1 Kon. 3:12+28

Gemeente van onze Here Jezus Christus,

“Veel medestudenten zeggen tegen me, dat wat ik geloof niet waar is.” Dat zei iemand laatst tegen mij. Dan kun je gaan twijfelen. Thuis geloof je. En als je op een gereformeerde basisschool zit en daarna op het gereformeerd voortgezet onderwijs, dan is het niet vreemd om te zeggen, dat je in God als je Schepper en Vader, in de Heer Jezus als Redder en Vriend, en in de bijbel gelooft. Maar wat moet je, als je meeste klasgenoten vinden, dat jouw geloof niet waar is? Of als je merkt, dat je buren en kollega’s, de mensen om je heen, waar je mee werkt, met wie je veel optrekt en die misschien wel goede vrienden van je zijn - als zij helemaal niks met God hebben? En er vaak het belang ook niet van inzien. Want hoe kun je nu zeggen, dat God bestaat als je Hem niet kunt zien? En de bijbel letterlijk nemen, als er zulke fantastische verhalen in staan?Wie heeft er dan gelijk? Wie is er wijs en verstandig en wie is er dwaas en kortzichtig?

Kort gezegd: de duivel probeert heel veel mensen wijs te maken, dat God en Jezus niet bestaan of dat je in elk geval geen rekening met Hen hoeft te houden om gelukkig te zijn. Of, zoals in 2014 in een algemeen krant stond: steeds meer mensen geloven in zelfspiritualeit. Dat is hip - de overtuiging dat je de zin van je leven moet vinden in je eigen unieke innerlijke ervaring. En dat noem je dan ‘god’ of ‘een hogere macht’ of ‘iets’. Daar heeft 90% van de bevolking wel wat mee, 40% zelfs in hoge mate. Maar de kerk en het geloof in een persoonlijke God die Zich via de Bijbel bekend maakt als Vader, Zoon en Heilige Geest – daar gaat nog maar 10% van de Nederlanders één keer in de maand of vaker voor naar de kerk. De bijbel zegt precies het omgekeerde: als mens kom je ergens vandaan en ga je ergens naar toe. Wij kunnen dat niet overzien, maar God wel. En Hij is een God die vóór ons is: Hij heeft de wereld lief. Zelfs een verrotte, ellendige wereld. Zelfs eigenwijze, zondige mensen. Maar dan moet je wel naar Hem willen luisteren. Want God dringt wel aan: geloof nou in mijn boodschap. Maar Hij dwingt niet, je hoeft niet op kommando te geloven. Je moet er maar opkomen, op die wijsheid. Hoewel, je kunt beter zeggen: het moet je echt gegeven worden, door God zelf. Dan valt opeens het kwartje, dan gaat er langzaam een lampje branden. Dat is het werk van de Heilige Geest. Dus laat je niets wijs maken door mensen die zeggen dat geloven ouderwets of onbetrouwbaar is. Zoek liever je wijsheid bij God. Want zijn wijsheid is verbazingwekkend. Die wil Hij graag aan jou en mij geven. Zoals Hij ook deed aan Salomo.

Gods wijsheid is verbazingwekkend - kijk maar naar Salomo

Toen Salomo koning werd, was hij nog erg jong. En het was ook niet zonder slag of stoot gegaan. Lees de eerste twee hoofdstukken van 1 Koningen er maar op na. Salomo wist dan ook heel goed, aan wie hij zijn macht te danken had. Daarom zoekt Salomo aan begin van zijn regering nadrukkelijk de HERE op. Het staat er heel mooi: “Salomo zelf toonde zijn liefde voor de HERE door te handelen naar wat zijn vader David hem had voorgehouden. Maar ook bracht hij zijn offers en brandde wierook op de offerplaatsen.” Weet je wat je hier ziet? Echte liefde moet je tonen! En dat zie je bij Salomo. Hij voegt de daad bij het woord.Hij gaat naar Gibeon. Dat ligt zo’n tien kilometer schuin links boven Jeruzalem. Het was de belangrijkste offerplaats voordat de tempel er was. Volgens 2 Kron. 1 stond daar het koperen brandofferaltaar van de tabernakel. David had de tabernakel zelf naar Jeruzalem gebracht, maar het altaar in Gibeon laten staan. En daar, op dat altaar, offert Salomo wel duizend brandoffers. Als een duidelijk teken, dat hij zijn hele regering aan de HERE wil wijden. Prachtig is dat: een jonge koning, die het helemaal van de HERE God verwacht. Je mag gerust zeggen: de Geest van Jezus

