1

2

4.Communicatie(versienovember2018)Vroegerhaddendemeestezweefvliegtuigengeenradio.Tegenwoordigbeschikkenbijnaallezweefvliegtuigenovereenradio,eentranspondereneenflarm.Voorhetjuistegebruikdaarvanmoetjedebelangrijkstecommunicatieregelskennen.BijdeinvoeringvanhetLAPL(S)ishetvakcommunicatieverplichtgesteld.Eengoedecommunicatiemaakthetzweefvliegenveiliger.Hetvakcommunicatiegaatoverdetheorievandecommunicatie.Hetisalleeneentheorie-examenengeenpraktijkexamen.ZweefvliegersdieveeloverlandvliegenenzweefvliegersdiehunLAPL(S)brevetwillenuitbreidenmeteenaantekeningTMG(TouringMotorGlider),doenerverstandigaanomeenRT-bevoegdheid(radiotelefonie)tehalen.BijeenRT-examenmoetjeeenpraktijkexamenafleggenomaantetonendatjedeRT-fraseologiebeheerst.HieronderziejeindelinkerkolomdestofomschrijvingvanEASA.Inderechterkolomziejewelkeonderwerpenhiervoorhetvakcommunicatiebeschrevenworden.4.COMMUNICATIONS 4.Communicatie4.1.VFRCOMMUNICATIONS 4.1.VFR-communicatie4.2.DEFINITIONS 4.2.Begrippen4.3.GENERALOPERATINGPROCEDURES 4.3.Algemeneprocedures4.4.RELEVANTWEATHERINFORMATIONTERMS(VFR) 4.4.Weersinformatieviaderadio

4.5.ACTIONREQUIREDTOBETAKENINCASEOFCOMMUNICATIONFAILURE 4.5Maatregelenbijcommunicatiestoring

4.6.DISTRESSANDURGENCYPROCEDURES 4.6.Nood-enspoedprocedures4.7.GENERALPRINCIPLESOFVHFPROPAGATIONANDALLOCATIONOFFREQUENCIESSAILPLANES

4.7.DeindelingvandeVHF-luchtvaartbandenhettoewijzenvanzweefvliegfrequenties

Waarommoetjeradiotelefoniebeheersen?Bijhetzweefvliegensprekenwealleenmetanderezweefvliegersopéénvandekanalenvoorhetzweefvliegen.Hetzijndekanaalnummers:122.480;122.505;123.355;123.380;123.505;129.980en130.130.Vaakhoorjedaar:“Hoelangmagiknogvliegen?Heeftiemanddezekistnognodig?Waarzitjeenhoehoog?Hoeveelstijgenhebjedaar?”Meestalkunnenweonsdaarprimameeredden.Maarwatdoejealsje:

Ø dewegkwijtben?Ø dehulpverleninginwiltschakelen?Ø hetlaatsteweervaneenvliegveldwilthebben?Ø eenberichtnietbegrijpt?Ø eennoodoproephoort?

Indithoofdstukwordendebeginselenvanhetsprekenoverderadiouitgelegd.Detekstiszoveelmogelijkgerichtopdepraktijkvanhetzweefvliegenenhetmotorzweven.Nahetbestuderenvandithoofdstukbenjeinstaatdebovenstaandevragentebeantwoorden.StandaarduitdrukkingenCommunicatietussenmensendieelkaarzien,gaatviawoorden,gebarenenlichaamstaal.Jekuntzienofjeboodschapoverkomt.Bijhetgebruikvanderadiohebjealleenhetgehoor.Ommiscommunicatiezoveelmogelijkuittesluitengebruikenwebijradiotelegrafiestandaarduitdrukkingenenvasteprocedures.BijeenpraktijkcursusRTbesteedjeveleurenaanhetjeeigenmakenvandievasteuitdrukkingenenprocedures.Jeleertdaardateenjuistgebruikvanderadiodeveiligheidbevordert.Wettelijkgezienmagerpasbuitendezweefvliegfrequentiesgezondenworden,alsdevliegereenpraktijkaantekeningradiotelefonieheeft.Zweefvliegersmogenalleende

3

zweefvliegfrequentiesgebruiken.WieeenRT-aantekeningheeftmagdeandereluchtvaartfrequentiesookgebruiken.MiscommunicatieHetvakcommunicatieprobeertzoveelmogelijkmiscommunicatietevoorkomen.Miscommunicatielooptmeestalgoedaf,maarkansomsdodelijkzijn!Indeluchtvaartzijnerveelvoorbeeldenvanmiscommunicatie.Zoishetgrootsteluchtvaartongevalop27maart1977,waarbij2Jumbo’sopTenerifetegenelkaarzijngebotst,veroorzaaktdoormiscommunicatie.Ophetinternetkunjeveelinformatieoverdezerampvinden.Ookindekleineluchtvaartgebeurengeregeldincidentendoormiscommunicatie.Hierondervolgeneentweevoorbeeldenuithet“breukstukje”uithetbladThermiek.Terafsluitingvaneenlokalevluchtzoudezweefvliegereenlangelandingmakenbijdehangar.Naophetwestelijkecircuittezijngegaan,melddehij“PositionfürlangeLandung”.Dezemeldingisnietdoorde(Nederlandse)'Flugleiter'bevestigd.OndertussenvloogeenCessnainhetoostelijkecircuitmetdebedoelingopdeverhardebaantelanden.DebestuurderhiervanhadhieroverradiocontactmetdeFlugleiter.Dezweefvliegerheeftdezeconversatiegevolgd.VerderheefthijkunnenwaarnemenhoedeCessna,eenstuklagerdanhij,hetbasisbeenenhetbeginvanfinalvloog.Gezienzijnhoogtemoesthijtijdigindraaienopfinal,terwijldeCessnazichca.50mlageren200machterhembevond.Toendezweefvliegeropca.100mhoogteopfinalzat,zouhijgezienhebbendatdeCessnarechtsvanhemeveneensmetzijnfinalbezigwas.Veronderstellenddatditzouresulterenineenparallellelanding,heeftdezweefvliegerzijnkoerswatnaarhetgrastenwestenvanheteindvandeverhardebaanverlegd,omdathetgrasvelddaarbrederisdanaanhetbegin.DeFlugleiterzagdeparallellelandingenvroegeen'Goaround'aandebestuurdervandeCessna,watdoordezewerdbevestigd.DezweefvliegerhadgeenzichtmeeropdeCessnaenbeslootzovermogelijktelanden.KortnadedoorstartinstructiewondeCessnahoogteenvlooghijvanonderentegenhetzweefvliegtuigaan.Dezweefvliegermaaktenahetvoelenvandeklapvoorbereidingenomtespringen,maarzagindathiervooronvoldoendehoogtewas.Hetvliegtuigbleeknoggoedbestuurbaar,zodateennormalelandingkonwordengemaakt.

Ø Ervaringzweefvlieger:totaal619starts,196h;laatste3maanden32starts,22h;type57starts,38h.

Ø Persoonlijkletsel:geen.Ø Schadeaanhetvliegtuig:scheurinstaartvlakvoorkielvlakover¾vandedoorsnede,scheur

inromp,scheurininstrumentenpaneel.DeCessnahadeveneensschade,maarookdebestuurderhiervanbleefongedeerd.(OvV2010058;hetvolledigerapportistevindenophttp://www.bfu-web.deonderPublikationenenUntersuchungsberichte).CommentaarCommissie:DeaanvaringvondplaatsopeenmomentdatdeCessna-vliegerhetzweefvliegtuignogsteedsniethadwaargenomenendezweefvliegerdeCessnauithetgezichthadverloren.HoeweldezweefvliegerdoorhetmeeluisterennaardedesbetreffenderadioconversatiewistdatdeCessnaopfinalwas,heefthij(hetverlengdevan)decenterlinevandeverhardebaantweemaalgekruist.Indienhijlinksvandeverhardebaanwasgebleven,zouervoldoendehorizontaleseparatiemetdeCessnazijngebleven.Daarnaastwasersprakevaneengebrekkigecommunicatie:Demeldingvandezweefvliegeroverdelangelandingwasnietbevestigd.Tochheefthijzijnmeldingnietherhaald.Deinstructie“Goaround”(waartoedeFlugleiteroverigensnietverplichtwas)aande

4

Cessna-bestuurderkwamtelaat,namelijkophetmomentdatdebeideluchtvaartuigenelkaaraldichtwarengenaderd.Wellichthangtditsamenmethetniet-bevestigenvandelandingsmeldingvandezweefvlieger.Tweevliegtuigen,eenASK21(metinstructeurenleerling)eneenLS4(metsolist)vlogenopongeveergelijkehoogtenaarhetaanknopingspunt.DeASKgingalseersteopcircuitenverhoogdedesnelheidomdeonderlingehorizontaleseparatietevergroten.Deinstructeurslipteopfinalomwathoogtekwijtteraken,waarnadeleerlingdelandinguitvoerdeenietslinksinhetlandingsveldmikte.Vlakvoordelandingriepdestartleider,diezagdatdeLSlinksvandeASKwildelanden,viaderadiodatdeASKnietmoestuitsturen.Dituitsturenwerdnamelijksomsgedaanomhetveldvrijtemaken.Deinstructeurverstondhettegengesteldeenstuurdenadelandingnaarlinksuit.Dittotgroteschrikvandesolist,diewaarnamdatderuimtelinksvandeASK,waarhijdichtachterzat,ineensdoordittoestelwerdingenomen.OmeenaanvaringtevoorkomenmaaktehijeenzigzagmanoeuvreenslaagdeerzoinomrechtsvandeASKuittekomen.Hierbijovertrokhetvliegtuigechtertehoogzodathethorizontaalmeteenhardeklapopdegrondterechtkwam.Ervaringvlieger:totaalca.200starts,72h;type17starts,3h.Persoonlijkletsel:geenblijvendletsel,welpijninonderrug.Schadeaanvliegtuig:rompaanonderzijdebijhetwielbeschadigd,wielenwielkastbeschadigd.(OvV2006112).Hierondernogeenvoorbeeldvanmiscommunicatieuitdepraktijk.Bron:http://youtu.be/QgCAbTMC3Qg

Communicatiegaatoverjuistenefficiëntgebruikvandecommunicatiemiddelen.Voorhetjuistenveiliggebruikmakenvanradio,transponderenflarmisenigekennisvanderadiotechniekenderadarsystemennoodzakelijk.

5

4.1VFR-communicatie

Bijhetzweefvliegengaatspraakcommunicatieviaderadioendatacommunicatieviadetransponderendeflarm.GeluidsgolvenGeluidplantzichdoordeluchtvoortindevormvangeluidsgolven.Desnelheidwaarmeeditgebeurtisongeveer330m/s.Eengeluidsgolfheefteengolflengteeneenamplitude.

6

Hoemeergolvenpertijdseenheidhoehogerhetgeluidklinktenhoegroterdeamplitudehoeluiderhetgeluidklinkt.HetaantalgolvenpersecondenoemenwedefrequentieenditdrukkenweuitinHertz(Hz).Hieronderziedathetaantalgolvenpersecondetoeneemt.Defrequentiestijgtnaar5trillingenperseconde.

