dotter, gele lis, koekoeksbloem, scherpe boterbloem en

veldzuring) en rietvogels (rietgors, rietzanger en kleine karekiet) werkt A Rocha Groene Hart geregeld

9

aan maaibeheer, afvoeren van overjarig riet en snoeiwerkzaamheden. In de Roodnat-eendenkooi

wordt eens per jaar geassisteerd met het knotten van bomen en het schonen van de sloten.

* A Rocha Zeeland is actief op verschillende locaties. Op het kleinschalige Landgoed Molenhoek bij

Oostkapelle wordt gewerkt aan natuurbeheer. Jaarlijks is A Rocha Zeeland ook actief op het Schor

Alteklein op Tholen, waar een bijzondere orchideeënvegetatie is. Dankzij maaien en afvoeren van het

maaisel hebben moeraswespenorchis, rietorchis en brede wespenorchis zich fors uitgebreid.

* A Rocha Deventer heeft zich ontfermd over De Slenk, een 7 hectare groot stuk schraalgrasland van

de Stichting IJssellandschap in Het Oostermaet bij Lettele. Dit gebied is jarenlang zeer zorgvuldig

beheerd door de KNNV-afdeling in Deventer. A Rocha Deventer levert nu op verzoek de nodige

ondersteuning. Het plaggen, zagen en maaien is goed geweest voor schaarse insectensoorten als

aardbeivlinder en kleine ijsvogelvlinder.

November 2013: jeugd natuuractie. A Rocha Deventer zet 15 jongeren aan het werk met herstel oude

eendenkooi op Landgoed Oostermaet.

* A Rocha Assen heeft nog geen eigen gebied geadopteerd. Eens per jaar haakt A Rocha Assen aan bij

een bestaande natuurwerkdag om die te ondersteunen.

10

Verder bouwen

A Rocha ziet hoe lokale groepen zich de afgelopen jaren verder ontwikkelen en een steeds breder

spectrum aan activiteiten aanbieden. Ook de komst van twee nieuwe groepen is een aanwinst. A

Rocha wil de komende jaren groepen blijven ontwikkelen om ook waar nodig en nuttig vanuit de

christelijke gemeenschap een extra bijdrage aan natuurbehoud te leveren.

Maart 2013: uitwisseling, inspiratie en leren over natuurbeheer op vrijwilligersconferentie van A

Rocha Nederland in Lettele.

11

Hoofdstuk 3: Projecten

A Rocha Nederland ondersteunt de lokale groepen met uitwisseling over best practices, inspiratie

vanuit het christelijke geloof, brainstorms over vernieuwende ideeën, enzovoorts. Daarnaast heeft A

Rocha Nederland een aantal projecten die soms ondersteunend zijn voor lokale groepen en daar

soms ook los van staan.

Nieuw in 2013: A Rocha Pro

A Rocha Pro is in 2013 van start gegaan als een netwerk voor christenen die professioneel in de

natuur werken, van boswachters met uitvoerende taken tot ambtenaren en mensen op

beleidsmatige functies bij natuurorganisaties. Een of twee keer per jaar is er een

netwerkbijeenkomst met een spreker en aandacht voor lokale natuurwaarden op de plek van de

bijeenkomst.

De eerste netwerkbijeenkomst was op 14 juni 2013 aan de Reeuwijkse Plassen. Sprekers waren

voorzitter Jan van der Stoep van A Rocha (Natuurbeheer en christelijk geloof: twee gescheiden

werelden?' en Dick Bal, werkzaam bij de programmadirectie Natura 2000 van het Ministerie van

Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (‘De uitdagingen voor verbetering van natuurkwaliteit in

de komende jaren´). Het programma werd door de ruim vijftig aanwezigen zeer gewaardeerd.

Nieuw in 2013: A Rocha Themapakket

‘What a wonderful world’ is de naam van het themapakket dat A Rocha in 2013 beschikbaar stelde

voor kerken in Nederland. Een gratis digitaal pakket dat onder andere een preekschets, studievragen,

liederen en gebeden, kindermateriaal en praktische tips bevat. Kerken kunnen aan de hand van dit

pakket een dienst over schepping invullen, bijbelstudiegroepen kunnen ermee aan de slag om zich te

verdiepen in de relatie geloof en natuurbehoud.