1

motiveerde hem. Christus heeft zich met zijn hele leven aan God gegeven. Zo mag je dat van de jonge Salomo ook zeggen: hij heeft de HERE met heel zijn hart lief en toont dat ook met zijn daden van verering. Net als zijn vader David wil hij God zijn leven lang trouw blijven. Hoe mooi is het, als dat vandaag ook bij jullie gebeurt, jongeren: dat je in het voetspoor van het geloof van je ouders verder gaat!

Duizend offers brengen doe je natuurlijk niet op één dag. Dus overnacht Salomo een aantal dagen in Gibeon. Tijdens één van die nachten droomt Salomo dat God aan hem vraagt: “Salomo, wat zou je het liefste van Me willen hebben?” Dat is Gods antwoord op de toewijding van Salomo’s leven aan HERE. Want zo is God. Als je echt op em vertrouwt, mag je veel van Hem verwachten. Ja, dan mag je vragen wat je maar wilt.Dat geldt voor Salomo. Dat geldt voor jou en mij. Want God is Iemand die nog steeds graag wil dat mensen Hem dingen vragen. Hij is blij met iedereen die tot Hem bidt. Zo staat het bijvoorbeeld in 1 Joh. 5:14 en 15: “Wij kunnen ons vol vertrouwen tot God wenden, in de zekerheid dat Hij naar ons luistert als we Hem iets vragen dat in overeenstemming is met zijn wil. En omdat we weten dat Hij naar ons luistert, wat we Hem ook vragen, weten we dat we alles al gekregen hebben wat we Hem gevraagd hebben.” Tegen Salomo zegt de HERE hetzelfde: “Vraag wat je wilt, Ik zal het je geven.”

Wat zou jij geantwoord hebben? Stel dat je ouders tegen je zeggen, als je rond je 20 e het huis uitgaat: ‘Zeg maar wat we je zullen meegeven’ – wat zeg je dan? Nou, geef me maar een zak geld voor een wereldreis. Of koop maar een mooi pand voor me zodat ik een eigen bedrijf kan beginnen. Geef mij maar een mooie auto. Je kunt van alles verzinnen. ‘t Is maar net, wat je belangrijk vindt en wat je toekomstplannen zijn.

Salomo aarzelt geen moment. Hij weet het meteen. Hij beseft zijn grote verantwoordelijkheid als koning van het volk. Hij staat in de plaats van zijn vader David. En hij heeft gezien, hoe zijn vader David geregeerd heeft. Bij de gratie van God. Met Gods hulp. Door telkens terug te vallen op de HERE. Niet als een soort GHBO, maar van binnenuit. David was de man naar Gods hart, omdat de Geest van Jezus in zijn hart woonde. Hoe, denkt Salomo nu, kan ik regeren het net zo goed doen als mijn vader David? Wat heb ik dan nodig? Want: “Ik ben nog maar zo jong en ik heb nog geen ervaring.”En dan gebeurt het wonder: Salomo denkt niet aan zichzelf. Hij wil geen macht of rijkdom of een lang leven. “Schenk uw dienaar een opmerkzame geest, zodat ik uw volk kan besturen en onderscheid kan maken tussen goed en kwaad”, zegt hij zelf.

Dat zegt Salomo om twee redenen: allereerst beseft Salomo heel goed, dat het hier om Gods volk gaat: ‘uw volk, dat U uitverkoren hebt’, zegt hij. En in de tweede plaats: ik ben degene, die nu de taak gekregen heeft om dit volk te leiden als koning. En wat is de taak van een koning in het oude Oosten? Eigenlijk twee dingen: in oorlogstijd moest hij voorop gaan in de strijd en zo het volk bescherming bieden. En in vredestijd moest hij de vrede bewaren door eerlijke rechtspraak. Omdat het Gods volk is, wil Salomo graag aan dat laatste voldoen en geen loopje nemen met het recht. En daarom vraagt hij om wijsheid. Want Gods wet is wel duidelijk. Maar hoe pas je dat toe op al die situaties, waar je mee te maken krijgt? Daar heb je nog iets van God voor nodig. Namelijk zijn Geest. De Geest van wijsheid.

