Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg?

.

Individuele Rehabilitatie Benaderingerkende participatiemethodiek

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Kennis maken:

Wie zijn wij?Wie zijn jullie?

Wat vinden wij belangrijk?

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Vergelijk

Wat vinden de mensen belangrijk in hun leven die wij behandelen of begeleiden?Bereiken zij dit?

?21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Trimbos Monitor ‘Ambulantisering’ (2016)

Wonen

50% alleenstaand

35% partner e/o kinderen

overig: thuis, familie of anders

Werk/opleiding

20% betaald werk

10% opleiding/studie

40% -80% eenzaam

( heel erg) eenzaam

Ervaren beperkingen:75% beperkingen sociale

contacten80% beperkingen

werk/onderwijs65% slechte lichamelijke

gezondheid

40% lage maatschappelijke participatie:vindt “ik doe niet mee”

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Dus gevolgen minstens zo naar als de aandoening zelf

Kwetsbare mensen hebben dezelfde behoeften als ieder ander;

de grootste knelpunten ervaren zij op ‘gewone’ levensgebieden

(Zelf)stigmatisering

Discriminatie

Kwaliteit van leven matig/slecht

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Goede zorg > gericht op herstel

• Gezondheid

• Persoon

• Maatschappelijke rollen

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Wat is herstel?

Herstel is een diepgaand, persoonlijk proces van verandering van iemands denk- en zienswijzen, waarden, gevoelens, vaardigheden en/of rollen.

Het is een manier om, ondanks stoornis en beperkingen, een bevredigend, hoopvol en productief leven te leiden.

Herstellen betekent: de catastrofale gevolgen van een stoornis ontgroeien en daarbij nieuwe betekenissen en nieuwe zingeving ontwikkelen.

(Anthony, 1993)

21-9-2017 Birgit Sporken en Sjaak Roza

1. Overweldigd door de aandoening

2. Worstelen met de aandoening

3. Leven met de aandoening

4. Leven voorbij de aandoening

Fasen van Herstel

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

• Het gaat om een proces van attitudeverandering

• Met vallen en opstaan

• Je eigen verhaal maken

• Je eigen reacties leren kennen

• Individueren

• Je houvast: anderen die in je geloven

• Loslaten: wie niet met je meegroeien

Herstel een zoek- en leerproces

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Nodige zorg: alle zorgaspecten voor herstel herstel ondersteunende zorg (HOZ)

Proces Resultaat

Herstel van gezondheid

Bemoeizorg

Behandeling

Zelfmanagement

Minder symptomen

Genezing

Herstel van rollen

Rehabilitatie

Stigmabestrijding

Rolherstel

Maatschappelijke identiteit

Herstel van persoon

Ruimte en steun voor

Eigen verhaal

Empowerment Ervaringskennis

Persoonlijke

identiteit Zingeving

21-9-2017

Behandeling Rehabilitatie Herstel

Doel individueel Symptomen en ziekte bestrijden

Beter rolfunctioneren Eigen levensverhaal en zingeving vormen

Doel sociaal genezen en/of resocialisatie

Empowerment, eerherstel

Emancipatie, empowerment

Diagnostiek Anamnese/verleden Doelen/toekomst (H)erkenning/heden

Proceseigenaar Hulpverlener + cliënt Cliënt + hulpverlener Cliënt

Relatie (principieel)

Asymmetrisch

(arts-patiënt)

Groei naar symmetrie (leraar/ coach-leerling)

Symmetrisch (medemensen, lotgenoten)

Deskundigheid Professional Professional + cliënt Cliënt

Basis (nadruk in

professionele vorming)

Kennis en ervaring Attitude en vaardigheden

Ervaring en attitude

Ontwikkeling(nadruk in bijscholing)

Kennis vergroten Vaardigheden ontwikkelen

Attitude veranderen

Dwang Mogelijk Onmogelijk Niet aan de orde21-9-2017

Benaderingen in de zorg: PROBLEEM-

GERICHT

ONTWIKKELINGS-GERICHT

MILIEU

GERICHT

GERICHT OP

GEGEVENS UIT

DIAGNOSTIEK

INTERVENTIES

RESULTAAT

RELATIE

ROL CLIËNT

DISCIPLINES

Probleem, klacht

Verleden (anamnese)

Probleemdiagnose

Behandeling

Probleem opgelost/verminderd

Stopt als probleem opgelost

Patiënt

Arts, verpleegkundige

Wens/behoefte

Toekomst (doel)

Vaardigheden en hulpbronnen diagnostiek

Leren & omgevingssteun

Iets erbij geleerd/ steun vergroot

Verandert door leren en steun

Leerling

Coach, werkbegeleider

Plaats, tijd, personen

Heden (omgeving)

Analyse rollen

Interactie

Integratie

Rollen duidelijker

Groepslid

Groepswerker, team 21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Praktijk is weerbarstig….Moeite met het behoud/ of het ontbreekt aan: een diploma,betaald werk,een huis,een partner,contact met familie & vrienden,voldoende geld…..

