Post on 08-Feb-2018
Presentatie voor de leden van de commissie Ruimtelijke ordening
van het Vlaams Parlement op 29 juni 2011
Beleidsplan Ruimte
� Agenda
� een nieuw beleidsplan ?
o Inhoud
o trajectverloop
� onderzoek
� Coproductie
o Burgerbevraging
o Partnerdialogen
o Kernteam
� Aanzet groenboek
Een nieuw beleidsplan Ruimte
een nieuw Beleidsplan Ruimte
� Aanleiding
� Regeerakkoord
o Engagement > Voorlopige vastlegging van nieuw RSV
� beslissing Vlaamse Regering 28.01.11
o Opmaak lange termijn visie 2020 / 2050
o Inbedding in Vlaanderen in Actie (ViA)
o Relatie tot beleidsinstrumentarium huidig RSV
o Organisatievorm
o ..
een nieuw Beleidsplan Ruimte
� Opvolger van het RSV ?
� Ja
o Verdere uitvoering RSV (cfr. codex)
o “Robuuste lijnen” / waarden / normen
� nee
o (nieuwe) maatschappelijke uitdagingen
o Strategisch en realisatiegericht
o Lange en korte termijn 2020 / 2050
o Onzekerheden en scenario’s
o Maatschappelijk draagvlak !
trajectverloop
� Te onderscheiden stappen
� Groenboek
� Witboek
� Ontwerp beleidsplan
� Beleidsplan + actieplan
� Uitgangsprincipe :
� Coproductie !
trajectverloop
stuurgroepstuurgroep
kernteamkernteam
partnerdialoogpartnerdialoog
Actieve burgersActieve burgers
Te informeren publiekTe informeren publiek
gro
en
bo
ek
witb
oek
on
twerp
Bele
idsp
lan
Ru
imte
verkenningsfase selectiefase
Vlaamse RegeringVlaamse Regering
Groeifase
Inte
ns
e p
artic
ipa
tie
Verw
erk
ing
/ uitd
iep
ing
Bes
lisse
n / k
eu
zes
mak
en
medio 2014eind 2011 medio 2013
Traject naar groenboek
� 1e werkjaar = verkenningsfase
� 3 sporen
o Onderzoek
o Communicatie / informatie
o Participatie / coproductie
� 4 denkstappen met partners
o Ideeën verkennen
o Scenario’s verkennen
o Onderzoek verkennen
o Visie verkennen
� Doel = groenboek tegen eind 2011
onderzoek
onderzoek
� Doelgericht onderzoek
� Leidende thema’s voor strategisch beleidsplan
o Wonen
o Klimaat
o Technologie
o Polycentraliteit
� Onderzoek bij
o RWO
o Beleidsdomeinen (partners)
o Steunpunt Ruimte en wonen
onderzoek
� Doelgericht onderzoek
� Binnen RWO
o Sturingsmodellen voor het wonen
o Slim ruimtegebruik voor hergebruik en omkeerbaar ruimtegebruik
o Ad hoc opdracht ruimtelijke scenario’s
o Klimaatverandering en ruimtelijk beleid
o Ruimtelijke visievorming voor een polycentrisch Vlaanderen
o Onderzoek naar de ruimtelijke impact van technologische
ontwikkelingen 2020-2050
� Bij partners
o oplijsten studies en beleidsplannen (zie verder > kernteam)
onderzoek
� Doelgericht onderzoek
� Steunpunt Ruimte en Wonen
o Langlopend basisonderzoek (2007 – 2011)
o Korte termijn beleidsgericht onderzoek
o Huidige opdracht loopt af eind 2011
o Nieuwe opdracht voor een steunpunt is opgesteld
o Start begin 2012
o Huidige pakket
• Overkoepelende werkpakketten
• Thematische werkpakketten
onderzoek
� Doelgericht onderzoek
� Steunpunt Ruimte en Wonen
o Overkoepelende werkpakketten
• Ruimtemonitor
• Ruimtelijk-dynamische landgebruikersmodel
• Ruimtelijke synthese
o Thematische werkpakketten
• Ruimtelijke transformaties ten gevolge van geleidelijke verstedelijking
• Ruimtelijke transformaties voor economie
• Ruimtelijke transformaties van landbouw en andere open ruimte functies
• Ruimtelijke transformaties door wederzijdse relatie tussen mobiliteit en
infrastructuurdynamiek
• Ruimtelijke transformatie in toerisme en recreatie
• Ontwerpend onderzoek als ondersteuning voor ruimtelijke scenario’s
• Geschiktheid van beleidsinstrumenten
• Ruimtelijke scenario’s
communicatie
communicatie
� Lentecampagne
� Doel
o burgers laten nadenken over toekomstige ontwikkeling
o Actieve participatie en inspraak
� Campagne
o Beelden die kietelen, die uitdagen
o Boodschap heeft gewerkt
• 76.000 bezoekers op website
• 46.000 reacties op “ken je zelf”
• Meer dan 2.500 ideeën geformuleerd
participatie
participatie
� verschillende doelgroepen voor participatie
� Waarom ?
