Post on 26-Feb-2019
JAAR MAGAZINEmei 2016
Inspiratie uit afval, grondstoffen en energie
Meer waarde uit afval Lokale Energie De vier pijlers van HVC
In dit nummer onder andere
Foto
: An
toin
ett
e d
e Fo
uw
Dit magazine is
een uitgave van
NV HVC,
Postbus 9199
1800 GD Alkmaar
072 5411311
www.hvcgroep.nl
info@hvcgroep.nl
HVC helpt haar aandeelhouders – 46 gemeenten en 6 waterschappen – op hun pad naar een duurzame, zelfvoorzienende samenleving. Dat doen we door huishoudelijk afval in te zamelen en hieruit zoveel mogelijk grondstoffen en energie terug te winnen. In dit jaarmagazine geven we een inkijkje in de wereld van HVC. We nemen u mee naar de meest uiteenlopende facetten van ons bedrijf en laten zien wat onze missie betekent voor uw lokale gemeenschap, onze wereld…
Een uitvoerige verantwoording van onze inzet, prestaties, resultaten en plannen vindt u in ons jaarverslag over 2015. Deze is online te raadplegen via hvcgroep.nl.
Lokalegemeenschappensteeds duurzamer
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 1
Inhoud
UIT RESTAFVAL HALEN WE
ENERGIE!
KRINGLOOPENERGIE.NL
Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte
aan en stapover!
4
6
12
24
2 HVC al 25 jaar bron van energie | Voorwoord
4 HVC van 1991 tot nu | Tijdlijn
6 Rondleidingen bij HVC | Toen & nu
8 Kort | Kort nieuws
10 Succesvolle campagne 100-100-100 | Afval scheiden
11 In dialoog met de omgeving | Samenleving
12 KringloopEnergie van HVC | Achtergrond
14 Kort | Kort nieuws
16 De vier pijlers van HVC | Doelen
18 Warmte: duurzame energievoorziening | Achtergrond
20 Kort | Kort nieuws
22 Meer waarde uit afval | Afval scheiden
24 Lokale Energie | Samenleving
28 HVC in cijfers 2015 | Feiten & cijfers
2 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
PLASTICBLIKPAK
PAPIER GFTREST-AFVAL
NIEUW!
Nieuwe productenBewerking/opwerking
tot nieuwe grondstoffen
> Inzameling en aanleveren van afval/grondstoffen
> Energielevering
Bronscheidingafval/grondstoffen worden zoveel mogelijk
gescheiden aangeboden
Keuze maken bij de aanschaf
2
1
3
45
HVC al 25 jaar bron van energie
VOORWOORD
O
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 3
ok in de komende 25 jaar willen we onze aandeel-houders verder helpen op hun pad naar een duur-
zame, zelfvoorzienende samenleving. Als nutsbedrijf zoeken we innovatieve oplossingen die bijdragen aan een economie waarin verbruik is verruild tegen her-bruik. Afval bestaat daarin niet meer en energie wordt alleen uit duurzame bronnen geproduceerd. Met een groeiende wereldbevolking van bijna 7 miljard mensen is er geen andere keus. Een circulaire economie gaat uit van maximale herbruikbaarheid van producten en grondstoffen. Willen we onze aarde voor toekomstige generaties leefbaar houden, dan moeten we nu die kant op.
Als HVC zijn we er trots op in staat te zijn om de slakken die overblijven na het verbranden van niet herbruikbaar restafval zo te wassen dat we het kunnen benutten als vervanger van zand en grind in bouwprojecten. De installatie daarvoor wordt nu gebouwd. Maar ook met onze participatie in het 600 MW grote Europese offshore windmolenpark Gemini in de Noordzee dat nu 85 kilometer ten noorden van de kust van Groningen in aanbouw is, zijn we blij. De eerste stroom is in het voor-jaar van dit jaar geproduceerd en vanaf 2017 kan het park 785.000 huishoudens van groene stroom voorzien.
PLASTICBLIKPAK
PAPIER GFTREST-AFVAL
NIEUW!
Nieuwe productenBewerking/opwerking
tot nieuwe grondstoffen
> Inzameling en aanleveren van afval/grondstoffen
> Energielevering
Bronscheidingafval/grondstoffen worden zoveel mogelijk
gescheiden aangeboden
Keuze maken bij de aanschaf
2
1
3
45
Dit jaar viert HVC een jubileum. 25 jaar geleden zijn we gestart als
nutsbedrijf met het verwerken van restafval in een nieuwe moderne
afvalenergie centrale met energieterugwinning, voor een groep Noord-
Hollandse aandeelhoudende gemeenten. Inmiddels is er veel veran-
derd. We hebben ons ontwikkeld van een pure afvalverwerker naar
een overtuigd nutsbedrijf waar hergebruik van waardevolle grondstof-
fen uit afval en het opwekken van (duurzame) energie centraal staat.
Dat doen we nu voor zesenveertig gemeenten in Noord-Holland,
Zuid-Holland, Flevoland en Friesland en zes waterschappen.
Ik wens u veel leesplezier.
Wim van Lieshout,algemeen directeur
Voor een deel via HVC, want vanaf dit voorjaar leveren we stroom aan de Nederlandse consument. De energie die we maken uit het niet recyclebare restafval uit de grijze container van inwoners leveren we al 10 jaar aan aandeelhoudende gemeenten voor hun gemeente-lijke gebouwen, straatverlichting en zwembaden. Onder de noemer KringloopEnergie leveren we deze nu ook terug aan de consument.
