09 m%dfoaYSh ixj¾Okh - mnpea.gov.lk · rdcH wdfhdack jevigyk rdcH wdfhdack jevigyk2017 - 2020 2017...
Transcript of 09 m%dfoaYSh ixj¾Okh - mnpea.gov.lk · rdcH wdfhdack jevigyk rdcH wdfhdack jevigyk2017 - 2020 2017...
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
125
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
m%dfoaYSh ixj¾Okh09
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
126
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
m%dfoaYSh ixj¾Okh
9'1 ye¢kaùu
j¾;udkfha§" iuia; wd¾Ól j¾Ok l%shdj,sh ;=<
niakdysr m<d; m%uqL ;;a;ajhla ysñlrf.k isà' tfy;a"
miq.sh oYlh ;=< niakdysr m<df;a odhl;ajh l%ufhka
wvq ù we;s w;r" ol+Kq" uOHu" W;=re yd kef.kysr m<d;a
u.ska isÿlr we;s odhl;ajfha by< ke.Sula fmkakqï lrhs'
fN!;sl yd iudc há;, myiqlï m<d;a w;r wiudk
f,i jHdma; ù we;s w;r" fõ.j;a j¾Okhla iys; wd¾Ól
flakaøia:dk fndfyduhla niakdysr m<d; ;=< msysgd we;'
l¾udka;" fj<| yd jd‚c fukau fiajd iemhqï wxYh
jeks wd¾Ól ld¾hhka o b;d jeä jYfhka niakdysr
m<d; ;=< ia:dk.;j we;' m<d;a uÜgfï m%Odk k.r
wfkl+;a m<d;aj, k.rj,g jvd fld<U m%Odk kd.ßl
uOHia:dk iu. iDcqj iïnkaO ù we;s w;r" ksIamdokhka
i|yd w.h tl;+ lsrSfï ls%hdj,sh m<d;a uÜgñka isÿ
fkdùu ixj¾Okfha m%dfoaYSh úIu;d we;sùug m%Odk
jYfhka n,md we;'
miq.sh oYlh ;=< Y%S ,xldfõ idudkH wd¾Ól j¾Ok
fõ.h ishhg 6'3 la muK jQ w;r" t<fUk jir my ;=<
tu j¾Ok fõ.h ishhg 6'6 l w.hl mj;ajd .ekSug
rch ie,iqï lr we;' Bg iudka;rj wd¾Ól j¾Okfha
m%;s,dN iudcfha ish¨u ia:rhka w;r fn§ hEu yd ta
;=<ska iudc iudkd;au;dj yd idOdrK;ajh we;s lsÍu o
w;HdjYH ldrKhls' tfy;a" wd¾Ól j¾Okfha m%;s,dN
ish¨u m<d;a w;r fn§ hk mßÈ yd ixj¾Ok wiudk;d
wju lsÍu i|yd ls%hd;aul l< hq;= ld¾hhka /ila mj;sk
nj my; oelafjk j.=j u.ska meyeÈ,s fõ'
9'2 .eg¿ iy wNsfhda.
