Drieluik Jaargang 4 – nummer 2 januari 2019

Federatie Parochies Venlo-Stad Parochies Venlo-Oost H. Familie/H. Geest, Sint Jozef en Don Bosco Banknummers H. Familie/H. Geest NL15RABO.0153896396 Sint Jozef NL60RABO.0173823211 H. Don Bosco NL60RABO.0153809450

Contact parochies Venlo-Oost: www.rkvenlo.nl // par.venlo.oost@home.nl // 077-3512394 Kent u mensen die deze nieuwsbrief ook graag ontvangen? Zij kunnen hun naam en adres doorgeven aan het parochiekantoor van Venlo-Oost (zie bovenaan deze brief). In de inhoudsopgave hieronder leest u welke onderwerpen hierin een plaats hebben. Inhoudsopgave Dank je wel .............................................................................................................................. 2 Sint Martinuskerk verheven tot Sint Martinusbasiliek ............................................................... 2 H. Vormsel; 26 januari om 19.00 uur in OLV-kerk ................................................................... 2 Belangrijke data voor Venlo-Oost............................................................................................. 2

Vrijwilligersavond Parochies Venlo-Oost, 11 mei................................................................... 2 Ontmoetingsdagen diaconie Venlo-Oost ................................................................................. 2 Elkaar ontmoeten met koffie of thee ....................................................................................... 2

Feest van de Heilige Familie..................................................................................................... 3 Kerststallentocht met prijsvraag ................................................................................................ 4 Engeltjesviering 12 januari ....................................................................................................... 4 Resultaat Aktie Kerkbalans 2018 .............................................................................................. 5 Kerstvieringen 2018 ................................................................................................................. 5 Jan Haenen van het Franciscuskoor ontvangt Koninklijke onderscheiding ................................ 5 Sponsoractie restauratie graf Bisschop Hoensbroeck ................................................................ 6 Kunstschatten in de Sint Martinuskerk, deel 15; Sint Martinus en de bedelaar .......................... 7 Bijzondere data ........................................................................................................................ 8 Mededelingen ........................................................................................................................... 8

Vaste vieringen ....................................................................................................................... 8 Muzikale opluistering van de vieringen .................................................................................. 8 Delen van vreugde en verdriet ................................................................................................ 8 Priester nodig? Bel 06-24845566 ............................................................................................ 8 Website Parochiefederatie Venlo en de afzonderlijke parochies .............................................. 8

Drieluik - Aktueel jrg 4 – nr 2 januari 2019 Pagina 2 van 8

Dank je wel Graag wil ik allen bedanken die veel moeite hebben gedaan om onze kerken er zo mooi en feestelijk te laten uitzien met Kerstmis. De bouwers van de kerststallen, de versiering. De koren, organisten en dirigenten, die op voortreffelijke wijze de muzikale kant van de vieringen verzorgd hebben, op hoog niveau. De acolieten en lectoren, maar ook de vele mensen die achter de schermen uren bezig zijn geweest in onze kerken en de kapel van

Genooi: de kosters, de vrijwilligers die schoon gemaakt hebben, die koper gepoetst hebben en de kelken en schalen weer lieten blinken. Jullie zijn kanjers; van ganser harte: dank je wel! Graag maak ik van deze mogelijkheid gebruik om ieder die mij bij gelegenheid van kerstmis en de jaarwisseling goede wensen deed toekomen van harte daarvoor te danken. Het was heel weldadig. Van mijn kant, óók voor u allen, van ganser harte een goed, gezond en gezegend 2019. Pastoor-deken Jos Spee

Sint Martinuskerk verheven tot Sint Martinusbasiliek

Zoals u allen uit de pers vernomen zult hebben, of gehoord uit mijn mond met kerstmis aan het einde van de Vigiliemis en Nachtmis, heeft de Paus onze eerbiedwaardige kerk een eretitel gegeven: Basiliek. In de loop van de komende maanden zal de Bisschop deze titel komen proclameren. Dat zal in een plechtige Eucharistie gebeuren, waarin ook diverse prelaten en dekens aanwezig zullen zijn, die ons zeer geholpen hebben in de procedure. Verder zullen dan conopeum (soort paraplu) en tintinabulum, (eretekens van een basiliek) alsmede het wapenschild van de nieuwe basiliek worden binnen gedragen. Het zal een feestelijke viering worden. Deken Jos Spee

