50JAARGEMEENTELIJKLEVENINDEKERKLAAN

INLEIDINGHetkerkgebouwindeKerklaanisnietheteerstegebouwvandeGereformeerdeKerkvanArnemuiden.Daaromishetgoedeenmomentevenstiltestaanbijhetallereerstebegin.Datwasopzondag19augustus1888ineenlandbouwschuurDaarvonddus,nietineenkerkgebouwofwoning,maarindelandbouwschuurvanN.Cornelissedeofficiëlestichtingvandekerkplaats.Hetistebegrijpendatmennieteindelooskonblijvenkerkenineenlandbouwschuur.Enkelejarenlaterhebbendeledenzoveelgeldbijeengebrachtdatvooreenbedragvanfl.1000totdebouwvaneenhoutenkerkjekonwordenovergegaan.Hetgebouwtjezagernietergaantrekkelijkuit.Daaromwerdhet“schuurtje“genoemd.Indeloopvandejarenishetverbouwdenbestaathetvoorhetgrootstegedeelteuitsteen.Alleendebovenbouwisvanhout.HetdoetnogsteedsdienstalswoningenstaatindeMolenweg.

Erstondeenkleinepreekstoelineneenaantalhoutenbanken.Op17maart1900werdenertweepsalmbordenaangebracht,eengeschenkvandeGereformeerdekerkvanSouburg.Hethoutenkerkjewasgeensucces.Indewinterwashetnietwarmtestoken;indezomerwashetbinnenverschrikkelijkheet.Verderwasergrotestankoverlast,wantnaastdekerklageenopenriool.Ondertussenwasdegemeentenietmeervakantdoordekomstvands.J.Boeijinga.DezewasgaanwonenindeoudepastorievandeHervormdeKerkindeLangstraat,waarnueendamesmodezaakisgevestigd.IndeLionstraattrofmeneengeschiktstukbouwgrondaan,datvoorf.800-werdaangekocht.Hetoudekerkgebouwtjewerdverkochtaaneenparticuliervoorfl.785-Vervolgenswerdergeldgeleendenbijeengebracht,zodatmetdebouwvaneennieuwekerkgebouwkonwordenbegonnen.BerendBoeijinga,eenzoonvandepredikant,dielaterarchitectisgeworden,hielpalseensoortstagièremeeenassisteerdedearchitect.Detotalekostenbedroegenf.8028,36.Wegensdeheersendearmoedewerdafgezienvaneeneerstesteenlegging.WelwerdbesloteneengevelsteenteplaatsenenhetkerkgebouwdenaamEben-Haëzertegeven.

Nietalleendeedeenkosteresdienstindekerk,maarookeenzogenaamdestokman.Dezemoestervoorzorgendatdemensentijdensdepreeknietinslaapvielen,maar1vanzijnanderetakenwastevoorkomendattijdensdedienst“tabaksspugers“deuitgekauwdepruimtabakopdekerkvloerzoudenkwakken.Éénvandestokmannengedroegzichzelfonbehoorlijk.Hijrookteonderkerktijdbuiteneenpijp,spuwtopdegrond,houdtzijnhoedopinhetportaalenverstoortdeordedooronderdediensthardmeteeningezetenevanhetdorptepraten,zodatditduidelijkinhetkerkgebouwtehorenisHetkerkgebouwwerdopeenlaaggelegenstukbouwgrondgezet.Spouwmurenwerdentoennognietaangebracht.Demurenmoestenvaakopnieuwgewitworden,omdatzevochtigwarendoordehogegrondwaterspiegelenhetneerslaanvanhethemelwater.In1918zietdekerkenraadzichgenoodzaaktgaasvoorderuitenaantebrengenomdatdejeugdvanArnemuidendezenietheelwillaten.Indewintervan1926klagendekerkgangersoverhetfeitdatdezitplaatsenaandeoostzijdenogaleensnatwaren.Datbetekendedatzowelhetdakalsdemurenlektenofvochtdoorlieten.Menkwamsteedsgeldtekort,zodatmenmetlapmiddelenzoweldepastorieindeLangstraatalshetkerkgebouwzogoedenzokwaadtrachtteonderhoudteplegen.Deeconomischecrisisvan1929brachtgrotewerkloosheidmetzichmee:sommigeledenverminderenhunbijdrage;anderentrokkendiezelfsin.Methetkerkgebouwginghetsteedsslechter.Hetdakwaszolekalseenmandje,vooralalsersmeltendesneeuwoplag.Erstondeengrotekachelindekerkwaarbijongunstigweerwateropdruppelde.Hetwaséénvandetakenvandekosteresomsamenmethaardochterdekachelglimmendzwarttepoetsen;datbijnaonbegonnenwerkmetaldieroest.Hetkonnogerger:ervielconstantkalkvandemuren.Demurenwarenzovochtigdatpleisterwerkniethielp.Dekalkliettochweerlos.Jebleefaandegang.Hethemelwatermaaktedemurenaandebuitenkantnat;hetgrondwaterdeedderest.Vroegermoestermetstovengesjouwdworden.Alsgemeentelidkonjeeenwarmestoofhurenvoorenkelestuiverspermaand.