• oßø;djh iy ú/lshdj ms<sn| m%dfoaYSh úIu;djhka
m<d;a w;r ie,lsh hq;= uÜgulska mej;Su'
• ÿmam;a ck;dj iuQy jYfhka we;s m%foaY (poverty pockets) m<d;a j, úúO m%foaYhkays mej;Su'
• miq.dó m<d;a úiska o< foaYSh ksIamdÈ;hg lrk
odhl;ajh m%udKj;a fkdùu'
• we;eï m<d;aj,g úfYaIs; jQ fi!LH .eg¿ mej;Su"
^Wod( W;=re ueo" kef.kysr" ol=Kq yd W!j hk
Èia;%slalhkays y÷kd fkd.;a ksoka.; jl+.vq frda.h
jeä jYfhka jHdma; ù mej;Su& iy m<d;a w;r fnda
fkdjk frda. yd <ud ukaofmdaIK .eg¿ mej;Su'
• jD;a;Sh mqyqKq mdGud,dj, wod,;ajh yd
.+Kd;aulNdjh ms<sn| .eg¿fukau j¾;udk /lshd
fj<|mf,a mj;sk wjia:d yd mqyqKq mdGud,d w;r
mj;sk we;eï fkd.e,mSï'
• .%dóh yd m%dfoaYSh uÜgfï fmdÿ fiajdjka ld¾hlaIuj
,nd §u i|yd we;eï m<d;a md,k wdh;khkag
m%udKj;a Odß;djhla fkd;sîu'
j.=j 9'1 ( o< foaYSh ksIamdÈ;hg m<d;a odhl;ajh ^]&
rEm igyk( 9'1 o< foaYSh ksIamdÈ;hg m<d;a odhl;ajh
j.=j 9'2 ( f;dard.;a iudc o¾Yl lsysmhla - 2014
m<d;
m<d; oßø;d
wkqmd;h
]
2012$13
w'fmd'i'
^id'fm'&
iu;a
m%;sY;h ]
w'fmd'i'
^W'fm'&
iu;a
m%;sY;h ]
k, c,h myiqlï
iys; ck.ykfha m%;sY;h
úÿ,sh iys;
ck.ykfha m%;sY;h
ud;D urK wkqmd;slh
^iÔj Wm;a 100"000 lg&
<ore urK wkqmd;slh ^iÔj Wm;a 1"000 lg&
ú/lshd wkqmd;slh
2014
niakdysr 49.6 45.4 42.0 41.2
ol=Kq 9.4 10.5 10.8 10.4
uOHu 9.4 9.8 10.4 10.3
W;=re 2.2 3.2 3.6 3.5
kef.kysr 4.5 5.6 5.8 6.0
W;=re ueo 3.9 4.7 5.1 5.4
jhU 10.4 9.9 10.7 11.0
W!j 3.9 4.5 5.0 5.2
inr.uqj 6.7 6.4 6.7 7.0
niakdysr
uOHu
ol=Kq
W;=re
kef.kysr
jhU
W;=re ueo
W!j
inr.uqj
Y%S ,xldj
uQ,dY%h( Y%S ,xld uy nexl=j *wfmalaIs;
uQ,dY%h( Y%S ,xld uy nexl=j
uQ,dY%h( ck yd ixLHdf,aLk fomd¾;fïka;=j" úNd. fomd¾;fïka;+j" fi!LH wud;HdxYh
2000 2008 2014 2015*
2.0 71.9 60.1 58.7 100 31.6 9.0 3.7 6.6 65.9 59.8 49.7 98 41.8 11.3 4.3 7.7 73.0 62.1 53.9 100 39.1 7.6 5.9 10.9 64.1 64.1 9.3 94 43.8 14.3 5.3 11.0 66.7 61.8 47.2 94 37.7 9.1 4.9 6.0 70.4 59.7 24 97 29.9 11.2 4.4 7.3 65.2 59.1 47 98 46.0 9.5 3.3 15.4 64.8 61.9 42.2 97 31.0 8.8 2.9 8.8 68.2 64.9 22.7 99 38.0 9.7 5.5 6.7 69.0 61.2 44.3 98.6 34.2 9.9 4.2
0
10
20
30
40
50
60
2000
2008
2014
niakdysr
uOHu
ol=Kq
W;=re
kef.kysr
W;=re ueo
jhU
W!j
inr
.uqj
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
126
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
