Inhoud•• I SitueringI Situering

•• II NietII Niet --commercicommerci ëële ondernemingenle ondernemingen

•• III Wat is een vrij beroepIII Wat is een vrij beroep

•• IV Starten in cijfersIV Starten in cijfers

•• V Algemene V Algemene StartersvoorwaardenStartersvoorwaarden

•• VI Het ondernemingsplanVI Het ondernemingsplan

•• VII VII StartersformaliteitenStartersformaliteiten

•• VIII Sociale ZekerheidVIII Sociale Zekerheid

•• IX VerzekeringenIX Verzekeringen

•• X Boekhouding en fiscaliteitX Boekhouding en fiscaliteit

•• XI VennootschappenXI Vennootschappen

•• XII Personeel XII Personeel

•• XIII Steunmaatregelen, vorming en adviesXIII Steunmaatregelen, vorming en advies

•• XIV VariaXIV Varia

•• XV Samenwerken in het vrije beroep XV Samenwerken in het vrije beroep

•• XVI FVIBXVI FVIB

I Situering

• Beroepsactiviteiten– Loontrekkenden– Ambtenaren– Zelfstandigen

• Zelfstandige beroepsactiviteiten– Ondernemingshoofd– Vennootschappen: mandataris / werkend vennoot– Zelfstandige helpers– Medewerkende echtgeno(o)t(e)– Stagairs

• Ondernemingen (natuurlijk persoon of vennootschap)– Commerciële ondernemingen: stellen daden van

koophandel– Niet-commerciële ondernemingen: stellen geen daden van

koophandel: de meeste vrije beroepen, landbouwers, kunstenaars, ...

II Niet-commerciële ondernemingen

• Stellen geen daden van koophandel• Burgerlijke vennootschappen• Baten i.p.v. inkomsten• Vallen onder burgerlijk recht i.p.v.

handelsrechts:– Voordeel : in principe geen faillissement– Nadeel : genieten niet van soepel bewijsrecht

III Vrije beroepen

• Er bestaat geen officiële lijst of definitieDe meeste vrije beroepen zijn niet-commercieel, maar niet allemaal. Vb. vastgoedmakelaar, vertalers, interieurarchitecten zijn commerciële ondernemingen, alhoewel het vrije beroepen zijn.

• Belangrijke kenmerken

– Vooropleiding, permanente vorming

– Persoonlijke verantwoordelijkheid en onafhankelijkheid

– Deonthologische code en orgaan (orde of instituut)

– Specifieke wettelijke bepalingen

• Vier sectoren van traditionele vrije beroepen

– Medisch, juridisch, economisch, bouwkundig

• Dienstverlenende intellectuele beroepen

IV Starten in cijfers

• Aantal starters 2009

• Naar geslacht en aard activiteit

Aantal starters als zelfstandige

5% 0%

23%

10%

25%

1%

36%

Landbouw Visserij Industrie Handel Diensten Vrije Beroepen Diversen

Aantal starters in een vrij beroep naar geslacht en aard activiteit in %

4951

59

39,4

1,5

0

10

20

30

40

50

60

man vrouw hoofdberoep bijberoep na pensioen

Geslacht Aard activiteit

V Startersvoorwaarden voor vrije beroepen

• Leeftijd: 18 jaar

• Nationaliteit: – Belg/E.E.R./beroepskaart/17 uitzonderingen

• Ondernemingsvaardigheden (bedrijfsbeheer) indien commercieel vrij beroep (vb vertaler)

• Diploma/stages/toegangsexamen/vestigingsbeperking

VI Het ondernemingsplan

• Waarom?

