BOOMKIKKER

Natuurhistorische verenigingPepijnsland • Echt

JAARGANG 51 - NR 1 - JANUARI 2016

2

JAARVERGADERING PEPIJNSLAND

Het bestuur van de Natuurhistorische

Vereniging Pepijnsland Echt nodigt U uit voor

de 50e jaarvergadering, die gehouden zal

worden op dinsdag 15 maart 2016 om 19.30

uur in Trefcentrum Edith Stein, Diepstraat 4 te

Echt.

Agenda:

1 Opening.

2 Mededelingen.

3 Jaarverslag 2015 en verslag 50e

jaarvergadering 17 maart 2015.

4 Financieel jaarverslag 2015.

5 Verslag kascontrolecommissie door de

heren Herman van Kempen en Piet van Ool.

6 Benoeming nieuw lid

kascontrolecommissie.

7 Bestuursverkiezing.

Volgens het rooster zijn aftredend

Resie Neggers en Wil Hodzelmans.

Ze stellen zich voor 3 jaar herkiesbaar.

Ook Theo Beyer is herkiesbaar en wel voor

maximaal 1 jaar.

8 Redactiezaken, contactblad BOOMKIKKER.

9 Rondvraag.

10 Sluiting.

Na afloop van de jaarvergadering zal er

door het Waterschap Roer en Overmaas

een lezing gehouden worden met

betrekking tot de herinrichting van de

Middelsgraaf.

MEDEDELING THEO BEIJER

penningmeester:

Beste leden van Pepijnsland,

Ik ben statutair gezien in 2016 aftredend en

eigenlijk van plan om dan te stoppen als

penningmeester en bestuurslid, maar ik

begrijp dat de tijd erg kort is om een

geschikte vervanger te vinden.

Daarom wil ik er nog één jaar aan vastplakken

als de ledenvergadering daarmee in kan

stemmen en stop dan onherroepelijk in 2017,

ook omdat ik dan de volle 40 jaren als

penningmeester er op heb zitten en dat lijkt

me een mooi moment om afscheid te nemen.

Ik ben in 1974 in het bestuur gekomen en

vanaf 1977 ben ik penningmeester.

Ik kan daarom ver terugkijken in de historie

van de vereniging die ups en downs heeft

gekend, maar die haar nut dubbel en dwars

bewezen heeft.

Voor ons doen mogen wij niet klagen over de

opkomst bij lezingen en excursies, maar het is

jammer te moeten constateren dat niemand

zich tot nu toe geroepen voelt zich als

bestuurslid aan te melden.

Inmiddels zijn we nog maar met zes

bestuursleden over die het ook allemaal druk

hebben en zich voor meerdere verenigingen

nuttig maken.

U zult met mij begrijpen dat het voor de

toekomst van de vereniging van het grootste

belang is dat er nieuwe bestuursleden bij

komen. Anders zullen we misschien over

enkele jaren niet meer als zelfstandige

vereniging kunnen bestaan.

Dit is geen goede zaak voor de natuur in en

rond Echt-Susteren, waar we toch het nodige

voor betekenen.

Dus…….

N.H.V. PEPIJNSLAND

JAARPROGRAMMA 2016

Di 26 jan

19.30 u

VOORDRACHT BOB LUIJKS,

Natuurfotograaf.

Toelichting: zie aansluitend

artikel

EDITH STEIN CENTRUM

Di 15 mrt

19.30 u

JAARVERGADERING

Aansluitend een lezing van

Waterschap Roer en Overmaas

over de herinrichting van de

Middelsgraaf.

EDITH STEIN CENTRUM

Za 21 mei

9.30 u

KRUIDENWANDELING EN

EETBARE PLANTEN

Gids Eef Schoffelen

In het Rozendaal

Za 9 juli

09.30 u

EXCURSIE KRANENBROEK

Gids Benoit Locht

(gasten: IVN Roermond)

Parkeerplaats Kranenbroek

Za 1 okt

09.30 u

BOMEN-EXCURSIE

PARK HATTEM ROERMOND

Gids John Hannen

Parkeerplaats aldaar

Za 5 nov

10.00 u

NATUURWERKDAG

In de Doort

Di 13 dec

19.30 u

VARIA-AVOND

Edith Stein Centrum

3

NATUURWERKDAG 2015

Elke eerste zaterdag van november vindt de

Natuurwerkdag plaats. Jong en oud kan die

dag werken aan het behoud en herstel van

natuur en landschap.

De meeste activiteiten bestaan uit kleinschalig

onderhoudswerk: snoeien, zagen, hooien,

schoonmaken van poelen en paden, het

knotten van wilgen, snoeien van fruitbomen,

maken van takkenrillen, enzovoort.

Dit jaar gingen landelijk ruim 14.000

vrijwilligers aan de slag op 524 locaties in

Nederland, ruim 40 meer dan in 2014.

