الإنسان المؤله · +kl &I & ,L;Yllirb p.r> i+Gpdl Auteur : Luc Ferry Titre :...
Transcript of الإنسان المؤله · +kl &I & ,L;Yllirb p.r> i+Gpdl Auteur : Luc Ferry Titre :...
+kl &I & ,L;Yllirb p.r>
i+Gpdl
Auteur : Luc Ferry
Titre : L'homme-D~eu
o u le sens de la vie
Editeur : Ecl~rlons Bernard GKASSET
J G ~ ~ 3 3 ' ('1 "GJI~ i U I Jy &I ... +L&I" 2 (Krisha d L g w (Sogyal Rinpochi) &J+J & L I j i ; 4 1 c Gotami)
d, T.) >b> aL >j ' d l JJk l$dI 'wJ 'a+& ki- rJl+\ -9 ST-+ '-41 bd, b J 4 j l ~ J + & i L y ~ ~ d ~ o ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ p
u', ! a+& p Y l 4 1 , 'I&U ,+,-A . i U I Jl i.i LLSL~ .- li,: J! -96 rS;- kJ +$I . ~ L L J A, AL+JI 41 41 LG+ +OW
AD : GJ*(! W JU, 'iii,Jl, iiilJl p +I MI w b
dl G>yj GA\ d j \ : &Ad dd\ G I ~ \&I3 GI,> Y l A b s I .u...w i ; i l ~ - + ~ d f l ( J + y d & J>p+
d l 3 &b &! Gd\ J ~ A \ /+ y \& ~i ,,- ciL &, 'i>C 2 L& ~ $ 1 AWPI iCl j
;,Jw\+cl+& u.@ L G J Y ++.ai L- - -. c p h i UL ~ g ? j
L i & \ j d L t J l j 3 t v L& I i h .I++ $ '/-J . , & L i p '-.+ & b y + &- 21 ~ $ l &&dl I
A ipUI -K \ i \ 41; cai FJ, P i $UJ IJ +-jWI c j L U &
L & W ! j * u ' I + L i ; i L ~ / ' ~ i ~ I h $ i ; ~ i * ~
di? gill t\,AI 'y 6 JU-I L& icl+! &LI,AI W, : L,, --+ ai && & 'di y, .&I d ' ~ C U j
. i l ' ~ l CIL. & C L d I j L,! 14 &i 'kbb
o L + @ c;r~- aJ1j #I ,, ap ' j ib jJ a,Ll j dr : J+ L>&YlrlJ! + . i U I
IL + 39 .(9)rr $u c\bC! j a,!+ ,L+LI +,>Y
& L"bL+ dY 'i* +$.,? Ii! '4 GJI ,A o b , &bl
LL_.ti I;LS &I @""awl, a l b ~ ~ y r ' y ;F 4'4 $-.;)I
: ('')+b i.+ a I i ,I &>L ~ W I 0.b a K c ~ y $91 r ~ i N
$ r* 3( $1, c,?L-' ~$1 (dharma) LJbdI 3
'& ~lal* '-1 ,# as91 db & d l db* 'AF$!
'''I+ >A\'' + $2 $ $ +- /$I d~ I+ ."&" ?i
. . . LU-I LY U-I JS ii+ w-, "i+" A+J J l ; i b @ j i &K kYL r13 &-'y $2 Yi c I , p I p b j &I alJI,-d\ c ~ L $ ,# 'dL dl !& dj> kj 'y ,$
Le livre TibPtain d e la Vie et d e la (&A!, Jy &I &I) - I
Mort, Editions de la Table Ronde, 1993, p. 54
+iJ ii., .&, 41 jr JL;. ij* j j j 4 9 L U L ~ +- - 2
jY9b JLLI~ itr "G,, cg9~ J= L+ . j i b ai .+$I il+lJ qw1
p b ,, L aiGI p!o +l3 J @I d3 ,:> ~ l , c J , u l \ - L 3 - 3
: dr" j. +"I +91 c-b i- Jle4, cv,Jl
L'Evangile d e la Vie, CerfFlammarion, 1995.
4 - .LrEva~igile d e la Vie, p. 72
J L& JL : ''+,$' oi. LL,L ~ i k 9 1 3 + j cF+b -3 lil - 5
YL a,, ~j o,,+ CA+ j I YA + LL&I PI +G '&- a,, '&)L u i d L+A .LL iJ,& & + h k I+\
& A&- ~2 $ ai ++ I+ "J..A'' LF L,+I 'UI j eb + LJS J+- a! a b 9 1 j LA- SJ L
: Xs &I .&I\
CT. Qu'est-ce que la MPtaphysique ? in Ques- ("T c") tiorls I , Gallirnard, Paris, 1968, p. 56
I 3SC; JJAI li. jJL LS "3l&lI " f* ,\rsl A, .Y J
6 - Cf. Franqois Furet, le Pass6 (yj dL) R. Laffont, 1994.
t1'1ct1c lllusiorl
7 - Cb S a ~ ~ s s e et DPsespoir in Une ("w L j") ;rsb ("Lf.i?~J a?) Edccc~atiotl Philosophique, PUF, Paris, 1989, p. 352.
,349 4 ~ c j ? ~ l rrl J (Sponville) & J ~ i;g 6,S-A - 8
9 - IA Voie de La Liherte', Calman-Levy, Paris, 1995, '"+$ &A" p. 67
b l u j 4 &lityl $1, L ~ U I >$ r+ +jfJl L j U I u'' - 10
"Lb 2 'l++j 4 u <+91 - a& Y @I $96 lJ> y >lkL.y&
1+a i2 '~+,,II +Jk 4 LI,+J ...* + a,pi a+3 AL .68 : C&JI r J~ 9 ( ( I . . .#I L L C + ~
oJ,+6 >_ri. Y +I z J l u ai 3~ F( L~YIII LC g i a+ ;GI c ~ y ~ e- Y ''+ Y" J! kb ';YI+$I ,i +I ~1
.(63 : / dPAI 'Sogyal Rinpoch6)
&I ki 91 J! t$ k j L+ <;GI &+, LILA+ q" - 1 1
d,,+i J,L- .$I- lj&- A&, - ~jb&I, L j6 j I - 1 L 1 I . r l i rL& L L'ii,., LY ',+pjj>
b-~-, .(68 : y (r>l &) "41 ,+i &b + -1~91, k i l ~ A I ~ d - I J by- dl &I l j, +L+ i,;L+,II ;I&I
.(I49 ( 143 : / /) L-
12 - Ibid, p. 69
13 - I bid, p. 70
&+I 1 - b >, .&$I 2 y ,A LJL &+I d r - 14 Ibid., p 72 ; p. 82 ".GL & dLci91 ~ i r j U i $
15 - lbid., p. 143.
y - &Id\ y k j u>lj 4 1 ji &.&,A - '&&I( &+n - 16 < & ~ k j l ~i. -9 . d l J i+i,~i-( Ui ,+9/ t~~ Y ~1
- G$ >j ,U& + . 2 ~ Y l J hj I+ 12 + L! LLI-~LI Ii.
d-k dyi+, LF &, y L!i ~d,,+ql I+ ILk &I
". . . ~ ! ~ g l ~ &x j j k k! '&+-, .c~AC9~ & y p&q
.(I44 : / . r A) I7 - Ib~d . , p. 148
18 - Andl-C Comte - Sponville, op. cit., p. 53
/$I ;;I>) "&b%" ;;I> Jlpl L.& Y L- - . '?\,I1 L i&\
d p '+I&, .(+- d 21) "&L-$ir' 1 -,,I1 ;;Id1 Jl (#I
& d i ~ d u L l , ; w & l l - L ~ l * ' $ l ~ ~ l
u;. J 'i+ '6 ii i L ."@; 6-c jJ Ju~ JZ hi f~
2 1 J 'I dl. '@I ,p set, 'U &i di 31 li '$1 8 d ++I a h & dp 'U A&, .G+Ll *L\
'$1 "L"l;Eyl Ulb iL '$ ,+ 'hi. li '$1, i,+ d$;- di ,y
.L blii 2; zJ* -,,I\ J ~ L @I >+I i ~ b u.i L - 21
*I,+&) .i&3LQl -1 fdI + (+I; '$I CLL. 3 "i,+"
c4; & (Jean-Claude carrikrej >jK g- d b 3. 'LSYJ
3,tii;,iJcr"c j + T d ~ t i k ; ~ ~ + ~ ~ ~ , ~ & l l i rU G$L +A GG $91, i,@ $91 b i j$;-
u! --;)& c ~ U I dl : LSYdI + dl +\+I p b ~ : ,b >r, Y 6 +I u Gi lil$, .i.~ LA, ~ ~ $ 6 p ' j z ip~~ fi f ~ - d i c ~ i ~ ( ~ l j . ! , + d i ~ d y t ~ d ~ I ~ ~!,I+I
t i + J'UI A;i '&)'I $41 3 G%l I > h &IF 4iAl
. a d j i Y, 'a>-, ,L Y + . d l >,?,J &.A& ox .&, +bJ& qjJl +I ,W& r. CUi d K I i l G L.& $, GL 25 '&+YI) t u i + &$I + CLA,~ 2 ,p
U~ *i kJ $19 4;c ~yili ,AI &I r+ GY 2> dl .(I995
LY '+A&, .+$I /&I r $19 k $1 y'b)'i, y>Ul'&l
~ j $ p , ~ , i ~ > ~ l ~ ~ ~ ~ d i & ~ d ~ + + ~ d l i . L+ $J J ~ I &@I & u L& J+ di 4 '"dif' ?b,1 ,p
~i 'AI~>)'I I-L ab */JI dJ4 41 IL & 3y 'A. +, I>'"! ,,+Ij ,$AID ,+ & & dj> 3 J J ~ l i) c++ $9 d K
L i d l d p ' > d l I&, .&Ll&Jl c j u 'j.+ 4 1 o&I & cj&Ij3J dJ12;( ~ A Z lil ? d l U - j '$1 ijL;)'lct;SI c j l i
. ~,UI LLLIU qYL1 ai & .~'UI a~ u y 21 ALJ+ .SNI j i +I - 22
eJL. (JWI &&'I t jg k J L +'A r(i & $ d l &I ;?i 3
Mal-cel Gauchet, l e D P s e t ~ c l ~ a t ~ t e ~ ? ~ e ~ ~ t du Motlde. c U d f f l #l,
Ur~e Histoire Politique de la Religiotz , Gallimard, 1984.
lf+?l~\ JJ (+A &- +u-- @ (+91 &-dl &) : * &IJ+
Gillcs Lipovetsky, Le Crkpuscule du Devoir, Gallimard, Paris,
1992.
: k,+e+ir;~ +-JiJ-+-J(jt-..: ('.;"j) Hans Blumenberg. Die Legitimitiit der Neuzeit. Suhrkamp,
1966,
I ) K i i J y &I,!' $) '"I &Y&d\ ;-, >& ,sill
Erncst Cassirer, Indivicll( ct Co.srl~o,s dtr11.s (''+dl j 3$lJ
.lo Plrilo.so~~l7ie de la Reticli.s.sc~t~c~~. Minuit, 1983
'2,~ - J*;. J . +(;( (j (&ul I/u Gdi & w I JyJ
H.R. Trcn)r - Ropcr. Ilr L1 HCfijrtlle (llrr(",ly9~ Jj C)CsYI ;)
L~~rlriPt-ex, crad. Gallimard. Paris, 1972.