m%dfoaYSh ixj¾Okh
9'1 ye¢kaùu
j¾;udkfha§" iuia; wd¾Ól j¾Ok l%shdj,sh ;=<
niakdysr m<d; m%uqL ;;a;ajhla ysñlrf.k isà' tfy;a"
miq.sh oYlh ;=< niakdysr m<df;a odhl;ajh l%ufhka
wvq ù we;s w;r" ol+Kq" uOHu" W;=re yd kef.kysr m<d;a
u.ska isÿlr we;s odhl;ajfha by< ke.Sula fmkakqï lrhs'
fN!;sl yd iudc há;, myiqlï m<d;a w;r wiudk
f,i jHdma; ù we;s w;r" fõ.j;a j¾Okhla iys; wd¾Ól
flakaøia:dk fndfyduhla niakdysr m<d; ;=< msysgd we;'
l¾udka;" fj<| yd jd‚c fukau fiajd iemhqï wxYh
jeks wd¾Ól ld¾hhka o b;d jeä jYfhka niakdysr
m<d; ;=< ia:dk.;j we;' m<d;a uÜgfï m%Odk k.r
wfkl+;a m<d;aj, k.rj,g jvd fld<U m%Odk kd.ßl
uOHia:dk iu. iDcqj iïnkaO ù we;s w;r" ksIamdokhka
i|yd w.h tl;+ lsrSfï ls%hdj,sh m<d;a uÜgñka isÿ
fkdùu ixj¾Okfha m%dfoaYSh úIu;d we;sùug m%Odk
jYfhka n,md we;'
miq.sh oYlh ;=< Y%S ,xldfõ idudkH wd¾Ól j¾Ok
fõ.h ishhg 6'3 la muK jQ w;r" t<fUk jir my ;=<
tu j¾Ok fõ.h ishhg 6'6 l w.hl mj;ajd .ekSug
rch ie,iqï lr we;' Bg iudka;rj wd¾Ól j¾Okfha
m%;s,dN iudcfha ish¨u ia:rhka w;r fn§ hEu yd ta
;=<ska iudc iudkd;au;dj yd idOdrK;ajh we;s lsÍu o
w;HdjYH ldrKhls' tfy;a" wd¾Ól j¾Okfha m%;s,dN
ish¨u m<d;a w;r fn§ hk mßÈ yd ixj¾Ok wiudk;d
wju lsÍu i|yd ls%hd;aul l< hq;= ld¾hhka /ila mj;sk
nj my; oelafjk j.=j u.ska meyeÈ,s fõ'
9'2 .eg¿ iy wNsfhda.
• oßø;djh iy ú/lshdj ms<sn| m%dfoaYSh úIu;djhka
m<d;a w;r ie,lsh hq;= uÜgulska mej;Su'
• ÿmam;a ck;dj iuQy jYfhka we;s m%foaY (poverty pockets) m<d;a j, úúO m%foaYhkays mej;Su'
• miq.dó m<d;a úiska o< foaYSh ksIamdÈ;hg lrk
odhl;ajh m%udKj;a fkdùu'
• we;eï m<d;aj,g úfYaIs; jQ fi!LH .eg¿ mej;Su"
^Wod( W;=re ueo" kef.kysr" ol=Kq yd W!j hk
Èia;%slalhkays y÷kd fkd.;a ksoka.; jl+.vq frda.h
jeä jYfhka jHdma; ù mej;Su& iy m<d;a w;r fnda
fkdjk frda. yd <ud ukaofmdaIK .eg¿ mej;Su'
• jD;a;Sh mqyqKq mdGud,dj, wod,;ajh yd
.+Kd;aulNdjh ms<sn| .eg¿fukau j¾;udk /lshd
fj<|mf,a mj;sk wjia:d yd mqyqKq mdGud,d w;r
mj;sk we;eï fkd.e,mSï'
• .%dóh yd m%dfoaYSh uÜgfï fmdÿ fiajdjka ld¾hlaIuj
,nd §u i|yd we;eï m<d;a md,k wdh;khkag
m%udKj;a Odß;djhla fkd;sîu'
j.=j 9'1 ( o< foaYSh ksIamdÈ;hg m<d;a odhl;ajh ^]&
rEm igyk( 9'1 o< foaYSh ksIamdÈ;hg m<d;a odhl;ajh
j.=j 9'2 ( f;dard.;a iudc o¾Yl lsysmhla - 2014
m<d;
m<d; oßø;d
wkqmd;h
]
2012$13
w'fmd'i'