Mensenkunnentrillingendieliggentussen20en20.000Hzwaarnemen.Hogerefrequenties(duskorteregolven)tot800MHznoemenweultrasoneennoghogerefrequentieswordenhypersonetrillingengenoemd.RadiogolvenRadiogolvenwordenookwelradiofrequentestralinggenoemd.Hetzijngolvenindevormvanelektromagnetischestralingdiezichvoortplantenmetdesnelheidvanhetlicht300.000.000m/s.DeontdekkervanderadiogolvenisHeinrichHertz.Bijradiogolvenisooksprakevangolflengte,amplitudeenfrequentie.HetfrequentiegebiedlooptvanenkelehonderdenHertztotenkelegigaHertz(GHz).1Hzis1trillingperseconde1kHz(kiloisduizend)is1.000trillingenperseconde.1MHz(megais1miljoen)is1.000.000trillingenperseconde1GHz(gigais1miljard)is1.000.000.000trillingenperseconde.DeVHF-bandOnzezweefvliegkanaalnummers:122.480;122.505;123.355;123.380;123.505;129.980en130.130liggenindeVHF-band.Voordeluchtvaartwordendefrequentiestussen108MHzen136.975MHzgebruikt.DeVHF-frequentiebandwordtalsvolgtverdeeld

Ø 108-112VOR&ILSØ 112-118VORØ 118-136.975RT-communicatie

Hieronderziejedeoverigefrequentiebanden.Band Frequentie Golflengte gebruikluchtvaartVLFVeryLowFrequency 3-30kHz 100.000-10.000m langeafstandsnavigatie

LFLowFrequency 30-300kHz 10.000-1000m NDB(non-directionalbeacon)

MFMediumFrequency 300kHz-3MHz 1.000-100m NDB

7

HFHighFrequency 3MHz-30MHz 100-10m VoorRToverlangeafstand

VHFVeryHighFrequency 30-300MHz 10-1m

NavigatiebakensRT-communicatie118-136.975MHz

UHFUltraHighFrequency 300MHz-3GHz 1m-10cm

NavigatiebakensTransponders1090MHzGPS

SHFSuperHighFrequency 3GHz-30GHz 10cm-1cm Radar

EHFExtremHighFrequency 30GHZ-300GHz1cm-1mm Radar

KanaalseparatieTotaan2018haddendezweefvliegradio'seenkanaalseparatievan25kHz.Na122.475MHzkwam122.500MHzendan122.525MHz.Aangezienereentekortaanfrequentiesis,moetenvanaf31december2017alleradio'svervangenwordendoorradio'smeteenkanaalseparatievan8.33kHz.DefrequentievandeFrieseAeroClubwas123.350enditisnugewordenkanaal123.355.Bij8.33kHz-separatieishetwoordfrequentievervangendoorkanaal.BereikradiosignaalWanneereenzweefvliegertijdenseenoverlandlaagzit,ofverwegis,kunjehemnietontvangen.Hetbereikvanderadiozendinstallatieisnietoneindig.Dereikwijdtevanhetradiosignaalisafhankelijkvandesterktevanderadioendeafstandtotdeontvanger.Devoortplantingvanradiogolvenverlooptviadriewegen.Wesprekendaaromookwelvan:• oppervlaktegolvenofgrondgolvenLagefrequentiesvolgeneengebogenlijnlangshet

aardoppervlak.Dezeoppervlaktegolven(ookwelgrondgolvengenoemd)reikenverderdandehorizon.

• ruimtegolvenVHF-golvenplantenzichvoortineenvrijwelrechtelijnvandezendernaardeontvanger.Zenderenontvangerbevindenzicheigenlijkop"zichtafstand"vanelkaar.Aangeziendezegolvenietsdoordeatmosfeerwordengebogen,kanhetsignaalietsverderdandehorizonreiken.

• ionosfeergolvenDezegolvenkaatsendantegendeionosfeerenwordendanteruggekaatstnaardeaarde.

8

Zweefvliegradio'smakengebruikvanVHF-golven.Tussenzenderenontvangermoetsprakezijnvaneenrechtelijn.Dereikwijdteberekenjeruwwegalsvolgt:bereikinkilometers=4xdeworteluitdevlieghoogteinmeters.Voorbeeld:• Bijeenvlieghoogtevan900mishetbereik4x30=120km.• Hetbereikvantweezweefvliegtuigendieelkaaroproepenenelkopzo'n900mhoogtezittenis

hetdubbelehiervan,dus2x120=240km.Debovenstaandeberekeningisnietergnauwkeurig,inwerkelijkheidhebbenfactorenalsdeatmosfeer,hoogtevandeontvangendeantenne,bergenofwatereengroteinvloedopdereikwijdtevanhetsignaal.Belangrijkefrequenties

Ø 121.500MHzdeVHFnoodfrequentieØ 124.300AmsterdamInformationØ 132.350MHzDutchMilInfo

DutchMilenAmsterdamInformationzijnvluchtinlichtingendiensten(FlightInformationService)Zegeveninlichtingenovero.a.hetverkeeropjouwtraject,deregionaleQNH,militairverkeer,enz…Jekuntereenfixopvragenalsjedewegkwijtbent.Transponder

Hetwoordtransponderkomtvandewoorden:transmitter(zender)enresponder(antwoorder).Nadeinvoeringvandetransponderplicht,inhetgrootstegedeeltevanhetNederlandseluchtruim,zijndemeestezweefvliegtuigenuitgerustmeteenzogenaamdeModeStransponder.BijnahetheleNederlandseluchtruimiseenTMZ,eenTransponderMandatoryZone.Alleenonderde1200fthoefjegeentranspondertehebbeneninhetweekendalsergeenmilitairverkeeris,magjeineengedeeltevanhetNederlandseluchtruimzondertranspondervliegen.Zweefvliegtuigendieweleentransponderhebbenmoetendiealtijdtijdenshetvliegenaanhebben.

ZweefvliegtuigenmetmaaréénaccukunnenbuiteneenTMZdetransponderuitzetten(zieSERA.13001BedieningvaneenSSR-transponderc).Behalvevoorvluchteninhetluchtruimwaarinhetgebruikvaneentransponderverplichtisgestelddoordebevoegdeautoriteiten,zijnluchtvaartuigenzondervoldoendeelektrischvermogenvrijgesteldvandeeisomdetranspondertijdensdevolledigevluchttegebruiken.Waarjewanneereentranspondermoetgebruikenziejeophetkaartjehieronderenop:http://www.ais-netherlands.nl/aim/2013-09-05-AIRAC/eAIP/html/graphics/eAIP/EH-ENR-6-2-6.pdf

9

Eentransponderzendt(transmit)enantwoordt(respond).HijzendtperiodiekeensignaaluitenantwoordtwanneerhijdooreenradarofeenTCAS(trafficalertandavoidancesystemvaneenverkeersvliegtuig)wordtondervraagd.Alsantwoordstuurthijeensignaalterugdatinformatiebevatoverbijvoorbeelddetranspondercodeendehoogtevanhetvliegtuig.DatsignaalwordtdoorderadarofTCASopgevangenenverwerkt.EenTCASondervraagtdetranspondersindebuurtenhijmeetdeafstandd.m.vhettijdsverschilenderichtingvanwaaruiteenantwoordkomtdooreenrichtingsgevoeligeantenne.Welkeinformatieerdoordetransponderwordtdoorgegevenhangtafvanhettypetransponder.

10

TypentranspondersWekennendevolgendetypentransponders:

Ø ModeABijmodeAwordtdevier-cijferigecodeuitgezonden.Ø ModeC:BijmodeCwordtdevlieghoogte(uitgedruktinFlightLevel,dusgebaseerdop

1013.2hPa)uitgezonden.Ø ModeA/C:BijmodeA/Cwordtde4-cijferigecodeplusdevlieghoogteuitgezonden.Ø ModeS:BijmodeSzendtdetranspondereenunieke24-bitsidentificatiecodeuit.Deze

identificatiecodebevato.a.hetregistratiekenmerkvanhetvliegtuig(bijvoorbeeld:PH-731).EenmodeS-transponderwerkttevensalseenmodeA/Ctransponderenzendtdusookdevier-cijferigecodeendevlieghoogteuit.

Aanelkvliegtuigwordtdoordenationaleluchtvaartautoriteiteenunieke24-bitsICAO-identificatietoegekend.InEuropeesluchtruimmogenalleenmodeS-transpondersgebruiktworden.WanneereenmodeS-transponderwordtverbondenmeteenGPS-ontvangerdankanhijdeGPS-gegevensvanhetvliegtuigmeeuitzenden.WesprekendanvaneenADS-Bsignaal.ADS-Bstaatvoor“AutomaticDependentSurveillance-Broadcast”.EenmodeS-transpondermetADS-BinformatiebestaatdusuitdetranspondermodeS-informatieendeGPS-informatie(positie,hoogteensnelheid).

MeteenADS-BontvangerkunjedeADS-Bgegevensweergevenopeendisplayinhetvliegtuigofbijvoorbeeldopeenkaart.Ziebijvoorbeeld:http://planefinder.net/Voordestartzetjedetransponderopstandby.Datisdeopwarmstand.Detransponderisdaarnadirectgereedvoorgebruik.WanneerjedetransponderopONzetdanwordtdehoogtenietdoorgegeven.DusgeenmodeC.AlleenopdestandALTwordthoogteendeidentificatiecodeweergegeven.WanneerdetransponderperongelukopONstaati.p.v.opALTdankandeverkeersleidingvragenomdetransponderopALT(modeC)tezetten.Zo'nverzoekoverderadioluidtdan:

11

PH-751SQUAWKCHARLIE

SQUAWKINGCHARLIEPH-751

Hetisbelangrijkomdirectnade(lier)startjetransponderopALTaantezettenzodatdeluchtverkeersleidingenanderevliegtuigenjouwhoogteenidentificatiecodehebben.Jehoeftnietincontacttezijnmeteenverkeersleideromtochvoordeelvanjetranspondertehebben.Zowaarschuwtdeverkeerleidinggroter(ensneller)verkeerjouwaanwezigheidophuntevliegenroute.VeelgemotoriseerdevliegtuigenzijnuitgerustmeteenACAS(AirborneCollisionandAvoidanceSystem)ofTCAS(TrafficCollisionAvoidanceSystem).ACASenTCASontvangentranspondersignalenengevenwaarschuwingen.Zegevenverkeersvliegtuigenenmilitairevliegtuigen deopdrachtomhogeroflagertegaanvliegenalserbotsingsgevaardreigt.Detransponderopdeafbeeldingstaatingesteldopcode7000Bijvliegeninongecontroleerdgebiedblijftdetransponderopdezecodestaan.Ingecontroleerdluchtruimkandeverkeersleidingjevragenomeenanderecodetesquawken.Erzijneenpaarspecialecodes:Specialetransponder-codes

Ø 7000VoorvliegeninongecontroleerdgebiedØ 7500codeomaantegevendatersprakeisvaneenkapingØ 7600codeomaantegevendatersprakeisvanuitvalvanderadioverbindingØ 7700codeomaantegevendatersprakeisvaneennoodgeval

Eengeheugensteuntjevoordiecodes:

Ø seven five, someone with a knife Ø seven six, ik hoor niks Ø seven seven, we're going to heaven

OpdetransponderzitookeenIDT-knop(ident-knop).Hetkanvoorkomendatdeverkeersleidingjeopdraagtomdezeintedrukken:“Squawkident!”Jedruktdan1keeropdeIDT-knopenbijdeverkeersleiderzaljoupositieoplichtenophetscherm.Leesvoorhetgebruikvanjetransponderaltijdgoedhethandboekomverkeerdgebruiktevoorkomen.

12

4.2BegrippenOmelkaargoedtebegrijpendienteenvliegeropdehoogtetezijnvaneenaantalbegrippenenprincipesvandeluchtvaart.Meteorologie:VMC Zeg:Vie-Em-CieVisualMeteorologicalConditionsBijhetvliegeninVMCvliegjeopzicht.

Jezitdusnietindewolkenenbijhetzweefvliegenkunjedegrondconstantzien.VFR Zeg:Vie-Ef-AarVisualFlightRulesBijhetVFRvliegen,volgjederegelsvanhetvliegenop

zicht.DezeregelsvindjeperluchtruimonderopdeICAOnavigatiekaartofindeAIP(AeronauticalInformationPublication)Ditiseeninformatiepakketdatperlandwordtuitgegeven(zie:http://ais-netherlands.nl/).

SpecialVFR SpecialVisualFlightRulesDitzijnspecialeregelsdiepervliegveldverschillen,waarbijjeonderdeVFRweerlimietnogsteedsopzichtmagvliegen.Vaakwordtditgebruiktvoorhettraineninhetcircuitbijmarginaalweer.

IMC Zeg:Ei-Em-SieInstrumentalMeteorologicalConditionsJevliegtopjeinstrumenten,buitenziejenietconstantdegrondenjevoldoetnietaandeVFRzichtlimieten.Jehebtjeinstrumentennodigomveiligteblijvenvliegen.Ditisniettoegestaanvoorzweefvliegenofmotorzweven!