Karl Ba- : " I 9 d 3jL+j>l cp%? ( t J 4 JJK +G @LJ rth. L ~ I T/zkolo,qie Protot(rtltr U I ~ XIX si2cle (1946), trad. Laboret
Fidcs. G e n c ~ c , 1969.
s/ (Solin Rawlh) rl)J 3- 4 r-L& &I L&# d ~ $ 7 21 - 23
. J d l d 4-9 Jbl GJ)+
3-4 - CI'. Contc sponville, le Capitalisme est-il moral ? in valeurs
c't Vct.itC. P.U.F. Paris, 1994
35 - CI.. Charles Taylor, le Malaise de la modernite', Cerf, ("z'I&I $")
1'99-4.
(6plhll d @ $K '"+L 9 $K " e) " 3ji $J, 6% - 26
&dl $ & ."L Lsb, ii! 'bJk uJ 3 6 - ( . . .b >- *;lil
J GI) (j ~i &i p &b &p ~j : J,LS;III M i l l d l
.AIS )i &+I IL u- 4J+1 AYLLI OL 3;) J~ LYG & c JIS
21) & p &I3 IS1 L, <"-" ab+l 0 L &K IS1 L iiy L!
. ua l dyl j, lL dji cP > J4 sJk
&,w -I j ~ i +IF a,+ & C& j i+~ i (4- hi 6Ji Y $j +I&, .LL L+ GILL! $lJ, LA, c J + ~ ~
A% & >JL- L L j <&\>I j 2-i LU& &-3 u ( d l L y &
: ;A 3-1,. &,U- -LZ 31 cJWI j + 3 b i;C 3 W qL+ cjL;L;
&I A &I) ,-+&I L,., C ( ~ A I I ,i WI) @UI LL?
L+ &I i.LYJ ( (e%y& J I j Y LK &I & L Y I
J I+ GJ! $1 .&Jl il+L ji -1 d,Jl$ d,,!dI, kL,X b bMl+ lbF JG$ L,.+aSj (GILL! &jb fl ,
j+%! (&!&d 16 dl CW c~~~~ .j+%! &>A\, GI>$\ fb,! y (d@ &&,!dk (>jk (6241 & ( # b y \ j +..b, h J L i&13 fh- l i j +I I L di 2 .Jlj91 ',G ZjJJI
"+I &I\'' i& (* Y y c c j , + b +G e u l d+l & $\+b : d?l&
9 ?ctll d+I &L j &I L+>AI j+YJI it;! U
$i+p : 4 IL, .,& +,dl Oj$ilJ t l . ~ $ (&-&L
& J 1 q J : ";-LZI+I iX+I&" + + d l GIJI L p j c,L ?Li +Y ."&,WI cjU L+" Jy &C;( c+y 4 I L d K & J j .i>lJ)II " j j
&,) iFL c j l d U +' ( & j $ J I ( "&J>~Jy~ cj&,!dLi
&pIJ)II & & J IiU L., ."&d +" (-L
+ ',G C ; ~ L L I GISAII - $I+YI PI> (I+! +UI ~I~?JI ,
d+l 2 $\+I cJ+YJl +> +% IiU 4 bj .+Wl c j l i 6 j ( + ~ d K k K d j ~ ) + d I U l J 5 - L , A e L - J l
IL ;+I I# d , , L +% di -1 ~b + id,. ("ii+"
'';&I &j+wl dK~j>y" +-Y j+ dl .(dKY w l
aGyI : " ~ I " J ~ i i LU - b$,.&--~! JX 0~41 j a$&.. ."AI,>~I d&"J i u & l O'UL (i;j &L ,y )i> rw +J I
34 - Cf Jacques Rollet, "Penser la foi" in Me'lru~grs Offerts u
Joseph Moingt, Cerf, 1992
.(Valadier) .+>% uYI d j r . d l p i > L Y - 35
JSL" L ~ U I i l ~ j ~ JjLL ill 'J;Y~ j i h l l + -
L+ i$ L+~I rj% & 'I& 4 p d i ' ' ~ ~
'$91 & 9 >MI 2 9 1 L &% ~J'L bj .ay qsi i;& 21 &lJ+l &L: LA - - . b c b ~ i i i w, 92 'L.,+ir c&Jl LdMl j U l L! .WIi 0 1 &I> ~ 2 ,
I I
Eugen Drewer-) dLJ3 j> L j u y l 29 %I (rr 1 4 1 iJLj i+ di w- 2 : k~% 3;~ p p &, '(mann
i ~ i i+jL $\L ;F jc- bi & L++L '$1 ' I,
& L r i 5 cJuT 3 JJ J4& & ~ ~ t r l b ~ ! & Y ,i ,@I xc & bi.J IFU J-+ + ~ k i bi & '&I
&Ul Lip bjyJ di dji '&, T ~ $ 1 ++I ~ k L G l - 1 I, . &I>'' >I,~$I J; +$ t? 41
>J 9, .@I I+- cJJl I" u 6 J i l l
F j ' j A '&lL& '9 >dl p y a\ u 1:; 'I+ &"A i
'++L ~ G7 $W JjL JL . r r L s ~ r
16 '+i Y LL : $41 i&d I++- +- ' i > , h ii
1" WI #J L+ +L #\ J>i ai 6 ~ b
, - & d l tF . d l 3 9 AJ *1 ici 'pi j A, & 3 ~ , + ~ - ~ ~ ~ p ~ 9 ~ ~ ~ .&>Y bi,iu
2 u, 6e G~ &i 'jA +i ?&I, (?,JI +JI +- ~i .+ ~ 1 1 L ~ I ~ "+&I Js" b .-lY
$ bJ .;Gd\ " & u I ~ ~ *b b J k ! w! dLJ ,+- &UI ' U l ' L U I 'dy- &I & l , q
C - >!,$I kJ L G - L L I & ~ I &/JQII;LL: jn : L' (...) . y i iLm 9 a&. A3 6 L L igLz 4,> J +)I
>*L 6 pXjJ Q= i k ~ G+ &>,,JI 4 iw F &! -1, & Q ~ I dp .$IJ 21 &&, & i
&I" - ,4 Qi '&I IL A +%I ' j i b - &$I L b L L , d 8 &>I d$ & 6 "+u1 +u\ (y
b
-1 &i*Yld9+,b + &G &I LUd ' i + L J l
' L E U ~ ~ & I & ~ & ' ~ U \ ~ U ~ & - & ~ ~ " "1 rj-' '"L,L'' L\, ji cZ JL JPYI +I j y 31. bJy
.- 41 29 ~ J W I + di &?Lb
>UI d3 L$ G G ?I& @I &$I a! ' > - d l I&,
&dl lbJI 4J A. Y c;b + LLJ, .flc"l p- , >L.
i>lJ! ,j JK Jj j- * W .JL;II *b 6> 41 il,.LI i,i%?-jll w l 0 3 J- c l k r ! 3 ii-,
JSLsk&lJ.=ij.d~+j+)4ilF,j.~~y
I I i+ +M" & JJL, YF
+L 'GUJI i+yI >>I+ ',,&b l i j &$I lh Ji "~JAAI L++J\'' 3 2 di +L; ~i L- '4-1i J+$I '''G+I J*'' i c I j LC 'JL)'~ d G -& .&I LL
L L
.od+ @ 3, dcby lib ',-&I @ Y i5JI 26 dl ej +&I ,+ JLS' l i! >+I 231 lh JJ J,JI& $,
5 ' 4 kli i ,5d 4 > L >-- LLC 'igk:
+r q, ~ ' $ 9 1 & I* .(28)dJjr;t,&
k, +I d(lylW 31,s & 1975 c b &,A "d*iil
J ,>UI d, + L L LJL L4+~ & IIL, . "~JL~ I
>f13 p- Y ~i L$' : 1972 ij 15 + tJj. elk- : &! $ '&G@I $ & '41 & &.- +% .,* ,i
JL;, d+ # ,! cpj. - 21, &\ 4 3 ,i "
&&I, qIJ+\ &u\ d+- &! 'k+b1/9 a 2 1 . ... - '41 a! i& LL~ I d i i &- '&>lJj 3&i..%, & ~ U I
d& '&i d,*: 09 - 3b&JI iJz g u l p '.,Iy iri Y, $, : " J ~ ~ - G,i.l~'' p &)lI >fi J, db,L dT+ Ab ~ + d & k ' ~ ~ ~ ~ $ I i J z d l J ~ ~ ~ Y ~
d g +dl 'db&Jl d\ &+dl &- &! 6 d - G . d
.'2"+ $1 0ji;i)l , 4 Y i +j u ~ L $4 Y ' ~ L I $
b i bw L
L- + & I j 'Lb + '1+"'
,i >MI ,[ L,JI JL ' ~ U I LA q, '&K
'pu\ pJ '&$I 2 &, i6dj ($dl 9 & ~ T L , r G - 9 ij+I, GI+\ . ~ b jhjI isjil "rd~" a\ G ~ . " g - y d ~ - ~ U l u l k L l & , . ~
r&JI $ b - 2 , j &- &I 6 (Hannah Arendt)
3 h . L : ( 3 1 ) 1 ' ~ ~ , J l q " +, 'LJ-+I
ijjlj ',+-dl 21 dJJ '(Eichrnann)
$I>\ &&, '1'L&9 & a! a,: dL+. /! & a&- 'd+l
c ... 6 2 ~ + G ~ + - ~ F 9 ~ d c ~ ~ L ~ ~ b '&,A%\ J+ + \jL L G JL.5 &k LG\ &, $ && &I+ t i p L l i ~ l k r +.L~+.G~+L- J]&y& ,bi
9 & dl>! illJ! w, '"* " a y $ "a("' 'LLI& & G $1 4 a\ dji Y ... +=I, G I ~ J] Ud
I
' L- .& ~ ~ ~ G ~ e ' & - ‘ p , ~ J - 4 ( J ~ \ & ' $ , c l
+ a+ L ~ i d\ J+ AJ .~J~L
OL a\ & +. G j 3, .+% Y di L L G ~ &s . y i ~ ; j i *i bi, '& WI
-
.i c ~ T i , iri Y ~ L . e;kb ; L : UUl pJl$l 2 i L- J
G& + jL . '>+I J] ' ' + ~ Y I kJp-Jlff GP r L-
I*. & - 1 1 ' z ~ ~ ~ I i+ I&> ... iLJp, 6 + ,+! ' ~+WI (+\I ji -i- J! I-+ +- /, 5 PI U-(
. d G Gi d h3
ld6 Jk: $1 31 2 .L!'uI 2 & 3j> ++- .L;! ijl,
&.!TY> '>-dl 2 I J j u 39 'uj r 'U& d* u --I, GJk A,+ 41 : U k
JV A-! (Andr6 Green) y?,, GJ&i c ; r , u t;.lj a,-+ & + ill> iLS; i i ~ Ulj iJL &I+ 9 *'dl &I
N ... : J .~ I -- 41 ' q u i LLJJ~ ,,.i ii;. '"T ;" \iurf + L+ ,i 'L,L & A,, >Fy +I d\ LL +I 21 & Gi 41 @ +b-i~\ -- .~MJ L+L ,i ,i 'L di jb AA ... f l J ~ ~ 2 .+,A+ c j lU, ' d 4 Lii & d j p L L! cuj J] + dl ;?(>
--\ ,i +,J,+&I LW . , . ~ b q, 'JJ+ - Y 'b+ LJS $, .&w dl+ c* I f
,-dl &,i ' & j U l & Q 1J-L c,) s i y ~ . ... %,b
$ ++;I <+I>& JXi 3 '+ c j $ " : c a b ff
.(35) .b.l +, .+ I&.
