www.ecn.nl

‘Hoe ver kan de overheid gaan?’Industrie, energiesector en landbouw

Koen Smekens, ECN BS10 september 2009

2 9/9/2009

Achtergrond en belangrijkste wijzigingen t.o.v. vorige baseline

• Belangrijkste wijzigingen URGE :‑ E-sector

‑ Centraal E-park: meer kolen definitief gewordenen meer gas, ook export opgenomen in URGE

‑ Geen biomassa meestook in 2020 => alles terug naar potentieel‑ Wind op zee max 6000 MW, waarvan 2100 MWe in URGE‑ Wind op land max 6000 MW waarvan 4000 MWe in URGE

‑ Industrie ‑ Voornaamste effect is kortere tijd om maatregelen door te voeren

=> lager potentieel‑ Iets minder WKK in URGE, en ook iets lager potentieel‑ N2O reductie opgenomen in URGE

‑ Landbouw‑ Reductie in (co)vergisting

Concept

3 9/9/2009

Potentieel op basis van kosteneffectiviteit:totaal per sector

Max reductie =~ 100 MtonConcept

4 9/9/2009

Potentieel op basis van kosteneffectiviteit :totaal per categorie

Max reductie =~ 100 MtonConcept

5 9/9/2009

Waar zit nog ruimte na S&Z om 150 Mton CO2-eq te willen bereiken?

0

5

10

15

20

25

30

Mto

n C

O2-

eq

niet ingevuld

bijkomend ingevuld door S&Z hoog

ingevuld door S&Z laag

Nog 90-45 van de mogelijke 104 Mton reductie niet ingevuld

Concept

6 9/9/2009

Waar zit nog ruimte na S&Z?energie-industrie

Wat laten we liggen? binnen S&Z bovenop S&Z

substitutie van kolen naar gas - 12 kernenergie - 10

CCS bij centrales 10 1

CCS bij processen - 5 Bij en meestook in centrales 6 1 Nieuwe WKK industrie - 5 Warmte landbouw 2 0- Zelfstandige biomassa 3 1- Wind op land 2 0 Wind op zee 7 0- Besparing industrie 2 1 Recycling kunststoffen - 3 Substitutie industrie - 0 Overige broeikasgassen 1 0

instrumentatie - voor discussie

bestaand en nieuw. CO2 norm per kWh? Strenger ETS, CO2 belastingtoestaan

mix van CO2-tax, CO2 norm?, ETS, infrastructuur, regelgeving, ruimtelijk beleid, acceptatietraject

mix van CO2-tax, CO2 norm?, ETS, infrastructuur, regelgeving, ruimtelijk beleid, acceptatietrajectSDECO2-tax, EIA, innovatieprikkel via ETS, of CO2-belastingveel SDE, innovatie, aanbod beleidacceptatiebeleid, ruimtelijk beleidSDECO2-tax, EIA, ETS???

Concept

7 9/9/2009

Conclusies

• Terug naar 150 Mton CO2-eq is technisch mogelijk (nationaal)‑ Grootste bijdrage uit energie-sector‑ Grootste potentieel door hernieuwbaar en besparing

• Reductiepotentieel besparing, hernieuwbaar en CCS opwekking grotendeels invulbaar door S&Z

•Meer ingrijpende structurele maatregelen nog open (kern, brandstof mix E-park, WKK, CCS industrie)

Concept