Compendium voor Kust en Zee:

Een geïntegreerd kennisdocument over de socio-economische, ecologische en

institutionele aspecten van de kust en zee in Vlaanderen en België

Klankbordgroep Wetenschappelijke Commissie VLIZ, 21 juni 2013 Oostende

Overzicht Bundelen

Organisatie Compendium

Planning en tijdspad

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Kader:

Compendium voor Kust en Zee 2013

5

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

1) Marien Onderzoek

6

Inventaris

Brochure

Achtergrond

document-Ho1

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

2) Gebruik(ers) Kust en Zee

7

Actueel overzicht

Themas/sectoren

Bronnen

Achtergrond

document-Ho2

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

3) Wetgeving, beleid, beheer &

structuren

8

Overzicht beleid:

wetgeving, actoren

Vademecum

Achtergrond

document-Ho3

Tijdspad Compendium

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Inventaris van het marien onderzoek in

Vlaanderen en België (2008-2012)

10

Marien Onderzoek

Inventaris van het huidige onderzoekslandschap

Doel: marien onderzoek inventariseren:

– coherent

– objectief

– transparant

– lange-termijn inspanning

Uitgangspunten:

• haalbaarheid inventarisatie-inspanning

• objectivering

• repliceerbaarheid

• internationale vergelijkbaarheid

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Marien Onderzoek Vlaanderen/België

•Wie voert het onderzoek uit

•Welke expertise is (niet) aanwezig?

•Waar wordt dit onderzoek uitgevoerd?

Financiering van het marien onderzoek

• Instrumenten en budgetten

Output van het marien onderzoek

• Publicaties (peer-reviewed),bibliometrie

• Projecten

• Andere

12

Marien Onderzoek

Inventaris van het huidige onderzoekslandschap

Centrale begrippen & definities

Mariene onderzoeksgroep MOG

Belgische Mariene Bibliografie BMB

Mariene publicaties: alle mariene publicaties opgenomen in de BMB

• Mariene publicaties van niet-MOG

• MOG: Peer-reviewed Mariene Publicatie

• MOG: Niet peer-reviewed Mariene Publicatie

Marien onderzoeker-auteur

Gespecialiseerd medewerker (geen auteurschap)

Centrale begrippen & definities

VABB

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Werkwijze- afbakening van de Mariene

Onderzoeksgroepen MOG: Objectieve criteria en standaard

definities voor repliceerbare metingen

15

In België gevestigd

Vaste financiering/

werkingsmiddelen

door overheid

Kern van onderzoek

is marien-maritiem

Wetenschappelijke

instellingen

KB (22.08.2006)

Werkwijze

Werkwijze

Proces

• Repliceerbare metingen : 1ste uit een reeks • Tijdsreeks laatste 5 jaar (publicaties, auteurs)

• Momentopname (MOG, personeel)

• Trends & evoluties: onderzoekslandschap, middelen en output

• Internationale vergelijking mogelijk: onderzoeksdomeinen en expertise

• Validering en bijsturing: Expertenpanel

Aandachtspunten:

Onvolledigheid/onderschatting van bepaalde wetenschapstakken

Jaarlijks ijkpunt bijstellen

Definities uitbreiden in de volgende metingen

nieuwe en/of volledigere informatiebronnen beschikbaar

citeerbaarheid van datasets

andere wetenschappelijke kennisoutput

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling Instituten (2008-2012)

19

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling aantal Mariene Onderzoeksgroepen

80 Onderzoeksgroepen voldoen momenteel aan de definitie

van Mariene Onderzoeksgroep (MOG).

Opmerkingen:

• Historisch aspect: tussen 2008 en 2012 waren meer dan

80 MOGs actief.

• Hiërarchie (vuistregel): MOGs aan universiteiten worden

geteld op laagste hiërarchische niveau,

wetenschappelijke instellingen worden geteld als één

geheel.

20

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling MOG naar type instelling

21

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Een thematisch kader voor de telling van de MOGs

• Internationaal erkend (benchmarking)

• Flexibel (emerging topics)

• Allesomvattend (het in kaart brengen van kennishiaten)

• Aangepast aan zeewetenschappen (voldoende

diversificatie van mariene onderwerpen)

Frascati model als startpunt, aangepast op basis van de

onderverdeling van het Australian Bureau of Statistics en ASFA

terminologie.