- . - - - &,J J&>~K!I r r J ~ ~jri> J& > I L ~ > 4-i! U - 1
"csjw" &L 2i?b I,+'' : >,L1 .(Lustiger)
./ '((Devenez dignes de la condition humaine, Flarnrnarion, 1995)
,+ 41 pf! rrU\ csij~ g+- &I +%$I LY>IAI &" : 20
& l + d l &J, .+A 4L.d Ji +%$I dLL Gl.4, s L
djU1 di Y j .j%i J~ rL r+ ~ l J l , d l OL LJ! r & k J 1 ,i --+I
j % ~ I ~ & h d ~ ~ i ~ j & l G ~ & ~ ~ ~ ~ & ~
2 -Cf.Jacques Rollet, Les Croyances des Frangais" in Etudes,
Octobre 1995,
SP : JI+I rCSA + 1994 o ~ i +i,u rb ~ Y L I & +- &%.t+$$ a,~..& 3. r&lp $4,- dl cs$~ &lJl$l
&" : -41 z 83 "crl -I > ri ,J+
&" : 1 9 +ki Lj "a\ &Iy &" L 1 1 "kTJ c r ' G f i
."L &'I
: & j i c & I csYLll t & J \ OL Jy '&I - 3
".Le Dtbat", Gallirnard, rnai - aoQt 1993, No 75
: L+JI OL J~ '&-i+~ - Jean Stoezel, Les Valeurs du Temps PrPsent : U t ~ e Etrqcl6re
("djJji # : #-I 9 ) europc'enne. PUF, 1983
- Helkne Riffault, les Valeurs des Frangais, P U F . , ~ ( " & ~ ) ~ + ' I )
1994
ic+J r 1 993 +j ~Panorarna && ~ ;e4 ; + d l dl C L - ~ ,i "Les Fran~ais, La Mort et 1'Au-deli" C ( " ; ~ ~ I ~ . j J l td,&$lrr)
4 - La Splendeur de la vPritP, (-1 J%")
Mauve / Plon, Paris, 1993,pp, 54 - 57 (page 32 -34)
o i + +I ,.+& Y li CWJY 'GL~* #,13, + - 5 ... &+I GK& 3 $1 ~S,L r . ~ GK+I J;" 4 ti&&Jil)
.Ibid., p. 61 (9 36). 56 d &I c J d &a1 ~'UI Jyj - 6
y i+kJJ &I J3 L$ AZ @L CU 3$ ~ y j . 9 0 d &!&I - 7
3 $9 $i -1 ' L U I i a U 1 yb ' ~ ~ $ 1 + 3 : JjJ &
.&,All ~1,531
8- Cutkchisme de l lEglise Catholique, Mame 1 Plon, 1992.5 2266 '
: "&I" +l5 O,U\ y i l l J l d l '\+9 '0, Jr A& is - Jacques Duquesne, Jksus, Flammarion, Paris, 1994.
~ ~ I J d L J 3 J ~ d ~ ; 1 & c & l j L ~ i y L ; ~ J ~ i ~ + ~ j -10
d ,,->+ d p ~ di dfi $2 d ,+ Y J ~ / ~ ~ z1~1 .+y
I I - Traduction au Seuil, Paris, 1992
12 - lbid.. p. 144
13 - lbid., p. 24
: "$E$I .dLJrJ) ~ L L ? 3 1 9 d 'Cerf &IJ+ d - 14
Lc Cns L)rrrr.ernzurzn, les docun~ents
1.5 - Lr, clis I ) r - ~ r v e n ~ ~ a r l / ~ , p. 83
I h - lhid. p. 83
17 - Lrr Prrrol(, r/iti Grtc;rit . p., 60
I 8 - CI. L c r Prrtr ct lo Frtrcte.
I0 - I ) c , Irl Nrli.~.rrlrice rles Die1i.r c i la h'rtissnnce du Christ, p. 48.
dC ;r.,i ,,++)" : SIAI 41 cLspicl;i j, ,, coj ~r +- G - 20 . . . 04" yJ > dql3U; r+ Yji .&-A c L L J +- kc+ r\p! O J j * / y- . jp)C1\ /rSlceLU + J a'j b.3 > L&\ u ,7,]1, OaUI 2 &-A41 I& & ,A .&I,
&I &, . O d I dL&l yS &,+ ~~ y]l 4.L Ll ."A\. ~ e ^ 4 ; ~ + ~ > 4 U L i '&\l+.J+ls,byi.~14;lj
d,,LLL (L ,&I ii)LLlj 11, Z p L t l l ~(CIJI o h dl .+UI yj +rWI
i - ~ G,& AL+L ki% iay LJ+, &i i&- :;$
&I >*- I;! Y! i;.' J- rd~ J csi ,,JJI sl .(...)
ilsAl i-,I\ !JJ>i, -1, 3 u y l & 4 &I &I>
!J IJ> ld ~ G I &dl Ck!1&1 3 $ 61 q u l &dlj .(...) 4 1 ,
i J > L + JL d&yl fly CLLIJ~ .(...) >/ GILI GJI
+ ~ & ~ I , L ~ I L & ~ ~ ~ L .~~L;~ I ; ,L~~I IL~+I+
id\ J+lJ oj l I& #I iC& L i>jL1 69 3 K G A G +I
iJyj +I d l iJy 'd! dJ41 jl-b 31 .U ,& U G I;IS
&a,.&L. "$J+l &I ,& iJy 'GI:, ,B ,* '$-ill cj/II L,$ ai c~~ >,!MI L 3! &I GL &I
, adJjJ1
Frankfurter Allmgemeine, 3 mai, 1991.
:(-f 1 9 9 3 J J G > b > & & j v j d j
"L'ActualitC Relig~eurse dans le Monde."
2 1 - Les voies d~c Coeur, trad. Cerf, Paris, 1993.
22 - De L'it~zmortulitP des Animaux, trad. Cerf, Paris 1992.
23 - Le progrPs Meurtrier, Stock, 1993.
Martine Cohen j Franqoise Champion iJL &dl o h Jy &I - 24
. 1993 iA= - LJG ',L& ' " ~ e ~ k b a t " j 25 - Sermons pour le Temps Pascal, p. 94. -
"SLYI j &L&" j (Jean-Luc Marion) 3%,L. !J+ - 3 4 dL - 26
Prolegotnt?nrs a la Charite', Ed. de la Diffkrence, 1986.
' + ~ ~ r L & Y l & y ~ ~ J l t i l & & cp b - 2 7 *b (1995 ,+j $
b%*d U L q J d l V u I u l c ~ ~ s ! @-dlj &>G & s,+Tc~c.~~ ~i+k 3CjV j v > j *I-LC~ (i J4>\ d Y T : GUI
'+ki f ~ i I+ JUT, 'I-& 31 $ p;! (i SL-;, Jbjj ' e b f I+>
Lb -41 O h 31 . I r . . . 0 b $1 & ' 4 4 1 d eJf *j Cj:>l& & Yi > b y 1 ,.& Y ,, &jP d,b 3 & 49
27, + '&I 04 $YI ~ A I OL IL, .J+JJ 2 21,i, b, : +>I 3 4 j -GI> + & Y1 ~ r s ~ ; ! Y jpXA\ rQYl
. 1995 jd,i j Qy
&UI G ~ i vJ ,f &J&I;IL&I>&&+.LIL-~~
& Dom Arrnoth +Yl Cjuj-. 'Ju l & & (Adj .i;&l
( i t 1 e.rorciste racot~te, Edit., F.X.,cl'&- kt') LJJ
-L~.,P (Georges Marand) A I J y EJY~ t (de Guibert, 1993
Sot:s ( 1 ~ c . cJ f ilotvt,ie Sa- , " d W l ki 'dL;)II IL E,+r) & j C j /r( . f tr tr . Fayard. Paris. 1993.
c JLL&!l + j ' J ~ N I d l &= t l y & d l &I d k y s l l d 5!;, - 29
&L 2 ~ - JUa)Il >&I U d l LU dl iJL)II j&
- 1 1 ex,cL1 & 3 : Jr ,&\ +M j (Giovanni Papini) J 7 - _.,LA +i dj F ~ I IL -- jl ,LJI C ~ P J
+&\ 1 - L J! pL+! b# &= (Nicolaus Sornbart) dJbw ,L.i+l+ j &dl, -41
30 - J . J . Rousseau, Emile, Pleiade, IV, 58
,'Ly 3,- ALe +j 'Pliilosophie Politique $ &A c+,i Lc( - 31
j'&Ld 411 Cii$'i i J f j I j '&I i ) p : $1 LJUL, t i j l i l ~
L e- 'G,+bJI .-$I G:' ' 4 4 L cdwl ,@I I L Jy ."l&j=iL;il"
.$I ' G A 2 41 ' 6 9 1 3 21s k* J! tr]l & ' 4 1 \L 3 cb,b 3, kzrblj ~i(; >& - 32
T ~ l n Mason, "Banalisatioil du Nazisme" ? Le DCbat, : dCk.
.(Ljul J&) Septernbre 1982
J& ;;I( j! c W J C &I( 3, ~ 3 . $, i-kljJI - 33
i,G &L& Gil l y 'ad 9 '&l+AI ,I3] a9 : L C b-.a .$\ 2 eul c> dl ~ $ 3 Y,jJl
34 - Karl Dietrich Bracher et Klaus Hildebrandt.
35 - " Pourquoi le ma1 ? Nouvelle Revue de Psychanalyse,
Gallirnard, Na38. 1988.
+ .&L;~I i ~ \ ~ j > 2 icpl &i ++ j!&, Alain Tou-) jJj j'il &JYy Ltj 41 -91 $ 6- cdj
.''&kil" 4 ) - ~(ralne
, : i L+ +Ul y ZJ'.iL\ Jyj t3L;)Il Jnjc! U &.,dl IL Jy - 36
: " & d l &\ jUhJln : $lt;JI, $A\, L4+4 Lr. iVo~ i~~e l O d r e Ecologique. Crasset, 1992, Ikre Partie.
37 - Alexis Philonenko, L'Archipal de la conscience europkenne,
Cirasset. 1990. p. 180 sq.
