DIDACTISCH REPERTOIREUitstroomprofiel Jonge kind Pabo HvA Bijeenkomst 2 2010-2011

Donderdag 17 februari 2011

DOEL UITSTROOMPROFIEL

• Specialist jonge kind, door: expertdossier te maken (zie deelvragen p.8), kennistoets, eindpresentatie.

• Tip: combineer leertaken onderwijs ontwerpen met opdrachten uit uitstroomprofiel

• Presentatie: beeld geven van jouw ontwikkeling (koppeling theorie aan stagepraktijk). Verdiepingsvraag (zie p. 10)

SPECIALISATIE/ONDERZOEK T.B.V. JE PRESENTATIE

• Deelgebied ontwikkelingsgebieden en ontwikkelingslijnen (zie BSCW)• Sociale vaardigheden bij kleuters • Filosoferen met kleuters• Burgerschapvorming bij het jonge kind• Verschillen jongens/meisjes• Bewegingsow en bewegen op muziek• Klassenmanagement en begeleiden van zelfstandig werken bij kleuters

of in groep 3/4• Onderwijs ontwerpen en rijke leeromgeving • VVE en methoden • Responsieve instructie in de onderbouw• Pedagogisch-didactisch begeleiden 1-2 of 3-4

Praktijk onderbouwen met theorie !

TERUGBLIK

Week 6: het leren van jonge kinderen. Hoe leren kleuters? Kunnen kleuters abstract denken?

Opdrachten: samenvatting leerpsychologische stromingen. Ontwikkelingsniveau bepalen 2 kinderen.

LITERATUUR

• Hoogeveen, P & Winkels, J. (2008) Het didactisch werkvormenboek. Variatie en differentiatie in de praktijk. Van Gorcum.

• Munnik, C. de & Vreugdenhil, K. (2010) Onderwijs Ontwerpen. Het didactisch routeboek als werkboek voor de pabo. Wolters Noordhoff.

• Eijkeren, M.(2009) Pedagogisch-didactisch begeleiden. HB Uitgevers

DOEL VAN DE LES

Inzicht krijgen in didactische organisatie in het algemeen en specifiek voor het jonge kind

OBSERVATIEPUNTEN LEEROMGEVING

• Pedagogisch klimaat• Rijke leeromgeving• Rol en houding van

de leerkracht• Didactische

werkvormen

DIDACTISCHE WERKVORMEN

“..een principiële weg, die docent en leerlingen samen bewandelen, om de in het schoolwerkplan omschreven onderwijsdoelen, - voor wat betreft vorming en opvoeding – te bereiken, en om de in het

schoolwerkplan omschreven inhouden over te dragen, respectievelijk zich eigen te maken, op een doelgerichte en

effectieve wijze.”

(Hoogeveen en Winkels, 2008)

Didactische werkvorm is een middel om het leerdoel te

bereiken!

DIDACTISCH HANDELEN• Pedagogisch handelen

-pedagogische doelen

-pedagogische houding jonge kind

• Didactisch handelen• Groeperen van leerlingen• Media • Activerende didactiek• Effectief gebruik van didactische werkvormen

DIDACTISCH HANDELEN• Pedagogisch handelen

• Didactisch handelen

-keuze bepaald door doelen en situatiekenmerken

-didactische differentiatie

• Groeperen van leerlingen• Media • Activerende didactiek• Effectief gebruik van didactische werkvormen

GROEPEREN VAN LEERLINGEN

• Pedagogisch handelen• Didactisch handelen

• Groeperen van leerlingen

-welke opstelling is meest gewenst gezien de doelen

• Media • Activerende didactiek• Effectief gebruik van didactische werkvormen

MEDIA

• Pedagogisch handelen• Didactisch handelen• Groeperen van leerlingen

• Media -docentondersteunende en docentvervangende media-kijk naar: functiemogelijkheden, doelen van les (kennis of vaardigheden), relatie met werkvormen

• Activerende didactiek• Effectief gebruik van didactische werkvormen

ACTIVERENDE DIDACTIEK

• Pedagogisch handelen• Didactisch handelen• Groeperen van leerlingen• Media

• Activerende didactiek-vanuit constructivisme: leren is actief proces, leerlingen zelf verantwoordelijk voor het leren-aandacht voor studievaardigheden (oudere kind)-dagen uit tot actie, kritisch leren denken en reflectie