o Aantal potentiële partners te groot
o Verschillende impact op ruimte
� Elke doelgroep ander traject
� Te onderscheiden doelgroepen
o Burgers
o Professionelen
o Beleidsdomeinen binnen Vlaamse overheidsadministratie
burgerbevraging
burgerbevraging
� Representatieve steekproef
� Online bevraging
� enquête – Ken je zelf
� Inspireer het beleid
� Burgerevent 28 mei 2011
burgerbevraging
� Representatieve steekproef
� bij 1050 Vlamingen
� Vraag : “Hoe moet Vlaanderen er in 2050 uitzien ?”
� resultaten :1. Ideeën: ‘nabijheid’, nationale parken, auto minder dominant, meer
openbare ruimte, ondergronds verkeer, eigen energieproductie,
kleiner wonen, minder overstromingsrisico
2. Bezorgdheden: teloorgang van de open ruimte op het platteland
3. Rol van de overheid: vrijheidsgraden, geen fiscale maatregelen
burgerbevraging
� Ken Je zelf …
� Interactieve website
� 76.000 bezoekers
� 46.000 deelnemers
� periode 28 april > 28 mei 2011
� 20 vragen leiden naar ideale leefomgeving
� 6 leefomgevingen
New York Freiburg Los Angeles
Nederland Vlaanderen vandaag Dyssekilde
burgerbevraging
� Ken Je zelf …
� Resultaten
o Freiburg 31 %
o Dyssekilde 23 %
o Nederland 22 %
o Vlaanderen vandaag 16 %
o New York 5 %
o Los Angeles 3 %
� Inzicht en draagvlak vergroot …
burgerbevraging
� Inspireer het beleid
� 3 vragen
o Hoe kunnen we onze steden in de toekomst aantrekkelijker
worden om er te wonen ?
o Wat verwacht je van het toekomstige Vlaamse platteland, van de
ruimte buiten de steden ?
o Hoe kunnen we in de toekomst slimmer omgaan met de beperkte
ruimte die we hebben ?
� Meer dan 2.500 ideeën en reacties
burgerbevraging
� Inspireer het beleid
� Topideeën (1)
o Vermijd gettovorming
o Naast ‘decor-groen’ is er ook ‘doe-groen’ in de stad
o Kies resoluut voor de zachte weggebruiker. Organiseer de stad
zodanig dat je geen auto nodig hebt
o Een fijne en aantrekkelijke leefomgeving voor jonge gezinnen in
de stad
o Leegstand transformeren tot open ruimtes, woonprojecten
o Het platteland blijft landelijk, geen uitbreiding van het dorp meer
o (… )
burgerbevraging
� Inspireer het beleid
� Topideeën (2)
o (..)
o Bepaalde gebieden moeten strikt groen ingekleurd worden, hier
wordt later niet op teruggekomen.
o Lintbebouwing moet stoppen.
o Landbouw wordt gestimuleerd en Vlaanderen produceert zijn
eigen voedsel.
o Gebouwen worden voor meer dan 1 functie gebruikt.
o Energiebewuste woningparken en wijken bouwen met een eigen
energiebevoorrading.