41 & .@p91 +I , I&* u '>,&I &ul
'+,j ji c ~ j & d&l J b ] 2 $4 J d >I>,.dl
&&EL! dl+& & I d $ -- ff+AJ C I S " 3 tL.+
pJWI JLC~ U p 'I'"LL~ J+l IL 3 . ( 1 1 ) ~ ~lrzji
a$ d i Ll;s & tfiJi 4 JLC~ Lp-, '441
& ~ & ~ - U * . ( ~ J ~ ~ Y ~ K & % Q I P J I j ji L &, - &+ (2 '(12)rriKL& 41
~;i+ 'kp;"~+" 3 ~i 3 i ( 3 G ~ e 9 ~ J y b i
d\s l i ly! 5 L &>G J l L p a,+ d K , J U &, &) &,A & 'di] '*A G L ... ( l 3 ) L h U c39 &.L '$+ ,.A\ y91 J+ '19 #I b LJ C&>9~ b 'i~b G ~ - 3 ~
, pi pi wl ;b SY, ,iJul > p A 31~1, .&I + j +;!,$I
6; +$I AK - i,.J . . L & a,+ IL, '&I.&$
h j b i L j y! mj - J (Cheminais)
~ y i & LJ a?. + LL GJJI, /&I 04 4~;b'Y
(20) ,&,I
2*n LL aj:+ L J ~ J s G d : :c ... b i ki j $ '+ J 21 +d +by $1, j b Y \ CIUl & & - 3 ~ ~ p - 3 K ~ \ s i ; c & L ~ $ J * . $ I -3- LI,> 0JJJ 3 U I && .&-- IjG &A L G & L + o
: p 'jALJl, 9 el,J &$I & i , > U I &Llpyl, i + J l
& %+ @- q5 LiK '9 'y>l".jl d$l LLaa >,& Jb i+ jj: 6 ++,.& &l G&$I y; JU$I L J ~ ! ,
3 4 1 G L p ' j A Gl+j &, b-,~ YJ LdL ;,.a\ ~1.p 9 b . pu:" d$l J ;,+>? jd $-c &>l".j\
;I.L-?,l d i J" :dl3 +I & jl,s% r
d, 5 ,*-2 j y J] 'y,L ?YI +b,i ' j A >& sK 'dLj1
.(...) c i I I L & ,bL- 21 j t l i+b iri c;G
+$ 4 ~ Y i j + J i J~ik AK 2~ k r L \ OL j,
L.> L;Zj i d J j & &, .bw 13p dl(- 'jA -J -
'jA G? G ~ J , G,; " ~ $ 1 ~ +$I$ j L j ? i ~ ~ JLLSI JK di; '+I PI JJ ir$l j> iby 'L+,+I 3 AIJI
i.I>Y,Jl + I ~ & 41 si; ' ~ l s &, .k$- a! ?,.+dl j.
d al(- d, .* ++JI 41 JU~I 'jA dl(-
L, j i s j t i J a,++ &+ di 4 krJb pb. & d l
"'1-1 Lo+ 'I-+ Li-y t d + Ce( ti;K QVskJI LJL~JI
'J1-41 a!> .AUI d 41 '@k '&+.- .&I ib abr j I+ L+ d*. i-;E.? '4& ~4 ~ - i l l
' j + l & &K, ?L ,u ' L L & 'GL j jr j i ' C ~ ) $ I c J ~ --I, jr, .~J.IAI,
d j W 4 Ji 'blq +- b 31 .G 6 J I j ' d j l+U
bl(j Jii & 4e;Li ' J i l l rh> d i;K l i j ' r 4 4 y r ~ $ l
'(Sirnone WeiI) 2 L p & JJ, r4> y
jr" : i4 ';U +(>I ~ 9 4 1 ,j+ LS @ ',)I & L&L &I> L+52 &JJ W l a K 9 1
'liU ... r b y l L*r, 41, iu;ll .+>UI LiLj-1
, p i ~ I U ~ # , i x r l j ~ ~ d c ; i G ~ j ~ 3 y ~ > * 'L+ ajI4I ~ I A G d K lib . ( 3 3 ) " & i b Y G he ,+$I IL ab
Y (+,J b,) i l ~ ~ J,+I +$I 39 '31-ilk ' y ~ i J LIJI ,U LL >-ill\ j?*bl~ &L d I ~ ; L ; ! j i Y! 4
YjI-ilI $I& yi'~ ,U ,i ,,el (""b $,) "$br'
Y &+. ,+ ..91,>)ll $ +UI 4+1 04 JAUI
a! .A y + I>+-, Y I k.J 0- $, 'tWj
4 p S u ,dy\ l u $, c ~ i + 4, J] +J& ',LA\ ' d L $ k+Jb J&Ip Mj .&I q ~ , &L L> di
*i i i L i Y l oh 2l,> $, ' 4 , ~ dl, a,> JZ; & Y 4g
'&UI d U J L ~ U I & L+ &KJI GKJI dK d : +j
~6 ~- i l \ a% ~i .+I yi L- LA y. ic~j GLJI
.-I, ,& &,Lo ibJlcll 4LG+y, 21, d5 GiJI 9 'L+ 3 qu\ 41,y 3 dlF a,> &-- '41 lh & 9, +i Y ~p '/i3 +,D : &L, ~ U U w- bb,. 0" o ~ ~ & I 31 -, 4 ,A L $ " J S ~
.+.?Jl l+d p 21 ips1 &ls.IUl&, '&JIUI ffu,l.illff '
LW A\,>! uw 3 4 p krJl+O >Ll 41 b 3, &14*L d b> J 21 &&I &bud& iddl 2 '41; y &&dJ
i;.Jl;,~+Y';"&Wl$'&Ul J + ! ~ ! I ) : F Y
.'3R' ((,+dl $ Lij +I
L!&$ -1 d> &A\ 0-b a\ & ' & .L.G j j L-i A '++\& d! '++ 41 L? - &- Y) I-+! a&- Y a,> d p 'GI;
$1, L b u 9 ~ + L ~ I h. di 4) ,+i : 41; y. x12 b J b
#L; A, 'LL a,-+ 1- ,+ L j i & ai j-4 .+
u J+- ,-A\ ,. ,LL x 'jjstii j i , ,,,,!/ ~i
L> 3 9 ~ 2% + all&- &j-+ * . > ~ - r j L . + t , ~ L \ -J
2 '4# J F- 41 'iJ\ &ijl ji : j L > i j.
- &w- l& 'y- L >+J .yAtl ffA*lff J1y-G lp] .& ~4 tit jJ> I?+, i+-3 A+ 'LL fl . j ~ p
- i . ; i 41 +ULI &u .-.A &>I dy
9 4iUI I*. JS y l j d cc+ 'f-eJ1r J! i J L y
3 J LJ "J : "-,J" : -$% i b $ pi^.
.L++- 2 J+ di L+L(~ Y r;t 'p.+b 'hi,
&- '"yJjf' jp a d , '@-\A\ b c m j + cj.s "iJq" $3
(Thanat"\) "dj~'f J WIJ
C c
-G lii : 6&l 1.b &I dl Lz 2,T ' & . . A 1 lb 31 j Lb +I>$\ 6 p r iFLI &.G 41 p "&'I
l j f ' & ' " ' & " ~ ~ , d ~ ~ i ~ ~ ~ 6 .
d, '6-Yl dl, '($L! 41 d\ &2 d,4 1.L JS >,-y L I ~ L J I J-4i+ Yi ~ f 4 9 4 e- Y 'jbk ++I VlJl
6- L*s g2Ld;;)ll y3c 3 3 k - 4 6 & 3 ~ : & bJ& 41 +, ' ~ 1 cu LCCI ,i kr+, 'F-B]LL~ I++-
I - CI'. Alain - GC.1-ard Slama, ifArrgklisr~~e externlinateur, Grasset,
1 993.
.Marcel Gauchet 2 b+l gJ_rLc +-- - 2
3 - Gillcs Lipovetsky, Le Crkprrscule dlr Devoir. L'Ethique irzdolore
tlo.s r~oo\~~rrr.v tc.rlips cl~nincratiques, Gallimard, 1992.
.("i4&1 +IAJIL~$ a91 q s 9 1 .-I+\ ~ji'') -1 - Lc Crc;lxrsc.lr ir tllr Devoir, op. cit., p. 1 3.
5 - ll>icl.. p. 14
t~ - [hid
L , O+ i I * I - I i ( - 7
i-, .>g\ &I iJ& y 9 c2W~, 9 G>LLI &>I j J~~~ + OI+?I / dJJJg~ J~~~ A+ + L IJ~
L+,.u IL J~ +i .J\,LI s~~~ ( J J > ~ J ~ ~
Dcnis clc Roupcmcnt, L'Anzour et llOccident, Plon "+,JJ!, &r .i+ d I j Y 4; Y! (>k L &L,J=~ &I5 db gJ\
X - Philippc Ariks, l'Et(cilrlt et lu Vie Fumiliale sous I'Ancien Rkgirne,
Plon. 1960. (Scuil, 1973).
d L b & ~ ~ i l l _ J ~ d I J L S . $ I & ~ ~ , G ~ @ ~
' p l + \ &,d\ 'jUI &$I &I> & '&-/91 &by+\, kJJ,i : -I
Franyois Ic hrun, La Vie Corljugale solis I'Ancien Re'girne, Armand
Colin. Paris, 1993.
. ( " 6 ~ ~ +jjI ;GI")
Pi k A+ GLA 4~9 i+~k ZJ-, +- ' 3 ~ ~ 1 ~ 4 31-9 dflL di > .(Eliz;lhcth Bedinter) 3 . 5 ' 4 &Id) JL& L j J )j
$1 .&kg1 OL $Ij! +W ;F I,+ ai ,++ + 4 4 i(h +L i$
: 'JqJ?+ Jamcs Q. Wilson, le Sens Mortrl, Coninientaire/Plon, 1993
&JUl fL+l> & I 2 - k a! (h &+ uj .($%$\ &I")
.+++-+I G L ~ 6~ b i L;.+UI pJL c J ~ u.p! EJ LA .p-J~~, 2141 cc,3j~ I+ ~i L- ai hJu\ k - 10
A b! J .wIb J3 & 21 i r 6 H L I ~ i i - L i d d I jLb)'I IL
$ Y ! + ~ + ( J I ~ ~ ~ , ~ ~ ' ~ ~ L . ~ ~ J L ~ ~ ~ ~ J ~ ~ ~ -
(LLi UCr d l diC IiLL ai ,,,-&I j. i! ~&l i lL , .I! + >L.JI ~ j l l
2 i g k j ("4yQI" LLNI / i j ' ~ ~ d-)J,Q~ &$I 41 IU 2
. cl,jl : J U l k k J a I - 1 1
Edwal.d Shorlcr, i ~ t Nctissnnce de lu F~lrllille Motlerne, trad. I'ranc;.
Scuil, 1977.