Indestovenwerdenstenentestengeplaatst;dezewerdenmetzaagselgevuldenvlakvoordekerkdienstaangestoken;hetzaagselbleeflanggloeien,zodatjemetwarmevoetenenwarmebelangstellingdedienstkonmeemakenendepreekbeluisteren.Opwoensdag12maart1937,opdebiddagvoorhetwas,wasdegemeentegenoodzaaktinhetgebouwvandeChristelijkeschoolindeSchoolstraatterkerketegaan,omdatdoorsmeltendesneeuwhetdakteveeldoorlekte.Datschijntdiversemalengebeurdtezijn.Innovember1938,tijdenseenzeerzwarezuidwesterstormvieldeschoorsteenvandekachelbovenopdeconsistorie.Hetdakraaktezeerzwaarbeschadigd.Indemobilisatietijdvanafseptember1939toenhetDuitselegerzonderoorlogsverklaringPolenbinnenviel,werderschoolgehoudenindekerkenindeconsistorie.TijdensWOIIheefthetkerkgebouwweinigschadegeleden.Erwarenenkelwatruitenkapotgeschoten.Welwerdenallebankenuitdekerkgesleept.DekerkwerdingerichttotRode-Kruis-hospitaal.TijdensWOIIhielddeDuitseweermachtvoortdurenddeschoolbezetenwerderlesgegevenindekerkenindeconsistorie.Oferookinterbeschikkinggesteldehuiskamersonderwijsisgegeven,alsopveleplaatsenisgebeurd,isnietbekend.Op25oktober1944werderbeslagopdekerkgelegd.DekerkgangersmoestenuitwijkennaarKleverskerkeenNieuw-enSt.Joosland.BeginnovemberwerddeHervormdeKerkingerichtalsnoodhospitaal.DekerkindeLionstraatkwamondergranaatvuurteliggenenwerdzwaarbeschadigd.Pasindeloopvan1945kondekerkweeringebruikwordengenomen.Erwaseengrootgebrekaanglas;pastoenmendaarweeroverkonbeschikken,washetmogelijkdekerkweervoordeeredienstenopentestellen.IndietussentijdwarendegemeenteledengenoodzaaktmeerdereuitgebreidesabbatsreizentemakeninderichtingvandeanderekerkeninArnemuiden,NieuwlandenKleverskerke.Daarwerdmenvanhartewelkomgeheten.

Toends.P.M.Veldhuijzenhierpredikantwas(1946-1955)onderginghetkerkgebouweengrondigerenovatie.Hetdakwerdvernieuwdenwerdmetrubberoidbedekt.Demurenwerdenopnieuwgepleisterdenhetinterieurvandekerkwerdopgefristdoormiddelvaneentransparantelaagvernis.Wegensuitbreidingvanhetledenaantalwerdereengalerijaangebracht.Dewatersnoodrampvan1953,diezoveelleedenschadeheeftveroorzaaktinZeelandengrotedelenvanZuid-Holland,heeftweinigschadeveroorzaaktaandekerk.Laaggelegenstratenliepenonder,maardeschadeaandekerkbleefbeperkttotdevernielingvandeparketvloerindeconsistorie.Aleenheletijdvoeldemendedringendebehoefteaanmeerruimtevoordekerkelijkevergaderingen,catechisaties,dejeugdverenigingen,devrouwen-enmannenverenigingetc.