^id'fm'&
iu;a
m%;sY;h ]
w'fmd'i'
^W'fm'&
iu;a
m%;sY;h ]
k, c,h myiqlï
iys; ck.ykfha m%;sY;h
úÿ,sh iys;
ck.ykfha m%;sY;h
ud;D urK wkqmd;slh
^iÔj Wm;a 100"000 lg&
<ore urK wkqmd;slh ^iÔj Wm;a 1"000 lg&
ú/lshd wkqmd;slh
2014
niakdysr 49.6 45.4 42.0 41.2
ol=Kq 9.4 10.5 10.8 10.4
uOHu 9.4 9.8 10.4 10.3
W;=re 2.2 3.2 3.6 3.5
kef.kysr 4.5 5.6 5.8 6.0
W;=re ueo 3.9 4.7 5.1 5.4
jhU 10.4 9.9 10.7 11.0
W!j 3.9 4.5 5.0 5.2
inr.uqj 6.7 6.4 6.7 7.0
niakdysr
uOHu
ol=Kq
W;=re
kef.kysr
jhU
W;=re ueo
W!j
inr.uqj
Y%S ,xldj
uQ,dY%h( Y%S ,xld uy nexl=j *wfmalaIs;
uQ,dY%h( Y%S ,xld uy nexl=j
uQ,dY%h( ck yd ixLHdf,aLk fomd¾;fïka;=j" úNd. fomd¾;fïka;+j" fi!LH wud;HdxYh
2000 2008 2014 2015*
2.0 71.9 60.1 58.7 100 31.6 9.0 3.7 6.6 65.9 59.8 49.7 98 41.8 11.3 4.3 7.7 73.0 62.1 53.9 100 39.1 7.6 5.9 10.9 64.1 64.1 9.3 94 43.8 14.3 5.3 11.0 66.7 61.8 47.2 94 37.7 9.1 4.9 6.0 70.4 59.7 24 97 29.9 11.2 4.4 7.3 65.2 59.1 47 98 46.0 9.5 3.3 15.4 64.8 61.9 42.2 97 31.0 8.8 2.9 8.8 68.2 64.9 22.7 99 38.0 9.7 5.5 6.7 69.0 61.2 44.3 98.6 34.2 9.9 4.2
0
10
20
30
40
50
60
2000
2008
2014
niakdysr
uOHu
ol=Kq
W;=re
kef.kysr
W;=re ueo
jhU
W!j
inr
.uqj
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
127
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
• m<d;a uÜgñka l%shd;aul l< yels úfYaIs; iudc
wd¾Ól ixj¾Ok jevigyka i|yd mqoa.,sl
jHjidhl;ajfha odhl;ajh iSñ; ùu'
• m%dfoaYSh uÜgñka l%shd;aul lrkq ,nk m%cd ixj¾Ok
jevigyka i|yd wod, m%cdjka il%Shj yd M,odhSj
iyNd.s lr.ekSug WÑ; mßÈ m%cd iún, .ekaùula
isÿ fkdùu'
• cd;sl yd m%dfoaYSh wdh;k hgf;a we;s .%dóh ud¾."
l=vd jdß fhdackd l%u" we, fõ,s" md,ï" fndalal= yd
wfkl=;a fmdÿ myiqlï úêu;aj m%;sixialrKh yd
kv;a;= lghq;= isÿlsÍu i|yd m%dfoaYSh iïnkaëlrK
lñgqfõoS .kq ,nk ;SrK l%shd;aul lsrSfïoS mj;sk
ÿ¾j, iïnkaëlrKh'
• tA tA m<d;a uÜgñka wdmod nyq, m%foaYj, cSj;a jk
m%cdjkaf.a il%Sh odhl;ajh ,nd.ksñka iajNdúl
iïm;a yd mßirh ^c, W,am;a" Èh lÿre" j.=re
yd f;;a ìï" le,E m%foaY& ixrlaIKh lsÍu i|yd
m%udKj;a ueosy;aùula fkd;sîu'
9'3 m%;sm;a;suh u.fmkaùu
tla tla m<d;aj, mj;sk ixj¾Ok úNj;djhka"
iqúfYaI;djka yd iïm;aj, mj;sk úúO;ajh y|qkd
f.k tu iïm;a Wmßu yd M,odhS whqrska Ndú; lrñka
ck;djf.a iuia; cSjk ;;a;ajh k.d isgqùu'
9'4 m%Odk Wmdhud¾.