( " + d l iyQl :h")
1 2 - F. Arks, E.v.vtlis .vrlr / ' I f i.vtoir-e tle it1 Mort cJri O(.t.itlrrrt dri Mo\.c)rr-
Age u rros jorlt:v, Scui!, P ~ I - I S , 1975, p. 62 :
Y! .W p j L+-JI ibl/ y' +>I p J~QI ~ I J J I aiC -
i + d I p Y I jy r rW\ ?LC) &_Di &A! >,,A\ J+,!~ IL
~ & : ~ ~ d & ~ & ~ + / & o G ~ j ( + ~ + ~ i l l
Y + d l J L y I j dGJy\ 6k1i bb (@I kb (41 iql+ J ;.,A! l+Jl J,d-!, , b ) l l L,+.+ klilll'+-
,* a[ UIJ ,i L,> ~ G I ai + +I GL A t ;+I
.(($I J! &+I 3 +$I 2 &$I ejL 2 j L I j > a'K \ I ~ + \ I J L ~ ~ Y ~ ~ - 13 GUI d ~ j i)-jJi 4 A cj
W I &!)) : j41 2 (aJ> id >L ~ d l ~ $ 1 3 jy Gp ( ~ $ 1 r a 9 1 3 (I* &J I* l b j* Y,~
$i (;.& .+A ZJI, WI &+\I LLFL Y,
d LAG ,441 $ JAaI && '>y-,lJ &+!I G U ' l > gd! j A L b l , 3 d l ~ i p irJI .21dlj g j U 1 &A{ &L {L &, u '&I& Y > k y l lib ... G L a$ lib (+?.,&A /A Y
<:&jI LJ~GJ-I @ sGJI, iLJ-I ~2 l+\ll pjj 3 j U l ~ , + j & L~,JI
& d l 4ii ,,A+ $!+jil, cc!+-9g ,&I ,si '-,A+ dlyLl T4 2 . 9 J-d f%-b)II 2 fl a$\ @u a$\ 1-b 31( AA ... d \ y Y $
7 3 .~i+,4 +,dl, JIS:L~I $ 1 ~ 1 ;YLK.;I
" Lr:*"t ' i" i ,wa,~ . .!I d ; J-+ J+I 1-b 'wi! L& (jJ+ e.++ - I 4 4-~+'yi ri&\ J ' ,++I &pllk\ 3 a l j ,+p i.,rA4 &\;JI dU' c(y"lil)
i,*h&;j p!+ -6 -.. . . . p, -- &I j ~ $ l j L d ,.A,&& .le.?..!$
;: ,4, ~9 .&+ ,j d( J& ~ i & d U C - & z . . - , ~ ~ i c L ~ . 3
0.b $ i;4& d! Js djJ>G 4 4 1 d b l c b ! d c l ip +- i& ;A &= ijG 4Q (,-91 &.dl 2 t d i ~ <&$I r ~ f WI p -1 L k (...I fJ\ L\ .+ ,.+! J S 2 ALL. T=g\glij ACL.~
,>I 4ts>i p k$G A3 b\i $ ; j r j 13-41 iL? \ i &*$- ? b ) l i
.&.,-;r. 16 .,y t e . 4 +A4 Y+ k,; i;l( *.:J,&I &B tylj &,I\ +I +b ,J 1 iJ l i l J>'~I ~ 4 1 4 L - [ \
c r : b J-d \r($ 5 6 dig 6 4 , dj> $;jj l d l u jtJ? b!> i i b $( &U-1 dlk-\ +i ,+$ ~ i i \ d&Ll ~il .+- d,>
i)
;?$I j! + &., uw, 1 6 2 ,K 4-) ;'A1 Jchl 4Ji ,'& L + i )
P. Arlks. op. cit., p. 74 8 . L - ,i +., t,& j! $2 $ +i & 16 - CF. Flandrin, Families, Parerrth, Maison. St.xrtalire dr:tl.s
I 'Anc ienn~ SocitrC, Seuil, ! 976, p. 1.30.
.("cAd\ @I ,J qL4-lJ '+I,, &I$l .r.91'') 1 7 - Ibid., p, 95
.,& .he.+* 3) c+I JS + +-+k!l ir.,jU +>&I b,CI -- 1 i(
~6 C',P .,&,j 5 *I JS b.,&f .$,d; &LC 4 4 1 @,.?JI 3
j i5. tddl GJL+Yl +laJ\ .&J, ,cW1 dj& J$ a+''- ~i1-5'
L,: ...L dl i . , ~ ~ ~ l ~ J 'JL+l +.;..,;,j+& d1.L Lb' ,$.i 'i+L y.41 L.&)k
w--.-y I.+ &> '>;6 J-,&ij &LJ\ J.G 4 LS dlhl-il ~ , l ( 21 L
.&A Wk &I.?"! ,;y-.&
Sfrorter, cjp. c i ~ . , p. 53
4-k . . h j \ ~ i ; +-+ .AA. ti1 "i-46'' I& j + ~ ++ -- 11.1
.. wi i.+ ,i (i&.id\ &-,~-+i) .+ +I c;
q\i" Jb *A\ $a && ' ~ J J zJJ C& ul *b : ($-&I
t r L d +.A4 LT t >,G,JI, &$I ,$I ,$I 3, JLklI dp '"41 cik Jl&- b , ~ ~ qli dl lc, .&K 2 dik 'LL/ && 2 +
.I+ j,& 31 Y1 J;I Y +i &$I DL ILL. i > ~ y
20 - Jean-Louis Flandrin, Familles ..., op. cit., p. 135.
21 - Ibid., p. 149
.$I~+I~~IS$+'+~KL&&CL~UI~L~- 22
.J a r .JL LU cu~ +I 14 " y r i ~ r JUI $4 jJ;i J ~ I ~ ~ ~ L K ~ ~ ~ ~ J U I ~ ~ & - ~ L K ~ ~ + , ~ ~
Lp.G> l&b $, '%$, L& i lyl 41) : qkf ' " % ~ &!egg i;K,
(217 4 ) t k f JJY~ 3 ili CK d, t 4% ,@I y. 4L(j
r &l+L 'jJ$ & & 9 I. '6 +l h 3, 'h > iL
i;G d o : &liy&l &GJ I 'I,,+ i+I &I>& $1 (y, ',+El
2d1 e,ll ;cs, tl, ju Y & > ' t b iip! t&Lj.Jl
i+JL ,KQK &JL 'IjK JU$b .?f AIL &- LK
UL iiJl 01 &%LA >IS AJi @J .(230 .4 ) .(iPJfJI j jU
.+.A ;l,4 31 >P; i;K L
31 uii J+- dl5 +ill ,,,J ;,+A1 dal di r dl& \+I> $4 - 23
+ .jb,JI i; d k J cj.4 c$ .+j iyr LT &j I+ -Ij LMJILI 'JUT
d7 q u J l - - AJi L d,i,+ I jK CL$I df cf&1 l+lL ,A L.5 & d L iijY A- .+I- & L+- I+ @ LK JUAI
24 - Cf. Au bon Cmur des Inconnus. Les Enfanrs Abandonne's de
I'Antiquite' a la Renaissance, Gallimard, 1993 trad. f r an~ .
'+ >, .(.ikb;li 31 41 2 &dl J U ~ .J&I 4 j " )
$ e +- @ 33000 (jJ yu\ d$l L I j Y UL c jJ$ f&
cf, L,U : a*$\ f j ~ i +c &+ $91 & 5000 + 2 'L,i 2 fb
Nui~sunce de la Famille moderne, p. 216
Cf. F. Lebrun, op. cit.. p. 158 sq. 25 -
Niklas) &Y&J JL~ L W $ ~ ~ ~ +Y J,L JLL cw >j - 26
i;K &I +$L r u l . j l A l j b 1- df (Luhmann
rj ."&!Ylil ojyJ" $ ~ $ 3 +>Y1 +-JUl .jYyiil DL 4 j L ;
~ ; 4 L \ d l i?;l c j d - I 4 yJ,2 cjw y & &) lr.! caj L+I&I c+ J3-l 'dl bb ib jj* 2 $d l
+ l i u' Gir. ,. I c j '&j?WI y, 4k . J &L5 &I &2l.dylJ
.>I>$
C1..Niklas Luhmann, Anlour Corntne passion. De la ('ItU 41) c.ocl$ic.r:riot~ <I l'lrltirnite', Aubier, 1990.
Jy- &lJ2 ~a h ~ " J djJJd 2 l j l cjW4 &&+-I L I$ - 27
Y J J 7-
I /.~:rall ' lhdorov. FrPle botll.~r~tr, tlssai sur Ro~tsseau, Hachette, 1985.
+I IL "i L+ + : JUI+ AI+ iw & l J k ~'UI c+ - 28
cik; j,dI ~ 9 , L L L by ' JU ?id& $ & &WI
.i+
-i" +G ~'UI o l d c I938 .-L 6- -ii ;?tuJJ d j 2 3L5 - 29
: 'pi. cj, a\; &k I1"$lJ
Dcnis Rouge~nont , I'Ar~our et /'Occident.
30 - CI'. La Pcitr et la Faute, Cerf, 1992, p. 79 sq.
.a... d, 'o~i l i b '6-d d~ i ~i ja : ~ z . - 31
C O I ~ 4-ci1 o ~ i Y lr.9 "iK + OX, " d l .i" J\; ;ID - 32
.(I I (7 'I ~s* i l ~ , ) ( t ~ o ~ g Y 631 d~ , 3i 4 LptS;
i? - Sirnone Wcil, L ~ I Pesantrlcr- et la GrLice, Plon,",dlj &iL!-l1'
1991. p. 7.
r-ia~ &+I -11 b i 6 c2d~ LI+JI yJ+ +- - 34
,- '-!%( c$j .-JI ij$I 6 &I ZWI b,91 ,. ~1 +>i,~- C -
Y! +.l;i! 6 4 -- "L' ~3 G+ L+ Y J$Li : t 2 L s y I rbjL~ iai ;; ,+ L+F 'LL~ klci '+LI c;?sk! ~i .lr.,+~,>~ 4,i- >Ici 37 L
.+I q +4 -1,
D. Kougcmont, l'ilnlnur rt I'Occident, op. cit. : r\J
; b,.+ LlJ& 8 3 u-, . d L y l , & U I & LL %li ,& dl - 35 3
.+- c ~ ? ) ' I 2 L b AP '"c,>~ '-++&'' 2 ' "&I &I" J*
$j-~ t + j i Y,! &+'I j. iJ+\ OL c+ C~+JI, LIJI @,UI
I" ay ' 3 4 1 12 +..! +I J-, .ai& d, ,A j . ~ l j ~ 2 J%l J -4% c+Jlai : "i+l,ll" Jb c,hh
.b 4;i, '1. .,Lj CUL~ ~ J L L ~
vL &U : (de I'Arnour) " JI 2'' 3 ,&J\ d+ - 36 i
~ L J G], i+ L& '+ i J A l 3 ~ 9 1 ,j 1 s - ' cJ3>~ ' a ~ 9 1 +ii : z+ GI,+ I+ &I c~ '2% ,i 3* +, X F L r L I J m Y >+++l+ij ~ I j ~ ~ j Y J J I c l Y ;
IL 2 . ( , $ - 9 1 ~ 1 1 J- 2 , ~ >+ v vi i- 6 LY
.,j,ALl &WI
37 - Mo1ii.1-c. /)or1 J ~ i c ~ r r , acre I , sci'nc 7.
