BIM informatieniveausOnderdeel van het Nationaal BIM Handboek

Léon van Berlo

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Beginnen met een Quiz!

(er valt niks te winnen)

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Welk “LOD” is dit?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Modellen © copyright diverse bronhouders. Niet verder verspreiden!

Léon van BerloBIM informatieniveaus

LOD’s

Niemand weet wat het eigenlijk is….

Iedereen weet wat het is!

De “standaard” is feitelijk slechts dit

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Maar de discussies erover zijn enorm….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

En bij gebrek aan duidelijkheid…

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Ontstaan héél veel invullingen…..

Léon van BerloBIM informatieniveaus

In het land der blinden….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Hoe begon het eigenlijk?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Léon van BerloBIM informatieniveaus

3D CAD guidelines Denemarken (bips 2006)

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Het Deense Model:

7 lagen: duidelijk gekoppeld aan proces/fasering bouwpraktijk

Focus op “Objecten en hun eigenschappen”

Gebruik van (IFD) conceptenbibliotheek voor eigenschappen

Tools en voorbeeldmodellen (IFC) beschikbaar

Level wordt bepaald door laagste niveau van BIM objecten

Als andere objecten op hoger niveau zitten, mag dat worden

vermeld in een label.

Ronde Level (0;1;2..6) == quality assurance

Decimalen (0.1;1.5;..) == tussenvorm; onderweg naar > level

Léon van BerloBIM informatieniveaus

En toen….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Toen kwam de VS….

Andere fasering van het bouwproces!

Laag 1 – 5 zijn bijna identiek met LOD100 – 500. Niveau 0 en 6 weg.

VS had geen conceptenbibliotheek excel sheet per project

LODs

Excel

De bekende plaatjes

FM / O&M

PvE

Léon van BerloBIM informatieniveaus

En toen kwam het van de VS naar

de Nederlandse praktijk….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

EXCEL!!! Joehoe!

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Gevolg in Nederland….

Iedereen het Excel-wiel opnieuw aan het uitvinden….

LOD 250, 350, 375, 450, enz. worden geïntroduceerd om weer aan te

sluiten bij de procesfasering….

Definities ontstaan en worden gebombardeerd tot ‘standaard’

LinkedIn ontploft….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Gevolg in Nederland….

Iedereen het Excel-wiel opnieuw aan het uitvinden….

LOD 250, 350, 375, 450, enz. worden geïntroduceerd om weer aan te

sluiten bij de procesfasering….

Definities ontstaan en worden gebombardeerd tot ‘standaard’

LinkedIn ontploft.

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Maar waar gaat het nou eigenlijk om?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Wat heb je nodig?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Wat heb je nodig?

Om je werk te doen…..op een bepaald moment in het proces.

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Wat heb je nodig?

Om je werk te doen…..op een bepaald moment in het proces.

Daar is hij weer….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Dus….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Een project!

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Overzicht “detailniveaus” in andere landen

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Overzicht Excel lijsten in NL:

Léon van BerloBIM informatieniveaus

MAAR: Wat heb je nodig?

Om je werk te doen…..op een bepaald moment in het proces.

Welk proces?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Hoe ziet een “BIM proces” eruit?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Wedstrijdje “onderbieden”

Léon van BerloBIM informatieniveaus

En daarna….

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Léon van BerloBIM informatieniveaus

0: PvE

1: Initiatie

2: Concept

3: Ontwerp

4: Uitwerking

5: Bouwplaats-aansturing

6: Beheer

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Naamgeving?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Maar het gaat om:

“Wat wil je met zo’n model? (in die fase)”

En wat is daarvoor nodig?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

BIM informatieniveaus

BIM informatieniveau 0 1 2 3 4 5 6“Informatie die aanwezig is in een model van dit niveau”

Functioneel programma van eisen (oplossingsvrij);Ruimtespecificatie;(indien bekend:) Locatie;Gewenste prestaties van het gebouw (energie, warmte, akoestiek, enz.);Duurzaamheidsambities;Exploitatie;Begroting (max.budget);

Ruimtelijk Programma van eisen;Massastudie;Primaire hoeveelheden;Mogelijke zwakke punten;Ramingen (benodigd budget);Varianten;

Ruimtes;Objecten/elementen (wanden, vloeren, daken, deuren, ramen, etc);Beeld van de gevel (verhouding open/dicht);Plattegronden;Routings;Technische omschrijving (materialisering);Zonering (technische installaties);Constructieprincipe (ruimtereservering);Bouwmethodiekprincipe;Primaire hoeveelheden;

