De warmte puzzel opgelost in 2014

Isoleren, opwekken, financieren, organiseren15 mei 2014

Opbouw

1. Trias Energetica: Isolatie + opwekken

2. Organisatie: Financieren + organiseren

3. 3 Succes verhalen

4. 5 Voorbeelden

1a.Isolatie

1.Dakisolatie

3.Gevelisolatie

2.Kieren en naden dicht

4 .Beglazing

5. Vloerisolatie

Opmerking: goed ventileren als je isoleert!Bron: De Groene Menukaart met Wetering Duurzaam , tekst Wij krijgen Kippen

1b. Duurzaam opwekken Warmte

4. Biobrandstof ketel of –kachelPaul

1.Warmtepomp: Barta) Luchtb) Waterc) Aarded) Riool

2.ZonneboilerPaul

3.Infrarood VerwarmingNiels

Opmerkingen:Combineer 1b,c of d met een Warmtekoudeopslag in de bodemCombineer 2, 4 en 5 met een opslagvat van 500 of 1000 liter.Of je de warmte afgeeft met radiator of vloerverwarming is afhankelijk van temperatuur (16◦, 45◦, of 70 ◦). Afbeelding: De Groene Menukaart met Wetering Duurzaam, tekst Wij krijgen Kippen.

5.WKK=HRea. Biogasb. Biodiesel

2a. Organisatie: FinancieringGemeente Amsterdam Nationale regelingen Banken

• Subsidie Woonisolatie (glas, isolatie, installaties, in 2014)

• Energielening (glas, isolatie, installaties) 2,05%

• 6% BTW korting (in 2014)

• www.ikinvesteerslim.nl v.a. 3,4%

• Groene Hypotheek (extra hypotheekruimte)

• Green Loans (persoonlijke lening)

Bron: De Groene Menukaart

2b. OrganiserenSchaalniveau Organisatievorm Voorbeeld

• Individueel • Felix• Aukje• Minirondeel

• Met de buren • Coöperatie• VvE

• Patrick• Lieven• Rijtjes woningen

A’dam Zuidoost• VvE Stookolie

woningen

• Met de Wijk • Coöperatie• Kennisplatform

• DE Unie• NH EC• VEC• Hier Opgewekt• Wij krijgen Kippen

3 Succes verhalen

5 Voorbeelden

A. Collectieve verwarming: Bewoners van “oliewoningen” VvE’s Churchilllaan

B. Rijwoningen jaren 60/70/80 woningen: Bewoners Amsterdam Zuidoost

C. Autarkisch Wonen: Woonboot Aukje en Gert

D. Monumentale huizen: Prinsengracht 642

E. Experimenteren: MiniRondeel ‘t Ei-land

A. Collectieve verwarming80 “oliewoningen” 2 VvE’s Churchilllaan

Hoe kunnen we de stookkosten omlaag krijgen via een ontzorg concept met ‘quick wins’ zodat

iedereen mee doet?

Bron: Energie atlas Amsterdam

Verbruik gas [m3]

Centrale watervoorziening uit olie, aparte buizen voor de verwarming.

Transport van ketelhuis naar het appartement Slechte isolatie want je voelt de warmte in de gang.

Veel geluidsoverlast.

Elk appartement heeft: Een gas aansluiting Radiatoren. Gietijzer hoog temperatuur systeem. Een bad

Uitdaging: Ieder appartement wil zelf aan de knoppen draaien, dit maakt collectieve oplossingen een uitdaging.

80 “oliewoningen” VvE’s Churchilllaan

Voorstel :VvE Collectieve verwarmingIsolatie Voorstel (Dak Isolatie om VVEGevel Monumentaal pand dus kan nietVloer Binnenkant appartementenRamen Dubbel glasKieren en naden Jaleidingen Warmte verlies in halVentilatie Climarad/ Climaplus

Opwek Voorstel (Warmte pomp (lucht,water,aarde,riool) -

Zonneboiler Boiler + opslagvatInfrarood infraroodBiobrandstof ketel/ kachel Collectieve PelletkachelWKO -

B. Rijwoningen:Amsterdam Zuidoost jaren 70/80

woningen

Hoe kunnen we onze huizen (op collectieve wijze) duurzaam

verwarmen?

Groepje buren binnen 50 meter van elkaar

Zonnepanelen en isolatie zijn er al.

CV ketels aan vervanging toe.

Gevoel leeft om woningen duurzaam op te knappen.