Edi th)wL5JI s.+ . I d + LU'b & i-$1 dl
bJ 1 (Judith Boumendil) &->-j (Archambault
&+ k ~ b '(CNRC) &I L = d J 231 j- d b &
~ 9 " 2 Jb! 6 1995 +J c@lJ 3 ,+p
-91 a\i ,,b ;;3i . ( O i S a &i A- +, ."LA j I f - ,sYI o@ dY lh yi tb J+ & '&Ji (y '+.S '&dl41
c I
~ , ~ - ; ; ~ ~ i . ~ ~ ~ ~ + ~ ~ a i j e s ' ~ ~ ~ ~ ~ j ~ ~
3j p i 0 U .Q IU pL, i;4> +, .&,LA1 A+
& id+K L j k d y ' Jr 24 f 3 3 . 4 U 4>JL3 ~ " 4 O O O O & y ig- $1 X A l i L 3 &I+# +
d Y i a dK ~ & Y I - r GAI $, f 4 i L+, $ cl~>' &, & I c ~ $, ctJl$l $ dy&- s A l
+! -d, .& fr $ $ U K $4 ? d l dKJ $ &+I $ d l
GYP CG,+ a,*, c,+ d i y , ~ j,> iAiT ~ b i i;4> 4 2 9 + $, 5 d,.Jplj ;"- rl, .$I CI) &- j l l l &UI
: r i (duld 01b &g c&-/ 9, 'JF 6- >j d l J . Un Souvenir de solferin&+Jr ;, &5(ir'
9 4 A1 l h 0 4 +. LJ c%L. CW~ dK, '+MI
2 d j ou dr : + L UG 'y i/ d! +f '+ 4j . dLA l / - $I &,>I .;I21
'"d'i~ + u I " >, iy-,y9
dK lib '(>dl 2 k;;i;,L& 3 ,i ',,~9 bhi &, i G Li+
~ 9 1 ~ ~ ( i u & ~ 1 ~ ~ d i & ~ ~ ~
ul+l 1; jtl qu1 &Id '$3, ' a+ GG-& q+ i+i+ +- di p- 41 P -1, d,.G di
' i r L ~ v p & , 4 ~ i + ~ ~ JAY&+ ... >r >,, LUG b>b C~p! lib I ~ , I ; I I ,i GWI, '>+I, .fl+ l J &$I jtlI cL-JI r U Y I 6 JU-I i,k! 'A- La JJ,
k $7 i-, i&& &I, JT & -1 "&LC,.&,.." i~ j l ~ i J! ;+I ,Q~I +- CT- JG . ~ U I $ +.L i ; ~
&Iv j b 6;S) I .& UjPU i^-jL . . il* i++
'u' I>+& &* ,yG @t : +b ++I +.&.!I
'& dJ> &I+! $- $ l i j 8-,+d& ji ($>A\, Ui j, LS, P i,'L.)il JJ cL;;Y& '4pF $, 6 - b 3 3 LflG 21 CL! 'k\ : (' ')Ajj JL& db ."u,", ' I - . I , I, , ~ j > y & 21 id\ J&b f$
d[ 2 .-I i Y b Y J l 'J.4 y+ & ';,A& '', dy ;A1 oh L ,-& Lbpll ~ L W I ,VYI J j LC, >fi Y dJi & r-Ji
.u' L y I ' p l p+ 4-1; -1 Jl >y.
4 1 + i;U 21 Ll,jJ& '+UI LA.& dj
.+&\ &&%$ &>I ' G d I i,i c j l j s 9 1 OL & JJ bj>? XI- +- 41 4 w i - y ~ ~ r i + - ~ . ~ ~ y ~ + + s + ~ ~ i ~ IL cJk ' A b + '&&l $, .dJ& 9 L(Ly
-I d,.G ; j l ~ i;j ~i Y, L ~ I L js $1 ' - 4 ~ 1
A+- Y" di ; ~ U I -\+ ;+AI JJ, .+++ +\
-G>! i>iJ! >!AZi jK 6 - j J+ : c ~ $ ;-L + L L
(ijj: ALL-^ .;k- 4+$ bi & i.U\ J >jL-. 41 I dl2+- LK '"J&l +" J ; d l &- @ 3k.p- LLpe
1,s (I, &$-I 2 S-1 d J idd\ &j i 2 f l
- I,
.",,YI clk;j &> A+ +L-! 9,L &+ >j L l p l j
LM:lrio) $& J+JL ~ t j , A c&-Jb (I++ Oi & >&
Bernard) +A jL,+ if;L ~ 3 u dd\ (Bettati I
jh' 41 : & d l $1 14 ~ ~ $ 1 rbYI *zi '(Kouchner
L..a-)'I *$I &lj &&I 2 &WI 2JG ;ci.CJ+..-"Ad
ri J~~ + j.9 ~ l ; j . _ . bSCi L 1970 L 'LUl jlj &$ '& i d 1 f$l & I > & . + & J l
$1 JY$lr; y- q b ! &l,Ln i,& 6 1990 i;~> J
(l',ll~u\
> L ~ J iJ2 YJ a& Y A, ',j liii a;;, Y si ijs jG
> p - 2 L& G L i j d*g;j trjJ L- iJLb d J I . ;- ,++I ,i +J\ +,? +i JUI J,> d J
r ~ i 'i,Sb l ~ l ~ j d ilbyl a- A, .bay *-j&, .Gy
j.4 ,bl$ & b L & G j 3, '49 ~;j '+i
LJ, ~~4 tip" ~i .@A,) i--b L-2 1'y> v?!
+ i j 2 L + J L A I d bb\$ G l ~ Q l i y y l dJLJ 5 kJJ! LLZ $I J2d\ ,b*; LC! + '\A, . ; d l <$I $9
L r." - i\ i.'lJ$i ~ + G I >i 6 , jr+ PI J ~ ~ 3 L;L/ L 5 c L
X a v ~ c s &.j lr j d L L ) " d ~ ) ' l +I J I ~ " Zl>j I ,
i i J ) ' ' s ~ ji ( 3 k J d b ) "?" '(Ernmanuelli
j y l ) " L -1 - I I L y I '@I" 1-b (Rony Braurnan dLJi
~ a f j 121s v9J .(Alain Destexhe &->
JJ> d> 3 d b y l i j > b dJ&- +p L r r > , b > ,&, .>I p $1 ~ L J I iyi; iji L-
LA\^ ey +QI, +i : A$ J c ~ G ~ , J I ++I
i+2 d3A! I&\ +\\,dl d LL dl 'Gal +k.i $ d l
j! : &+LC A> 4 1 jij LfYd T b2, ipl;jl jA\ +I.G
~ ( ~ 1 2 $2 ~ 1 ~ 2 ) Lb; &, ' L b & J d I
*J& &\ l k Y 1 d%yl &&*'I d Glwy! 3
.lpL
.J\+ &I ;>L +- A hi$, '+.-, aJ&>
AI yj j& ai 4 Y 4 @ L ~ I jp '+, ~ j j L+ jj +bu LUI ,i ck l + 'y,i &I, diia j! .&I y? + '+$I i i U I y? '"2 2 $&$I
,& ! i>*o hLj J% 2 +&I ;J+l 2 @i ~+i &A- k k J @ &, 'i41& @-I @-
.w OW- V i @ 4 Y,
.kij JULI 0 i ; ~ kip '>,LI .L & if^ 41 ~GLIU~L~ L ~ ~ G L L I I & + ~ G I , ~ ~ , ~ ~ L ~
. . 1 , r '$ .(*I) N.k $ + 6 d l +Jl l ib L$Ll L l d k Ui,
L+ bi JU~ J! JS J ai &I > a~ 41 --C;li
-I > +G -3 JI jJL~ &sir ';>+I -K.~I L+LU ~ W I 4 j j 1 : ~ L + I JULI .+A\ LL,;CI r,Jl j+ &I &LJJI, ;?I+l$
> l M L d d L J,Jl&j3i+~b~,L.&j9& >La Jl L U I l.&!$ Y 4, ... CUi
' I
6) dK -d . 5' 4,f-il !dl" J a# (Hans Jonas)
e L i ;?,+ JS ,-L.,L. dl ciy_ll iJ+I j u >is, 'J++ d .+i$\Il G+L j ++;Y ~ i $ , '+-,b+&w~ai,~, :A- d+ d! # '",+el &i > &+'' ' J,Jl U jb 1ij '& CT
'.y 'ai l +- @ .,MI i&L a,> -- a! L& Y
2 +L-. V~y f f Jj ' JY *;ll Gi> ,>I +>, 'US
& & , ) L e ~ + J S ~ ' & & ' l ~ , . " p 3 b - ai Y, & p ~ i J!;IL '(T ~j Cii+- a!+> 9 La, .g>G t\ +b j CUi 4 U 'Lyy @- ,i a,.+ >dl JULI .G +- J,JI a! c d ~ F +- ~ i u i>L- LJ,J, I* &J," L& a! & GY G'U Gfl 9 &b @ d r : ebj ."LL
'by aL J+JI 'br ;.9 91 $, c6pl ai L& 21 ~~,f-icll > -~i+91, j,91 AS i;j9
I f a t u i A, .(**) a ~ j > a ~ y i+~b +-+
.I, u li 41 i b ~ b 4 ~GLI jp 'b-i L, ;r?! '@,I & j ' M - 1 'y 'yliC)II 'Ll/ 35; 'W- 49 .(25) iJ,&I 1.9 b;L'vI;;! 's iZiJ 'i>- qL&l s. 47 @I+\ ;rj 6 J,*I& ,i +$-I aW& /$I ciL;
-dj . JL+I J+ LjJ j ,i j +dl dKc 6 4 1 .+& oi + ~i Y ;I\ J+- ~L,>I j ~ (
&I &- +I V+I 'y+ oi .+@ 4 L & d ~IUI r%-Y " ~ L Y I J A I -L&; > y r j Y djj'J--.lb, . U ~ - d ~ l + + ~ ; s h i
kd LL iJ,&b jS;. j L Y I di > ~ L L s i ; l b 6% $ '&A? >l;rrs)[l Je, .d J, '@$LJl
di, ' y i ~ y ~ PI jJ> +i i l z ~ li o& :-4ut~ u,~ J\
; 1 & ; 1 i i s ; J e , r & + i j + " ; . ~ i - u j p 1 1 ~ ~ $%yl d l l h ue $4;t 'is &.&as J3 '&- > L+ i.U '-1, GI& i t ; ~ c ~ +e $ bi $, 41 Y i Y b Y $3 LE L-,I y &id; G +-Iy
&dl cIJ, s# d l J,dl iisLp jl;, djJ kli; Y! -- + $ L G &- &dl @I, " I j lJ I4Ul i &, y i L ) [ l
...