o Woningen zijn overal betaalbaar.
burgerbevraging
� Burgerevent ‘ruimte voor morgen’
� 28 mei 2011
� 100 burgers (geselecteerd uit 2155 kandidaten)
� Hele dag meedenken
� Aan de hand van concrete vragen
o Hoe ziet je leefomgeving er vandaag uit – wat valt op ?
o Hoe ziet je ideale leefomgeving eruit … (in groep)
o Welke maatregelen zijn hiervoor nodig (overheid / individu)
o Bespreking van de ‘topideeën’
� Einde van de dag > “burgermanifest”
100 ambassadeurs voor ruimte voor morgen
burgerbevraging
� Burgerevent ‘ruimte voor morgen’
� Ideeën
o Mentaliteit
o Participatie: verandering door betrokkenheid
o Convivialiteit: dorpsgevoel in de stad
o Eigenheid: stad blijft stad, platteland blijft platteland
o Hergebruik: leegstand aanpakken
o Betaalbaarheid, einde aan speculatie, grondprijs differentiëren
o Duurzaamheid als criterium
burgerbevraging
� Burgerevent ‘ruimte voor morgen’
� tegenstellingen
o Collectiviteit vs. Individualiteit: ruimte delen - nabijheid
o Hyperlokaal leven vs. wereldburgerschap
o Flexibiliteit vs. Consequent beleid: nood aan visie
o Centraliseren vs. Spreiden
o Open ruimte behouden (Lintbebouwing stoppen) vs. Ecodorpen
bouwen
o Creativiteit om tegenstellingen te overstijgen
partnerdialoog
partnerdialoog
� “Professionelen” = heterogene groep
� Overheden
� Middenveldorganisaties
� Belangengroepen
� Vakwereld
� Formele adviescommissies
� Actiegroepen
� ….
partnerdialoog
� Nood aan betrokkenheid
� Waarom ?
o Impact op ruimtelijke ontwikkeling Vlaanderen
o Actief betrokken bij realisaties
o Ruime kennis en ervaring
o Mening over (al dan niet) gewenste ruimtelijke ontwikkelingen
� actievere en intensievere betrokkenheid
o Partnerdialoog 1 – ViA rondetafel
o Partnerdialoog 2 – scenario’s
o Geplande partnerdialogen
partnerdialoog 1
� Groen Stedengewest
� 3 december 2010
� Startschot Beleidsplan Ruimte
� “samen nadenken over de Vlaamse
Ruimte”
� 100-tal partners
o Klassieke sectoren
o Niet traditionele partners
� Resultaten verwerkt in publicatie
partnerdialoog 1
� “Groen Stedengewest”
� Resultaten:
oWetenschappelijke analyse (rapport)
oInput voor Beleidsplan Ruimte
oGewaardeerde rondetafel
oOptimistische kijk op 2050 van deelnemers
oNoodzaak aan ruimtelijk beleid werd onderstreept
oSense of urgency
partnerdialoog 2
� toekomstscenario’s
� 16 mei 2011
� Laten kennis maken met scenario-denken
� Verkennen van 4 scenario’s voor ruimte in Vlaanderen 2050
� Met 100-tal partners
oKlassieke sectoren
oniet-traditionele partners
� Resultaten worden verwerkt in ad hoc onderzoek steunpunt
partnerdialoog 2
� toekomstscenario’s
� Waarom scenario’s
o Lange termijn denken > onzekerheden
o Scenario’s laten toe om ondanks deze onzekerheden toch beleid te
voeren
o Scenario’s zijn geen prognoses noch een wensbeeld
o Veronderstelt tegelijkertijd +/- permanent monitoring + evaluatie !
o Opmerking : deelnemers aan workshop / partnerdialoog konden zich
soms moeilijk inleven in scenario’s !!
