20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

111
1 CLP Opleiding voor formulatoren Gezondheidsgevaren van stoffen en mengsels volgens de CLP verordening (EC)1272/2008 – Bijlage 1 – deel 3 Frank Pelgroms – BIG – juni 2015

Transcript of 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Page 1: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

1

CLP Opleiding voor formulatoren

Gezondheidsgevaren van stoffen en mengselsvolgens de CLP verordening

(EC)1272/2008 – Bijlage 1 – deel 3

Frank Pelgroms – BIG – juni 2015

Page 2: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Inhoud3.1. Acute toxiciteit

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar3.11. Aanvullende gevareninformatie

pag. 2Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 3: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Structuur binnen elk hoofdstuk• Definities• Indelingscriteria• Etiketteringselementen• CLP versus DSD• Mengsels• CLP versus DPD• Voorbeelden

pag. 3Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 4: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Inhoud3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar

pag. 4

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar3.11. Aanvullende gevareninformatie

Page 5: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Definities – Acute tox.

• Acute toxiciteit = schadelijke effecten na toediening stof/mengselàoraal, dermaal: 1 dosis of ≠ doses binnen 24uàinademing: blootstelling 4u

• Voor inademing in CLP onderscheid tussenàStofdeeltjes: vaste deeltjes gesuspendeerd in gas (lucht)àNevels: vloeibare druppels gesuspendeerd in gas (lucht)àDampen: de gasvorm die uit de vloeistof- of vaste fase zijn

vrijgekomenàGassen

pag. 5

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 6: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Indelingscriteria – Acute tox.

•Indeling in 4 categorieën (GHS: 5)Gebaseerd op• Gevallen bij mens• A.h.v. diertesten → LD50-LC50

• diersoort, letaliteit, blootstellingsduur, experimenteel protocol

– oraal: rat, OECD TG 403– inhalatie: rat, OECD TG 39– dermaal: konijn (rat), OECD TG 402

• Indien test toxisch bereik/categorie → omgerekende ATE (tabel 3.1.2) (zie mengsel)

pag. 6

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 7: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

7

Indelingscriteria – Acute tox.

2deA

TP

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 8: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

8

Etiketteringselementen – Acute orale tox.

Tabel 3.1.3

R22R25R28

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 9: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

9pag. 9

CLP versus DSD – Acute orale tox.

• Minimum classificatie bij omzetting EG-stoffen met LD50 in roze zone‧ Bv stoffen met R22 hebben bij omzetting Cat 4 gekregen

ook al kan de LD50 tussen 200/300 liggen en dus onder Cat 3 vallen

Page 10: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

10pag. 10

Etiketteringselementen – Acute dermale tox.

R27 R24 R21

P352 P352

P321 P321 P321 P321+P364 +P364 +P364 P362+P364

Vol

gens

de

4eA

TP

Page 11: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DSD – Acute dermale tox.

•Minimum classificatie bij omzetting EG-stoffen met LD50 in roze zone• Bv stoffen met R21 hebben bij omzetting Cat 4 gekregen

ook al kan de LD50 tussen 400/1000 liggen en dus onder Cat 3 vallen

pag. 11

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 12: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

12

Indelingscriteria – Acute inhalatie tox.

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 13: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Indelingscriteria – Acute inhalatie tox.• Onderscheid o.b.v. fysische toestand teststof

• stof/nevel (mg/l) – damp (mg/l) – gas (ppmV)

• Blootstellingsduur• standaard test, rat: 4u• test uitgevoerd bij 1u: LC50(1u) omrekenen naar LC50(4u)

• gassen en dampen: delen door 2• stofdeeltjes en nevels: delen door 4

• Vluchtige vloeistof kan er wel genoeg damp gevormd worden?• in (damp + vloeistoffase), LC50 < SVC → volg damp

(mg/l)• in (damp + vloeistoffase), LC50 ≥ SVC → volg nevel

(mg/l)• in (damp, bijna gas) → volg indeling gas (ppmV)

• SVC = saturated vapour concentration (zie Guidance on Application of CLP, 3.1.2.3.2.) pag. 13

Page 14: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

14

Etiketteringselementen – Acute inhalatietox.

