Radicalisering van (moslim)jongeren:Herkenning en handeling

Presentatie voorVeiligheidsnetwerk Grote Steden

1

Bertjan Doosje20 november 2014

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

2

1: Wat is radicalisering?

3Den Haag, 4 aug 2014; bron: nos.nl

Trappenhuis Model (Moghaddam, 2005)

4

1: Wat is radicalisering?

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

5

2: Hoe ontstaat radicalisering?

Het model van de 3 I’s:

- Identiteit: “Wie ben ik?”

- Ideologie: “Wat wil ik?”

- Instrumentaliteit: “Hoe bereik ik dit?”

6

Determinanten Attitudes Geweld

Onzekerheid Goedkeuring Geweld door

Anderen

Politiek Wantrouwen

WaargenomenGroeps-dreiging

WaargenomenOnrecht-

vaardigheid

In-GroupSuperioriteit

Afstand Anders-

denkenen

SocialeIsolatie

EigenGewelds-intentie

77(Doosje, Loseman, & van den Bos, 2013)

2: Hoe ontstaat radicalisering?

8

2: Hoe ontstaat radicalisering?Onrechtvaardigheid

9

2: Hoe ontstaat radicalisering?Onrechtvaardigheid terugpakken

2: Hoe ontstaat radicalisering?

Onrechtvaardigheid door uitsluiting

10

Au!

2: Hoe ontstaat radicalisering

Onrechtvaardigheid door uitsluiting

11

2: Hoe ontstaat radicalisering?

12

Samenvatting oorzaken radicalisering

13

1. 3 I’s: Identiteit, ideologie en instrumentele motieven2. Alle radicale groepen: in-group superioriteit & politiek

wantrouwen

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

14

3. Wie herkent het? Wat te doen?

15

- Signalen: afsluiting, minachting overheid …- Herkenning: ouders, leraren, politie, jongerenwerkers …- Wanneer doe je wat?

- Vrijheid van meningsuiting versus gevaar voor de samenleving

3. Wie herkent het? Wat te doen?

16

Specificiteit van de dreiging:- “Alle Joden moeten dood” vs “Ik ga Bram vermoorden”

- Geen centraal meldpunt- Wel plannen- Lokale meldpunten

3. Wie herkent het? Wat te doen?

17

3. Wie herkent het? Wat te doen?

18

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

19

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

20

- Onthoofdingvideo’s (James Foley, 20 aug 2014) of 9/11- Wat zijn de effecten?

21

- Bombaderen van “I.S.-huizen” in Syrie (23 sept 2014)- Wat zijn de effecten?

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Terror Management Theory(Pyszczynski, Solomon, & Greenberg (2002): 1. Mensen willen voortbestaan2. Maar … zij zijn zich bewust van eigen sterfelijkheid3. Dit zorgt voor (extreme) angst (“terror”)4. Deze moet “gemanaged” worden5. Hoe?

22

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

1. Identificatie met de eigen groep2. Beschermen van eigen cultuur (o.a. normen en waarden,

maar ook leiders) ook met geweld3. Negatief afschilderen van mensen met andere

wereldbeelden (o.a. leden van andere groepen)

23

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Bijbel en de Amerikaanse vlag uitverkocht na 9/11!

24

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Bush na 9/11:“You're either with us or against us in the fight against terror.” Inmenging in Afghanistan en Irak

Obama na onthoofdingvideo’s:“Americans are repulsed by their barbarism, we will not be intimidated, their horrific acts only unite us” Inmenging in Irak en Syrie

25

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Muhajiri Shaam alias Abu Mohammed (23 sept 2014): “Deze aanvallen maken ons alleen vastberadener.”“Zie hier hoe jullie broeders zijn aangevallen door Amerika en haar bondgenoten. Sta op en doe iets .… En desnoods verricht je een sterke, stevige daad tegen de Nederlandse overheid.”

26

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

Heeft dat te maken met doodsangst?

27

4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?

- Geweld kan voor “verbroedering” binnen in-group zorgen- Extreem geweld vraagt vaak om een extreem antwoord- Rol van eigen sterfelijkheid- Dus: Pas op voor Jihad-terugkeerders

28

Samenvatting gevolgen van geweld

Overzicht

1. Wat is radicalisering?2. Hoe ontstaat het?3. Wie herkent het? Wat te doen?4. Jihad-Terugkeerders: Wat doet geweld?5. Beleidsimplicaties

29

5. Beleidsimplicaties

30

1. Voorkom ervaringen van discriminatie, groepsdreiging en onzekerheid2. Gun jongeren idealen – blijf met ze in gesprek

5. Beleidsimplicaties

31

3. Voorkom isolatie: inclusie, niet exclusie4. Laat zien dat in democratie minderheden ook tellen

5. Beleidsimplicaties

5. Geweld lokt geweld uit, waarschijnlijk door doodsangst (en wraakgevoelens) dus inderdaad zorgvuldig omgaan met ex-Syriëgangers. Ook rekening houden met acties tegen NL vanwege inmenging van NL in Irak.

32

5. Beleidsimplicaties

6. Zorg voor een goede informatiehuishouding: wie meldt wat waar? Maak het niet onnodig ingewikkeld!

33

Bedankt voor uw aandacht

doosje@uva.nl 34