– Indien vennootschap : verplicht

– Indien je een krediet aanvraagt: bank zal een ondernemingsplan

opvragen

– Het is aan te raden voor jezelf : weten waaraan je begint

• Inhoud:

– Zelfanalyse ondernemersvaardigheden

– Marktanalyse en marketingplan: Cliënteel, concurrenten,

vestigingsplaats, communicatie, klantenbinding

– Financieel plan: Investeringsplan (hoeveel nodig en waar het

halen)

– Rentabiliteitsplan (voorziene omzet – aankopen = brutowinst –

kosten = netto bedrijfsinkomen)

VII Startersformaliteiten

1. Professionele rekening

2. Vestigingsplaats

3. Ondernemingsloket

4. Beroepsgebonden aspecten

1. Professionele rekening

• Openen afzonderlijke bankrekening voor professionele activiteiten

2. Vestigingsplaats

• Uniek nummer, naast ondernemingsnummer

• Gecreëerd door ondernemersloket

• Huur pand : valt meestal onder gemene huur (min of meer vrij) en niet onder handelshuur

3. Ondernemingsloket

• Inschrijving als commerciële of niet-commerciële onderneming– commerciële onderneming: 75 euro– niet-commerciële onderneming : gratis– Wijziging + schrapping : steeds betalend

• Aanvraag btw-hoedanigheid voor sommige vrije beroepen– Via loket : 55 euro + btw– Rechtstreeks bij btw : gratis

• Aansluiting sociaal verzekeringsfonds• Aansluiting mutualiteit• FAVV-vergunning (bv. apotheker, dierenarts,

diëtist)

4. Beroepsgebonden aspecten

• Inschrijving bij Orde, Instituut

• Stage • Erkenning : eedaflegging, Riziv,

Volksgezondheid• Vergunningen : milieu, toestellen

VIII Sociale Zekerheid

• Aansluitingsplicht sociaal verzekeringsfonds

• Bijdrageplicht:

– Afh. van categorie: hoofdberoep/bijberoep/na pensioen

– Bijdrage hoofdberoep: berekend op inkomen 3j terug. Starter: minimumbijdrage. Algemeen: ong. 23% netto bedrijfsinkomen (min. 630 €/kw.)

– Rechten: pensioen, medische kosten (grote en kleine risico’s), arbeidsongeschiktheid, gezinsbijslag, faillissement, moederschapscheques

• Aansluitingsplicht mutualiteit

IX Verzekeringen

– Persoonlijke verzekeringen• Aanvullend pensioen• Gewaarborgd inkomen bij ziekte of invaliditeit

– Aansprakelijkheidsverzekeringen • Burgerlijke aansprakelijkheid• Beroepsaansprakelijkheid• BA motorvoertuigen• Arbeidsongevallen (indien personeel in loondiens)• Brandverzekering (als huurder van een pand)

– Eigendomsverzekeringen : roerende en onroerende eigendommen

– Rechtsbijstand

X Boekhouding en fiscaliteit

• Vereenvoudigde boekhouding

(vennootschap: volledige boekhouding)

• Inkomstenbelasting– Personenbelasting (deel II: baten, bedrijfsleiders/

vennootschapsbelasting

– Voorafbetalingen, bedrijfsvoorheffing

• BTW (aangifte kwrt/mnd, listing)– Vrijstelling voor medische (RIZIV) en juridische

beroepen

– Wel: dierenartsen, architecten, landmeters,

accountants,…

XI Vennootschappen

• Vennootschapsvorm: soms beperking

• Bijkomende formaliteiten– Financieel plan– Akte – Aansluiting vennootschap sociaal

verzekeringsfonds– Afhouding bedrijfsvoorheffing en opmaak

nodige fiches– Dubbele boekhouding bij sommige vormen

• Zie verder: samenwerken in het vrije beroep

XII Personeel

• Zelfstandige helpers : meewerkende echtgeno(o)t(e), familie

• Loontrekkenden

• Meer info: sociaal secretariaat

XIII Steunmaatregelen

– Fiscaal : notionele interestaftrek…– Sociaal: proefperiode, vrijstelling…– Investeringen: Participatiefonds,

waarborgfonds…– Opleidingen : KMO Portefeuille (niet

cumuleerbaar andere overheidssteun)

XIV Varia

• SABAM en billijke vergoeding

• Bedrijventaks provincie, gemeente• Verbod cumulatie commerciële activiteit

• Overname : contract + fiscale en sociale certificaten

XV Samenwerken in het vrije beroep

• Solopraktijk

• Samenwerken

Samenwerkingsvormen in cijfers

Solopraktijk: 35% Losse samenwerking: 18%

Verticale samenwerking: 23% Kostendeling: 3%

Integrale associatie: 21%

(FVIB-enquête bij 810 vrije beroepers - 2006)

