GROTE VRAGEN: Komt het nog goed?

In het kader van de maand van de filosofie mochten 8 filosofen in De Morgen hun visie geven op de grote vragen van deze tijd. Herman de Dijn, Jean-Paul Van Bendegem, Dirk Verhofstadt, Alicja Gescinska, Tinneke Beeckman, Thomas Decreus…De krant publiceerde ook een aantal reacties, o.m. van Noël Slangen. Omdat ik vond dat de toekomst van de samenleving onvoldoende aan bod kwam, stuurde ik onderstaande bijdrage (totnogtoe heeft DM niet gereageerd).

GAP kledingfabriek stort in: meer dan 700 doden. http://www.bbc.com/news/world-asia-22431151

Komt het nog goed? Nù moeten we even op onze tanden bijten, maar het komt wel goed – uiteindelijk. Daar zal het menselijk vernuft voor zorgen. Deze boodschap horen en lezen we dagelijks. Maar is dat wel zo, geraken de immense problemen opgelost?

Nemen we de werkloosheid in Europa, 27 miljoen (een onderschatting volgens Bloomberg). Welke dagelijkse ramp voor even zoveel gezinnen en toekomstige

generaties. Als die mannen en vrouwen nu eens allemaal op de juiste partij moesten stemmen op 25 mei? Antwoord: de kans dat er zo een oplossing komt, is nihil. Om de eenvoudige reden dat geen enkele partij een plan heeft dat voldoende arbeidsplaatsen schept[1]. Indien het beste plan, dat van de Europese vakbonden (ETUC), zou uitgevoerd worden (heel onwaarschijnlijk!), heeft een werkloze in Europa 1 kans op 3 om werk te vinden.

Maar als die werklozen nu eens allemaal op straat zouden komen? Ach, in feite betoogden er al miljoenen in Griekenland, Spanje, Portugal, Italië, Cyprus – zonder resultaat. “Waarom roepen die mensen zo? Denken ze dat er zo werk zal komen!”.

Intussen wordt het sociale vangnet ook in de rijkste landen afgebouwd. Een BBC reportage toonde het effect van het aftoppen van huursubsidies en uitkeringen: Britse gezinnen met of zonder werk moeten verhuizen naar een andere stad en verliezen zo hun werk. Cameron geldt als voorbeeld, ook bij ons. Wachtlijsten zegt u? Daar is al jaren te weinig geld voor; nog wat geduld.  We moeten bereid zijn ons met minder tevreden te stellen; de arbeidsters in de kledingfabriek in Bangladesh geven ons het voorbeeld.

Als verkiezingen en betogen niet helpen, moet het precariaat misschien overheidsgebouwen in brand steken? Opgepast, we zijn hier niet in Libië waar de NAVO ter hulp schoot; noch in Syrië waar Al Qaeda, Turkije en Saoedie-Arabië wapens leveren. In Kiev leidden de opstanden ertoe dat het IMF hogere energieprijzen oplegt in plaats van een beter leven. In Egypte werden zopas honderden "brandstichters" ter dood veroordeeld, en daar kwam geen commentaar op vanwege de regeringen van de rijke landen.

Dan maar fabrieken bezetten zodat ook werklozen weer aan de bak kunnen? Maar dan zullen justitie en ordediensten hun werk doen, want het eigendomsrecht van beleggers heeft voorrang boven andere verzuchtingen. Zoniet, zouden de beurzen dit genadeloos afstraffen! Onze nieuwe anti-terrorisme wetgeving laat toe op te treden vooraleer er feiten zijn gepleegd. IT informatievergaring (google, fB, NSA…) heeft vandaag grenzeloze mogelijkheden om preventief onruststokers aan te pakken, in nauwe samenwerking met onze bondgenoten bij de FBI en CIA.

We kennen in een aantal landen reeds “gated communities”, waar de rijken achter beveiligde hekken en muren leven, en waarbinnen de privé bewakingsfirma desnoods een werkloze rat kan afknallen. De kans dat deze formule zich uitbreidt, lijkt mij groter dan 1 op 2 omdat ze er immers het geld voor hebben.

Onze planeet

We weten allemaal dat de vernietiging van het Amazonewoud, en van het plankton en koralen in de zee verder gaat; maar ook, dat de klimaatopwarming niet alarmistisch moet bekeken worden – alzo laten de commerciële media regelmatig een expert van de olielobby aan ons uitleggen. Om ons te beschermen tegen stormen en overstromingen moeten we gewoon de juiste ligging van onze woning kiezen; daar dient ons geld voor. De drinkwaterreserves worden langzaam opgebruikt door industrieën, fracking voor schaliegas, massaculturen van soja voor vleesproductie, van biodiesel en palmolie.  Vers regenwater wordt snel over het beton naar de vuile stromen geleid. De huidige oplossing zijn slimme bedrijven die van onder de bevolkingen water wegpompen en op blauwe flessen trekken; het komt er dus op aan die te kunnen betalen. Een miljard kinderen moeten nu al vies water drinken; per dag sterven er 1600, weet Procter & Gamble te melden. Hoe groot is de kans dat zulks nog in orde komt?