Deze pakketten werden in het verleden gemaakt door het intussen opgeheven Christelijk Ecologisch

Netwerk. A Rocha heeft dit initiatief nieuw leven ingeblazen. Het themapakket ‘What a wonderful

world’ is in 2013 ruim achthonderd keer van de website gedownload.

In de loop van 2013 is het tweede themapakket opgestart onder de noemer ‘Stad in bloei’. Het

themapakket is gemaakt in samenwerking met de Evangelische Alliantie. Het nieuwe pakket is mede

gefinancierd door het Platform Diaconale Samenwerking van drie gereformeerde kerken: CGK, NGK

en GKV.

Vrijwilligers buitenland

A Rocha Nederland is zendorganisatie in het kader van Youth in Action. Jonge vrijwilligers krijgen met

dit programma financiering om gedurende kortere of langere tijd een periode elders in Europa

werkervaring op te doen en een andere cultuur te leren kennen. De jongeren zien deze ervaring als

een verrijking van hun leven. Ze werken, met vallen en opstaan, aan hun persoonlijke ontplooiing en

kijken terug op een leerzame ervaring.

A Rocha Nederland kan elk jaar enkele gelukkigen plaatsen in onder andere A Rocha centra in

Europa. In 2013 hebben verschillende jongeren contact met A Rocha opgenomen. Dat leidde tot

gesprekken met vier belangstellenden, van wie er twee geplaatst zijn. De ene voor een jaar bij

12

partnerorganisatie A Rocha Portugal, de ander voor vier maanden op een biologisch boerenbedrijf,

ook in Portugal.

Voorjaar 2013: vrijwilliger Lieske de Wilde actief voor A Rocha Portugal met voorbereidingen van vogels ringen. Foto: Anne Charlotte Kinn.

Het programma Youth in Action loopt eind 2013 af. Daarvoor in de plaats is Erasmus+ gekomen. Dit

programma loopt van 2014 - 2020 en het huidige vrijwilligersprogramma heeft hierbinnen een plaats

gekregen. Uiteraard zorgt A Rocha Nederland ervoor dat de accreditatie geldig blijft, zodat

vrijwilligers uitgezonden kunnen blijven worden.

A Rocha Natuurweken

De A Rocha Natuurweken waren in 2013 op de vaste stek van de afgelopen jaren: Landgoed Eerde

van Natuurmonumenten. De samenwerking met Natuurmonumenten is alle jaren uitstekend. Ook dit

jaar zijn in totaal ruim 50 vrijwilligers tien ochtenden aan de slag gegaan met snoeien, zagen,

heidebeheer en verwijderen van exotische struiken. In combinatie met kamperen, gezamenlijke

vieringen en maaltijden een mooie ervaring en een bijzondere bijdrage aan de natuur op Eerde.

13

A Rocha Natuurreizen

In samenwerking met Amarant Reizen biedt A Rocha jaarlijks een aantal natuurwandeling en/of –

reizen aan. In 2013 sprongen de volgende activiteiten in het oog: vier seizoenenwandelingen, een

vijfdaagse natuurwandeling over de Sallandse Heuvelrug en een wandeling door de polders en

moerassen van het Groene Hart. Amarant Reizen is daarnaast al jaren partner in het

klimaatprogramma Climate Stewards van A Rocha: de CO₂ van alle reizen van Amarant wordt

gecompenseerd door bosaanplant.

Conferentie over groeistrategie A Rocha

In juni 2013 participeerde A Rocha Nederland in een Europese conferentie over de groeistrategie van

A Rocha wereldwijd. In Zuid-Frankrijk kwamen afgevaardigden van alle Europese A Rocha landen en

van het klimaatprogramma Climate Stewards bijeen. De Nederlandse inbreng kenmerkte zich door

een pleidooi voor een zo plat mogelijke organisatie met veel verantwoordelijkheden voor nationale A

Rocha-organisaties. Verder ziet Nederland kansen voor bilaterale samenwerking tussen A Rocha

landen.

Samenwerking A Rocha Kenia

Vanaf december 2013 wonen Jaap en Esther Gijsbertsen uit Nederland met hun kinderen op het

Mwamba-centrum van A Rocha Kenia. Jaap coördineert en stroomlijnt daar het komende jaar de

natuurbeschermingsprogramma’s, Esther heeft een taak in de organisatie en gastvrijheid op het

centrum. A Rocha Nederland is nauw betrokken bij hun missie en geeft support op praktisch vlak.