IFR Zeg:Ei-Ef-AarInstrumentFlightRulesBijhetIFRvolgjederegelsvanhetvliegenopjeinstrumenten.AlshetweerbuitendelimietenvanVFRis,danisIFRdeenigemogelijkheid.Ditisniettoegestaanvoorzweefvliegenofmotorzweven!

ATIS Zeg:Ee-TisAutomaticTerminalInformationServiceStart-enlandingsinformatiedieconstantwordtuitgezondenviaeenradiofrequentie.EenATISwordtelkhalfuurvernieuwdtenzijerplotselingbelangrijkeveranderingenzijn.Zie4.4.1.voormeerinformatieoverdeATIS.

VOLMET MeteorologicalInformationforAircraftinFlight.Weerinformatievoorvliegtuigenindevlucht(zie4.4.1.)bevatMETARenSPECI.

METAR MeteorologicalAerodromeReport.Hetactueleweerrapportdatdooreenvliegveldomde30minutenof60minutenwordtuitgegeven.

SPECI Specialweatherreport.Betekent:speciaalweerrapport.EenSPECIwordtgemaaktalsersignificante(duidelijkmeetbare)verslechteringofverbeteringinhetweervaneenvliegveldplaatsvindt.HetisopgesteldzoalseenMETAR.

TAF TerminalAerodromeForecast.Een9,24-of30urenweersvoorspelling(somszelfslanger)vooreenvliegveld.Militaireveldengevendoorgaanseen12uursTAFuit.

SIGMET SignificantMeteorologicalInformation.Weerrapportdatwaarschuwtvoorgevaarlijkeweersverschijnselenonderweg.Bijvoorbeeld:onweer,ijsaanzetting,turbulentie,vulkanischeas,enzovoorts.

RVR Zeg:Aar-Vie-AarRunwayVisualRangeDeafstandwaarovereenvliegeroverdecenterline(=middellijn)vandebaandemarkeringenoflampenkanzien.

VisibilityLaagstezichtwaardegemeteninallerichtingen(360°),dezewaardeisaltijdlagerofgelijkaandeRVR.HetvaststellenvandeRVR’sgebeurttegenwoordigopde“westersevelden”meteenapparaatdatbestaatuittweeunitsop10-20metervanelkaar.Deeneunitzendteengecodeerdlichtsignaalnaardeandereunit.EventueellichtverlieswordtgemetenenuitberekeningvolgtdandeRVR.

NOSIG NoSignificantChange,geensignificanteveranderingen.Ditbetekentdathetweerindekomendetweeurennietergverandert.

BECMG Betekentenuitgesprokenals:Becoming.Indekomendetweeurenveranderthetweernaar…

13

TEMPOBetekentenuitgesprokenals:Temporary.Indekomendetweeuren,vooreenperiodevanmaximaaléénuurveranderthetweernaar…VoorbeelduitDigitaleATIS(zie4.4.1.):“TEMPOTSRA”,ditbetekentindekomendetweeuren,vooreenperiodevanmaximaaléénuuronweermetstevigeregen.

HoogtemetingAltitude(ALT) Verticaleafstandgemetenvanafzeeniveau.BenedendeTransitionAltitude(zie

hieronder)wordtdealtitudeuitgedruktinvoeten,daarboveninflightlevelswaarbijhettransitionlevelhetlaagstbruikbareflightlevelis.

Altimetersetting

Ditisdedrukdiejeindesubscale(kleinevenster)vanjehoogtemeterdraait.Hetinstrumentgeeftopbasisvandezedrukaanopwelkehoogtejevliegt.Voordeluchtverkeersleidingishetbelangrijkdatiedereenineenbepaaldstukluchtruimofondereenbepaaldehoogte(zieTransitionAltitude)dezelfdesettingheeft.Ditisbelangrijkomdatdeverkeersleidingbijhettoewijzenvanhoogtesaanvliegtuigeneenbepaaldeonderlingeafstandwilhouden.

QNH (zeg:,Kju-En-Eetsj),QNHisdeluchtdrukophetvelddievolgensdestandaardatmosfeerisherleidnaardedrukopzeeniveau.

QNE/StandardAltimeter

(zeg:Stendard-Altimeter)Ditisdedrukvandestandaardatmosfeeropzeeniveau..Zet,1013.25hPaindesubscalevandehoogtemeteromdehoogtemeteropQNEtezetten.OpeenbepaaldehoogteschakeljevandeQNHomnaar1013,25hPA(zieTransitionAltitude).

QFE (zeg:Kju-Ef-Ie),QFEisdedrukopveldniveau.Demeestezweefvliegerszijngewenddezedruktegebruiken(bijdecockpitcheckdehoogtemeteropnulzetten).Doordehoogtemeteropnultezetten,draaijeeigenlijkdeQFEindesubscale.Alsjeergensnaartoegaat,ofalsjeeenlangevluchtmaakt,isditgeenhandigeinstelling.QFEwordtbuitenhetzweefvliegendanookbijnanietgebruikt.

TransitionAltitude

Ditisdehoogtewaaropstijgendverkeer1013.25hPaindesubscalevandehoogtemeterbehoorttezetten.InNederlandisdetransitionaltitudevoorVFR-

14

verkeervastgesteldop3500voet.TransitionLevel Hetvluchtniveauwaaropdalendverkeerovermoetgaanopdeplaatselijkealtimeter

setting.FlightLevel(FL) FLisdehoogteinhonderdtallenvoeten,waarvanhetlaatstecijfereennulofeenvijf

isenwaarbijdehoogtemeteropdestandaarddrukopzeeniveauisingesteld.TijdETA Zeg:Ie-Tie-EeBetekent:EstimatedTimeofArrival.Ditisjeverwachteaankomsttijd

boveneenbepaaldpunt.UTC Zeg:Hjoe-tie-sieAlletijdenindeluchtvaartzijninUTC(Co-ordinatedUniversalTime)

ofweleengecoördineerdewereldtijd.Ditiseenstandaardtijdgebaseerdopeenatoomklokendezetijdverschiltindezomer2uurenindewinter1uurmetdeNederlandsetijd.Dezetijdwordtookwel“Zulutime”genoemd.

AlgemeenAeronauticalMobileService

Ditiseenvrijingewikkeldeterm.Deofficiëledefinitieis:Eenmobieledienstvanaeronauticalstations(grondstation)enaircraftstations(luchtvaartuigen),ofluchtvaartuigenonderling.Waarinhulpverleningsvoertuigen/luchtvaartuigenmeedoenenooknoodbakens(zieELT)mogenuitzendenopdedaarvooraangewezenspoed–ennoodfrequenties.Samengevatkunjeditzienalsdegeheleluchtvaartdienstverlening.

AeronauticalStation

Eengrondstationdatluchtvaartdienstverleninglevertindeaeronauticalmobileservice.Zo’nstationkaneenverkeerstorenzijn,maarookeenboorplatformofschipopzee.

Aircraftstation Eenluchtvaartuiguitgerustmeteenradio.

AIS AeronauticalInformationServiceDeluchtvaartinformatiedienstdieverantwoordelijkisvoordeuitgavevandeAIP(zieonder),deNOTAM’s(zieonder),AIC’s(zieonder)entijdelijkeaanvullingen(supplements)opdeAIP.InNederlandhebbenwedeAIStheNetherlands.Jekunthunpublicatiesvindenviahttp://www.ais-netherlands.nl/.

AIP AeronauticalInformationPublicationDitiseenuitgavevandeAISvaneenlandenbestaatuit3onderdelen.GEN(general=algemeen),denationaleregelgeving.ENR(enroute=onderweg),deregelgevingtijdenshetvliegen.AD(aerodrome=vliegveld)deregelgevingenprocedurespervliegveld.

AIC AeronaticalInformationCircularEenaanwijzingmetbetrekkingtotdevliegveiligheid,navigatie,technischeadministratieenregelgevingdienietaandeeisenvoordepublicatievaneenNOTAMvoldoet.

FIR FlightInformationRegionDitiseengebiedwaarFIS(zieonder)enalertingservice(=behandelingvannoodoproepen)aangebodenwordt.InNederlandisermaaréénFIR,deAmsterdamFIR.

FIS FlightInformationServiceInformatiedienstvoorvliegtuigenindevlucht.ZohebjeinNederlandDutchMillInfoenAmsterdamInformationdieVFRvliegersadviesgevenoverzakenzoalshetluchtverkeer,hetweerendestatusvanjevliegplan.

ATC AirTrafficControlKortwegdeluchtverkeersleidingATZ AerodromeTrafficZoneDitiseenkleingebiedrondeenluchthaven(vaakineen

militaireCTR)datbeschermingbiedtaanstartendeenlandende(zweef)vliegtuigen.CTR ControlZoneEengebiedrondeenvliegvelddatondercontrolestaatvandelokale

verkeersleiding.TMA TerminalControlAreaEenTMAiseennaderingsverkeersleidingsgebiedronden

15

boveneenCTRwaarinvertrekkendennaderendverkeernaareenluchthavenwordtgecontroleerd

FlightPlan VliegplanEenvliegplaniseendocumentdateenpilootmoetindienenwanneerhijmeteenTMGeenvluchtnaarhetbuitenlandofnaareengecontroleerdvliegveldmaakt.DevoorwaardenstaanindeAIP(zieAIP).Voorlangereoverlandvluchtenmeteenmotorzweverishetsterkaanbevoleneenvliegplanintedienen,omdatditdeSearchAndRescue(zieSAR)kanhelpeningevalvannood.

SAR SearchAndRescueDitisdeoverkoepelendetermvoorallehulp–enreddingsdiensten.

SSR SecondarySurveillanceRadarEenradarsysteem(Radar=radiodetectionandranging)datgebruiktwordtdoordeluchtverkeersleidingomtranspondersteontvangenendepositievanvliegtuigentebepalen.

VHF VeryHighFrequencyDitisdefrequentieband(golflente)waaropdeluchtvaartuitzendt.IndegroteluchtvaartwordtookdeHF–highfrequencygebruiktvooreennoggroterbereik.Defrequentiesdiedoordeluchtvaartgebruiktworden,liggentussende108MHzende137MHz.HieringeeftMHz(megahertz)defrequentieaan.108MHztotenmet118MHzwordtgebruiktdoorradiobakensdiewemetzweefvliegtuigenenmotorzweversnietgebruiken.118MHztotenmet137MHzwordtgebruiktvoorAeronauticalMobileService,gesproken(“voice”)communicatie.

GPS GlobalPositioningSystemEensatellietsysteemdateigendomisvanenontwikkeldisdoorhetAmerikaanseleger.GPSis,naastkaartlezen,tegenwoordighetvoornaamstenavigatiemiddelbijhetzweefvliegenenmotorzweven.

ELT EmergencyLocatorTransmitter,ofweleennoodbakendatnaeencrash,automatischofviahandmatigaanzetten,eenalarmsignaaluitzendtop121.500MHz(deinternationalenoodfrequentie)enop406MHznaarsatellieten.

NOTAM NoticetoAirmenEenNOTAMbevateenwaarschuwingofaanwijzing.Eenwaarschuwingvoorvogels,kapottevliegveldverlichting,geslotenstartbanenentaxibanen,defecteradiofrequenties,enzovoorts.HetkanookeenwijzigingzijnindetekstvandeAIPdienognietindeAIPverwerktis.Zie:NOTAMS1)Bij"Selectupto6FIRs"hoefjealleenmaar"EHAA"intevullen(heelNederland).2)Klikop"RetrieveBriefing".3)NuziejeallegeldigeNOTAM'svoorheelNederland.

Simplex Communicatiewaarbijenkelinéénrichtingverzondenwordt.Ditisvantoepassingbijeen“broadcast”(=uitzending)vaneenATISofanderberichtwatnietaaneenspecifiekstationgerichtis.