Het is onze ambitie als bedrijf met onze kennis van systemen, grondstoffen, recycling en opwekking van duurzame energie een steeds grotere bijdrage te leveren aan de circulaire economie. Met onze aandeel-houdende gemeenten en waterschappen, samen-werkingspartners en collega’s doen we dat graag.
VOORWOORD
O
4 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
TIJDLIJN
HVC VAN 1991 TOT NU
19911992
19931994
19951996
19971998
19992000
20012002
2003
1993 Eerste paal geslagen door burgemeester mr. J.J.H. Pop.
1993 Start biomonitoring.
HVC heeft de afgelopen 25 jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In de loop van de tijd zijn er veel nieuwe activiteiten bijgekomen. In deze tijdlijn zijn de belangrijkste ontwikkelingen weergegeven.
10 april 1991 NV-Huisvuilcentrale Noord-Holland opgericht.
Er ontstonden felle protesten toen de plannen voor de bouw van een nieuwe afvalenergiecentrale in Alkmaar bekend werden. Rond-leidingen, verbreding van de doelstelling, een schaderegeling met agrariërs en het unieke HVC- biomonitorings-programma maakten hieraan een eind.
2002Eerste buis warmte-net aangelegd in Alkmaar, warmte-levering o.a. bedrijven Boekelermeer en AZ.
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 5
TIJDLIJN
20042005
20062007
20082009
20102011
20122013
20142015
2016 201720182019
KRINGLOOPENERGIE.NL
UIT RESTAFVAL HALEN WE
ENERGIE!Energie
voor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte
aan en stapover!
2010Verwerking zuiveringsslib voor 5 waterschappen.De slibverbranding (voorheen DRSH) wordt onderdeel van HVC.
2011Eerste buis warmtenet in Dordrecht.
2016 10 april: HVC bestaat 25 jaar!
2016 Offshore windpark Gemini levert eerste stroom.
2011Vergistingsinstallatie Middenmeer in bedrijf genomen.
2014Start verwerking afgedankt elektrische en elektronische apparatuur. In Alkmaar en in Dordrecht in de sorteerhal door Drechtwerk.
2012 In maart het eerste groene gas (uit gft) aan het openbare net geleverd.
2011Samenwerking gestart met kringloopbedrijven.
2016 Start leveren energie aan consumenten KringloopEnergie van HVC.
2006HVC Energie opgericht en start levering elektriciteit aan aandeelhouders.De komende jaren groeit HVC Energie uit tot een volwaardig energiebedrijf.
2006Eerste paal bio-energiecentrale in Alkmaar. Sinds 2008 produceert de centrale meer dan 200.000 MWh per jaar. Dit is genoeg om 60.000 huishoudens van groene stroom te voorzien.
2015 10.000ste woning aangesloten op warmte van HVC.
2015Start uitrol bak voor plastic, blik en drankenkartons.
2004Van achterbelading naar zijbelading.
6 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
TOEN & NU
C
HVC heeft vanaf het begin haar deuren geopend
voor belangstellenden. Eind jaren negentig werd
voor groepen 8 van basisscholen een natuur- en
milieu-educatiepakket ontwikkeld met de naam
‘Brandschoon’.
Rondleidingen bij HVC: vet cool!
Educatie en voorlichting
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 7
TOEN & NU
C aroline de Leon werkt sinds 2000 als rondleider bij HVC: ‘Het ging er in die tijd vooral om te laten zien
hoe goed we het deden door op schone wijze afval te verbranden en daar elektriciteit van te maken. Een beamer was er nog niet. We begonnen de presentatie door een kast te openen. Daar kwam dan een poster van 1 x 2 meter tevoorschijn met daarop een doorsnee van de installatie. Je had natuurlijk een verrekijker achterin de zaal nodig om dat ding te kunnen zien.’
InteractiefHet pakket was zeer succesvol maar na verloop van tijd voldeed het niet meer en moest het geactualiseerd worden. Reden om een nieuw educatiepakket te introduceren, eerst ‘Zooi’ en enkele jaren daarna ‘Watt’n Zooi’. Caroline: ‘Inmiddels hadden we een mooie ontvangstruimte met een beamer en een groot scherm. Ook de kinderen veranderden. Onze presentaties kregen een interactiever karakter, bijvoorbeeld door het inbouwen van een quiz. De focus van het educatiepakket en onze boodschap is in de afgelopen jaren verschoven. Van voorlichting over het op een verantwoorde wijze verbranden van afval met terugwinning van energie, naar het belang van afval scheiden, recycling en duurzame energie.’
De Milieu-inspecteurDuizenden scholieren maken jaarlijks gebruik van het educatiepakket en bezoeken de afvalenergiecentrales in Alkmaar en Dordrecht. Tegenwoordig worden er ook rondleidingen op het afvalbrengstation georganiseerd. Om leerlingen bewust te maken van het belang van afval scheiden heeft HVC een interactief spel ontwikkeld; de Milieu-inspecteur. Het spel kan door schoolklassen worden gespeeld op de afvalbrengstations in Dordrecht en Lelystad. De komende jaren wordt dit uitgebreid naar andere locaties. Caroline: ‘Na al die jaren kan ik nog steeds zeggen dat ik een van de leukste banen binnen HVC heb. Afwisselend en veelzijdig. De grootste voldoening krijg ik als de kinderen bij mij komen en zeggen dat ze het “vet cool” vonden en een hand geven om mij aan het eind te bedanken. Dan fiets ik na afloop fluitend naar huis.‘
Links: leerlingen buigen
zich over een zoekplaat.