• Effectief gebruik van didactische werkvormen

EFFECTIEF GEBRUIK• Pedagogisch handelen• Didactisch handelen• Groeperen van leerlingen• Media • Activerende didactiek

• Effectief gebruik van didactische werkvormen-keuze voor een didactische werkvorm aansluiten op b.v.:1) fase in een onderwijsleerproces2) doelen van onderwijs: weten, inzien, toepassen, integreren (taxonomie van BLOOM)

DIDACTISCHE WERKVORMEN

1. Instructievormen

2. Interactievormen

3. Opdrachtvormen

4. Samenwerkingsvormen

5. Spelvormen

INSTRUCTIEVORMEN

• Instructievormen

-docentgestuurd

-leerstofgerichtheid groter dan leerlinggerichtheid

- instructie geven, iets demonstreren• Interactievormen• Opdrachtvormen• Samenwerkingsvormen• Spelvormen

INTERACTIEVORMEN

• Instructievormen

• Interactievormen

- leerlingen zijn gesprekspartner (onderling of met docent)

-met elkaar praten staat centraal

-biedt mogelijkheid tot uitwisselen ervaringen, informatie en vragen

• Opdrachtvormen• Samenwerkingsvormen• Spelvormen

OPDRACHTVORMEN

• Instructievormen• Interactievormen

• Opdrachtvormen-leerlingen krijgen bepaalde taken opgedragen-bij kennisverwerving is het proces net zo belangrijk als het product-échte kennis blijkt vooral uit het kunnen omgaan met informatie

• Samenwerkingsvormen• Spelvormen

SAMENWERKINGSVORMEN

• Instructievormen• Interactievormen• Opdrachtvormen

• Samenwerkingsvormen (samenwerkend leren)-gezamenlijke kennisontwikkeling centraal: gaat om leren van, aan en met anderen-taak docent is primair het organiseren en begeleiden van het proces

http://www.youtube.com/watch?v=QZIkeX9-kGI&feature=player_detailpage• Spelvormen

SPELVORMEN

• Instructievormen• Interactievormen• Opdrachtvormen• Samenwerkingsvormen

• Spelvormen

-ervaringsleren: persoonlijke betrokkenheid, verwerking en toepassing van kennis zijn centrale begrippen

-achterliggende idee: kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes werken door in het dagelijks leven

OPDRACHT IN GROEPJES VAN 3-4 Bekijk het didactische werkvormenboek (of de samenvatting).

Analyseer welke werkvormen geschikt zijn voor groep 1-2 of 3-4. Kies 3 werkvormen uit. Werk deze uit, presenteer je plan en pas ze

later toe in je stageklas

DIDACTISCHE ORGANISATIE JONGE KIND

Initiatieven van kinderen en sturing - vrije, zelfstandige activiteiten - begeleide activiteiten - geleide activiteiten Activiteiten in de kleine groep

DIDACTISCH REPERTOIRE

• Nieuwsgierig zijn, verwondering tonen• Cognitieve empathie• Kunnen wachten • Flexibiliteit• Omgaan met leer- en ontwikkelingsdoelen • Scheppen betekenisvolle context• “Scaffolding” naar “ de zone van de naaste ontwikkeling”• Observeren• Zien en begeleiden van spel en ontwikkelingskansen• Taal als ‘ ontwikkel-/leerprogramma’• Plannen, organiseren

PEDAGOGISCH/DIDACTISCH Voorbereiden van de omgeving (indirecte sturing) Aandacht en ondersteuning Feedback geven Deelnemen aan de activiteit Structuur bieden Helpen en instructie geven Vragen stellen

ONDERWIJSONTWERP SCHEMA Leerstof Leerling Leefwereld

Activiteiten leraar Middelen en materialen Activiteiten leerlingen

OPDRACHT • Ontwerp een activiteit voor jouw stageklas met behulp van het

schema ‘Onderwijs ontwerpen met aspecten en activiteiten’ (uit ‘Onderwijs ontwerpen’). In deze activiteit worden verschillende didactische werkvormen gebruikt.

• Neem dit ontwerp mee naar de bijeenkomst van 18 februari.

De activiteit kan

-zelf ontworpen zijn

-óf een bestaande activiteit die je hebt gedaan of gezien en welke je hebt aangepast

www.hva.nl