! H331 ipv H311

Tabel 3.1.3

R26 R23 R20

Page 15: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DSD – Acute inhalatie tox. damp

•Minimum classificatie bij omzetting EG-stoffen met LC50 in roze zone• Bv stoffen met R20 hebben bij omzetting Cat 4 gekregen

ook al kan de LC50 tussen 2/10 liggen en dus onder Cat 3 vallen•Herevalueer gassen: ppm (i.p.v. mg/l in DSD) pag. 15

Page 16: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

16

•Algemeen:

• geen eenduidige omzetting van DSD nr CLP→ Bijlage VII minimum indeling→ werk met herindeling en heretikettering

• testgegevens voorrang op omzettingstabel Bijlage VII(is laatste scenario: als geen testdata)

CLP versus DSD – Acute tox.

Page 17: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Etiketteringselementen – Acute tox.

Route(s) Cat. 1,2“dodelijk”

Cat. 3“giftig”

Cat. 4“schadelijk”

M H300 H301 H302

H H310 H311 H312AH H330 H331 H332

M + H H300 + H310 H301 + H311 H302 + H312

M + AH H300 + H330 H301 + H331 H302 + H332H + AH H310 + H330 H311 + H331 H312 + H332

M + H + AH

H300 + H310 + H330

H301 + H311 + H331

H302 + H312 + H332

pag. 17

2de ATP: combinaties o.b.v. zelfde categorie toegevoegd

Voorbeeld: H311 + H331 Toxic in contact with skin or if inhaled pag. 17

Page 18: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – Acute tox.

• Indelen in gevarenklasse en categorie• (voorlopig) ahv LD50-LC50 waarden• gefaseerde aanpak per blootstellingsroute

• Toekennen etiketteringselementen• ahv gevarenklasse en categorie

pag. 18

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 19: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – vb. gefaseerde aanpak oraal

pag. 19Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 20: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – voorbeeld 1• Stof X: • LD50 oraal rat = 450 mg/kg lichaamsgewicht• Resultaten uit studie voor acute dermale toxiciteit:

- 50 mg/kg lichaamsgewicht: geen sterfte- 200 mg/kg lichaamsgewicht: 100% sterfte

• Onderworpen aan proef voor de bepaling van zijn acute inhalatie toxiciteit:- Testopstelling: ratten gedurende 1u blootgesteld aan damp- Testresultaat: LC50 = 3 mg/l/1u

• Indeling van deze stof ?• Etiketteringselementen?

pag. 20

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 21: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

21

De praktijk – voorbeeld 1 (oraal)

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 22: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

22

De praktijk – voorbeeld 1 (oraal)

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 23: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

23

De praktijk – voorbeeld 1 (dermaal)

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 24: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

24pag. 24

De praktijk – voorbeeld 1 (dermaal)

Page 25: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

25

De praktijk – voorbeeld 1 (inhalatie)Omgerekend (1u :2→4u)

LC50=1,5 mg/l/4u

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 26: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

26

De praktijk – voorbeeld 1 (inhalatie)

! H331 ipv H311

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 27: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

27

De praktijk – voorbeeld 1

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 28: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

• Algemene gefaseerde aanpak o.b.v. beschikbare data

• Stap 1: Testdata voor mengsel als geheel?• Stap 2: Testdata voor soortgelijke mengsels?• Stap 3: Testdata voor alle/enkele

componenten?

pag. 28

Page 29: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

• Stap 1: Testdata voor mengsel als geheel

• testdata → indelingscriteria• ⇒ deel mengsel in alsof het een stof is

pag. 29

Page 30: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

• Stap 2: Inschatting o.b.v. soortgelijke mengsels• Extrapolatieprincipes (1.1.3)- Verdunning- Productiepartijen- Concentratieverhoging (“opconcentreren”)- Interpolatie binnen een toxiciteitscategorie- In wezen gelijke mengsels

pag. 30

Page 31: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

• Stap 3: O.b.v. testdata componenten

• Definitie ondergrens (1.1.2)• concentratie vanaf dewelke de aanwezigheid van stof in

rekening gebracht moet worden met oog op indeling van stof/mengsel die deze stof bevat (als verontreiniging, additieven, bestanddeel)

• 3 types:• Algemene ondergrenzen (tabel 1.1)• Specifieke concentratiegrenzen (stoffen Bijlage VI of

REACH-registratiedossiers)• Algemene concentratiegrenzen (delen 3, 4 en 5)

pag. 31

Page 32: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Vanaf welk % stof te benoemen in samenstelling (SDS)? (1.1.2.2.2)Humane tox. + ecotox.

