Innovatiepotentieel MKB

maakindustrie Keyport 2020

Fontys MER/Lectoraat Brainport team

Door: Angél Knoben, Dionne Kochanowski, Irene Waterschoot, Lars Hoefman en Rianne Schellekens

27 Juni 2013

Overzicht

Keyport 2020 Regio Onderzoek en werkzaamheden Onderzoeksbevindingen

Netwerkverbanden Innovatie Kennis Financieel Locatiekeuze Bevindingen en aanbevelingen uit interviews

Keyport 2020 Regio

Onderzoek en Werkzaamheden Economische uitvoeringsagenda en netwerkstructuur: De aanleiding voor een onderzoek naar het innovatiepotentieel

Focus op maakindustrie: één van de speerpuntsectoren

Onderzoeksdoelstellingen Vaststellen van het innovatiepotentieel .

Het in kaart brengen van de gesignaleerde knelpunten en creëren van betrokkenheid

Meten van innovatiepotentieel

Het innovatiepotentieel is gemeten door middel van Data analyse maakindustrie

Onderlinge netwerken in de regio

Inzet externe kennis

Productinnovatie potentieel van bedrijven

Financieringsinstrumenten

Regionale setting

“De mogelijkheid tot innovatie, waarbij innovatie gedefinieerd wordt

als: de ontwikkeling en succesvolle invoering van nieuwe of verbeterde producten, diensten, en processen”

Onderzoeksteam

5 studenten FHMER (3 verschillende specialisaties)

3 ervaren docenten (vanuit iedere specialisatie 1)

1 onderzoeks- en methodologiecoördinator (verantwoordelijk voor de methodologie en kwaliteitsborging van het kwantitatieve en kwalitatieve onderzoek)

1 lector Brainport

Strategie Voorbereidingsfase -> Deskresearch: literatuuranalyse (operationaliseren begrip innovatie) en opbouw databestanden, longlist, shortlist Sector analyse Explorerend onderzoek ->

Fieldresearch Interviews

12 (semi) overheidsinstanties

Instantie

Overheden

Gemeente Roermond

Gemeente Weert

Provincie Limburg

Intermediaire organisaties

KVK Roermond

Limburgse Werkgevers Vereniging

Make Tech Platform

MKB Limburg

Programmamanager Keyport 2020; Ton Hagelstein

Syntens

Financiële instellingen

LIOF

Rabobank Roermond

Rabobank Weert

Selectie Sectoranalyse Interviews stakeholders FD Gazellen 2012 Lectoraat Brainport database

Filters: maakindustrie, innovatieve vermogen volgens stakeholders Longlist Shortlist

Aanpak

Na selectie 40 bedrijven over

Hoge respons van 20 (MKB/Groot)

Verslaglegging Alle interviewverslagen zijn teruggekoppeld aan de geïnterviewden ter verificatie en autorisatie

Data analyse op basis van labeling

Onderzoeksbevindingen I

Uit interviews:

15 klantnetwerken

2 bestaande innovatienetwerken

2 initiële netwerken

Uit sectoranalyse:

3 latente netwerken

15 Klantnetwerken

75% van de bedrijven heeft inkoop in de regio

Waarvan 8 specifieke intensieve samenwerkingen

Voor de overige 25% is inkoop in de regio niet

mogelijk

2 Bestaande innovatienetwerken Regionaal papiervezelnetwerk

Archiefvernietiging Jalema/ van Houtum

2 Initiële netwerken

Warmtenet Roermond: energie (her)gebruik Terugwinnen afval: eventuele uitbreiding

Latent netwerk: papier & verpakkingstechniek

Latent netwerk: scheepsbouw & zeilmakerij

Latent netwerk: vezeltechnologie

Innovatiepotentieel op bedrijfsniveau

Innovatie Economische en maatschappelijke motieven Innovatieve bedrijvigheid

Innovatie: De ontwikkeling en succesvolle invoering van nieuwe of verbeterde producten en diensten, productie- en distributieprocessen.

“Aanboren van nieuwe segmenten/ markten. Steeds betere producten maken door middel van nieuwe technieken, nieuwe materialen en een uitgekiend milieu/ energie beleid”. Depron “In de afgelopen 5 jaar zijn er zo’n 5 innovatieve/ MVO op de markt gebracht”. Van Houtum

Innovatie-as Indicatieve indeling R&D intensiteit

Innovatieve bedrijvigheid Innovatieproces

Inkoop

“Het beleid van de inkoop afdeling is om voorkeur te geven aan lokale toeleveranciers, mits de concurrentie en de kwaliteit dit toelaat” Nunhems “Grondstoffen en halffabricaten worden voor ongeveer 70% uit de regio gehaald. Er wordt constant gekeken of er meer uit de regio gehaald kan worden” Van Houtum

