Romantiek & Realisme

Kunst en cultuur in de 19e eeuw

Inhoud

• Dans voor de 19e eeuw• Dans in de 19e eeuw• De dans van het volk

• drama

Dans voor de 19e eeuw

• Hofdans en Balletopera dans als fraai tussenspel• Aan het hof van Lodewijk XIV (17e eeuw)• 1661 Koninklijke Academie voor Dans in Parijs• http://www.youtube.com/watch?v=EHbnO0pfR3c

Dans voor de 19e eeuw

• Begin 18e eeuw: gevoelens kregen een rol• Halverwege 18e eeuw: splitsing tussen ballet

en opera• Ballet als autonome kunst!

Kenmerken inhoud Ballet 19e eeuw

• Beweging zelf werd emotioneel expressief • Sterke tegenstellingen

(goed/kwaad, licht/donker, aards/mysterieus)• Noodlot slaat toe

geestelijke liefde na loslaten aardse bestaan• Ballerina als spiritueel wezen, het aardse

ontstegen

La Sylfide – Eerste Romantisch Ballet

• 1832• La Sylphide speelt zich af in een dorp in Schotland. Drie personages komen

uit de volkse gewone wereld: de boerenzoon James, zijn verloofde Effie en haar bewonderaar Gurn. De dorpsheks Madge vertegenwoordigt met haar magie de slechte bovennatuurlijke wereld, terwijl de sylphides als goede luchtgeesten de hogere waarheid van de bovennatuurlijke wereld symboliseren. Het verhaal begint met de avond voor de huwelijksdag van James en Effie. Als James bij het haardvuur slaapt, verschijnt een sylphide. James wordt verliefd op haar. De sylphide is echter niet zichtbaar, niet voor James en niet voor de anderen. Daarom vraagt James hulp aan Madge, de dorpsheks. James heeft Madge echter beledigd, hij wilde haar weigeren bij een feest. Madge neemt wraak en geeft James een betoverde sjaal. Als James de sjaal omdoet bij de sylphide, vallen haar vleugels af en sterft zij. Het hart van James is gebroken. Tijdens de afwezigheid van James heeft Effie besloten te trouwen met Gurn. Dit is de nekslag voor James, hij sterft. Tot zover het verhaal van klassieke stuk.

La Sylfide

• http://www.youtube.com/watch?v=rNu3LYntSF4 0:20:00

• Hoe zijn de genoemde kenmerken weergegeven?Let op:- décor- kostuums- beweging

Vernieuwingen

• Uitbreiding passenmateriaal• Vrije choreografie• Opvoeren virtuositeit• Ballet Blanc

Pointes (Spitzen)

Zweefsprongen en liften

Pas de deux

Tutu Romantique vs Tutu Classique

Het Zwanenmeer

• Choreograaf: Marius Petipa• http://

www.youtube.com/watch?v=9rJoB7y6Ncs 0:30:30

De Weense Wals

• Volksdans voor 19e eeuw:http://www.youtube.com/watch?v=PBQ-YQ6xW8I

• De Weense Wals:http://www.youtube.com/watch?v=O1AkeBpyDsY 0:40

Drama

• Voorheen: toneel illusies , perspectief decors• Romantiek accepteerde de ‘leugen’ niet meer• Historische feiten en werkelijkheid centraal• Gaslicht zorgt voor meer belichtingsopties• Vierde wand

• ‘waarheid op het toneel’

Henrik Ibsen

• Eigentijdse thema’s• Onderwerp: burgerij i.p.v. adel• Confronteerde publiek met eigen ‘fouten’

Herman Heijermans

• Nederlandse theater schrijver• Verhalen van het volk• Eigentijdse problemen

• Handel over zee• Achterblijvende vrouwen

Operette

• Komische parodie op de opera• Vermaak met luchtige onderwerpen• Bruisend einde met slotbal• Immiteren Parijse leven

• http://www.youtube.com/watch?v=ZeQzXLrte5g

Vaudeville-theater

• Vooral in de Verenigde Staten• Tonen speciale vaardigheden en

behendigheden• Overeenkomsten circus, cabaret en de revue

• http://www.youtube.com/watch?v=O8AmGhFWKTk

Melodrama

• Geweld en sentimentaliteit • Overdadige decors• Theatereffecten• Spectaculaire middelen: branden,

overstromingen, aardbevingen, dieren.• Dramatische muziek begeleide het spel• Deugd overwon altijd van het kwaad