Spec. conc.grenz.(Bijlage VI)

Alg. ondergrenz.(Tabel 1.1)

Alg. conc.grenz.(delen 3, 4, 5)

laagste laagste

X -

- X

- - X

pag. 32

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

WaterstofiodideSkin Irrit. Cat. 2 0,02 % ≤ C < 0,2 % ≥ 1% ≥ 10%

Page 33: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Welke ondergrenzen toepassen? (1.1.2.2.2, Art.11)Ecotox.M-factor in Bijlage VI?Nee → algemene ondergrenzen (Tabel 1.1)Ja → algemene ondergrenzen (Tabel 1.1) aangepast met M-factor

Aquat. Acuut 1: ≥ 0.1% / MAquat. Chron. 1: ≥ 0.1% / M

pag. 33

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

Page 34: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

pag. 34

Bepaalde gevaren

Vanaf welk % stof te benoemen in rubriek samenstelling (SDS)

(Niet mee rekenen)

Page 35: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Specifieke concentratiegrenzen – voorbeeld

Specifieke concentratiegrensSkin Sens. 1 - vb

Algemene concentratiegrensSkin Sens. 1

0.05% 1.0%(0.1% sensibele personen)

pag. 35

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

Vanaf welk % stof te benoemen in samenstelling (SDS)

(Ook nodig in berekeningen)

Page 36: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

• Stap 3: O.b.v. testdata componenten• Concept additiviteit

Acute toxiciteit additiefCorrosie/Irritatie Huid additiefCorrosie/Irritatie Oog additiefSensibilisatie Ademhaling + Huid niet additiefMutageniteit niet additiefCarcinogeniteit niet additiefVoortplantingstoxiciteit niet additiefSpecifieke doelorganen – eenmalige blootstelling niet additief*Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling niet additiefAspiratiegevaar additief

pag. 36

* cat. 3 additief

Page 37: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Algemene aanpak en begrippen

• Stap 3: O.b.v. testdata componenten• Formules of berekeningsschema: zie per gevaar

• Voorbeelden en oefeningen: zie per gevaar• Voorbeeld en oefening met specifieke concentratiegrenzen:

zie einde

pag. 37

Page 38: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.

pag. 38

• ATE component afleiden• (tabel 3.1.2)• Nodige gegevens (expert)

• ATE andere blootst.routes → extrapoleren naar meest relevante route

• tox. effect uit data blootstelling mens (onbekende LD50)

• tox. effect uit data andere tox.tests/onderzoek (onbekende LD50)

• data nauw verwante stoffen → via SAR naar betreffende comp.

(cATpE)

Page 39: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Gefaseerde aanpak per blootstellingsroute

pag. 39

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Page 40: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.

• Stap 1: Testdata voor mengsel als geheel

LD50/LC50 → indelingscriteria⇒ deel mengsel in alsof het een stof is

pag. 40

Page 41: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.

pag. 41

Stap 2: Inschatting o.b.v. soortgelijke mengsels

Extrapolatieprincipes(zie Algemene begrippen)

Page 42: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.

Welke componenten? Welke componenten niet?

• Relevant als ≥ 1% ,tenzij <1% toch relevant (redenen)→ Alg. ondergrenzen (tabel 1.1):

Acute tox. 4: ≥ 1%Acute tox. 1, 2, 3: ≥ 0.1%

• Bekende acute tox. 1, 2, 3, 4

• Niet acuut toxisch (vb. water, suiker)• LD50 oraal ≥ 2000mg/kg lich.gew.

pag. 42

Acute tox. is additief → som over relevante componenten

Stap 3: O.b.v. testdata componenten

Page 43: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.

pag. 43

Mengsel geconverteerd naar virtuele stof met virtuele LD50 waarde

Stap 3: O.b.v. testdata componenten

Data voor alle componentenSomformule (3.1.3.6.1)

Page 44: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox. Toepassen en aanpassen somformule

pag. 44

≤ 10% onbekenden

Als onbekende component(en) aanwezig ≥1%→classificeren o.b.v. gekende componenten + ‘ mengsel bestaat voor x% uit bestanddelen waarvan giftigheid niet bekend’ op etiket + SDS (2de ATP)

testdata component ‘niet beschikbaar’, maar ATE ‘conversiewaarde’ af te leiden (uit extra info + expert) (tabel 3.1.2)

testdata over alle componenten beschikbaar

> 10% onbekenden

Per route

Inhalatie: per fysische toestand

Page 45: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 2

pag. 45

• Mengsel te klasseren voor acuut oraal toxiciteitsgevaar:

Volg de gefaseerde aanpak

Page 46: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 2

Gefaseerde aanpak:

Gezondheidsgevaren van stoffen en mengsels volgens de CLP Verordening –

pag. 46

Page 47: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 2

pag. 47

Page 48: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 2

• Classificeer virtuele LD50

pag. 48

Page 49: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 2

pag. 49

Page 50: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 2

• Gevarencommunicatie

pag. 50

Page 51: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 3

pag. 51

Page 52: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.Voorbeeld 3

• Classificeer virtuele LD50

Gezondheidsgevaren van stoffen en mengsels volgens de CLP Verordening –25/05/2012

pag. 52

Page 53: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.voorbeeld 3

pag. 53

Page 54: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.voorbeeld 3

pag. 54

Page 55: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Acute tox.voorbeeld 3

• Volg gefaseerde aanpak!

pag. 55

Page 56: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

pag. 56

Mengsels – Acute tox.voorbeeld 4

Mengsel: vloeibaarComp. 1: vloeibaar

80%H310, cat. 2 derm. tox.H330, cat. 2 AH tox., LC50 = 3 mg/l/u

Comp. 2: vloeibaar 20%H310, cat. 2 derm. tox.H332, cat. 4 AH tox.

Page 57: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

pag. 57

Mengsels – Acute tox.voorbeeld 4Dermale toxiciteit:

MAAR: mengsel bestaat voor 100% uit componenten met dermale acute tox. cat. 2!

àMengsel niet derm. tox. cat. 1 maar wel cat. 2

Page 58: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

pag. 58

Mengsels – Acute tox.voorbeeld 4Toxiciteit bij inademing:

3 mg/l/1u = 1,5 mg/l/4u

àMengsel acute tox. cat. 2 voor AH

Page 59: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

pag. 59

Mengsels – Acute tox.voorbeeld 4

Indeling mengsel:- Acute tox. dermaal cat. 2, H310- Acute tox. bij inademen cat. 2, H330- Signaalwoord: Gevaar- Pictogram: GHS06

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 60: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DPD – Acute tox.

• Algemeen:

• Geen eenduidige omzetting van DSD naar CLP→ Bijlage VII minimumindeling→ werk met herindeling en heretikettering

• Testgegevens voorrang op omzettingstabel Bijlage VII(is laatste scenario als geen testdata voorhanden is )

pag. 60

Page 61: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Inhoud3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar

pag. 61Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar3.11. Aanvullende gevareninformatie

Page 62: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

62

•Indeling gebaseerd op acute studies, ≤ 4u blootstelling

• Corrosief (bijtend) voor de huid: irreversibele schade• Tekenen: necrose doorheen epidermis in de dermis• Typisch: zweren, bloedingen, na 14d verbleking van de huid

• Irriterend voor de huid: reversibele schade• Tekenen: ontsteking die omkeerbaar is (na 14d)

Definities – Huidcorr./Huidirrit.

Page 63: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

63

•Data/factoren voor indeling volgens ↓ belangrijkheid:

• Ervaringen bij mens• Bv. vaste stof (poeder) kan corr./irrit. wanneer vochtig of in contact met

vochtige huid/slijmvliezen, organische peroxiden• In vivo diertest (OECD TG 404, konijn, huidpatch, Draize scores)• In vitro diertest (testen: zie Guidance on Application of, 3.2.2.1.2.4.) • Structuur verwante verbindingen• pH-criterium: extreme pH (≤ 2 en ≥ 11,5) bij BEKENDE

buffercapaciteit → ALGEMEEN: Huidcorr. (TENZIJ test)• Hoge dermale tox. → Huidcorr./irrit. N.V.T.• Test uitvoeren

Indelingscriteria – Huidcorr./Huidirrit.

Page 64: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

64pag. 64

Indelingscriteria – Huidcorr./Huidirrit.

Effecten huidcorr.:

Destructie weefsel: zichtbare necrose door epidermis heen in dermis, zweren, bloedingen, bloedkorsten en tegen eind 14d observatieperiode: verbleking huid, gebieden met volledige haaruitval, littekens

Effecten huidirrit.

