Nederlandse Referentielaboratorium voor Enzymen Bio-Rad QC ... Het Nederlands referentie… ·...

Post on 08-Oct-2020

5 views 0 download

Transcript of Nederlandse Referentielaboratorium voor Enzymen Bio-Rad QC ... Het Nederlands referentie… ·...

Nederlandse Referentielaboratorium voor

Enzymen

Bio-Rad QC symposium

4 oktober 2011

Dr. Paul Franck

Nederlandse Referentie Laboratorium voor Enzymen

Lab West / HagaZiekenhuis Den Haag

30 jaar IFCC standaardisatie enzymen

� 1980: IFCC referentiemethoden voor ALAT, ASAT, CK en GGT bij 30°C. Niet voor ALFO, Amylase en LD.

� 1994: 37°C officiële incubatie temperatuur voor IFCC referentiemethoden.� Fysiologische lichaamstemperatuur

� Invloed van industrie: 37°snellere reactie / minder substraat / hulpenzymen

� Herenigd Duitsland koos voor 37°C . Was 25°C West en 37°C Oost.

� 1999: Onderzoek transformatie IFCC referentie methoden 30°naar 37°C.Wereldwijd netwerk van referentielaboratoria (n=13), o.a. HagaZiekenhuis.

� 2002 -2011: Publicatie nieuwe IFCC referentiemethoden 37°C met referentiewaarden voor de kaukasische populatie.Clin. Chem. Lab. Med: Part 1 tm 9 inclusief ALFO, Amylase en LD

� 2002 – 2011: (Primaire) Referentie materialen ontwikkeld en voorzien van targetwaarden IFCC referentiemethoden.

IFCC Referentie Methoden voor Enzymen

Naam

EC nummer

IFCC Referentie Methoden

ALAT

Alanine Aminotransferase

EC 2.6.1.2

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7) :718-724.

AF

Alkalische Fosfatase

EC 3.1.3.1

Clin Chem Lab Med. 2011; 49(9): 1439-46

AMYL

Alfa Amylase

Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9): 1146-55.

Alfa Amylase

EC 3.2.1.1

ASAT

Aspartaat Aminotransferase

EC 2.6.1.1

Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7): 25-733.

CK

Creatinine Kinase

EC 2.7.3.2

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 635-642.

GGT

Gamma Glutamyltransferase

EC 2.3.2.2

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7): 734-738.

LDH

Lactaat Dehydrogenase

EC 1.1.1.27

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 643-648.

Oorsprong: regio harmonisatie enzymen� 1996: Harmonisatie Enzymen regio “Rond Vliet en Oude Rijn”

(n=19) ALAT, ALFO, Amylase, ASAT, CK, GGT en LD

� 1998: Publicatie resultaten :

“Multicenter harmonization of common enzyme results by fresh patient-pool sera.”Paul F.H. Franck, Gerard Steen, Arnold J.P.F. Lombarts, John H.M. Souverijn, and Robert K.A. van Wermeskerken. Wermeskerken. Clinical Chemistry 44:3 614-621 1998

� 1999: Ongeveer 50% van de Nederlandse NVKC regio’s harmoniseren volgens het model “Rond Vliet en Oude Rijn” en gebruiken dezelfde referentiewaarden.

� 2008: regio “Rond Vliet en Oude Rijn” is gestandaardiseerd op IFCC referentie methoden en IFCC referentie waarden

Spreiding van ALAT in 19966 patiënten pool sera

Spreiding van GGT in 1996 6 patiënten pool sera

Harmonisatie versus Standaardisatie

� Harmonisatie: vergelijkbare nauwkeurige resultaten

maar nog geen

� Standaardisatie:Juiste vergelijkbare nauwkeurige resultaten

LDH voor IFCC / SKML standardisatie

1500

2000

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/l

LDH na IFCC / SKML standaardisatie

1500

2000

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/l

Bronovo

Diac. Leiden

JKZ-RKZ

Lange Land

Leyenburg

LUMC

Regionale Rondzending LDH maart 2006: 6 patiënten monsters

0

500

1000

0 500 1000 1500 2000Consensus Regio U/l

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/l

0

500

1000

0 250 500 750 1000IFCC methode Referentielaboratorium U/l

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/l

LUMC

MCH_A

MCH_W

Rijnland

Gemid.

