INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Kwaliteitsborging voor het bouwen

VNAB Visie Event

Harry Nieman – Kwartiermaker

11 oktober 2018

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Waar gaan we het vandaag over hebben?

• Kwaliteitsborging voor het bouwen

• Aantonen (compliance)

• As-built dossier

• Vragen?

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

21 februari 2017: Wkb door de Tweede kamer

• 1997: MDW-werkgroep Bouwregelgeving

• 2000: Agenda Bouwregelgeving 2002-2006

• 2002: Pilots Gecertificeerde Bouwbesluittoets

• 2007: Voornemen wettelijke implementatie

• 2008: Commissie Dekker

• 2010: Regeerakkoord Rutte I

• 2011: ”Donnerslag bij heldere hemel”

• 2012: Bouwteams

• 2013: Routekaart kwaliteitsborging/ kwartiermakers

• 2016: Voorstel van wet naar de Tweede Kamer

• 2017: Wetsvoorstel aangenomen

• 2017: Ingediend bij EK en AMVB ingediend (bij TK en EK)

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Doel van de wet

• Doel: betere bouwkwaliteit• Technische en consumentenkwaliteit• Eindproduct

• Er gaat veel goed, maar het kan nog beter• Faalkosten

• Marktkenmerken• Complex product• Prestatievergelijking moeilijk• Juridificering

• Regulering en prikkels

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Waarom kwaliteitsborging?

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Wat is het doel van de vergunning?

• Een kantoorgebouw uit 1906

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Wat is het doel van de vergunning?

• Een kantoorgebouw uit 2010

• 11 pagina’s formulieren

• 325 pagina’s berekeningen

• 130 pagina’s rapportages

• 95 tekeningen op A1-formaat

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Private kwaliteitsborging

De wet in het kort

• Positie van de consument• Vraaggerichtheid bouw stimuleren via flankerend

beleid• Onder meer benchmarking en

informatievoorziening

• Aansprakelijkheid beter regelen• Het is goed geregeld (als je bijbetaalt!)• Aanpassing Burgerlijk wetboek o.a. op ‘verborgen

gebrek’

• Schrappen preventieve toets Bouwbesluit 2012• Borging kwaliteit bouw door marktpartijen• Kwaliteitsborging gereguleerd via wettelijke eisen

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Voorgestelde wijzigingen BW

• Wettelijke onderhoudstermijn; 5% regeling (art. 7:768 BW)

• Informatieplicht aannemer (7:765a BW)

• Verborgen gebreken (art. 7:758 BW)• “3. De aannemer is ontslagen van de aansprakelijkheid voor

gebreken die de opdrachtgever op het tijdstip van oplevering

redelijkerwijs had moeten ontdekken.”

4. In afwijking van het derde lid, is bij aanneming van bouwwerken

de aannemer aansprakelijk voor gebreken die bij de oplevering van

het werk niet zijn ontdekt, tenzij deze gebreken niet aan de

aannemer zijn toe te rekenen…

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Voorgestelde wijzigingen BW

• Waarschuwingsplicht aannemer 754 aangescherpt• Opdrachtgever schriftelijk aangeven welke zaken

mogelijk niet uitvoerbaar zijn• Meer duidelijkheid over wie aansprakelijk is

• Kennisgeving oplevering 758 lid 1 aangevuld• Bij kennisgeving wordt dossier overlegd aan

opdrachtgever• a. tekeningen en berekeningen betreffende het tot stand gebrachte bouwwerk

en de bijbehorende installaties, en een beschrijving van de toegepaste materialen en installaties, alsmede de gebruiksfuncties van het bouwwerk;

• b. gegevens en bescheiden die nodig zijn voor gebruik en onderhoud van het bouwwerk

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Bouwen onder kwaliteitsborging

• Omgevingsvergunning voor het bouwen blijft bestaan• Gemeente toetst RO, welstand, bouwverordening

• Bouwbesluit → ‘afgedekt’ door toepassing toegelaten instrument

• Kwaliteitsborger ziet toe op de naleving• Voldoen aan Bouwbesluit

• Bij oplevering: verklaring ‘gerechtvaardigd vertrouwen dat aan

voorschriften is voldaan’

• Vergunninghouder verstrekt verklaring aan bevoegd gezag• Zonder verklaring geen gereedmelding

• Zonder gereedmelding verbod op ingebruikname…

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Stelsel Kwaliteitsborging

Bouw

Partijen & rollen in het nieuwe stelsel

• Autoriteit Bouwkwaliteit (publiek, rijksoverheid)• Toelatingsorganisatie

• Controleert of instrumenten werken

• Sanctioneert indien nodig!