Ook dit jaar was het een uitzonderlijke warme

Natuurwerkdag. In 2014 was het nog iets

warmer dan dit jaar, gemiddeld 17C°.

Opmerkelijk was dat veel bomen nog in het

blad stonden, ook insecten zoals wespen en

vliegen waren nog regelmatig te zien.

Ook de vrijwilligers van NHV Pepijnsland

gingen aan de slag.

Verschillende knotwilgen in de Doort, waar

jarenlang geen onderhoud aan was gepleegd,

werden voortvarend onder handen genomen.

Na enkele gezellige uurtjes zagen, knippen en

opruimen zagen de bomen weer als echte

knotwilgen uit en waren alle vrijwilligers trots

op het bereikte resultaat.

Ons landschap kan niet zonder vrijwilligers.

Al het werk dat verzet wordt op zo’n

Natuurwerkdag levert een belangrijke bijdrage

aan het beschermen en behouden van natuur.

Dankzij hen kan iedereen blijven genieten van

onze karakteristieke natuurgebieden,

zoals de Doort.

Hartelijk dank aan alle vrijwilligers, met name

Resi en Benoit, die ONZE natuurwerkdag in

goede banen hebben geleid.

En misschien tot het volgend jaar!!??

FOTOIMPRESSIE - NOV 2015 - DOORT

(foto’s Theo Beijer en Wil Hodzelmans)

Knotwilgen ‘bij de kapper’

met lange armen kan je hoog knippen

welverdiende pauze

het begint er op te lijken

alle deelnemers behalve de fotograaf

4

NIEUW REDACTIELID

Met vreugde geven we kennis van…..

Zo begint meestal de aankondiging een leuke

gebeurtenis of iets nieuws.

Wij, als redactie zijn blij met de toezegging

van Roos Tol, om toe te treden tot de redactie.

Ze heeft in korte tijd al blijk gegeven met

kennis van zaken haar belevenissen kundig op

papier te kunnen brengen.

Wij hopen (en weten bijna zeker) dat zij voor

onze vereniging en verenigingsblad een

verrijking zal zijn.

Onderstaand beschrijft zij in het kort haar

motivatie.

Roos, van harte welkom.

Redactie HNV Pepijnsland

Marlies en Wil

Mijn naam is Roos Tol en ik woon (pas) sinds

2013 in het smalste stukje van Nederland.

Limburg is mij evenwel niet vreemd want

hoewel geboren en getogen in Brabant,

studeerde ik lang geleden al te Maastricht en

genoot daar van de Sint Pietersberg

en wijde omgeving.

Met man en hond maak ik graag lange

wandelingen in de natuur, altijd met

verrekijker en camera bij de hand. Bereid om

nieuwe kennis op te doen, ons onbekende

soorten te definiëren...

Hoe meer je leert, hoe beter je beseft hoe

weinig je weet. Maar daarmee neemt de be-

en verwondering alleen maar toe.

Het mooie van NHV Pepijnsland

vind ik de doelstelling: “..de schoonheid en het

belang van de levende natuur respectievelijk

te genieten, te leren kennen en uit te dragen.

Zij zal trachten deze levende natuur te helpen

in stand te houden waar dit ook maar

enigszins mogelijk is."

Met een levenslange passie voor alles wat

groeit & bloeit en daarin leeft, was dit wat mij

er toe dreef om me bij NHV Pepijnsland

aan te melden.

Schrijven doe ik graag en in redacties

van bv schoolkranten heb ik

van jongs af aan gezeten.

Ik ben dan ook bijzonder verheugd dat de

redactie van de Boomkikker mij heeft

opgenomen in haar gelederen.

Ik hoop mijn bijdrage te kunnen leveren aan

het verwezenlijken van de doelstellingen en

ons aller liefde voor de natuur over te dragen

in woord en beeld.

Met natuurvriendelijke groet,

Roos Tol

PROGRAMMA

HEEMKUNDEKRING ECHTER LANDJ

Dinsdag

19-01-16

Lezing over Barbou

van Roosteren

door Jean Knoors

20.00 uur

Jeugdhuis

Pius X

Dinsdag

01-03-16

Jaarvergadering

met aansluitend

lezing over Walborg

door Har Rutten

20.00 uur

Jeugdhuis

Pius X

Dinsdag

19-04-16

Lezing over de

vrouw van de

mijnwerker in het

dagelijks leven door

Annie Schreuders-

Derks

20.00 uur

Jeugdhuis

Pius X

i.s.m. NHVP

en Veldeke

PROGRAMMA VELDEKE, KRING ECHT

Woensdag

17-02-16

Jaarvergadering

met

fotopresentatie en

muziek door Ruud

Verhoeven

20.00 uur

Peyerhaof,

Pey

Zondag

21-02-16

Jubileummiddag

Veldeke Limburg

90 jaar

Oranjerie

Roermond

Dinsdag

19-04-16

Lezing over de

vrouw van de

mijnwerker in het

dagelijks leven

door

Annie Schreuders-

Derks

20.00 uur

Jeugdhuis

Pius X

i.s.m.

