3. De Baby
42
Ontwikkelingspsycholog ie De baby (0 – 1,5 jaar)
Transcript of 3. De Baby
Ontwikkelingspsychologie
De baby(0 – 1,5 jaar)
Lichamelijke ontwikkeling
• Snelle groei in eerste zes maanden
Acht weken later
Lichamelijke ontwikkeling
• Asynchrone lichaamsgroei
“Infants do not grow
all at once.”
Lichamelijke ontwikkeling
• Eerste tandjes: Rond 6 m
• Melk vaste voeding
• Slaappatroon: Tss 1-4 m
Motorische ontwikkeling
Motorische ontwikkeling
1. Kijken (0-3 m)– Observeren en volgen– Hoofd en romp oprichten
2. Grijpen (3-6 m)– Grijpreflex doelgericht grijpen– Reiken vastpakken (handgreep)– Handgreep Tanggreep
Motorische ontwikkeling3. Zitten (6-9 m)
– 9 m: zelfstandig zitten
4. Kruipen (9-12 m)– 10 m, maar heel wat
stapjes vooraf
5. Lopen (12- 15 m)– Staan met en zonder steun
stappen met en zonder hulp (13 à 15 m)
Tekenontwikkeling
• Krabbelen– Rond 1 j– Owv tanggreep
• Tekenen = bewegingsspel– Leuk op zich!
Perceptuele ontwikkeling
• Zien– Lichtgevoelig– Voorkeur: gezichten,
beweging, contrast– Ziet onscherp
– Perceptuele constantie reeds aanwezig
Perceptuele ontwikkeling• Zien
– Experiment bij baby’s:– http://www.youtube.com/watch?v=1VPaBcT1KdY
– Zal de baby naar de mama gaan?
Perceptuele ontwikkeling
• Zien– Zal de baby naar de mama gaan?
• Ja, nog geen diepteperspectief.• Neen, diepteperspectief aanwezig.
– Rond 3 à 4 m: visuele functies ~ volwassene
Perceptuele ontwikkeling
• Horen– Voorkeuren:
• mensen > instrumenten• vrouwen > mannen • moeder > andere vrouwen• moedertaal > andere talen• Hoog > laag
– Moeilijk onderscheid tussen geluid dat voor hen bestemd is en achtergrondgeluid
Perceptuele ontwikkeling
• Ruiken en proeven– Voorkeur
• Zoete geuren en zoete vloeistoffen
– Geurvermogen om moederborst te vinden
• Voelen– Reactie op aanrakingen: reflexen– Reactie op pijn
Perceptuele ontwikkeling
• Stimulerende omgeving– Twee reacties op omgeving
• Defensieve respons• Oriënterende respons !!
= Omgeving die oriënterende respons uitlokt
= Omgeving rijk aan prikkels
‘Net even anders’
Seksuele ontwikkeling
• Wat is kinderseksualiteit?– Ontdekken van eigen lichaam
+ gevoelens daarbij
– Ontdekken van ander lichaam – Verliefdheid– Huidcontact basisgevoel veiligheid
Seksuele ontwikkeling• Freud
– Psychoseksuele ontwikkelingstheorie– 5 stadia ~ lichaamsdeel dat lust verschaft
• Orale fase – mond (baby)• Anale fase – anus (peuter)• Fallische fase – geslachtsdelen (kleuter)• Latentiefase – verstand (lagereschoolkind)• Genitale fase – geslachtscontact (adolescent)
– Geen/teveel bevrediging in een stadium
fixatie
Seksuele ontwikkeling
• Baby: Orale fase– Mond centraal
– Zuigen Lustbevrediging• Bvb. op vingertjes, tenen, aan de moederborst, op
mama’s vingers, op speelgoed, etc.
– Vanaf 1 j: auto-erotisch gedrag• = bewust herhalen van gedrag ‘wat goed doet’, bvb.
strelen van bepaald plekje
Seksuele ontwikkeling
• Baby– Bevredigd, aangenaam gevoel
• Zuigen• Bevrediging directe behoeften
Bvb. eten, warmte• Geur/stem moeder• Huidcontact
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Pasgeborene ‘lacht/praat’ tegen iedereen
• Moeder-kind interactie:– Groeit – Vooral geleid door moeder– Moeder > vader
• Noodzaak van contact– Onderzoek Ferdinand de 2de
– OnderzoekHarlow– http://www.youtube.com/watch?v=tlJS8LeLWjs&feature=related
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Hechting= emotionele band tussen kind-verzorger
• Hoe?– Gehechtheidsgedrag van baby om
verzorger te ‘roepen’ en nabij te houdenBvb. huilen, glimlachen, brabbelen
– Sensitieve responsiviteit van verzorger = positieve reactie op behoefte baby
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Hechting Intern werkmodel– Is opvoeder beschikbaar en responsief?– Veilig versus onveilig
Consistent responsief Niet (consistent) responsief
– Invloed op persoonlijkheid, latere vriendschappen, eigen ouderschap, …
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Gehechtheidspatronenhttp://www.youtube.com/watch?v=QTsewNrHUHU
– Veilige gehechtheid– Vermijdende gehechtheid– Afwerende gehechtheid– Gedesoriënteerde gehechtheid
Onveilige hechting
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Vreemdenangst– < 6-8 m: baby lacht naar iedereen– 6-8 m: baby wordt selectief
• Gehechtheidsfiguur centraal• Bij vreemde: afwenden, huilen, vastklampen aan
gehechtheidsfiguur
• Separatieangst– Oplossing: kiekeboespelletjes, eigen
knuffelbeer in vreemde context
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Social referencing= kijken naar gevoelens van anderen bij
onduidelijke situaties– Doel: begrijpen van onduidelijke situatie– Rond 8 à 9
http://www.youtube.com/watch?v=EE76gCfrRmk
Cognitieve ontwikkeling
• Piaget– Denkontwikkeling
= Zelfsturend proces: “Kind construeert kennis.”
