Post on 04-Feb-2021
1
Wilde plantencursus Gouda
2011 - avond 2
woensdag 27 april 2011
Versie 1.0130 april 2011
Adrie M.J. Spruit
Inhoud avond 2
1. Terugblik en herhaling
2. Onderdelen van de bloem (opdracht)
3. Bladeren
4. Ranonkelfamilie
5. Planten op naam brengen
6. Opdracht volgende keer
7. Excursie
8. Samenvatting, terugblik en vooruitblik
1
2
2
Terugblik, herhalen en aanscherpen
• Sporenplanten (Varens, Paarde-
staarten)
• Zaadplanten
– Naaktzadigen (Naaldbomen)
– Bedektzadigen
• Eenzaadlobbigen (Grassen, Zeggen,
Kalmoes, Gele lis, Sneeuwklokje,
Kievitsbloem, Orchideeën)
• Tweezaadlobbigen (de rest)
Stamboom plantenrijk
3
4
3
Zaadlob, kiemlob, kiemblad
Zaadlob, kiemlob, kiemblad (2)
5
6
4
Zaadlob, kiemlob, kiemblad (3)
Kiemplant
eenzaad-
lobbig
Kiemplant
tweezaad
-lobbig
Bouw en onderdelen van een twee-
zaadlobbige plant
1. Stengel
• Knopen
• Lid/internodium
2. Blad
• Steunblad
3. Bloem
• Bloeiwijze
4. Wortel
7
8
5
De opdracht
Opdracht voor vandaag was
• Zoek enkele of minstens een grote bloem
• Herken en benoem de onderdelen
• Kijk of wat je denkt te zien overeenstemt met wat in de flora staat.
• Neem de bloem/bloemen de volgende keer mee.
9
10
6
De bouw van een bloem
De onderdelen van een bloem
1. Stijl
2. Vruchtbeginsel
3. Bloembodem
4. Meeldraad met helmdraad en
helmknop bestaande uit (hier)
twee helmhokjes
5. Kroonblad
6. Stempel
7. Stamper
8. Kelkblad
9. Bloemsteel
(5 en 8 zijn bloemdekbladen)
11
12
7
Onderdelen en termen bladeren
Bouw en onderdelen blad
13
14
8
Bladstanden
• Tegenoverstaand
• Tweerijig afwisselend
• Kruisgewijs
• Verspreid
• Kransgewijs
• Rijdend
• Grondstandig/wortelstandig
• Rozet
Vorm van enkelvoudige bladeren, 1
• Rond
• Ovaal
• Eirond, omgekeerd eirond
• Langwerpig
• Lancetvormig, omgekeerd lancetvormig
• Lijnlancetvormig
• Hartvormig, omgekeerd hartvormig
• Ruitvormig
• Niervormig
• Spatelvormig
• Tongvormig
• Schildvormig
• Liervormig
15
16
9
Vorm van enkelvoudige bladeren, 2
• Lijnvormig, lijnnervig (Eenzaadlobbigen)
Doorsneden:
• Plat
• Draadvormig
• Priemvormig
• Zwaardvormig
• Gekield, kielvormig
Bladinsnijdingen bij enkelvoudige bladen
17
18
10
Bladvormen samengesteld,
(met deelbladen/blaadjes)
Bladvormen
Let op het verschil tussen:
• Driedelig (vijf- tot zevendelig)
• Drietallig
19
20
11
Vorm van de bladtop
• Uitgerand
• Afgeknot
• Afgerond
• Stomp
• Spits
• Stekelpuntig
• Toegespitst
Vorm van de bladvoet
• Aflopend (in vleugels van de steel)
• Versmald
• Wigvormig
• Afgerond
• Afgeknot
• Scheef
• Hartvormig
• Geoord
• Pijlvormig
• Spiesvormig
21
22
12
Bladaanhechtingen
• Gesteeld
• Zittend
• Stengelomvattend
• Doorgroeid
• Vergroeid
• Aflopend
Bladranden
• Gaaf
• Gegolfd
• Gekarteld
• Getand
• Gezaagd
• Dubbel gezaagd, getand etc. (patroon herhaalt zich)
• Gewimperd
23
24
13
Ranonkelfamilie
?
25
26
14
?
27
28
15
Boterbloemen
29
30
16
31
32
17
33
34
18
Andere Boterbloemen
35
36
19
37
38
20
39
40
21
Andere Ranonkelachtigen
41
42
22
43
44
23
45
46
24
Let op
• Ranunculaceae = Ranonkelfamilie
• Ranunculus = Boterbloem (geslacht)
• Waterranonkel in geslacht Ranunculus
• Dotterbloem en Speenkruid in familie
Ranunculaceae
• In familie Ranunculaceae ook Nieskruid
(Helleboris), Monnikskap, Ridderspoor,
Anemoon, Clematis, Akelei en Ruit
Soorten sorteren en/of op naam
brengen
47
48
25
Samenvatting en terugblik
• Onderdelen en termen plant, bloemen, bladeren
• Ranonkelfamilie
• Zuringen
• Hoge oeverplanten met lijnvormige bladen
• Ging dit goed?
• Hoe verder?
– Oeverplanten
– Schermbloemen
– Grassen
Volgende avond (3e avond,
woensdag 11 mei) op andere lokatie
• Streekmuseum Oudheidkamer Reeuwijk
• Oudeweg 3, 2811NM Reeuwijk
49
50
26
Opdracht volgende keer
4e avond (!), donderdag 26 mei
• Verzamel bladeren, neem ze mee en benoem de onderdelen en kenmerken met gebruikmaking van de geleerde termen.
51
52
27
Excursie zaterdag 7 mei (!)
• Van 10 tot 12 uur
• Heemtuin Goudse Hout
• Gelegen aan het Kale Jonkerpad
• Kleding en spullen
• Telefoonnummers bij de hand
• Kennismaken met het gebied
• Soortenlijst voor jezelf maken mag
53
54
28
Einde avond 2
55