HKEL en

NHVP

Woensdag

20-04-16

Filmavond:

Burkina Fasso

Met gedichten van

Ingrid Schouten-

Minten en muziek

van Piet Geuskens

20.00 uur

Peyerhaof,

Pey

WAARNEMING:

oude knaagsporen van de bever

langs de vlootbeek.

rechts een duidelijk loopspoor richting water.

(zie ook: waarneming verse sporen bever

op pagina 13)

5

JAARVERSLAG PEPIJNSLAND 2015,

jaargang 50 door Ger Zegers, secretaris

Januari:

Op dinsdag 20 januari hield Huub Hodzelmans

een dialezing over Kalkgraslanden in Zuid-

Limburg/België.

Kalkgraslanden zijn droge, voedselarme

graslanden op een kalkrijke bodem. Talloze

plantensoorten kwamen aan bod. Een

voorbeeld zijn de harige soorten zoals de

harige ratelaar, gestippeld zonneroosje. Harige

planten houden het vocht langer vast om zo

tegen uitdroging beschermd te zijn.

Ook zagen we planten van de klokjesfamilie,

zoals rapunzelklokje en akkerklokje.

Natuurlijk kwamen ook kalkgebonden

orchideeën ter sprake : muggenorchis,

soldaatje, vliegenorchis, hommelorchis.

Kalkgraslanden trekken door hun

bloemenrijkdom vele diertjes aan, zoals

vlinders (o.a. blauwtjes, parelmoervlinders),

kevers, sprinkhanen. Deze lokken dan weer

spinnen, kleine zoogdieren en reptielen

(hazelworm, levendbarende hagedis).

Maart :

De jaarvergadering vond op dinsdag 17

maart plaats.

Mededelingen van de voorzitter:

Pepijnsland vergrijst en activiteiten nemen af.

Er komen nauwelijks nieuwe leden. Ook is het

moeilijk om nieuwe bestuursleden te krijgen.

De belangstelling loopt terug, ook bij het

organiseren. Pepijnsland gaat het vijftigste

jaar in en ziet op dit moment geen

rooskleurige toekomst. Meer samenwerking

met andere verenigingen. Acties en ideeën

van leden zijn welkom.

Kranenbroek: Het Jaspersven is uitgegraven.

Hopelijk komt de natte heide terug. Ook zijn

de oude dreven hersteld en de houtwallen

onder handen genomen zodat er meer

lichtinval en open is. Pepijnsland heeft in het

verleden hier aandacht voor gevraagd.

Verlegging loop Middelsgraaf: De plannen

zijn er op gericht dat in de buurt van Belleke

de loop komt. Een onderdoorgang onder de A2

en Julianakanaal. Men probeert mee te liften

met de verbreding van de A2.

Jaarverslag 2014: Dit verslag werd

goedgekeurd.

Financieel jaarverslag: De penningmeester

gaf een uitgebreide toelichting op de moeilijke

financiële afhandeling met de drukkers van

ons contactblad BOOMKIKKER. Ook een

oproep aan een nieuwe penningmeester.

Verslag kascontrolecommissie: Namens de

commissie vertelde Jan Vandewall dat alles tot

in details in orde was. Het financieel

jaarverslag werd goedgekeurd.

Nieuw lid kascontrole: Piet van Ool werd

het nieuwe kascontrole-lid naast Herman van

Kempen die nog een jaar lid is.

Bestuursverkiezing: Toine Janssen en Ger

Zegers werden voor drie jaar herbenoemd.

Henk van den Born heeft wegens verhuizing

naar België na 1 jaar zijn bestuursfunctie

neergelegd. Bestuursleden gevraagd. Op dit

moment een niet wenselijk even aantal.

Redactiezaken: Leden werden aangespoord

om ook artikeltjes, foto’s en

natuurwetenswaardigheden aan te leveren:

redactie@pepijnsland.nl

Dit jaar bestaat Pepijnsland 50 jaar. In het

najaar kan hier aandacht aan geschonken

worden. Wie heeft nog oude jaargangen of

wetenwaardigheden van vroeger ? Laat het

horen!

Paddenoverzet: Hier is een einde

aangekomen. Start 2001/2002. Jammer voor

de sociale contacten. Op beide locaties, Doort

en St.Joost (Schrevenhof) zijn nu permanente

voorzieningen (o.a. initiatief Pepijnsland bij

Gemeente en Provincie) aangelegd. Leden

houden wel in de gaten of die systemen

functioneren. Andere aandachtspunten: Jos

Berends, Schrevenhof, bedanken en het IKL

op de hoogte stellen dat er nog wat bruikbare

paddenoverzetmaterialen zijn.