– 4 stadia:– Sensori-motorisch stadium (baby)– Pre-operationele stadium (peuter/ kleuter)– Concreet operationele stadium (lagereschoolkind)– Formeel operationeel stadium (adolescent)
– 2 kernbegrippen: adaptatie en equilibratie
Cognitieve ontwikkeling• Adaptatie = Aanpassen aan omgeving
– Assimilatie: realiteit inpassen in denken– Accommodatie: denken aanpassen aan
realiteit
http://www.youtube.com/watch?v=WAQur-Y_BJY
• Equilibratie = Nieuw evenwicht
Cognitieve ontwikkeling
• Baby: Sensori-motorisch stadium– Wereld verkennen via ‘zintuigen’ door te
‘bewegen’
– Handelen = denken• 6 stadia op de weg naar intern denken
Cognitieve ontwikkeling
1. Adaptatie via babyreflexen
2. Herhaling mogelijk (1 m)• Owv plezier van handeling
3. Relatie handeling-effect (4-8 m)• Herhaling owv plezier effect
Cognitieve ontwikkeling
4. Intentioneel handelen (8-12 m)• Eerst doel, dan handeling
5. Actief experimenteren (12-18 m)• Uitproberen van gedrag, kijken naar effecten
6. Echte denken (18-24 m = peuter)
Cognitieve ontwikkeling
• Sensori-motorisch stadium– Jonge baby = egocentrisch
• Geen onderscheid tussen zichzelf en omgeving• Geen objectpermanentie
– Vanaf 1 j: • Beginnende objectpermanentie
– Vanaf 1,5 j (peuter):• Echte denken – Voorstellingen maken
Taalontwikkeling
• Geboortekreet• Huilen
– Eerste fase in taalontwikkeling– Belangrijk communicatiemiddel
• Ouders ervaren verschil in gehuilBvb. honger, pijn, …
Taalontwikkeling
• Prelinguale periode (0-1 j)– Niet verstaanbaar– 3 fasen:
• Huilen bij onlust (0-6 w)
• Vocaliseren (6w - 7m): geluidjes bij welbehagen– Bvb. a-a-a, eu-eu-eu, …– http://www.youtube.com/watch?v=xBnfNhXZQmE
• Brabbelen (8m - 12m): herhaling lettergrepen sociale functie
– Bvb. ba-ba-ba, wa-wa, ti-ti-ti, djoe-djoe, …
Taalontwikkeling
• Vroeglinguale periode (> 1 j)– Betekenisvol taalgebruik– Eerste woordjes / korte zinnetjes– Imitatie taalgebruik volwassenen– Taal = communicatiemiddel
Opmerking: grote verschillen tussen kinderen
Spelontwikkeling
• Spel?= Activiteiten waarin kinderen met materialen en
met elkaar al handelend, zich in rollen en situaties verplaatsend, bezig zijn.
• Spelontwikkeling?– Verandering in spelactiviteiten– Complexiteit
Spelontwikkeling
• Spel voor ‘ontwikkeling’?– Kinderen ontwikkelen tijdens spelen
• Bvb. sociale, motorische, cognitieve, persoonlijkheidsontwikkeling, …
– SPEL noodzaak voor ONTWIKKELING
• Spel bij baby?– Beweging is FUN!– Prentjes benoemen (1 j)
Persoonlijkheids-ontwikkeling
• Erikson– Theorie van de psychosociale
ontwikkeling
– 8 stadia ~ oplossen van conflict/crisis• Vertrouwen versus wantrouwen (baby)• Autonomie versus schaamte/twijfel (peuter)• Initiatief versus schuld (kleuter)• Vlijt versus minderwaardigheid
(lagereschoolkind)
Persoonlijkheids-ontwikkeling
– Vervolg stadia• Identiteit versus identiteitsverwarring
(adolescent)• Intimiteit versus isolement (jongvolwassene)• Generativiteit versus stagnatie (volwassene)• Integriteit versus wanhoop (rijpheid)
Persoonlijkheids-ontwikkeling
• Baby: Wortels persoonlijkheid– Door ervaringen? (Erikson)
• Vertrouwen versus wantrouwen• Afhankelijk van sensitieve responsiviteit
– Door aanleg?• Temperament, geslacht
• Genderverschillen– Verschil j/m is klein– Maar: differentiële behandeling
Indien ontwikkeling anders loopt …• Wiegendood
– Voornaamste doodsoorzaak bij allerkleinsten
– Oorzaak?• Buikligging• Warmtestuwing• Roken• Verhoogd risico
Bvb. abnormaal slaappatroon, overvloedig zweten, laag geboortegewicht, …
Indien ontwikkeling anders loopt …
• Hechtingsstoornis= Fundamentele relatiestoornis
= Onaangepaste sociale relatievormen– Oorzaak?
• Vroegkinderlijke verwaarlozing
Bvb. Geen bevrediging van behoeften, wisseling verzorgers
Samengevat
• Asynchrone groei – Eerste tanden
• Van kijken, grijpen en zitten naar kruipen en lopen
• Tekenen = krabbelen = bewegingsspel en beweging is fun!
• Zien, horen, ruiken, proeven en voelen
• Orale fase: Mond = centraal:
Zuigen lust
Samengevat
• Hechting: veilig versus onveilig
• Sensori-motorisch stadium:
Handelen = denken• Beginnende objectpermanentie
• Van huilen, vocaliseren en brabbelen naar betekenisvol taalgebruik.
• Wortels persoonlijkheid