Vooralvoordetalrijkejeugdwasergrotebehoefteaanrjimtesombijelkaartekunnenkomen.Annexhetkerkgebouwwaservoldoendegeschiktebouwgrondaanwezig.Dekerkenraadhadalin1954voorf.1700,-grondaangekochtenalsereenjeugdgebouwzoukomen,moestderenteenaflossinguitruimemiddelenbetaaldkunnenworden.Datwaseenprobleemin1957:indatjaarkwamereeneindaanhetbetalenvanhuurvoordezitplaatsenindekerk,omdatdatalsonprettigendiscriminerendwerdervaren.Hetwasbeterdatdevrijwilligebijdragenflinkverhoogdwerdenomhetverliestecompenseren.Zolangernoggeensprakezouzijnvaneenjeugdgebpuw,werddebeschikbareaangekochtegrondin5delenverdeeldenverhuurd.In1958waserredentotgroteblijdschap:hetoudeReil-orgeldatnietmeergoedfunctioneerdeindevochtigeentochtigekerk,werdvervangendooreenRampenfonds-orgel.HetvanLeeuwen-Pels

orgel,datnarenovatiemomenteelbetervankwaliteitisdanooit,kondegemeentemeenemennaarhetnieuwekerkgebouwindeKerklaan.Totjuni1962heeftdekerkeraadendeCommissievanBeheergeenbesluitkunnennemenoverdebestemmingvandeaangekochtegrond.Alsdeburgelijkegemeentediegrondzouaankopenomerhuizenoptebouwen,zoudekerktercompensatietenwestenvanhetkerkgebouwgrondkunnenverwerven.Danzou,dachtmen,ermindergeluidsoverlastzijn.Vandieplannenenvoorstellenisnietsterechtgekomen.Deburgelijkegemeentewildeergeenmedewerkingaanverlenen.OoktoenmeninberoepgingbijGedeputeerdeStaten,kreegmennulophetrequest.Op18juni1962kwamereindelijkeendoorbraakindepatstelling:Tijdensdekerkenraadsvergaderingvan18juni1962werdergeklaagdoverdezeerslechtetoestandvanhetkerkgebouw.Eenafdoendeoplossingzouzijn:extraspowmurentebouwen,maardatwaseenheelkostbareaangelegenheid.Zounieuwbouwgeenbetereoplossingzijn?HETKERKGEBOUWINDEKERKLAANBOUWPLANNENErwerdtedieneindedoordekerkenraadeenbouwcommissiebenoemd,bestaandeuittweeledenvandekerkenraad:debrs.BosmaenElenbaas;endrieledenvandeCommissievanBeheer:L.vanBelzen,S.C.KlaasseenM.deTroije.Op17october1962wasereenledenvergaderingdiedrukbezochtwerd.Eengrotemeerderheidwasvoornieuwbouw.Hetenthousiasmewaszogrootdattijdensdeeersterondgangt.b.v.dekerkbouwfl.27.000–werdopgehaald.Dezerondgangwerdvantevorengoedgeorganiseerd.Dezevondplaatsinhetvoorjaarvan1963.Eerstwerdonderdegemeenteledeneencirculaireverspreid.Vervolgensgingmenovertothetaanstellenvangeschikte“bezoekers“,dieieder5á10ledenzoudenbezoeken.DeCommissieledenwarensteldenbeschikbaaromdecirculairestebezorgen;zijwistentenslottewaardegemeenteledenwoonden.Hetwasdebedoelingdatdenieuwekerkzoukomenindenieuwewijk(hetPoldertjegenaamd).Dekerkzaalzouplaatsmoetenbiedenaan400zitplaatsen.Debouwkostenwerdenbegrootopongeveerfl.250.000,degrondhierbijnietingegrepen.Indebijruimte(laterontmoetingsruimtegenoemd)zoudenruim100personenmoetenkunnenzitten;verderkwamernatuurlijkeenconsistorieruimteeneenvergaderzaaldieo.adienstheeftgedaanalscatechisatielokaalencrêche.Ziedaardeprognoseinapril1963.Aangezieninheelkortetijddetotalekostensnelgingenstijgendoordetoenemendeinflatie,werdereentweederondgangindegemeentegehouden,waarbijeenextrabijdragewerdgevraagd,zodatdefinitiefkonwordenvastgesteldhoeveeliederlidwildebijdragen.Erwerdeenlijstvantebezoekengezinnenopgemaaktinverbandmethetfeitdateenaantalbijdragenbenedenpeilwas.Debouwcommissiekreegversterkingdoordekomstvanzr.N.VanDonkenbr.J.A.Nijsse.Hetjaar1963stondbolvanaktiviteitendietotdoelhaddengeldbijelkaartekrijgenterbekostigingvanbouwvandenieuwekerk.Hetgingom2acties:eenoud-papier-actieeneenvodden-enlompenactie.BijLaSoeindeWestdijkstraatenbijElenbaasinNieuw-enSt.Joosland,lagenzoweldewerkplaatsalsdegaragevolmetoudpapierenlompen,diegoedgeldzoudenopbrengen.Ookkwammenophetideegarnalentegaanpellentendienstevandenieuwbouw,Verderwerdengrotehoeveelhedenflesseningezameldenwerdenerverzilverdelepeltjesverkocht.Erwerdeenoppas-centraleopgericht,balpennenwerdenverkocht:allestendienstevanhettebouwenGodshuis.

