16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom...

28
16. Merk- en Modelrecht

Transcript of 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom...

Page 1: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

16. Merk- en Modelrecht

Page 2: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 2

Merkrecht

• merkenrecht geldig in: BENELUX– waarom merkrecht?

heeft te maken met industrialisatieen het onderscheiden van je waren en diensten

– BENELUX-Verdrag inzake intellectuele eigendom (BVIE)

Page 3: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 3

Functies van een Merk

a. onderscheiden (herkomst)

b. garantie, kwaliteit en vertrouwen

c. reclame

Page 4: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 4

Wat is een merk

• een merk is een teken om waren of diensten van een onderneming te onderscheiden (art. 2.1 BVIE)

Page 5: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 5

Wat kan een merk zijn?

• naam:• letters (KLM, NS, 7 UP)• cijfers (deodorant 8 x 4)• vorm (Grolsch beugelfles, fles WC-Eend)• logo (de schelp van Shell)• geluid (reclame tunes)• kleur)

Page 7: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 7

Onderscheidend vermogen

• tekens met onvoldoende onderscheidend vermogen géén merk– bijvoorbeeld: tomaat, euro, lekker

• een merk moet kunnen individualiseren• beslissend is of het publiek het teken opvat

als merk• beschrijvende merken zijn juridisch

ongeschikt– bijvoorbeeld “Schoon" voor schoonmaakmiddel,

"Jeans" voor broeken

Page 8: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Individueel- en collectief merk

individueel merk

• een merk dat producten of diensten van de ene onderneming onderscheidt van die van andere ondernemingen

collectief merk

• een merk dat één of meer gemeenschappelijke kenmerken van producten of diensten onderscheidt

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 8

Page 9: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 9

Verkrijging van het recht

• verkrijging van een merk geschiedt door inschrijving van het merk bij het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom

• duur:– merk wordt geregistreerd voor 10 jaar, kan

onbeperkt worden verlengd, als het merk gewoon wordt gebruikt (art. 2.9 BVIE)

Page 10: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 10

Einde van het merk

a. wanneer registratie is verlopen en niet is verlengd (art. 2.26 lid 1 BVIE)

b. merk gedurende 5 jaar niet normaal is gebruikt

c. merknaam wordt soortnaam (art. 2.26 lid 2 BVIE): LINOLEUM, HAGELSLAG SNELBINDER

Page 11: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Nietigheidsgronden

• absolute nietigheidsgronden– misleidendheid, in strijd met goede zeden,

in strijd met merken van anderen (art. 2. 28 lid 1 BVIE)

• relatieve nietigheidsgrond– depot te kwader trouw (art. 2.28 lid 2

BMW)

© 2009 mr. J. Keizer 11www.BedrijfenRecht.nl

Page 12: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 12

Merkinbreuk

a. directe merkinbreuk (piraterij) (art. 2.20 lid 1 sub a BVIE)

b. associatie gevaar (het erop lijken)

c. gebruik van het zelfde merk voor niet gelijksoortige waren (MERCI voor kattenvoer, Grolli voor shampo)

Page 13: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Ajax

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 13

Page 14: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Rechtsbescherming

• verbod met dwangsom (in Kort Geding)

• schadevergoeding (art. 2.21 BVIE)– inbreukmakende goederen en de gebruikte

productiemiddelen opvorderen– geld opeisen als gevolg van inbreuk– herkomst goederen mededelen

© 2009 mr. J. Keizer 14www.BedrijfenRecht.nl

Page 15: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Exploitatie

• licentie en overdracht

• franchising

© 2009 mr. J. Keizer 15www.BedrijfenRecht.nl

Page 16: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 16

Merken zijn territoriaal gebonden

• nationaal merk– éen aanvraag, en Nederland, Belgie en

Luxemburg een merkrecht

• gemeenschapsmerk, of Europees merk– door één aanvraag 17 verschillende

merken

Page 17: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Sterke en zwakke merken

Sterk

• Fantasienamen zonder betekenis (TIMOTEI, OMO, SOLERO, Mac Donnald’s

Zwak• Suggestieve woorden

implicerend kwaliteit of functie (GOEDE START, COMFORT, MAGNUM, CORNETTO, VERSMARKT, MOBILITEITSPAS)

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 17

Page 18: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Uitputting

• Europese uitputtingsregel:– zijn de goederen in Europa met toesteming

van de merkhouder in het verkeer gebracht dan geldt dat de merkhouder zich niet mag verzetten tegen verdere verhandeling van de goederen binnen de EER (EU)

© 2009 mr. J. Keizer 18www.BedrijfenRecht.nl

Page 19: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 19

Handelsnaam

• Handelsnaamwet– het onderscheiden van een onderneming– iedere ondernemer is vrij om een

handelsnaam te kiezen, de wet geeft slechts een aantal verbodsbepalingen

• bescherming– voorzover er gevaar voor verwarring bij het

publiek te vrezen is

Page 20: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Tekening of model

• een tekening of model is het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan dat nieuw is en een eigen karakter heeft – het gaat om nieuwe vormgeving– als er geen eerder voorwerp met

hetzelfde uiterlijk bekend is

• tekening = twee dimensionaal• model = drie dimensionaal

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 20

Page 21: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Modellen

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 21

Page 22: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 22

Verkrijging modelrecht

• bescherming van tekeningen en modellen wordt verkregen door eerste depot, binnen de Benelux of daarbuiten (art. 3.5 BVIE)

• inschrijven bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE)

Page 23: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

Doel

• regeling ter bescherming van industriële ontwerpers tegen nabootsing

• exclusief recht: – derden mogen zonder toestemming van de

rechthebbende geen gebruiksvoorwerpen op de markt brengen die hetzelfde uiterlijk hebben als het originele ontwerp of daarvan niet wezenlijk verschillen

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 23

Page 24: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 24

Werknemer

• als een werknemer in dienst van werkgever ontwerpen maakt heeft de werkgever in beginsel rechten (art. 3.8 BVIE)

Page 25: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 25

Duur modelrecht

• bij inschrijving 5 jaar bescherming, kan 4 keer worden verlengd dus in totaal 25 jaar (art. 3.14 BVIE)

Page 26: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 26

Inbreuk op modelrecht

• houder kan zich verzetten tegen gebruik van het voortbrengsel door anderen (art. 3.16BVIE)

• naast onrechtmatige daad: – verbod– schadevergoeding– opeisen van de winst

Page 27: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 27

Onderscheid modelrecht en octrooirecht

• modelrecht gaat over het uiterlijk van een voorwerp

• octrooi gaat over een technische uitvinding

Page 28: 16. Merk- en Modelrecht. © 2009 mr. J. Keizer Merkrecht •merkenrecht geldig in: BENELUX –waarom merkrecht? heeft te maken met industrialisatie.

© 2009 mr. J. Keizer www.BedrijfenRecht.nl 28

Samenloop BVIE - Auteurswet

• een voorwerp kan op grond van beide wetten bescherming genieten– het auteursrecht ontstaat van rechtswege

en wordt niet geregistreerd– bewijs is een probleem