Social media

A Rocha Nederland en verschillende lokale A Rocha-groepen weten de social media steeds beter te

vinden. Vanaf 2013 delen ze hun ervaringen en resultaten geregeld op hun Facebook-pagina’s en via

Twitter. Door te communiceren via deze kanalen bereiken ze steeds nieuwe groepen mensen met

activiteiten en achterliggende inspiratie.

14

Hoofdstuk 4: Climate Stewards

Climate Stewards zet via A Rocha Ghana op kleine schaal boomaanplantprojecten op in Midden-en

Noord-Ghana en beheert deze. Het gaat bij die projecten om opslag van koolstof, het verbeteren van

de lokale economie en herstel van biodiversiteit. De projecten bieden werkgelegenheid, stabiliteit en

verbetering van ecosysteem. Ook zorgen ze voor minder erosie, bescherming van stroomgebieden,

schaduw voor gewassen, habitat voor wilde dieren, duurzame brandstof- en houtproducten,

voedingsproducten en veevoeder. Een ander doel van het programma is het creëren betrokkenheid,

integratie en onderwijs van belanghebbenden in leren omgaan met situaties als gevolg van

klimaatverandering.

Nederlandse individuen, organisaties en bedrijven compenseren hun CO₂ door op

www.climatestewards.nl via de calculator te berekenen hoeveel CO₂ zij door vliegtuig, auto of

huishoudelijk verbruik van fossiele brandstoffen hebben uitgestoten. Dat levert een bedrag op voor

te planten bomen, dat kan worden overgemaakt op rekening van Climate Stewards.

Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en activiteiten van Climate Stewards

februari

3 minuten pitch op laatste netwerkdag van de Noach Alliantie om Climate Stewards

naamsbekendheid te geven bij alle aangesloten organisaties, zoals CDA, CGMV, ForumC, ICCO, Kerk

in Actie, Oikos, Raad van kerken, Tear, TTT, WI CU e.a.

juni – december

Veraniek Veldstra heeft als stagiair voor Climate Stewards een literatuur onderzoek gedaan naar

markt voor opslag van koolstof uit CO₂ georganiseerd door vrijwilligersorganisaties: “Climate

Stewards and the Voluntary Carbon Market”. Het rapport is in het Engels gepubliceerd, omdat vooral

Climate Stewards UK er mee aan de slag gaat ondersteund door Climate Stewards NL. De behandelde

vragen zijn:

Is er een toekomst voor een dergelijke markt? Wat zijn de trends en verwachtingen van de vraag

naar CO₂-compensatie? Wat is de stand van zaken in Ghana, welke activiteiten moeten daar worden

ontplooid en welke andere landen komen in aanmerking voor boomaanplantprojecten? Hoe moet

Climate Stewards haar fonds besteden? En wat is een redelijke prijs voor CO₂-compensatie en

koolstofopslag in bomen, of wat is een redelijke prijs per boom inclusief onderhoud en beheer van

plantages? Uitkomsten van dit onderzoek zijn van belang voor beleid voor 2014 en volgende jaren.

september

Ondersteuning van de Ghana-reis door Climate Stewards UK met als doel de verantwoordelijkheid

van A Rocha Ghana te weten te komen met betrekking tot financiering, inrichting en beheer van de

boomaanplantprojecten, alsmede plannen voor 2014 – 2018 te maken. Het is van groot belang voor

Climate Stewards dat er als vervolg op de financiering van boomaanplantprojecten rapportages

worden gemaakt over de inzet van de financiële middelen en de opslag van koolstof in bomen. De

uitkomst vertaalt zich naar beleid voor de periode 2014 – 2018, verbeterde rapportages en een

15

toetsing van de relatie tussen de planning en realisatie van opslag van koolstof, CO₂-calculator en

groei van bomen (opslag van koolstof).

Amarant Reizen

Amarant Reizen heeft de CO₂-uitstoot van het vervoer van haar gerealiseerde reisprogramma 2013

geheel gecompenseerd via Climate Stewards. Het betrof allemaal groepsreizen met eigen vervoer,

trein en vliegtuig.

Plantage van Climate Stewards in Larabanga, Ghana.

