Post on 25-Feb-2019
ProjectDichten&rijmenTaal-jaar1
DIH
Introductie
Tijdensditprojectgajemeerlerenoverdeverschillendemanierenvanrijmen.Daarnaastzuljeaandeslaggaanmethetschrijvenvanallerleisoortengedichten.
Voordatweaandeslaggaan,ishetnatuurlijkwelhandigomeerstietsmeertewetenoverdichtenenrijmen.Veelgedichtenwordennamelijkvolgenseenbepaaldestructuurgeschreven.Ditwordtookweldedichtvormgenoemd.Datbepaaldsomshetaantalregels,maarvooralhetrijmschemavanhetgedicht.Watisdaneenrijmschema?Hieronderwordenverschillenderijmschema’saanjeuitgelegd.
1. slagrijm: a a a a (alle eindklanken van de verschillende versregels rijmen op elkaar)
2. gekruist rijm: a b a b
Wilhelmus van Nassouwe....................... a
Ben ick van Duystschen bloet,................b
Het Vaderlandt getrouwe.........................a
Blijf ick tot inden doet.............................b
3. gepaard rijm: a a b b c c enz.
Denk daarbij ook aan sinterklaasversjes, zoals het volgende:
Sint heeft lang moeten denken
wat hij jou dit jaar moest schenken.
En na lang te hebben nagedacht
Vond hij iets wat je zeker niet verwacht.
4. omarmend rijm: a b b a
De wereld scheen vol lichtere geluiden
en een soldaat sliep op zijn overjas.
Hij droomde lachend dat het vrede was
omdat er in zijn droom een klok ging luiden. (Bertus Aafjes)
5. gebroken rijm: a b c b of a b a c
Een salvo klinkt - de daad is slechts een kogel,
en niemand weet, wie hen begraven zal, -
tegen de eeuwigheid is het zo weinig,
maar tweeënzeventig is hun getal.
5. verspringend rijm: a b c a b c Naastdezerijmschema’szijnerookheelveelsoortenvormenvangedichten.Welkekenjijzelfal?Vulzehieronderinhetwoordveldsamenmeteenkortebeschrijvingin.Benjeklaar?Zoekdaneensviagooglewelkeanderedichtvormenjekuntvinden.
Opdracht1–Hetmooistegedicht
Opdracht2–DromenvangerIedereenheeftweleendroomofwens.Misschienwilje(later)ietsworden,ietshebbenofiemandzijn.Watisjouwdroom?Misschiengaje‘mwelwaarmaken.Ofblijfthetaltijdeendroom?Indezeopdrachtgajejouwwensofdroominwoordenvangen!
Cowboy
ikzei:“ikwileencowboy,diemelandenlaatverkennen,en
melaatslapenophetgrasmeteendekenvansterrenovermeheen.”
ikzei:“sorry,maarikgaweg,wileencowboyvinden,diememeeneemthiervervandaan,helemaalweg,alleenwijmetz’ntweetjes.”
“cowboy,neemdezemeidmee,”datiswatikzei.
(RobbinJacobs,15jaar)
1. WatvindjevanhetgedichtdatRobbinschreef?Hoezoujededroomvandevertelleromschrijven?Enwatdenkjedatzegedaanheeftomhaardroomwaartemaken?………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2. DeIndianengelovendatdehemel’snachtsvolzitmetdromen.Zehangendromen-vangersbovendebeddenvankinderenomdenaredromenvandemooiedromenteonderscheiden.Denachtmerrieswordengevangeninhetwebvandedromenvanger,demooiedromenbereikendoorhetoogvandedromenvangerhetkind.
Welkewoordenvoorjouwdroomzoudenerdoorhetoogvandedromenvangergaan?Kunjevoordezewoordenookanderewoordendie–ongeveer–hetzelfdebetekenen(synoniemen)verzinnen?Eengedichtwordtspeciaalvanbijzonderewoorden.Zois‘nat’nietzo’nbijzonderwoord,maar‘bedruppeld’wél.Schrijfjouwwoordenendesynoniemenervanindedromenvangeropdevolgendepagina.
Misschienhebjenaasteendroomvoorjezelfookweleenwens,vooriemandanders.Inallerleilandenoverdewereldbestaanwensbomen.Eenwensboomiseenboomwaarinlapjes,linten,spijkersenmuntengehangenwordennahetdoenvaneenwens.InAziëvindjeintempelssomsspiralenmeteenbriefjeerin.Ophetbriefjestaateengelukswensvooriemandanders.Despiraalbrandtlangzaamop.
Hebjijeenwensvooriemand?Alsjijzo’nbriefjeineenboomofineenspiraalineentempelzoumogenophangen,watzoujeerdanopschrijven?Opdevolgendebladzijdevindjeeenleegvlaggetje.Vulhierjouwwensvooreenanderin.
Opdracht3–Stiftpoezie
Watiseenstiftgedicht?Eengedichtdatontstaatdoorineenbestaandetekstwoordenwegtestrepen.
Hoemaakjeeengeslaagdstiftgedicht?