Dat blijkt wel uit het verhaal van die twee vrouwen met elk een kind. Wist je trouwens, dat het waarschijnlijk om twee hoeren ging die samen een bordeel exploiteerden? Ze hadden allebei beroepsmatig een kind gekregen. Maar ze hielden er wel van! Hoe scherpzinnig lost Salomo dit

2

probleem op. ‘Pleeg geen moord! – maar hij dreigt er wel mee. ‘Hak het levende kind in tweeën! Snij het middendoor!’ Nou, dat snijdt vooral door de ziel van een moeder heen en hakt er bij de echte moeder dus het diepste in! Zo lost Salomo deze moeilijke zaak op. Die uitspraak over de twee moeders die vechten om een kind, gaat als een lopend vuurtje heel Israel door. Het wordt voor iedereen duidelijk, dat er ‘wijsheid van God’ in Salomo zit. Zo kan hij recht doen aan iedereen. Ja, het volk is diep onder de indruk. Zij krijgen groot ontzag voor hun koning. En dat kan twee kanten op. Je kunt bang worden voor zo’n koning, want hij kijkt dwars door je heen. Dus voor dieven en leugenaars zag het er niet goed uit, als hun zaak voor Salomo werd gebracht. Maar wie eerlijk was, hoefde nergens bang voor te zijn. Ze konden hun zaak rustig voor de koning brengen.

Kijk, dat is wat God met Salomo voor had. Het volk kan veilig schuilen onder het schild van deze koning. Geen korrupte rechtspraak, maar een rechtvaardige behandeling. ‘Recht en gerechtigheid’, dat is het kenmerk van de regering van Salomo. Zo eindigt dit hoofdstuk: Het volk begreep dat hij het recht handhaafde met goddelijke wijsheid. Iemand met zo’n wijsheid als Salomo is er nooit meer geweest. Zijn wijsheid is spreekwoordelijk geworden. Evenals het ‘Salomonsoordeel’ dat hij moest geven. Weet je, daarin lijkt Salomo op de Heer Jezus Christus. Voor zover een mens dat kan tenminste. Want Salomo is later toch afgeweken van Gods geboden. Hij raakte later verslaafd aan mooie, exotische vrouwen. Die maakten hem ontrouw aan God, kun je lezen in 1 Koningen 11:1-10a. Dus je moet wel konstateren: helaas, ook deze wijze koning is niet wijs genoeg geweest om de HERE stééds trouw te blijven. Zelfs Salomo had de wijsheid niet in pacht. Hij vertoonde, op z’n beste momenten, door Gods Geest geleid, de wijsheid van God. Maar zelfs hij schiet tekort en stelt teleur. In Psalm 146 waarschuwt David er al voor: ‘Wil toch niet op mensen bouwen, hoe voornaam ook en geacht. Want beschaamd wordt uw vertrouwen als u hel van hen verwacht.’ Zo staat het ook in Psalm 49: ‘Geen mens redt ooit zijn broeder van de dood.’ Voor blijvende wijsheid en blijvende redding kun je maar bij één Iemand terecht: Jezus Christus! Hij is de wijsheid van God in eigen Persoon!Salomo liet er iets van zien hoe onze Heer Jezus Christus regeert. Hij oordeelt ook nooit zonder verhoor. Hij dringt de mensen hun ongelijk niet op, maar laat het ze zelf ontdekken. Zo is God! Niemand zal onder z’n schuld uitkunnen. En iedereen zal God om z’n eerlijk oordeel prijzen. Want God is ook mild om te vergeven. En de Heer Jezus is een schild voor iedereen die bij Hem komt schuilen. Hoe veilig is het leven onder dat schild! Hij beschermt je voor eeuwig. En – dat hoort er ook bij: hier op aarde geeft Hij ons de overheid om wie goed doet te belonen en wie het slechte doen hun verdiende straf te geven, zegt Paulus. Want de overheid staat in dienst van God. Zelfs, als ze daar maar weinig van laat zien en dat helemaal niet wil weten. Dan mag je toch bidden of de HERE ook aan onze niet-christelijke regering van VVD en PvdA nog steeds iets van de wijsheid van Christus wil geven. En of God aan de christelijke partijen die allerlei steden en dorpen in het college zitten, de moed wil geven om werkelijk het goede van God voor iedereen te zoeken en aan alle burgers voor te houden.Want snap je, dát is de reden waarom Salomo vraagt: “HERE, wilt U mij toch vooral wijsheid geven. Juist dat heb ik het meeste nodig – wijsheid van boven, om uw volk goed te leiden.”