22

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Research domain Research discipline

Natural sciences Mathematics

Physical sciences

Earth sciences

Biological sciences

Engineering and technology Civil engineering

Electrical engineering and electronic engineering

Mechanical engineering

Information and computer sciences

Geomatics

Biotechnology

Other engineering and technology

Atmospheric sciences (climatology and meteorology); geochemistry; geology (marine geoscience, sedimentary research, sediment transport models, paleontology); geophysics (magnetism and palaeomagnetism, seismology and seismic exploration, excluding seismic devices); oceanography (biological, chemical and physical oceanography, including modelling); physical geography and environmental geoscience (glaciology, geomorphology, natural hazards, palaeoclimatology, Quaternary environments, surfacewater hydrology, including modelling); other earth sciences (structural geology, tectonics, volcanology); soil sciences; continental shelf research

23

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Research domain Research discipline

Medical and health sciences Medical and health sciences

Agricultural and Veterinary sciences Fisheries and aquaculture sciences

Veterinary sciences

Other agricultural and veterinary sciences

Social sciences Economics and business

Sociology

Law and legal studies

Political sciences and policy

Communication and media

Other social sciences

Humanities History and archaeology

Other humanities

24

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling MOG naar onderzoeksdomein

Duplicatie: 80 unieke MOGs versus 92 MOGs per onderzoeksdomein

25

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling MOG naar onderzoeksdiscipline

Duplicatie: 80 unieke MOGs versus 107 MOGs naar discipline

26

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling MOGs naar locatie en naar onderzoeksdomein

27

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling Personen (2008-2012)

28

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling aantal personen actief in marien onderzoek

1028 personen momenteel actief in het marien onderzoek

verbonden aan een MOG.

Telling op basis van bevraging MOGs.

Categorieën:

• Marien Onderzoeker-Auteurs: verbonden aan MOG, treedt

op als auteur van mariene publicatie

• Gespecialiseerd medewerker: bijdrage aan marien

onderzoek van MOG zonder meetbare output .

29

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling aantal personen actief in marien onderzoek

(verbonden aan MOG)

1028 personen momenteel actief in het marien onderzoek bij

een MOG.

30

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling aantal personen actief in marien onderzoek

(verbonden aan MOG) naar type instelling van MOG

31

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling aantal mariene onderzoekers-auteurs (verbonden

aan MOGs) van peer-reviewed publicaties

991 unieke auteurs (2008-2012)

32

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling aantal mariene onderzoekers-auteurs (verbonden

aan MOGs) van peer-reviewed publicaties (2008-2012) naar

type instelling van MOG

33

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling aantal mariene onderzoekers-auteurs (verbonden

aan MOGs) van peer-reviewed publicaties (2008-2012) naar

onderzoeksdomein van MOG

34

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling Publicaties (2008-2012)

35

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

De Belgische Mariene Bibliografie (BMB)

Alle publicaties over de Vlaamse Kust en het Belgisch deel van de

Noordzee en alle andere mariene, estuariene en kustgebonden van

Belgische auteurs en wetenschappers en van wetenschappers

(Belgische en buitenlandse) geaffilieerd aan een Belgische instelling.

• Publicaties van MOGs

• Publicaties van andere Belgische instellingen (≠ MOG)

• Buitenlandse instellingen die Vlaamse Kust of BDNZ

onderzoekt

• Belgische mariene onderzoekers aan buitenlandse

instellingen

36

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

VABB

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling peer-reviewed publicaties in BMB / van MOGs

38

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling mariene peer-reviewed publicaties MOGs naar

tijdschrift

411 verschillende tijdschriften tussen 2008-2012

Aansluiting gevoerde onderzoek bij ‘grote uitdagingen’

Benchmarking buurlanden

39

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

40

0

100

200

300

400

500

600

700

2008

2009

2010

2011

2012

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap-

detailanalyses

Telling mariene peer-reviewed publicaties MOGs naar

locatie studiegebied (2010) (N=238)

41

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling mariene peer-reviewed publicaties MOGs naar

locatie studiegebied (2010) (N2010 = 238, N2008 = 228)

42

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling mariene peer-reviewed publicaties MOGs naar land

van de auteurs (2010)

43

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Telling mariene peer-reviewed publicaties MOGs naar land

van de auteurs (2010)

44

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Financiering en

Financieringsinstrumenten

45

Overzicht

Financieringsbronnen

Vlaams Federaal Europa

Universiteiten (BOF, IOF,..) Belspo Programmatorisch Kaderprogrammas

EWI Belspo Onderzoeksinfrastructuur/Belgica INTERREG

Wetenschappelijke instellingen Federaal andere (overheidopdrachten, ..) EVF/AS4 EMFF

Hercules stichting Europa Andere

IWT (bursalen, (SBO) projecten) Andere

FWO (mandaten, kredieten, projecten) Provincie West-Vlaanderen

TETRA-SOC-VIN-,...

