5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

31
Lectio Divina Lectio Divina God heeft het eerste woord Hij heeft in den beginne Het licht doen overwinnen Hij spreekt nog altijd voort De geestelijke lezing

description

Onderdeel van een serie over Christelijke Spiritualiteit

Transcript of 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Page 1: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio DivinaLectio Divina

God heeft het eerste woord

Hij heeft in den beginne

Het licht doen overwinnen

Hij spreekt nog altijd voort

De geestelijke lezing

Page 2: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio DivinaLectio Divina

Page 3: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Heilige boekenHeilige boeken

Page 4: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

‘‘Lectio Divina’Lectio Divina’

"de Heer de gewoonte had van aangezicht tot aangezicht tot Mozes zo te spreken zoals een man spreekt tot zijn vriend.”

Dit is een langzaam, aandachtig en indringend lezen en in zich opnemen van Gods Woord, dat achter de ‘woorden’ van de Schrift verwijlt, en daar in stilte wacht om hen persoonlijk aan te spreken. “Des verbes au Verbe,” - “van de woorden naar het Woord” –

Page 5: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

De lezing brengt als het ware vast voedsel in de mond; de overweging kauwt en vermaalt het; het gebed verkrijgt er de smaak van; het schouwen is de zoetheid zelf die verblijdt en

verkwikt.

(Guigo II de Kartuizer, monnik uit de 12e eeuw)

het wezen of de kern van alle lezen

Page 6: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

‘‘Geschiedenis’ in hetGeschiedenis’ in het‘Biddend (bijbel) lezen’‘Biddend (bijbel) lezen’

‘Orale traditie’: Elkaar de verhalen vertellen en doorvertellen (OT)

Voorlezen in de Synagoge: ‘horen’ (NT)‘Psalmen reciteren’ woestijnvadersRegel van Benedictus(500): 3 uur per dagKloostertraditie: bijbel + kerkvaders/moeders)Guigo II: ‘De vier treden’ (12de eeuw)ReformatieExegeseVerlichting: Rationeel / Dogmatisch2000 (terugkeer) monastieke spiritualiteit

Page 7: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Hoe lezen wij?Hoe lezen wij?

Page 8: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Hoe lezen wij?Hoe lezen wij?

Page 9: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

ContextContext SchrijverSchrijver TekstTekst Lezer Lezer Context Context

Page 10: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Doel van de Lectio DivinaDoel van de Lectio DivinaContemplatie / SpiritualiteitContemplatie / Spiritualiteit

van exegese naar bevindinggeen informatie maar transformatie

niet doen maar zijnvan kennis naar ‘kennen’

niet doelgericht maar opengeen truc maar genade

van grijpen naar ontvangenvan actief naar alert

van actief naar receptiefvan autocentrisch naar allocentrisch

van zingeving naar zinbeleving naar zinvindingvan ego naar Christus

van zelfvorming naar scheppingincarnatie

Page 11: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Tussen Tekst en LezerTussen Tekst en Lezer‘‘epifani’; uniek en eenmaligepifani’; uniek en eenmalig

‘maar Gods Geest zweefde over het water’

Page 12: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

TekstTekst Vertaling

Buber / Rosenzweig Luther Statenvertaling NBV

Bijbelboek Profeten Wijsheid Psalmen

Schrijver Augustinus Thomas van Kempen Thomas Merton Woestijnvader

Vormgeving Typografie Geïllustreerd

Uitgave Eerste druk Gebonden

Verzamelde teksten Bijbel van je moeder Teksten uit een bepaalde traditie

Klooster / Reformatorisch / Evang.

Page 13: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lezer; heel het leven Lezer; heel het leven Voorgechiedenis Levensverhaal Stemming Karakter Opvoeding Situatie Context Werk Privé Levensfase Opleiding Geloofsgemeenschap ‘Het onbewuste’ Ervaringen Trauma’s

Page 14: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio DivinaGesprekOntmoetingDialoogIntimiteitErvaringGebeurenMystiekInnigAuthentiekRustEchtBetrokkenExistentieelPersoonlijkTotaal

Page 15: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

In de ‘binnenkamer’In de ‘binnenkamer’ Omgeving

◦ Rust◦ ‘Niet storen’

