FDG-PET in de respiratoire oncologie

Prof. Dr. Christophe Deroose

Dienst Nucleaire Geneeskunde

Casus 1

• Man, 65 jaar oud

• Medische voorgeschiedenis:

– Ateriële hypertensie

– Percutane dilatatie a. femoralis superficialis rechts

– Jichtarthritis

• Huidig probleem:

– Persisterende hoest en sputa

• RX-thorax:

Focale opaciteit in rechter long

• Man, 65 jaar oud

• Persisterende hoest en sputa

• RX-thorax: focaal nodulair letsel in rechter long

• CT-thorax met IV contrast toont 2 nodulaire letsels van

elk 13 mm

– Rechter middenkwab

– Linker bovenkwab

Linker bovenkwab Rechter middenkwab

• FDG-PET/CT werd uitgevoerd ter diagnose van

longletsels

Increased Glucose Consumption in

Cancer Cells

Energy

Energy

Energy

Glucose

6-phosphatase

Glucose

6-phosphatase

Hexokinase Glycolytic

pathway

FDG

D-glucose

G6P

FDG-6-P

Glucose

6-phosphatase

Glucose

6-phosphatase

Hexokinase Glycolytic

pathway

G6P

FDG-6-P

Normal cell Cancer cell

GLUT

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

38 ATP

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

Energy

2 ATP

Energy

Energy

Energy

Accumulatie van FluoroDeoxyGlucose

(FDG) in Kanker Cellen

Glucose

6-phosphatase

Glucose

6-phosphatase

Hexokinase Glycolyse

pathway

FDG

D-glucose

G6P

FDG-6-P

Glucose

6-phosphatase

Glucose

6-phosphatase

Hexokinase Glycolyse

pathway

G6P

FDG-6-P

Normale cel Kanker cel

•Hersenen

•Urinaire excretie

Nieren

(pyelocalicieel

stelsel)

Blaas

•Trochanter

enthesopathie

Fysiologisch

FDG

accumulatie:

Inflammatoire

FDG captatie

Pathologische

FDG

accumulatie:

•Sterk verdacht

voor maligne

tumoraal letsel

Geen verhoogde

FDG

accumulatie

(“fotopeen”):

Argument voor

goedaardig

letsel

FDG-PET

Attenuatie

Correctie

CT

FDG-PET

Zonder

Attenuatie

Correctie

PET/CT

fusie

Hoge FDG

concentratie

links.

Rechts minder

dan in het hart

(bloed )

Verder verloop

Links

• Staging maligne tumoraal letsels linkszijdig: T1aN0M0

• CT-geleide transthoracale punctie ter bevestiging

maligniteit links:

– Goed gedifferentieerd primair pulmonaal adenocarcinoom

• VATS lobectomie met klierevidement linkerbovenkwab.

Rechts:

• Rechts: werkdiagnose infectieuse sequel

• Opvologing > 1.5 jaar: morfologisch onveranderd

Opvolging letsel rechter long

Initiële opname Na anderhalf jaar opvolging

FDG-PET in Respiratoire oncologie

• Diagnose van solitaire pulmonale nodules of massa’s

• Mediastinale lymfeklierstadiering

• Extrathoracale staging (hematogene metastasen)

• In ontwikkeling

– Gebruik in radiotherapieplanning

– Vroegtijdige responsbepaling bij therapie

– Restaging na inductietherapie

Voorbeeld van hogere sensitiviteit voor

detectie van kliermetastasen

Rode pijl: maligne mediastinale klier, niet radiologisch verdacht

Voorbeeld van hogere sensitiviteit voor hematogene

metastasen: detectie van radio-occulte botmetastasen

• 52 jaar

• Vrouw

• 20 Pakjaar

• Pijn rechter

hypochonder

• Echo abdomen:

leverM+

• Biochemie: – ↑ CEA

– ↑ NSE

• PET: toont

botmetastasen

zonder CT-grafische

afwijkingen

• KCLC, stadium IV

FDG-PET: Vals positieve bevindingen

• Pulmonale infectie/inflammatie, bv.

– Sarcoidose

– Antracosilicose (mijnwerkers)

– Pneumonie

• Iatrogene oorzaken, bv.

– Talcage

• Benigne letsels, bv.

– Schildklieradenomen

• Focale fysiologische captatie, bv.

– Bruin vet

• Inflammatoire afwijkingen, bv.

– Enthesopathie

Bihilaire en

mediastinale

symmetrische

captatie, typisch

voor sarcoidose en

antracosilicose

Voorbeeld vals positieve: chronische

Inflammatie obv. stofblootstelling • 65 jaar

• Man

• Beroep: Vloerder

• CEA 86 U/L

• CT: nodule

dorsobasaal rechts

• VP: klieren

• EBUS: anthracose,

geen duidelijke

granulomen

Groene pijl: maligne tumor

Rode pijl: vals positieve

captatie in klieren, mooi

symmetrisch

FDG-PET: Vals negatieve bevindingen

• Letsel afhankelijk:

– Kleine letsels (< 6 à 8 mm)

– Bronchoalveolair carcinoom

– Carcinoid tumor

• Achtergrond afhankelijk:

– Hersenmetastasen (soms enkel oedeem waardoor zelf

verminderde captatie!)

Geen verhoogde FDG-opname