Ooit heerst er vrede

Ooit wordt het vrede. Maar voorlopig gaat het slachten en verkrachten verder. Van meerdere samenlevingen blijft weinig over, enkel ruïnes van woningen, chaos en clans van bewapende mannen[2]. Wie daarvan profiteert is niet steeds duidelijk; noch van welke makelij de wapens zijn, en wie ervoor betaalt. Maar kijk goed: het is een patroon dat zich herhaalt, het ene land na het andere. Vluchtelingen bij de miljoenen, en wie verdrinkt voor de kust van Fort Europa heeft nog de kortste pijn.

Al deze doden volstaan echter niet om de bevolkingsexplosie te stoppen. Gedreven door de mannelijke reptielenhersenen, en aangespoord door de grote godsdiensten, wordt de draagkracht van de planeet overschreden, en naderen we generatie na generatie dichter bij het Paaseiland scenario.  

Kent u de werken van barmhartigheid nog? De hongerigen spijzen, de dorstigen laven, de naakten kleden, de vreemdelingen verwelkomen. Wat is daarvan gerealiseerd, tijdens 1700 jaar christendom, door al die christelijke beschavingen, legers en staatshoofden, en de machtige Kerk van Rome? Wie gaat het dan wèl doen? Hoe groot is de kans dat het nog goed komt?

National Garment Workers Federation Bangladesh 

[1] http://www.social-europe.eu/2014/04/unemployment-in-europe/   Het voorstel van ETUC berekende dat er mogelijk tot maximaal 11 miljoen jobs zouden bijkomen op lange termijn na 2019. Het recente 10-puntenplan van de S&D fractie in het Europees parlement mikt op 5 miljoen bijkomende arbeidsplaatsen over de eerste 3 jaar, en nog 2 miljoen meer tegen 2020.

[2] Kijkend naar onze huidige tijd, bevestig ik de Romeinse historicus Tacitus (56-117): “…en waar ze er een woestenij van maken, noemen ze het vrede”.

Filosofen aan het woord:

Coen Simon:  http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1849988/2014/04/11/Grote-vragen-Hoeveel-schijn-kan-een-samenleving-hebben.dhtml

Tinneke Beeckman: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1857733/2014/04/19/Op-weg-naar-geluk-helpt-het-te-kunnen-bewonderen-en-eigen-lijden-niet-ernstig-te-nemen.dhtml

Gert Goeminne: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1857199/2014/04/18/De-achteruitkijkspiegel-belemmert-een-democratisch-zicht-op-onze-technologische-toekomst.dhtml

Dirk Verhofstadt: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1774948/2014/01/16/In-een-multireligieuze-maatschappij-horen-universele-mensenrechten.dhtml

Herman De Dijn: http://users.ugent.be/~wduyck/media/De%20Morgen%20april%202014.pdf

Thomas Decreus: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1855438/2014/04/17/Dat-er-een-ecologische-catastrofe-op-ons-afkomt-is-zeker-maar-hoe-we-die-aanwenden-is-aan-ons-om-te-bepalen.dhtml

Het artikel van J.P. Van Bendegem kan ik online niet terugvinden (?).

Eerder verscheen van Monique Samuel: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1782311/2014/01/28/Nietzsche-is-dood-De-behoefte-aan-religie-en-spiritualiteit-is-terug-van-weggeweest.dhtml

Noël Slangen: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1775706/2014/01/17/Geloven-in-God-of-Allah-staat-mensenrechten-niet-in-de-weg.dhtml

Postscriptum:Toen ik dit schreef kende ik het Europees programma van de fractie van Socialisten & Democraten nog niet. Het loont toch de moeite even te kijken - het is konkreter dan enig ander -, al lost het, ook in het beste geval, niet alles op, uiteraard: http://www.socialistsanddemocrats.eu/europe-back-to-work#1 Zomaar even geplukt uit de actualiteit: "...the killings of leftist activists, environmentalists, and journalists persist within a culture of impunity..." : http://www.foreignpolicy.com/articles/2014/05/22/110_per_hit_vigilantes_phillipines_death_squads?utm_source=Sailthru&utm_medium=email&utm_term=Flashpoints&utm_campaign=Flashpoints%20May%2023 Evolutie van de samenleving: zie VS: gated communities voor de allerrijksten, en dalende Social Progress Index (prof Michael Porter, Harvard). Op het einde van dit artikel van Johan Depoortere: http://salonvansisyphus.wordpress.com/2014/08/08/opkomst-en-ondergang-van-het-amerikaanse-rijk/#comments