In1964wordtbr.B.J.vanBelzenlidvandebouwcommissie.Dezeschetsteentamelijkrealistischbeeldvandetoekomst:hijschatteindatdekostenstijgingperjaarmeerdanfl.20.000-zoubedragen.Daaromishetzaakzosnelmogelijkmetdebouwtebeginnen.OndankszijnaandringendurfdedemeerderheidvandeCommissiehetnietaandaartoeovertegaan.Isdatopditmoment,nudefinanciëlebasiszosmalisendeonderbouwingverdervanzekeris,welverantwoord?.Wordtdegemeentenieteentezwarelastopgelegd?Begin1965,inhetjaardatdeloongolfonslandbegonteoverspoelen,waarbijdelonensomswelmet20%perjaarstegen,kwamhetberichtdatdebouwkostentussende25-en30%warengestegen.Datwilzeggen:intweejaartijdsongeveerfl.75.000-ArchitectTuinhofraaddemetklemaanzosnelmogelijkdebouwterhandtenemen.Danzoudendebouwkostenintotaalf.380.000bedragen.Datwaswelergoptimistisch!DenieuwekerkhadinhetoorspronkelijkebouwplanvandearchitectenSteenenTuinhofeenplatdak.Datwasnietnaardezinvandegemeente;zijstonderopdatereenpuntdakvoorindeplaatskwam.Dathaddebouwwelietsduurdergemaakt;maardatwasnietwareoorzaakvandeenormekostenstijging.Doorstijgingvandewelvaartinonslandendeoverbesteding,ontstondereenoverspannenarbeidmarkt.Omaanvoldoendearbeidskrachtentekunnenbeschikken,gingengroteaantallenwerkgeverszwartelonenbetalen,buitendeC.A.O’s.Nietveellaterwerdendieinhogemateaangepast,zodatdeloneneenenormespiraalnaarbovengingenvertonen.Hetgevolgwasdatereenenormeinflatieenalsgevolgeenenormeprijsstijgingwerdteweeggebracht.IndeKerkklokvanfebruari/maart1965wordteenplattegrondvandekerkenbijgebouwafgedruktmeteenaantalweinigconcretevoorstellenopfinancieelgebied.Debeslissendeledenvergaderingvondpasplaatsop10decembervandatjaar.Erzouookeennieuwepastoriekomen:hetplanwasdezetefinancierenuitdeverkoopvandeoudepastorieindeLangstraatendeoudekerkindeLionstraat.Dekostenvandenieuwepastoriewerdengeschatopfl.71.000,-Deoudepastoriewerdvoorfl.35,000verkochtaandeChristelijkeBasisschool.DegemeenteArnemuidenboodfl.30.000,-voordeoudekerk.

