Programma

metNelly miricioiù

‘a Night atthe oPera’

pri j s €1,50

Vrienden NNO grat is

dir igent richard BoNyNge

Sopr a an Nelly miricioiù

a n i g h t a t t h e o p e r a | N N o 2

a Night at the oPera> woensdag 12 oktober|20.00uurDrachten|DeLawei> zondag 16 oktober|15.00uurGroningen|DeOosterpoort

Dirigent Richard BonyngeSopraan Nelly Miricioiù

Bellini OuvertureNormaBellini UitNorma:CastadivaMaillart OuvertureLesDragonsdeVillarsBizet UitCarmen:HabaneraStrauss UitDieFledermaus:UnBaldeVienneArditi Ilbacio

pauze

Massenet UitLeCid:Pleurez,pleurezmesyeuxHérold OuvertureZampaVerdi UitIvesprisiciliani:BoleroDonizetti OuvertureDonPasqualeVerdi UitDonCarlo:TuchelavanitàRossini OuvertureLascaladisetaLara GranadaLehar UitDielustigeWitwe:ballet

het Noord NederlaNdS orKeSt

HetNNOishetgrootsteregionalesymfonieorkestinNederland.StefanAsburyismetingangvanseptember2011chef-dirigentvanhetorkest.HetNNO,inclusiefzijnvoorgangers,viertin2012zijn150-jarigbestaan.HetkandaarmeealshetoudstenogbestaandesymfonieorkestvanNederlandgezienworden.HetNNOverzorgtzo’n140concertenperseizoenindedrienoordelijkeprovincies,maarookopbelangrijkepodiainderestvanNederland.Hetorkesttreedtregelmatigopinhetbuitenland,zoalsin2007indeSallePleyelendeCitédelaMusiqueinParijsenin2009inPerugia,Italië,tijdensde64eSagraMusicaleUmbra.HetNNOisgeregeldtebeluisterentijdensradio-uitzendingenenheeftdeafgelopenjarendiversecd’sopgerenommeerdelabelsuitgebracht.Deprogrammeringvanhetorkestonderscheidtzichdoordurfenoriginaliteit.Elkseizoenbiedtcross-oversmetanderemuziekstijlenzoalsjazzenpopmuziek,naastbijzondersamengesteldeprogramma’svanmuziekuitdebaroktotde21eeeuw.VerderorganiseerthetNNOsamenmetdiversepartnerselkjaareenfestivalrondomeenprominentehedendaagsecomponist.Kijkvoordemeestactueleinformatieoveronzeconcertenopwww.nno.nu.

N N o | a n i g h t a t t h e o p e r a3

RichardBonyngewerdin1930geboreninSydneyenstudeerdeaanhetConservatoriumNSWofMusicinSydneyenhetRoyalCollegeofMusicinLonden.In1954trouwdehijmetdesopraanJoanSutherland.In1965werdBonyngemuzikaalleidervandeSutherland-WilliamsonGrandOperaCompanyenleiddeeentourneedoorAustralië.Van1974tot1977washijartistiekleidervandeVancouverOperaenvan1976tot1986washijmuzikaalleidervandeOperaAustralia.RichardBonyngesrepertoirebestaatvoornamelijkuit18e-eeuwseopera’s,hetgrotebelcantorepertoire,19e-eeuwseFranseopera,balletenvele19e-eeuwseoperettes.Hijheeftveleopera’sdoenherleven,waaronderLes Huguenots(Meyerbeer),Semiramide en Sigismondo(Rossini),La Fille du Régiment,Maria Stuarda, Anna Bolena enLucrezia Borgia(Donizetti),Esclarmonde, Le Roi de LahoreenThérèse(Massenet),Medea(Pacini),Orfeo(Haydn)enI masnadieri (Verdi).

RichardBonyngedirigeerdeinondermeerTheRoyalOperaHouseCoventGarden,LaScalainMilaan,deMetropolitanOperainNewYork,deChicagoLyricOpera,hetGranTeatredelLiceuinBarcelonaenhetSydneyOperaHouse.

Hijmaakteopnamesvanmetdan50opera’s,dedriegroteTsjaikovskiballetten,drieballettenvanDelibesentallozerelatiefonbekendeballettenvanAdam,Minkus,Burgmüller,Auber,DrigoenOffenbach.