• m<d;a w;r wd¾Ól yd iudchSh iïnkaO;djka
jeä ÈhqKq lsÍu' niakdysr m<d;a uyd kd.ßlh yd
f;dr;=re ;dlaIK" ëjr" wd¾Ól" lDIsld¾ñl yd
ixpdrl uyd l,dm msysgqùu ;=<ska ta ta m<d;a cd;sl
wd¾Ól ixj¾Ok l%shdj,shg iïnkaO lsÍu'
• iajNdúl wdmodjka we;s ùu i|yd jeä m%jK;djla
mj;sk m%foaY wdY%s;j wdmod wjodku wju lsÍfï
l%shdud¾. ;jÿrg;a Yla;su;a lsÍu'
• m%dfoaYSh ixj¾Okfha §¾>ld,Sk b,lal <Õdlr
.ekSu i|yd m%dfoaYSh uÜgfï mj;sk iajNdúl
iïm;a ;sridr whqßka Ndú;hg .ekSu'
• miq.dó ixj¾Ok ;;ajhka iys; m%foaY yd os<s÷
ck;dj iuQy jYfhka cSj;a jk ia:dk (poverty
pockets) yd tu m%foaYj, mj;sk úfYaIs; ;;ajhkag
.e,fmk mßÈ m<d;a yd Èia;%slalhkag wkkH jQ
os<s÷lu wju lsÍfï ie,iqï yd jevigyka ilia
lsÍu'
• úl,am uQ,Huh l%fudamdhhka ^Wod( rdcH yd
mqoa.,sl iyfhda.s;ajh (Public Private Partnership) yd uQ,H fj<|m, l%fudamdhhka iy iyk ,nd oSu
;=<ska m%dfoaYSh ixj¾Ok lghq;= i|yd fm!oa.,sl
jHjidhl;ajfha odhl;ajh ,nd .ekSu'
• fiajdjka yd fj<|m, uOHia:dk lrd ,Õd ùug
.%dóh yd kd.ßl wxY w;r m%jdyk myiqlï jeä
ÈhqKq lsÍu'
• m%cd ixj¾Ok lghq;= i|yd ck;dj M,odhSj
iyNd.Slrjd .ekSug yd m%cdj iún, .ekaùug
WÑ; hdka;%Khla y÷kajd §u'
• .%dóh lafIa;%h ;=< yd iïm%odhsl l,d ks¾udK wdY%s;
l¾udka;j, kshe,S isák l=vd m%cd lKavdhïj,
l=i,;d uÜgu yd ksIamdokj, .=Kd;aulNdjh jeä
ÈhqKq lsÍu'
• j¾;udk foaYSh$ úfoaYSh /lshd fj<|mf,a mj;sk
b,a u yd m%jK;djkag .e,fmk mßÈ jD;a;Sh mqyqKq
mdGud,dj, .+Kd;aulNdjh by< kexùu'
• m<d;a md,k fiajdjka iemhSu ms<sn| kj l%ufõohka
y÷kajdoSu ;+<ska m<d;a md,k wdh;kj, fiajd
iemhqï Odß;dj by< kexùu'
• cd;sl yd m%dfoaYSh wdh;k hgf;a we;s .%dóh ud¾."
l=vd jdß fhdackd l%u"we, fõ,s" md,ï" fndalal= yd
wfkl=;a fmdÿ myiqlï úêu;aj m%;sixialrKh lsrSu
yd kv;a;= lghq;= iïnkaOj m%dfoaYSh iïnkaëlrK
lñgqj, .kq ,nk ;SrK jvd;a ld¾hlaIuj l%shd;aul
lsÍu i|yd úúO wdh;k w;r iïnkaëlrKh
Yla;su;a lsÍu'
• mrsirh yd iajNdúl iïm;a ixrlaIKh lsrSu m%cd
iyNd.S;aj m%fõYh ;+<ska ;joqrg;a n,.ekaùu
^.%dóh cSjfkdamdh flfrys úfYaIfhka jeo.;a jk
c, W,am;a" osh l÷re" .ïno le,E m%foaY" f;;a ìï
jeks m%foaY&'
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
128
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
m%dfoaYSh ixj¾Ok l%fudamdhhka <Õdlr .ekSu i|yd úfYaIs; ld¾hhka yd jevigyka
Odß;d ixj¾Okh wjia:djka ìys lsÍu
—<Õu mdi, fyd|u mdi,˜ hk f;audj hgf;a tla
m%dfoaYSh f,alï fldÜGdYhlg wju jYfhka mdie,a