DEBOUWBEGINT

Op19januari1966kwamderijksgoedkeuringaf.Devolgendestapwas:zospoedigmogelijkeenaannemeraantetrekken,dievanafbegin1966zospoedigmogelijkaanhetwerkzoumoetengaan,anderszudendekostennogmeeruitdehandgaanlopen.DeaannemerscombinatieMaco(Geschiere,WattelenWalraven)werdaangezochtomdebouwvankerkenpastorievandegrondtekrijgen.Detotalekostenwarenvolkomenuitdehandgelopen.Dezebeliepenuiteindelijkfl.530.000,-!!Aangiftenendeopbrengstvandiverseactieskwamtot27october1966fl.145.000,-binnen.VoordebouwvandepastoriesteldedegemeenteArnemuidenfl.15.000,-beschikbaar.StichtingSteunKerkbouwschonkfl.7.500,-voordepastorieenfl.35.000,-voordebouwvandenieuwekerk.Degemeenteledenzorgdenvoorf.60.000,aanrentelozeenfl.100.000,-aanrentedragendevoorschotten.DesmidG.VanBovenmaakteeenprachtigwerkstukvoordenieuwekerk:hetdriemeterhogeankerkruisdatopdetorenwerdgeplaatst.Voorde2klokkenwerdeenactiegestartomdezetebekostigen:dieactiedroegdeminofmeertoepasselijkenaam:“Deklok(ken)vanArnemuiden“.Deklokkenkregeniedereeneigennaam:Deééneheet:FideDeo(vertrouwopGod);deanderDonecDiesElucescat(totdatde(Grote)Dagaanbreekt.Veeloud-ledenvandekerkwarenbereideenbijdragedaartoetegeven.Debedoelingwasdatdezeledendebeideklokkenzoudenaanbieden.HetvanLeeuwen/Pelsorgelwerdovergebracht,waarbijeenernstigefoutwerdgemaakt.Dewindmachinewerdnietopdejuistewijzemetdeladenverbonden.Datkwamdoorhetfeitdatdezeinschevestandwerdaangebracht.Zokwamhetorgelluchtdruktekortmethetgevolgdatbijvolwerkdedrukverminderdeenhetorgelging“jammeren“.Pasnalangetijdkwammendaarachter.Dekwaliteitvanhetorgelisdelaatstejarenaanmerkelijkverbeterd,nuhetmogelijkisdoorcombinatie/verwisselingvanregisterseenofmeerz.g.vulstemmentelatenhoren.

Br.S.C.Klaassevonddatdeoudepreekstoelnietmeerzoupasseninhetnieuwemodernekerkgebouwenconstrueerdeopvakkundigewijzeeennieuwepreekstoelmetdetekstvandeoudepreekstoel:DitisnuhetWoorddatUalsEvangelieverkondigdwordt.Erkwamookeennieuwdoopvontdatondertussenopzijnbeurtisvervangendooreennieuwdoopvont,ookvandehandvanbr.Klaasse.Erwerdookeennieuwavondmaalstelaangeschaft.In1961wasernoghelemaalgeensprakegeweestvanplannenvoornieuwbouw.Welvanrestauratievandeoudekerk.Datzoueenbedragvergenvanf.150.000.MenhooptetoennogopeenbijdragevanhetNationaalRampenfondsvanf.95.000-.Dekerkenraadendebouwcommissiesuggereerdendathetgebouwgeledenhadvanhetbinnenstromendwatertijdensdefebruarirampvan1953.DekerkhadaleenrampenfondsorgelgekregendatveelmeerwaardwasdanhetkwalitatiefslechteReil-orgeldatafgedanktwas.Daaromwerdhetverzoekafgewezen.Zovvielenderestauratieplanneninduigen.

