Post on 13-Jan-2016
description
1 februari 2007
2
Hydromorfologie
StuurvariabelenHydrologie• Stroomsnelheid• Debiet• Peil(variatie)• Getijdewerking (R8)Morfologie• Substraat• Diepte(verdeling)• Kunstwerken• Oeverconstructies
1 februari 2007
3
MEP
GEP (norm)
verwijder maatregel met gering effect
huidige ecologische situatie
beleidsdoelstelling (2015)
MEP
GEP (norm)
huidige ecologische situatie
beleidsdoelstelling (2015)
MEP
GEP (norm)
huidige ecologische situatie
beleidsdoelstelling (2015)
MEP
beheer-, inrichtings- en emissie-
maatregelen
GEP (norm) ontheffing (relatief dure maatregelen)
huidige ecologische situatie
pakket maatregelen voor realiseren GEP
of de werkelijk te nemen maatregelen
beleidsdoelstelling (2015)
2 3 1
Praagse methode
B
1 februari 2007
4
Rekenregels
A. Dosis-respons relaties
1. MEP Alle beheer- en inrichtingmaatregelen
2. GEP Afzien van maatregelen met gering effect
maatregelen voor realiseren GEP
3. Beleidsdoelstelling 2015 effecten van haalbare en betaalbare maatregelen
B. Invloed van huidige situatie
1 februari 2007
5
• Invloed uitgangssituatie
• Systeemspecifieke respons versus algemene relaties
Afhankelijkheid systeemkenmerken
Succes- en faalfactoren
• Voorbeelden:
• vis in meren (studie Witteveen en Bos, 2006)
• vis in stromende wateren (studie VisAdvies BV, 2007)
Toepassing Praagse methode
1 februari 2007
6
Voorbeeld: vis in meren
Methodiek: Statistische analyse meetgegevens: multivariate regressie
empirische relaties tussen stuurvariabelen en maatlatindicatoren
sleutelfactoren kunnen ook andere kwaliteitselementen zijn (water- en oeverplanten)
maar ook systeemkenmerken
1 februari 2007
7
peilbeheer
waterfloraoevervegetatieondergedoken
vis macrofauna
fytoplankton
viahelderheid
habitat habitat
structuur, habitat bodem
fytobenthos
hydromorfologische pressures in blauw, eutrofiëring in rood
eutrofiëring
waterfloraoevervegetatieondergedoken
vis macrofauna
fytoplankton
habitat habitat
oever-inrichting
structuur, habitat bodem
fytobenthos
droogval oeverzone
meren
belangrijke interacties
1 februari 2007
8
Relatie peilbeheer - KRW maatlatten
maatlat afhankelijkheid
van peilbeheer via
macrofyten direct - waterplanten: lichtbeschikbaarheid
- oeverplanten: droogval nodig voor kieming
fytoplankton indirect - waterplanten: competitie om nutriënten
vis indirect - waterplanten en oevervegetatie als habitat
macrofauna indirect - waterplanten en oevervegetatie als habitat
1 februari 2007
9
Maatlatindicator, stuurvariabelen, systeemkenmerken,
aandeel brasem: submerse vegetatie + zicht (+ oppervlakte) . systematische afwijking van bepaalde meren & regio’s; robuust
aandeel baars en blankvoorn in % van alle eurytopen: aandeel submerse vegetatie + zicht (+ oppervlakte); systematische afwijking van bepaalde meren & regio’s; robuust
aandeel plantminnende vis: areaal oevervegetatie, zicht/diepte. geringe respons op verklarende variabelen; minder robuuste relatie, niet relevant voor meren met vast peil
Voorbeeld: vis in meren
1 februari 2007
10
Maatlatindicator, stuurvariabelen, systeemkenmerken,
aandeel zuurstoftoleranten: areaal oevervegetatie, samen met zicht en submerse vegetatie. slechts geringe relatie met de verklarende variabelen. niet robuust
aantal soorten: oppervlakte en zicht. Wel erg watersysteemspecifieke indicator, zowel de helling als de hoogte van de lijn verschillen sterk tussen wateren. robuust
Voorbeeld: vis in meren (vervolg)
1 februari 2007
11
• GET totaal P and totaal N concentration als startpunt
• Effecten dammen en dijken en gereguleerd peil
• Compensatie voor visserij and migratiebarrieres door dammen
• Met ´nieuwe´ morfologie en helderheid vegetatie habitat beschikbaarheid voor vis samenstelling visgemeenschap
Toepassen rekenregels MEP/GEP IJsselmeergebied
1 februari 2007
13
stromende waterenbelangrijkste interacties
inrichtingstructuur,
habitat, bodem
hydrologiediepte
stroomsnelheidgetijde (R8)
migratie
eutrofiëring
vis macrofauna
waterflora
oevervegetatieondergedokenfytobenthos
waterflora
oevervegetatieondergedokenfytobenthos
waterflora
oevervegetatieondergedokenfytobenthos
connectiviteit
“areaal geschikt ecotoop”
hydromorfologische pressures in blauw, eutrofiëring in rood
1 februari 2007
14
Areaal geschikt habitat: Welk deel van het waterlichaam voldoet aan gewenste combinaties van stuurvariabelen?
per soort ranges van stuurvariabelen
Habitatcorrectiefactoren (HCF) beheer connectiviteit (migratiebarrieres)
Ecologische netwerken voldoende bereikbaar habitat voor alle
levensstadia
Voorbeeld: vis in stromende wateren
1 februari 2007
17Wat kun je met generieke rekenregels onder systeemspecifieke omstandigheden?
Bij voldoende robuuste relaties vallen afwijkingen van individuele wateren veelal binnen foutmarge van bemonstering. minder noodzaak verschillen tussen wateren te beschouwen.
Vaak sprake van van “gemiddelde” afwijkende systemen: is reden van afwijking bekend?
Ja: op basis van expert judgement inschatting maken vanafwijking ten opzichte van “gemiddelde”.
Nee: watersysteemspecifiek afwijken van “gemiddelde” indien bekend is of het een systematische afwijking (bv. overal 10% lager) of afwijkende respons (andere helling van de lijn) is.
Voldoende waarnemingen nodig.