De voorzitter stond uitgebreid stil bij Resie

Neggers. Vanaf 2004 heeft Resie zich prima

ingezet bij de voorbereidingen en organisatie

van de jaarlijkse paddenoverzet. Onder een

dankbaar applaus overhandigde de voorzitter

een passend cadeau aan Resie!

Observatiepost Doort: De laatste tijd zijn er

vernielingen aan de observatiepost. Ook

vandalisme bij de parkeerplaats en

bewegwijzering. Wees alert! Bestuursleden of

politie inschakelen.

Na afloop van de jaarvergadering hield Henk

Beckers een videopresentatie over roofvogels

en uilen in Echt-Susteren en omgeving.

Achtereenvolgens zagen we videobeelden van

: boomvalk, buizerd, havik, sperwer,

torenvalk, bosuil, kerkuil, ransuil, steenuil.

Mooie beelden over het beklimmen, ringen en

meten van deze vogels door een groepje

vrijwillige deskundige vogelliefhebbers.

Daarnaast kwamen ook landelijke trends en

bedreigingen aan de orde.

Mei:

Zaterdag 16 mei vond er onder leiding IVN-

gidsen José Daniels-Creemers en René

Horsten een landschapsexcursie op de

Beegderheide plaats.

De Beegderheide is bekend door zijn vele

vennen, droge en natte heide, bossen en zijn

stuifduinen. Het heeft door zijn afwisseling in

6

het landschap en de hoogteverschillen een

hoge recreatieve- en natuurwaarde. Het

landschap laat ook nog historische elementen

zien welke op de excursie goed zichtbaar

waren, zoals sporen van de vroegere

aanwezigheid van een militair oefenterrein. De

militairen hebben met hun tanks en zware

vrachtwagens de stuifduinen opengehouden.

De Beegderheide dreigde dicht te groeien met

boomopslag en te vergrassen. Gelukkig heeft

men op tijd ingezien hoe waardevol de

Beegderheide is. In de negentiger jaren van

de vorige eeuw is men begonnen met het

uitvoeren van herstelwerkzaamheden zoals

vennen uitbaggeren, heide plaggen,

boomopslag te verwijderen, bos kappen en het

omvormen van de eentonige aangeplante

dennenbossen naar gemengde bossen. Om

het gebied open te houden wordt onder

andere gebruikt gemaakt van Kempische

heideschapen. Vooral de struikheide profiteert

hiervan, maar ook andere planten en dieren.

Met een kleinschalige manier van werken

worden nog steeds door verenigingen, scholen

en andere groepen onder de leiding van de

“Vrienden van de Beegderheide” allerlei

werkzaamheden met veel enthousiasme

uitgevoerd.

Juni:

Op zaterdag 13 juni werd er onder leiding van

Huub Hodzelmans een bezoek gebracht aan de

St.Pietersberg en omgeving met de

kalkgraslanden.

De Sint Pietersberg bestaat uit een

kalksteenmassief dat 70 miljoen jaar oud is.

De hoogteverschillen zorgen voor een grote

afwisseling van leefgebieden. Kalkgraslanden

en kalkrotsen met hun variatie en overgangen

vormen plaatsen voor unieke planten en

vlinders.

We zagen weiden met overvloedige harige

ratelaar, een halfparasiet op gras. Ook waren

er orchideeën te bewonderen : poppenorchis,

keverorchis, bosorchis, soldaatje.

Ook waren we diverse keren getuige van de

veldparelmoervlinder. Deze vlinder is uit

Nederland verdwenen, maar rond de St.

Pietersberg is die vlinder nog te bewonderen.

September:

Op zaterdagmorgen 26 september is er een

bezoek gebracht aan het Sarsven en de

Banen in Nederweert met gids Lei Reemers.

Ten zuidoosten van Nederweert-Eind liggen

meerdere vennen van Het Limburgs

Landschap, onder andere het Sarsven, de

Banen en de Schoorkuilen. Rondom liggen

verlandingszones, bossen en graslanden. De

totale oppervlakte van het gebied beslaat 218

ha. Er zijn al heel veel werkzaamheden

uitgevoerd en op de rol staat nog o.a. het

omleiden van de Rietbeek, verder het

hydrologisch isoleren van Sarsven en Banen,

aanleg van een wandelroute en de bouw van

een schuilhut bij het Sarsven.

Overal waren de sporen te zien van

vossenholen en ook wilde zwijnen komen in

het gebied voor. Ook zagen we op afgeplagde

gedeeltes duidelijke sporen van reeën. We

waren niet alleen in het gebied, want er zat al

vroeg volk in de vogelkijkhut bij de Banen.

Ook passeerden we een kijkwand, maar daar

was op dat moment niets te zien. Geen nood

want de excursie heeft heel wat

waarnemingen opgeleverd: zilverreigers,

ijsvogeltjes, zwanen, aalscholvers, grauwe

ganzen, roodborsttapuiten en als klap op de

vuurpijl een sperwer die een prooi verschalkte.