Wat is goed en fout
op afvalgebied.
Onder: Leerlingen
spelen het spel op
het afvalbrengstation.
8 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
KORT NIEUWS
KORT
.
Fosfaatterugwinning uit rioolslibHVC en Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) hebben met de Belgische
firma EcoPhos een overeenkomst ondertekend voor het terugwinnen
van fosfaat uit de vliegas van de slibverbrandingsinstallaties in
Dordrecht en Moerdijk. Hiermee is een belangrijke stap gezet in het
terugwinnen van de steeds schaarser wordende grondstof fosfaat.
Ecopohos heeft een uniek proces ontwikkeld waarmee uit de vliegas
(dat ontstaat na het verbranden van slib) fosfaat kan worden
teruggewonnen in de vorm van kunstmest.
Potjes vliegas (links) en kunstmest.
Ingebruikname stortgasketel
Op 4 maart gaf wethouder Theo Groot van gemeente Hollands Kroon samen met directeuren Chris Kuijten van HVC en Bert Krom
van Afvalzorg het officiële startsein voor een nieuw duurzaam project. HVC en Afvalzorg hebben een overeenkomst gesloten voor
de levering van stortgas voor de verwarming van de vergistingsinstallatie in Middenmeer. Hierdoor wordt jaarlijks 700.000 m3
aardgas en daarmee 1.260 ton CO2-uitstoot bespaard.
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 9
KORT NIEUWS
440 woningen aan de Waalstraat, Maasstraat en
Geulstraat in Alkmaar zijn in oktober in één keer
op het Alkmaarse warmtenet aangesloten.
De uitbreiding werd mogelijk doordat in februari
het warmtenet vanuit de afvalenergiecentrale is
doorgetrokken onder het Noord-Hollands Kanaal.
Kennemer Wonen, gemeente Alkmaar en HVC
hebben hierin samengewerkt om duurzaam wonen
in de praktijk te brengen.Boring onder
Noord-Hollands kanaal
Een belangrijke doelstelling van HVC is
brandstof besparen. Als nutsbedrijf helpen
we aandeelhouders bij het bereiken van
hun duurzaamheids doelstellingen.
Daarbij kunnen we zelf natuurlijk niet
achterblijven. Door hier bewust mee om
te gaan en bewust te zijn van eigen
rijprestaties besparen we op brandstof
waardoor we de CO2-uitstoot verminderen
en onze milieuprestaties verhogen.
Daarnaast heeft bewuster en duurzamer
rijden een gunstig effect op de
onderhoudskosten. In 2015
is hiermee gestart door in alle HVC-
voertuigen speciale kastjes te installeren.
Deze geven waardevolle informatie en
inzicht in het rijgedrag. Met een app
kunnen de chauffeurs hun rijprestaties
inzien. Deze informatie geeft inzicht in
mogelijkheden om minder brandstof
te verbruiken. De doelstelling is om
uiteindelijk te komen tot 10% minder
brandstofgebruik.
Brandstofbesparingsproject–10%
10 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
AFVAL SCHEIDEN
Succesvolle campagne 100-100-100stimuleert afval scheiding 100-100-100 is een project waarin
100 mensen per gemeente,
gedurende 100 dagen zoveel
mogelijk hun afval scheiden.
Van 1 april tot 9 juli 2016 zijn ruim
3500 mensen in 29 gemeenten uit
Noord- en Zuid-Holland, Flevoland
en Friesland deze uitdaging aan
gegaan. Zij ervaren hoe makkelijk
afval scheiden is en hoe je afval
kunt voorkomen.
Met dit initiatief wil HVC het
scheiden van afval stimuleren.
Circulaire economieDoor het scheiden van afval blijven waardevolle materialen behouden. Deze materialen dienen als grond-stof voor nieuwe producten. Afval scheiden is daarmee een belangrijk onderdeel van de circulaire econo-mie. Deelnemers staan er zeker niet alleen voor. Op het online platform 100-100-100.nu worden dagelijks nieuwe tips, filmpjes en eenvoudige opdrachten geplaatst. Deelnemers kunnen er hun resultaten delen en elkaar motiveren.
Respect voor de natuurEen van de deelnemende gemeenten aan deze campagne is Lelystad. Hier doen 150 huis-houdens mee. Wethouder Elly van Wageningen is zelf ook deelnemer aan 100-100-100: ‘Ik ben blij met het enthousiasme waarmee onze inwoners deze uitdaging zijn aan-
gegaan. Ik doe zelf ook mee, omdat ik geloof in een duurzame samen-leving waarin we met respect met de natuur om moeten gaan. Het scheiden van je afval hoort daar bij, om te voorkomen dat waarde-volle grondstoffen verloren gaan.‘
In je systeem komenKirsten uit de gemeente Texel doet ook mee aan 100-100-100: ‘Het kost weinig extra moeite. Deze leefwijze moet eerst even in je systeem komen, daarna gaat het eigenlijk vanzelf.’ Groen afval, plastic, papier, glas en restafval: Kirsten geeft sinds bijna een jaar alles zijn eigen bestemming. ‘Voor Texel met zijn toerisme is de natuur extra belang-rijk. Iedereen kan deze rijkdom versterken. Het gemakkelijkste is te beginnen met je eigen huishouden. Ook al was ik erg bezig met afval scheiden, ik doe mee omdat deel-name altijd nuttig is. Het is goed om ervaringen te delen. Afval schei-den is gewoon een kwestie van doen. Als je er eenmaal mee begint, wordt het een sport om zo min mogelijk restafval over te houden. Veel mensen scheiden hun afval al, maar dat kan nog best wat beter.’
