1  

Mediawijsheid  op  school:    leren  met  en  over  

technologie.

DR. ELLEN VANDERHOVEN IMINDS-MICT-UGENT

VAKGROEP ONDERWIJSKUNDE-UGENT

2  

CONCLUSIE

Leren met technologie

INLEIDING

Leren over technologie

INLEIDING

Digital natives •  Snelle  opkomst  van  digitale  technologie  op  het  einde  van  20ste  

eeuw  •  Nieuwe  genera:e  groeit  hiermee  op  •  De  gemiddelde  universiteitsstudent  hee<  in  zijn  leven:  

–  Minder  dan  5000  uren  gelezen  –  Meer  dan  10  000  uren  videospelletjes  gespeeld  –  Ongeveer  20  000  uren  TV  gekeken  

•  Digitale  taal  is  hun  moedertaal  –  Games,  Internet,  GSM,  sociale  netwerksites  en  instant  messaging  zijn  

integraal  deel  van  hun  leven  (Marc  Prensky,  2001)  

Maar...(1)

Eviden8e  van  de  

moedertaal?  

Mediawijsheid •  Meer  dan  digitale  vaardigheden  (knoppenkennis)  •  “De  mogelijkheid  om  berichten  te  openen,  te  analyseren,  te  creëren  en  te  evalueren  in  verschillende  contexten”  (Livingstone,  2003)  

•  Gaat  dus  ook  om:  –  Kri:sche  evalua:e  (reflec:e!)  – Online  veiligheid  – Offline  vaardigheden  integreren  met  online  vaardigheden    

à  Leren  OVER  technologie-­‐gebruik  

Maar...(2)

Taal  als  MIDDEL  om  te  

communiceren  

Onderwijs

•  Technologie  als  middel,  niet  als  doel!  •  ICT  als  vakoverschrijdende  eindterm:  implementeren  in  verschillende  vakken  

•  à  leren  MET  technologie  

Onderwijs over technologie

SPION Hoofddoelen:  

Ø   Verhogen  van  bewustzijn  risico’s  Ø   Veranderen  van  onveilig  gedrag  

 

Gebaseerd  op  onderzoek  

Probleem-­‐analyse   Ontwikkeling   Implementa8e  

&  evalua8e   Output    

• Studie  1:  observa:estudie  

• Studie  2:  theore:sche  evalua:e  +  focusgroep  

• Studie  3:  vragenlijststudie  

• Formulering  ini:ële  ontwerpprincipes  

5  interven:estudies  •  Studie  4:  Ini:ële  

interven:e  •  Studie  5:  Individuele  

reflec:e  •  Studie  6:  Authen:eke  

context  •  Studie  7:  Ouderavond  •  Studie  8:  

Ouderbetrokkenheid  in  huiswerktaak  

• Vernieuwde  ontwerp-­‐principes    

• Educa:ef  materiaal  

1070  jongeren  

3436  leerlingen  

1)  Individuele reflectie is cruciaal

2)  Gesimuleerde leeromgeving kan effectief zijn

3) Ouderbetrokkenheid is positief

4) Een kortdurende interventie is reeds effectief  

Richtlijnen

Leren met technologie: ONDERWIJSTECHNOLOGIE

Onderwijstechnologie •  Hardware:  

– Specifiek  voor  onderwijs  (bv.  Smartboard)  –  Inzetbaar  in  onderwijs  (bv.  Digitale  pen,  tablet,  laptop,  gsm,..)  

•  So<ware  – Specifiek  voor  onderwijs  (bv.  Smartschool,  educa:eve  games,..)  

–  Inzetbaar  in  onderwijs  (bv.  Games,  apps,..)  •  Web  2.0!  

Voorwaarden

1.  Kennis  van  de  leraar  2.  Belang  van  inhoudelijk  goed  materiaal  3.  Belang  van  technologisch  goed  materiaal  4.  Belang  van  goed  design  &  implementa:e  

Voorbeeld design

•  Gebruik  van    tablet  voor  taalleren  à Stylus  laten  gebruiken?  

(Van  Hove  et  al.,  2015)  

•  Resultaten    implementa:e-­‐onderzoek:  –  Alle  methoden  leveren  leerwinst  op  –  Schrijven  en  typen    

interessanter  voor  spelling  dan  mc  

 

53%  

17%  

16%  

11%  

Methode  leerstof  verwerken  (N=486)  

Stylus  op  tablet   Vinger  op  tablet  

Meerkeuzevragen   Pen  &  papier  

Voorbeeld implementatierichtlijnen

•  Gebruik  van  de  tablet  voor  zelfstandig,  onderzoekend  leren  rol  van  de  leraar?  

à Klassikale  terugkoppelingsmomenten  noodzakelijk,  indien  niet:  –  lagere  scores  op  kennis  en  onderzoeksvaardigheden  

–  leerlingen  meer  gefrustreerd  –  leerlingen  vragen  zelf  om  extra  hulp  aan  leraar  

(Montrieux  et  al.,  2014)  

CONCLUSIE

Conclusie

•  Mediawijsheid  =  meer  dan  knoppenkennis  •  Rol  van  onderwijs:  

– Leren  over  technologie  – Leren  met  technologie  

•  Belang  van  randvoorwaarden  en  onderzoek!  

Dr.  Ellen  Vanderhoven    

@LLvdHoven  Ellen.Vanderhoven@

Ugent.be  

Bedankt  voor  uw  aandacht!