Duurzame ontwikkeling: een opgave voor het sociaal werk?Een normatieve kijkJef Peeters

Emma De Clerck 1 BaSW A

GLOBALE VERKENNINGReferentie: Peeters, J. (2009). Duurzame

ontwikkeling: een opgave voor het sociaal werk? Een normatief kijk. Tijdschrift voor welzijnswerk, 301, 25-36.

- Tijdschrift: Tijdschrift voor welzijnswerk- Organisatie: Vlaams Welzijnsverbond- Doelgroep: zeer uitgebreid- Publicatiedatum: juli 2009- Jaargang en nummer: 33, nr 301- Pagina: 25-36

Korte inhoud artikel- Dit artikel gaat over de link tussen het sociaal werk en duurzame

ontwikkeling. - Jef Peeters onderzoekt de verbanden

tussen beide begrippen. - Sociaal werk: * vaak beperkt tot de sociale omgeving * niet geassocieerd met milieuzorg. duurzame ontwikkeling taak voor

het sociaal werk

Uitleg auteur- filosoof + doceert sociale filosofie en ethiek aan het departement Sociale School Heverlee van de Katholieke Hogeschool Leuven.

- Hij leidt het onderzoeksproject‘Oriëntatie van sociaal werk op duurzame ontwikkeling’

- Contactgegevens: jef.peeters@khleuven.be

Structuur artikel Er is een logische en duidelijke structuur

aanwezig.- Inleiding- Midden: er wordt dieper ingegaan op de

begrippen duurzame ontwikkeling en sociaal werk en worden de verschillen en gelijkenissen tussen de twee onderzocht.

- Conclusie- Bovendien: * veel tussentitels- * veel referenties- * uitgebreide bronnenlijst

Verwijzingen/digitale bronnen

SpecialistenJef Peeters:

filosoof doceert sociale filosofie ethiek aan het departement Sociale School Heverlee van de Katholieke Hogeschool Leuven.

Etienne Vermeersch: Belgisch filosoof, scepticus en opiniemaker. Geboren te Brugge in 1934 Was hoogleraar aan de Gentse Universiteit. 1 van de wegbereiders van de abortus- en euthanasiewet.

Lambrecht Engelbrecht: Een Zuid-Afrikaanse professor.

Brundtland: Gro Harlem Brundtland:- Noors politica, diplomaat en arts. - Ze was de eerste vrouwelijke

minister president van Noorwegen en werd dit in totaal 3 keer.

- Ze was voorzitster van de World Commission on Environment and Development, die het rapport Our Common Future opstelde, later het Brundtland-rapport genoemd.

Begrippen/definities/moeilijke woorden

Duurzaam: SYNONIEMEN:  bestendig betrouwbaar, degelijk, permanent, vastBETEKENIS: In de zin van duurzame ontwikkeling: een ontwikkeling die

aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in het gedrang te brengen.

  Normatief:SYNONIEM: toonaangevend, rechtscheppendBETEKENIS: Aangevend wat normaal en gewenst is.  Milieugebruiksruimte: BETEKENIS: De hoeveelheid energie, water, niet-vernieuwbare

grondstoffen, hout en landbouwgrond (zowel voor productie als afvalverwerking) die we kunnen gebruiken zonder dat het vermogen van de toekomstige generaties om te voorzien in hun eigen behoeften in het gedrang wordt gebracht.

Ecologische overshoot: BETEKENIS: De overschrijding van de milieugebruiksruimte   Impasse:SYNONIEM: doodlopendBETEKENIS: Het gevoel van op een dood spoor te zitten, een

moeilijke situatie waar je niet uit kunt komen, waar je geen oplossing voor ziet.

  ‘Scylla-Charybdis’-principe: BETEKENIS: ‘Zolang het huidige wereldbestel in voege blijft, kan

men niet anders dan tussen twee klippen laveren. Hoe groter het gedeelte van de wereldbevolking is dat in welstand leeft, hoe meer het ecosysteem in gevaar is; hoe meer het ecosysteem wordt gevrijwaard, hoe meer dit gepaard gaat met mateloze ellende.”