9 3 $ '3 &(Roger Job) +J? 5jJ J f e j l 3 iJ3b
b $ ' d l d-1 (*')$L~I j. c w 6 1994 rC
-K LJ . c ( ? L ? I +$YI cIj3 2 '-4 $91, t CLUYI ,i c ~ > & g y t \ dl +u id\ UL, 'LY Y! kk i 9- +, .+A L 6- A- +,
Yj LP J .+M + d i,*, cj i+s LIP
k b i + ~ & + a i + ~ & j ib ,cjGij.is @I 'jCL+ ~ki, 'rC ibb cet;S; &, .Uj a+- I+
e',J1, J l ~ 9 \ ) & 'l j Jb j Sad\ u,! &b $1 c\j$\j
G,L j ' J ~ I ',Li Y k j .$YLG ,J 1i1 +s '&I+ c+3j &% J$l d Lii Lib 'bL&Jl eh & +%
2 1 9 9 +L=.JI JUI+ ~ l j rL;"!, &l-.k;il FJ 01. .J,A JUI pi^ I & $1 L ~ V I jd-'i ybir
-'I LWI, j y J I L d ~ ~ JU ' ~ i j d-.i kb 'LI,+JI G-
i~ I ~ L L ii XI, .kr 15Ji, ri $1 a- qiii+& &-
'?&& 'jLd1
& >&I J) a , b ~ "aV+I" aK ',ST&
xri; 3, C> $ iZ ' ~ U I + ibrl*, Jig Y i;C: o d jLb)rI I j , jJ ."LwI" i J s l I
L C ,L +L- LA Y C;! ' j ib .bJ,> + L L W I
c U l + Ui, ~ab)-l 3-j n+J+~r cUj > ~~9 d u '$dl -91 s U I &
j;.: 'i+j& i iw l ii l i j Y j .+ IpL a1 3 4 , ~ $ , lpG
L#JJ 91 J+J\ a) LI>I ~JUI $, . ~ U I LLA, ;+>I
&IJJJ L Y , ~ ~ ' d j ld l 41 : " ~ l i &- zi $ '+Y\ I_L. a& ji a,, JJ," '"+I cj g , 2'' i s d l &bj ."&!$I dd L+ JJ$b Y, Qy W
II
29 +-, ~1 Y L I ~ Gi ~j !+- + L j,+ A&- di iy, i+ *-+ dU, j+ L+, i>b Jj Y,
F Li &dl - c,+l 5-+u1 ,-AJ c J S i bJjJi
/ 91 ~i L c ab+r+~i + i l , ~ ~ + c b ~
P J+
d lb l l +b J 'CUj +. P ti&\ it] 6 G pf 2 1 j 9 1 3 -, &+ Jj&& A> 4-G 'L+Jl,
@ $ L - j I flu.-.- i(JI A$l &I 3 j.WI I L cjk .L @ L,ii & ji Y -141 LUI j j P p, L-+L*II 31 lJ+ + CUi 94 L ~ L \ LUI
' P I kJ 6) ' i 4 k 6) d&l@- dl
jGi Jlksb ' J+I LWI, ,&I LUI ;, d l ,
" L2y d l J,&*ll, &$I dl'' I L 'y GL. >Ch;lI c L
'Iyyl w- @dl (RMI = Revenu minimum d'insertion)
' I L &, .a JA&&u % Y, i l ( rG Y i(Jl $3, 'JWl i 2 L j L 'I+ : ;c;LLI i jy ri dji
GK jb &I '~b,b,u~ .L ;&I, $ k j i2y d i d i '? aL!, Lq: $\ Y j d J i 'i+, i+
>;+I, Fd~ ~ A I ' J & ~ I & +i d ' J L ~ ~ i2b1
+i 'JWl i& GI*, k;j &I iiYdl, TikLJl,+
y. & c.b i(JI " F J ~ d l ' ' II$ i+ i.3
P $I+l
' ! I - ~ e s Y ' l + j : i b ~ & > > l ~ ~ ~ i ~ ~ ~ ...el r fl L& $i ?" itJb, GI> LI~I*; CUi ~ l j i j K
j. .xcy~ e-, ,",~niy~" +-,L+ "+LA] pi, YY p!, "Lj$l, &LJI'' >u\ & LJJl G L , dLAyl G+ dL @i AC. I, $ ;E~L &, $1 ... ++I ;c, r~ >~k;l
+WI I U ~ ~ , J I + ji4 ihht.@i~, L i r b k J
A\+ A+- J! + I r LJI i+ di jj>
,i.>&, &A *r 6% ii6 & 'CJWUC) . p ~ i j ~
21 jL$)'Ij i c U \ i>b - cj>jll k9 ' 4 4 1 L w l
, ;iJUl "glhj;l J / c GJl J " bU\ tL&\ Lgs AM i
Jj & $ (L&1& & d l 'L&l,i+Jl 'i>WIJ $91 &lG+,ll&i+& h Y, '-, + b y 1 aSu1 $I.&)
i&! 3 Jk)'!j & d l >GI dL &>b Gb LJW 6%
vr ALL1 3 j L Y l JAl J &WI ;) e$ *ill - I
. " g c - ,.JuI; Lr" L 'j,, fl
2 - Luc Boltanski, LA SoufJruncr u distunce, Mitailie, 1993, 247sq.
(&++!IJ G J U I 'y iG+\ (dJg\ &L;Y\ &c7 + $2.1 $- . +hul i&Jl 'y $2.5 d L y l A ~~~I ,$ (c-+&GG &I
3 - F. Nictzschc, Lu Volontk d e Puissance, 15 1 , trad. Albcrt, le Livre
de pochc, p. 166. '
) I , ' I I J I I I d - 4
.L J,- hi .OIL 'y @dill (+3,,4)11 C Y L ~ C,+I : -1
Bcrnard-Henri Levy, La Puretk dungereuse, Grasset, ("&I cult*)
1994, p sq.
. 1995 h3i 4 rJ 4 d ijJj cc r l i c ( ~ I "-G~,!" CLL~ - 5
: w ~ l i l + r 3 $ ~ \ i ! J ( L - - J ~ p L + ~ l y ' J j - 6 b b y \ , k . - J i .-. . 49 (LU~J 'fi- A
.J;YI d uJj i>b\? di + &,.! 3 9, Pierrc Boissier. Herrri D~curlurrr. Genbve 199 1 : % - 7
J ~ Y I & o c ~ i + & Hi @A\ ~ b > GP + &IJ+
cy>l dk d L y l P I FJk JFj .(* &- @dl
: " d ~ ) l l i ? ~ " b+, (Jean-Christophe Rull'in suj. L'Aver~ture Hil~/rci~litclirc~, Gallimard, 1994
@dl i i 3 l Bcrnard KouchnerJ JI$-.S + 4 ,+i di 0-d >,i L d
.J-
.& .r j Pierre Boissier 6x4 - 8
&$I &2K9\ 'J.5 'y wL.1.G Ls Ad .,... ,s$ fi \&I A 2 Y, - 9
aJ.z '$ill >JI +, ."i&Ul c+,A 2 +I a9 a b w
.(Robert Badinter) *,J y j.r JJQ ti 3 &K t+
& d l f> '$dl G& "$91~ iJwl 3) #>! ($dl 9,
.~L)u JGL~I y Z X J ~ J L ~ &A\ j L y l 10 - L'Ave~~ture Humanitaire, op. cit., p. 50.
1 1 - Pascal Bruckner. La Tentation d e l'lnnocence, CirlJl rl>r) Grasset, 1995.
v / *U 199 1 &)! 5 u, J2WI t'yvl > 688 Jl>l illJ\ tuj J+ 6 - 12
~LcUI rs G U Y \ LLJkil A j & i+ilJI i @ l (i;Wl) plA\
,+\j 21) 743 pJ jl,-dl+ &+i &\)~,i 6 . 2 ~ ~ 3 u A-~I,
ibul c;ry ,& & 6d1(1992 ~5 14) 770 pJ Jl$l, i (1 992
f l 3 3) 794 pJ JI$lj k ''&A\, & d l 2 GJJpb -K G L y l -i ~;L;YI i i r u l - ~ &+I iJJ,+& LY uill(1992 'C/"/.
..." JL+I tyu u, 13 - L'Hittrrcrnitaire it?lposiDle, Armand Colin, Paris, 1993
jljll l i icl+ pi di Y! & Y, IL .(*\ J U Y I
.red\ -0 LM &+I ,i + i-J-I icl j : rgi di d,G *il - 14 r ,
d l J ~ ) ( I A, iLL xgli .4%')!~ +I y& i p j r L-G
,id ab~,& ;la! 3,a '#bJ .& a w l &- id d ;,&I
+ i 4 1 : ~ X C ! Lbl~ &h OL y tpi L t j Jk 22 'b-- U9&! &- cc+I @ ' J+I
p , ~ 41 'i+w~ +I+ 41 i LJLI rp ' J ~ i J+ pi- 6 JUL\ J+ L' '++ i p - - ' ~ 2s 4~ 6 ,A& ~r)cs-, 'LA- hi fly!' ,jlJl J I.<;- Y! ;i\t &- Y #J ti?jlflJr
' I , ' 2 , ' I L. L-r'l, L++I j U ' l , '&+aAI
&bWl YL, LJ+~, A!+ '%&I LLI~,?I J GLL~I jL*6- k ~ ! L ~ ~ l ~ d ~ ' " ~ " ~ ~ ~ ~ , ~ ~ ~ ~ ~ - ~ / " L l ~ - +&UI .
L,+ 2 & - 2 ~ 'I,,& ai JULI p 'LW, L + J I
&lJl i ~ ) 4 j iYCXll dj ' W l j +,LSJlj d,JII; Z&l &I
J b v l J+ '&.iWl sL+lylIy1; r C T ~ l 2 #I JL;vl Ij 2
'+&dl &\,dl J~ ~ k y l j ' JLdYL, #I, ,J..~44 rK!l +JI L J4 Jlj, Y J j L r l I b J1 ... L j A I 9 .C" +I / .j J$ Y + L ~ A I LJWI JbIy ;I. +- d/
J5 3 4 - &IJI ~ L J l +$I di &$ p &i JjUI b Jb Jr d b . j - 'djc& &ill &j GLJI &LC\ CL $
... JGP~ +jl ~1 J ~ + J ;4 ,~ e l : L i h , j ~ + $ d l l L J, .bd - 15
Rkgis Dcbray, L'Etat Skducteur, Gallimard, Paris, 1993.
'P-CI~ a b & ,i c~>+I + & c J ~ y ~ b JI - 16
+jr J '" j -~ - J;i,4"h . tpj. "+%l 2'' LJL$.+&A J&b u iJv ii (La Quarantaine) "~;;rrJLr +$I +M J j ~
d ii- Y cudJyl I L 310 : JJS (Le CICzio) "\>$J"J
aj;L - ~ j&, TFI +u (PPDA) J>\J &J& ;,L1 d-4 +L ~,,-Iu, 2-0 &%I-& *4 '& &&I - (! I&)
~,JI I" ;I. 21 ~ $ 1 ~w di U& ... r%)il JL, j LUJS & LL$I LELU '&I &bj ~ 2 j ic,b i l t .1 d, s J &I+ Y L Jl
.r%yl JLJ &%)il d l
&k) i I &.a!\ e J b Jy Lb h j '*\A!\ ~.YJ@I o b Jy - 17
(d+j c l b l ) : +M JltF_,ra Olivicr Wcbcr, French Doctors, Robert Lafont, Paris, 1995.
