Naar meer samenhang tussen beroepsgerichte en algemeen

vormende vakken in het vmboJohan van der Sanden

TU/e TULO

Fontys PTH-Eindhoven

Achtergrond

• Pilots Integratie Praktijk en Theorie: Bouwstenen voor Vernieuwend VMBO. Zie www.aps.nl

• AXIS herontwerpprojecten sector techniek VMBO: Naar aantrekkelijk Technisch VMBO. Resultaten van drie jaar herontwerp. Zie www.kennisbanktechniek.nl

Belang van Integratie

• Voorwaarde voor competentie-ontwikkeling: ergens goed in worden

• Gegroeide kloof tussen theorie en praktijk, avo-vakken en beroepsgerichte vakken dichten (qua gebouwen, methoden, docenten, programmering)

• Samen werken aan “vakoverstijgende” algemene vaardigheden (ook taal)

• Beroepspedagogiek en –didactiek: authentieke contexten en participatie centraal!

WINST

• WIskunde, Natuurkunde/Scheikunde in de sector Techniek voor het vmbo

• AXIS-OCW

• Freudenthal Instituut, SLO, VMBO-scholen

WINST voorbeelden

• www.fi.uu.nl/winst/

• CD-ROM met lesmaterialen voor de sector techniek van het vmbo (bouw-, metaal-, metalelektro- en elektrotechniek)

Door docent gemaakte leeromgeving

Leeractiviteiten

PLAT door leerling gemaakte leeromgeving

Leerresultaten

Persoonlijke Leer en Actietheorie

Een zich op grond van ervaringen en reflectie daarop langzaam ontwikkelend geheel van opvattingen over diverse aspecten van leren: wat werkt bij mij, in welke situatie en waarom? Onder andere:

• Motivationele oriëntatie• Leerconceptie• Kennis- en vakconcepties• Concepties over de eigen bekwaamheid• Onderwijsconcepties

PLAT wiskunde voorbeeld 1

• Motivatie/doel: sommen af zien te krijgen• Leerconceptie: wiskunde kun je niet leren, dat

moet je snappen• Kennis/vakconceptie: wiskunde is sommen

maken: snel en zonder fouten• Conceptie eigen bekwaamheid: kan ik niet/niks

voor mij• Onderwijsconceptie: leraar moet niet te moeilijke

sommen geven; goed uitleggen en duidelijk zijn over wat-ie vraagt bij het proefwerk

PLAT wiskunde voorbeeld 2

• Motivatie/doel: wiskunde leren gebruiken in diverse praktijksituaties

• Leerconceptie: leren snappen door doen• Kennis/vakconceptie: wiskunde als

gereedschap; best handig • Conceptie eigen bekwaamheid: kan ik ook• Onderwijsconceptie: leraar moet mij helpen

bij het leren gebruiken van wiskunde

Competentie: persoonlijke bekwaamheid tot handelen en leren in relevante

contexten

• Goed georganiseerde kennisbasis

• Vaardigheid

• Attitude

• Persoonlijkheid

• Zelfbeeld, identiteit en motivatie

• Leercompetentie

Leercompetentie

• Herkennen, benutten en creëren van leermogelijkheden in diverse relevante situaties

• Leren zelf voorkennis, preconcepties te activeren, op waarde te schatten, uit te breiden, te reorganiseren

• Integreren van gecodificeerde, directe en indirecte ervaringskennis

Competentie-ontwikkeling

Continue progressieve recontextualisatie:• Authentieke contexten en diversiteit• Toenemende complexiteit • Kernbegrippen en kerntaken centraal• Opbouwen goed georganiseerde kennis

basis• Eigen (gemaakte) wijsheid; persoonlijke

bekwaamheid

Toekomst??

• Naar een competentiegericht VMBO• Beginnen met herontwerp Basisberoepsgerichte

Leerweg: integratie avo-beroepsgericht centraal.• Competentiegerichte onderbouw met veel

aandacht voor ontwikkeling leercompetenties-in-brede-zin (zie eventueel presentatie op www.vernieuwingbasisvorming.nl)