Paradigma: BETEKENIS: Een denk-, referentiekader van waaruit je de

werkelijkheid interpreteert. Een geheel van opvattingen, normen en waarden die een bepaalde groep of organisatie deelt.

Connotatie: SYNONIEM: gevoelsbetekenisBETEKENIS: de emotionele betekenis van een woord, niet de

eigenlijke (woordenboek) betekenis (denotatie). Het is de gevoelswaarde die je eraan heeft.

  Notie: BETEKENIS: Een vage voorstelling van kennis.  Biosfeer: BETEKENIS: Het deel van de aarde en de atmosfeer die bezet is door

dieren en planten, waar leven mogelijk is  Ecologische voetafdruk: BETEKENIS: De oppervlakte van de aarde die nodig is om te

voorzien in de levensstijl van 1 persoon, stad of land. Het is een wijze om de milieugebruiksruimte per persoon of per land uit te drukken.

  Ecologische draagkracht:BETEKENIS: De maximale grootte van een populatie die een

ecosysteem aankan, en de maximale invloed van factoren van buitenaf waarbij een ecosysteem zich nog kan handgaven.

Antropocentrisch:BETEKENIS: Uitgangspunt in de filosofie waarbij de mens centraal

staat in het bestaan. (<-> theocentrisme, god staat centraal)  Billijkheid: SYNONIEM: eerlijkheid, rechtvaardigheid, gerechtigdheidBETEKENIS: Evenredige verdeling van de baten van economische

activiteit, in overeenstemming met algemene regels van maatschappelijk belang.

  Intragenerationeel: BETEKENIS: binnen de onderscheiden samenlevingen, tussen

Noord en Zuid.

Intergenerationeel: BETEKENIS: tussen de verschillende generaties.

EmpowermentBETEKENIS: Iemand ondersteunen in het ontwikkelen en gebruiken

van zijn capaciteiten om economisch, politiek en sociaal vlak. Iemand ‘ondersteunen in zijn bevrijding’ om zijn eigen leven en dat van de samenleving meer gestalte te geven.

  Multi-level karakter: BETEKENIS: bestaande uit meerdere lagen met onderlinge

gelijkenissen en verschillen.  Multi-actor karakter: BETEKENIS: bestaande uit meerdere delen, componenten.

Holisme: BETEKENIS: Een visie die kijkt naar het geheel, een probleem is niet

te herleiden naar een eenvoudige optelling van de verschillende deeltjes, alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Biofysica:BETEKENIS: Wetenschap die natuurkundige invloeden op biologische

processen bestudeert en analyseert.  Bottom-up benadering: BETEKENIS: Een methode die de dingen van onder naar boven

bestudeert, de dingen groeien van onderuit. De basis heeft een invloed op alles wat erboven ligt.

Instellingen/organisaties

Wetteksten

Korte synthese artikel  Voor het sociaal werk is het van belang

om aan te sluiten bij een visie op duurzame ontwikkeling als een politiek concept, anders wordt sociaal werk dweilen met de kraan open. Sociale problemen worden immers maatschappelijk veroorzaakt en dienen dus ook maatschappelijk opgepakt te worden.

Korte synthese artikel

Duurzame ontwikkeling zelf is ook onderhevig aan een strijd van maatschappelijke belangen, om de interpretatie en de wijze van realisatie ervan. Sociaal werk heeft aandacht voor vele sociale bewegingen, maar het is echter ook belangrijk om meer verbindingen te leggen met andere vormen van sociaal werk, en het structuur- en beleidsgericht werken sterker op te pakken.

Korte synthese artikel

Sociaal werk zal zo een kritische mede- of tegenspeler zijn van de overheid, met een agenda van sociale verandering én duurzame ontwikkeling die zal moeten voldoen aan criteria die: beantwoorden aan de reële omvang van de heersende sociaal-ecologische crisis (die daarin tegemoetkomen aan de noden van de minst bedeelden wereldwijd) en die gebaseerd zijn op mogelijkheden tot participatief burgerschap.

Dankuwel voor uw aandacht!