Post on 23-Jun-2020
11-10-2019
1
Natura2000 en Stikstof
LLTB-Ledenbijeenkomsten
9 en 10 oktober 2019
20.00 Welkom door Mark Tijssen
20.10 N2000 en stikstof. Harrie Deckers
21.00 Vragen en discussie.
22.00 Sluiting
1
2
11-10-2019
2
N2000 en stikstof
• Wat was N2000 ook al weer?
• De aanleiding voor de PAS.
• De uitspraak van de Raad van State
van 29 mei 2019
• De inzet van LTO/LLTB.
• Remkes en rijk.
• Hoe verder?
Wat is N2000?
Europese Vogel- en
Habitatrichtlijn. (VHR)
Vogelrichtlijn: 02-04-1979
Habitatrichtlijn: 21-05-1992
VHR-Gebieden: 07-12-2004 (referentiedatum)
Kader: Wet Natuurbescherming
Bevoegd gezag: Aanwijzing door rijk
Bevoegd gezag: Uitvoering Provincie (Limburg)
3
4
11-10-2019
3
Wat is N2000?
Limburg:
23 gebieden, waarvan
21 stikstofgevoelig.
Wat is N2000?
Zonder stikstof geen teelt.
NH3 (via lucht) en NO3 (via bodem) =
stikstof.
Maar sommige planten en landschappen kunnen
toe met weinig stikstof…..
En dat noemen we kwetsbare natuur (N2000)!
5
6
11-10-2019
4
Wat is N2000?
Per natuurdoeltype (habitat) bepaald hoeveel
de natuur kan hebben (Europese studie).
Voorbeeld: Zwak gebufferd ven 571 mol.
Hoogveen 500 mol.
Wat is N2000?
Heischrale graslanden
ca 850
Jeneverbesstruweel
ca 1070
Alluviaal (nat beek-
begeleidend) bos
ca 1850
7
8
11-10-2019
5
Aanleiding PAS
Vanaf 2005 uitspraken Raad van State:
Zolang de normen (Kritische Depositiewaarde –
KDW) niet is gehaald is geen enkele toename in
stikstofdepositie toegestaan, hoe klein ook.
In 70% van de natuur halen we KDW nu nog niet.
En dat al veel gedaan is telt niet! Er moet nog
meer, want de Europese kaders zijn leidend!
Aanleiding PAS.
Dus alleen ruimte via techniek (intern salderen)
of door opkopen (extern salderen).
9
10
11-10-2019
6
Aanleiding PAS.
Toepassing technieken bij (ver)nieuwbouw en in
2030 bij alle veehouderijen in ruil voor bedrijfs-
ontwikkeling. Ambitie/inzet:• Varkenshouderij en pluimveehouderij: 85% reductie.
• Melkveehouderij: opstallen 70% en beweiden 40%
reductie.
Afspraken Brabant-
Limburg – ZLTO –
LLTB 2009/2010.
Aanleiding PAS.
Juridische verankering
via beleidsnota.
Wanneer mag vergund
worden?
1e voorstel was uit-
breiding van 3 - 5 mol.
2e was tot max 5% van
de habitatnorm (KDW).
11
12
11-10-2019
7
Aanleiding PAS.
Aanleiding PAS
Gegeven:• Bedrijfsontwikkeling
stagneert.
• NH3 om te salderen “op”
in veel gebieden.
• In alle gebieden overal
salderen is een groot
probleem.
• Bergen papier en veel
dure Nbw-vergunningen.
• Niet efficiënt gebruik N.
13
14
11-10-2019
8
Aanleiding PAS.
PAS.
• Reductie emissies
(landbouw 10 Kton).
• In ruil voor bedrijfs-
ontwikkeling en minder
lasten.
• Wettelijk geregeld.
• Drempelwaarde 0.05 mol.
• Melding tot 1 mol.
• Vergunning tot 3 mol.
(Toename)
15
16
11-10-2019
9
Raad van State 29-5-2019
PAS is strijdig met Europese
Vogel- en Habitatrichtlijn
(Natura2000).
Raad van State 29-5-2019
Uitspraak op basis van advies
van het Europese Hof.
(Maar RvSt neemt o.i. niet alle
ruimte die het Hof bood).
17
18
11-10-2019
10
Raad van State 29-5-2019
• Je mag nog te nemen
maatregelen niet al gebruiken
voor ontwikkeling.
• En maatregelen mogen niet
zo maar gebruikt worden voor
opvulling zolang de natuur
nog niet is hersteld.