DEEERSTESTEENLEGGINGENVOLTOOINGOpzaterdagmiddag11maart1966,kwameengrootaantalledenbijeenomgetuigetezijnvandeeerstesteenleggingvandekerkenereenvervolgaantegeven.Éénvandeoudsteledenvandekerk,br.P.Poortvlietwerddaartoeaangezochtendezewasbereidaanditverzoekgevolgtegeven.Veletientallenledenwildeneensteentjebijdragenindekostenvandenieuwekerkennameneensteenvoorhunrekening.Datbrachteenaantrekkelijkbedragvanfl.800-op.Ds.Oegemanam2stenenvoorzijnrekening.Hijlegdeookdeeerstesteenvoorzijntoekomstigewoning,depastorie.

Erwarennogmeergemeenteledendie5jaarlang“steentjes“bijdroegendoorgarnalentepellenvoordekerk.Datideeontsprootaanhetbreinvanbr.B.J.vanBelzen,kortwegB.J.,genoemd.Inhetbeginwaseraleengroepvan19personen,dieuitgroeidetothetrespectabelegetalvanongeveer60vrouwenenmannen.Menwasniethethelejaardaarmedebezig,maarinhetseizoenvanaugustustothalfdecember.Datisongeveereenperiodevan16wekenachterelkaar.2avondenindeweekvan18.00uur-22.00uur.Alsdegroepbijnavoltalligwas,werderwelfl.200-bijelkaargepeld.Erwarenveelplaatsenwaargepeldwerd.BegonnenwerderinhethuisvanLaurienvanSluijs-Baaijens.Daarkonmaareenkleinegroepterecht.Datwasnatuurlijkwelgezellig,maarhadooknadelen:dehuiskamermoestontruimdwordenenookindekeukenkonden8pelstersterecht.Zonderpauzetenemenwerktemendoor.Laurienhadhetbehoorlijkdruk,ookopdedagendaternietgepeldwerd.Hetwasnodighethuisteluchteneno.a.metbleekwaterenanderschoonmaakmateriaaldeminderaangenamegeurteverdrijven.NaastLaurienwaszr.G.Kasse-vanBelzenervanafhetbeginbijbetrokken.Opdenduurwarenerzoveeladresseningebruikomdeongeveer60pelsters/pellerseenwerkplekteverschaffen,zodatzelfsdefietsenbergingvandekerkbijgunstigweerwerdgebruikt.OokNieuwlandersdedenvolopmee.Hetwasterechteenwerkgemeenschapdiebestonduitmensenafkomstiguitdiversekerken.Toendenieuwekerkklaarwasstoptenatuurlijkdeactie.AlsaandenkenkreegeeniederdieeraanhaddeelgenomeneenoorkondemetroodlakzegelenwitlintvandekerkenverderdehandtekeningenvandomineeOegemaenB.J.enverderhettoenmaligegezang108mee:“VanUzijnalledingen,vanU,oGodalleen“Het“pelcomité“heeftfl.19,000,-bijeengepeld.Erhebbenzelfsvantijdtottijd20kinderenaanbijgedragen.Deaanschafvandekerkbankenzoudaarmedebekostigdkunnenworden.Daarwasechterslechtsfl.12.000.-voornodig.Daaromwerddeoverigefl.7000,-indekerkelijkekasgestort.Zr.PietieMeermanuitdeRoelse’sweghieldtoezichtoverdekinderenenhielpzelfhardmee.Tijdensdeingebruiknemingvanhetkerkgebouw9maart1967,werdenzijdaarvoorhartelijkdankgezegd.Hetschijntdatmeerdan700mensenaanwezigwarenbijdieplechtigheid.Br.KlaasElenbaas,devoorzittervandebouwcommissie,gafeenoverzichtvandegeschiedenisvandebouw.Dedienstwerdgeleiddoords.Oegema.Dekanselbijbelwerddoortweeouderlingendepreekstoelopgedragen;debenodigdhedenvoorhetdoopvontwerdendoortweemeisjesuitdegemeentesymbolischovergedragenenhetavondmaalstelwerddoortweeouderlingenbinnengebracht.Vervolgenswerdendesleutelsvandenieuwekerkaandepraesesds.Oegemaoverhandigd.DetekstvandepredikatiewasPsalm50vers5:VergadertMijmijngunstgenoten,diemetMijhetverbondsluitenmetoffers“Erwarendiversetoespraken:br.P.Joossespraknamensdekerkenraad;br.N.DeLooffnamensdeCommissievanBeheer;verderds..J.H.MeijernamensdeClassisMiddelburg;deheerL.A.HartmannamensdeStichtingSteunKerkbouw;architectTuinhofnamensallendieaandebouwhaddenmeegewerkt;burgemeesterHacknamenshetgemeentebestuurvanArnemuiden;ds.Abbringh,namensdeHervormdeGemeente;deoud-predikantends.H.Scholingends.H.K.Poelman.PeterDavidsediedejeugdvertegenwoordigde,deeldemeedathetinterieurvanhetjeugdgebouwgeheeldoordejeugdzouwordenbetaald.DoordeVrouwenverenigingwerdenlakensvoordeavondmaalstafelaangeboden.DeBankwaardekerkhetmeestvangeleendhad,boodeenklokaan.Degarnalenpelactiekreegveelaandachtindemedia.NaastdePZC,verschenenerreportagesindeLibelleenindenunietmeerbestaandedagbladenhetVrijeVolk,deRotterdammerendeZeeuwscheKerkbode.