H. Vormsel; 26 januari om 19.00 uur in OLV-kerk Op zaterdagavond 26 januari zal de nieuwe Bisschop Mgr. drs. Harry Smeets om 19 uur in de O.L. Vrouwekerk het sacrament van het vormsel toedienen aan de kinderen van de St. Martinusparochie (3), de parochies van de H. Familie H. Geest, St. Jozef en Don Bosco (12) en natuurlijk aan de kinderen van de O.L. Vrouweparochie (12). Het zijn 27 jongeren uit de hoogste groep van de verschillende basisscholen. Wij wensen hen heel veel zegen en inspiratie toe in hun ontluikende jonge leven en natuurlijk een heel fijne viering van het Vormsel.

Belangrijke data voor Venlo-Oost Vrijwilligersavond Parochies Venlo-Oost, 11 mei Als dank voor het werk dat vrijwilligers verzetten wordt hen dit jaar een gezellige avond aangeboden op zaterdag 11 mei. Het is nog ver weg, maar in tijden van drukke agenda’s is het handig deze datum al te weten. Iedereen krijgt hiervoor persoonlijk te zijner tijd een uitnodiging. Ontmoetingsdagen diaconie Venlo-Oost De data voor de komende ontmoetingsdagen zijn bekend. Op 13 april vindt deze plaats in het Jeugdhuis aan de Maagdenberg voor betrokkenen uit de Jozefparochie en de parochie van Don Bosco. De betrokkenen uit de Familieparochie ontmoeten elkaar op 18 mei in D’n Dörpel. Elkaar ontmoeten met koffie of thee Iedere eerste zondag van de maand is na de mis van 11.00 uur gelegenheid elkaar te ontmoeten onder het genot van een kopje koffie of thee. Voor de komende maanden is dit op: zondag 3 februari, zondag 7 april. Op zondag 3 maart vervalt het koffie drinken in verband met de Vastelaovend

Drieluik - Aktueel jrg 4 – nr 2 januari 2019 Pagina 3 van 8

Feest van de Heilige Familie De zondag na kerstmis is traditiegetrouw de het feest van de Heilige Familie, dus het naamfeest van onze kerk. Dit feest stelde pastoor van Delden dan ook centraal in zijn overwegingen in het weekend van 29 / 30 december. Jezus reist, op twaalfjarige leeftijd, samen met zijn ouders naar Jeruzalem. Jezus trekt daar enigszins zijn eigen plan en gaat in gesprek met de leraren van de tempel. Net als nu, ging ook het kind Jezus zijn eigen weg, moesten Maria en Jozef hem loslaten. We kennen dan de vraag van Maria wanneer zij hem vindt: “Kind, waarom heb je ons dit aangedaan?”. We kennen ook zijn antwoord: ”Wist u niet dat Ik in het huis van mijn vader moet zijn?”. Jezus kent al zijn rol, de weg die hij moet gaan. Maria is daarvan nog onwetend. Het zijn vragen, situaties die in vele gezinnen voorkomen... als ouders je kind opvoeden en loslaten. Je kind vasthouden en zijn eigen weg laten gaan. Onze kerk is de eerste kerk in Limburg die vernoemd is naar de Heilige Familie. In 1939 werd de kerk geconsacreerd door bisschop Lemmens. In de kerk, gebouwd door de architecten Stoks en Kropholler, zijn verschillende kunstwerken aanwezig die verwijzen naar de Heilige Familie. We kijken er elke zondag naar, het grote kruis boven het hoofdaltaar, met daarnaast de beelden in de nissen aan weerszijde. We zien hier echter niet, zoals gebruikelijk, Maria en de apostel Johannes naast het kruis staan (“Vrouw zie daar uw zoon, zoon zie daar uw Moeder”). Hier zien we links Maria met het kind en rechts Jozef staan.