Afval scheiden is gewoon
een kwestie van doen
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 11
SAMENLEVING
Sinds de start van het bedrijf hecht HVC veel waarde aan het open en transparant omgaan met haar omgeving. Minstens twee keer per jaar voeren we gesprekken met afgevaardig-den van omwonenden over bedrijfsontwikke-lingen en emissies. Ook heeft HVC vanaf het begin de deuren opgezet voor belang-stellenden en worden er rondleidingen gege-ven aan kinderen en volwassenen. Ons doel daarbij is om te laten zien hoe grondstoffen uit goed gescheiden afval gebruikt kunnen worden voor nieuwe producten.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is voor HVC het uitgangspunt. Elk nieuw initiatief of project wordt voor, tijdens en na realisatie met betrokkenen besproken. De warmtenetten in Alkmaar en Dordrecht zijn daar een voorbeeld van. De aanleg van de warmtenetten brengt veel overlast met zich mee omdat wegen opengebroken moeten worden. Betrokkenen, en met name omwonenden, moeten weten wat er gebeurt, waarom en hoe lang het duurt. Door hier actief en transparant over te communiceren vergroten we het draagvlak.
Daarom is er
regelmatig overleg
met de naaste
omgeving
In
DIALOOGmet deomgeving
HVC kiest voor verantwoord ondernemen en staat met twee benen in de samenleving. We kiezen voor transparante bedrijfsvoering.
UIT RESTAFVAL HALEN WE
ENERGIE!
KRINGLOOPENERGIE.NL
Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte
aan en stapover!
12 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
ACHTERGROND
e groene energie die HVC maakt uit het niet recyclebare
restafval uit de grijze container van inwoners wordt al 10 jaar gele-verd aan gemeenten voor hun gemeentelijke gebouwen, straat-verlichting en zwembaden. Sinds dit voorjaar levert HVC ook elektri-citeit en gas aan consumenten; KringloopEnergie. HVC maakt groene energie uit biomassa (gft-afval, afvalhout en slib), wind, zon en restafval.
Afval wordt zoveel mogelijk gescheiden ingezameld, zodat deze afvalstromen als ‘nieuwe grondstof-fen’ opnieuw gebruikt kunnen worden. Gft-afval uit de groene bak wordt vergist en gecomposteerd en niet-herbruikbaar restafval en afval-hout worden verbrand. Zo produ-ceert HVC groen gas uit gft-afval en de vrijgekomen warmte uit verbran-ding van restafval en afvalhout wordt via turbines omgezet in elek-triciteit. De dan nog overgebleven
restwarmte, leveren we aan huis-houdens en bedrijven rondom de installaties. Algemeen directeur Wim van Lieshout: ‘We zien het als onze primaire taak om het afval zoveel mogelijk te scheiden zodat er weer nieuwe producten van kunnen worden gemaakt. Het afval dat echt niet meer kan worden hergebruikt verbranden we, waarbij we er zoveel mogelijk energie uit halen.’
Kringloop Energie
Groene energie van HVC nu ook beschikbaar voor consument
D
UIT RESTAFVAL HALEN WE
ENERGIE!
KRINGLOOPENERGIE.NL
Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte
aan en stapover!
UIT RESTAFVAL HALEN WE
ENERGIE!
KRINGLOOPENERGIE.NL
Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte
aan en stapover!
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 13
ACHTERGROND
Cirkel rond makenHVC wil met KringloopEnergie de cirkel rond maken door op een transparante en eerlijke manier energie terug te leveren aan de consument. Van Lieshout: ‘We leve-ren warmte aan ruim 10.000 huis-houdens en bedrijven en we kregen steeds meer vragen van klanten om ook gas aan hen te leveren. Naast de gemeenten die we al vele jaren van energie voorzien, is het voor ons dan ook een logische stap om
de door ons geproduceerde energie tegen een duidelijke en eerlijke prijs beschikbaar te stellen voor de Nederlandse consument. Op korte termijn gaan we ook de windenergie die we verkrijgen met ons belang in het Nederlandse offshore windpark Gemini verkopen aan consumenten.’
Groene
energie
van HVC
nu ook
beschikbaar
voor
consument
Het tariefmodel van KringloopEnergie is eenvoudig
en gebaseerd op het leveren van elektriciteit en gas
voor inkoopprijzen. HVC vraagt een lage vaste
vergoeding per maand voor de vaste leverings
kosten (vastrecht), die daalt naarmate de klant
langer klant is. Dit zijn de kosten die het mogelijk
maken om KringloopEnergie aan de consument te
leveren. HVC informeert bezoekers van de eigen
afval brengstations actief over KringloopEnergie.
Daarnaast kunnen geïnteresseerden voor meer
informatie en het opvragen van een offerte terecht
op www.kringloopenergie.nl.