Hetiswelaantrekkelijkgewordenomnukoster/kosterestezijninhetnieuwegebouwindeKerklaan.Eriswelveelwerkteverrichten,gelukkigmethulpvandiverseschoonmaakploegen.Alseenmaaldeschoonmaakachterderugis,zietalleserweerblinkendschoonuit.Jehebtgeenoverlastmeervanafschilferendemuren,vochtplekkenopdegronddooreenlekkenddakofraam.Ookzijnergeenkachelstestokenoftebedienen.ErisC.V.Welzijnermeerbijgebouwenenveelmeervergaderingenenandereactiviteiten.Alserklachtenzijn,danligthetaanonnadenkendebezoekersdiehunvoetennietvegenofderommeldiezemaken,nietopruimen.Eind1977wordendekerkbankengestoffeerd:erwarenveelklachtenoverdehardezitvandebanken.Deorganistenwarendaarnietzoovertespreken:deakoestiekwerdzoslechtdaterpraktischgeennagalmmeerwasenhetkerkorgelnietmeertotzijnrechtkwam.In1980wordtannexdekerkeenjeugdgebouwopgetrokkendatongeveerfl.30.000,-gaatkosten.Metbehulpvanvrijwilligersensteunvandekerkkomterietsmooistotstand.Inhetzelfdejaarzietdekerkzichgenoodzaaktfl.15.000,-uittegevenaaneenbeterebrandbeveiliging.RESTAURATIEENUITBREIDINGAleenheletijdheeftonzekerktekampenmetruimtegebrek.Ervindenzoveelactiviteitenplaatsdatmenmetderuimtemoestwoekeren.Dikwijlsvondenvergaderingenensamenkomstenplaatsindecrêche.Ookdeontmoetingsruimtewasvaaktekleinomeengrootaantalmenseneenplaatstekunnengeven.Waarkunnenverenigingen,carechesegroepen,jeugdclubs,gebeds-enBijbelgroepenenz.nogongestoordsamenkomen?Langzamerhandontwikkeldezichinnauwoverlegtussenkerkenraad,kerkrentmeestersengemeente,diezichheeftlatenhorentijdensdeledenvergaderingeneenplan,medeonderbouwddoordeskundigenuitdegemeente.Datplanzageralsvolgtuit:hetbestaandegebouwzoueengroteuitbreidingondergaan;tegelijkwerdachterstalligonderhoudgepleegdenzoueenrenovatieplaatsvindenvolgensdeeisenvandezetijd.Gedachtigaanhetwaardevollegezegde:Wiedejeugdheeft,heeftdetoekomst,vonddegemeentehetvanzelfsprekenddatereenjeugdgebouwkwamdatzoweluitgebreidwasenookvanallegemakkenenmogelijkhedenvoorzien.Hetzouookgelegenheidscheppenvoorvergaderingen,recepties,familiebijeenkomsten,jubileaetc.Aanfinanciëlemiddelenzouhetnietontbreken:hetwasmogelijkdepastorieteverkopenaandepredikantvanonzegemeentetegendebestaandemarktprijs.Erkonvoldoendegeldgeleendworden.EenArnemuidseaannemerkreegdeopdrachthetmoeilijkeenmeestingewikkeldewerkuittevoeren.Deafwerking:schilder-enstucwerk,bedradingenalleswatverdernodigwasomhetwerkaftemaken,werddooreengrootaantalvrijwilligersterhandgenomen,zodatereenprachtiggebouwtotstandisgekomenmetveelfaciliteiten.Develedeskundigevrijwilligers,deledenvandeBeheerscommissie,koster,kosteressen,schoonmakers/schoonmaakstershebbenveelwerkverzeteningoedesamenwerkingeengeweldigresultaatbereikt.Dekerkzaalwerdvoorzienvannieuwestoelen.Hetinwendigevandekerkkreegeenvrolijkeraanziendoorhetgebruikvaneenanderekleurverfenlichtpleisterwerk.HetvanLeeuwen-PelsorgelwerddoororgelbouwerR.Nijsseverbeterdenvannieuweregistratie-mogelijkhedenvoorzien.Hetorgelwerdopnieuwgeïntoneerd,waardoordeklankwarmerisgeworden.KOSTERSENKOSTERESSEN

