Evoluties in het Vlaamse decretale kader m.b.t. lokaal cultuurbeleid anno 2015 Rebecca Van Rechem, COMEET

Historiek

Lange periode van op- en uitbouw door Vlaamse regering van lokaal cultuurbeleid via instellingen (bibs en CC’s/GC’s in elke gemeente)

•1921-1978: Wet Destrée (‘openbare lectuurvoorziening’)•1973: 1ste decreet cultuurcentra (sinds 1965 bouwsubsidies)•1978: nieuwe bibliotheekwetgeving (bibliotheekplicht - neutraliteit)•1991: nieuw decreet cultuurcentra (extra loonsubsidies voor eigen programmering)•1998: erkenningsstop cultuurcentra•2001: Decreet Lokaal Cultuurbeleid (bundeling bibs en CC’s; nieuw: gemeenschapscentra – spreidingsbeleid - cultuurbeleidscoördinatoren)

-> Duidelijke aansturing met inhoudelijke en organisatorische richtlijnen=> Resultaat: fijnmazig netwerk in Vlaanderen!!

Decreet Lokaal Cultuurbeleid

Eerste Decreet Lokaal Cultuurbeleid → = succesverhaal!•2004/2008: aantal wijzigingen (vnl. qua subsidiëring)•2004: Kunstendecreet•2004: Erfgoeddecreet (Museumdecreet,

Archiefdecreet, Decreet op de Volkscultuur)•2008: Cultureel Erfgoeddecreet•2008: Participatiedecreet (bv. projectsubsidies GC)

gemeenschapscentra)•2011: Planlastendecreet!!•2012: aanpassing Decreet Lokaal Cultuurbeleid,

Cultureel Erfgoeddecreet, evaluatie Kunstendecreet

•2014: in werking treding nieuwe decreten Lokaal Cultuurbeleid, Participatiedecreet, Jeugd,….

→ ca. 2000 – ca. 2010: nog sterke uitbouw decretaal kader. Nadien: evolutie naar minder sturing, besparingsmodus. WANT:

Autonomie bij de lokale besturen

Aanhoudende vraag van gemeenten naar:

•meer autonomie (decentralisatie, lokale bestuurskracht)•minder verantwoording (planlast)

=> Planlastendecreet (minder verantwoording, maar meer verantwoordelijkheid)

Concreet: Invoering BBC (jan 2014)

Wijzingen Decreet Lokaal Cultuurbeleid

• Geen cultuurbeleidsplan meer

• Alleen subsidiëring voor wie zich inschrijft op de Vlaamse beleidsprioriteiten

• Geen voorwaarden meer omtrent de personeelsformatie en -bezetting

• Subsidieaanvraag en de rapportering via de strategische meerjarenplanning en de beheers- en beleidscyclus

Vlaams regeerakkoord 2014-2019

• Besparingen (5% - 20%)

• Sectorale subsidies bevroren en naar Gemeentefonds

• Monitoring

• Verdwijnen Vlaamse beleidsprioriteiten (inspraak en participatie via Cultuurpact)

• Onttrekken van persoonsgebonden materies aan provincies (Gent en Antwerpen provincievrij)

• Fusies OCMW’s en gemeenten tegen 1 jan 2019

• Fusies gemeenten

• Intergemeentelijke samenwerking

Vlaams decretaal kader anno 2015

Na ca. 4 decennia periode van uitbouw, stijgende subsidiëring, sturing, controle…

Nu evolutie in visie:•eerder beweging van loslaten•‘wieden’ in het cultuurlandschap•voldoende stabiliteit van de instellingen (?)•bibs en CC’s, cultuurbeleid is verankerd in lokaal beleid•durven instellingen verlaten, eruit breken•nog altijd ‘volksontwikkeling’, maar in andere vormen•‘bibs voor de toekomst’…•maatschappelijke relevantie blijven heruitvinden

Impact verlies provinciale steun

• Streekgericht Bibliotheekbeleid

• Projectsubsidies

• Structurele subsidies voor CC’s/GC’s

• Inhoudelijke steun/advisering

• Uitleendiensten

• …

Overheveling provinciale taken

• Inventaris per provincie

• 17 juli: beslissing Vlaamse Regering (voorontwerp decreet vernieuwde taakstelling en financiering van provincies):>decretale taken naar Vlaanderen (bv. Streekgericht Bibliotheekbeleid, cultureel erfgoed- en depotbeleid, bovenlokale platformwerking, jeugdbeleid, sociaal-cultureel werk, amateurkunsten, professionele kunsten, circus, sport enz)>Instellingen (bv. musea) naar gemeenten of Vlaanderen

• Oormerking? Besparing? Overheveling personeel?

→ Wat valt er tussen de mazen van het net?Op termijn nood aan Decreet Regionaal Cultuurbeleid?

Decretaal werk op de plank

• Nieuw Kunstendecreet in werking vanaf 01/01/2016• Decreet wijziging 7 sectorale decreten (cultuur, jeugd, sport,

integratie, flankerend onderwijs, ontwikkelings-samenwerking, kinderarmoedebestrijding) en inkanteling sectorale middelen in Gemeentefonds (vanaf 2016)

• Nieuw Decreet Cultureel Erfgoed (2017)

• Nieuw Participatiedecreet• Nieuw Decreet DKO• Decreet Kinderopvang (opvang en vrije tijd van kinderen!)• Decreet Lokaal Bestuur (Gemeentedecreet + OCMWdecreet +

Decreet Intergemeentelijke Samenwerking)

• Decreet Regionaal Cultuurbeleid???

Visie op Lokaal Cultuurbeleid op een kantelpunt!

Uitdagingen/vragen/uitgangspunten:

•Hoe cultureel wordt de bib?•Hoe ‘bibs’ wordt het CC?•Cultuur binnen ‘Vrije Tijd’ op ambtelijk niveau?•Hoe kan cultuur het ‘plek’ of ‘hart’ van de gemeente vormen?•Wat met (fysieke) cultuurspreiding? •Wat zal overblijven van huidige werking?•Collecties, programmering connecteren met wat er op maatschappelijk vlak speelt•Vlaanderen (Locus/Bibnet: digitale ondersteuning) – bovenlokale schaal•Cultuur openbreken naar andere maatschappelijke domeinen•Hoe intergemeentelijke oplossingen vinden?•Vervolg regioscreening: (stads)regio’s?•……?

Consequenties/uitdagingen voor werking COMEET

Consequenties/uitdagingen voor werking COMEET

• Nog verder gaan in transversale benadering inhoudelijke werking: bv. via thema’s,…

• Verder multidisciplinaire projecten: WOI, Stroatluuëbers, regiobib + CC’s, toeristische onthaalpunten in bibs, UiTpas, IOED,…

• Hervorming collegagroepen

• Hervorming Adviesgroep