IFCC

Amylase voor IFCC / SKML standaardisatie

700

800

900

1000

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/L

Amylase na IFCC / SKML standaardisatie

700

800

900

1000

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/l

Bronovo

Diac. Leiden

JKZ-RKZ

Lange Land

Leyenburg

Regionale Rondzending Amylase maart 2006:6 patiënten monsters

0

100

200

300

400

500

600

700

0 200 400 600 800 1000

Consensus Regio U/l

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/L

0

100

200

300

400

500

600

700

0 100 200 300 400 500

IFCC methode Referentielaboratorium U/l

Ind

ivid

ue

el

La

bo

rato

riu

m U

/l

LUMC

MCH_A

MCH_W

Rijnland

Gemid.

IFCC

ALAT voor IFCC / SKML standaardisatie

300

350

400

Ind

ivid

ue

el L

ab

ora

tori

um

ALAT na IFCC / SKML Standaardisatie

300

350

400

Ind

ivid

ue

el L

ab

ora

tori

um

U/l

Bronovo

Diac. Leiden

JKZ-RKZ

Lange Land

Leyenburg

Regionale Rondzending ALAT maart 2006:6 patiënten monsters

0

50

100

150

200

250

0 100 200 300 400

Consensus Regio U/l

Ind

ivid

ue

el L

ab

ora

tori

um

0

50

100

150

200

250

0 100 200 300 400

IFCC methode Referentielaboratorium U/l

Ind

ivid

ue

el L

ab

ora

tori

um

U/l

Leyenburg

LUMC

MCH_A

MCH_W

Rijnland

Gemid.

IFCC

Traceerbaarheid en dagelijkse praktijk

� Referentiemethoden zijn dan wel de gouden

standaard maar zijn niet praktisch.

� Referentiematerialen zijn praktisch. Zij kunnen op

ieder analysesysteem worden geanalyseerd.

Resultaat wordt vergeleken met de targetwaarde

gevonden met de IFCC referentiemethoden.

� Patiënten resultaten zijn hierdoor traceerbaar /

herleidbaar naar IFCC referentiemethoden.

Certified Reference Materials (CRM)

� Primaire CRM /standaard:

IRMM en IFCC (C-RSE en netwerk enzymen referentielaboratoria)

� Secundaire CRM’s / standaarden:� Calibratoren diagnostica fabrikanten

� Verificatoren o.a. enzym verificator 2003 en 2007

� QC rondzend materialen o.a. Combi Algemene Chemie 2005

http://irmm.jrc.ec.europa.eu

IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen

Naam

EC nummer

IFCC

Referentie Methoden

IFCC / IRMM

Primaire CRM

IFCC targetwaarde

ALAT

Alanine Aminotransferase

EC 2.6.1.2

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7)

:718-724.

ERD AD 454 / IFCC

186,0 U/l

AF

Alkalische Fosfatase

EC 3.1.3.1

Clin Chem Lab Med. 2011 ; 49(9):

1439-46

In ontwikkeling

AMYL

Alfa Amylase

Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9):

1146-55.

ERD AD 456 / IFCC

546 U/lAlfa Amylase

EC 3.2.1.1

1146-55. 546 U/l

ASAT

Aspartaat Aminotransferase

EC 2.6.1.1

Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7):

25-733.

ERD AD 457 / IFCC

104,6 U/l

CK

Creatinine Kinase

EC 2.7.3.2

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6):

635-642.

ERD AD 455 / IFCC

101 U/l

GGT

Gamma Glutamyltransferase

EC 2.3.2.2

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7):

734-738.

ERD AD 452 / IFCC

114,1 U/l

LDH

Lactaat Dehydrogenase

EC 1.1.1.27

Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6):

643-648.

ERD AD 453 / IFCC

502 U/l

Commuteerbare stabiele materialen

� Gedragen zich als patiënten monsters

�Vergelijkende koppel / tweeling studies.