Amsterdam Zuidoost jaren 70/80 woningen

Uitdaging: Hoe kunnen we samen duurzaam verwarmen Zonder dat we directe buren zijn?

Isolatie Voorstel (✓= al gedaan)

Dak Een aantal huizen hebben dit al gedaanGevel Een aantal huizen hebben dit al gedaanVloer Een aantal huizen hebben dit al gedaanRamen ✓Kieren en naden Een aantal huizen hebben dit al gedaanLeidingen -Ventilatie Een aantal huizen hebben dit al gedaan

Opwek Voorstel (✓= al gedaan)Warmte pomp (lucht,water,aarde,riool)ZonneboilerInfraroodBiobrandstof ketel/ kachelWKO

Voorstel: Rijwoningen Amsterdam Zuidoost

C. Autarkisch wonenWoonark Aukje en Gert

Op welke manier kunnen we volgende jaar naar nul op de Meter?

Woonark van circa 150 m2 oppervlak12 zonnepanelen± 2000 m3 gas/ jaarWillen reorganisatie van ruimte met evt. een B&BGebruik van natuurlijke materialen

Kansen: Gert kan veel zelf. Uitdaging: De Ark kan geen extra ballast hebben.

Woonark Aukje en Gert

Voorstel (✓= al gedaan) Voorstel (✓= al gedaan)Dak ✓ (eventueel sedum maar let op gewicht)Gevel Muren BG extra isoleren?Vloer JaRamen ✓ (dubbel glas)Kieren en naden JaLeidingen Leidingen isoleren en reorganiseren?

Opwek Check?Warmte pomp (lucht,water,aarde,riool) ✓

Zonneboiler ✓Infrarood ±Biobrandstof ketel/ kachel ✓ Collectieve pelletkachelWKO -

Voorstel: Woonboot Aukje en Gert

Opwek Voorstel (✓= al gedaan)

Warmte pomp (lucht,water,aarde,riool) Gebruik van het water

Zonneboiler Optie indien opslag in water?

Infrarood Optie

Biobrandstof ketel/ kachel Pelletkachel indien pelletvoorraad in water

WKO Optie?

D. Monumentale huizen: Prinsengracht 642

Hoe krijgen we 30 monumentale panden in de Wetering buurt duurzaam verwarmd, te

beginnen met Prinsengracht 642?

DII. Prinsengracht 642

5 woonlagen en een aantal buren. Het huis is een monument Binnen 20 jaar terugverdient Met goede isolatie, is warm bouwen een optie.

Uitdaging: Maatregelen mogen niet zichtbaar aan de buitenkant zijn.

Isolatie Voorstel (✓= al gedaan)Dak ?

Gevel Niet zichtbaarVloer JaRamen JaKieren en naden Ja

Leidingen Warm bouwen is een optie (120C), met leidingen door de muur.

Ventilatie

Opwek Voorstel (✓= al gedaan)

Warmte pomp (lucht,water,aarde,riool) optie

Zonneboiler Moet niet zichtbaar zijn

Infrarood optie

Biobrandstof ketel/ kachel optie

WKO Duur. collectief met behulp van maison Descartes

DIII. Voorstel: Prinsengracht 642

E. ExperimenterenMiniRondeel ‘t Ei-land

Hoe kunnen we het MiniRondeel duurzaam verwarmen?

EII. MiniRondeel ‘t Ei-landIsolatie Voorstel (✓= al gedaan)Dak Mogelijk een optieGevel -Vloer Betonnen vloer, veel kouRamen ✓Kieren en naden ✓Leidingen Er zijn geen leidingen

Opwek Voorstel (✓= al gedaan)

Warmte pomp (lucht,water,aarde,riool) Mogelijkheid

Zonneboiler Er is geen water.

Infrarood Er zijn er twee.

Biobrandstof ketel/ kachel Biovergisting?

WKO Te duur

Expertsessie: van het gas af 15 mei 2014

9:15 inloop en ontvangst met ontbijt 10:30 Start expertsessie: wie zit er in de zaal?

AMSTERDAM / REGIO CASUS inleiding 3 min. Per sh, + waarom besparen

met toelichting 3 technieken a 5 min. 10:50 1succesverhaal Felix 11:10 pauze 11:25 2 succesverhalen Ardo Patrick, daarna Lieven 12:05 Plenaire brainstorm: concrete toepassingen 5 cases (+ techniek) 12:50 afsluiting: concrete acties nav brainstorm 13:00 eind.