Raad van State 29-5-2019
Gevolgen: Stikstofcrisis
• Meldingen alsnog vergunningplichtig.
• Bedrijven onder drempelwaarde alsnog
vergunningplichtig.
• Beweiden vergunningplichtig.
• Bemesten in principe ook.
• Bedrijven in pipelijn of in procedure geen
vergunning.
• Uitbreiding in de depositie kan niet.
• Status bestaande vergunning onduidelijk.
19
20
11-10-2019
11
Gevolgen steeds duidelijker.
Gevolgen steeds duidelijker.
21
22
11-10-2019
12
Gevolgen steeds duidelijker.
Inzet LTO-LLTB.
23
24
11-10-2019
13
Gaat om alle sectoren!
Dus ook overleg met
alle sectoren.
Inzet LTO-LLTB. KORTE termijn.
Overleg bestuurlijk en ambtelijk rijk en
provincie(s). Met kamerleden. Met Remkes.
• Beweiden en bemesten (zo veel mogelijk)
generiek vrij stellen.
• Uitbreiders binnen PAS alsnog legaliseren.
Zij waren te goeder trouw.
• Drempelwaarde van 1 mol.
25
26
11-10-2019
14
Inzet LTO-LLTB. En direct daarna.
• Individuele ontwikkelruimte voor een
duurzame toekomst.
• Reductie? Ja, maar voor alle bronnen.
• Gebiedsmaatwerk.
• Goede metingen. (Kloppende cijfers)
• Is bescherming van alle natuurtypes wel
reëel?
Inzet LTO-LLTB. Bovenal:
En respect en waardering voor de agrariër.
27
28
11-10-2019
15
Inzet LTO-LLTB. Bovenal:
En respect en waardering voor de agrariër.
Inzet LTO-LLTB.
Afspraak rijk en provincies:
Geen handhaving van beweiden en bemesten.
Provincie: en ook niet voor gesneuvelde
toestemmingen.
29
30
11-10-2019
16
Aanleiding PAS.
Commissie Remkes
Ingesteld voor advies over de korte-termijn-
oplossingen.
31
32
11-10-2019
17
Commissie Remkes
Maar….
Remkes heeft geen
oplossingen voor
de korte termijn!
Nog geen
“legalisering” of
ontwikkeling.
Commissie Remkes
Wel voorstellen voor de toekomst.
Hoofdboodschap pak eerst verkeer en
veehouderij aan.
33
34
11-10-2019
18
Commissie Remkes
Maar wel voorstellen landbouw:
• Geen generiek korting.
• Sanering voor bedrijven kort bij N2000.
• Versneld technieken toepassen bij
verouderde bedrijven.
• Intrekken latente ruimte.
• Afromen bij (extern) salderen.
• Beter meten.
Commissie Remkes
LTO-LLTB reactie.
• Geen afroming. Is funest voor
bedrijfsontwikkeling en
innovatie.
• Heel voorzichtig zijn met
intrekken latente ruimte.
Alleen stallen die al lang leeg
staan zonder reden.
• Je ontkomt niet aan een betere
onderbouwing en je ontkomt
niet aan een discussie over
natuurwaardes.
35
36
11-10-2019
19
Kabinetststandpunt
• Geen generieke korting.
• Gebiedsgerichte aanpak.
• Geld voor vrijwillige warme
sanering kort bij gebieden.
• Extern salderen:
▪ afroming 30%;
▪ koppeling dier- en
fosfaatrechten.
• Niet intrekken van latente
ruimte bij continuerende
bedrijven (stalcapaciteit).
Reactie LTO/LLTB
Vaag / veel blijft onduidelijk en is niet opgelost:
• Drempelwaarde?
• Legalisering gesneuvelde toestemmingen?
• Regelen beweiden en bemesten?
• Hoeveel geld voor sanering?
Welke voorwaarden?
“Reken je niet rijk!”.
37
38
11-10-2019
20
Reactie LTO/LLTB
In ieder geval:
• Koppeling met dier-
/fosfaatrechten is
onnodig en niet
acceptabel.
• Bezwaar tegen de
afroming van 30%.
Hoe verder?
Gebiedsaanpak.
- Samen met provincie.
- Samen met onder-
nemersgroep.
Discussie over warme
sanering, bijdrage
landbouw en reken-
model / metingen, KDW
op nationaal én
provinciaal niveau.
39
40
11-10-2019
21
Hoe verder?