partnerdialoog 2
� toekomstscenario’s
� 4 scenario’s
o Op basis van ad hoc onderzoek Steunpunt Ruimte en Wonen
o Zie ook scenario’s WLO-studie als basis voor structuurvisie Nederland
o Verkennen van extremen (‘hoeken van de kamer’)
o Opgebouwd aan de hand van 2 belangrijke maatschappelijke
spanningsvelden
partnerdialoog 2
� 2 maatschappelijke spanningsvelden
� Internationaal vs lokaal
� Overheid vs privé
� Extreme scenario’s
� Hoeken van de kamer
� Geen wensbeeld !
lokaal
internationaal
privaatoverheid
lokaal
internationaal
privaatoverheid
Transatlantische markten
Globale economieSterk Europa
Regionale gemeenschappen
Volgende partnerdialoog
� voorzien
� 6 oktober 2011
oOnderzoek
ovisie 2020-2050
� Volgende partnerdialogen
oNa goedkeuring groenboek door Vlaamse Regering
oConcrete data en inhoud nog te bepalen
kernteam
kernteam
� Samenstelling
� medewerkers uit volgende beleidsdomeinen
o Leefmilieu, Natuur en Energie
o Landbouw en Visserij
o Economie, Wetenschap en Innovatie
o Mobiliteit en Openbare Werken
o Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid
o Cultuur, Jeugd, Sport en Media
o Stedenbeleid
o Woonbeleid
o Gezin, Welzijn en Gezondheid
o Vlaams Bouwmeester
� + 5 VTE RWO en expert-projectleider
kernteam
� Werking
� doel = coproductie
o Samen de pen vasthouden
o Verhoogt draagvlak
o Verhoogt slaagkansen realisatie
� Resultaten sedert 01.05.11
o Overzicht studies en beleidsplannen
o Bevraging ambities en verwachtingen
o Statuut groenboek / witboek / beleidsplan
o Structuur groenboek
o Vastleggen + definiëren uitgangsprincipes
kernteam� statuut groenboek / witboek / beleidsplan
� Groenboek
o focus onderzoeksvragen
o Marges vastleggen voor verdere onderzoekstraject
o Goedkeuring Vlaamse Regering
o Na groenboek > ruime participatie
� Witboek
o Hoofdlijnen en krachtlijnen ruimtelijk beleid vastleggen
o Resultaat van onderzoekstrajecten
o Goedkeuring Vlaamse Regering
o Na goedkeuring > ruime participatie
� Beleidsplan
o Uitgewerkt beleidskader
o Uitvoeringsgerichte acties
kernteam
� Structuur groenboek
� 1 uitgangspunten en uitdagingen
o Beschrijving van de context
o Uitgangsprincipes
o Trends en onzekerheden
o Toekomstverkenningen
o Uitdagingen
� 2. visie 2020/2050
o Globale ontwikkelingsprincipes
o Thematische ontwikkelingsprincipes
o Gebiedsgerichte ontwikkelingsprincipes
� 3. naar realisatie … ?
o Strategie en acties
o Organisatie en instrumentarium
� 4 onderzoeksvragen voor het witboek
kernteam
� Uitgangsprincipes
� Wat
o Kwalitatieve doelstellingen
o Vormen basis voor verdere visievorming
o Min of meer harde uitgangspunten
� Welke
o voortbouwen op RSV
o Streven naar duurzame ruimtelijke ontwikkeling
o Ruimtelijke kwaliteit is meerwaarde ten opzichte van kwantiteit
o Flexibiliteit inbouwen ja, maar
o Integrerend karakter bewaken
o Vlaanderen internationaal positioneren
samenvatting
samenvatting
� Beleidsplan Ruimte
� Methodologie
o Totaal verschillende t.o.v. RSV
o Participatie en coproductie = uitdaging maar ook extra tijdsinvestering
o Strategische keuzes versus alomvattend beleidskader
� uitdaging
o Zoektocht naar wervend gemeenschappelijk verhaal over verschillende
beleidsdomeinen + beleidsniveaus heen
o Onderzoek aan de hand van scenario’s vertalen naar beleidsstrategie en
instrumentarium
o Spanningsveld tussen nood aan een overkoepelende macrovisie voor
Vlaanderen vs. oplossingen in de achtertuin van de burgers (zie
burgerbevraging)
o …
vragen / opmerkingen
Kijk ook op www.beleidsplanruimte.be