Groene economie: What’s in a name?Voorstelling ‘startnota’ van de opdracht LNE helpt Vlaanderen op weg naar een Groene Economie

Annick GommersLuc Wittebolle

12/11/2012Denkdag Groene Economie

TABLE OF CONTENT

Uit de media…- Ommekeer is urgent, we zijn er klaar voor

LNE helpt Vlaanderen op weg naar een groene economie- Historiek: evenwicht tussen het economische en ecologische systeem

- Heden: evenwicht verstoord / initiatieven genomen om tij te doen keren

- Toekomst: • Groene economie als strategie en als toestand (voorstel begripsomschrijving)

• Streefbeeld (2050 / 2100)

Kritieke succesfactoren om versnelling naar groene economie mogelijk te maken

2

12/11/2012 3Denkdag Groene Economie

“Even the biggest and most rapidly developing economies will not escape unscathed…”

12/11/2012 4Denkdag Groene Economie

Klimaatverandering kost ons nu reeds 1.200 miljard dollar per jaar…En dit is nog maar het begin

12/11/2012 5Denkdag Groene Economie

12/11/2012 6Denkdag Groene Economie

Studie C-Change i.o.v. OVAM (2011)

“Bijna altijd wordt (of zal worden) nagedacht over de impact op milieu bij aankopen”

12/11/2012 7Denkdag Groene Economie

>

12/11/2012 8Denkdag Groene Economie

12/11/2012 9Denkdag Groene Economie

12/11/2012 10Denkdag Groene Economie

1. Groen industriebeleid2. Fiscale vergroening3. Een minister van energie, grondstoffen en

milieu4. Transitieplan voor de energievoorziening5. Een energieneutrale gebouwde omgeving

12/11/2012 11Denkdag Groene Economie

1. Groen industriebeleid2. Fiscale vergroening3. Een minister van energie, grondstoffen en

milieu4. Transitieplan voor de energievoorziening5. Een energieneutrale gebouwde omgeving

‘LNE HELPT VLAANDEREN OP WEG NAAR EEN GROENE ECONOMIE’

12/11/2012 12Denkdag Groene Economie

Historiek

Huidige situatie

Strategie: groene economie

Gewenste toekomst

12/11/2012Denkdag Groene Economie

Sterk internationaal kader Link met andere projecten / initiatieven

LNE opdrachtNIB

Verleden

Nu

Hoe?

Toekomst

‘LNE HELPT VLAANDEREN OP WEG NAAR EEN GROENE ECONOMIE’

13

Economisch kapitaal is ingebed in en afhankelijk van sociaal en ecologisch kapitaal

Historische situatie: economisch systeem gebruikte natuurlijk systeem zonder de substantie ervan fundamenteel aan te tasten (‘evenwichtsituatie’)

Sinds industriële revolutie is dit niet meer het geval (onevenwicht ontstaat)

12/11/2012 14Denkdag Groene Economie

Productiviteitsstijging

Bevolkingsgroei Nieuwe consumptiepatronen

Economisch kapitaal

Sociaal kapitaal

Ecologisch kapitaal

Grenzen van de planeet worden stilaan bereikt

HISTORIEK: ECONOMISCH KAPITAAL IN EVENWICHT MET SOCIAAL EN NATUURLIJK KAPITAAL

OM WELZIJNSNIVEAU TE GARANDEREN IS DUURZAME ONTWIKKELING NODIG Duurzame ontwikkeling:

- Definitie: “Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties in gevaar te brengen om in hun behoeften te voorzien”

- I.e. ontwikkeling die niet gehypothekeerd wordt door bepaalde bedreigingen

Bedreigingen die duurzame ontwikkeling de dag van vandaag wel in de weg staan- Economische uitdagingen: vb. bankencrisis, …

- Sociale uitdagingen: vb. armoede, vergrijzing

- Milieukundige uitdagingen: vb. klimaatverandering, uitputting grondstoffen, …

12/11/2012 15Denkdag Groene Economie

Economisch kapitaal

Sociaal kapitaal

Ecologisch kapitaal

12/11/2012 16Denkdag Groene Economie

HUIDIGE SITUATIE:KEERPUNT BEREIKT? VERSNELLING NODIG!

