Opzet van het vak

Opbouw, assessment,…van dit vakOpbouw: 2HC en 5 WSInhoud:

Je leert hoe gezins/opvoedingsondersteuning ingevuld wordt in theorie en in de praktijk

Je wordt uitgedaagd om kritisch na te denken over bestaande programma’s, methodieken om zelf een weloverwogen keuze te kunnen maken

Je verwerft belangrijke inzichten om zelf goede ondersteuning te kunnen bieden

Opbouw, assessment,…van dit vakWaarom dit olod:

Het beleid wil ouders ondersteunen bij de opvoeding als om rechten van kinderen te waarborgen

Kinderopvang wordt meer en meer gezien als een plaats waar ondersteuning van ouders op zijn plaats is

In het kader van doorverwijzingMateriaal: Cursus en bijkomend materiaal op

BlackboardAssessment: mondeling of schriftelijk examen (keuze)

Opbouw, assessment,…van dit vakStudietip: stel jezelf voortdurend de vraag wat jij

belangrijk vindt/meedraagt om zelf rekening mee te houden in je latere praktijk en waarom

DEEL1:What’s in a name?

DEEL1: 1.Visies en definities

Wat is opvoedingsondersteuning?…

Wie biedt aan?Aan wie?

Wat?Waarom of waartoe precies?

Hoe?Waar?

Wat is opvoedingsondersteuning?Consultatie van Kind en GezinKinderopvangOudercursusPlaatsing in een CKG (Centrum voor Kinderzorg en

Gezinsondersteuning)Babysit van De BondPleegzorgZappy babyAdvies voor schoolkeuze door CLB

Wat is opvoedingsondersteuning?

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=yNfDkIAz6RI

Verschillende definitiesJanssens:

preventieve activiteiten en interventies die tot doel hebben de opvoedings-competentie van ouders te vergroten en het gezinsfunctioneren te verbeteren. Hierin zijn aanpak van opvoedingsgedrag, - competenties én individuele, rationele, materiële en maatschappelijke problemen inbegrepen.

Verschillende definitiesVandemeulebroecke:

beleidsmaatregelen en-voorzieningen die gericht zijn op het bevorderen van het welzijn van gezinnen en gezinsleden, waarbij activiteiten gericht op de voor de opvoeding relevante contextfactoren ( bv. partnerrelatie , sociaaleconomische situatie, woonsituatie…) naast opvoedingsondersteuning deel uitmaken van de gezinsondersteuning.

Verschillende definitiesJanssens : gezinsondersteuning, preventief maar ook

inclusief (inrichting van maatschappij)Vandemeulebroecke: gezinsondersteuning, context in

het gezinHermanns: opvoedingsondersteuning, opvoeders

helpen opvoedenTerpstra: opvoedingsondersteuning, licht

pedagogische hulpVandemeulebroecke: erkenning belang ouderfiguren

en van gezinsopvoeding (ook voor maatschappij), verantwoordelijkheid en recht van ouders

Verschillende definitiesOndersteuning versus hulp:Ondersteuning = licht pedagogische hulp (Terpstra), ‘gewone’ opvoedingsvragen (Kousemaker) ?

Verschillende definitiesEen kritische noot:

Opdeling ondersteuning versus hulp creëert gevaar voor:

UitsluitingVasthangen van bepaald aanbod aan bepaalde categorie/probleem van gezinnenVerbijzonderen van bepaalde groepen/individuenVertrekken van aanbod ipv van de vraag

Ondersteunende activiteiten, vormen Voorlichting en informatie

Emotionele steunAdvies gevenTraining van vaardighedenUitbouwen van sociale contacten (social support)Vroegtijdige detectie van zwaardere problemenSignaleren aan beleidInstrumentele steun

Ondersteuning is een samenspel van factorenKindfactorenOpvoederfactorenContextfactoren

Ondersteuning gaat over stellingnamesContext en ondersteuning?Gezinsopvoeding: gedeelde verantwoordelijkheidOuderlijke tekorten of competenties?Wat is een goede opvoeding?Is ondersteuning preventief?

Ook over de volgende intenties:Intenties van de aanbieders versus de vragen van de

ouders

Wat ouders als steunend ervaren bij de opvoeding of wat wordt aangeboden met de intentie opvoeders te ondersteunen?