Innovatieve bedrijvigheid Actief in nichemarkten Een ruime meerderheid van de bedrijven is internationaal actief R&D / ontwikkelafdeling

“In deze branche zijn vier grote spelers verspreid over de hele wereld. Dit bedrijf is er daar één van, de enige die in Nederland gevestigd is” Groba “Er zijn 7 polystyreenleveranciers in heel Europa” Depron “Vekoma is een wereldspeler in haar branche, om deze status te behouden is het van belang dat wij constant ontwikkelen” Vekoma

Onderzoeksbevindingen II Kennisinstellingen Arbeidsmarkt Financieel Subsidies Locatiekeuze Beleving Keyport 2020

Kennisinstellingen 11 van de 20 bedrijven hebben naar eigen zeggen contact of samenwerking met kennisinstellingen.

Arbeidsmarkt 7 van de bedrijven geven aan op dit moment een tekort te hebben aan technisch personeel Echter, meer dan de helft hiervan heeft geen publieke vacatures open staan

“Wij zitten in een omgeving waar weinig toestroom is van techniek. Daardoor zijn wij genegen en gedwongen om het zelf te doen. Als de markt het niet geeft moet je het zelf gaan doen.” APT Kurvers “Er is al een tekort aan technisch personeel, daarbij zuigt Eindhoven ook veel van deze technici naar zich toe.” ETF Group

Financieel Financieren innovaties Bancaire financieringen Alternatieve financieringen

“De acceptatiecriteria voor financieringen aan MKB-bedrijven zijn de laatste vijf jaar niet veranderd.” Rabobank

“Zelfs als een bedrijf fatsoenlijk draait, is het heel erg ingewikkeld om met een bank te gaan praten.” Vekoma

“De acceptatiecriteria voor bedrijfskrediet zijn in het eerste kwartaal van 2013 verder aangescherpt. Dit betrof vooral de leningen aan het MKB bedrijf.” De Nederlandsche Bank

Subsidies

“We maken gebruik van alle subsidiemogelijkheden die er zijn” Vekoma

“Hier wordt veel te weinig mee gedaan” APT Kurvers

0

1

2

3

4

5

6

7

Veel Deels Weinig

Locatiekeuze Regionale verbondenheid: historische redenen

Huisvesting Voorzieningen: infrastructuur

Beleving Keyport 2020

Elementen voor samenwerking zijn volgens geïnterviewden aanwezig in Keyport 2020:

Make tech, Ondernemerscafés, …

FabLab / Continium, …

Intermediairs (KVK, Syntens, LIOF, LWV, MKB)

… maar samenwerking moet flink aangejaagd worden.

Keyport 2020 leeft (nog) niet als merk.

Aansluiting bij andere regio’s: Slagkracht en schaalgrootte

Bestuurlijke structuur opschalen Samenwerking Triple Helix

“Ik verbaas me erover, dat er zoveel regio’s zijn in een betrekkelijk klein gebied. Het succes ligt meer bij hoe de verschillende regio’s aan elkaar kunnen worden geknoopt” Sekisui S-Lec

“Er moet gedacht worden aan het vormen van één regio en niet apart in hokjes” ETF Group

Aanbevelingen door geïnterviewden

De nadruk leggen op één speerpuntsector

Technisch talenten flexpool Procestechniek Limburg: meer stageplekken dan

stagiaires

“Wat ik helemaal geweldig zou vinden, is als we met een aantal bedrijven in de maakindustrie een pool zouden kunnen aanleggen van technische mensen.” Vekoma

“Ze hebben nu 5 speerpuntsectoren, dat vind ik te veel” Van Houtum

Aanbevelingen door geïnterviewden

Subsidieloket

Samenwerken van de MKB bedrijven en elkaar opzoeken

“Nederland is een meester in het maken van regelingen. Het liefst zou ik zien dat er één loket komt, die je helpt met subsidies en het aannemen van personeel uit het buitenland.” Vekoma

"In deze tijd moet je innovatief zijn, maar dat kun je niet alleen. Daar heb je hulp bij nodig." Uniteq

“Een van mijn aanbevelingen is: de maakindustrie in de regio moet zich meer verbinden en mensen moeten elkaar opzoeken, dit gebeurt nog niet genoeg” Rockwool

Aanbevelingen door geïnterviewden

Innovatiepotentieel Conclusies

348 bedrijven in de maakindustrie (excl.)

Gedifferentieerd over sectoren met zwaartepunt in metaal

Evenwichtig verdeeld naar geografie en omzet & werkgelegenheid

Uit sectoranalyse 3 latente innovatienetwerken

Uit interviews 15 klantnetwerken, 2 innovatienetwerken & 2 initiële innovatienetwerken

Uit interviews veel gewicht in Co-creatie en R&D