Volgens dalende prioriteit(1) Draize scores

(1) (2) bij ≥ 2 op 3 dieren

Page 65: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Etiketteringselementen –Huidcorr./Huidirrit.

pag. 65

4eA

TP

+P364

Page 66: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DSD – Huidcorr./Huidirrit.

DSD CLPR35 (R41 erin vervat)Veroorzaakt ernstige brandwonden

H314 – Skin Corr.1AVeroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel

R34 (R41 erin vervat)Veroorzaakt brandwonden

H314 – Skin Corr.1B * Veroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel

R38Irriterend voor de huid

H315 – Skin Irrit.2Veroorzaakt huidirritatie

pag. 66

Bijlage VII: directe omzetting

* ! of 1C(uit testdata of transport klasse 8, verpak.gr. II~1B, III~1C)

Page 67: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – voorbeeld 5

• Stof x veroorzaakt na 20’ blootstelling weefselvernietiging van huid – de waarneming is zichtbaar na 2 dagen

• Indeling van deze stof ?• Etiketteringselementen?

pag. 67

Page 68: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

68

De praktijk – voorbeeld 5

Page 69: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – voorbeeld 5

pag. 69

(P i.p.v. PP)

Page 70: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – voorbeeld 6

• Indeling van deze stof ?• Etiketteringselementen?

pag. 70

Resultaten uit studie voor huidirritatie van stof met pH 2.9 (OECD 404, GLP condities).

Gemiddelde scores van de primaire irritatieindex op intacte huid na 4u behandeling:

• 2.5 voor erytheem en • 4 voor oedeem

Meting na 24, 48 en 72 uur na pleisterverwijdering.Ontsteking hyperkeratose, hyperplasie bleven tot eind van observatieperiode.

Page 71: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

71pag. 71

Page 72: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – voorbeeld 6

pag. 72

(P i.p.v. PP)

Page 73: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Huidcorr./Huidirrit.• Stap 3: o.b.v. testdata componenten• Berekeningschema:

• Tabel 3.2.3 Algemene concentratiegrenzen Huidcorr./Huidirrit.

pag. 73

Opm.: Als som 1A <5% en som 1A+1B ≥5% → mengsel Skin Corr.1BAls som 1A +1B<5% en som 1A+1B+1C ≥5% → mengsel Skin Corr.1C

Page 74: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

74

Mengsels – Huidcorr./Huidirrit.Wanneer is somaanpak ongeschikt ?

• ! mengsels met zuren/basen/anorg.zouten/aldehyden/fenolen/surfactanten• mengsels met sterke zuren/basen: beter o.b.v. pH (! na reactie)• wegens chemische eigenschappen (bv. complexerende agentia)

Page 75: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Huidcorr./Huidirrit.Voorbeeld 7

pag. 75

Page 76: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Huidcorr./Huidirrit.Voorbeeld 7

pag. 76

Page 77: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Huidcorr./Huidirrit. Voorbeeld 7

pag. 77

(P i.p.v. PP)

Page 78: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DPD – Huidcorr./Huidirrit. • Verschil in algemene concentratiegrenzen

• DPD: niet gasvormige preparaten:

• comp. R35 → ≥10% opdat mengsel R35

• comp. R35 → ≥5-10% opdat mengsel R34

• comp. R34 → ≥10% opdat mengsel R34

• comp. R34 → ≥5-10% opdat mengsel R36-R38

• comp. R38 → ≥20% opdat mengsel R38

• CLP:

• comp. cat 1A/1B/1C → ≥5% opdat mengsel cat 1A/1B/1C

• comp. cat 1A/1B/1C → ≥1-5% opdat mengsel cat 2

• comp. cat 2 → ≥10% opdat mengsel cat 2

⇒ CLP lagere algemene conc.gr., indeling mengsels strenger (ervaring: mogelijk geen indeling DPD, wel CLP)

(! omzetting mengsels m.b.v. Bijlage VII mogelijk onderschatting)

pag. 78

Page 79: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Huidcorr./Huidirrit.: extreme pH• Determination of pH and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988)

• Zuur/base-reserve: de hoeveelheid natriumhydroxide/zwavelzuur die nodig is om een specifieke pH te bereiken.