Jo Hermanns :dilemma’sOuders opvoeden vs. respect voor intieme relatieInterventies gericht op ouders of op kinderenPaternalisme vs empowermentMainstream of diversiteitEvidence based of practice based evidence

Zie WS

Jo Hermanns: social supportMaakbare kind?Opvoeding is transactioneel procesBelang van sociale contextSocial support: steun; partnerschap; steun bij

informatieverwerking en instrumentele steun

Zie WS

Balansmodel (zie WS en tekst op BB)Draagkracht en draaglast

Risicofactoren en beschermende factoren

Microsysteem

Mesosysteem

Macrosysteem

Risicofactoren

Beschermende factoren

• Terug in evenwicht brengen• Vertrekt van vragen van ouders• Houdt rekening met perspectief van kind

Wat vinden ouders zelf ondersteunend?Onderzoek Buysse, GezinsbondOnderzoek adoptieouders

Zie WS en teksten op Blackboard

DEEL 1: 2. Beleid en decreten in Vlaanderen

Decreet OO in Vlaanderen 2007Opvoedingsondersteuning : de laagdrempelige,

gelaagde ondersteuning van opvoedingsverantwoordelijken bij de opvoeding van kinderen

Opvoedingsverantwoordelijke: natuurlijke ouders of via plaatsing of professionelen en vrijwilligers die mede verantwoordelijk zijn voor opvoeding van meerdere kinderen

Decreet OO in Vlaanderen 2007

FunctiesSamenwerkingsverbandenLokaal

Vooral gericht op structuren

Lokale coördinator OO (lokaal overleg)Bovenlokaal overleg : alle lokaleVlaamse coördinatoren OO/ Provinciaal SteunpuntExpoo (Vlaams Expertisecentrum OO)Sinds 2008: in 14 gemeentes en meer:

opvoedingswinkels

Preventieve gezinszorg van K&GZeer uitgebreid netwerk, groot bereik (laagdrempeligheid):

Infoavonden voor aanstaande ouders

Kraamkliniek en huisbezoeken

342 consultatiebureau’s

Basis en meerSpreekuur OO (laagdrempeligheid)Inloopteams (laagdrempeligheid)CKG’s : 0 tot 12 jaar : tijdelijke hulp (gelaagdheid)

(grijze zone)Gezinsondersteunende pleeggezinnen (gelaagdheid)Speel- en ontmoetingsinitiatieven en plaatsen

(laagdrempelig) CIG: Centra voor Integrale Gezinszorg (hulp)Vertrouwenscentra kindermishandeling (hulp)

Huizen van het kind14 juni 2013 (Vlaamse Regering): goedkeuring ontwerp van decreet inzake de organisatie van preventieve gezinsondersteuning

Doel: integratie opvoedingsondersteuning, preventieve gezondheidszorg en ontmoeting.

via Huis van het Kind = dé lokale informatie- en ondersteuningsplaats voor alle gezinnen.

Huizen van het kindZie WS

DEEL 2: De praktijk

DEEL 2: 1. Kinderopvang als plaats voor opvoedingsondersteunning

Kinderopvang als OOErvaren ouders kinderopvang als ondersteunend?

Instrumentele steun: zorg wordt overgenomen, tijd voor andere dingen

vw: voldoende plaatsen en goede afstemming

Verbreding van het opvoedingsmilieu : sociaal vw: weldoordacht ouderbeleid

Kinderopvang als OOInformatie en advies : wederkerig en uniek

vw: uitgewerkt ouderbeleid en steun aan begeleidsters

Sociale contacten en emotionele steun

vw: sociale vaardigheden van ouders of actieve rol van de kinderopvang

Kinderopvang als OODetectie : hoe wordt het gesprek gevoerd?

Signaleren aan beleid: lokale noden, lokaal overleg kinderopvang, samenlevingsopbouw

Heel wat mogelijkheden in ko : ontmoetingsplaats en wederkerigheid

Kinderopvang-plus

Kinderopvang als OONiet strikt onder die regelgeving

Vervult wel een aantal functies van OO

Daarom aanwezig bij Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning

Zie WS voor concrete toepassingen: crèches parentales en Early Exellence Centers

DEEL 2: 2. Stop 4-7

Stop 4-7'Samen (Sterker) Terug Op Pad‘:

GedragstrainingKinderen (4-7j)(preventief) met (ernstige) gedragsproblemen, hun ouders en hun leerkrachten

Zie ook Blackboard voor verdiepende tekst en WS

Stop 4-7http://www.youtube.com/watch?v=z6AeBVkzGGo

LeertipsKan je de functies van opvoedingsondersteuning ook

toepassen op STOP 4-7? (instrumentele steun, sociale steun & sociale contacten, informatie & advies,…?

Bij welke definitie(s) van gezinsondersteuning/opvoedingsondersteuning sluit STOP 4-7 best aan? Definieer de dit programma eerder als opvoedingsondersteuning of eerder als gezinsondersteuning?

Vergelijk het onderzoek bij adoptieouders met dat van de Gezinsbond. Wat zijn voornaamste conclusies?