• Instrumentaanbieder → markt• Ontwikkelen instrumenten

• Controleren kwaliteitsborger

• Sanctioneert indien nodig

• Onafhankelijke Kwaliteitsborgers• Zien toe op voldoen aan Bouwbesluit door bouwer

• Opleveringsverklaring

• Onafhankelijk

Toelatingsorganisatie

Instrumentaanbieder

Kwaliteitsborger

BouwwerkAannemer bouwt

conform regels &

contract

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Huidige stelsel

Oriëntatie Esthetisch ontwerpBouwvoorbereiding

technische uitwerkingBouw

Toezicht

Aanvraag vergunning De oplevering

Gemeentelijke toetsing

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Nieuwe stelsel: Kwaliteitsborging

OriëntatieEsthetisch ontwerp

Bouwvoorbereiding technische uitwerking

Bouw

Kwaliteitsborging

Aanvraag vergunning

(ruimtelijke + welstand) De oplevering

VERKLARING+

DOSSIER

Bevoegd gezag(toestemming ingebruikname)

INSPECTIEPLAN

• Risicoanalyse

• Toetsmomenten

• Toetsniveau

INSPECTIEPLAN

• Risico-

• beoordeling

• Toetsmomenten

• Toetsniveau

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Gevolgklasse 1

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Instrumenten voor kwaliteitsborging

• BRL 5019 (gecertificeerde

Bouwbesluittoets) – Kiwa

• Erkenningsregeling kleine

bouwwerken – CBB

• KOMO Instrument

Kwaliteitsborging – KOMO

• SWK VKB – SWK

• Technische Inspectie Service –

(TIS) SKG-IKOB

• Woningborg Kwaliteitsborging

Instrument – Woningborg

Kwaliteitsborging

Bouwbesluit WETTELIJK

verplicht

Goed en

deugdelijk werk

Contractuele

afspraken

Vrijwillig deel

8

+

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

De aannemer levert kwaliteit!

• Toezicht leidt niet tot kwaliteit

• Luisteren naar de klant

• Aansprakelijkheid ligt bij de

aannemer, niet bij de

toezichthouder

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

De uitdagingen

• Hoe om te gaan met de nieuwe aansprakelijkheidsregels• Handschoen oppakken of contractueel

uitsluiten?

• Onafhankelijke kwaliteitsborger• Leunen of steunen: hoeveel doet de bouw zelf?

• Registreren!• Laten zien wat je doet, hoe doe je dat?

• Moeten we nu echt anders gaan werken?!

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Interview in VNAB visie

Verbeteren kwaliteitssystemen (Systems

engineering)

• Een aanspreekpunt voor de klant

• Vastleggen wat je hebt gedaan (een goed

dossier voorkomt discussies)

• Moderniseren & digitaliseren

• Kwaliteit leveren, onderdeel dagelijks proces

• Goed werk belonen, no-claim korting

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Waar staan we nu?

• Wet kwaliteitsborging voor het bouwen op

21 februari 2017 aangenomen door de

Tweede Kamer

• Eerste Kamer → juli 2017 : stemming

uitgesteld.

• Brief minister juli 2018 : wetgevingstraject

vervolgen. Afspraken VNG en KB

• Overleg TK eind oktober 2018

• Overleg en stemming EK (najaar 2018)

• Pilots en implementatie 2019 en 2020.

• Inwerking gelijk met de nieuwe omgevingswet

• Medio 2021.

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Evaluatie Pilots : samenwerking

• Algemeen: positief oordeel over samenwerking

• Kwaliteitsborging is een andere manier van werken• Hoger niveau uitwerking vooraf – met name installaties• Aannemer moet zelf meer vastleggen

• Informatievoorziening en gereedmelding• Onvoldoende afspraken wie wat

aanlevert• Discussie nut en noodzaak van informatie• Dossiers gereedmelding onvoldoende

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Geheeleens

Eens Neutraal Oneens Geheeloneens

Tevreden over samenwerking

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Evaluatie Pilots : kwaliteit

• Algemeen oordeel respondenten: kwaliteit neemt toe• Minder kosten voor herstel na oplevering• Sneller afronding van ‘narooiwerk’

• Redenen voor toename kwaliteit• Voor start bouw plannen verder uitgewerkt• Gemiddeld intensievere toetsing en toezicht• Meer specialistische kennis • Meer aandacht bouwfysica• Kopersopties meegenomen in

toetsing

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Geheeleens

Eens Neutraal Oneens Geheeloneens

Kwaliteit beter

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Evaluatie Pilots : doorlooptijd

• In proefprojecten: niet of nauwelijks verschil• Kwaliteitsborging vraagt mee inspanning maar

dat heeft geen effect op de doorlooptijd

• Genoemde toekomstige tijdwinst:• Sneller verkrijgen van de vergunning (maar

bestemmingsplan blijft bepalend)• Meer zekerheid in de planning• Snellere reactie op aanvullende • gegevens

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Geheeleens

Eens Neutraal Oneens Geheeloneens

Doorlooptijd korter

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Evaluatie Pilots: kosten

• Directe kosten nemen toe op de korte termijn• Inhuur kwaliteitsborger

• Extra gevraagde inspanning kost geld

• Leereffect: extra inspanning / kosten nemen af bij

meer projecten onder kwaliteitsborging

• Kwaliteitsborging levert (ook) geld op• Vroegtijdig ontdekken van fouten

• Minder herstel na afloop: in één keer

goed scheelt kosten

• Snellere afronding, zeker bij UAV-GC

0%

5%10%15%20%

25%30%35%40%

45%

Geheeleens

Eens Neutraal Oneens Geheeloneens

Totale kosten lager

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Voldoen aan de regels, daar bent u zelf van…

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

INSTITUUTvoorBOUWKWALITEIT

Vragen en meer informatie?

www.instituutbouwkwaliteit.nlinfo@instituutbouwkwaliteit.nl