Maar nu even naar vandaag toe. Wij zijn Salomo niet. Wij zijn geen koning of koningin. Dat zijn Willem-Alexander en Maxima. Maar als christen zijn wel prinsen en prinsessen. Kinderen van God, de Koning van hemel en aarde. Geloof je dat? Hoor je nog bij die 10% die zegt: God bestaat en ik ben zijn kind? Ik heb van Hem een lintje gekregen, ik ben door Jezus Christus geridderd, ja, ik draag het stempel van koningskind op mijn voorhoofd. Geloof je dat echt? Dan is het toch ook je verlangen om altijd weer het goede te kiezen, en niet het verkeerde? Om recht te doen en eerlijk te

3

zijn tegenover anderen, in plaats van ze onrecht aan te doen of links te laten liggen? Om voor de waarheid uit te komen en niet verstrikt te raken in leugens?

Ja, hoe kun je laten zien, dat je er voor God bent en dat God ook met plezier naar jou kijkt? Hoe laat je zien, dat je het goede zoekt in Gods wereld – de mensen om ons heen – en het goede zoekt voor Gods volk – te beginnen in je eigen gemeente –? En dan niet met mooie woorden, want wat Gods regels zijn, dat weten we wel. Dat wist Salomo ook wel. Maar hij had een dieper verlangen: het God naar de zin te maken door zijn manier van leven. Dus stel je de vraag maar: hoe maak jij het God naar de zin als ouder naar je kinderen toe? Hoe maak jij het God naar de zin in de manier waarop je met relaties omgaat, of je nu single bent, verkering hebt of getrouwd bent? Hoe maak jij het God naar de zin op je werk? En in je vrije tijd? En als bewoner van Peelo of waar je ook maar woont, als burger van onze mooie stad Assen, als burger van ons prachtige Nederland?En als jij voor een belangrijke beslissing staat, wie vraag jij dan om raad? Hoort God ook bij jouw adviseurs? ‘Het is de HERE die wijsheid schenkt’, staat er in Spreuken 2:6a. En Jakobus zegt: ‘Komt één van u wijsheid tekort? Vraag God erom en Hij, die aan iedereen geeft, zonder voorbehoud en zonder verwijt, zal u wijsheid geven.’ (1:5) Je mag dus bidden of God je de weg wil wijzen. Heel konkreet, toegespitst op jouw situatie, op die speciale opdracht, met het oog op al die verschillende momenten, waarvoor je wijsheid nodig hebt. Bid er maar om, net als Salomo. Ja, bid er maar veel om. Elke dag. Dan zul je zien: Gods wijsheid is verbazingwekkend. Niet alleen in Salomo’s leven, maar ook in dat van jou!

AMEN

1 Kon. 3 : 12 + 28 LITURGIE

Votum + ZegengroetAmenlied: Opwekking 488 (Heer, ik kom tot U – de kracht van uw liefde) / Psalm 117

Lezing van de wetAntwoordlied: Psalm 111 : 5 + 6

Gebed

Kindmoment: Vraag de kinderen wat ze later willen worden: beroemd, verstandig, rijk, oud.Praat es met ze door waarom ze dat Breng het gesprek op wat God het belangrijkste vindt.Vraag of de kinderen het verhaal van de droom Salomo kennen.En of ze weten wat de Heer Jezus hierover gezegd heeft in Lukas 6:46-49)

Zingen: E&R 229 : 1, 2, 3 / Evangelische Liedbundel 430 : 1, 2, 3 (‘Een wijs man bouwde zijn huis op de rots’)

Schriftlezing: 1 Koningen 3 : 2 – 28Middenzang: Psalm 49 : 1, 2, 5Lezing van de tekst: 1 Koningen 3 : 12 + 28Preek Amenlied: Liedboek 326 : 1 – 5

GeloofsbelijdenisAmenlied: Opwekking 544 (Meer dan rijkdom)

DankgebedKollekteSlotzang: Psalm 72 : 1, 6, 10

4

Zegen

5