Principedetails;EPC;Definitieve afmeting/Invulling constructie;Definitieve afmeting/Invulling installaties;Bouwmethodiek (prefab, gieten, enz..);Principe-bouwplanning;

Leverancier onafhankelijk:Boodschappenlijstje;Producten invullen;Technische specificatie;Materialisering;Ankers;Wapeninghoeveelheden;Definitieve primaire principe details;Scheiding tussen disciplines;Bestek;

Definitieve toleranties;Werktekeningen;Betrouwbare maatvoering;Product specifieke uitwerking;Werkplannen;Productietekeningen;Inkoop planning;Uitvoeringplanning (4D);Werkbegroting;KOMO certificaten;Definitieve detaillering;Definitieve Bemonstering/ materialen;

Revisie van informatie;“as build” (zoals gebouwd);evt. met materieel (verankering, steigers, enz.);evt. foto’s tijdens bouw;Gebruiksinstructies;Onderhoudsvoorschriften;Leverbon;Garanties;Sleutelplan;Uitvoeringsdagboek;Bouwverslagen;Proces informatie;

Toepassing:

“Model is bruikbaar voor…”

Vraagspecificatie (+ context);Ontwerptoetsing;

Haalbaarheid toets (Scenarios/ontwerp-varianten):- PvE;- Budget;- Risicoanalyse;

Toetsen aan welstand en bestemmingsplan;Energieprestatietoets;

Omgevingsvergunning aanvragen;Definitieve afspraak met opdrachtgever voor uitwerking;Basis voor onderlinge samenwerking projectteam;

Scheiding tussen disciplines;Contractstuk (aanbesteding, enz..);Ten behoeve van bepaling aanneemsom;

Bouwvoorbereiding (werkvoorbereiding);Bouw aansturing;Uitvoering;Productie;Productinkoop (toeleveranciers);

Beheer;Onderhoud;Onderhoudsplanning;Facility management;

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Maar…. Nu hebben we slechts een onduidelijke niveau definitie vervangen door een andere…. (ook onduidelijke)

BIM informatieniveau 0 1 2 3 4 5 6“Informatie die aanwezig is in een model van dit niveau”

Functioneel programma van eisen (oplossingsvrij);Ruimtespecificatie;(indien bekend:) Locatie;Gewenste prestaties van het gebouw (energie, warmte, akoestiek, enz.);Duurzaamheidsambities;Exploitatie;Begroting (max.budget);

Ruimtelijk Programma van eisen;Massastudie;Primaire hoeveelheden;Mogelijke zwakke punten;Ramingen (benodigd budget);Varianten;

Ruimtes;Objecten/elementen (wanden, vloeren, daken, deuren, ramen, etc);Beeld van de gevel (verhouding open/dicht);Plattegronden;Routings;Technische omschrijving (materialisering);Zonering (technische installaties);Constructieprincipe (ruimtereservering);Bouwmethodiekprincipe;Primaire hoeveelheden;

Principedetails;EPC;Definitieve afmeting/Invulling constructie;Definitieve afmeting/Invulling installaties;Bouwmethodiek (prefab, gieten, enz..);Principe-bouwplanning;

Leverancier onafhankelijk:Boodschappenlijstje;Producten invullen;Technische specificatie;Materialisering;Ankers;Wapeninghoeveelheden;Definitieve primaire principe details;Scheiding tussen disciplines;Bestek;

Definitieve toleranties;Werktekeningen;Betrouwbare maatvoering;Product specifieke uitwerking;Werkplannen;Productietekeningen;Inkoop planning;Uitvoeringplanning (4D);Werkbegroting;KOMO certificaten;Definitieve detaillering;Definitieve Bemonstering/ materialen;

Revisie van informatie;“as build” (zoals gebouwd);evt. met materieel (verankering, steigers, enz.);evt. foto’s tijdens bouw;Gebruiksinstructies;Onderhoudsvoorschriften;Leverbon;Garanties;Sleutelplan;Uitvoeringsdagboek;Bouwverslagen;Proces informatie;

Toepassing:“Model is bruikbaar voor:”

Vraagspecificatie (+ context);Ontwerptoetsing;

Haalbaarheid toets (Scenarios/ontwerp-varianten):- PvE;- Budget;- Risicoanalyse;