HUIDIGE SITUATIE:KEERPUNT BEREIKT? VERSNELLING NODIG! Om versnelling waar te maken moeten economie en ecologie de

handen in elkaar slaan

12/11/2012 17Denkdag Groene Economie

Economie Ecologie

Economisch systeem wordt ingezet om milieukundige uitdagingen aan te gaan

Nieuwe economische dynamiek: milieugerelateerde uitdagingen vormen een opportuniteit, geen bedreiging

Bewuste keuze: - economisch systeem inzetten

om…

- … antwoord te bieden op milieugerelateerde uitdagingen

Eigenschappen:- “Slim”

- Inclusief

- Dynamisch

- Systemisch

- Internationaal perspectief12/11/2012 18Denkdag Groene Economie

GROENE ECONOMIE: EEN STRATEGIE TEN DIENSTE VAN DUURZAME ONTWIKKELINGBehoud van huidig

welvaarts- en welzijnsniveau

Ontwikkeling nastreven die ‘vol te

houden’ is

Groene economie

Belangrijke (milieukundig

e) uitdagingenVeelheid aan

strategieën nodig…

VERSCHILLENDE PADEN MOGELIJK OM VRAAG NAAR HULPBRONNEN TE BEPERKEN

12/11/2012 19Denkdag Groene Economie

Behoud van huidig welvaarts- en welzijnsniveau

Ontwikkeling nastreven die ‘vol te

houden’ is

Groene economie Rationeel gebruik van hulpbronnen

Recuperatie (kringloop)

Rantsoenering gebruik van grondstoffen

Onafhankelijkheid van betreffende grondstof organiseren …

Karakteristieken:- Veerkrachtig

- Robuust

- Respecteert de grenzen van onze planeet

12/11/2012 20Denkdag Groene Economie

GROENE ECONOMIE: OPNIEUW NAAR EEN TOESTAND IN EVENWICHT

Groene economie

Welvaarts-creatieproce

s

Positieve bijdrage aan globale welzijnsverhoging,

zowel op korte als op lange termijn

Kwaliteit en leveringszekerheid van natuurlijke hulpbronnen en ecosysteemdiensten vormt geen probleem meer

STREEFBEELD GROENE ECONOMIE: NAAR EEN SYMBIOSE TUSSEN ECONOMIE EN ECOLOGIE

Trade -off

12/11/2012 21Denkdag Groene Economie

ECONOMISCH SYSTEEM

ECOLOGISCH SYSTEEM

Symbiose: elkaar versterken

ECONOMISCH SYSTEEM

ECOLOGISCH SYSTEEM

STREEFBEELD GROENE ECONOMIE: NAAR EEN SYMBIOSE TUSSEN ECONOMIE EN ECOLOGIE

Trade -off

12/11/2012 22Denkdag Groene Economie

ECONOMISCH SYSTEEM

ECOLOGISCH SYSTEEM

ECONOMISCH SYSTEEM

ECOLOGISCH SYSTEEM

ECONOMISCH SYSTEEM

ECOLOGISCH SYSTEEM

Geen bedreiging meer voor de levering van kritieke natuurlijke

hulpbronnen en ecosysteemdiensten

Symbiose: elkaar versterken

CONCRETISERING STREEFBEELD 2050: AAN DE HAND VAN DE VSDO

Milieugerelateerde uitdagingen tegen 2050

niet langer een bedreiging

12/11/2012 23Denkdag Groene Economie

Noodzakelijke systeemtransitie

s

Photos: 123rf.com

6 kritieke succesfactoren:

Zonder de aanwezigheid van al deze factoren (samen), kan de versnelling niet plaatsvinden

Beleidsinstrumenten moeten hierop inspelen

- Lange termijn visie

- Klimaat voor verandering

- Participatie

- Optimaliseren productie & consumptiewijzen

- Reconversie

KRITIEKE SUCCESFACTOREN:OM DE VERSNELLING NAAR GE TE DOEN SLAGEN

12/11/2012Denkdag Groene EconomiePhotos: 123rf.com

Governance

FinancieringInnovatie Optimalisatie & reconversie

Internalisering kosten en baten

‘Mens’- Nieuwe

groene producten & diensten, productie en consumptie

- Aanwending van eigen middelen

- Private middelen heroriënteren

- Milieukosten en – baten doorrekenen

- Afstemming opleiding / arbeidsmarkt

24

‘LNE HELPT VLAANDEREN OP WEG NAAR EEN GROENE ECONOMIE’

12/11/2012 25Denkdag Groene Economie

Historiek

Huidige situatie

Strategie: groene economie

Gewenste toekomst