Boven het Familiealtaar, het altaar linksvoor in de kerk, is in 1941 een schildering aangebracht door Han Bijvoet (1897-1975), een kunstenaar gespecialiseerd in kerkelijke kunst. Deze schildering brengt in beeld de normale gezinssituatie waarin Jezus in eerste instantie opgroeide, met zijn ouders Jozef en Maria aan tafel. Dat we ons bevinden in de

werkruimte van Jozef is duidelijk... zijn gereedschap hangt aan de wand. Dat Maria als huisvrouw ook zo haar bezigheden heeft, is te zien aan o.a. het speldenkussen aan haar zijde. En dan hebben we nog, rechtsvoor naast het Maria-altaar, een beeld van de H. Familie vervaardigd door Augustijn en beeldend kunstenaar Thomas Rodr (1927-2011). Na zijn komst naar Nederland (vanuit Tsjechië)

heeft hij lange tijd in Venlo gewoond en gewerkt. Hier zijn dan ook meerdere werken van hem te zien. De Venlose Henri Belletable richtte in 1844 de Aartsbroederschap van de Heilige Familie op. Om die reden is het driehoekige plantsoen voor de kerk wel een gepaste plaats voor zijn beeld. Dit beeld werd in 1938 vervaardigd door de Bossche beeldhouwer Piet Verdonk (1901-1968). Na 1963 verdween de genoemde aartsbroederschap, zoals vermeld in het jubileumboek van 1989, ‘langzaam in de nevelen der geschiedenis’ en werd er niets meer van vernomen.

Drieluik - Aktueel jrg 4 – nr 2 januari 2019 Pagina 4 van 8

Kerststallentocht met prijsvraag Wandelend langs vele kerststallen kijkt de engel vanuit de lucht je aan, ontmoet je herders en drie koningen en zie je natuurlijk Jezus, Maria en Jozef staan. De kerststalbouwers van de Familiekerk, de Martinuskerk en de Onze Lieve Vrouwkerk hadden in hun kerststal ook een ‘vreemd’ iemand of iets gezet. Voor de kinderen van groep 6 was de uitdaging te ontdekken wie of wat dat was. En daarbij kregen ze ook de vraag waarom die vreemde persoon toch best wel in die kerststal kon staan. Een aantal leerlingen waagden de tocht langs deze drie kerststallen. In de kerststal van de Heilige Familiekerk stond als ‘vreemde’ figuur de Heilige Franciscus. Waarom mocht Franciscus in onze kerststal staan? De vroegere Sint Jozefkerk was een kerk van de Franciscanen en de Heilige Franciscus is degene die in 1223 voor het eerst een kerststal opzette. Hij deed dat in het Italiaanse Greccio om mensen die niet konden lezen iets te laten zien van het verhaal van de geboorte van Jezus. In de Drie Koningenviering van 5 januari vond de prijsuitreiking plaats voor de kinderen van de Familieparochie. De eerste prijs ging naar Maud de Bruijn van de School aan de Vijver. Ellis Roodbeen van de Rudolf Steinerschool mocht de tweede prijs in ontvangst nemen.

Engeltjesviering 12 januari Traditioneel wordt op 12 januari met het feest van de Doop van de Heer de kersttijd afgesloten. Ook een traditie is op die dag de dopelingetjes van het afgelopen jaar uit te nodigen voor het ontvangen van de kinderzegen. Dus vandaag geen rollators in het kerkpad, wel kinder- en

wandelwagens. In de Heilige Familiekerk noemen we deze viering de engeltjesviering en dat is niet voor niets. Door het jaar heen wordt er voor elk gedoopt kindje een engeltje gehangen op het bord in onze doopkapel. Op dat

engeltje staan de naam en de doopdatum van het kindje. Tijdens deze viering werden de meegebrachte doopkaarsen aangestoken en ontvingen de kinderen van deken Spee en Father Patrick de kinderzegen. Na deze viering mogen de doopouders het doopengeltje van hun zoontje of dochtertje mee naar huis nemen. Daarbij ontvingen zij ook het aloude versje over 14 engeltjes die ons beschermen.