November:

Op zaterdag 7 november werd de jaarlijkse

landelijke Natuurwerkdag gehouden. Ook

Pepijnsland heeft hier weer aan mee gedaan in

de Doort.

In een gebied, vlak bij de doorgaande weg,

aangewezen door Staatsbosbeheer en IKL,

werden onder leiding van Resie Neggers en

Benoît Locht een aantal bomen en struiken

verwijderd. Dit alles als verbetering van de

leefomstandigheden van amfibieën.

December:

Dinsdagavond 8 december waren er een zestal

korte prachtige presentaties op de jaarlijks

varia-avond te beleven.

Voor een uitgebreide terugblik: zie elders in

dit blad.

Kikker in het groen (foto Marlies Schulpen)

MUGGEN IN JANUARI

MIEREN IN FEBRUARI

VEEL TE VROEG EN EEN SLECHT BEGIN

DE MEIMAAND ZET MET VORST NOG IN

7

TERUGBLIK VARIA-AVOND 2015

door Roos Tol

Als nieuwkomer bij NV Pepijnsland had ik niet

echt een beeld van wat te verwachten op de

varia-avond. Wel had ik tevoren al begrepen

dat dit een geweldig leuke bijeenkomst pleegt

te zijn; op de natuurwerkdag werd er al heel

wat over gesproken, met terugkijken naar

voorgaande jaren. De verwachtingen waren

dus hoog gespannen.

In een goedgevulde zaal konden we allereerst

kennis nemen de presentatie van Jan

Vandewall over het prachtige werk nabij hoeve

Schrevenhof te Sint Joost: het aanleggen van

de paddenvoorziening. Wat een werk!

Hier werden tunnels gegraven, afrasteringen

geplaatst. Onder de weg door higways voor de

padden. Met als einddoel: een veilige

doorgang voor de padden.

Vele malen reeds zijn wij over deze

voorzieningen heen gereden zonder het te

weten. Sinds we bekend zijn met de

paddentunnels, zien we ze natuurlijk en de

afrasteringen ook.

Een indrukwekkend project!

Het moet voor de vele vrijwilligers die

voorheen handmatig de padden hielpen

overzetten, een beetje een dubbel gevoel zijn

geweest. Meer dan negenduizend padden

wandelen nu zelfstandig de weg onder.

(Gelukkig niet óver!) Mensenhanden zijn na dit

prachtproject niet meer benodigd.

Dat is fijn voor de padden en misschien een

beetje een gemis voor de mensen.

We zagen boeiende reportages van de natuur

in onze eigen omgeving van Huub Hodzelmans

en Jo Golsteijn. Alle natuur blijft bijzonder,

hoe dichtbij of klein of veraf of groot ook.

Zolang we de verwondering en verrukking

kunnen ervaren van wat we elke dag opnieuw

om ons heen zien, zijn we gelukkige mensen.

Het is fijn dat mensen als Huub en Jo deze

beelden ook vastleggen, niet alleen als

herinnering maar zeker ook als wijzende

vinger: kijk!

De presentatie die Wil Hodzelmans ons bracht,

heeft voor veel gelach gezorgd - en voor

be- en verwondering. Het herkennen en

vastleggen van menselijk aandoende

gezichten en figuren in de natuur, in bomen

vaak en dan ook heel grappige gezichten, alsof

de natuur ons een lachspiegel voorhoudt.

Maar ook de vele bijzondere verschijningen

van de orchidee: het maakt je als mens

nederig en dankbaar, het besef van zoveel

schoonheid en zoveel diversiteit en zulke

uitbundige vormen; geen penseel kan dit

evenaren, geen kunstenaar kan dit

overtreffen.

Of kan hij dit wél?

Jos Jessen schept met schier oneindig geduld

in pen en kleurpotlood een weergave van de

waterwereld waar menig visser aan verkeert.

Niet alleen de vissen onder het water maar

ook de diverse insecten boven het water.

Tot in de fijnste details en voorzien van

toelichting en aantekeningen toont Jos ons de

wereld in en rondom het water waar wij zo

argeloos aan voorbijgaan.

Met zijn juweeltjes was Jos in mei 2014 al in

de helaas gestopte televisiemomenten van

Man Bijt Hond.

Wat ons betreft had Jos een vaste serie

mogen krijgen. Wat zijn die tekeningen mooi!

Tot slot nam Ridder in de orde van Oranje

Nassau (2015) Benoît Locht ons mee naar

zeer ver van huis. Zuidelijk Afrika. Zuid Afrika,

Namibië, Botswana en Zimbabwe.

Met recht aangekondigd als fantastisch en

indrukwekkend gebied; adembenemend mooi

durf ik te stellen.