16

Hoofdstuk 5: Organisatie en financieel draagvlak

A Rocha Nederland is een stichting met een halftime directeur en ruim zeventig vrijwilligers. Zij

vormen de kernteams van de lokale initiatieven en/of assisteren met landelijke taken. Aan de hand

van kwartaalrapportages legt de directeur verantwoording af over bereikte doelen en financiën aan

het bestuur van de stichting. Daarnaast legt de directeur twee keer per jaar verantwoording af aan

de landenmanager van A Rocha Internationaal.

Het klimaatprogramma Climate Stewards valt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van A

Rocha Nederland en van de directeur van Climate Stewards Internationaal.

Het werk van A Rocha Nederland is mogelijk door de financiële bijdragen van donateurs, een

persoonlijke vriendenkring van de directeur, een bijdrage van A Rocha Internationaal en enkele

subsidies. Projecten als de natuurweken en de netwerkbijeenkomsten van A Rocha Pro bedruipen

zich financieel door een bijdrage van de deelnemers.

De bijdrage van A Rocha Internationaal is een subsidie in het kader van leiderschapsontwikkeling.

Deze is in 2013 voor de derde en laatste keer verstrekt. Vanaf 2014 moet A Rocha Nederland

financieel op eigen benen verder. De afgelopen jaren is hard gewerkt aan de fondsenwerving.

Vooruitkijkend naar 2014 lijkt het erop dat de jaarcijfers een beperkt gat zullen laten zien.

Het aantal donateurs van A Rocha groeit gestaag mee met de bekendheid en het aantal lokale

groepen in het land. In 2013 steeg het aantal donateurs tot 350. Het aantal vrijwilligers – van wie

velen ook financieel bijdragen – steeg met de komst van nieuwe groepen in Enschede en Ede-

Bennekom tot rond de zeventig.

A Rocha heeft met behulp van twee subsidies van het programma Goen en Doen van het Ministerie

van Economische Zaken in 2013 geïnvesteerd in kennis van de vrijwilligersgroepen. Tijdens een

landelijk vrijwilligersweekend met 35 aanwezigen werd een college over verschillende visies op

natuurbeheer verzorgd, als ook een training op het gebied van communicatie door lokale groepen.

Daarnaast is er een update gemaakt van het Handboek A Rocha Lokaal, waarin lokale groepen alle

informatie vinden voor de opzet en ontwikkeling van een lokaal initiatief.

17

Hoofdstuk 6: Vooruitblik

A Rocha Nederland heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een netwerk van lokale groepen die

geïnspireerd door hun geloof en met behulp van hun kerkelijke netwerk natuurgebieden adopteren

en ervoor zorgen. De missie is helder, de werkwijze staat. Er is nu een tiental lokale groepen, veelal

met langdurig betrokken vrijwilligers. De komende drie jaar willen we dit netwerk sterker maken

voor de toekomst en investeren in het betrekken van nieuwe vrijwilligers (jongeren!), variatie in

activiteiten en uitbreiding met enkele nieuwe groepen.

Vanuit het praktische werk wil A Rocha in de Nederlandse kerken de boodschap van betrokkenheid

bij en verantwoordelijkheid voor de schepping sterker laten klinken, onder andere door het

uitbrengen van een jaarlijks themapakket voor kerken. Voorwaarde voor dit alles is dat A Rocha

Nederland financieel en organisatorisch (sterkere structuur met taakgroepen) sterker wordt. Na een

aantal jaren van financiële steun door A Rocha Internationaal, zal A Rocha Nederland vanaf 2014

geheel op eigen benen moeten staan.

Voor de komende drie jaar wil A Rocha werken aan de volgende hoofddoelen:

a. Versterken van het netwerk van de huidige A Rocha groepen

b. Breedte christelijk Nederland bereiken door betere pr en marketing, strategische samenwerking

en nieuwe thema’s

c. Financiële en organisatorische stabiliteit

a. Versterken van het netwerk van de huidige A Rocha groepen

A Rocha draagt actief bij aan zorg voor de schepping in natuurgebieden. De lokale groepen zijn vaak

maandelijks aan de slag in natuurgebieden met praktisch beheer en sporadisch ook monitoring van

broedvogels en vegetatie. Zo werkt A Rocha Gelderse Poort iedere eerste zaterdag van de maand op

Landgoed Huis Sevenaer in het onderhoud van waardevolle landschapselementen als houtwallen. De

natuurwaarden van dit ecologisch waardevolle gebied worden daardoor in stand gehouden. De

afgelopen jaren heeft A Rocha Gelderse Poort ook een broedvogelinventarisatie uitgevoerd. Verder

organiseert deze groep allerlei activiteiten als excursies, kinderactiviteiten, lezingen en meditatieve

wandelingen. Een aantal andere groepen richt zich voornamelijk op de natuurwerkdagen.