Drieluik - Aktueel jrg 4 – nr 2 januari 2019 Pagina 5 van 8

Resultaat Aktie Kerkbalans 2018 De Aktie Kerkbalans 2018 is afgesloten. Afgelopen oktober konden we aangeven dat we als parochies Venlo-Oost goed op niveau zaten. We wilden streven naar een eindbedrag van €60.000. Heet fijn dat we nu kunnen vermelden dat de parochies Venlo-Oost eindigen op een eindstand van €62.000. Iedereen die hieraan heeft bijgedragen heel hartelijk bedankt. Iedereen die deelnam, draagt hiermee bij aan het pastorale werk, de catechese op de scholen, de diaconie-zorg aan mensen in nood, de kosten van vieringen, het onderhoud van de priesters en het onderhoud van het kerkgebouw. De Actie Kerkbalans is de levensader van uw kerk. Samen zorgen we ervoor dat de kerk dienstbaar kan blijven in de maatschappij in tijden van tegenslag en rouw, maar ook in tijden van vreugde. Binnenkort starten we met de Aktie Kerkbalans 2019. Ook dan hopen wij weer een beroep op u te mogen doen.

Kerstvieringen 2018 Als parochies Venlo-Oost mogen we terugkijken op vier mooie kerstvieringen. Na de viering ‘Kindje wiegen’ volgde de gezinsviering in een overvolle kerk. De beide nachtmissen, 20.00 uur en 22.00 uur werden uitgebreid bezocht. In totaal bezochten 3500 mensen de kerstvieringen. De collectes van deze kerstvieringen brachten ook een mooi bedrag samen, €3100. Heel hartelijk bedankt voor ieders bijdrage hieraan.

Jan Haenen van het Franciscuskoor ontvangt Koninklijke onderscheiding Vrijdagavond 11 januari beleefde het Franciscuskoor een wel heel bijzondere nieuwjaars-bijeenkomst in hun ‘home’, het jeugdhuis aan de Maagdenberg. Na zijn nieuwjaarstoespraakje gaf de voorzitter, Paul Koetsenruijter, het woord aan niemand minder dan burgemeester Antoin Scholten. Deze vroeg Jan Haenen, die volkomen verrast werd, naast hem te komen staan. De burgemeester memoreerde het vele vrijwilligerswerk dat Jan verricht heeft en nog steeds verricht voor het Franciscuskoor, maar ook voor vele andere verenigingen en organisaties en dus voor het Venlose culturele leven in het algemeen.

Daarom mocht hij Jan benoemen, namens de Koning, tot lid in de Orde van Oranje Nassau en speldde hem de bijbehorende versierselen op. Uiteraard was er een oranje boeket voor Jans echtgenote. En, zoals een goed koor betaamt, blijft een feestelijk ‘gefeliciteerd’ niet uit. Marianne Maessen-Scherjon zorgde ervoor dat ook dat in goede banen liep.

Drieluik - Aktueel jrg 4 – nr 2 januari 2019 Pagina 6 van 8

Sponsoractie restauratie graf Bisschop Hoensbroeck Beste geïnteresseerde, Mogen wij u kort meenemen naar zo’n twee eeuwen terug? Het was de roerige tijd van de Franse Revolutie én de tijd van Damianus. Deze was Rijksgraaf, Markies van Hoensbroeck én de voorlaatste bisschop van het oude bisdom Roermond. Hij was zeer geliefd en stond vooral bekend om zijn edelmoedigheid jegens de armen. Alhoewel Damianus woonachtig was in Swalmen op Kasteel Hillenraad en iedere dag in een koets met zes witte paarden naar de kathedraal en het Bisschoppelijk Paleis in Roermond reisde, was Venlo zijn laatste bestemming. Toen hij plotseling stierf op 17 april 1793 was Roermond namelijk onder Oostenrijks bestuur en mocht hij bij verbod van de Oostenrijkse Keizer Jozef II niet in de kerk aldaar begraven worden. Er werd uitgeweken naar Venlo, toen onder Staats bestuur, waar hij midden in de nacht door pastoor van Postel van de orde van de Norbertijnen van Averbode, een acoliet en de koster in de St. Martinuskerk werd begraven. De volgende dag werden alle klokken geluid en werd een plechtig Requiem gevierd. In het jaar 1820 kreeg de kerk een meer barokke inrichting. Daarbij werd een nieuwe vloer gelegd welke de grafsteen van Damianus aan het zicht onttrok. Zoals eerder in de nieuwsbrief is vermeld, is de oude grafsteen zichtbaar in het priesterkoor van de Sint Martinuskerk. Het voornemen is om die grafsteen weer in oude eer en glorie te herstellen. Op de dag van vandaag spreiden de prachtige klanken van het carillon in de toren van de St. Martinuskerk zich nog altijd uit over de Venlose binnenstad. De kerk is nog altijd een belangrijke plek in het centrum van Venlo. Als bakermat van rust en bezinning en zeker ook als markante plek is zij één van de trekpleisters tijdens stadswandelingen. Een plek voor vele Venlonaren en bezoekers van onze stad. Een gebouw om te koesteren. Naast de genoemde renovatie van het bisschopsgraf is groot onderhoud van belang. Voor zowel dit groot onderhoud als voor het op gepaste wijze zichtbaar maken van het graf worden nu financiële middelen gezocht. Een gerenoveerde kerk met zicht op de grafsteen van Damianus doet recht aan de historie en aan de rol van Damianus en geeft de St. Martinuskerk extra glans. Indien u bereid bent om hieraan een donatie te doen, kunt u deze overmaken op rekening NL32RABO0136567622 ten name van R.K. Parochie Sint Martinuskerk onder vermelding van “donatie inzake renovatie Martinuskerk”. Bij voorbaat willen wij u hartelijk danken. Laten wij er samen voor zorgen dat een stukje Venlose geschiedenis, toekomstbestendig blijft. Met vriendelijke groet, voorzitter voorzitter federatiebestuur parochies Venlo-Stad restauratiefonds Deken J. Spee J. Berden