14 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
KORT NIEUWS
In de zomermaanden is er veel aanbod van gft en in de wintermaanden veel minder. HVC wil wel het hele jaar de vergistings- en composteer-installaties door laten draaien. De oplossing hier-voor is het bufferen van gft
tijdens de maanden van veel gft-aanbod. In 2015 zijn in Middenmeer twee proeven gedaan met het inkuilen van gft. Dit gebeurt op twee manieren. De ene is het inkuilen van het gft-afval in vakken, die vervolgens goed
afgedekt worden. De andere methode is het gft met een machine in slangen van 80 meter lang stoppen (zie foto). In totaal is zo vorig jaar 3.000 ton ingekuild.
Begin dit jaar gaf burgemeester Bruinooge het officiële startsein voor de bouw van de installatie op het terrein van de HVC-afvalenergiecentrale in Alkmaar. De installatie is naar verwach-ting na de zomer van 2016 operationeel. HVC en Boskalis Environmental bouwen als eerste ter wereld een grootschalige en volledig geïntegreerde bodemaswasinstallatie. Het unieke aan deze installatie is dat die bodemas van een afvalenergiecentrale dusdanig wast en opwerkt dat het vervolgens als vrij toepasbare bouwstof kan worden gebruikt. HVC integreert de nieuwe installatie met de bestaande slakopwerkingsinstallatie.
Bodemas vrij toepasbaar
Inkuilen gft oplossing voor minder aanbod in winter
KORT
.
Eerste stroom Windpark Gemini
KORT NIEUWS
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 15
De bouw van Gemini verloopt vol-gens planning. In 2015 werden met behulp van twee installatieschepen de 150 funderingspalen geïnstal-leerd. In maart dit jaar bereikte de bouw van het windpark een belang-rijke mijlpaal. Toen werden de eerste windturbines geplaatst en produceerden zij hun eerste duurzame stroom. Gemini zal naar verwachting in de zomer van 2017 volledig operationeel zijn. HVC par-ticipeert voor 10% in het offshore windpark en heeft het recht om 15% van de groene stroom af te nemen.Vier projectpartners hebben hun krachten gebundeld om het Gemini Windpark mogelijk te maken: het Canadese, duurzame-energie-bedrijf Northland Power (belang van 60%), wind turbinebouwer Siemens Wind Power (20%), de Nederlandse maritieme aannemer Van Oord (10%) en HVC (10%).
PLASTICBLIKPAK
Gescheiden inzameling Transport/overslag Verwerken/opwerken Halffabrikaatnaar de industrie
Nieuwe producten
NIEUW!
GRONDSTOFFENUIT AFVAL
(geen HVC-activiteit)
Hernieuwbare bronnen Lokale energieproductie(Wind- en zonne-energie, geothermie)
Energielevering
ENERGIE UIT(LOKALE) PROJECTEN
GRONDSTOFFEN UIT AFVAL
LOKALE ENERGIE
16 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
DOELEN
De vier pijlers van HVC
HVC geeft, als duurzaam afval- grondstof-
fen- en energiebedrijf, voor haar aandeel-
houders vorm aan de circulaire economie.
HVC doet dat door ingezamelde afval-
stromen op te werken en door het stimu-
leren van producthergebruik op de afval-
brengstations. Meer en meer richt HVC
zich ook op het stimuleren van inwoners
om waardevolle stromen in het afval (zoals
papier, gft en kunststof) apart te houden
en voor inzameling aan te bieden.
De nationale opgave op het gebied van lokale duurzame energie is duidelijk: 14 % duurzame-energie-opwek-
king bij gemeenten in 2020 en 40% zelfvoorzienend door eigen duurzame-energieproductie bij waterschappen
in 2020. HVC draagt graag bij aan de (lokale) verduurzaming van haar aandeelhouders.
HVC laat de ingezamelde stromen in
eigen regie bewerken en zo komen de
apart gehouden stromen weer terug op
de markt als gerecyclede grondstoffen
(materiaalhergebruik). Onze opgave is
om op dit gebied steeds beter te gaan
presteren.
RioolwaterRioolwater Slib inzamelenSlib inzamelenwaterzuiveringwaterzuivering Slibverbrandingsinstallatie Slib verbranden metenergieterugwinning(aan rioolwater-zuiveringsinstallatie)
As opwerkentot fosfaten
Kunstmest(geen HVC-activiteit)
GRONDSTOFFENUIT SLIB
Inzamelen restafval Transport/overslag Verbranden Energielevering Opwerkenreststoffen
Nieuwe producten(geen HVC-activiteit)
BODEMAS!
METAAL!
ENERGIEUIT AFVAL
ENERGIE UIT AFVAL
SLIBWATERKETEN
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 17
DOELEN
Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame eco-
nomie en samenleving. Naast het zijn van eindverwerker van slib wil
HVC de waterschappen daarbij ondersteunen. Onder andere door
slibas op te werken tot fosfaat en door zon en windprojecten te reali-
seren op de rioolwaterzuiveringsinstallaties.
Door onze proactieve aanpak op het
gebied van recycling wordt de hoeveel-
heid (rest-)afval van huishoudens die we
de komende jaren te verwerken krijgen
minder. De vrijkomende capaciteit wordt
benut met afval dat via de markt wordt
verkregen.
Het restafval wordt op een efficiënte en
milieuverantwoorde manier verwerkt,
met maximale energieterug winning.
Door de uitkoppeling van restwarmte van
de afval- en bio- energie centrales leveren
we een forse bijdrage aan de verduur-
zaming van de omgeving (72% per
aangesloten huishouden).
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 19
ACHTERGROND
ij het verbranden van rest afval
wordt energie op gewekt in de
vorm van elektriciteit en warmte.