Manier1:
• Bladerdoordekrantartikelentotjeergenseenzin,ofzelfsmaaréénwoord,vindtdatjeraakt/datjegrappigvindt/datjemooivindtetc.
• Jehoeftdaarvoornietéchttelezen:Jegaatalleendeartikelenscannen.• Kijkofjevanuitdatwoordnaarenkeleanderewoordenofzinnenkanspringen,
waarmeejehetbeginvaneengedichtkanmaken.• Jekunthierinheelcreatiefzijn.Hetisprimaomtegaanzoekenofdewoordendieje
voorhetvervolginjehoofdhebt,tevindenzijnindetekst.Maarblijfevengoedopenstaanvoorheelandererichtingendiehetstiftgedichtkanuitgaan.
• Dewoordendiejenietgebruiktstreepjedoormeteenzwartemarker.
Manier2:
• Jekuntookeersteenvolledigegedichtbedenken• Daarnaomlijnjedestukken,woordenoflettersdiejenodighebtvoorjouwgedicht.• Dewoordendiejenietgebruiktstreepjedoormeteenzwartemarker.
Opdezewebsitestaateenvideowaarzelatenzienhoejezo’nstiftgedichtmaakt.https://judyelf.edublogs.org/2011/07/14/zo-maak-je-een-stiftgedicht/
VoorbeeldenvanStiftgedichten:
Opdracht4–SMSgedichtAlskleurnvervagnNnixmeercker=G1vogelmeerzingtWilikrnnspringnschreeuwnslaanBewijzendatikjeliefhebDatikvooraltijdopjew8Jijbentmnkr8(AlskleurenvervagenEnniksmeerzekerisGeenvogelmeerzingtWilikrennenspringenschreeuwenslaanBewijzendatikjeliefhebDatikvooraltijdopjewachtJijbentmijnkracht)Inhetvorigegedichtzijnjullieaandeslaggegaanmethetmakenvaneengedichtdoorlosselettersenwoordenineenrijtezetten.Hetafkortenenvervangenvanwoordendoortekensdoenjullievakerdanjezelfdoorhebt.Hoevaakhebjenamelijkalwelnieteenappjegestuurdnaariemandwaarbijjeeenwoordafkortte?VandieSMSkennisgaanweindezeopdrachtgebruikmaken.ErbestaatnamelijkzoietsalseenSMSgedicht.Ditwordtookweleen160gedichtgenoemd.Een160/SMSgedichtbestaatuit160tekens.Ditzijnzowellettersalsspatiesalsleestekens.Omdatjemaareenbeperktaantaltekensmaggebruiken(netzoalsineensmsje)ishethandigomgebruiktemakenvanafkortingen.DeafkortingendiejenormaalgesprokenineenSMS-jeziet(bijv.d8(dacht),ff(even),4U(voorjou)gaanweindusookindezeopdrachtverwerken.JouwgedichtzalveeldusveelweggaanhebbenvaneenSMS-je.Bijhetschrijvenvanditgedichtje,hoefjejeaanmaarweinigregelstehouden.Erzijngeenrijmschema’sverbondenaandezedichtvorm.Welishetdusdebedoelingdatjegedichtjeuit160tekensbestaat.Hierondervindtjeruimteomjegedichtopteschrijven.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Opdracht5–DeknoopIndezeopdrachtlaatjealjefantasiedevrijeloop.Uitdedoosmetknopenkiesjijéénknoopdiejehetmeestinteressantvind.Jekuntbijvoorbeelddekleurmooivinden,hetpatroon,ofdevormvandeknoopetc.Dezeknoopgajegebruikenomeengedichtteschrijven.Hoegajedatdandoen?Vraagjezelfeensaf:
1. Aanwelkkledingstukheeftdezeknoopgezeten?
2. Vanwiezoudatkledingstukzijngeweest.Watvooreenpersoonishet?Bijv.man/vrouw/leeftijd/armofrijk/sterkofzwaketc.
3. Waarheeftdiegenehetkledingstukgedragen?
4. Wasdatgisterenofmisschienwelheellanggeleden.
5. Watiseruiteindelijkmethetkledingstukgebeurt?Bijv.Verloren/weggegevenetc.
6. Hoeisdieknoopuiteindelijkindetrommelterechtgekomen?Schrijfjeantwoordenopdezevrageneensinkernwoordenhieronderop.Hiermee,kunjenuaandeslaggaan.Jemagzelfkiezenwelkrijmschemajewiltgaangebruiken.Bijv.Abab/Aabb/abacetc.Gebruikhetvolgendepapieralskladvoorhetschrijvenvanjegedicht.Ditgedichttypjeinwordenleverjegeprintin.Letop!Doegoedjebestwantzekomenopdemuur!
Kladversiegedicht……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Evaluatie–Beantwoorddevragen.
1. Watvondjevanditproject?
2. Welkeopdrachtvondjehetleukste?
3. Welkevondjehetminsteleuk?
4. Moeterietsaanditprojectveranderdwordenvolgensjou?
Zoja,wat?Zonee,waaromniet?