* A Rocha streeft de komende jaren naar verdere variatie in activiteiten, om een groot publiek aan te

spreken. Een mooi voorbeeld zijn hagenpreken rond het thema schepping, die door A Rocha Zwolle

en A Rocha Amersfoort zijn gehouden. In inhoud, kwaliteit en omvang van deze activiteiten wil A

Rocha de komende drie jaar verder investeren.

* We hebben ontdekt dat het goede strategie is om vanuit lokale groepen nieuwe initiatieven te

starten. Dat proces stimuleert A Rocha de komende jaren: lokale groepen gaan jaarlijks 2 (kerkelijke)

groepen uit naburige plaatsen betrekken bij hun activiteiten.

* We zoeken de komende jaren naar een project dat sterk inzet op nieuwe kansen voor een

bedreigde soort, bijvoorbeeld in het agrarisch gebied.

18

* Lokale groepen ontwikkelen een breder scala aan activiteiten, die zeker twee keer per jaar het

karakter hebben van ‘vieren’ en ‘geloven’.

* A Rocha zet een creatieve actie op touw om erachter te komen waar nieuwe vrijwilligersgroepen

nodig zijn.

* De kwaliteit van communicatie door lokale groepen wordt versterkt door het investeren in een

gezamenlijk mailsysteem en het stimuleren van het gebruik van social media. Ook wordt er gewerkt

aan een nieuwe website / webcommunity

b. Breedte van christelijk Nederland bereiken door betere pr en marketing, strategische

samenwerking en nieuwe thema’s

Het praktische werk van A Rocha heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Vanuit dat werk

willen we de komende drie jaar onze boodschap van zorgzaam leven met de schepping sterker in de

kerken laten klinken.

* In 2012 maakte A Rocha een eerste digitaal en gratis beschikbaar themapakket voor kerken, dat

meer dan 800 keer is gedownload. Een dergelijk pakket gaan we jaarlijks uitbrengen en breed onder

de aandacht brengen.

* We gaan lokale groepen stimuleren om de christelijke gemeenschap sterker te betrekken bij de

lokale leefomgeving (bij natuur dicht bij huis, maar ook bijvoorbeeld bij lokaal geteeld voedsel).

* A Rocha Nederland gaat een vernieuwd programma ontwikkelen voor kerken / kringen die zich

willen verdiepen in onze relatie met natuur / schepping.

* A Rocha gaat een of twee vormen van ‘A Rocha light’ ontwikkelen om een breder publiek in staat te

stellen zich praktisch in te zetten voor natuurbehoud.

* A Rocha Pro – netwerk voor christenen die professioneel werkzaam zijn in natuur – wordt een

zelfstandig draaiende groep binnen A Rocha, die minimaal twee netwerkmomenten per jaar

organiseert.

* Het klimaatprogramma Climate Stewards benadert christelijke organisaties om partnerschappen

aan te gaan en zo ook hun achterban te bereiken met informatie over klimaatbewust leven.

c. Financiële en organisatorische stabiliteit bereiken

A Rocha is een vrijwilligersorganisatie met een halftime directeur. De afgelopen jaren heeft A Rocha

Internationaal het werk in Nederland financieel ondersteund, maar vanaf 2014 moet A Rocha

Nederland financieel op eigen benen staan. Zowel organisatorisch als financieel zijn er investeringen

in de organisatie nodig om een stabiele en toekomstbestendige beweging te zijn.

* Jaarlijks houden we een creatieve actie om donateurs te werven, bijvoorbeeld door een gratis

natuur-experience aan te bieden voor nieuwe donateurs.

19

* A Rocha investeert in zo zelfstandig mogelijk draaiende lokale groepen en themagroepen door

werving van meer vrijwilligers.

* toewerken naar coördinatie van A Rocha Nederland in teamverband.

* A Rocha verkrijgt uiterlijk in 2015 een financieel keurmerk.