Hetishieropzijnplaatsdekosters/kosteressentenoemendievanafbeginmaart1967onzekerkgediendhebben.Br.KeesBaaijensenzijnvrouwCathrienwarenalkostervandekerkindeLionstraatenblevendatook,meteenkorteonderbrekingindenieuwekerkdienstdoen.Volgensonzegegevenszijnbr.KeesvanSluijsenzijnvrouwLaurieneenkortetijdwerkzaamgeweestalskostersechtpaar.VerderwordtnahetoverlijdenvanbrKeesBaaijensin1982,br.DirkElenbaastotkosterbenoemd.Zr.MattyElenbaasenzr.InaSturmwordenvolgensdekerkelijkegegevensookgenoemdalskosteressen.Indekerkenraadsnotulenvannajaar1987staatvermelddatbr.HenkvanWaardeenzijnvrouwTrudyalskostersechtpaarzijnbenoemd.Dusbijna30jaar.Hetisonbegonnenwerkdenamenvanallehulpkostershiertenoemen,omdatdekansgrootisdatiemandvergetenwordt.Zonderhunassistentiezoudekoster/kostereswelheelergbelastworden.Blijendankbaarzijnwijdatdebovengenoemdegemeenteledensamenmetdeledenvanschoonmaakploegenzichmethartenzielingezethebben.NABESCHOUWINGDelaatstejarenwordenerheelwatkerkgebouwengeslooptofzekrijgeneenanderebestemming.Somsbekruiptjeweleenshetgevoel:hoezalhetonsinArnemuidenvergaan?Hetprocesvanseculariseringisnogsteedsnietgestopt.Dekerkeninonslandlopennogsteedsleeg.Bijonsneemtderandkerkelijkheidnogsteedstoe;ookwordendeeredienstenminderfrequentbezocht.Hetisnietgoedommaarmachteloostoetezien.Passiefzijnindezezaakisnietgoed.DeBijbelwektonsopnietalleentebiddenomverandering,maarookactieftezijn.AlswijzelfdevastegrondhebbengevondenenhouvastinonslevenenonsvertrouwenstellenopdeHereGod,dankanhetnietandersdatditnietzondervervolgkanzijn.Alsgemeentehebbenwedaaromdeopdrachteenlichtendlichteneenzoutendzouttezijn,waardoorhetaantrekkelijkwordtvoormensendieopzoekzijn,Jezusbinnentelateninhunleven.DekerkenuiteraardhetkerkgebouwkandanalseenmagneetwerkenalswijdiemenseninonshartsluitenenuitnodigentotdegemeentevanJezusChristustegaanbehorenAlsdeHereGodonzegebedenhoort,behoevenwijnietbangtezijndaterkerkgebouweninArnemuidengeslotenofgeslooptzullenworden.LatenwijvolhardeninhetgebeddatookbuitenArnemuideninNederlandenderestvanEuropaeindelijkhetprocesvanontkerkelijkingenverwereldlijkinggestoptwordt.PietFeij