� Constante reproduceerbare kwaliteit

�Stabiel in opslag.

�Spiken met dezelfde (recombinant) enzymen

van humane oorsprong.

Tweeling studie: Vergelijking patiënten - en kandidaat rondzendmonsters

An

aly

ser

Fab

rikan

t 2

LDH

Analyser Fabrikant 1

An

aly

ser

Fab

rikan

t 2

Baadenhuijsen et al 2008

SKML project “Kalibratie 2000”

� 2000: “Kalibratie 2000” project: harmoniseren van de verschillende analyse methoden via “commuteerbare” rondzendmaterialen.

� 2003: Secundaire enzym CRM / enzym trueness verificator E 2003.00114 op de markt voorzien van “gemiddelde regionale” targetwaarden.

� 2004: IFCC Referentielaboratoria (Milaan, Hannover en Den Haag) voorzien SKML enzym verificator E 2003.0114 van officiële IFCC targetwaarden

� 2005: Start Combi Algemene Chemie met rondzending van “commuteerbare” monsters met IFCC targetwaarden door Referentielaboratorium van het HagaZiekenhuis.

IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen

Naam

EC nummer

IFCC

Referentie Methoden

IFCC / IRMM

Primaire CRM

IFCC targetwaarde

SKML

Trueness Verificator

IFCC targetwaarde

ALAT

Alanine Aminotransferase

EC 2.6.1.2

Clin Chem Lab Med. 2002;

40(7) :718-724.

ERD AD 454 / IFCC

186,0 U/l

Batch 2007.025

130 U/l

AF

Alkalische Fosfatase

EC 3.1.3.1

Clin Chem Lab Med. 2011 ;

49(9): 1439-46

In ontwikkeling Batch 2007.025

115 U/l

Consensus gebruikers

AMYL

Alfa Amylase

Clin Chem Lab Med. 2006;

44(9): 1146-55.

ERD AD 456 / IFCC

546 U/l

Batch 2007.025

266 U/lAlfa Amylase

EC 3.2.1.1

44(9): 1146-55. 546 U/l 266 U/l

ASAT

Aspartaat Aminotransferase

EC 2.6.1.1

Clin Chem Lab Med. 2002 ;

40(7): 25-733.

ERD AD 457 / IFCC

104,6 U/l

Batch 2007.025

127 U/l

CK

Creatinine Kinase

EC 2.7.3.2

Clin Chem Lab Med. 2002;

40(6): 635-642.

ERD AD 455 / IFCC

101 U/l

Batch 2007.025

396 U/l

GGT

Gamma Glutamyltransferase

EC 2.3.2.2

Clin Chem Lab Med. 2002;

40(7): 734-738.

ERD AD 452 / IFCC

114,1 U/l

Batch 2007.025

112 U/l

LDH

Lactaat Dehydrogenase

EC 1.1.1.27

Clin Chem Lab Med. 2002;

40(6): 643-648.

ERD AD 453 / IFCC

502 U/l

Batch 2007.025

650 U/l

Nederlandse Referentie Laboratorium voor enzymen

hoogste metrologische norm van traceerbaarheid

ISO 185153 en IVD98/79/EC

KCHL - HagaZiekenhuis

CKCL - MC Haaglanden Lab West vanaf 1 juli 2011

Trombosedienst ‘s-Gravenhage e.o.

Onderdeel is Nederlands Referentie Laboratorium voor Enzymen

Referentie Laboratorium

Den Haag

Combi Rondzending 2008 Pool A

Combi Rondzending 2008 Pool B

Primaire IFCC CRM

SKML trueness verificator

Combi Rondzending 2008 Pool B

Rondzending voor Referentie Laboratoria RELA

160

U/l

80 100 U/l90

130

Nummer 38 = Referentie Laboratorium Den Haag

www.dgkl-rfb.de : zie IFCC RELA surveys

145

SKML rondzending Combi Algemene Chemie

� Sera gemengd uit één laag (A) en één “gespiket” hoog (B) patiënten poolserum

24 x per jaar. Voorraad ingevroren -70°C.