HVC had vanaf de oprichting plan-
nen om warmte te gaan leveren.
Deze plannen werden concreet toen
eind jaren negentig bekend werd dat
er een nieuw bedrijventerrein in Alk-
maar (de Boekelermeer) zou komen.
Robert Crabbendam, manager
Warmtelevering, was hier vanaf het
eerste uur bij betrokken. ’Ik werkte
bij Nuon. HVC zocht voor de warm-
televering een partner die verstand
van zaken had. Dat vond HVC bij
Nuon. Dit resulteerde in de oprich-
ting van de joint venture Meer-
warmte VOF, waarbij Nuon verant-
woordelijk was voor alle technische
zaken en HVC voor de facturaties,
juridische en financiële zaken en de
communicatie.’
AZ-STADION
De eerste klant werd het distributie-
centrum van supermarktketen
Vomar. ‘Het waren best spannende,
maar vooral ook leerzame tijden’,
vertelt Robert. Hij werd in 2002
manager bij Meerwarmte. ‘We heb-
ben stevige onderhandelingen moe-
ten voeren met alle betrokken par-
tijen in de omgeving. Hierbij zaten
we aan tafel met Cor Zwanenburg
(directeur Vomar), Jan Schram (eige-
naar van grote stukken grond op de
Boekelermeer) en Dirk Scheringa
(voorzitter AZ). Vanaf het begin was
duidelijk dat we ook het, destijds
nog te bouwen, nieuwe AZ stadion
wilden aansluiten. Dat is allemaal
gelukt. En zo konden we de eerste
bedrijven aansluiten op warmte van
HVC. In eerste instantie met tijde-
lijke ketels totdat de aanleg van de
warmteleidingen gereed was in
2004. De samenwerking kenmerkte
zich door een enthousiaste en posi-
tieve sfeer. Iedereen was enorm
betrokken.’
UITBREIDING
Maar HVC wilde meer warmte gaan
leveren. Daarom schreef zij in 2006
in op een aanbesteding voor de
warmte levering aan de nieuwbouw-
locatie Schelphoek. Deze werd door
HVC gewonnen. ‘Deze groei paste
echter niet bij het doel van Nuon en
daarom werd in goed overleg beslo-
ten uit elkaar te gaan. Vanaf 2008 is
HVC geheel verantwoordelijk gewor-
den voor alle warmteactiviteiten.
Daarna ging het snel, we sloten een
contract af met woningcorporatie
Woonwaard om ook alle nieuwe
woningen in de wijk Overdie in
Alkmaar aan te sluiten. Later is een
overeenkomst met de gemeente
Alkmaar afgesloten. Hierin is opge-
nomen dat alle nieuwbouw in Alk-
maar in principe op het warmtenet
aangesloten wordt’, aldus Robert.
OVERNAME WARMTENETTEN
In 2009 startte officieel de aanleg
van een grootscheeps warmtenet in
Alkmaar. Datzelfde jaar is begonnen
met de levering van warmte en
koude op het Leerpark in Dordrecht.
In 2011 zijn de warmteactiviteiten
verder uitgebreid met de overname
van drie warmtenetten in Heerhugo-
waard, Langedijk en Zaanstad.
Circa 4500 woningen worden daar
door middel van warmtekracht-
koppelingsinstallaties voorzien
van warmte. Robert: ‘Dat was een
belangrijk moment, we hadden meer
klanten nodig om onze klanten-
service en het facturatiepakket
verder te professionaliseren. Bij deze
overname hadden we al in het vizier
om de netten in Heerhugowaard en
Langedijk op het warmtenet vanuit
de afvalenergiecentrale aan te
sluiten. Met de toekenning van een
subsidie voor de bio-energiecentrale
gaat dit vanaf 2017 ook echt
gebeuren.’
TEMPO
Ook in Dordrecht wordt vanaf 2012
een warmtenet aangelegd. Op ter-
mijn kunnen 10.000 huishoudens
voorzien worden van warmte. Zolang
het hoofdwarmtenet nog niet gereed
is, zorgen tijdelijke ketels per wijk
voor de verwarming van woningen.
‘We zullen in de toekomst alleen
maar harder gaan groeien. De over-
heid wil het gebruik van gas vermin-
deren, het warmtenet is een goede,
duurzame vervanger hiervoor.
We zijn begonnen met het aansluiten
van nieuwbouw, later hebben we ons
als één van de eersten in Nederland
gericht op het aansluiten van
bestaande gebouwen, zoals in
Dordrecht Kunstmin, Energiehuis
en bestaande flats van Trivire. De vol-
gende stap is om hele wijken aan te
sluiten. Hierbij wordt het gasnet ver-
wijderd en komt daarvoor een warm-
tenet in de plaats. Dan is de cirkel
helemaal rond en zijn we klaar voor
de toekomst.’
B
We zullen in de
toekomst alleen
maar harder
gaan groeien
Om de inwoners van
Lelystad uit te
nodigen hun afval
te scheiden en hun
grof huishoudelijk
afval naar het
afvalbrengstation
te brengen,
organiseerde HVC
samen met gemeente
Lelystad en Stichting
Lelypas een actie.
In de periode van
6 juni tot en met
11 juli was een bezoek
aan afvalbrengstation
(ABS) Lelystad extra
de moeite waard.
Inwoners kregen per
bezoek 200 Lely pas-
punten cadeau en
maakten bovendien
kans op mooie
prijzen.