;=klaj;a jk mßÈ uq¿ Èjhsku wdjrKh lrñka 1AB
mdie,a 1000 la ixj¾Okh lsÍu
ixj¾Ok uyd l,dm 45 la ia:dms; lsÍu ^wd¾Ól" ëjr"
ixpdrl" f;dr;+re ;dlaIK yd lDIsl¾u lafIa;% hgf;a&
kùk ;dlaIKh Ndú;hg .ksñka NdKav yd fiajdjkays
tl;= l< w.h by< kexùu yd foaYSh$ úfoaYSh fj<|m,
iu. iïnkaO;djh we;s lsÍu'
tla tla m<d;aj, j¾;udkfha mj;sk wjYH;djhkag
jvd;a .e,fmk mßÈ jD;a;Sh mqyqKq mdGud,d l%shd;aul
lrkq ,nk wdh;k m%;sixúOdkh lsÍu'
;dlaIK úoHd, 24 lg" Wiia fm< i|yd úoHdj" ;dlaIK
úIhhka yodrk ,o YsIH YsIHdjka i|yd ämaf,daud
mdGud,djla y÷kajd oSu'
j¾;udk wjYH;djhkag .e,fmk mßÈ frday,a jeä
ÈhqKq lsÍu ^jl=.vq frda.hg m%;sldr lsÍug wjYH kùk
WmlrK yd myiqlï we;s lsÍu yd wfkl=;a fnda fkdjk
frda. i|yd m%;sldr lsrSug myiqlï we;s lsrSu&
wjYH udkj iïm;a yd WmlrK ,nd§fuka fi!LH
lafIa;%fha wdh;k moaO;sh Yla;su;a lsÍu
lDIsl¾udka;h" m%d:ñl l¾udka; yd ixpdrl l¾udka;h
i|yd wdfhdackh lsÍug m<d;a uÜgfï fm!oa.,sl
wdfhdaclhka ffO¾hu;a lsÍu
laIqø Kh l%u yryd iïm%odhsl l=vd l¾udka; yd iajhx
/lshdjka Èßu;a lsÍu ;=<ska Ôjfkdamdh ixj¾Okh we;s
lsrSu
w¨;ska ìys ù we;s kd.ßl uOHia:dk iu. iïnkaO;dj
we;s lsÍu i|yd ÿïßh ud¾. yd uyd ud¾. ;jÿrg;a
§¾> lsÍu
lDIsl¾u wxYh ÈhqKq lsÍu i|yd kj wdh;ksl
hdka;%Khla we;s lsÍu
wiajkq M,odhs;djh jeä lsrSu" kshÕhg Tfrd;a;= §u yd
.xj;=r md,kh i|yd l=vd jdß l%%u mqkre;a:dmkh lsÍu
.%dóh yd j;= wxYfha ud¾. moaO;sh jeäÈhqKq lsÍu
.%dóh yd j;= wxYh i|yd c,h imhk wdh;k moaO;sfha
Odß;djh j¾Okh lsÍu yd .%dóh wxYh i|yd mdkSh k,
c, myiqlï ;jÿrg;a mq¿,a lsÍu
rch yd m%;s,dNSka w;r msßjeh fn§ hk mßÈ .%dóh ksjdi
ixj¾Okh lsÍfï jevigykla we;s lsÍu yd th kd.ßl
wvq wdodhï,dNSka yd j;= m%cdj olajd jHdma; lsÍu
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
128
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
m%dfoaYSh ixj¾Ok l%fudamdhhka <Õdlr .ekSu i|yd úfYaIs; ld¾hhka yd jevigyka
Odß;d ixj¾Okh wjia:djka ìys lsÍu
—<Õu mdi, fyd|u mdi,˜ hk f;audj hgf;a tla
m%dfoaYSh f,alï fldÜGdYhlg wju jYfhka mdie,a
;=klaj;a jk mßÈ uq¿ Èjhsku wdjrKh lrñka 1AB
mdie,a 1000 la ixj¾Okh lsÍu
ixj¾Ok uyd l,dm 45 la ia:dms; lsÍu ^wd¾Ól" ëjr"
ixpdrl" f;dr;+re ;dlaIK yd lDIsl¾u lafIa;% hgf;a&
kùk ;dlaIKh Ndú;hg .ksñka NdKav yd fiajdjkays
tl;= l< w.h by< kexùu yd foaYSh$ úfoaYSh fj<|m,
iu. iïnkaO;djh we;s lsÍu'
tla tla m<d;aj, j¾;udkfha mj;sk wjYH;djhkag
jvd;a .e,fmk mßÈ jD;a;Sh mqyqKq mdGud,d l%shd;aul