DeTaalEngelsisdestandaardtaalindeluchtvaaart.Communicerenweopdezweefvliegfrequentiesdanmogenweonzeeigentaalgebruiken.GebruikjedeandereluchtvaartfrequentiesdanmoetjeeenRT-bevoegdheidhebbenmeteenLPElevel4ofhoger.IndeluchtvaartkennenweeeneigenalfabetenwordensommigecijfersvoordeduidelijkheidandersuitgesprokendaninnormaalEngels.Ditalfabetstaatbekendalshetfonetischalfabet.Hieronderziejedatalfabetmetdaarnaastdeuitspraak.Delettergreepdieonderstreeptiskrijgtdeklemtoon.Deuitspraakisalsvolgt...

16

Spelling Uitspraak Spelling UitspraakA ALFA AL-FA N NOVEMBER NO-VEM-BERB BRAVO BRA-VO O OSCAR OS-CARC CHARLIE CHAR-LIE P PAPA PA-PAD DELTA DEL-TA Q QUEBEC KEH-BECKE ECHO É-KO R ROMEO RO-ME-OF FOXTROT FOX-TROT S SIERRA SEE-AIR-RAG GOLF GOLF T TANGO TENG-GOH HOTEL HO-TEL U UNIFORM YOU-NI-FORMI INDIA IN-DIA V VICTOR VIK-TORJ JULIETT DJOE-LIET W WHISKY WIS-KIEK KILO KI-LO X X-RAY EKS-RAYL LIMA LI-MA Y YANKEE JENG-KEYM MIKE MAAIK Z ZULU ZOE-LOECijfersengetallenHieronderziejedeuitspraakvandecijfersendegetallen.Allegetallendiewordengebruiktvoorderoepnaamvaneenluchtvaartuig,dekoers,debaan,dewindrichtingendesnelheiddaarbijwordtelkcijferafzonderlijkuitgesproken.Bijdeuitzendingvantranspondercodeswordtelkcijferafzonderlijkuitgesproken,behalvealsdetranspondercodeuitsluitenduitvolledigeduizendtallenbestaat;indatgevalwordtdeinformatieuitgezondendoorhetcijfervanhetduizendtaluittespreken,gevolgddoorhetwoord„THOUSAND”.Degetallenhundredentousandwordenalleengebruiktbijhetaangevenvandehoogteofhetzichtbijallegetallendievolledigehonderd-ofduizendtallenbevatten.Getallendieuitmeerdanééncijferbestaanwordenéénvooréénuitgesproken.

cijfer uitspraak voorbeeld 0 ZERO ZE-RO . DAY-SEE-MAL1 ONE 30 TREEZERO2 TWO 75 SEVENFIFE3 THREE TREE 100 ONEZEROZERO4 FOUR FOW-er 1000 ONEZEROZEROZERO5 FIVE FIFE PH-731 PAPAHOTELSEVENTREEONE6 SIX FL95 FLIGHTLEVELNINERFIVE7 SEVEN 090° HEADINGZERONINERZERO8 EIGHT AIT SQUAWK7000SQUAWKSEVENTOU-SAND9 NINE NEI-NER SQUAWK7001SQUAWKSEVENZEROZEROONE. DECIMAL DAY-SEE-MAL 123.355 ONETWOTREEDAY_SEE_MALTREEFIVEFIVE100 ONEHUNDRED HUN-dred 1000ONETHOUSANDTOU-SAND

17

StandaardwoordenBijluchtvaartcommunicatiewordendevolgendestandaardwoordengebruikt:Term Uitspraak BetekenisNegative Nè-ga-tif Nee,niet(ontkenning)Affirm Ee-firm Ja(bevestiging)Unable Un-Eebel Kanniet,magniet,wilniet

Wilco Wil-ko Ikzaldatdoen.Wilcobetekent:Ikbegrijphetberichtenzalhetuitvoeren.

Standby Stend-bij Wacht(nietopreageren,ikbenbezig)Roger Rot-sjer IkhebjeberichtontvangenSayagain Zee-a-gên HerhaalberichtConfirm Kon-furm Kunjebevestigendat..?Howdoyouread Hoegoedkunjemeverstaan(zieuitleghieronder)

Radiocheck Kunjebevestigendatmijnradiogoedwerkt?Acknowledge Ek-nolledsj LaatmewetendatjeditberichtontvangenenbegrepenhebtClearedto Kleerdtoe Geklaardom..(toestemmingom)Recleared Rie-kleerd Klaringgewijzigd,jenieuweklaringis…Approved Ap-proeft JehebttoestemmingMaintain Meen-teen Gadoormetdeafgesprokenklaring(Vb.:“Maintainspeed…”)Cancel Ken-sel AnnuleerdeeerdergegevenklaringCorrection Korrektsjon Ikhebhetfoutgezegd,hetjuisteberichtis….

Disregard Dis-rie-gaard Negeermijnberichtenbeschouwalsnietverzonden

Contact Kon-tekt NeemcontactopmetMonitor Monnie-tor Luisterdevolgendefrequentieuit,maarneemgeencontactopBreakbreak breekbreek Ditiseenberichtaaneentweedestation,hetisdrukBreak breek NukomthettweededeelvanmijnberichtReadback Riet-bek HerhaalallesvanmijnberichtexactzoalsontvangenReport Rie-pôrt GeefmedevolgendeinformatieTestprocedure(radio-check)Somskomthetvoordateenstationvraagthoegoedjehetberichtontvangenhebt,ditgaatdanmetdevolgendezin“Howdoyouread?”Jebeantwoordtdevraagdanmeteencijferopde“Readibilityscalevan1t/m5”:Scale Readibility Betekenis1 Readyouone nietteverstaan2 Readyoutwo zonuendanteverstaan3 Readyoutree verstaanbaar,maarmetmoeite4 Readyoufour verstaanbaar5 Readyoufive perfectteverstaan

18

4.3AlgemeneproceduresZodrajeopdegrondofinhetvliegtuigderadiogaatgebruikenbenjeeenzogenaamd“station”.Denaamvanjestationisjevliegtuigregistratie,dusnietjewedstrijdregistratie!NederlandsgeregistreerdevliegtuigenhebbeneenregistratiebeginnendmetPH(“PapaHotel”).Bijzweefvliegtuigenenmotorzweversvolgtdaarnaeencombinatievandrieofviercijfers.Opdezweefvliegkanalen:122.480/122.505/123.355/123.380/123.505/129.980/130.130magNederlandsgesprokenworden,maardetaalvandeinternationaleradiotelefonieisEngels.TegenofficiëlestationszoalsAmsterdamInformation,EeldeTowerenDutchMilInfogebruikjedeEngelsetaal.HoudersvaneenRT-bevoegdheidmoeteneenEngelsetaaltestafleggen,wanterwordtbasiskennisvandeEngelsetaalverwacht.MetdezetestbehaaljeeenLanguageProficiencyEndorsement(LPE)meteenniveauvan1tot6.

1. Level1isPre-Elementary(onvoldoende)2. Level2isElementary(onvoldoende)3. Level3isPre-Operational(onvoldoende)4. Level4isOperational(voldoende,herexamendoejeelke3jaar)5. Level5isExtended(ruimvoldoende,herexamendoejeelke6jaar)6. Level6isExpert(jeEngelsisgoedgenoegomnooitmeerherexamentehoevendoen)

DezetestkaninNederlandbijverschillendecommerciëleinstantieswordenafgelegd.Hijbestaatuiteenluistervaardigheidstest(luisterennaareenstukjeradiotelefonie)eneengesprekinhetEngelswaarbijdeexaminatordetaalvaardigheidbeoordeeld.

Erzijnveelverschillendesoortenradio’svoorzweefvliegtuigeningebruik.Dezeradio'skunjegebruikenopdefrequentiesvandeluchtvaartband.Datisdebandvan118tot137MHz.Leesvoorhetgebruikvanderadioeerstdehandleidingoflaatjebriefendooreeninstructeur.

Elkeradioheeft:Ø eendisplaymetdaaropdegeselecteerderadiofrequentie:Ø een“zendknop”(pushtotalkbutton/PTT)opdestuurknuppelofophetinstrumentenbord:Ø eenvolumeknopeneensquelch-knop(ruisonderdrukker);Ø knoppenomvanradiofrequentietewisselen.

Dezendknopzitmeestalopdestuurknuppel.Alsjedezendknopindruktgaatdeontvanger'dicht'endezender'open'.Bijgoedradiogebruikhoortookdetechniekwaarmeejederadiobedient.

19

VoorhetzendenAlsjeeenheadsetmetmicrofoongebruikt,plaatsdemicrofoondanzodichtmogelijkbijdemond,maarraakdemicrofoonnietaanmetjelippen.Bijeenlossemicrofoonhoudjedemondtijdenshetzendendichtopdemicrofoon.Draaionderhetpratenjehoofdnietwegvandemicrofoon.Controleeraltijdeerstofdejuistefrequentiegeselecteerdisencontroleerhetvolumedoorderuisonderdrukkertijdelijkuitteschakelen(squelch-knopindrukken).Doorhetafzettenvandesquelchhoorjeeenruis.Hiermeekunjehorenhoeluidhetvolumestaat.Ookkunjedesquelchuitzettenwanneerdoordegroteafstanddeoproepheelzwakdoorkomt.Dankunjesignalendieandersnietoverdesquelchdrempelzoudenkomenontvangen.Zorgervoordatjedezenderalleengebruiktalsdeantenneisaangesloten.Wanneerjezendtzonderaangeslotenantenne(watbijvoorbeeldbijdegrondsetweleensvoorkankomen)beschadigjemeestaldezender.Denken,uitluisteren,drukkenendanspreken• “Altijdeerstnadenkenvoorjegaatpraten!”Bedenkeerstwatjegaatzeggenendrukdanpasde

zendknopin.Maarvoorjedatdoetmoetjeeerstdegesprekkenopderadiovolgen,zodatjenietgaatzendenalsiemandnogantwoordmoetgeven.

• Spreekopnormalesterkteenmeteennormaaltempo.Nietsnellerdan100woordenperminuut.

• Drukeerstdezendknopvollediginvoordatjebegintmetpraten.Ditvoorkomthetverliesvanbelangrijkeinformatie.

• Spreekdeboodschapzoduidelijkmogelijkuitenlaatdandezendknoppaslos.Wanneerjedezendknopindruktentegelijkbeginttepratendanhoortdeontvangerheteerstewoordniet.Duseerstvolledigdrukkenendanpraten!

Vlakvoordelandingriepdestartleider,diezagdatdeLS4linksvandeASK21wildelanden,viaderadiodatdeASKnietmoestuitsturen.Deinstructeurverstond:"Uitsturen"enstuurdenadelandingnaarlinksuitNahetzenden• Laatdezendknoppaslosalsjehelemaalklaarbentmetzenden.• Nadatjeeenberichthebtverzonden,moetjeminimaal10secondenwachtenvoordatjedit

berichtherhaalt.Ditvoorkomtonnodigzendenomdathetontvangendestationevendetijdnodigheeftomopdeeersteoproeptereageren.

• Alsergeenreactieopjouwoproepkomt,controleerdanofjedevolumeknopwelluidgenoeghebtstaan.

• Alsjeeenboodschapnietbegrepenhebt,zegdatdan.Ganietgissenwathetzoukunnenzijn.RadiodisciplineWatradiodisciplineis(of,betergezegd,juistnietis)zaljeinmiddelswelduidelijkzijn.Opthermischedagenlijkthetopsommigevandezweefvliegfrequentiesneteenbabbelbox.Veelvliegersvindenhetgekletsopderadiozohinderlijkdatze,omgeconcentreerdtekunnenthermieken,deradiomaarheelzachtofuitzetten.Zezijndanniettebereikenendatkanergvervelendzijnvoordevliegclub.Eenaantalclubsheeftradiocontactnodigomdatdeluchtverkeersleidingvanhet(militaire)vliegveldwaaropzevliegen,eistdatdevliegerssnelviaderadiotebereikenzijn.Houdderadiodisciplineinereengebruikderadioomvolgensderegels-kortenkrachtig-uitsluitendnoodzakelijkemededelingentedoen.

