Wat is classificatie? = het ordenen van gegevens • Volgens criteria • Voor iedereen bruikbaar

Classificatie in de biologie ‘Aarde telt 8,74 miljoen soorten’ (Scientias, 24/08/2011)

… Wetenschappers hebben gepoogd het aantal soorten op aarde te schatten. … Dieren tellen 7,77 miljoen soorten. Slechts iets minder dan een miljoen daarvan is ook al daadwerkelijk ontdekt. Planten tellen 298.000 soorten, waarvan zo’n 215.644 soorten zijn ontdekt.….

Ordenen in deelverzamelingen Criteria: blijvend, eenduidig, wetenschappelijk

verantwoord en algemeen aanvaard

Verschil levende en niet-levende materie

• Voeden

• Stoffen opnemen/verwerken/afgeven

• Geprikkeld worden

• Voortplanten

• Uit cellen opgebouwd

Tweerijkensysteem

Verschil / gelijkenis planten en dieren

• Verschillen:

Voedingswijze

autotroof heterotroof

- Bouwt zelf voedings- - Haalt voedings-

stoffen op stoffen uit andere

- Altijd groen organismen

- Bevat bladgroen-

korrels

Verschil / gelijkenis planten en dieren

• Verschillen:

Jb

Kj

Verschil / gelijkenis planten en dieren

Planten Dieren

Vorm van de cellen

Celwand

Plasmamembraan

Bladgroenkorrels

Autotroof/heterotroof

Regelmatige vorm onregelmatige vorm

Ja (uit cellullose) nee

Ja Ja

Ja nee

Autotroof Heterotroof

Tweerijkensysteem?

ééncellige zwammen

Oogdiertje (= euglena)

• Kenmerken

Plantaardig:

- Chloroplasten

Dierlijk:

- Geen celwand

- Flagellum = zweephaar

zwammen • voeden:

Eten resten van dode planten en dode dieren

= HETEROTROOF

bij plantenrijk?

nee, hebben geen

d bladgroen, chitine in celwand

Nieuw classificatiesysteem

• Whittaker

• 1969

• Vijrijkensysteem

• Criteria:

Celstructuur

Voedingswijze

Celstructuur

voedingswijze

Heterotrofie

Autotrofie

Vijfrijkensysteem

Kenmerken dierenrijk

• Kern met kernmembraan

• Meercellig

• Heterotroof

• Geen celwand

Jnjn

Kenmerken plantenrijk

• Kern met

kernmembraan

• Celwand uit cellullose

• Meercellig

• Autotroof

Jjnjjjjjjjjnjn

Kenmerken fungi (zwammen, schimmels, gisten)

• Kern met

kernmembraan

• Celwand uit chitine

• Meercellig

• Heterotroof

Kenmerken protisten

• Kern met

kernmembraan

• Ééncellig

• Auto – of heterotroof

• Soms celwand

Euglena amoebe

Kenmerken monera

• Ééncellig

• Geen kernmembraan

• Auto- of heterotroof

• Celwand

Bacterie

Blauwwieren

Kern met kernmembraan?

Ééncellig of meercellig?

Celwand? Autotroof of heterotroof?

Monera

Protisten

Fungi

Planten

Dieren

nee ééncellig

ééncellig

meercellig

meercellig

meercellig

ja

ja

ja

ja

ja

ja

nee

ja

Soms

Auto of

hetero Auto of hetero

heterotroof

heterotroof

autotroof

Oefening 2 p. 7

• Niet classificeren in

5– rijkensysteem. Ze

kunnen zich zonder

gastheercel niet

voortplanten.

Daarom worden ze

beschouwd als niet-

levend.

Vijfrijkensysteem??

Plantenrijk

Sporenplanten: uitzicht

Sporenplanten: voortplanting

sporenhoopje

sporendoosje

Zaadplanten: uitzicht

Zaadplanten voortplanting

Sporenplanten Zaadplanten

• Geen bloemen of

zaden

• Vermenigvuldigen door

middel van sporen

• Bloemen

• Vermenigvuldigen door

zaden

Indeling plantenrijk

• Hoofdafdeling

• Afdeling

• Klassen

• Orden

• Families

• Geslachten

• Soorten

Hoofdafdeling sporenplanten

Afdelingen • Mosplanten • Varenplanten

Hoofdafdeling zaadplanten

Afdelingen • Bedektzadigen • Naaktzadigen

Naaktzadigen • Zaden zitten niet in een

vruchtbeginsel

bedektzadigen

• Bloemen en zaden

• Zaden opgesloten in

vruchtbeginsel

Naaktzadigen en bedektzadigen

Bedektzadig of naaktzadig?

Kenmerken Naaktzadigen Bedektzadigen

Plantenrijk

Zaadlob

éénzaadlobbig

• vb prei

Parallelnervig Bijwortels

tweezaadlobbig • Vb wortel

Vertakte nerven

Even oefenen…

vaatbundels

Éénzaadlobbig tweezaadlobbig

bloembouw

• Éénzaadlobbig

• Tweezaadlobbig

Klasse Éénzaadlobbigen Tweezaadlobbigen

Aantal zaadlobben

Nervatuur

Wortelstelsel

Bloembouw

Vaatbundels

Voorbeeldplant

1 2

parallelnervig Vertakte nerven

Enkel bijwortels Hoofdwortel met zijwortels

In veelvoud van 3

In veelvoud van 4 of 5

verspreid In een ring

prei Wortel

Nieuwe bananenplant ontdekt in Vietnam (Scientias, 18/02/2013)

Inheemse planten?

boterbloem

Wilg

Palmboom

Olijfboom

Schijfkamille: Uit Zuidoost Azië

Yucca plant Ficus plant

Planten die hetzelfde zijn en elkaar kunnen bevruchten

Soorten die op elkaar lijken, vormen een geslacht

• vb. geslacht anemoon

Binominale naamgeving

• Zweedse arts Linnaeus

• 1707-1778

• Latijnse namen

• 2-delige naam:

Geslachtsnaam

Soortnaam

• Voorbeelden

Equus caballus L. (paard)

Lamium album L.

(witte dovenetel )

Hedera helix L. ( klimop)

Soort?

Witte dovenetel • Voorkomen: Voedselrijke bodem • Bloeitijd: April –oktober

Paarse dovenetel • Voorkomen: Beschaduwde plaatsen met een vochtige grond • Bloeitijd: Februari-november

Vijf bizarre dierkruisingen en een zeer onethisch vraagstuk

Soortbastaard Zebroïde = kruising tussen zebra en een paard of ezel

Vijf bizarre dierkruisingen en een zeer onethisch vraagstuk

Soortbastaard Lijger = kruising tussen tijger en leeuw

Vijf bizarre dierkruisingen en een zeer onethisch vraagstuk

Soortbastaard Kama = kruising tussen kameel en lama