lrkq ,nk wdh;k m%;sixúOdkh lsÍu'
;dlaIK úoHd, 24 lg" Wiia fm< i|yd úoHdj" ;dlaIK
úIhhka yodrk ,o YsIH YsIHdjka i|yd ämaf,daud
mdGud,djla y÷kajd oSu'
j¾;udk wjYH;djhkag .e,fmk mßÈ frday,a jeä
ÈhqKq lsÍu ^jl=.vq frda.hg m%;sldr lsÍug wjYH kùk
WmlrK yd myiqlï we;s lsÍu yd wfkl=;a fnda fkdjk
frda. i|yd m%;sldr lsrSug myiqlï we;s lsrSu&
wjYH udkj iïm;a yd WmlrK ,nd§fuka fi!LH
lafIa;%fha wdh;k moaO;sh Yla;su;a lsÍu
lDIsl¾udka;h" m%d:ñl l¾udka; yd ixpdrl l¾udka;h
i|yd wdfhdackh lsÍug m<d;a uÜgfï fm!oa.,sl
wdfhdaclhka ffO¾hu;a lsÍu
laIqø Kh l%u yryd iïm%odhsl l=vd l¾udka; yd iajhx
/lshdjka Èßu;a lsÍu ;=<ska Ôjfkdamdh ixj¾Okh we;s
lsrSu
w¨;ska ìys ù we;s kd.ßl uOHia:dk iu. iïnkaO;dj
we;s lsÍu i|yd ÿïßh ud¾. yd uyd ud¾. ;jÿrg;a
§¾> lsÍu
lDIsl¾u wxYh ÈhqKq lsÍu i|yd kj wdh;ksl
hdka;%Khla we;s lsÍu
wiajkq M,odhs;djh jeä lsrSu" kshÕhg Tfrd;a;= §u yd
.xj;=r md,kh i|yd l=vd jdß l%%u mqkre;a:dmkh lsÍu
.%dóh yd j;= wxYfha ud¾. moaO;sh jeäÈhqKq lsÍu
.%dóh yd j;= wxYh i|yd c,h imhk wdh;k moaO;sfha
Odß;djh j¾Okh lsÍu yd .%dóh wxYh i|yd mdkSh k,
c, myiqlï ;jÿrg;a mq¿,a lsÍu
rch yd m%;s,dNSka w;r msßjeh fn§ hk mßÈ .%dóh ksjdi
ixj¾Okh lsÍfï jevigykla we;s lsÍu yd th kd.ßl
wvq wdodhï,dNSka yd j;= m%cdj olajd jHdma; lsÍu
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
129
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
j.=j 9'3 fhdað; uyd wd¾Ól l,dm Èjhsfka Èia;%slal w;r fn§ we;s wdldrh
m<d; lDIsl¾uh ëjr ixpdrl keõ ksIamdokh NdKav m%jdyk iy
jHdmdßl
f;dr;=re ;dlaIKh
lDIs ;dlaIK yd wfkl=;a
;dlaIK
niakdysr
uOHu
ol+Kq
W;+re
kef.kysr
jhU
W;+re ueo
W!j
inr.uqj
uQ,dY%h( mxpúO ls%hdj,sh
- X X X X -X - X - - XX X X X - XX X - X - XX X X X - -X X - X - -X - X - - -X - X - - -X - - - - -
igyk( 9'1 .%du rdcHh ( fmdl=re .ïudk 2500la we;s lsÍu
fuh .%dóh iudch flakaølr.;a ixj¾Ok jevigykls' .%dóh uÜgfï m%cd ixj¾Ok jevigyka y÷kd
.ekSu" ie,iqï lsÍu" l%shd;aul lsÍu yd wëlaIKh' .%du rdcH ixj¾Ok flakaø yryd wfkl=;a wod,
md¾Yjhka iu. .%dóh m%cdj úiska isÿ lrkq we;'
cd;sl yd m<d;a uÜgñka l%shd;aul lrkq ,nk uyd mßudK ixj¾Ok jevigyka u.ska wdjrKh
fkdjk" ìï uÜgfï mj;sk we;eï úfYaIs; .eg¿ yd ;;ajhka i|yd fï ;=<ska jvd;a M,odhS úi|qï
,nd.; yelsjkq we;' m%cdjkays ixj¾Ok wjYH;d flfrys ^há;, myiqlï" Ôjfkdamdh ixj¾Okh"
/lsh wjia:d yd wdodhï we;s lsÍu& fuu jevigyk u.ska jeä wjOdkhla fhduq lrkq ,nhs'