Drieluik - Aktueel jrg 4 – nr 2 januari 2019 Pagina 7 van 8

Kunstschatten in de Sint Martinuskerk, deel 15; Sint Martinus en de bedelaar Op 30 juli 1618 deed een kunstenaar, afkomstig uit Tirol, ‘zijnen burgereidt’, hij werd een Venlose burger. Zijn naam; Gregorius Schissler. Geboren in Tirol 1580(?) en overleden te Venlo in 1636. Hij huwde 6 april 1619 Maria Engelen, (dochter van Joannes Engelen en Jennecke Brouns); ze krijgen zes kinderen en wonen in een door hen in 1624 gekocht huis op de Jodenstraat. Deze Gregorius Schissler was al vóór dat hij zijn burgereed aflegde werkzaam in Venlo. De stadsfontein voor het stadhuis, om de markt te sieren, naar een ontwerp van Euricius Puteanus, werd door hem in 1617 met een bronbeeld verfraaid, uitgevoerd in Lombarder steen, voorstellend een geharnaste stadswacht, die later de naam “Schinkemenke” kreeg. De eikenhouten zijwangen van de banken van het middenpad en een Calvariegroep van lindenhout in het portaal van de Martinuskerk waren van zijn hand. Helaas was de oorlog er debet aan, dat ze bijna allemaal verloren gingen. Maar niet alleen oorlog, of opstand in roerige tijden, ook menselijk ingrijpen liet werk van hem verloren gaan. Dit overkwam de altaaropstand van het hoofdaltaar, een levensgrote avondmaalscène, die op het einde van de 19e eeuw plaats moest maken voor het drieluik van Ferdinand Langenberg uit Goch. Gregorius Schissler was ook buiten Venlo bekend, want in ’s Hertogenbosch heeft hij zijn bijdrage geleverd aan het houtsnijwerk van het front van het grote nieuwe orgel (ong. 1620-1624). Bewaard bleef, ondanks alle perikelen en rampen die de “kerk” troffen, het Sint Martinusbeeld met bedelaar, in Venlo bekend als “Sintermerte en d’n Erme”. Het zou bijna een kleinere kopie kunnen zijn van de Martinus te paard welke deel uitmaakt van de collectie Schuster in Neder-Beieren uit begin 16e eeuw (inventarisnr. SK 0823). Ook daar was Martinus geen onbekende heilige. Schissler’s beeld staat tegen de pilaar van de 4e travee aan de westkant en Martinus zit, in militair tenue, hoog te paard en slaat met zijn sabel een stuk van de mantel, en geeft het de bedelaar die half naakt voor de poort van de Noord-Franse stad Amiëns zit en een aalmoes vraagt. Het was ‘zijn deel’ van de mantel, want de andere helft was van de Romeinse keizer bij wie hij in dienst was. De legionair Martinus was nog catechumeen en niet gedoopt, maar spoedig daarna zal hij de dienst verlaten en christen worden. Met deze daad van liefdadigheid wordt zijn naam gevestigd als weldoener voor de minderbedeelden en wordt hij geliefd bij de bevolking tot op de dag van vandaag. De eenvoudige weergave van een ruiter te paard die wat hij bezit aan een arme bedelaar geeft, is een aansporing om iets te doen, om de nood te lenigen. En dit gebaar van Martinus wordt nog op veel plaatsen gevierd. Op de plaats waar vóór de oorlog in het portaal van de kerk de calvarieberg-groep stond, bevindt zich nu nog een beeld van Sint Martinus; gekleed als bisschop houdt hij een bedelaar op een kruk bij de hand (het originele beeld staat in het Limburgs Museum in Venlo). Wanneer men de kerk binnengaat via de hoofdingang, dan loopt men onder een afbeelding in steen van “Sintermerte en d’n Erme” door, daar uitgehouwen in 1953 toen de kerk weer zo goed als hersteld was van de oorlogsschade. Op of rond 11 november verlaten de kinderen met de ouders de kerk om deel te nemen aan de ‘luchjesoptoch’ onder het zingen van vrolijke Sintermertesliedjes die verhalen uit het leven van de veel vereerde Heilige Martinus.