20

InternationalenoodfrequentieDefrequentie121.500MHzisdeinternationalenoodfrequentie.Veelstationseninstantiesluisterendaaropuit.Ditkanaalmoetvolledigvrijblijvenvoornoodoproepen.Zorgervoordatjebijhetcheckenvanderadioeerstkijktopwelkefrequentiehijstaatvoorjedezendknopindrukt!OngecontroleerdverkeerIndeluchtvaartmaaktmenonderscheidtussengecontroleerdenongecontroleerdverkeer.Zweefvliegersenmotorzweefvliegersvallenmeestalonderongecontroleerdverkeer.DemeestekleineluchthavensinNederlandzijnookongecontroleerd(bijvoorbeeldHoogeveenenLelystad).HetverschiltussengecontroleerdenongecontroleerdverkeerwordtuitgelegdindeAIP(IntergratedAeronauticalInformationPackage.DezewordtdoorelkEuropeeslanduitgegeven.InNederlandhttp://www.ais-netherlands.nl/.Jemoetonthoudendatjetijdenseenongecontroleerdevluchtzelfverantwoordelijkbentvoordeonderlingeafstand(separatie)metanderevliegtuigenendatjenooiteenklaringzultkrijgen.Gecontroleerdestationsherkenjeaandenaam.Woordenalscontrol,towerengroundslaanopgecontroleerdverkeer.Bijvoorbeeld“Eeldetower.”Ongecontroleerdestationshetenmeestalradioofinformation.Bijvoorbeeld“Hoogeveenradio.”Tijdensopeningstijdenzitdaarachterderadioiemanddiewelinformatiemaggevenoveranderverkeer,delandingsrichting,delokaleproceduresenhetweer,maarhij/zijmaggeenklaringgevenomtestartenoftelanden.Diebeslissingenneemjezelf.Wanneerjeeenvluchtnaareenvoorjouwonbekendvliegveldmaakt,bestudeerjedeAIPvoordatjegaatvliegen.IndeAIPvindjeonderanderedenoodzakelijkeinformatieoverdeaanvliegprocedures(hetcircuit)enhetradiogebruikopelkvliegveld.VliegtuigregistratiesVliegtuigregistratieswordensomsdoordeverkeerleideringekort.AlsjeoproeptmetbijvoorbeeldderegistratiePH-VFR,kanhetzijndatdeverkeerleiderje“PapaFokstrotRomeo”gaatnoemen.Alsdeverkeersleidingdatdoet,danmagjijdezeverkorteregistratieookgebruikentegenditstation.Bijelkewisselingvanfrequentiegebruikjeweerjeheleregistratie.Jemagechternooitzelfhetinitiatiefnemenjeregistratieintekorten.WanneerhetnodigisomzonderRTbevoegdheideenofficieelstationofeenandervliegtuigaantespreken,dankunjejeaandevolgendebasisvolgordevaneenberichthouden.

Ø Naamstationdatjeoproept(eneventueeleengroet)Ø NaameigenstationØ Vliegtuigtype(Kies“glider”of“TouringMotorGlider”Ø HoogteØ PositiewaarjejebevindtØ Jeboodschap

Nahetzendenvanjeberichtkrijgjeeenantwoordvandatstationenditantwoorddienjeterugtelezen(een“readback”).Datwilzeggendatjebevestigtwathetstationtegenjezegtendatjedeboodschaphebtbegrepenofniethebtbegrepen.Hetisheelbelangrijkdatjeaangeeftwanneerjeeenberichtniethebtbegrepen.Indatgevalzegje“SAYAGAIN”of(herhaalbericht).InhetvolgendevoorbeeldzienweeenzweefvliegtuigmetderegistratiePH-771,diezichongeveer4kilometeroostvanAssenop750meterhoogtebevindtenvanwegeslechtweernietomhetgecontroleerdeluchtruimheenkanvliegen.HijwilgraagdoorhetzuidelijkedeelvandeCTRwilvliegen.OnthouddatjeditnietmagdoenzonderRT-bevoegdheid.Beginhetgesprekmetdenaamvanhetstationdatjeaanspreektendanjeeigenregistratie.

21

EELDETOWER,PAPA HOTEL SEVEN SEVEN ONE (GOEDEMORGEN)

PAPA HOTEL SEVEN SEVEN ONE, EELDE TOWER, GO AHEAD

Zonderpauzegeefjedaarnajetypevliegtuig,hoogte,positieenderedenvanjeoproep.Glider(ofTouringMotorGlider),at2500(twothousand,fivehundred)feet,VFR,2mileseastofAssen,requestcrossingyourCTRfromEasttoWest,southoftheaerodromeinthedirectionofDrachten,between2500feetand1500feetduetoweather”Derestvanjeberichtzieterdanalsvolgtuit:

type,hoogtepositie

GLIDERATTWOTHOUSANDFIVEHUNDREDFEET,TWOMILESEASTOFASSEN,

boodschap

REQUESTTOCROSSYOURCTRFROMEASTTOWEST,VIASOUTHOFTHEAERODROMEINTHEDIRECTIONOFDRACHTEN,BETWEENTWOTHOUSANDFIVEHUNDREDFEETANDONETHOUSANDFIVEHUNDREDFEET,DUETOWEATHERPAPAHOTEL,SEVENSEVENONE

InhetgevalvanonsvoorbeeldzalEeldetorenantwoordenmet:

Ø eentoestemming(klaring),Ø eenweigering(“negative”of“unable”)Ø of,alshetdrukis,zettenzejeindewachtmetdevolgendeboodschap“Standby”.

Weigering

PH771,EELDETOWER,NEGATIVE,UNABLETOCLEARYOU,DUETOTRAFFICONFINALRUNWAY05,STAYOUTSIDETHEEELDECTRPH-771

Toestemming

PH-771,GOEDEMORGEN,EELDETOWER,YOUARECLEAREDTOCROSSTHEEELDECTRBETWEEN2500FTAND1500FT,QNH1016REMAINSOUTHOFTHEAERODROMEANDSQUAWK1234PH771.

22

Jeleesteenberichtalsvolgtterug;readback:

Toestemming

CLEAREDTOCROSSTHECTRFROMEASTTOWEST,BETWEEN2500FTAND1500FT,QNH1016SQUAWKING1234WILCO,SOUTHOFTHEAERODROMEPH771

Inonsvoorbeeldzegjemet“wilco”datjezuidvandeluchthavenzultblijven.Jekuntdaarnogaantoevoegen'southoftheaerodrome'omaantegevendatjehetbegrepenhebt.Eentranspondercodezoals“squawk1234”ofradiofrequentiesmoetjehelemaalteruglezenenmagjenietmet“wilco”bevestigen.CommunicatielierstartBijhetstartenmetdeliergebruikenwewoorden,tekensengebaren.Ommisverstandentevoorkomenproberenwedezecommunicatiezoveelmogelijkgelijktehouden.Hierondervolgteenvoorbeeldvandelierstartendaarondervandesleepstart.Alsdegezagvoerdervanhetzweefvliegtuigklaarisomtestartendansteekthijzijnduimopnaardetiploper.Ditishetsignaaldatdekabelstrakgetrokkenmagworden.Alsdevliegerdestartalsnogwilafbrekendanmoethijdekabelontkoppelen.DetiploperMeestalisdegenedieaanhaaktooktiploper.Jewachttotdevliegerz’nduimopsteekt.Datishettekendatervolgensdevliegergestartkanworden.Controleernogevenofhettransportwielverwijderdis.Letondertussenopoferinderdaadveiliggestartkanworden.Vliegenergeenzweefvliegtuigenbovendelier?Isdelierbaanvrij?Zijnergeenzweefvliegtuigenaanhetlanden?Isditallemaalinordedansteekjeeenhandomhoog.Wordtermetlichtseinengewerkt,danroepje:“Licht!”Wordtermeteenportofoonoftelefoongewerkt,danzaldestartleidernucontactleggenmetdelier.Delierbegintmetstraktrekken.Dekabelispasstrakalshetvliegtuigietsnaarvorenrolt.Alsdetiplopertochietsoverhethoofdheeftgezienenhetsignaalvoorstraktrekkenisalgegeven,danmoethijzwaaibewegingenmakenmetzijnhandenondertussenduidelijk“stop!stop!”roepen.Isdekabelstrak,danroepje“Strak!”endoejejearmomlaag.Deliergeeftnugasendetiploperlooptmeetothetzweefvliegtuignietmeerbijgehoudenkanworden.Jelaatdetiploszonderdezeeenduwtegevenoftegendehouden.DestartleiderDestartleiderobserveerthetgehelevliegbedrijfenstaatopeenplekwaarbijhijgoedoverzichtheeftopstartendeenlandendevliegtuigen.Zodraeenvliegtuigstartklaaris,kijkthijnaardezelfdezakenwaardetiploperoplet.Metnameofhetluchtruimenofhetlandingsveldvrijisomveiligtekunnenstarten.Alsdetiploperzijnhandopsteektneemtdestartleidercontactopmetdelier.Houdditcontactzozakelijkmogelijk.Eenvoorbeeldvaneengoederadio/telefoonoproepis:“Lier,eenLS4,aantrekken.”Wanneerdekabelstrakstaat,zegthij:“hijisstrak!”Moetdestartafgebrokenworden,roepthij“Stopstopstop”totdatdelierzijnzwaailichtheeftgedimd.Communicerenmeteenportofoonisminderveiligdanmet"licht'.Daaromgebruikendemeestezweefvliegveldeneensterkelampdieopdeliergerichtstaat.Wordtermetlichtgewerkt,danlaatdestartleiderhetlichtknipperenalstekendaterstrakgetrokkenmagworden.Staatdekabelstrakenheeftdetiploperhetstartsignaalgegeven,danwordterconstantlichtgegeventotdathetvliegtuigopeenveiligehoogteis.Indiendestartafgebrokenmoetworden,dangaathetlichtonmiddellijkuit.Raakdekabelnietaanvoorhetzwaailichtvandeliergedimdis,wantdanheeftdeliermandelieruitgeschakeldenkanernietperongelukeenverkeerdekabelwordeningelierd.

23

DelieristDelieristvolgtdeprocedureszoalshierbovenbeschreven.Alhetcontactmetdestartplaatstijdenshetstartendientzozakelijkmogelijkgehoudenteworden.Tijdensdestartletdelieristgoedopeventueletekensvanhetstartendezweefvliegtuig.LiertekentelangzaamlierenAlsjenietmetdejuistesnelheidomhooggelierdwordt,moetjetekensgeven.Tijdensdelierstartmoetendevleugelshetgewichtvanhetvliegtuigtillen,plusdekrachtdiedelierkabelophetzweefvliegtuiguitoefent.Jehebtduidelijkmeerliftnodigdantijdensnormaalvliegen.Naasthetvergrotenvandeinvalshoekkrijgjemeerliftdoormetmeersnelheidtevliegen(deliftneemtinhetkwadraattoemetdesnelheid).Bijdelierstartgajeomhoogmeteenhogeresnelheiddanwaarjenormaalmeevliegttijdenshetthermieken.Voorveelkunststoftweezittersiseensnelheidtussende100km/hen120km/heengoedeliersnelheid.Bekijkhetvliegtuighandboekvoorjouwidealeliersnelheid.Dezesnelheidstaatookopeenstickerindecockpit.Houdvooraldeminimumsnelheidaandeliergoedindegaten!Hettekenvoortelangzaamlierenisdanookdeneusduidelijknaarbeneden.Delieristzietditenmerktditaanhetgeluidvandeliermotorenzalmeergasgeven.Alsdesnelheidoploopt,trekjedeneusgeleidelijkweeromhoog.LiertekentesnellierenBijtesnellierenlaatjehetvliegtuigmethetvoetenstuureenpaarkeernaarlinksenrechtsgieren.Daarbijtrekjeminderhardaandestuurknuppelombreukstukbreuktevoorkomen.Deneusmoetwelduidelijknaarlinksenrechtsgaan,maarjemoetvoorkomendathetvliegtuigdoorhetneveneffectvangierengaatrollen.Alsdeliermannietopjouwtekensreageert,danmoetje(opeenveiligehoogte)ontkoppelen.CommunicatiesleepstartVoordestartleiderishetbelangrijkdathijhetstartengoedvolgtzodatditveiligverloopt.Bijdevliegtuigsleepstartwordtdesleepkabelvastgemaaktaandeneushaak.Detiplopergeeftbijdezestartmethodedezelfdetekensalsbijlieren(zieparagraaf4.4.1.).Afhankelijkvandemethodediegebruiktwordtbijjouwclubwordterstrakgetrokken.Somswordterzoalsbijlierenmeteenradioofportofoongewerkt,inanderesituatiesheeftdesleepvliegereenspiegelwaarmeehijdeaanwijzingenvandetiploperkanzien.Eenveelgebruiktemethodeismeteenmarshaller(aanwijzer)

24

dietekensenaanwijzingengeeftaandesleepvlieger.Deaanbevolensleepmethodeisdemethodemetdemarshallerenditwerktalsvolgt:

Detiplopergeeftvanafdevleugeltipdetekens“straktrekken”en“strak”dooraandemarshallerdieschuinvoorhetsleepvliegtuigstaatenzeweerdoorgeeftaandesleepvlieger.• Hetteken“straktrekken”geeftdemarshallerdoorhetbuigenenstrekkenvandearmennaarhet

hoofdtoe(A).• Alsdekabelstrakis,wordtditaandesleepvliegerdoorgegevendoorbeidehandeninde

vliegrichtingtehouden(B).• Moetdestartafgebrokenworden,dangebeurtditmethetstoptekenvangekruisdearmen(C).Dezetekenszijnnietopallezweefvliegterreineninallelandengelijk.Vraagdusvantevorenwelketekensergebruiktworden.