En dan besef je eens te meer, na zo'n

indrukwekkende avond met beelden en

ervaringen van zeer nabij en verder weg, van

micro tot macro, van heel eigen kijk en van

herkenning, hoe mooi en kwetsbaar, hoe groot

maar ook hoe klein onze planeet is.

Hoe uniek en hoe veelzijdig.

En als je soms al wanhoopt over de

destructieve aanwezigheid van de mens,

dan kom je op zo'n varia-avond ook

die andere mens tegen.

De mens met respect voor de natuur en met

oog voor detail.

De mens die graag een stapje terug zet om

die natuur de ruimte te geven.

De mens die zich inzet om te zorgen voor de

beste omstandigheden voor natuur, ook als we

onze aanwezigheid niet kunnen wissen of zelfs

maar verkleinen.

Met het overdragen van kennis en het delen

van wat we zien dragen we bij aan de liefde

en zorg voor onze wereld.

Daarom: dank aan allen!

ik vond het ook gezellig!!!

8

FOTOTERUGBLIK OP VARIA-AVOND

JAN VANDEWALL:

AANLEG PADDENTUNNELS ST JOOST

HUUB HODZELMANS: VARIA UIT DE BUURT

Torenvalk

JO GOLSTEYN: NATUUR IN ONZE OMGEVING

albino boomkikker – Haverland, Slek

WIL HODZELMANS:

‘FIGUREN’ IN DE NATUUR

JOS JESSEN:

TEKENINGEN IN EN VAN DE NATUUR

BENOIT LOCHT:

LANDSCHAPPEN IN ZUIDELIJK AFRIKA

Zandduinen in de Namibwoestijn

van wel 300 m hoogte

GRAAFT DE MIER EEN DIEPE GANG

DAN WORDT DE WINTER STRENG EN LANG

MAAR NOG ERGER ZAL HET ONS BEROUWEN

ALS ZE HOGE NESTEN BOUWEN

9

rupsen in het najaar

(sept okt nov)

Witvlakvlinder (donsvlinder)

Meriaanborstel (donsvlinder)

Kleine beer

Witte tijger

Wapendrager

Ligusterpijlstaart

hageheld (spinner)

Rietvink (spinner)

Veelvraat (spinner)

Huismoeder (uilen)

10

HET WINTERKONINKJE

Hoe een klein vogeltje koning werd.

Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom het

winterkoninkje "koning" heet?

En waarom zo'n kleine pluizenbol zo hard kan

zingen?

Luister:

Lang, lang geleden kwamen alle vogels bij

elkaar om een koning te kiezen.

Net zoals de landdieren ooit de leeuw als

koning hadden gekozen, wilden ook de vogels

een koning waar ze trots op konden zijn.

Vele vogels betwistten elkaar de eretitel,

vooral de grote vogels zoals de blauwe reiger,

de jan van gent, de ooievaar en de zeearend.

Daarom werd besloten om een wedstrijd te

houden: de vogel die het hoogst kon vliegen

mocht zich koning of koningin van de vogels

noemen.

Op een windstille zonnige dag verzamelden

alle vogels die een gooi naar het koningschap

wilden doen, zich op een weidse vlakte.

De kwartel, de korhoen en de kip waren

toeschouwers omdat deelname zinloos was

door hun geringe vliegprestaties.

De graspieper en de veldleeuwerik kwamen

heel ver, maar gaven na een paar honderd

meter op en fladderden vrolijk zingend naar

beneden.

De zwaluwen schoten als een raket omhoog.

De arend, de buizerd en de ooievaar cirkelden

met een rustige vleugelslag gestaag naar

grote hoogten. De knobbelzwaan met zijn

dikke lijf en zwiepende vlucht kwam ook hoog,

in gezelschap van de bosuil met haar

geruisloze vleugelslag.

Alle vogels op de grond keken vol spanning

naar de ontknoping.

Uiteindelijk vlogen alleen de gierzwaluw en de

zeearend naar ijle hoogten, tot ze naar adem

moesten happen.

De ranke zwaluw moest tenslotte haar

meerdere erkennen in de grote zeearend met

vleugels als kamerdeuren.

De arend krijste haar rauwe overwinningskreet

de lucht in en stortte zich glorieus naar

beneden.

Maar tot haar ontzetting vloog uit haar veren

een klein bruin vogeltje, dat al schetterend

nog een metertje hoger vloog.

Verbijsterd keken alle andere vogels in een

doodse stilte toe hoe na de grote zeearend

een heel klein vogeltje landde en kwetterend

riep "ik ben de koning, ik ben de koning" en

"wie niet sterk is moet slim zijn".

Dat vogeltje was zo'n klein en onbetekenend

bruin gekleurd bolletje veren, dat deze niet

eens een naam had. Met zijn spitse snaveltje

en eigenwijze staartje dat omhoog wees,

stond het trots in de kring, met zijn borst

vooruit.