* A Rocha gaat investeren in nieuwe vormen van binding (van donateur- naar klantmodel)

20

Hoofdstuk 7: Financieel verslag A Rocha Nederland Verkorte staat van baten en lasten

Toelichting op staat van baten en lasten:

1. Toelichting baten - De schenkingen aan A Rocha laten een stijging zien ten opzichte van 2012. Dit is te verklaren uit het toegenomen aantal donateurs en leden van het persoonlijke vriendenteam van de directeur van A Rocha. Via collecten en bedrijven werd in 2013 minder ontvangen dan in 2012. - De subsidie van A Rocha Internationaal voor de ontwikkeling van leiderschap bij A Rocha Nederland wordt in drie jaar afgebouwd. In 2013 ontving A Rocha Nederland nog 11.545 euro. Dit is het laatste jaar dat deze bijdrage wordt ontvangen. - In 2013 waren er geen bijzondere acties die extra inkomsten genereerden. De hoge bedragen hiervoor in 2012 hebben betrekking op de internationale A Rocha conferentie die in dat jaar in Nederland werd georganiseerd. - De inkomsten van projecten (belangrijkste Natuurweken, A Rocha Pro-netwerkbijeenkomst, themapakket voor kerken en vrijwilligersconferentie) waren vrijwel voldoende om al deze projecten te kunnen bekostigen.

2013 2013 2012Actueel Begroting Actueel

Schenkingen 31.264 35.500 29.837

Subsidie ARI 11.545 11.477 17.228

Acties - 2.500 26.111

Projecten 10.547 5.500 6.231

Diversen 369 1.500 1.152

ONTVANGSTEN 53.725 56.477 80.560

Nieuwsbrief -4.716 -4.500 7.507-

Personeelskosten -24.771 -23.000 19.643-

Beheer en administratiekosten -4.180 -4.500 3.989-

Acties -1.559 -500 25.592-

Projecten -11.632 -11.000 8.840-

Contributie ARI -1.600 -2.000 1.400-

Diversen -2.159 -2.500 1.950-

UITGAVEN -50.618 -48.000 -68.922

PER SALDO 3.107 8.477 11.638

Jaar

21

2. Toelichting lasten - De kosten voor de nieuwsbrieven vallen lager uit dan in 2012, omdat een speciale campagnenieuwsbrief van A Rocha toen eenmalig in een tienvoudige oplage is gedrukt. - De personeelskosten vallen hoger uit omdat de betaling van de pensioenpremie in 2012 net buiten het boekjaar viel. In 2013 viel die premie in het boekjaar. Tevens ontvangt de directeur per 2013 een onkostenvergoeding van 100 euro per maand. - Als vuistregel bedraagt de contributie aan A Rocha Internationaal tien procent van de algemene, niet-projectgebonden, inkomsten.

3. Conclusie A Rocha Nederland heeft het boekjaar met een positief resultaat afgesloten. Voor 2014 ligt de uitdaging om financieel geheel op eigen benen te staan. Ook met extra inspanningen op het gebied van fondsenwerving zal 2014 naar verwachting een beperkt negatief resultaat van enkele duizenden euro’s opleveren. A Rocha streeft naar een sluitende begroting, maar de financiële reserves zijn voldoende om een beperkt negatief resultaat op te vangen. A Rocha streeft naar een continuïteitsreserve van een jaar.

Volledige jaarrekening Op verzoek kan de volledige jaarrekening bij de Stichting A Rocha Nederland worden opgevraagd via nederland@arocha.org.

22

Balans Stichting A Rocha Nederland per 31 december 2013

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

ACTIVA

Vaste Activa

Gebouwen en terreinen -€ -€

Inventaris -€ -€

-€ -€

Vlottende activa

Vorderingen en overlopende activa -€ -€

Liquide middelen 60.133€ 46.386€

60.133€ 46.386€

Totaal 60.133€ 46.386€

Liquide middelen:

Voor zowel 2012 als 2013 betreft dit het saldo van de spaarrekening en de betaalrekening

De stijging ten opzichte van 2012 (+€ 13.747) bestaat uit:

- Resultaat van 2013 3.107

- Saldo vooruitontv. (= gelijk aan kortl schulden) 10.073

- Ontvangen rente 2012 567

13.747€

20122013

PASSIVA

Reserves

Vrij besteedbaar 50.061€ 44.386€

Vastgelegd vermogen -€ -€

50.061€ 44.386€

Langlopende schulden -€ -€

Kortlopende schulden en

overlopende passiva 10.073 2.000€

Totaal 60.133€ 46.386€

Kortlopende schulden (vooruitontvangsten):

Subsidie themapakket 2014 973 Subsidie Groen&Doen 2.000

Subsidies ministerie EZ voor projecten 2014 3.000

Subsidie 2014 van st. NJI vrijwilliger Portugal 3.068

Ontvangst vriendenteam Gijsbertsen Kenia 1.532

Ontvangst vriendenteam directeur 2014 - 2016 1.500

€ 10.073

20122013

23

Staat van baten en lasten Climate Stewards Nederland

Toelichting Als vrijwilligersorganisatie streeft Climate Stewards Nederland ernaar om vrijwel 100 procent van de ontvangen giften door te sluizen naar Climate Stewards Internationaal voor bosaanplant in Ghana. Alleen bankkosten worden verder betaald van de inkomsten. In 2013 is opnieuw een mooi bedrag overgemaakt voor compensatie van CO₂. Eventuele overige projectkosten worden betaald via rekening van A Rocha Nederland.

2013 2012Actueel Actueel

Giften/compensaties/donaties 6.026 5.058

vergoeding personeelskosten 45 -

ARNL - 340

Project Ghana - 1.867

ONTVANGSTEN 6.071 7.265

Treeplanting Ghana -7.200 7.000-

Bankkosten -58 52-

UITGAVEN -7.258 -7.052

PER SALDO 1.187- 213

Jaar

24

Colofon Adres Stichting A Rocha Nederland Leonorestraat 11 3816 SR Amersfoort tel. 033-4726722 email: nederland@arocha.org Kamer van Koophandel Amersfoort: 32095673 Bankrekening A Rocha: Stichting A Rocha Nederland, Amersfoort. IBAN: NL94INGB0009476780 BIC: INGBNL2A Bankrekening Climate Stewards: Climatestewards.nl, Amersfoort. IBAN: NL92INGB0003378523 BIC: INGBNL2A Bestuur Jan van der Stoep (voorzitter) Albert de Jong (secretaris) Thijs Jan van der Leij (penningmeester) Johan ter Beek vacature Directie Embert Messelink Climate Stewards Bert van der Woerd EVS (vrijwilligers buitenland) Martin en Tienke Springer Natuurreizen Ineke Blijleven Lokale groepen Gelderse Poort (Arnhem): gelderse.poort@arocha.org Heuvelrug (Veenendaal): heuvelrug@arocha.org Amersfoort: amersfoort@arocha.org Deventer: deventer@arocha.org Groene Hart: groene.hart@arocha.org Zeeland: zeeland@arocha.org Zwolle: zwolle@arocha.org Assen: arocha.noordnl@gmail.com Enschede: enschede@arocha.org Ede-Bennekom: bennekom@arocha.org

25

Comité van Aanbeveling Wouter van Dieren, Club van Rome Reinier van den Berg, weerman / meteoroloog Stefan Paas, hoogleraar missiologie Bob Goudzwaard, econoom Dick Stellingwerf, burgemeester Lemsterland Edith Schouten, auteur / natuurliefhebber Edward de Kam, directeur Youth for Christ Nederland Jan Huijgen, plattelandsondernemer Eemlandhoeve / filosoof Wim Rietkerk, directeur l’Abri Nederland Arie van der Veer, programmamaker Evangelische Omroep Leonard Geluk, voorzitter ROC Midden-Nederland Jeroen Sytsma, gereformeerd predikant Middelburg Anastasia Kellermann, duurzaamheidsadviseur 2Lead4us

26

Samenvatting Stichtingsgegevens A Rocha Nederland

Naam Stichting A Rocha Nederland

Adres Leonorestraat 11 3816 SR Amersfoort

Telefoon 033 472 67 22

E-mail nederland@arocha.org

Websites http://www.arocha.nl http://www.climatestewards.nl http://www.facebook.nl/arochanederland

Jaar van oprichting in NL 2002

KvK 32095673

Bankrekeningnummer 9476780

Aantal vrijwilligers 70

Aantal donateurs 350

Aantal lokale groepen 10