RecentelijkdirigeerdeBonyngeMaria StuardametLaScalainAthene,Donizetti’sBelisariovoordeChelseaOperaGroupenDon Pasquale voorOperaHollandParkinLonden.

richard BoNyNgedir igent

a n i g h t a t t h e o p e r a | N N o 4

DeRoemeens-EngelsesopraanNellyMiricioiùheeftinNederlandeenbijzonderereputatieverworvenmethaarveleoptredensindeZaterdagMatineeinhetConcertgebouw.Hiervoorheeftzijsinds1984talvanuitzonderlijkerollenaanhaarrepertoiretoegevoegd,meteensterkaccentophet‘ottocento’:deItaliaanse19eeeuw.Miricioiùwordtalséénvandebestesopranenterwereldbeschouwd.MiricioiùinterpreteerdeRossini’sTancredi,ArmidaenSemiramideenDonizetti’sAnna Bolena,Lucrezia Borgia,Maria StuardaenRoberto Devereuxaandiverseoperahuizenenfestivals.NellyMiricioiùiswarsvanroutineenstudeertgraagnieuweenveeleisenderollenin.ZovertolktezijderolvanSilvanainLa fiamma endetiterolinMarie Victoire(beidevanRespighi)inRome,FedoravanGiordanoinBuenosAiresenAdriana LecouvreuraandeMilaneseScala.In2000vertolktezijdevoorhaarnieuwerolvanElvirainVerdi’sErnanienzongzijdetitelrolinFrancesca da RiminivanZandonaiinhetConcertgebouw.

RecentelijkmaaktezijhaarroldebuutalsAbigaille(Nabucco)aandeOpéradeRennes.Injuni2002zongzij-eveneensinhetConcertgebouw-HélèneinVerdi’sLes Vêpres siciliennes,welkerolzijvervolgenszongaandeOpérainParijsenlaterindeNewYorkseMetindeItaliaansevertaling.DaarnavolgdenoptredensindeMatineealsIrisinMascagni’sgelijknamigeopera,ImogeneinBellini’sIl pirata,HélèneinVerdi’sJérusalemendetitelrolinCilea’sAdriana Lecouvreur.Injuli2009maakteNellyMiricioiùhaarrentreebijTheRoyalOperaHouseCoventGardeninLondenmetdetitelrolinTosca.Inmaart2010waszijwederominAmsterdamtehorenalsCaterinaCornaroindegelijknamigeoperavanDonizettitijdensdeZaterdagMatineeinhetConcertgebouw.In2011zongMiricioiùhaarroldebuutalsMariaPadillainDonizetti’sgelijknamigeoperatijdenshetprestigieuzeBeethovenFestivalinWarschau.NellyMiricioiùisregelmatigtegastbijhetNNO.

Nelly miricioiùSopr a an

N N o | a n i g h t a t t h e o p e r a5

gekeuveldtehebben,besluitenzetebeginnen.“Eenogenbliknog,heren,”zegtdebegeleider,“ikprobeer...dit...akkoordteontcijferen,ikkan...denotennietgoedlezen.Watwiltu?Jekunteenpartituurvantwintigbalkennietvanhetbladbegeleiden!”“Zo,ukentdepartituurnietenukomtonsonzerollenleren,”zegtmevrouwS.,diemeestalgeenbladvoordemondneemt.“Mijnbeste,alsuhaarthuiseenseenbeetjegingbekijkenvooruhierkwam?”“Aangezienudatmetuweigenrolnietzoukunnendoenomdatuimmersgeennotenleest,kaniku,mevrouw,niethetzelfdevoorsteldoen.”“Wegaantochnietpersoonlijkworden,wel?”Waaropderepetitiewordtverdaagd.OfneemdecommerciëleLondenseopera,waareenhalsbrekendehectiekelkstrevennaarkwaliteitfrustreertenwaargeentijdisomterepeteren.“Hetheeftdusgeenzinomvlakvoordepremièrevaneennieuweoperateroepen:“Wehebbennogdriewekenrepetitietijdnodig!”“Drieweken?”zoudedirecteurantwoorden.“Ukrijgtnoggeendriedagen!Uzulthetwerkovermorgenopvoeren.”“Maarmeneer,eriseengrootensemblestuk,hetbelangrijkstevandeheleopera,waarvandekoorledennoggeennoothebbengezien.Zekunnenhettochmoeilijkophettoneelgaanstaanradenofimproviseren!”“Schrapdatensemblestukdan,erblijftnoggenoegmuziekover.”“Meneer,wezijnvergeteneenkleineroltebezetten,enwehebbenerniemandvoor.”“GeefhemmaaraanmevrouwXenzeghaardatzehemvanavondinstudeert.”“MevrouwXheeftaleenandererol.”“Nou,danwisseltzevan