Ruimte◦ Eenvoud◦ Geen afleiding

Lichaamshouding◦ Rechtop◦ Geknield?◦ Alert & Rust

Grondhouding◦ Verstilling◦ Aandacht◦ Focus

Rituelen◦ Openingsgebed◦ Buiging / kruis◦ Icoon / Kaars

Page 16: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio DivinaLectio

◦ Hardop lezen◦ Tot wat ‘raakt’

Meditatio◦ Meditatie◦ Je laten raken

Oratio◦ Gebed◦ In gesprek met

Contemplatio◦ Overgave◦ Rusten in God

Page 17: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio Divina

Lectio◦ Hardop lezen◦ Rustig ◦ Elk woord uitspreken◦ Staande?◦ Tot een woord mij

‘raakt’◦ of een gedachte◦ iets in mij ‘reageert’◦ resoneert◦ ‘beweegt’◦ iets treft mij: + / -

‘Spreek Heer…’

Page 18: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio Divina

Meditatio◦ In gesprek met de tekst◦ Meditatie◦ Je laten raken◦ Proeven / Smaken◦ Kauwen / Herhalen◦ In je hart laten vallen

Wat ‘zegt dit mij’◦ Over God◦ Mezelf◦ Wereld en mijn leven

‘.. Uw knecht hoort’

Page 19: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio Divina

Oratio◦ Gebed◦ In gesprek met God◦ Over het woord ◦ N.a.v. de ‘aanraking’◦ In de ‘binnenkamer’◦ Gevecht om de zegen◦ Hoe verder?◦ Gaan waar geen weg is◦ ‘Om U’ / ‘Om Jouw’◦ Om antwoord

‘Ik zoek uw Aangezicht..’

Page 20: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Lectio Divina

Contemplatio◦ Loslaten◦ Verstilling◦ Overgave◦ Ontmoeting met God◦ ‘Verwijlen bij God’◦ Vriendschap met Jezus◦ Rusten in God◦ Intimiteit / ‘innigheid’◦ Maar ook aanvechting◦ Wachten op God◦ ‘Duisternis’; de Nacht◦ ‘Christus leeft in mij’◦ Liefde‘als een gespeend kind bij U’

Page 21: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

In gesprek met jezelfIn gesprek met jezelf Alles ‘in gesprek’ brengen Verborgenheden Herinneringen Verlangens Verwachtingen Teleurstellingen Ambivalenties Twijfels Vertwijfeling Angsten Pijnlijke ervaringen Levenssituaties Gelukservaringen Afdaling in jezelf

Page 22: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

In gesprek met GodIn gesprek met God‘zij die in oprechtheid wandelen met hun God’‘zij die in oprechtheid wandelen met hun God’

Alles mag gedacht, gevoeld en gezegd worden

WanhoopservaringenDankbaarheid, lof en

eerbiedTederheid en intimiteitAanvechting en schuldKruis en opstandingWachten en verborgenheidGevecht om ontmoetingMystieke omvorming in

God

Page 23: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Een voortgaande interactieEen voortgaande interactie

Page 24: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Oefening & OefeningOefening & Oefening

Het is niet iets wat je in 1 dag leert

Vraagt om volhardingGeen nieuw ‘trucje’Vraagt om geestelijke

begeleidingHet juiste ‘midden’OntspannenGewoonte > deugd= geestelijke oefening= ascese

Page 25: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Wat brengt het?Wat brengt het?Wel In begin vaak onrust Maar ook nabijheid Intimiteit Rust en helderheid Vruchten op lange

termijn Gods verborgenheid en ook ‘aanvechting’ ‘omvorming’ in God

Niet ‘Bijzondere’ ervaringen iets wat jij kan bedenken dat wat je allang wist...

Page 26: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Geestelijke ‘lezing’ van:Geestelijke ‘lezing’ van:Iconen / Kunst / Muziek / Ruimte / StilteIconen / Kunst / Muziek / Ruimte / Stilte

Page 27: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Te midden van Kerk en Te midden van Kerk en gemeenschapgemeenschap

+ Geestelijke begeleiding!Het is een geestelijke oefeningNaast alle andere ‘heilsmiddelen’ervaringen toetsen aan anderenIn dialoog met de actuele kerk en de eeuwen

oude kerkelijke traditiesGeestelijke vriendschap(pen)+ Bijbel+ Studie+ Persoonlijk gesprek= ingebed; niet geïsoleerd

Page 28: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

‘‘GeestelijkeGeestelijke schrijversschrijvers’’…… Bijbel Woestijnvaders Kerkvaders (Augustinus) Mystici (Johannes van het

