VAN RENAISSANCE NAAR BAROK

via de REFORMATIE

DE RENAISSANCE in ITALIË

15de - 16de eeuw

ESSENTIËLE KENMERKEN RENAISSANCE ?

grote culturele

verandering in westerse cultuur

ESSENTIËLE KENMERKEN RENAISSANCE ?

1 poging tot herleving oudheid en

start te ITALIËgrote culturele verandering

in westerse cultuur

1 poging tot herleving oudheid en

start te ITALIËgrote culturele verandering

in westerse cultuur

1 poging tot herleving oudheid en

start te ITALIË

grote culturele verandering in westerse cultuur

1 poging tot herleving oudheid en

start te ITALIË

• Welvarende handelsrepublieken

• onderlinge sterke wedijver

• drang naar etaleren luxe, mecenaat, wereldse cultuur

• contacten Byzantium

• archeologie

• W-EU: focus op ontdekkingsreizen

• Venetië: dogen

• Pauselijke staat:

Borgia’s

• Firenze: de Medici

• Milaan

• Genua

• Napels-Sicilië

2. Focus op MENS i.p.v. goddelijke

grote culturele verandering in westerse cultuur

2. Focus op MENS i.p.v. goddelijke

grote culturele verandering in westerse cultuur

2. Focus op MENS i.p.v. goddelijke

grote culturele verandering in westerse cultuur

2. Focus op MENS i.p.v. goddelijke

heruitgave De Architecture van romein Vitruvius

• symmetrie en proportie • mens als maat voor gebouw

• toepassing 3 orden

de man van Vitruvius, Leonardo da Vinci

ARCHITECTUUR

Palazzo Farnese te Rome, begin 16de E

Palazzo Riccardi te Florence, begin 16de E

Terugkeer van de drie orden

• Dorisch • Ionisch • Corintisch

gotische zuilenOnze Lieuve Vrouwkathedraal Antwerpen

Palazzo Farnese

San Lorenzo Firenze

Terugkeer van de koepel

Pantheon Rome oudheid

Terugkeer van de koepel

San Lorenzo Firenze

Dom Firenze

BEELDHOUWKUNST

Klassieke Griekse beschaving +/- 300 VC

David van Donatello 1440

DavidMichelangelo (gemaakt

tussen 1501-1504)

SCHILDERKUNST

MENS = THEMA

Botticelli: geboorte van Venus

MENS = THEMA

Botticelli: geboorte van Venus

MENS = THEMA

Lineair perspectief

Lineair perspectief

De school van AtheneRafaël 1509-1511

OPDELINGQUATROCENTO (15de E) in Noord-Italië

CINQUECENTO (16de E) in Rome

o.i.v. Renaissancepausen

beëindigd o.i.v. Savonarola

Felle kritiek tegen wufte, wereldse houding van de Medici in Firenze en

machtsgreep (1494-98)

Felle kritiek tegen wufte, wereldse houding van de Medici in Firenze en

machtsgreep (1494-98)

doorbraak Renaiss.in Rome

Firenze: zoek de gedenksteen!herstel gezag De Medici

CINQUECENTO: 16de eeuw

KUNSTANAARS VAN FIRENZE NAAR ROME

opdrachten voor Kerk/pausen

Sint-Pietersbasiliek laat-renaissance

OVERGANG NAAR BAROK

OVERGANG NAAR BAROK

OVERGANG NAAR BAROK

GESTIMULEERD DOOR REFORMATIE

OVERGANG NAAR BAROK

GESTIMULEERD DOOR REFORMATIE

OVERGANG NAAR BAROK

GESTIMULEERD DOOR REFORMATIE

1517

ESSENTIE:• Verzet tegen de praalzucht van de hogere clerus

(pausen, bisschoppen)

• Verzet tegen aflatenhandel ter financiering Sint-Pietersbasiliek

• pleit voor direct contact tussen gelovige en God via lectuur Bijbel (clerus = overbodig)

• effect op arme uitgezogen bevolking dr. adel/clerus

ACTIE

• SNELLE VERSPREIDING • GEVAAR MAATSCHAPPELIJKE ORDE

en REACTIE• INQUISITIE: Spaanse en pauselijke vanaf 1542 • KETTERVERVOLGING

en REACTIE• INQUISITIE: Spaanse en pauselijke vanaf 1542 • KETTERVERVOLGING

en REACTIE• INQUISITIE: Spaanse en pauselijke vanaf 1542 • KETTERVERVOLGING

en REACTIE• INQUISITIE: Spaanse en pauselijke vanaf 1542 • KETTERVERVOLGING

Romeinse Renaissance

paus Leo X (de Medici)

• Uitbouw Sint-Pietersbasiliek • Begin aflatenhandel ter financiering

• opdrachten voor Michelangelo en Rafaël

Romeinse Renaissance

paus Clemens VII (de Medici)

•Achtergrond: strijd tussen Karel V en Frans I Fr.

• opportunist t.e.m. • reformatie groeide

plundering Rome dr. leger K V 1527

Einde Romeinse Renaissance

Einde Romeinse Renaissance

SACCO DI ROMA 1527

Einde Romeinse Renaissance

SACCO DI ROMA 1527

Concilie van Trente (1542-1563)

Concilie van Trente (1542-1563)

OPDELING KATHOLIEKE KERK

Concilie van Trente (1542-1563)

OPDELING KATHOLIEKE KERK

ROOMS-KATHOLIEKEN o.l.v. Paus

Concilie van Trente (1542-1563)

OPDELING KATHOLIEKE KERK

ROOMS-KATHOLIEKEN o.l.v. Paus

CHRISTELIJKE HERVORMINGSBEWEGINGEN

CONTRA-REFORMATIE

Propaganda-offensief katholieke kerk

CONTRA-REFORMATIE

Propaganda-offensief katholieke kerk

CONTRA-REFORMATIE

VERRUKKING / IMPONEREN / TOTAALKUNST

BAROK = artistieke vertaling tegenoffesief van de RKK

• Urbanisatie ROME als centrum katholieke wereld.

• herstel aquaducten

• behoud antieke monumenten

paus Sixtus V

omarming van de wereld

A. Pozzo, plafondschildering

Rubens: Verschrikking van de oorlog met Venus vooraan!

Botticelli: geboorte van Venus

Botticelli: geboorte van Venus