I X - Cl: LPS Prt?duteurs de 1 'action Humunituire (" j ~ ; ) i l $lpt')
Albiii Michcl, 1991
I9 - CI' Lc Mondc, 16 Avril 1994.
20 - CIS. Lo Crise de lo Culture, .Le Con- (eJUI ' " i i ~ l L j r )
c c p ~ d'liis~oirc>>, ~rad. Franc;., Gallimard, p. 60 sq.
L v ~ , ( c ~ ~ i , cd~c9 r ~ , ~ ~ ++ p j 3, +UI JB
CL+- 'CGLI r L LI.Q 'L+.G CWI, JWI eb ttji Jj
A ~ U I siu, '~+i rJ> +lj 'u J, JZX di 'L b 31 ,b >,,A
IuL ( d k ~2 > @dl &-@I & @& dJ- -1 .(.$I
2 1 - Milan Kunddra, Lu Lenteur. Gallimard, Paris, 1995, ("36;1f) p.20.
22 - Lr Prirlcipr Rcsporlsczhilite, trad. f r a n ~ . Le Cerf, 1990. p. 18
: ;i>d t&JI o h Jfr/121 I -23
Ron Hyaurnan. Lr Crirnr hurnar~itaire, Arlka, 1993 (",JL')'~ G3 'I)
. j k yJL ti-+& ;i\/ (dj &= >&& u -24
: @j/ji;l -25
Mario Bettati, " Action humanitaire dEtat et diplomatie" in les
Kc1r1tiot1.s irlret-tlationules ci 1"eprelive de la scierlce politique, Eco-
nornia. 1993.
J.G & dJd\ ~ L i u l 'I) "&L&dl j & L Y I d jd l> "
. ( % & . . . J l
" N ~ ~ $ ~ " e u ~ MI L.-+)I " ~ 3 " d J ~ i Y &I .&&I 0G q J G l -14
2i 2 J+A\ I~.L di SLX~) GAL >,K lij LA - 26 i w "&u\ &JI"J L+I>i;-;i dI 1-6 6 ~ ~ 9
.";.- >J&- j 27 - L e t t r ~ . ~ .sun.s,frontiPres, Editions Complexe <>J-G. K: $LJr')
J l jY 4KL-J pJ 6 JlAi L& iFQl dLjl ,.&JJ + I& - 28
.ey dr & 27- Olziq~ie a Nicomaque, 1 120 b.
L,+iLi 2 l ~ i $ J 5 d p u (LLJ,~+I> L~,~,I~ -30
: " + i ~ l n + - d l " ~ ~ , JLL ~ ~ 3 . 1 Pascal Rruckn, la ntPlut~colie dr'rnocratique, Seuil, 1990.
6,- ~ ' j irJ& ,L, >-+-+ "cbJP ~ y - 9 ~ : jI &I/-? u i j j L - 331 .L+ ~ i l j ? b y j \ > I b
Charles Taylor (c6ciJ >j 1 4 " i ) ~ J ~ ~ dj GIJ LJ - 32
J K ~ 4"' 21 "$1 9 dJJ JiJJ .L j j pJ ill c d 5 +SWI j - 33
11 EL- J &I ~I,-L&I ai I, j j +MI ,&I JLI f* G
.iA& 2Iiu -r; I&
: +lm Jc i > j &+,A * 3 - 34
Marck Halter, La force du Bien: R. Laffont, 1995. (21 i>)
+dl &iJI w - YI'- & 4% 3 j., ~ j J l ?tl
: I I & L&J $91 & 'a& 3&- & 'ii3i, p, 2 >tic"$ I&- ai ~1 3+
6 V J j 3 bL-4 y &b~y&I &, .&dl d~~~
J pi @I ~3% : cT'JuI eb31 \.L 3 (E. Durkheirn)
'+i 41 4;9, '+I j. j.,ii +I j~, tc~+9~ d ~ l Ih 3; Yl .&d\ fb,! &j &b 4 3 4 1 +- $ dl, '4, j L.G, .&A ~ 3 1 ij. L $G ciy 1 ~ 7 A
y ' b $ & l e - i h J . 4 7 3 +.A @3,.dl d,d%l
6,- a: : i _ ; u b A- iJ 31 L&L&JI y, '+Lj
i+i-;ry~ 4 4 4 1 ji;, . G L ~ G ~ I ~ ~ I +L.P_JI
" iy$l GG" LL-,lJI @ &K+l
(i&.+yl &.A a J L j (h,&l$ T> J+%\ 2 & L
!+'', -1 d y L 2 c&\ dJ& ~ U I +-J d~
& ( 2 ~ ~i LJ ,i L r ~ ~ d p bj Y "JLJI is'- j6LI id1 j!.j,+4>1 J+ ~ 3 1 ("y $+I &Y" ,F+,.u
3s- is*" s'b "J+AJ Jli . i" .. (+dl& i J L
6 % cwl* : LJ-U 14 & (Karl Popper) 3% J jK *++I j~jjUy(~-ci+d~i,i~~+r~~~- i
~j !~ i (,i~kl\ iiwk ljli-.j L ~ J I L+ 2J ' i + ~
G i p Y l ip! &\-I., &- c@L . . c L + .L dJ+Y by jy%i & G ~ L - : -1 < L ; ) ' I r+WI 3 dl ~ L J I J+L .g,. +i JU- 'j+JI +,i GIL u L V ~ J L
I+J- di : ya bi Ui SJ .L,' J\Jj ;F
i ~ l i ;-? i y L ,GI L L ~ ( 4 ~ 9 1 '&-d&>L+&d&-+~]& J . .&\jd&&& -691 & 2 lh &y 0s 8 2 4J
4 3 g lib : 4,J-I 3y-y "&c d & r +&l b 3 6 '
4b '- LL+! d+. dl c$Y\ 'p (p A G \ijJ (+ 2
G>L! jw>'l > J3L i l k ! 2\91 & L. ' 'GU& di k LL 3 4 - A EK : &I ‘d&
' i & i > $ * d i d J > L & d ~ ' p ' U \ P Y & & & ~ ,s> . I &I3 '+ J
L, % kip a&- A dj .pi j ~ j L ~ U +&j
.-:! 4 'a,,+s JJL di *j 5 &d\ &b Id> J! & k ,
~ i , & ~ i - ~ i + . - ~ ~ & - + j ~ i > u , . L i l ! @ Y
1 .: 11 J= d di L.+ 2J .kGJ! - . -
uJe & . . - ;,dl ,1! ,, L ibj (JLiL j, Y ilk ir&&n LI]j L Is'K
'Ui y.S; 2 ';?j*t~ ~ . i . i s ; ~ j y ~ ~uH-JI 21, GLcy +k CT j x i L ~ - $991 + +b " L I dG +uik- "a-" d& &I9 J+> &+ 6 *=' z J u b . i G ! 4 Gw\ 241 0 kj
I I
A+ ~j +)I vk ~bi d,+ +l : &I 'y
f- * &J 'y ( d l ) "&" J L I Jjfc*l
+')'I L+ . w b 4 i . c - ~2 LUl i>Lk
&,++ 'di CT @b e- di + a,> 'JL-~I kJ GAI
' 3 2 LibLJl t j b ' g '9 41 -1 2 $Jy +$I lib $, ."& i s ~ ~ l " ~ LJJj Li; ,&, aiuj,Li!, '&& ~ u i - ~ ~ ) i l a i : C & C , & l
4 >,y Y j L~KUI 2 lJilj >y- Y j 'LjU w- iJWb . e 9 . ' I ' I
G K ~ ~ I Y 31jy, - ,i; $i J+- a\ : d~". Y di ,UI ;, >, cv dl G I ~ c+ YI . G I ~ L ~ I J l ~ j ai L J U ~ 'Y, 09 a! L& s 2 d+- &A1 i+yl dj .& J.L 'p91 &- c I&,
" L l j i : ~ ~ + ~ > ~ $ - $ a j ' i l ~ > ~ ~ ~ i ~ +
*L;, (L, +, '4 &I &I ~n-7 ~ j i ~ b
GIJI dLL 4$1 +L~I d .- &>$I
W- ~i ++-+ d, '+&i bl+ $i ai '& &I #, .-I
i g d l i l Y > .>,gl oh+ 2 'p lib +- &! 6 . y - &d l '",j, I+" JI d L F >w
~ J C y')'~ IU ++ >T, L,> 2 j~ Gi h"i~j di ~j
j I d W d*rlr +,dl i,bLti liU 9 L., . U I Jk jU
d ~ i dl" : I L a,& (Lustiger) -3 Jb>JS3~ eb lil - 1
~ J U I .d~LslI a\> j+ Gj ij Lj 41 J.c &- e,JI 3 + J l
&..+I u' +i," $L + d$\ ++I C~F)l~ ,A & cj-lj.1 *j.WI & L Y I & ,+)'I (49 +UI fwli. + 2 d l , i & \ ~ l J I
$1 +L dl .+,yM2 d,-.2 f~ c&,dL '9
. d J j y, .I)JUL r ~ & ~ j)~;% YI+I L U L +,A fIirl)
. b T &I -\, 'm u l & '&jUl a-1 ~ \ j ~ Gj t8.J-lc 35;
Cf. Devenez dignes de la condition humaine, op. cit. pp. 36 - 37.
2 - Nietzsche, Le CrCpuscusle des idoles "Le Cas Socrate", AlinBa 2
6 9 ) "&&I 3 i J I JZ" ij. +I I L I+% cl,Alj &I sf ,/- - 3
: i l l 2 4 ' t , s I +,JI +I '&I L K qj '(21
&.I3 Y l c G '9IJ>)l1 i&, 31 +. Y! &I &&I OL jc
Y LA +i f~ sf L+ ~i LL~I~JL I&, &I IL L;IY+
si I j U ,i , & i f &, , S d J &&+I r L -6 1;1 sf IiU J+ sf 6 dp C & iJL"J .o+I L A ,&++I s J 4 l L 3u\, 3 4 1
'L.4 u' '9 'iJ,+ll, @I L A *LLI .l;pL- a&- +dl ' & d l
.Ij(d,~ J-t i ;YjscLI ipL
4 - Jean, X, 32 -34.
153 ................................................... JlsjJ t+J+ c'L)rl p\ L
I is ....................... $6 d-1 : ?%YI JLjj G W Y I cljj 163 ........................................................ V&6 u@l*;bl
167 ............................................ &L LL : &-I, $\A\ - c - 170 ........................................ P 7YI ,I FYI b l r ; G I fl 173 ........................................ +&A\ ZLdI d >- O>,G
- "A" k g cj>,u +$I I 7 0 ..................................................... +- , y( .................................................................................. L&Al j\z;iI O h !
( 1
I86 ..................... .... .................................. & d I ' 6 " $2 I ( ) ( ) ................................................................... Lk$ ‘).dl $alp
I O5 ...................................................... - d'jl - dL'Y1 L+..-J! : iib