• Deze reserve wordt meestal bepaald door titratie met 2 N NaOH voor zurenen 2 N H2SO4 voor basen. Zuur/base-reserve wordt uitgedrukt alsNaOH/H2SO4 (equivalent) in [g] per 100 g vloeistof die nodig is om de pH aante passen naar pH 4 (voor zuren) of pH 10 (voor basen).

• Een hoge of lage pH geven een indicatie dat een stof/mengselcorrosief/irriterend zou kunnen zijn maar geven niet de gradatie van het corrosief/irriterend karakter aan.

pag. 79

Page 80: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Huidcorr./Huidirrit.: extreme pH• Determination of pH and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988)

• Probleem bij het gebruiken van pH als criterium voor corrosief: de range van pH-waarden tussen irriterend en corrosief liggen soms erg dicht bij elkaar

pag. 80

Page 81: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Huidcorr./Huidirrit.: extreme pH• Determination of pH and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988)

• Dus: pH alléén als criterium gebruiken voor corrosief is niet correct, de zuur/basebuffercapaciteit moet ook in rekening gebracht worden,

pag. 81

Page 82: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Huidcorr./Huidirrit.: extreme pH• Determination of pH and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988)

• Vanuit de pH en de zuur/basebuffercapaciteit kan dan een formule opgesteld worden:

pag. 82

Page 83: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Inhoud3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar

pag. 83Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar3.11. Aanvullende gevareninformatie

Page 84: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

84

•Classificatie gebaseerd op acute studies• Teststof op voorzijde oog, 21 dagen observatie

• Ernstig oogletsel: onomkeerbare schade– Beschadiging oogweefsel– Ernstige fysieke ↓ gezicht

•• Oogirritatie: omkeerbare schade

– Verandering in oog

Indelingscriteria – Ooglet./Oogirrit.

Page 85: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Indelingscriteria – Ooglet./Oogirrit.• Gefaseerde aanpak:• (evaluatie data: analoog patroon als Huidcorr./Huidirrit.)

1. bestaande data corr./irrit. mens/dier2. corr. voor huid → ALTIJD corr. voor oog3. (irrit. voor huid → ! corr. OF irrit. voor oog)4. data structuur verwante verbinding (SAR)5. extreme pH (≤ 2 en ≥ 11,5) bij BEKENDE

buffercapaciteit → ALGEMEEN: corr. oog (TENZIJ test)6. In vitro of in vivo test doen

– in vivo (OECD TG 405, konijn)– in vitro (zie Guidance on Application of, 3.3.2.1.2.4.)

pag. 85

Page 86: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

86

Indelingscriteria – Ooglet./Oogirrit.(on)omkeerbare effecten op ogen

Classificatie gebaseerd op Draize scores **gemiddelde van metingen 24, 48 en 72 u na aanbrengen teststof

Omkeerbaar-heid

waarneming

Ernstig oogletsel

Cat. 1

Onomkeerbaar na 21 dagen

Onomkeerbare schade hoornvlies, oogbindweefsel of iris (1/…) en/of vertroebeling hoornvlies ≥3 (2/3) en/of iritis >1,5 (2/3)

Oog-irritatie

Cat. 2

Volledig omkeerbaar binnen 21 dagen

Vertroebeling hoornvlies ≥1 (2/3) en/of iritis ≥1 (2/3) en/of conjunctivale roodheid ≥2 (2/3) en/of conjunctivaaloedeem ≥2 (2/3)

Samenvatting tabellen 3.3.1.

en 3.3.2.

Page 87: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

87

Etiketteringselementen –Ooglet./Oogirrit.

Page 88: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DSD – Ooglet./Oogirrit.

DSD CLPR41:Gevaar voor ernstig oogletsel

H318:Veroorzaakt ernstig oogletsel

R36:Irriterend voor de ogen

H319:Veroorzaakt ernstige oogirritatie

pag. 88

Bijlage VII: directe omzetting

Page 89: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – voorbeeld 8• Stof Y aangebracht op oppervlak aan voorzijde oog (3

konijntjes).