igyk( 9'2 úuOH.; whjeh jevigyk
úuOH.; whjeh jevigyk uOH.; wruqo,a Èia;%sla ixj¾Okh i|yd úuOH.;lrk m%Odk jevigykls' fuys§
m%dfoaYSh md,k wdh;k yd uyck;dj úiska y÷kd.kq ,nk m%foaYfha ixj¾Ok wjYH;d i|yd wod, uyck
ksfhdað;hkaf.a wëlaIKh hgf;a fuu wruqo,a fhduq lrkq ,nhs' uyck ksfhdað;hskaf.a u.fmkaùu hgf;a iajlSh
wjYH;d bgq lrjd.ekSug;a ;SrK .ekSfï ls%hdj,shg iyNd.Sùug;a fuu jevigyk hgf;a .%dóh ck;djg úYd,
wjia:djla ,nd oS ;sfí'
my; oelafjk m%Odk wruqKq idlaId;a lr .ekSu i|yd iEu md¾,sfïka;+ uka;S%jrfhl+gu uQ,H m%;smdok fjka flf¾'
rch úiska 2016 j¾Ifha mgka iEu uka;S%jrfhl+gu ,nd fok uQ,H m%;smdok m%udKh re'ñ' 5 isg 10 olajd jeä lr ;sfí'
m%dfoaYSh uÜgñka mj;sk ixj¾Ok úIu;d wju lsrSu i|yd fuu m%;smdokj,ska ishhg 75 la há;, myiqlï jHdmD;s
i|yd fhoùu wksjd¾h lr ;sfí'
wruqKq(
• .%dóh m%fõY ud¾. jeäÈhqKq lsÍu
• mdkSh c, iemhqu" ikSmdrlaIl myiqlï" úÿ,s wdjrK l,dmh ÈhqKq lsÍu
• iudchSh há;, myiqlï ixj¾Okh
• iudc iqNidOk myiqlï jeäÈhqKq lsÍu
ld¾hhka
• mdkSh c, myiqlï iemhSu
• l=vd mßudK .%dóh úÿ,s jHdmD;s l%shd;aul lsÍu
• wä mdrj,a" .%dóh yd m<d;a ud¾." md,ï" fndalal= yd .xj;=r md,k md,ï bÈ lsÍu
• l%Svd msá" ixialD;sl yd wd.ñl uOHia:dk w¿;ajeähd lsÍu
• ,shdmÈxÑ fmr mdi,a" oyï mdi,a" jeäysá ksjdi i|yd myiqlï iemhSu
• jk i;=ka ñksia ckdjdij,g isÿ lrk ydks wju lsÍu i|yd jHdmD;s l%shd;aul lsÍu
• .%dóh m%cdj i|yd ksmqK;d mqyqKq jevigyka ,nd§u
rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020 rdcH wdfhdack jevigyk 2017 - 2020
130
mßÉfPAoh 9
m%df
oaY
Sh i
xj¾Ok
h
9'5 uOHld,Sk b,lal
• jir 2020 jk úg m%Odk jYfhka W;=re" kef.kysr
yd W!j hk m<d;aj, È<s÷lu cd;sl w.h olajd wvq
lsÍu'
• wOHdmkfha m%dfoaYSh úIu;d wju jk mßÈ ish,qu
mdi,a ixj¾Okh lsrSu'
• jir 2020 jk úg jD;a;Sh mqyqKq yd ;dlaIK úoHd,
i|yd we;=<;a jk YsIH YsIHdjka ixLHdj ishhg 50
lska jeä lsÍu'
• jir 2020 jk úg uOHu" W;=re yd W;=re ueo
m<d;aj, ud;D urK wkqmd;slh cd;sl w.h olajd
wju lsÍu'
• jir 2020 jk úg uOHu" W;=re yd jhU m<d;aj,
<ore urK wkqmd;slh cd;sl w.h olajd wvq lsßu'
• kd.rsl wvq wdodhï,dNS mjq,a i|yd ksjdi 65"000 la
bÈ lsÍu'
• jd¾Islj .%dóh ksjdi 50"000 la jeä ÈhqKq lsÍu'
• jir 2020 jk úg j;= ck.ykfhka ishhg 65 la
i|yd uQ,sl wx.hka iys; ksjdi ,nd §u'
• jir 2020 jk úg kej; mÈxÑ lrjk ,o mjq,a tall
i|yd wjYH ish¨u ksjdi ,nd §u'
• jir 2020 jk úg .%dóh ud¾. ls'ó' 3"000 la jeä
oshqKq lsÍu'