Drieluik - Aktueel jrg 4 – nr 2 januari 2019 Pagina 8 van 8

Bijzondere data

Hieronder staan alle data die in dit nummer en in vorige nummers werden genoemd op een rij. zaterdag 26 januari 19.00 uur toediening H. Vormsel door hulpbisschop mgr. de Jong

voor alle leerlingen uit Venlo-Centrum, Venlo-Oost en Venlo-Zuid in de Onze Lieve Vrouwekerk

zondag 21 april, 10.00 uur E.H. Communie in St. Martinuskerk voor de leerlingen van de St. Martinusschool

zondag 26 mei, 10.00 uur E.H. Communie in H. Familiekerk voor de leerlingen van Talentencampus, Groeneveldschool en

Taal&Lentschool 11.30 uur E.H. Communie in H. Familiekerk voor de leerlingen van School aan de Vijver en St. Willibrordusschool

Mededelingen Vaste vieringen De vaste vieringen in de H. Familiekerk worden gehouden op: donderdagavond om 19.00 uur; zaterdagavond om 19.00 uur; zondagmorgen om 11.00 uur Muzikale opluistering van de vieringen Franciscuskoor: 27 januari, 24 februari Jongerenkoor Sint Jan: 23 februari Gemengd Koor Sint Jan: 19 januari, 3 - 17 februari Samenzang: 12 - 20 - 26 januari, 2 - 9 - 16 februari zondag 10 februari: Vastelaovesviering De Wien Delen van vreugde en verdriet In de afgelopen periode deelden we als parochiegemeenschap vreugde en verdriet met elkaar. Het sacrament van het doopsel gaan/hebben ontvangen: voor januari en februari staan geen doopvieringen gepland. We namen in een religieuze viering afscheid van: Malou Rispens - Offermans, overleden 28 november Jacques Smits, overleden 6 december Rien Wijnen-Coonen, overleden 29 december Marca Huiberts - Verweijen, overleden 3 januari Sjaak Hendriks, overleden 7 januari Sjraar van Rijn, overleden 12 januari Priester nodig? Bel 06-24845566 BELANGRIJK! Heeft u een priester nodig en uw eigen parochiepriester is niet bereikbaar? Bel dan 06-24845566. Dit nummer is automatisch doorgeschakeld naar de priester die op dat moment dienst heeft. Die priester krijgt u dan direct aan de lijn. Website Parochiefederatie Venlo en de afzonderlijke parochies

Voor de meest actuele informatie van de parochies in Venlo-stad kunt u terecht op de website van de parochiefederatie (www.rkvenlo.nl). Op deze site kunt u via het tabblad <parochies> naar de informatie over uw eigen parochie. Daar treft u ook deze nieuwe uitgave van Drieluik aan, de

nieuwsbrief voor Venlo-Oost.

Federatiebestuur, pastoraal team en parochieplatform Venlo-Oost