© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

1

Zes denkhoeden De Bono

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

2

Gebruik

Gestructureerde vorm van brainstormen om ieder teamlid te helpen op een bepaalde manier te denken. Dit gebeurt door het spelen van een rol waardoor voorkomen wordt dat hij/zij beperkt wordt door vaststaande patronen en denkbeelden.

Wat het doet

De denkhoeden / denkrichtingen helpen om de aandacht van de groep te richten op één bepaalde manier van denken.De denkhoeden zijn Wit, voor objectieve feiten en cijfers. Rood, voor gevoel van kwaadheid, woede en emotie. Geel, voor een optimistische kijk en positief denken. Zwart, staat voor zwaarmoedigheid en negatieve oordelen, hindernissen en problemen die men op de weg ziet. Groen, vertegenwoordigt nieuwe ideeen en creativiteit. Blauw, wordt gebruikt voor ordening van het denkproces.

Hoe gebruiken

1. Geef de groep uitleg over de principes van het denkproces (zie slides facilitator)2. Kies een denkrichting en brainstorm niet langer dan 8 a 10 minuten of stop als de ideeenstroom eerder ophoudt3. Doe hetzelfde voor de verschillende kleuren (denkrichtingen)4. Evalueer de resultaten en plan de ovlgeden acties

Zes denkhoeden De Bono

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

3

Gestructureerd brainstormen

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

4

Gestructureerd denken

Denktechniek

Voordelen

Beperkingen

Uitleg denkhoeden

Rol facilitator

Start van de brainstormsessie

Evaluatie en acties plannen

Agenda

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

5

A B

Kritisch denken

A

B

Parallel denken

Gestructureerd denken

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

6

Hoed is metafoor denkrichting

Opsplitsen ‘algemene denkhoed’

Symboliseren ‘schakelen’

Scheidt logica en emotie

Denkrollen ‘spelen’

Denktechniek

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

7

Onze aandacht richten

Dingen zeggen die we anders niet zo snel zouden zeggen

Praktisch gemak (‘schakelen’)

Je raakt niet verstrikt in een rol

Eenvoudige regels voor denken

Doel denkrichtingen

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

8

Structuur in het denken

Snel toepasbaar

Met, i.p.v. tegen elkaar

Discussie over de inhoud

Overzicht over situatie een item

Hoge participatiegraad van de deelnemers

Voordelen gestructureerd denken

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

9

Geeft geen oplossingen

Eist discipline in vasthouden methode

Men mag niet meer ‘zeuren’ over zaken

Beperkingen

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

10

Feiten

Denken over

denkenLogisch positief

Logisch negatief

Creativiteit

Emotie

Zes denkrichtingen

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

11

Feiten, cijfers, neutraal, objectief

“Graag alleen de feiten”

Witte hoed: “computerdenken”

Twee soorten feiten:

geverifieerde feiten

veronderstelde feiten (geoorloofd, maar wel tweederangs feiten)

“Uw mening” is NIET toegestaan

Witte hoed

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

12

Emotie, gevoel, vermoedens, intuïtie (vooroordelen)

“Mijn gevoel zegt me...”

“Zo denk ik erover...”

Geen noodzaak tot rechtvaardigen, noemen van redenen of gronden

Tegenovergestelde van witte hoed denken

Rode hoed

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

13

Optimisme constructieve bijdrage, logisch positief, zonnige kant

Concentratie op de voordelen

Doelbewust zoeken naar positieve

Optimistische suggesties

“Wat als...”, het best mogelijke scenario

positief speculatief

Gele hoed

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

14

Somberheid, logisch negatieve, pessimisme

Kritisch oordelen

“Dit werkt niet omdat..., dit is geen goed idee omdat...”

negatief, maar niet emotioneel

altijd logische, relevante redenen noemen

emotioneel negatief = rode hoed

Zwarte hoed

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

15

Nieuwe inzichten en denkbeelden, creativiteit

Oplossingsgericht denken

Verzamelen van nieuwe ideeën

Drang naar verbetering

Ongerijmd logisch, provocatief

Zoeken naar alternatieven

Groene hoed

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

16

Regiseren, organiseren van het denkproces

focussen; “denkgebied omlijnen”

verwisselen van denkrichting

denkprogramma / procedure(s)

keuzen maken; prioriteiten stellen

plan van aanpak samenstellen

“we dwalen wat af, ik stel voor...”

samenvatten; conclusies trekken

Blauwe hoed

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

17

witwit <> roodrood

zwart <> geel geel

groengroen <> blauwblauw

Denkparen

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

18

vaststellen denkagenda

uitleg techniek

participatie bevorderen

deelnemers in methode ‘begeleiden’

opmerkingen onder juiste hoed

doel, hen parallel leren denken

zicht houden op complete ‘analyse’

Je rol als je faciliteert (1/2)

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

19

tijdbewaking

legt linken tussen de hoeden

deelnemers leren ‘punt’ te maken zonder omtrekkende beweging (kort, puntig, steekwoorden)

flappen schrijven

procesbewaken

macht over het proces

terugrapportage verzorgen

Je rol als je faciliteert (2/2)

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

20

“Verkeersregels kun je beter afschaffen, vrijwel niemand houdt zich eraan”

Oefening

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

21

“Alle drugs moeten gelegaliseerd worden”

Oefening

© Ton Mulders –vrij voor gebruik-

22

“Bij onze organisatie moet IEDEREEN evenveel

verdienen”

Oefening