• Voor vertroebeling van het hoornvlies: 2.9 als gemiddelde score van metingen 24, 48 en 72 u na aanbrengen teststof

• Indeling van deze stof ?• Etiketteringselementen?

pag. 89

Page 90: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

90

De praktijk – voorbeeld 8

Omkeerbaar-heid

waarneming

Ernstig oogletsel

Cat. 1

Onomkeerbaar na 21 dagen

Onomkeerbare schade hoornvlies, oogbindweefsel of iris (1/3) en/of vertroebeling hoornvlies ≥3 (2/3) en/of iritis >1, (2/3)

Oog-irritatie

Cat. 2

Volledig omkeerbaar binnen 21 dagen

Vertroebeling hoornvlies ≥1 (2/3) en/of iritis ≥1 (2/3) en/of conjunctivale roodheid ≥2 (2/3) en/of conjunctivaal oedeem ≥2 (2/3)

Samenvatting tabellen 3.3.1.

en 3.3.2.

Page 91: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

91

De praktijk – voorbeeld 8

Page 92: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Ooglet./Oogirrit.• Stap 3: Data voor alle componenten• Berekeningschema

• Tabel 3.3.3 Algemene concentratiegrenzen Ooglet./Oogirrit.

pag. 92

Page 93: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DPD – Ooglet./Oogirrit.• Verschil in algemene concentratiegrenzen

• DPD: niet gasvormige preparaten:

• comp. R41 → ≥10% opdat mengsel R41

• comp. R41 → ≥5-10% opdat mengsel R36

• comp. R36 → ≥20% opdat mengsel R36

• CLP:

• comp. cat 1 → ≥3% opdat mengsel cat 1

• comp. cat 1 → ≥1-3% opdat mengsel cat 2

• comp. cat 2 → ≥10% opdat mengsel cat 2

⇒ CLP lagere algemene conc.gr., indeling mengsels strenger (ervaring: mogelijk geen indeling DPD, wel CLP)

(! omzetting mengsels m.b.v. Bijlage VII mogelijk onderschatting)

pag. 93

Page 94: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

94

Mengsels – Ooglet./Oogirrit.Wanneer is somaanpakongeschikt?

Zelfde patroon alsHuidcorr.- Huidirrit.:

Page 95: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

95

Mengsels – Ooglet./Oogirrit.Voorbeeld 9

Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

Page 96: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

96pag. 96

Mengsels – Ooglet./Oogirrit.Voorbeeld 9

Page 97: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

97

Mengsels – Ooglet./Oogirrit.Voorbeeld 9

Page 98: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Inhoud3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar

pag. 98

3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar3.11. Aanvullende gevareninformatie

Page 99: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Definities – Sens.luchtw./Sens.huidOnderscheid in sensibilisatie:

Inhalatieallergeeninademing → overgevoeligheid van luchtwegen

Huidallergeenhuidcontact → allergische reactie

Algemeen twee fasen:1. inductie: 1ste blootstelling allergeen → immuniteit2. elicitatie: 2de (lagere) blootstelling → klinische

reactie

pag. 99

Page 100: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Indelingscriteria – Sens.luchtw.

pag. 100

2deA

TP

Page 101: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Indelingscriteria – Sens.huid

pag. 101

2deA

TP

Page 102: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Indelingscriteria –Sens.luchtw./Sens.huid

0de ATP 2de ATP

Cat. 1 - ervaring/bewijs bij mens- ⊕ resultaten geschikte dierproeven

als onvoldoende data voor subcategorie, danidem als 0de ATP

Subcat.1A - hoge f van voorkomen bij mens/diertest/andere test- sterke sensitiser

Subcat.1B - lage tot matige f van voorkomen bij mens/diertest/andere test- overige allergenen

pag. 102

Page 103: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Indelingscriteria –Sens.luchtw./Sens.huid

pag. 103

2de ATP: extra bewijsmateriaal voor Skin Sens. → onderscheid [1A] [1B]

Human evidence [1A] [1B] Animal evidence [1A] [1B]• Positive responses at [≤] [>] 500

μg/cm2 (HRIPT, HMT –inductionthreshold)

• Diagnostic patch test data wherethere is a relatively [high and] [low but] substantial incidence of reactionsin a defined population in relation torelatively [low] [high] exposure

• Other epidemiology evidence wherethere is a relatively [high and] [low but] substantial incidence of allergiccontact dermatitis in relation torelatively [low] [high] exposure.