De zomeractie zorgde
ervoor dat het aantal
bezoekers aan het
ABS flink toenam in
vergelijking met
dezelfde periode
in het jaar ervoor.
Zomeractie afvalbrengstation Lelystad
20 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
KORT NIEUWS
Campagne: warmte van nuDe afgelopen jaren is hard gewerkt aan
de aanleg van het warmtenet in Dordrecht.
Intussen is ruim 11 km aan warmteleidingen
aangelegd. In november is HVC gestart met
een campagne waarin herkenbare gebouwen
in Dordrecht die zijn aangesloten op het
warmtenet in beeld worden gebracht.
Doel van de campagne is herkenning en een
trots gevoel ten aanzien van het warmtenet
onder de inwoners van Dordrecht te
realiseren. Ook wil HVC de inwoners
bedanken, zij scheiden afval en hier maken
we nieuwe producten van. Van niet
herbruikbaar afval levert HVC warmte en
elektriciteit via KringloopEnergie.
HVC heeft in juli vorig jaar het Weeelabex-certificaat behaald. Met de certificering voldoet HVC aan de wettelijke
eisen die gesteld worden aan bedrijven die afgedankte elektronica en elektrische apparaten (AEEA) willen
verwerken. Op het regionaal sorteercentrum in Dordrecht wordt het elektronisch afval in twintig hoofdsoorten
gescheiden. Het afval is afkomstig van afvalbrengstations uit de regio. Recyclingbedrijven verwerken het afval weer
tot waardevolle grondstoffen.
WEEELABEX-CERTIFICAAT
KORT
.
nummer 10.000
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 21
KORT NIEUWS
Windpark Borkum West II levert sinds februari
2015 de eerste stroom. Het windpark op
zee bestaat uit 40 windturbines en ligt
45 kilometer voor de kust van het Noordzee-
eiland Borkum (net over de grens met
Duitsland). HVC heeft een aandeel van ruim
6% in het windpark en kan daarmee jaarlijks
ruim 15.000 huishoudens van groene stroom
voorzien.
10.000ste aansluiting op warmtenet in AlkmaarIn september kregen de heer
en mevrouw De Boer de sleutel
van hun nieuwe woning aan
de Uitenboschstraat door
Van Alckmaer voor Wonen
overhandigd. Hun woning is
de 10.000e aansluiting op
warmte van HVC.
Windpark Borkum in gebruik
De lokatie
22 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
AFVAL SCHEIDEN
‘Alwéér zo’n ding’ HVC en gemeenten halen meer waarde uit afval
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 23
AFVAL SCHEIDEN
en container voor oud papier en karton, een container voor gft en een container voor plastic, blik en pakken. In de gemeente Zwijndrecht zijn
de maatregelen die horen bij het programma inmiddels doorgevoerd. Wethouder Henk Mirck van de gemeente Zwijndrecht: ‘Sinds het najaar van 2015 hebben mensen met genoeg ruimte een aparte bak voor plastic, blik en lege pakken. Dat kan bij elkaar en wordt aan huis opgehaald. Na wat weerstand tegen alwéér zo’n ding erbij is vrijwel iedereen nu tevreden. Bewoners van hoogbouw gebruiken er plastic zakken voor die ze gratis kunnen bestellen. Het werkt: bij flats zitten de ondergrondse containers voor restafval veel minder snel vol.’
Positieve reactiesBegin 2016 hebben huishoudens in de gemeenten Opmeer, Drechterland en Stede Broec bakken voor plastic, blik en pakken aan huis gekregen. Dit voorjaar volgen de gemeenten Koggenland, Medemblik en Hoorn. Inwoners van de gemeenten Opmeer en Drechterland hebben inmiddels al enthousiast gebruik gemaakt van de nieuwe bak. Bij de eerste inzamelings-rondes zijn zeer goede resultaten geboekt. Er werd ruim twee keer zoveel plastic, blik en pakken opgehaald dan voorheen met de inzameling middels zakken. De reacties van de inwoners zijn positief.
Henk Mirck: ‘Er is veel minderrestafval, de resultaten overtreffen onze verwachtingen.’
‘Alwéér zo’n ding’ HVC is vorig jaar gestart met het programma ‘Meer Waarde Uit Afval’. Samen met gemeenten onderzoekt HVC binnen dit pro-gramma wat de meest optimale manier van het gescheiden inzame-len van de verschillende afval-stromen is. HVC hanteert daarbij standaard het principe ‘restafval op afstand’, in combinatie met drie containers aan huis.
E
SAMENLEVING
24 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
Lokale Energie
‘samen duurzame
energiedoelstellingen
realiseren’
SAMENLEVING
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 25
Energievisies en routekaarten In 2015 heeft HVC voor een aantal aandeelhoudende gemeenten de energievisies geactualiseerd en routekaar-ten gemaakt.
Zonstrategie Voor hoogheemraadschap Rijnland heeft HVC geïnven-tariseerd welke terreinen en gebouwen zich het best lenen voor de plaatsing van zonnepanelen.
Wind op zee HVC is mede-eigenaar van het offshore windpark Gemini met een totale capaciteit van 600 MW. Een deel van de opgewekte elektriciteit komt beschikbaar voor de aandeel-houders van HVC.
Bij onze aandeelhoudende gemeenten en water-
schappen neemt de vraag naar lokale duurzame
energie toe. HVC is daarin een belangrijke partner.
