HEBBRECHT M.HEBBRECHT M.In: Tijdschrift voor Psychiatrie, jg. 49, nr. 12, 2007In: Tijdschrift voor Psychiatrie, jg. 49, nr. 12, 2007

Synthese van Cindy BosmanSynthese van Cindy Bosman1BaTPao 1BaTPao

ACHTERGROND

INVALSHOEKEN De psychoanalyse → betekenis van de droom

en wat deze kan bijdragen tot kennis van zichzelf

De neurowetenschappelijke benadering → hersenstructuren die bijdragen aan de subprocessen van de droom

Het gezichtspunt van taalwetenschappers en onderzoekers van de virtuele realiteit → in de droom komt een bron van creativiteit tot uiting

De historische wetenschap → de droom werd toegeschreven aan bovennatuurlijke krachten

Er heeft in de psychiatrie altijd belangstelling bestaan voor de droom

De droom wordt ook gedefinieerd als een complexe hallucinatoire episode tijdens de slaap

Om het dieper wezen van de droom te begrijpen , moeten vele invalshoeken gebruikt worden

Bosman Cindy 1BaTPao 2

DOEL

Kernvraag → Heeft inzicht in de droom enig nut?

Andere Vragen→Wat blijft er over van de freudiaanse droomtheorie na confrontatie met neurowetenschappen en geheugenonderzoek?

→ Wat kan de klinisch werkzame psychiater aanvangen met dromen?

Bosman Cindy 1BaTPao 3

METHODE

Er is vertrokken van: Monografie van Freud“De droomduiding”

Een grondige lezing van psychoanalytische monografieën over de droom

Een literatuuronderzoek uitgevoerd in PubMed en PEPWEB met trefwoorden ‘dream’, ‘dreams’ en ‘dreaming’

Bosman Cindy 1BaTPao 4

RESULTATENIs de droom betekenisvol?Neurowetenschappelijke bevindingen lijken wensvervullingstheorie van Freud te

bevestigen, maar het wetenschappelijk debat blijft levendig

Volgens Hobson→dromen wordt geactiveerd ter hoogte van de hersenstam door cholinerge mechanismen → dromen is motivationele neutraalHij zet de wensvervullingstheorie hiermee op de helling

Volgens Solms→Het arousalmechanisme van dromen is niet noodzakelijk gelokaliseerd ter hoogte van de hersenstamDe noodzakelijke voorwaarden om te dromen zijn arousal ter hoogte van de frontale kwab in de hersenen in combinatie met occipitotemporale junctie en werkzame limbische frontale witte stof

De meer actuele visies gaan weer in de richting van ‘dromen zijn betekenisvol’

Bosman Cindy 1BaTPao 5

Droomprocessen volgen Hobson en Solms

Hobson→ hersenstam

Solms → frontale kwab , occipitotemporale junctie, limbische frontale witte stof

Bosman Cindy 1BaTPao 6

RESULTATENDroom en geheugenonderzoek

Affectief geladen levenservaringen worden in het geheugen opgeslagen en duiken later op als beelden in dromen

Dromen over een stimulus gegeven voor het inslapen faciliteert de latere herinnering ervan →geheugenconsoliderende functie

Een kort dutje dat REM-slaap bevat, zou de geheugenprestaties verbeteren

Ondanks vele onderzoeken weten we nog niet waarom we dromen.

Uit onderzoek is wel gebleken dat dromen de slaap ten goede komt

Bosman Cindy 1BaTPao 7

RESULTATENOver de manifeste droom en de droomarbeid

Bosman Cindy 1BaTPao 8

Dromen zijn als poëzie: als taal en symbolische vormen

Psychotici

dromen over geweld, agressieve explosies en monsterachtige figuren die hen alarmeren

Patiënten PTSS

mensen met posttraumatisch stressstoornis → 70% lijdt aan nachtmerries

Bosman Cindy 1BaTPao 9

RESULTAATIs de duidingstechniek gewijzigd?

De freudiaanse techniekDroom fragmenteren→ dromer laten associërenNagaan dagresten → aansluiten bij kindertijdSymboolduiding

TegenwoordigHanteren van interactionele visie →bijstaan van patiënt bij het dromen

Nu vergelijken we de droom met een krant die elke nacht uitkomt en die de waarheid vertelt op een vervormde wijze (in tegenstelling tot Freud)

Dromen zijn een eerste stap in het denkprocesDe droominhoud levert een deel van de psyche dat reageert op verstoringen in het zelf

Bosman Cindy 1BaTPao10

RESULTAATDe droom en de psychiatrische kliniek De droom is het ideale onderzoekselement om de relatie tussen hersenen en geest

te bestuderenDit kan meer dan vroeger dankzij de vooruitgang in de beeldvorming en de cognitieve neurowetenschappen

De psychoanalyse heeft een aantal typische dromen beschreven

In het klinische psychiatrische werk kunnen manifeste dromen van patiënten belangrijke informatie geven

We kunnen de droom zien al een onderdeel van de probleemoplossende capaciteiten en het beslissingsvermogen van de patiënt.

Bosman Cindy 1BaTPao 11

CONCLUSIEDe freudiaanse droomtheorie blijft belangrijk, maar is slechts één visie naast een andere

Confrontatie van moderne droomonderzoek met droomtheorie van Freud

→ vragen stellen bij wensvervullingstheorie

→ de validiteit , de betekenis, de psychologische en therapeutische functie van de droom wordt wel bevestigd

Afbeelding: Freud S.

Bosman Cindy 1BaTPao 12

BronnenAFBEELDINGEN Afbeelding 1

http://www.vecip.com/images/Freud%20traumdeutung.jpg Afbeelding 2

http://home.kabelfoon.nl Afbeelding 3

http://blogsimages.skynet.be Afbeelding 4

http://users.skynet.be/safrena/dromen.htm Afbeelding 5

http://www.psywww.com/intropsych/ch11_personality/11freud.jpgARTIKEL

http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nlgeraadpleegd op 11 december 2009

Bosman Cindy 1BaTPao 13