Kruis) Navolging (Thomas van

Kempen) Monastieke geschriften ‘Olde schrievers’ Dichters (Ida Gerhard) Theologen (Luther) Filosofen (Kierkegaard) Foster / Nouwen Anselm Grün Simone Weil

‘Stichtelijke boeken’

Daarom geachte lezer, wil ik niet als een schrijver tot u spreken, niet als een verteller, niet als een filosoof en ook niet alleen als een vriend: ik wil in zekere zin tot u trachten te spreken als uw eigen zelf. Wie zal zeggen wat dit betekent? Ikzelf weet het niet. Doch als ge wilt luisteren, zullen er dingen gezegd worden die wellicht niet geschreven staan in dit boek. En dit is niet aan mij toe te schrijven, maar aan de Ene die leeft en spreekt in ons beiden. (Thomas Merton)

Page 29: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

OefenenOefenen

Genesis

De schepping van hemel en aarde

1

1 In het begin schiep God de hemel en de aarde.

2 De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water.

3 God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht. 4 God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; 5 het licht noemde hij dag, de duisternis noemde hij nacht. Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag.

Page 30: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Het evangelie volgens Johannes

Het Woord is mens geworden

1

1 In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. 2 Het was in het begin bij God. 3 Alles is erdoor ontstaan en zonder dit is niets ontstaan van wat bestaat.

(1:3-4) en zonder dit is niets ontstaan van wat bestaat. In het Woord was leven – Ook mogelijk is de vertaling: ‘en zonder dit was er niets. Wat bestaat, had leven in het Woord’.

4 In het Woord was leven en het leven was het licht voor de mensen. 5 Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen.

6 Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes. 7 Hij kwam als getuige, om van het licht te getuigen, opdat iedereen door hem zou geloven. 8 Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht: 9 het ware licht, dat ieder mens verlicht en naar de wereld kwam. 10 Het Woord was in de wereld, de wereld is door hem ontstaan en toch kende de wereld hem niet. 11 Hij kwam naar wat van hem was, maar wie van hem waren hebben hem niet ontvangen. 12 Wie hem wel ontvingen en in zijn naam geloven, heeft hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden. 13 Zij zijn niet op natuurlijke wijze geboren, niet uit lichamelijk verlangen of uit de wil van een man, maar uit God.

14 Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader

Page 31: 5. C1 Lectio Divina / De Geestelijke Lezing

Elia op de Horeb 

Toen richtte de HEER zich tot hem met de woorden: ‘Elia, wat doe je hier?’ 10 Elia antwoordde: ‘Ik heb me met volle overgave ingezet voor de HEER, de God van de hemelse machten, maar de Israëlieten hebben uw verbond met hen naast zich neergelegd, uw altaren verwoest en uw profeten gedood. Ik ben als enige overgebleven, en nu hebben ze het ook op mijn leven voorzien.’ 11 ‘Kom naar buiten,’ zei de HEER, ‘en treed hier op de berg voor mij aan.’ En daar kwam de HEER voorbij. Er ging een grote, krachtige windvlaag voor de HEER uit, die de bergen spleet en de rotsen aan stukken sloeg, maar de HEER bevond zich niet in die windvlaag. Na de windvlaag kwam er een aardbeving, maar de HEER bevond zich niet in die aardbeving. 12 Na de aardbeving was er vuur, maar de HEER bevond zich niet in dat vuur. Na het vuur klonk het gefluister van een zachte bries. 13 Toen Elia dat hoorde, sloeg hij zijn mantel voor zijn gezicht. Hij kwam naar buiten en ging in de opening van de grot staan, en daar klonk een stem die tot hem sprak: ‘Elia, wat doe je hier?’ 14 Elia antwoordde: ‘Ik heb me met volle overgave ingezet voor de HEER, de God van de hemelse machten, maar de Israëlieten hebben uw verbond met hen naast zich neergelegd, uw altaren verwoest en uw profeten gedood. Ik ben als enige overgebleven, en nu hebben ze het ook op mijn leven voorzien.’ 15 De HEER zei tegen Elia: ‘Keer terug en ga naar de woestijn van Damascus. Daar aangekomen moet je Hazaël tot koning van Aram zalven. 16 Jehu, de zoon van Nimsi, moet je zalven tot koning van Israël, en Elisa, de zoon van Safat, uit Abel-Mechola, moet je tot je eigen opvolger zalven.