Geschiedenis Sjoa

Definitiebepaling

• Beter te spreken over Sjoa dan Holocaust.• Sjoa is Hebreeuws en staat voor Catastrofe. • Holocaust staat voor (vrijwillig) brandoffer aan

de goden. – Dit zou inhouden dat de Jodenvervolging zowel

vrijwillig plaatsvond als ergens goed voor zou zijn.

Joodse emancipatie 1789-1870

Joodse emancipatie 1789-1870

• Voorafgaand aan de emancipatie hadden Joden vaak restricties:– Geen volledig burgerschap– Niet naar de universiteit– Veel steden verboden toegang voor Joden– Bepaalde beroepen als advocaat niet toegankelijk

voor Joden

Joodse emancipatie 1789-1870

• Onder invloed van de Verlichting begint een periode van emancipatie van Joden.

• De periode draait met name om het verkrijgen van volledige burgerrechten.

• De periode 1850-1870 was het hoogtepunt van de joodse emancipatie.

Sabbath voor de synagoge in Fürth (circa 1800)

Antisemitisme 1870-1920

Eerste golf van antisemitisme 1871-1873

Eerste golf van antisemitisme

• Oorzaken:– Economie en maatschappij– Ideologie

Eerste golf van antisemitisme

• Economie en maatschappij– Massale toestroom van Joden in de

universiteiten na de emancipatie.– Veel Joden in grote steden na

emancipatie.– Vanaf 1871 een economische crisis. – Mensen keerden zich tegen nieuw in

de samenleving zijnde Joden.

Eerste golf van antisemitisme

• Ideologie– Opkomst van het racisme als middel

om te begrijpen hoe de mensheid in elkaar zit. • De Duitser Wilhelm Marr (1819-1904)

wordt gezien als de grondlegger van het antisemitisme in Europa. – Dit op basis van de basisprincipes van het

racisme.

Eerste golf van antisemitisme

• Basisprincipes racisme:– Een groep verandert nooit. • De basiskarakteristieken staan vast

gedurende de geschiedenis.

– Iemand kan de groep niet verlaten.• Door genetische basis gebonden aan de

groep.• De groep kan dus ook niet beter worden.

Eerste golf van antisemitisme

• Basisprincipes racisme:– Systeem zonder oplossing. – Een groep kan door de fundamenten

immers niet veranderen.• Dus ook niet Joden die christen werden.

– Racisme kent geen compromissen. • Je verlaat nooit het systeem waarin je

geboren wordt.

Voorbeelden Eerste golf van antisemitisme

• Duitsland• Frankrijk

Voorbeelden Eerste golf van antisemitisme

• Duitsland in de periode1850-1890– Veel antisemitische geschriften.– Met de opkomst van politieke partijen

ook opkomst antisemitische partijen. • Gematigde partijen: Emancipatie

terugdraaien• Extreme partijen: Joden verdrijven uit

Duitsland

„Kurz die Hose,lang der Rock,Krumm die Nase und der Stock,Augen schwarz und Seele grau,Hut nach hinten, Miene schlau“ -

Wilhelm Busch, Bildergeschichte„Plisch und Plum“1882:

Voorbeelden Eerste golf van antisemitisme

• Frankrijk 1894-1906– De Dreyfusaffaire.• Joodse officier van het Franse leger werd

beschuldigd van spionage voor Duitsland. – Beschuldigd omdat hij joods was op basis van

vals bewijs.

• Antisemitisme werd ingezet om de publieke opinie tegen Dreyfus te doen keren.

Einde Eerste golf antisemitisme

• Begin twintigste eeuw is het antisemitisme ten einde.

• Antisemitische partijen halen geen zetels meer

• Emancipatie van de Joden was sterk gebleken. – Nergens in Europa was Joden het

burgerrecht ontnomen.

Einde Eerste golf antisemitisme• De Joden waren ook sterk uit de

periode van antisemitisme gekomen. – Veel basisargumentatie tegen het

antisemitisme is in die periode ontwikkeld.

Mogelijkheden bestrijden antisemitisme

• Wet– Hoe meer democratie, hoe meer vrijheid van

meningsuiting en meer kans op verdediging.• Discussie en Moraal

– Produceren van tegenbewijzen.– Het mobiliseren van niet-Joden door te laten

zien dat het antisemitisme een aanval is op democratische vrijheid.

• Duel– Geciviliseerde en legale mogelijkheid.

Zionisme als oplossing

• Diverse Joden dachten dat de emancipatie niet noodzakelijk de oplossing was van problemen van Joden.

• Een groeiende groep was van mening dat de oplossing lag in de (re)creatie van een joodse staat. – Eerste zionistische congres (1897)

Eerste Zionistische Congres in Bazel, Zwitserland (1897)

Pogroms Russische Rijk

Pogroms Russische Rijk

• In Rusland leefden rond 1900 ongeveer vijf miljoen Joden.

• Ook in Rusland hadden de Joden veel restricties.

• In het Russische Rijk waren drie golven van pogroms.– Pogroms zijn gewelddadige aanvallen op bepaalde

etnische groepen.

Eerste golf van pogroms 1881-1882