Sleepteken:sleepvliegerkandesleepnietvoortzettenAlshetsleepvliegtuigopongebruikelijkehoogteoverduidelijkbeginttewaggelen(heenenweerrollen)enditnietdoorturbulentiewordtveroorzaakt,danontkoppeljedirect.Gebeurtditopeenhoogteonderde75meterprobeerdantelandeninderichtingvandewind.Hetontkoppeltekenvoordenormalehoogtevanheteindevandesleepisexactgelijkaanbovenstaandemethode.

25

Sleepteken:erisietsmismethetzweefvliegtuigTegenwoordighebbendemeestesleepcombinatiesradiocontact.Alserietsis,kandatdirectgemeldworden.Mochtergeenradiocontacttussenbeidezijnendesleepvliegerzietbijvoorbeelddatderemkleppenopenstaan,danbeweegthijsnelachterelkaarhetrichtingsroerheenenweer.Ditishettekendaterietsmethetzweefvliegtuigaandehandis.

Sleepteken:erkannietontkoppeldwordenMaakrolbewegingenmetdevleugels(waggelen)enopendekleppenomdesleepvliegerduidelijktemakendatdekabelnietloswil,ofmeldhetviaderadio.Desleepvliegersleeptjedanterugnaarhetveldenontkoppeltvlakbovendegrond.

CommunicatiezelfstartBijhetstartenmeteenzelfstarterofmotorzwevergeldendeprocedureszoalsdiebeschrevenstaaninhethandboekvanhetbetreffendevliegtuig.Hetisechterraadzaamomopeenvliegveldwaarookanderevliegbewegingenplaatsvinden,goedeafsprakentemakenmetdestartleiderofdeplaatselijkehavendienst.RaadpleegookaltijdeerstdeAIP.Indienergeenadviserendestartleiderofhavendienstaanwezigis,verzekerjeerdanvandaterniemandindelandingzitenhetluchtruimvrijis.Luisterdusgoedderadiouit.Communicatiemeteeninformatiedienst/luchtverkeersleiderOmgebruiktekunnenmakenvandedienstendiegecontroleerdestationsbieden,dienjeinhetbezittezijnvaneenRT-bevoegdheid.Zekervoormotorzweefvliegersiszo’nbevoegdheidsterkaantebevelen.ZohebjeinNederlandDutchMillInfoenAmsterdamInformationdieVFRvliegersadviesgevenoverzakenzoalshetluchtverkeer,hetweerendestatusvanjevliegplan.DezedienstennoemenweFlightInformationServices(FIS)(zie4.2.1.)

26

CommunicatiecircuitenlandingTijdenseennormaalzweefvliegcircuitgebruikenweweinigcommunicatie.Nahetdoenvande“downwind-checks”ishetopsommigezweefvliegveldengebruikelijkomopderoependatjeeraankomt.Jekuntditdoenopdevolgendemanier:“WhiskeyYankee,downwind!”Inditgevalwordtdewedstrijdregistratie(WY)gebruikt.Jekuntookjevliegtuigregistratiegebruiken.Determ“downwind”geeftjepositieinhetcircuitaan.Hieronderziejeeenillustratievandeverschillendeonderdelenvanhetcircuit.

Hetgaathieromeenlinkerhandcircuit.Deverschillendestukkenvaneencircuitnoemtmet“legs”(benen).Opsommigevliegveldenwordtertegelijkertijdeenrechterhandeneenlinkerhandcircuitgebruiktomdezweefvliegtuigenvandemotorvliegtuigentescheiden.Weonderscheidendevolgendelegs:

Ø departureleg(upwind),Ø crosswindleg,Ø downwindleg(rugwindbeen),Ø baseleg(basisbeen),Ø final.Bijfinalwordthetwoord“leg”weggelaten

Hetverhoogtdeveiligheidomviaderadiotemeldendatjeopdownwindzit.Jegeeftdaneenpositiemeldingdoor.Erkunnenmeerzweefvliegtuigeninhetcircuitzittendiejoumisschiennog

27

niethebbengezien.Destartleiderkannubeterbepalenoferveiliggelandengestartkanworden.Hetvergrootde“situationalawareness”vanallebetrokkenen(hetplaatjeinjehoofdvaniederspositie).VliegjenaareendrukkervliegveldzoalsEelde,danishetnoodzakelijkomdeAIPteraadplegen.InhetvoorbeeldvandeVFRroutesvanennaarEeldezienweverschillendeVFRdepartures(vertrekroutesinblauw)enarrivals(aankomstroutesinrood).IndeCTRvanEeldevliegenlesvliegtuigenvancommerciëlevliegscholenenverkeersvliegtuigenrond.Dezevliegtuigenvliegenvoornamelijkophuninstrumentenenhebbensnelhedendiesomsruimbovende300km/hliggen.HetisbelangrijkomdeaanwijzingenindeAIPzeernauwkeurigtevolgenomelkaarnietindewegtezitten.Hoejezo’nprocedurevliegtleerjebijeencursusVFR-Radiotelefonie.Tip!NeemeenseenkijkjeopdewebsitevanAISNetherlands:http://www.ais-netherlands.nl1.Kikophetkopje“AISpublications”2.Gaakkoordmetdedisclaimerenklikop“next”3.OpenhetIntegratedAeronauticalInformationPackage

28

4.4MeteorologieencommunicatieHetweerisviaveelverschillendekanalenoptevragen.ZomaakthetKNMIelkedageenvoorspellingvanhetweervoordekleineluchtvaart(teletekstpagina707)enviahetinternet.Ookishetheelgemakkelijkomhetlaatsteweervaneenvliegveldtekrijgen(http://www.knmi.nl/actueel/metar.html)enhetweerdatverwachtwordt.DeofficiëlepublicatievandeactueleNederlandseluchtvaartmeteovindjeopwww.luchtvaartmeteo.nldoorinteloggenmetjeKNVvLlidnummervoorafgegaandoorKZ(Voorbeeld:KZ123456),hetwachtwoordisjeachternaaminhoofdletters.GalinksinhetmenunaarhetkopjeOPMETenselecteerVFRendeICAOcodesvandevliegveldenwaarvanjehetweerwiltbekijken.Verderkunjeopdezewebsiteweerkaartenbekijkenenisereenbuienradar(inclusiefonweer).HieronderziejedemetarvanvliegveldLeeuwardenvanzaterdag26-10-2013opgevraagdom11uur'smorgens:METAREHLW260855ZAUTO21011KT8000BRFEW00815/13Q1007BLU=Voorhetvakcommunicatiemoetjebekendzijnmetdeonderdelenvandemetar:soortbericht metar MeteorlogischeAirodromeReportplaats EHLW Leeuwarden

datum/tijd 260855Z26oktoberom8.55uurZULUtijd.Ermoetzomersdustweeuurbijgeteldworden

AUTO Eenautomatischopgemaaktberichtwind 21011ktDewindkomtuitrichting210meteenkrachtvan11knopen.zicht 8000 Hetzichtis8000meter.significantweer BR BRbetekentdathetneveligis.bewolkingsgraad FEW008FEW=1tot2achtstebewolkingop800voet.temperatuurendauwpunt 15/13 detemperatuuris15°C,hetdauwpuntis13°C

QNH Q1007 DeQNH(luchtdrukopzeeniveau)is1007hPaColourstate BLU Hetzichtisgroterdan8kmendewolkenbasisishogerdan2500ftVooreenverdereuitlegzie:Meteo-informatie.Metmobielinternetishetmogelijkomvlakvoorjevluchtnogevenhetlaatsteweertechecken.Dezeparagraafbehandeltinhetkorthetopvragenvanhetweertijdensdevlucht.ATISAlsjeeenRT-licentiehebt,kunjeaanelkeluchtverkeersleidervragenhoehetweeronderwegofbijeenvliegveldis.DefrequentiesvandeluchthavensopjouwroutevindjeindeAIP.HetisookmogelijkommetjeradiodeATIS(AutomaticTerminalInformationService)vangecontroleerdeluchthavenstebeluisteren.EenATISiseencontinuherhaalderadio-uitzendingmetvoorallokaleweersinformatie.DeATISwordtelkhalfuurverversteneerderalserzicheenbelangrijkewijzigingvoordoet.HieronderziejedekanalenwaaropdeATISvandebelangrijksteNederlandseluchthavenswordtuitgezonden:

Ø EHAM(Amsterdam)132.980Ø EHBK(Maastricht)124.580Ø EHGG(Groningen)133.555Ø EHRD(Rotterdam)128.565

29

EenATISberichtheeftvaakdevolgendeopmaak:

1. Naamvliegveldenidentifier(=letterAt/mZ)vandeATIS.DeidentifierwisseltsteedswanneerereennieuweATISuitkomt.BijhetaanvliegenvanhetvliegveldnoemjedanookwelkeATISjeontvangenhebtbijvoorbeelddoortezeggen:“InformationLimareceived.”

2. DetijdinUTC3. Debaaningebruikeneventueelwelkeinstrumentarrival(=IFRaanvliegroute,nietvoor

zweefvliegen/motorzweven!)4. HetTransitionLevel5. Dewindrichtingensnelheidinknopen6. Hetzichtinkilometers7. Debewolkinginvoeten8. Detemperatuurendauwpunt9. DeQNH10. Hetvooruitzicht11. EventueleNOTAM’s

Dezevolgordekanpervliegveldanderszijn,houderdusrekeningmeedatgeenenkelATIS-berichthetzelfdeis.EenATIS-berichtkaneralsvolgtuitzien:Naamvliegveldenidentifier ThisisSchipholarrival

InformationLima,SchipholaankomstinformatieLima,

DetijdinUTC attimeonethreethreezero(1330),

gemaaktop1330UTC,

Debaaningebruik mainlandingRunwayzerosix(06),

baan06ingebruikvoorlandingen,

HetTransitionLevel TransitionLevelfourzero(40), TransitionLevel40,Dewindrichtingensnelheidinknopen

windzerofivezerofive(050/5)knots,maximumonefive(15)knots,variablebetweenzeroonezero(010)andonezerozero(100),

windrichtingopdebaanvariabeltussen010°en100°gemiddeld050°sterkte5knopenmetuitschietersnaar15knopen,

Hetzichtinkilometers visibilityonezero(10)kilometerszichtmeerdan10kilometer,Debewolkinginvoeten cloudsfewone-thousandfive

hundred(1500),brokenthreethousand(3000),

bewolking1/8ea2/8eop1500ft(ongeveer500meter)en5/8ea6/8eop3000ft(ongeveer1000meter),

DetemperatuurHetdauwpunt

temperaturetwozero(20),dewpointonezero(10),

temperatuur20°Celsius,dauwpunt10°Celsius,,

DeQNH QNHonezeroonefour(1014)hectopascal,

QNH1014hPa,

Hetvooruitzicht NOSIG, geensignificanteveranderingen,EventueleNOTAM’s cautionbirdsinthevicinityof

theairport.Pasopvoorvogelsindebuurtvanhetvliegveld.