Maar alle vogels waren boos over het valse

spel van het kleintje en wilden hem straffen.

Het kleine beestje vloog echter behendig

tussen alle prikkende snavels weg.

Daarom leeft dit vogeltje tot op de dag van

vandaag schichtig in de beschutting van het

kreupelhout en laat het zich zelden goed zien.

Toen de zeearend na haar nederlaag een

nachtje had geslapen, vloog zij naar de rand

van het bos en riep de kleine koning.

Zij zei dat zij er diep over had nagedacht en

een voorstel wilde doen:

"kunnen wij het koningschap delen?

Jij koning in de winter en ik in de zomer?"

Dat vond het kleine verenbolletje een goed

idee.

En daarom heet dit vogeltje tot op de dag van

vandaag "winterkoninkje".

Sinds die dag zingt het kleine verenbolletje

ook in de winter. Je kunt hem het hele jaar

door horen, maar vooral heel goed in de

winter, als bijna alle andere vogels stil zijn.

En als je dan heel goed luistert, kun je het

winterkoninkje horen zingen, schel en hard:

"ik ben de koning, ik ben de koning !!!!!

HAGEDIS (foto Marlies Schulpen)

27 JANUARI 1942:

LAAGSTE TEMPERATUUR IN NEDERLAND: WINTERSWIJK -27,4 GRADEN CELSIUS.

11

.

12

BEVER WEER TERUG LANGS/IN

DE VLOOTBEEK (Wil Hodzelmans)

Tijdens een wandeling in december j.l.

ontdekte ik verse knaagsporen van de bever

aan een dikke boom langs de vlootbeek.

(echt dik: vergelijk Lynn, kleindochter,

maar eens met de boomdikte)

De bomen waaraan hij verleden winter aan

geknaagd heeft, liet hij ongemoeid.

Of deze niet zo lekker smaakte??

kijk eens wat een groot stuk!!!

WAARNEMING

Verslag Roos Tol

Mijn eerste waarneming van een ijsvogel was

aan de Groenlose Slinge nabij Borculo.

Vlak over de Lebbenbruggedijk slingert de

Slinge zich helder stromend langs rijk

begroeide oeverranden.

Daar is het al mooi wandelen.

Maar als dan plots een diamanten schittering

langs je heen flitst en nog eens en je beseft

dat je zojuist een ijsvogel hebt gezien - dan

krijgt zo'n wandeling extra glans.

Letterlijk zelfs!!

Ik wist niet eens dat deze kleine vissenvanger

ook hier voorkomt. Dacht, zoals velen, dat

ijsvogels gedijen bij winterse kou. Net zoals ik

dacht dat boomkikkers in bomen leefden. Mis.

Het ijsvogeltje is niet vorstbestendig. En komt

in IJsland bijvoorbeeld helemaal niet voor.

Het zou meer dan een jaar duren voor ik

opnieuw een ijsvogel waarnam. Maart 2014:

dezelfde blauwe flits schitterend in het

zonlicht, voorbij en nog eens voorbij. Ditmaal

langs de Middelsgraaf.

Het lukte me niet om een foto te maken en

toen ik bleef staan wachten in de hoop dat hij

nog een keer langs zou komen, zag noch

hoorde ik meer iets. Op enkele andere

wandelingen in hetzelfde gebied flitste hij nog

een paar keer langs, tot de Doort grondig

onder constructie werd genomen door

Staatsbosbeer. Daarna heb ik de Kingfisher,

ook een prachtige naam, niet meer in dat

gebied gespot.

Ik meldde 'mijn' ijsvogel bij Waarneming.nl.

Helaas, bij gebrek aan bewijsmateriaal is die

waarneming niet erkend. Kennelijk ben ik de

enige die daar aan het Taterbos / de Doort dit

vogeltje heeft gezien.

Januari 2015 was het opnieuw raak. Nu langs

de Vloedgraaf. En: deze bleef voor me

poseren! Eindelijk kon ik de azuurblauw-

oranje pracht van heel dichtbij waarnemen.

Die enorme dolk van een snavel. Die stevige

kop op dat uitbundig gekleurde lijfje.

Eindelijk ook hoorde ik het geluid wat bij dit

vogeltje hoort. Een hoge heldere piep, tsie-

tsie-tsiesie. Zo kon ik anticiperen want eerst

komt het geluid en dan het vliegende juweel.

Ook leerde ik dat het nest wordt gebouwd in

de oeverwand; een tunnel. En dat hij een

beschermende duikbril heeft. Een transparant

vlies dat bij het duiken voor het oog schuift.

Een intrigerend, imponerend vogeltje!

Opnieuw meldde ik mijn waarneming, ditmaal

met foto. Nu werd hij wel erkend.

Natuurlijk ging ik de volgende dag terug in de

hoop hem opnieuw te zien.