Controle via nationale SKML / IFCC standaardisatie.

� Juistheid via targetwaarden door IFCC referentiemethoden.

ASAT, Amylase, ALAT, GGT, CK en LDH. ALFO per 2012.

� Veel laboratoria gebruiken wel IFCC methoden.

Echter zij zijn nog steeds op “onjuiste” wijze geharmoniseerd.

Met name LD en Amylase !

� Referentie waarden voor patiënten verschillen.

IFCC Referentie Methoden voor Enzymen

Naam

EC nummer

IFCC

Referentie Methoden

Referentiewaarden

Kaukasische

populatie

IFCC / IRMM

Primaire CRM

IFCC targetwaarde

SKML

Trueness Verificator

IFCC targetwaarde

ALAT

Alanine Aminotransferase

EC 2.6.1.2

Clin Chem Lab Med.

2002; 40(7) :718-724.

V < 34 U/l

M < 45 U/l

ERD AD 454 / IFCC

186,0 U/l

Batch 2007.025

130 U/l

AF

Alkalische Fosfatase

EC 3.1.3.1

Clin Chem Lab Med.

2011 ; 49(9): 1439-46

V < 98 U/l

M < 115 U/l

In ontwikkeling Batch 2007.025

115 U/l

Consensus gebruikers

AMYL

Alfa Amylase

Clin Chem Lab Med.

2006; 44(9): 1146-55.

V < 107 U/l

M < 107 U/l

ERD AD 456 / IFCC

546 U/l

Batch 2007.025

266 U/lAlfa Amylase

EC 3.2.1.1

2006; 44(9): 1146-55. M < 107 U/l 546 U/l 266 U/l

ASAT

Aspartaat Aminotransferase

EC 2.6.1.1

Clin Chem Lab Med.

2002 ; 40(7): 25-733.

V < 31 U/l

M < 35 U/l

ERD AD 457 / IFCC

104,6 U/l

Batch 2007.025

127 U/l

CK

Creatinine Kinase

EC 2.7.3.2

Clin Chem Lab Med.

2002; 40(6): 635-642.

V < 145 U/l

M < 171 U/l

ERD AD 455 / IFCC

101 U/l

Batch 2007.025

396 U/l

GGT

Gamma Glutamyltransferase

EC 2.3.2.2

Clin Chem Lab Med.

2002; 40(7): 734-738.

V < 38 U/l

M < 55 U/l

ERD AD 452 / IFCC

114,1 U/l

Batch 2007.025

112 U/l

LDH

Lactaat Dehydrogenase

EC 1.1.1.27

Clin Chem Lab Med.

2002; 40(6): 643-648.

V < 247 U/l

M < 248 U/l

ERD AD 453 / IFCC

502 U/l

Batch 2007.025

650 U/l

30-09-2011

Regio-overzichten uniforme referentiewaarden

Regio IFCC Regio

Den Haag / Leiden 2011 Den Haag / Leiden

1996 -2008 vanaf 1 juli 2008

ALAT v 45 34 34

m 45 45 45

ALFO v 120 98

m 120 115

Amylase v 220 107 107

m 220 107 107

ASAT v 40 31 31

m 40 35 35

CK v 170 145 145

Referentiewaarden Regio = IFCC exact

CK v 170 145 145

m 200 171 171

GGT v 35 38 38

m 50 55 55

LDH v 450 247 248

m 450 248 248

tenslotte

� Nederlands referentie laboratorium speelt een belangrijke rol bij de standaardisatie van de enzym resultaten in Nederland.

� Door de recente introductie van de referentiemethode voor alkalische fosfatase (ALFO) zijn alle belangrijke algemene enzym bepalingen IFCC gestandaardiseerd.enzym bepalingen IFCC gestandaardiseerd.

� Oproep:

Nederland standaardiseer je referentiewaarden voor enzymen: neem IFCC aanbevolen referentiewaarden !

per 1 januari 2012 !

Einde

Dank voor uw aandacht