Drempels en motieven bij keuze organisatievorm

Mentale drempels• Individualistisch

beroep• Conflicten en

mislukken • Vermenging beroep

en privé

Praktische drempels• Tijdsdruk• Financiële

rentabiliteit• Lacune aan

informatie en kennis over het hoe

Klassieke motieven• Specialiseren• Steun van collega• Sparen van kosten

Nieuwe motieven• Strategische positie• Werkdruk • Overdracht van

praktijk

Keuze voor solopraktijk

Eenmans-

zaakEBVBA

Geen

rechtspersoon

Wel

rechtspersoon

JURIDISCHE VORM

Keuze voor samenwerken : mogelijkheden

1. Wil ik op een structurele manier samenwerken?

2. Wil ik samen ondernemen met collega’s?

Integrale samenwerking

Integrale samenwerking

Kostendelendesamenwerking

Kostendelendesamenwerking

Verticale samenwerking

Verticale samenwerking

Losse samenwerking

Losse samenwerking

Niet structureel delen van werk

Wel structureel delen van werk

Niet delen van ondernemerschap

Wel delen van ondernemerschap

VERTICAAL KOSTENDELEND INTEGRAAL

“Uitbesteden” Kosten delen Samen beroep

uitoefenen

Contract van aanneming

ZONDER RECHTSPERSOON : maatschap

RECHTSPERSOON AANSPRAKELIJK : vof / cvoa

BEPERKT AANSPRAKELIJK : bvba / cvba / nv

VENNOOTSCHAP ZELFSTANDIGESAMENWERKING

Zelfstandige samenwerking

• Zelfstandige medewerker in bestaande praktijk• Geschreven overeenkomst van zelfstandige

samenwerking (contract van aanneming)• Aandachtspunten:

– Duidelijke afspraken voor billijke vergoeding/deelname in kosten

– Geen ‘schijnzelfstandigheid’– Concurrentiebeding en opzegtermijnen

• Aandacht voor toekomstperspectieven:

– kansen op associatie ? financiële voorwaarden intrede?

Samenwerking en deontologie

• Deontologische bepalingen over samenwerking en vennootschappen bij:– artsen, dierenartsen, architecten, BIBF, IAB, IBR,

advocaten, notarissen, gerechtsdeurwaarders, BIV

• Algemene krachtlijnen:1. Enkel erkende beroepsbeoefenaars als vennoot,

zaakvoerder, bestuurder2. Uitsluiting van bepaalde vennootschapsvormen3. Enkel aandelen op naam4. Vennoten (ook bij volkomen rechtspersoonlijkheid)

steeds persoonlijk en onbeperkt aansprakelijk voor eigen beroepsfouten

5. Contracten en statuten verplichte voorafgaande controle

Meer info

FVIB Kenniscentrum|samenwerking in associatie: Associëren om te innoveren

Spastraat 8 – 1000 Brussel

www.fvib.be/samenwerken02 238 06 29 – fvib@unizo.be

XVI FVIB

• Aangesloten bij UNIZO• 18 aangesloten beroepsorganisaties

– Medische sector : VAS,VVT,Kkartel,APB,IV/DB,NVKVV

– Juridische sector : NKG, KFBN, Balie Brussel

– Economische sector : BIBF, IAB, IBR– Bouwkundige sector : NAV, AInB, BVTL,

KCLE– Intellectuele sector : BKVTF, BRK

• 1000den individuele leden UNIZO met een vrij beroep (automatisch dubbel lidmaatschap)

Kerntaken FVIB

• Belangenverdediging

• Activiteiten• Wetenschappelijk onderzoek

• Communicatie• Netwerking

• Projectwerking

• Lidmaatschap UNIZO/FVIB : stand UNIZO

• Contactgegevens FVIB :

FVIBSpastraat 8

1000 BrusselT. 02 238 05 04fvib@unizo.bewww.fvib.be

Meer info / Contact