Op het brugje boven de Vloedgraaf waar ik het

weiland in zou moeten om dezelfde locatie te

bezoeken, stond een echtpaar. Ze hadden

enorme camera's bij zich, diverse lenzen,

verrekijkers en een statief. Ze stonden te

turen in de richting van Schalbruch.

Nieuwsgierig vroeg ik wat er te spotten was.

"Er is hier een ijsvogel gemeld!" zeiden ze.

Ik glimlachte breed. "Dat klopt, dat was ik! Hij

zit dáár!" wees ik.

Ze keken me beide aan. Keken naar mijn Sony

DSC-WX300 cameraatje. Keken elkaar aan,

knikten me toe en vertrokken - de verkeerde

kant op.

Ik draaide de bocht om, het brugje af, het

weiland in. Mijn ijsvogel zat precies waar hij

de dag ervoor ook zat, en nog wekenlang zou

zitten.

Ik was een gelukkig mens.

IJsvogel boven Middelsgraaf (foto Roos Tol)

13

NATUURHISTORISCHE VERENIGING

PEPIJNSLAND-ECHT

opgericht: 14–11–1965

De vereniging heeft ten doel de schoonheid

en het belang van de levende natuur

respectievelijk te genieten, te leren kennen en

uit te dragen. Zij zal trachten deze levende

natuur te helpen in stand houden

waar dit ook maar enigszins mogelijk is.

Zij tracht dit doel te bereiken, hetzij zelfstandig,

hetzij in samenwerking met andere

verenigingen of instanties

en langs wettelijke weg.

Dit doet zij door o.a.:

lezingen en excursies

over en in de natuur en

organiseren van de Natuurwerkdag

Deelname aan buitenactiviteiten geschiedt altijd

op eigen risico

HET BESTUUR

Benoit Locht,

voorzitter

Echt 0475-481163

Resi Neggers,

vicevoorzitter

Echt 0475-484468

Ger Zegers,

secretaris

Echt 0475-485785

Theo Beyer.

penningmeester

Echt 0475-484705

Toine Janssen Echt 06-28881944

Wil Hodzelmans St Joost 0475-481060

REDACTIE VERENIGINGSBLAD

Wil Hodzelmans St Joost 0475-481060

Marlies Schulpen

Roos Tol

Susteren

Susteren

046-4494484

kopie kan worden aangeleverd via:

redactie@pepijnsland.nl

of één van de redactieleden

De redactie is niet verantwoordelijk voor de

feitelijke inhoud van de aangeleverde kopij.

Secretariaat: Steeg 24 – 6101 AR Echt

Mailadres: secretariaat@pepijnsland.nl

Website: www.pepijnsland.nl

Beheerder observatiepost de Wielewaal

Dennis v Neer Roosteren 06-52244148

CONTRIBUTIE

De contributie bedraagt minimaal € 10,00 per

jaar.

Deze dient VOOR 1 APRIL overgemaakt te zijn

op rekening NL52INGB 0003747455

tnv NHV Pepijnsland Echt

Het lidmaatschap wordt stilzwijgend verlengd,

tenzij dit schriftelijk bij de secretaris of

penningmeester wordt opgezegd

voor 1 december

INLEVEREN KOPIJ volgende editie

gaarne voor 3 april 2016

MIEREN

Diertjes die met elkander leven

Door dik en dun tezamen gaan

Met slechts één doel, hiernaar streven

Het grote doel, het voortbestaan

Vijandschap onderling bestaat er niet

Ieder leeft hier voor de ander

Geen vechtpartijtjes die je ziet

Hecht gebonden aan elkander

Men kent elkaar niet aan de kleur

Niet aan vorm of zichtbaar teken

Aan iets heel anders, aan de geur

Die ieder meedraagt, goed bekeken

Miljoenen soms, ieder kent zijn taak

En ieder is weer op de ander aangewezen

Voor ieder een eervolle zaak

Nooit zijn moeilijkheden gerezen

Als ik ons mensen dan bekijk

Die toch ook in gemeenschap leven

En ons met deze diertjes vergelijk

Dan moeten wij nog heel veel geven

H.Vergoossen zaliger, Echt

georganiseerde ‘chaos’

14

GROOTHANDEL IN

• etherische en biologische oliën en natuurlijke luchtverfrissers

• benodigdheden en ingrediënten voor het maken van crème of

balsem, zoals o.a. crèmepotjes, flesjes, sprays, doppen, wolvet,

jojoba olie enz.

• workshop geuren (vanaf 3 deelnemers) op afspraak.

AIRDANCER - OP DEN DIJK 1 - 6105 EV ECHT

tel. 0475-488222 E: info@airdancer.nl Website: www.airdancer.nl

STATIONSPLEIN 16 – ROERMOND

0475-520655 www.jillmurphys.nl

15

IEDERE EIKENBOOM WAS VROEGER EEN EIKEL