Overheidsopdrachten (MOW, LNE, IV,..)

DAB Vloot

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013 47

Institutionele middelen

Competitieve middelen: deelname

MOG-Vlaanderen aan EU KP

Competitieve middelen: deelname

MOG- EU KP7

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 1 – Zeewetenschappelijk landschap

Outlook: Compendium voor Kust en Zee 2015

• Inventarisatie en ontsluiting van onderzoeksinfrastructuur MOG

• Nieuwe mariene PhD proposals identificeren bij de bronnen –

financieringsinstrumenten (emerging topics)

• Inventarisatie van mariene training en educatie programma’s

• Koppeling marien onderzoek bedrijfsleven (Flanders Maritime

Cluster)

• Uitbreiden van output metingen naar de non-peer-reviewed

literatuur en belangrijke literatuurdatabanken (VABB, INSPEC,

etc.)

50

Brochure Belgisch Marien onderzoek

•Overzicht en ontsluiten van Belgische MOGs en het

gevoerde onderzoek

•Verhogen nationale en internationale visibiliteit van

Belgisch marien onderzoek

•Bevorderen communicatie en samenwerking tussen MOGs

• ‘Fiches’ opgelijst per type

instelling en vervolgens per

instituut

• Thematisch doorzoekbaar

• ENG en NL versie

• Webapplicatie (VLIZ)

Brochure Belgisch Marien onderzoek

Hoofdstuk 1 – Afgeleide eindproducten

Hoofdstuk 1 – Afgeleide eindproducten

Tijdslijn ‘Geschiedenis van de mariene wetenschappen’

• Markante figuren

• Markante gebeurtenissen

• Onderzoeksprojecten

• Institutioneel kader

• …

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Hoofdstuk 2 – Gebruik(ers) Kust en Zee

•Gebruik van kust en zee in kaart brengen

•Verzamelen en ontsluiten van wetenschappelijke

publicaties, rapportages, projectrapporten, MER’s,

juridisch bronmateriaal, cijfers, nuttige websites (bijv.

kustcodex)…

•Deze bronnen in een context plaatsen in een citeerbare

en informatieve fiche per thema.

•Doorklikken naar digitaal beschikbare bronnen in IMIS

(‘Uitstalraam voor het onderzoek’).

•Selectie van relevante wetgeving en administraties per

thema (link met hoofdstuk 3)

55

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Themateksten Ho2

Natuur en Milieu

Energie (inclusief kabels en leidingen)

Maritiem en Kustgebonden erfgoed

Maritiem transport, scheepvaart en havens

Militair gebruik

Sociale en economische omgeving (en wonen)

Toerisme en recreatie

Veiligheid tegen overstromingen

Visserij

Aquacultuur

Landbouw

Zand- en grindwinning

Baggeren en storten

Educatie, onderzoek en innovatie (cfr. Ho1)

56

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Lay-out Themateksten

Hoofdstuk 2

57

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013 58

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013 59

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013 60

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Doel:

Overzicht beleidsorganen en regelgevende

instrumenten in de marien/maritieme sfeer

Raakvlak wetenschappelijk onderzoek <> beleid

Hoofdstuk 3

Raakvlak marien/maritiem onderzoek en beleid

61

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Raakvlak marien/maritiem onderzoek en beleid

Structuur

3.1 Marien/maritieme beleidsinstrumenten en instanties

bevoegd voor marien/maritieme zaken

3.2 Kennis en informatie

3.2.1 Overzicht van bestaande mechanismen, instanties en

platformen voor opname van onderzoeksresultaten in

beleidskeuzes en beleidsbeslissingen voor marien/maritiem

beleid

3.2.2 Gevalstudie KRMS, inzoomen op raakvlak onderzoek-beleid

Raakvlak marien/maritiem onderzoek en beleid

Structuur

3.1 Marien/maritieme beleidsinstrumenten en instanties

bevoegd voor marien/maritieme zaken

3.2 Kennis en informatie

3.2.1 Overzicht van bestaande mechanismen, instanties en

platformen voor opname van onderzoeksresultaten in

beleidskeuzes en beleidsbeslissingen voor marien/maritiem

beleid

3.2.2 Gevalstudie KRMS, inzoomen op raakvlak onderzoek-beleid

62

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Selectie wet- en beleidsinstrumenten op internationaal niveau

63

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Spelers op federaal niveau

64

Lancering Compendium voor Kust en Zee

14 november 2013, namiddag: Zaal De Schelp (Vlaams Parlement)

66

Compendium voor Kust en Zee- Klankbordgroep Wet Com 21/06/2013

Dank voor de aandacht

Contact secretariaat: compendium@vliz.be

67