• Local lymph node assay‒ EC3 value [≤2%] [> 2%]

• Guinea pig maximisation test ‒ [≥30%] [≥30% to < 60%] responding at

[≤0.1%] [> 0.1% to ≤1%] intradermalinduction dose or

‒ [≥60%] [≥30%] responding at [> 0.1% to ≤1%] [> 1%] intradermal inductiondose

• Buehler assay‒ [≥15%] [≥15% to < 60%] responding at

[≤0.2%] [> 0.2% to ≤20% ] topicalinduction dose or

‒ [≥60%] [≥15%] responding at [> 0.2% to ≤20%] [> 20%] topical induction dose

Page 104: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

104Opleiding ‘CLP voor formulatoren’ 2015

pag. 104

Etiketteringselementen –Sens.luchtw./Sens.huid

2deA

TP T

abel

3.4

.7

P284

+P340

P362+P364

4deA

TP

Page 105: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DSD –Sens.luchtw./Sens.huid

DSD CLP

R42:kan overgevoeligheid veroorzaken bij inademing

H334:kan bij inademing allergie- of astmasymptomen of AH-moeilijkheden veroorzaken

R43:kan overgevoeligheid veroorzaken bij contact met huid

H317:kan allergische huidreactie veroorzaken

pag. 105

Bijlage VII: directe omzetting

Page 106: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

De praktijk – voorbeeld 10

• Stof x veroorzaakt bij mens astma + alveolitis (=overgevoeligheidsreactie) en cavia’s reageren altijd bij huidcontact.

• Indeling van deze stof ?

• Etiketteringselementen?

pag. 106

Page 107: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

107pag. 107

De praktijk – voorbeeld 10 2de ATP2de

ATP

Tab

el 3

.4.7

Page 108: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Sens.luchtw./Sens.huid

pag. 108

•Op basis van testdata componenten (Resp. Sens. of Skin Sens. is niet additief)

•→ INDELING als ten minste één component aanwezig volgens algemene concentratiegrenzen (Tabel 3.4.5)

•Gesensibiliseerde pers. ↓ alg. conc.grenzen•→ EUH208 - „Bevat (naam sensibiliserende stof). Kan een allergische reactie veroorzaken.” als ten minste één component aanwezig volgens concentratiegrenzen elicitatie (Tabel 3.4.6):

• ≥0.1% voor cat.1 en subcat. 1B,• ≥0.01% voor subcat.1A (2de ATP)

•Als specifieke conc.gr. <0,1% → deel door 10 voor conc.grens elicitatie

Page 109: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Mengsels – Sens.luchtw./Sens.huid

0de ATP 2de ATPResp. Sens.

Cat. 1≥1.0% (v/vl)≥0.2% (g)

≥1.0% (v/vl)≥0.2% (g)

Subcat.1A ≥0.1% (v/vl)≥0.1% (g)

Subcat.1B ≥1.0% (v/vl)≥0.2% (g)

Skin Sens.Cat. 1

≥1.0% ≥1.0%

Subcat.1A ≥0.1%Subcat.1B ≥1.0%

pag. 109

Algemene concentratiegrenzen voor INDELING Resp. Sens./Skin Sens.

UitTabel 3.4.5

2de ATP

Page 110: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

CLP versus DPD –Sens.luchtw./Sens.huid

• DPD:• ten minste één comp. ≥1% (0.2% gas) → indeling

• ten minste één comp ≥0.1%-1% → S310 ‘Kan allergische reactie veroorzaken.’

• CLP:• ten minste één comp. cat. 1 of cat. 1B ≥ 1 % (0.2 % gas) → indeling

• ten minste één comp. cat. 1A ≥ 0,1 % → indeling

• ten minste één comp. cat. 1 of cat. 1B ≥ 0.1 % - 1 % → EUH208

• ten minste één comp. cat. 1A ≥ 0.01 % - 0,1 % à EUH208

⇒ CLP indeling van mengsels strenger sinds 2e ATP

pag. 110

Page 111: 20150602_CLP BIG FP Acute Tox.pdf

Inhoud3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar

pag. 111

3.1. Acute toxiciteit3.2. Corrosie/Irritatie Huid3.3. Corrosie/Irritatie Oog3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid3.5. Mutageniteit3.6. Carcinogeniteit3.7. Voortplantingstoxiciteit3.8. Specifieke doelorganen – eenmalige blootstelling3.9. Specifieke doelorganen – herhaalde blootstelling3.10. Aspiratiegevaar3.11. Aanvullende gevareninformatie