Warme sanering van bedrijven met “grote
impact”. Kortbij draagt voor hele gebied
heel vaak weinig bij in depositie en ruimte
voor ontwikkeling!
Hoe verder - metingen.
Heel veel discussie. Wat wordt gemeten?
• Concentraties op 139 plaatsen (10 gebieden
in Limburg).
• Natte depositie op acht plaatsen.
• Maar bijna niet (3 plaatsen) droge depositie
en dan pas recent.
41
42
11-10-2019
22
Hoe verder - metingen.
Moet en kan beter! Nu onvoldoende om beleid
op te bepalen.
Let wel: Ammoniak kun je meten, maar dan weet
je de bron nog niet. (Andere bronnen dan
landbouw?). Metingen zijn ook alleen na een
reeks van 10+ jaren betrouwbaar.
Hoe verder - metingen.
NOx wordt gemeten op
45 plaatsen. Autowegen,
haven Rotterdam,
Schiphol.
43
44
11-10-2019
23
Hoe verder - metingen.
Dilemma.
Goed / beter meten kost tijd.
En we kunnen daar niet op
wachten voor legalisering en
bedrijfsontwikkeling.
Rekenmodel aanpassen kan
wat sneller.
Reductie NOx en NH3 lijkt
onontkoombaar voor
oplossing korte termijn!
Hoe verder - KDW’s
Met technieken of warme sanering of
snelheidsbeperking kun je N-depositie
verminderen, ontwikkelruimte creëren.
maar de norm haal je nooit! Utopie!
45
46
11-10-2019
24
Hoe verder - KDW’s
Norm hoogveen is 500 mol.
Belasting Peelgebieden ca 1600 mol.
Ca 35% buitenland = 560 mol
Dus zelfs met nul
auto’s, industrie of
bemesting of
veehouderij in
Limburg en
Nederland irreëel!
Hoe verder - KDW’s
Norm heischraal grasland is 850 mol.
Belasting Geuldal ca 1500 mol.
Ca 55% is buitenland = 825 mol.
Dus alleen met nul
auto’s, industrie of
bemesting of vee-
houderij in Limburg
net haalbaar.
47
48
11-10-2019
25
En uw vergunning?
Heel veel onduidelijk…..
Niks is zeker.
En uw vergunning?
• Raad van State: Verleende vergunning
Wnb blijft tellen.
Maar MOB vecht dat aan.
• Schouten: latente rechten worden niet
gekort (= gerealiseerde stal[?]).
Maar gemeenten kunnen gemotiveerd
intrekken (omgevingsvergunning).
49
50
11-10-2019
26
En uw vergunning?
• Schouten: extern salderen alleen met
vergunde en feitelijke dieren + 30%
korting. Hoe en wat nog onbekend. Komt
eerst een wettelijke regeling. Rekenmodel
ook pas in januari beschikbaar.
• Raad van State / rijk: met stikstof van
stoppers (stoppersregeling ammoniak en
warme sanering) kunnen (deels?) niet
gebruikt worden. Dus niks waard?
• LTO heeft aanvullend overleg geëist.
Aandachtspunt!
Grootste probleem zit niet bij de provincie….
Verhouding met rijk bekoelt… (discussie
fosfaatrechten, nu weer koppeling fosfaat- /
dierrechten….
51
52
11-10-2019
27
Aandachstpunt
Maar zelfs als we politiek geregeld krijgen, is
er nog een grote hobbel…..
Hier loopt het spaak.
Aandachstpunt
PAS was ook wettelijk geregeld. Europa gaat
boven nationale wet. Maar aanpassen
Europese richtlijn is lange adem én politiek.
Hier loopt het spaak.
53
54
11-10-2019
28
Aandachstpunt
Integrale aanpak. We hebben ook discussie over
run off, nitraatbelasting (“intrekgebieden”),
normen Kaderrichtlijn Water. Alles in één keer
aanpakken en oplossen (geen salami).
Hoe verder?
Kans van gebieds-
aanpak wel benutten.
55
56
11-10-2019
29
Bijdragen stikstofneerslag.
Maasduinen
Bijdragen stikstofneerslag.
Groote Peel
57
58
11-10-2019
30
Bijdragen stikstofneerslag.
Roerdal
Bijdragen stikstofneerslag.
Geuldal
59
60
11-10-2019
31
Bijdragen stikstofneerslag.
Noorbeemden - Hoogbos
Dank voor uw aandacht.
61
62
11-10-2019
32
Vragen
Reservesheets
63
64
11-10-2019
33
Berekende depositie 2020
Halen KDW
65
66