ProbeertijdenshetvliegeneenATISberichtzokortmogelijkopeenblaadjeteschrijven.Jebenthierhelemaalvrijin.Eenvoorbeeld:AMS ARR L 1330Z RWY06 TL40 050/5G15 010/100 10km FEW1500 BKN3000 20/10 QNH1014 NOSIG birds

30

Opdezemanierkunje,naeenbeetjeoefenen,eenberichtsnelopschrijvenenhebjemeertijdomjeophetvliegenteconcentreren.Steldatjenaareeninternationaalveldvliegt,danmoetje,voordatjecontactopneemtmethetvliegveld,eerstdeATISuitluisteren.Bijheteerstecontactmeldjewelkberichtjehebtbeluisterd.

INFORMATIONLIMARECEIVED

INFORMATIONLIMAISCORRECT(ofISACTIVE)

Luistertip!http://youtu.be/PxwVmLWrEoQDitiseenvoorbeeldvaneenATISberichtopvliegveldBremen.Letop!Devolgordevandeinhoudisietsandersdanhierbovengegeven.HebjeeenRT-bevoegdheiddankunjetijdensdevluchtinNederlandweerupdatesopvragenbijDutchMilInfoenAmsterdamInformation.EenanderemethodeomtijdensdevluchtweerupdatestekrijgenisviaeenVOLMETbericht.EenVOLMETgeeftjedeMETARberichtenvanverschillendevliegveldenachterelkaar.Voorlangzamerverkeerzoalszweefvliegtuigenenmotorzweversisditminderinteressantomdatdeveldenvaakveruitelkaarliggen.ZogeeftAmsterdamVOLMEThetweervanSchiphol,Rotterdam,Brussel,Dusseldorf,Parijs,Londen,KopenhagenenHamburg.

31

4.5VerliesvanradiocontactWanneerjeeenoproepplaatstenjekrijgtgeenantwoord,dankanersprakezijnvaneenradiostoring.Hetkanzijndatjeradioopeensnietmeerwerkt.Eenstoringbijhetgrondstationisookmogelijk.WanneerjeinongecontroleerdluchtruimbentenjejenietaangemeldhebtbijeenFlightInformationServicevormtditmeestalgeenprobleem.Erzijnverschillendevariantenvanverliesvanradiocontact.Zokanhetvoorkomendatjewelkuntzendenmaarnietkuntontvangenofandersom.Ditkanookbijdeontvangeropdegrondhetgevalzijn.BijdegroteluchtvaartkomteenechteCommunicationFailure(verliesvanradiocontact)bijnanietvoor.Verliesvanradiocontacttussenzweefvliegersenhungrondstationskomt,doordeafstandendelagehoogtevandezweefvliegtuigen,geregeldvoor.Alsjedenktdatjehetradiocontactverlorenhebtbijeenvluchtinongecontroleerdluchtruim,houdjedanaltijdeerstbezigmethetvliegenenhetnavigeren(AVIATE,NAVIGATE,COMMUNICATE).Gadaarnaalsvolgttewerk:

Ø ControleerofjeradioaanstaatØ Controleerofjedejuistefrequentiegeselecteerdhebt.Ø Drukopdesquelch-knopomjevolumetecontroleren.Ø Controleerbijeenheadsetofdeaansluitingenvanzoweljemicrofoonenontvangergoedin

deconnectorvanhetvliegtuigzitten.Ø Probeereenradiochecktedoenrichtinghetstationwaarjemeeingesprekbent,voorbeeld:

“HoogeveenRadio,PH-1229,RadioCheckon127.350”.Ø Wisseleensvanfrequentieomtekijkenofdatverschilmaakt.Ø Probeeranderevliegtuigenopteroepenomjeboodschapdoortegeven.Ø Controleerofjezendknopnietingedruktblijftzitten.Bijeen“stickingmike”ofjammingblijft

dezendknopdooreenmechanischeofelektronischeoorzaakingedruktenderadioblijftzenden.Ditisheelvervelendwantdefrequentiewordteffectiefgeblokkeerdvooriedereen.Alsjejammingvermoedt,moetjederadioafzetten.

Besefdatjemisschienwelkuntzenden,maarnietkuntontvangen.Doeduswelnormaaljepositiemeldingenzoalsjedatandersookzoudoen.Hetismogelijkomvoorafaanjeboodschapdevolgendezintezeggen:“TransmittingBlind”Ditbetekent:blinduitzenden;jegeefthiermeeaandatjeeenprobleemhebtmetjeontvangerenjegaatdoormetwaarjemeebezigbent.Hiernazendjejeboodschaptweekeeruit.Bijvoorbeeld:

DRACHTENRADIO,PH-1138ON119.650TRANSMITTINGBLINDDUETORECEIVERFAILURE,TOURINGMOTORGLIDERAT1000FEET3MILESNORTHOFDRACHTEN,ENTERINGRIGHTHANDDOWNWINDFORFULLSTOPRUNWAY26

DRACHTENRADIO,PH-1138ON119.650TRANSMITTINGBLINDDUETORECEIVERFAILURE,TOURINGMOTORGLIDERAT1000FEET3MILESNORTHOFDRACHTEN,ENTERINGRIGHTHANDDOWNWINDFORFULLSTOPRUNWAY26

Kijkvoordelandingopeenongecontroleerdvliegveldgoednaarhetseinenvierkantopdegrondennaareventuelelichtsignalen.OnderaandeICAO-kaartvindjedeAeronauticalinformation,deairspaceclassifacationvoorNederlandendesignalendiezichinhetseinenvierkantvaneenvliegveldkunnenbevinden.Hieronderziejeeenpaarvandiesymbolen:

32

luchthaveninternationaalvliegveldvliegveldmetverhardebaanvliegveldmeteengrasbaanmilitairvliegveldmilitairenburgervliegveldhelikoptervliegveldzweefvliegterreinzeilvliegterreinultra-lightvliegveldvliegveldbuitengebruik

landenverbodenletgoedopbijhetlanden,debaanisinslechteconditiealleenopdebaanlandenalleenopdebaanlandenditgedeeltenietgebruikenindierichtinglandenbaanrichtingoostrechterhandcircuitluchtverkeersdienst

33

Lichtsein Luchtvaartuigindelucht LuchtvaartuigopdegrondVastgroen Klaringomtelanden Opstijgentoegestaan.

Groenknipperlicht Keerterugomtelanden;klaringomtelandenwordtlatergegeven Klaringomtetaxiën

Vastrood Wijkuitvoorandereluchtvaartuigenenblijfcirkelen.

Stop

Roodknipperlicht Luchtvaartterreinonveilig,nietlanden. Taxivrijvandeingebruikzijndelandingsbaan.

Witknipperlicht Landopditluchtvaartterreinenganaarhetplatform;klaringomtelandenoftetaxiënwordtlatergegeven.

Keerterugnaardeplaatsophetterreinwaarubegonnenbent.

RodelichtkogelsofvuurpijlenOndanksenigevoorgaandeinstructie,voorlopignietlanden

Debetekenisvanhetseinenvierkantendelichtsignalenvindjeopjevliegkaart.Kijknogeensextragoeduitalsjeinvoegtinhetcircuit.Vliegjeingecontroleerdluchtruim,ofonderbegeleidingvaneenFISenlukthetnietomhetradiocontactteherstellen,danhebjeeenCommunicationFailure.Zetjetransponderdanopsquawk7600.Hiermeeinformeerjedeluchtverkeersleidingdatjeernietinslaagtradiocontacttemaken.Doeditnietalsjemeteenongecontroleerdevluchtbezigbent!BekijkvoorafdeAIPvoordeprocedurevaneenCommunicationFailurepervliegveld.Luistertip:http://contentzone.eurocontrol.int/phraseology/Default.aspx

34

4.6Nood-enspoedproceduresIndeluchtvaartmaaktmenonderscheidtussendrieverschillendeniet-normalevliegsituaties,dezogenaamde“non-normals.”Jekuntzealsvolgtonderscheiden:

Ø De“non-normalsituation,”betekenis:niet-normalevliegsituatie.Hierondervallenkleinetechnischestoringenzoalseenkapottetransponderofradio.Deveiligheidvandemensenopdegrond,hetvliegtuigendeinzittendenlopengeendirectgevaarenjehebtgeenassistentienodigomeenveiligelandingtemaken.

Ø De“Urgencysituation,”betekenis:dringendesituatie.Erisietskapotoferisietsaandehandmeteenvandeinzittenden.Desituatiebedreigtdeveiligheidvanhetvliegtuigofdepersonenaanboord,maarerisnietdirectassistentienodig.Voorbeeld:passagierisernstigziek,rookindecockpit(geenbrand),jebentverdwaald,enzovoorts.

Ø De“Distresssituation,”betekenis:noodsituatie.Hetvliegtuigendeinzittendenstaanonderdirectgevaarenerisdirectassistentienodig.Bijvoorbeeld:motorbrand,brandindecockpit,eenbotsingmeteenandervliegtuigofgeblokkeerdestuurorganen.

Indenon-normalsituationisergeenhaastenisergeendirectenoodzaakhetprobleemoptelossen.UrgencymessageTijdenseenurgencysituationisereenprobleemenjewiltdehulpverleninggraagvoorbereidenopeeneventuele“distresssituation,”mochtdesituatieverslechteren.Viaderadiozendjeeenzogenaamde“Panpancall”uit.Anderestations(metuitzonderingvanstationsineen“Distresssituation”/noodsituatie)stoppenzoveelmogelijkmetzenden,zodatjedefrequentievoorjezelfhebt.Ookzuljebijeengecontroleerdevluchtvoorrangkrijgenbijjelanding.Hebjetemakenmeteenmedische“urgencysituation,”danzegjevoorafaanjeradio-oproepdriekeer:“PanPanl”(Zeg:PanPan,PanPan,PanPan).Deinhoudvanjeoproepzieteralsvolgtuit:

Ø PanPan,PanPan,PanPanØ HetstationwatjeoproeptØ RegistratievanjevliegtuigØ VliegtuigtypeØ RedenenernstvanjesituatieØ Intentievandegezagvoerder(Watgajedoen?)Ø Positie,hoogteenvliegrichtingvanhetvliegtuigØ Anderenuttigeinformatie(Bijvoorbeeld:aanvraagambulance/brandweer,hetaantal

personenaanboord,enzovoorts)Voorbeeld:JevliegtbovenHarlingenineenmotorzwevervanafLeeuwardenenjepassagierkrijgtlastvanzijnhart.Jebentopdatmomentnietincontactmeteenanderstation.Jeconcentreertjeineersteinstantieophetvliegenenzorgtervoordatdepassagierjestuurorganennietblokkeert.Jeverleentvoorzoverdatmogelijkiseerstehulp.JebesluitterugtegaannaarLeeuwardenenselecteert121.500MHz(deinternationalenoodfrequentie).Jeoproepzoueralsvolgtuitkunnenzien:

PANPANPANPAN,PANPAN,ALLSTATIONS,PH-1138,SUPERDIMONA,PASSENGERWITHPOSSIBLEHEARTATTACK,RETURNINGTOLEEUWARDENAIRFORCEBASE,NOWAT3000FTOVERHEADHARLINGEN,HEADING070,REQUESTAMBULANCEATLEEUWARDENAIRFORCEBASE

35

Naeendergelijkeoproepopdefrequentie121,500MHz,iserwaarschijnlijkeenstationwatjeoproepzalontvangen.InditvoorbeeldwordjehoogstwaarschijnlijkverdergeholpendoorDutchMilInfoFIS.Demeesteverkeersvliegtuigenluisterenalstweedefrequentieooknaar121.500MHzenkunnenjeberichteventueeldoorgevenaaneenverkeersleider.Hetdoorgevenvanzo’nberichtnoemjeeen“relaymessage.”DistressmessageVerkeerjeineen“Distresssituation”(noodsituatie),dandoejeeenzogenaamde“Maydaycall.”Jezegthierbijvoorafgaandaanjeoproepdriekeerhetwoord“Mayday”(zeg:Mee-dee).Jeoproepheeftnuookvoorrangbovenverkeerineen“Urgencysituation.”Alleanderestationszorgendatzejouwoproepnietindewegzitten,doorradiostiltetehouden.Deoproepvolgordeiszoalsbijde“urgencysituation”maarjegebruiktnudriekeerhetwoord“Mayday.”Inhetvolgendevoorbeeldvolgteennoodsituatiewaarbijeenmotorzweverbuitenhetbereikvaneenvliegveldeenbuitenlandingmoetmakendooreenmotorbrand.HetvliegtuigluistertuitopdefrequentievanDutchMilInfoFIS,maarheeftzichhiernietaangemeldomdatdevliegergeenRTlicentieheeft.HetniethebbenvaneenRT-bevoegdheidisabsoluutGEENredenomgeennoodoproeptedoen.Ditmagjealtijddoenenhetvergrootjekansenaanzienlijk!