Binnen HVC hebben wij meerdere projecten en
activiteiten op dit vlak. Vanwege de toegenomen
vraag van gemeenten en waterschappen om hierin
te participeren, hebben we besloten om deze activi-
teiten binnen HVC te bundelen. Al deze projecten
worden nu ondergebracht onder de naam Lokale
Energie.
oost Berkvens manager van Lokale Energie: ‘We hebben Lokale Energie opgezet om dichter
bij de aandeelhoudende gemeenten en waterschap-pen te staan. Wij willen een partner zijn voor onze aandeelhouders en hen helpen bij het realiseren van duurzame energiedoelstellingen. We willen direct mee helpen aan de praktische uitvoering van het duurzaam-heidsbeleid. Van het in kaart brengen en monitoren van lokale energieprestaties tot de uitvoering van het klimaatbeleid in de vorm van duurzame-energie-opwekkingsinstallaties. Van de bouw van windparken en zonneweiden tot de aanleg van warmtenetten.’
Hieronder en op de volgende pagina’s vindt u enkele voorbeelden van projecten van Lokale Energie.
J
26 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
SAMENLEVING
Zon op dak In Zwijndrecht financiert HVC de aanleg van zonnepanelen op zeven gemeentelijke gebouwen. In ruil hiervoor ontvangt HVC het rendement van de zonnepanelen. Zo kan de gemeente, zonder te hoeven investeren, ruim 400 zonnepanelen laten plaatsen op haar eigen gebouwen.
Zonnepark CrayesteinEen van de projecten van Energie Coöperatie Dordrecht (ECD), een samenwerking tussen HVC en de gemeente Dordrecht, is zonnepark Crayestein. Op deze voormalige stortplaats is een zonnepark met zo’n 11 duizend zonne-panelen in ontwikkeling.
Wind op landHVC ontwikkelt en exploiteert een aantal wind parken op land, zoals de windturbine in Middel harnis en windpark Burgerveen Oost bij Schiphol. Op het terrein van afvalwaterzuiverings-installatie Kralingseveer naast de A16 in Rotterdam is in maart 2016 de bouw van een windturbine van 3 MW gestart.
SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 27
SAMENLEVING
Voor meer informatie over Lokale Energie van HVC:
lokale-energie@hvcgroep.nl
www.hvclokale-energie.nl
Lokale Energie
Zonne-energie op boerendakenHVC heeft rond de veertig projecten in portefeuille, waarin op daken van agrariërs zonnepanelen zijn geplaatst. Het gezamen-lijk vermogen is vol-doende om ruim 1000 huishoudens van groene energie te voorzien.
WarmtenettenVan niet-herbruikbaar afval levert HVC warmte via warmtenetten in Dordrecht en de regio Alkmaar. Het warmtenet benut de warmte die vrij-komt bij het verbranden van restafval om wonin-gen en gebouwen mee te verwarmen. Warmte die anders letterlijk verloren gaat. Zo besparen deze gemeenten veel energie. De aansluitingen op het warmtenet leveren een significante bijdrage aan de verduurzaming (72% per aangesloten woning).
Geothermie In het aardwarmteproject Trias Westland (een initia-tief van HVC, Flora Holland en Westland Infra) zal naar aardwarmte op 4 kilometer diepte worden geboord. De duurzame aardwarmte komt via een lokaal warmtenet beschikbaar voor alle glastuinbouw-bedrijven in het Westland.
28 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016
FEITEN & CIJFERS
HVC in cijfers 2015
Zon (MWh)
4,12014: 4,0
Wind op land (GWh)
19,22014: 12,7
Aantal warmteklanten (woning equivalent)
10.4102014: 9.172
Scheidingspercentage restafval (in %)
522014: 51
Bronscheidingspercentage (in %)
492014: 48
Nettoresultaat (in € mln)
13,52014: 5,1
13,5 20155 2014
Omzet (in € mln)
3352014: 304
335 2015304 2014
2014: 42,6
Vrije kasstroom (in € mln)
102,4EBITDA (in € mln)
1222014: 110
Duurzame energieproductie HVC(als elektrische energie, uitgedrukt in aantal huis- houdens met een gemiddeld elektriciteitsverbruik)
271.6042014: 177.951
Aandeelhoudende gemeenten
Aandeelhoudende water- en
hoogheemraadschappen
(Duurzame) warmte
Geothermie in onderzoek
Afvalenergiecentrale
Bio-energiecentrale
Vergisting en/of compostering
Slibverbrandingsinstallatie
Windmolenpark
Windmolenpark
op zee
Afvalscheidings-
installatie/recycling
FEITEN & CIJFERS
Onze aandeelhoudersOnze activiteiten
Ons verzorgingsgebied
Dit jaar viert HVC een jubileum.
25 jaar geleden zijn we gestart als
nutsbedrijf met het verwerken van
restafval in een nieuwe moderne
afvalenergiecentrale met energie
terugwinning, voor een groep
NoordHollandse aandeelhoudende
gemeenten. Inmiddels is er veel
veranderd. We hebben ons ontwikkeld
van een pure afvalverwerker naar
een overtuigd nutsbedrijf waar
hergebruik van waardevolle grond
stoffen uit afval en het opwekken
van (duurzame) energie centraal staat.
Dat doen we nu voor zesenveertig
gemeenten in NoordHolland,
ZuidHolland, Flevoland en Friesland
en zes waterschappen.
HVC 25 jaar Bron van Energie;
met elkaar werken we aan een
duurzame en schonere wereld.
HVC 25 JAAR
BRON VAN ENER
GIE