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Ervaringen ervaringswerker

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Willem, 49 jaar

Wanneer start je als hulpverlener met de ondersteuning van maatschappelijke

doelen?

Ik wil zelfstandig wonen en

betaald werk

Welke vorm van zorgkrijgt prioriteit?

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Rehabilitatie onmisbaar?

Wat hebben kwetsbare mensen nodig om te kunnen participeren?

Realisatie doelen:- School- Werk- Zelfstandig wonen- Weinig inzet

professionals- Sociale contacten- Steun en

wederkerigheid- Financiële

zelfredzaamheid- Vrijetijd

doelgerichte & continu

beschikbare participatie

ondersteuning van hulpverleners

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Amerikaanse stroming

• Individueel

• Ontwikkelingsgericht

• Doelen van de cliënt

• Leren van vaardigheden

• Hoop

- IRB-

Engelse stroming

• Fysieke omgeving (normaliseren), wonen in de wijk, kleinschalig

• Sociale omgeving (respectvolle attitude)

• Omgevingsprothesen (woonvormen, dagbesteding etc),

• Accepteren van de beperking

Twee hoofdstromingen

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

- Attitude

- Methodiek

Ondersteuning gericht op de uitkomst:

Realiseren participatiedoelen

Vervullen van maatschappelijke rollen

Individuele Rehabilitatie Benadering

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

“Mensen met psychiatrische beperkingen helpen beter te functioneren zodat ze met succes en naar tevredenheid kunnen wonen, werken, leren en sociale contacten hebben in de omgeving van hun keuze met zo min mogelijk professionele hulp.”

Cohen, Farkas, Unger,

Boston University, Center for Psychiatric Rehabilitation

Missie rehabilitatie

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Missie rehabilitatie R’92

Rehabilitatie is mensen met beperkingen ondersteunen bij het verkennen, kiezen, verkrijgen en behouden van hun eigen doelen zodat zij tevreden en succesvol zijn in hun activiteiten en in hun deelname aan de samenleving.

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

8 Uitgangspunten IRB

1. Persoonlijke benadering (persoon ≠ gehandicapte)

2. Ontwikkelen van dagelijks functioneren: wonen, werken, leren, sociale contacten en vrijetijd, € .

3. Betrokkenheid en keuze van de persoon

4. Individuele benadering

5. Omgeving specifiek

6. Steun

7. Autonomie

8. Succes en tevredenheid

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

IRB &Bondgenootschap

Uitgaan van

wat ons met anderen verbindt,

en niet van datgene

wat ons van anderen onderscheidt

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

21-9-2017 Birgit Sporken en Sjaak Roza

Terreinen & doelfasen van rehabilitatie

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Is er een wens en/of is de persoon er aan toe is om daar een doel van te maken en hieraan te gaan werken

IRB ondersteund de cliënt bij het maken van een keuze van doel als blijkt dat de cliënt nog niet precies weet wat hij wil.

Er is een doel

gesteld

Er is nog geen

concreet doel

IRB ondersteunt de mogelijkheden van de cliënt door kansen te vergroten dat

hij zijn doel kan realiseren21-9-2017

Er is een doel > Werkwijze IRB

Burgerrol + omgeving (van eigen voorkeur/keuze)

Vaardigheden + Steun/hulpmiddelen

Eigen kracht Sociaal Netwerk

Zelfredzaamheid Vrijwilligers/ maatjes

Professionele ondersteuning

Succes + Tevredenheid

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Participatie doelen ondersteunenin BEELD

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Aanpakken van knelpunten / hindernissen

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Resultaat

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Wat levert werken met de IRB op? is bewezen effectief als participatie methodiek,

2 x zoveel participatie doelen dan via ‘de gezond verstand’ benadering.

cliënten zijn beduidend meer tevreden over de bereikte participatie resultaten én over de kwaliteit van leven als zij met de IRB ondersteund zijn.

je krijgt als hulpverlener een methodiek aangereikt die concrete handvatten geeft hoe je de participatie van GGz-cliënten kunt ondersteunen en HOZ werkt.

je spreekt als team eenzelfde taal, je kunt duiden in proces en werkwijze kant wat je doet.

je hebt als organisatie een werkwijze en format om de participatie doelgericht te bevorderen ( individueel als collectief bijv. via zorgprogramma’s, modulen).

Resultaatuitkomsten van zorg aan cliënten kunnen in kaart gebracht worden.

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Vragen/ discussie

Als onderdeel van herstel

ondersteunende zorg……

Rehabilitatie onmisbaar?

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

IRB experts (in opleiding)

Kirsten Schuer Nele NouwenEgon Heeren

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken

Dank voor uw aandacht!

21-9-2017 Sjaak Roza & Birgit Sporken