Operaiseenbijzonderfenomeen.Hetisdemeestgrandioze,kostbare,omslachtige,veeleisendekunstvormendusheeftzijhetsomsmoeilijk.EeuwenlangwaszijgewendinhetcentrumvandeEuropesemaatschappijtestaan.Vandegegoedemaatschappij,datwel,derestteldeimmersnietmee.EnnatuurlijknietinhetcalvinistischeNederland,maardatwaseerdereenuitzondering.Deoperasterrenwarendegrotenamenvanhetmoment,hettheaterwasdeaangewezenplekomsocialenetwerkenteonderhouden.Maardietijdenzijnvoorbij.Hoelangkandeoperaoverleven?Zijisalvaakdoodverklaard,maaralteertzijophaaroudesuccessen,zijleeftnog.Washetvroegerechtbeter?Sommigeoperahuizenwarencommerciëleinstellingen,zoalsindegrotehandelssteden,andere,bijvoorbeeldinParijsofaandeDuitsevorstenhoven,werdengesubsidieerd.Maarnooitwarendeomstandighedenideaal.Daarvoorwasdeoperateveelaandemarktovergeleverdofjuisttenauwaandepolitiekverbonden.Leeshetboek‘Avondenmethetorkest’vande19e-eeuwsecomponistencriticusHectorBerliozenubentenkeleillusiesarmer.KostelijkisdekarikatuurdieBerliozmaaktvandezwaargesubsidieerdeParijseopera,waardestroperigheidverhindertdaterooitietsvandegrondkomt.Eenrepetitiewordtaangekondigd.‘Opdiedagstaatdedirecteurvroegop,scheertzichheelzorgvuldig,berisptzijnbediendenettelijkemalenoverhuntraagheid,drinkthaastigeenkopkoffieen...vertrektnaarhetplatteland.Verschillendezangerszijnechterzogoedomopderepetitieteverschijnen.’Nauitgebreid

toelichting operaprogramma NNo en Nelly miricioiù

>

a n i g h t a t t h e o p e r a | N N o 6

kostuumenzingtzeertwee.Dachtudatikomzulkeonbenullighedendebelangenvanmijntheatergingdoorkruisen?Kom,laatmenumetrust.Denieuweoperaisvoorovermorgenaangekondigd,dezaalisuitverkocht,allesisinorde.”Zowelinhetenegevalalsinhetanderewarenhetdegrotesterrenvanhetmoment,degodenengodinnenvandezang,somsmeerbeheptmeteenformidabelestemdanmetmuzikalefijnzinnigheid,diedeproductiemoestenredden.Ofdataltijddebesteomstandighedenwarenommeesterwerkentescheppen?Voorcomponistenwasheteenramp.Wanneermenzichverdieptindematerie,ishetbijnaongelofelijkdattussenalleroutinewerkeneendagsvliegentochnogafentoeeenmeesterwerktotstandkwam.Datzoietskongebeuren,komtdoordaternueenmaalgenieëngeborenwordendiezichdoornietslateninperken.DaartoebehoortBellini,indetijddatdecommerciëleoperainItaliëzijnhoogtepuntbereikte.

Zijn‘Castadiva’behoorttotdemeestontroerendemelodieënuitdemuziekgeschiedenis.Verdiuiteraard,diehet‘volk’wisttebereikenentegelijk,vooralinzijnlatereopera’s,hoogtepuntenvanmuziektheaterschiep.Bizet,hetwonderkinddatnetoudgenoegstierfomzijntalentéémaalvolledigtekunnenontplooieninzijnCarmen.MaarookMassenetmetzijnzoetgevooisdestijl,vertegenwoordigerbijuitstekvandelaatnegentiende-eeuwseFranseopera.Inzulkegevallenkondeoperaeenhuwelijksluitentussenallekunsten,ontpoptezijzichalseenmuziekdramavolglorieuzezang,opzwependeorkestklankenenschitterendekostuums.Danwaszijeenmediumwaarmeemytheswerdenverbeeld,deverbeeldingwerdgestimuleerd,dezintuigenwerdengestreeld.Enmethéélsomseengeloofwaardigplot.Eenkunstvormomtekoesteren.

Pepijn van Doesburg

N N o | a n i g h t a t t h e o p e r a7

Rimski -koRsakov Shéhér a z ade

do 15/12 | drachten | de Lawei | 20.00 uur

vr 16/12 | hoogeveen | de tamboer | 20.15 uur

za 17/12 | groningen | de ooSterpoort | 20.15 uur

Tsjaikovski zwanenmeer Suite | rococovariatieS

voor ceLLo en orkeSt | Rimski-koRsakov Shéhérazade

DiRigenT michaeL JurowSki | Cello mario bruneLLo

NNO_A6_russischejuwelen_DEF.indd 1 25-07-11 11:15

a n i g h t a t t h e o p e r a | N N o 8

s t e u n h e t o r k e s tw o r d v r i e n d v a n h e t n n om e e r in fo ve rkri jgba ar bi j de vrie n de n balie e n op www.nno.nu