MAYDAYMAYDAYMAYDAY,DUTCHMILINFO,PH-1138,SUPERDIMONA,ENGINEFIRE,MAKINGAFORCEDLANDINGINACORNFIELD,3MILESEASTOFZUTPHEN,PASSING1400FT,HEADING180,2PERSONSONBOARD.

Alsjeertijdvoorhebt,ishetverstandigjetransponderopsquawk7700tezetten.Ditgeeftaandatjeineennoodsituatieverkeert.HebjeeenELT(EmergencyLocatorTransmitter),eennoodbakendieeenalarmsignaaluitzendtop121.500MHz,probeerdezedanindeluchtalteactiveren.Ditmaakthetdehulpverleninggemakkelijkeromjetevinden.RadiostilteZoalsgezegdheefteenurgencyberichtvoorrangopeennormaalbericht.Eendistressberichtheeftvoorrangopelkeanderbericht.Afhankelijkvanwiehetnoodberichtalseersteontvangt:eenvliegtuigindebuurt(aircraftstation)ofeencontrolecentrumopdegrond,kanderestvanhetradioverkeerstilwordengelegd.Alsjezelftijdenshetvliegeneennoodberichtvaneenandervliegtuigontvangt,watnietbevestigdwordtdooreengrondstation,danmoetjedezedoorgevenaanhetgrondstationwaarmeejeincontactstaat.Eenvoorbeeldvanhetstilleggenvandeoverigecommunicatieis:

ALLSTATIONS,EELDETOWER,STOPTRANSMITTING,MAYDAY.

36

EindenoodsituatieJemagpasweerzendennadeoproep:

ALLSTATIONS,EELDETOWER,DISTRESSTRAFFICENDED

Ziejeeenmotorvliegtuigeenbuitenlandingofnoodlandingmakenbuiteneenvliegveld,probeerdanbijhetvliegtuigindebuurtteblijven.Opdezemanierkunjedehulpverleninghelpenomhetvliegtuigzosnelmogelijktevinden.DewegkwijtWanneerjetijdenshetvliegendewegkwijtbentdankunjeaangrondstationszoalsAmsterdamInformationeenpositiebepalingopvragen.Elkekeeralsjegebruikmaaktvanjezenderkanhetontvangendestation,alshetovereenrichtingantenneVDF(=VHFDirectionFinding)beschikt,bepalenuitwelkerichtinghetsignaalkomt.Meteenpeiling(bearing)bepalenzederichtingvanhetvliegtuigtothetgrondstation.BijAmsterdamInformationontvangenzejouwoproepopmeerdanéénontvanger.Wanneerzevanuittweeofmeerpuntenjouwpositiekunnenpeilen,dankunnenze(ongeveer)jouwpositiebepalen.alsjejouwpositiewiltopvragendanvraagjeaanhetgrondstationomeenFIX.Zo'noproepkaneralsvolgtuitzien:

AMSTERDAM INFORMATION, PAPA HOTEL SEVEN FIVE ONE

PAPAHOTELSEVENFIVEONE,GOAHAED

PAPAHOTELSEVENFIVEONE,REQUESTFIX,PAPAHOTELSEVENFIVEONE

Jenoemt2keerjouwvolledigecallsign.Meestalziethetgrondstationdandirectjouwpositie.

PAPAHOTELSEVENFIVEONE,TRANSMITFORFIX

Mochtdepositiebepalingnognietgeluktzijn,danvraagthetgrondstationjeomvan1t/m5tetellen.

PAPAHOTELSEVENFIVEONE,TRANSMITTINGFORFIX,ONE,TWO,TREE,FOUR,FIVE,PAPAHOTELSEVENFIVEONE

Jenoemtnuweer2keerjouwvolledigecallsign,gevolgddoordegetallen1,2,3,4en5.

SEVENFIVEONE,POSITIONFIVEMILESSOUTHOFHILVERSUM

Beschikjeovereentransponderdankanjouwpositiedirectwordenvastgestelddoorgrondstationsmeteenradar,zoalsDutchMilInfo,AmsterdamInformationeninternationalevliegveldenzoalsEHGG(Groningen).Jouwcallsignisdaarzichtbaarophetradarscherm.

37

HetgrondstationkanjeeventueelvragenomdeIDT-knop(Ident-knop)evenintedrukken.Jouwpositielichtdanevenextrahelderopophetradarscherm.Zo'noproepzieteralsvolgtuit:

PAPAHOTELSEVENFIVEONESQUAWKIDENT Drukevenopdeident-knop

SQUAWKINGIDENTPAPAHOTELSEVENFIVEONE

38

4.7CommunicatieopzweefvliegkanalenDespraakcommunicatievandeburgerluchtvaartvindtvoornamelijkplaatsindeVHF-bandenwelinhetfrequentiegebiedvan118MHztot136.975MHz.Dezweefvliegkanalen:122.480;122.505;123.355;123.380;123.505;129.980en130.130bevindenzichdaarook.DezekanalengeldenalleenvoorhetNederlandseluchtruim.Bijhetvliegeninhetbuitenlandmagjezenietgebruiken,wantdiekunnendaartoegewezenaangrondstationsvanvliegvelden.Dezweefvliegkanalenzijnervoorhetverhogenvandeveiligheid.Wanneerjezesteedsbezethoudtengebruiktalsbabbelbox,danbenadeeljeclubsdiealleendankzijeengoederadio-communicatiemogenvliegenenjebrengtdeveiligheidingevaar.Eenpaarvoorbeelden:• ZweefvliegclubsopmilitaireveldenzoalsLeeuwarden,moetenbuitendeCTRblijvenalsdeCTR

actiefwordt.HetkomtgeregeldvoordateenSAR-helieenvluchtnaardeeilandenmoetmaken.EenenkelekeergaanerF-16vliegtuigenuitvanwegeeenQRA(QuickReactionAlert).ZodradeCTRinhetweekendof'savondsactiefwordt,moetendezweefvliegtuigenonmiddellijklandenofbuitendeCTRblijven.

• Indieneenleerlingzweefvliegereentechnischmankementondervindt,kanhijviadezefrequentiemogelijkadviesvanzijninstructeurinwinnen.

• Constantgekletsopdezweefvliegfrequentiesleidtdeaandachtvanhetvliegenaf.Sommigezweefvliegerszettenderadiozachterommindergehinderdteworden.Somsmissenzebelangrijkeinformatiedoordatdefrequentiezondernoodzaakbezetgehoudenwordtofhunradiotezachtstaat.

Eenkorteconversatiemetje“maten”isuiteraardtoegestaanopdezefrequenties,maarhouddeberichtenkortenbondig.Hetgebruikvandezefrequentiesisgebaseerdoponderlingfatsoen.Voornoodoproepenisdeinternationalenoodfrequentie121.500MHzgereserveerd.DezefrequentiewordtbeluisterddoordeSearchAndRescue(reddingsdiensten)vandeluchtverkeerscentraendemeesteverkeersvliegtuigen.VooreenvluchtmeteenmotorzwevernaarhetbuitenlandiseenELTverplicht(EmergencyLocatorTransmittor).AlseenvliegtuigmeteenELTeenongevalkrijgtdanzalditsysteemeenalarmgeluiduitzendenopdenoodfrequentie.Dereddingsdienstenkunnenhetvliegtuigdanvinden.Luistertip!http://youtu.be/I_AMzBuoLs0InditkortefragmentishetgeluidvaneenELTtehorenopdefrequentie121,500MHz.Doetip!!!!!http://www.aopa.org/asf/online_coursesDitisdewebsitevandeAircraftOwnersandPilotsAssociation.DezewebsitestaatvolnuttigeinformatieoverVFRvliegen.Zowelvoorzweefvliegersalsmotorzweefvliegersstaanereenaantalleukeinteractievecursussen(gratis)opdezewebsite.Jehoeftalleeneengebruikersnaamenwachtwoordaantemaken.HouderwelrekeningmeedatAmerikaanseradiotelefonieheelverschillendismetdeEuropese(Internationale)radiotelefonie.Enkeleaanraders:1. Dotherightthing:decisionmakingforpilots2. EssentialAerodynamics:Stalls,spinsandsafety3. Weatherwise:ThunderstormsandATC,PrecipitationandIcing,AirMassesandFronts,Ceiling

andVisibility4. VoorTMGvliegers:EngineandPropeller5. AccidentCaseStudy:AirframeIcing,VFRIntoIMCAguidetophraseologyforgeneralaviationpilots

39

Oponderstaandelinkkunjeeenpdfbestanddownloadenmetnuttigeradio-communicatietips.Bovendienstaanerlinksbijwaarbijjeradioboodschappenookkuntbeluisteren.DownloaddeRadiotelephony-guidevanEGASTZie:https://easa.europa.eu/essi/egast/wp-content/uploads/2011/03/EGAST_Radiotelephony-guide-for-VFR-pilots.pdf

40

literatuurcommunicatieLiteratuurenverantwoordingTekst:©DirkCorporaalenRoelofCorporaallaatsteupdatenovember2018,eersteversie4-1-2013Illustratiesenfoto’sOntwerpstudioJukkemaBNOHarlingenAISNetherlandsPublicationsCorporaalD.R.Geraadpleegdeliteratuurenwebsites:

Ø Jongde,J.(2012),WettelijkeVoorschriftenvoorhetZweefvliegen,Uitgever:CIV,www.civ.zweefportaal.nl

Ø Corporaal,D.R.(2013),ZweefvliegenElementaireVliegopleiding,Harlingen:Flevodruk.Ø Corporaal,D.R.(2003),ZweefvliegenVoortgezetteVliegopleiding,

Damwoude:www.zweefvliegopleiding.nlØ U.S.DepartmentofTransportationFederalAviationAdministration(2003),GliderFlying

Handbook,WashingtonD.C.:U.S.GovernmentPrintingOffice.Ø U.S.DepartmentofTransportationFederalAviationAdministration(2004),AirplaneFlying

Handbook,WashingtonD.C.:U.S.GovernmentPrintingOffice.Ø U.S.DepartmentofTransportationFederalAviationAdministration(2008),Pilot’sHandbook

ofAeronauticalKnowledge,OklahomaCity:www.faa.govØ AircraftOwnersandPilotsAssociation,AirSafetyInstitute,Interactive

Courses,http://www.aopa.org/asf/online_courses/Ø EuropeanAviationSafetyAgency,https://www.easa.europa.euØ NordianAS(2008),Communications,Sandefjord:NordionASØ NordianAS(2008),AirLaw&ATCProcedures,Sandefjord:NordianASØ NordianAS(2008),Meteorology,Sandefjord:NordianASØ Radiotelephony-guidevanEGASTZie:https://easa.europa.eu/essi/egast/wp-

content/uploads/2011/03/EGAST_Radiotelephony-guide-for-VFR-pilots.pdfØ RadiocommunicatieVFRBasVrijhof,3edruk:2011Ø CommissieLuchtruim&RadioAfdelingZweefvliegen

KNVvL,http://www.luchtruim.zweefportaal.nl