Toetsen aan welstand en bestemmingsplan;Energieprestatietoets;

Omgevingsvergunning aanvragen;Definitieve afspraak met opdrachtgever voor uitwerking;Basis voor onderlinge samenwerking projectteam;

Scheiding tussen disciplines;Contractstuk (aanbesteding, enz..);Ten behoeve van bepaling aanneemsom;

Bouwvoorbereiding (werkvoorbereiding);Bouw aansturing;Uitvoering;Productie;Productinkoop (toeleveranciers);

Beheer;Onderhoud;Onderhoudsplanning;Facility management;

Léon van BerloBIM informatieniveaus

“Hoe zit het nou precies…?!”

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Objecten en Eigenschappen!(per niveau)

Léon van BerloBIM informatieniveaus

    Niveaus            

Object 0 1 2 3 4 5 6

  Eigenschappen              

                 

Object a              

  eigenschap 1   x x x x x

  eigenschap 2   x x x x

  eigenschap 3   x

  eigenschap 4   x x x

  eigenschap 5   x x x

  eigenschap n   x x x

Object b   x x x x

  eigenschap 1   x x x

  eigenschap 2   x x x x x

  eigenschap 3   x x x

  eigenschap 4   x x x x

  eigenschap n   x

Object b   x x

  eigenschap 1   x x x

  eigenschap 2   x x x

  eigenschap 3   x x

  eigenschap n   x x x x

Object c   x

  eigenschap 1   x

  eigenschap 2   x x x x

  eigenschap 3   x

  eigenschap 4   x x

  eigenschap n   x x x x

Object n   x x x

  eigenschap 1   x x x x x

  eigenschap 2   x x x

  eigenschap 3   x x

  eigenschap 4   x x x

  eigenschap 5   x

  eigenschap 6              

  eigenschap n              

                 

                 

“Wat heb je nodig om….”

Léon van BerloBIM informatieniveaus

    Niveaus            

Object 0 1 2 3 4 5 6

  Eigenschappen              

                 

Object a              

  eigenschap 1   x x x x x

  eigenschap 2   x x x x

  eigenschap 3   x

  eigenschap 4   x x x

  eigenschap 5   x x x

  eigenschap n   x x x

Object b   x x x x

  eigenschap 1   x x x

  eigenschap 2   x x x x x

  eigenschap 3   x x x

  eigenschap 4   x x x x

  eigenschap n   x

Object b   x x

  eigenschap 1   x x x

  eigenschap 2   x x x

  eigenschap 3   x x

  eigenschap n   x x x x

Object c   x

  eigenschap 1   x

  eigenschap 2   x x x x

  eigenschap 3   x

  eigenschap 4   x x

  eigenschap n   x x x x

Object n   x x x

  eigenschap 1   x x x x x

  eigenschap 2   x x x

  eigenschap 3   x x

  eigenschap 4   x x x

  eigenschap 5   x

  eigenschap 6              

  eigenschap n              

                 

                 

“De Matrix”: Objecten en Eigenschappen (per niveau)

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Standaard lijst van objecten en eigenschappen?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Standaard lijst van objecten en eigenschappen:

Semantic Concepts (CB-NL, IFD Library NL deel)

> 12.000 concepten; > 60.000 eigenschappen

Heel uitgebreid maar toch missen dingen

Te groot / log / complex voor deze toepassing

IFC

650 entities; > 10.000 eigenschappen

Idem….

NlSfb

Eenvoudiger maar te stringent om mee te starten

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Dan maar gewoon zelf begonnen:

0 1 2 3 4 5 6

             

Binnenwand (niet constructief - niet ihwg)   x x x x x

Locatie + geometry (vorm)   x x x x

Indelings- vormfactor   x

Lengte   x x x

Breedte/dikte   x x x

Hoogte   x x x

Materiaal   x x x x

Bouwlaag   x x x

Brandwerendheid   x x x x x

Geluidsisolatie   x x x

Afwerking   x x x x

Codering   x

Bestelcode (EAN)   x x

Fabrikant   x x x

Sparingen   x x x

Toleranties (afspraak over)   x x

Voorzieningen   x x x x

Geleverde datum   x

Leverdatum   x

Kwaliteit   x x x x

Onderhoudscyclus   x

Hoeveelheid mortel/lijm   x x

Isolatiewaarde Rc   x x x xOppervlakte bruto   x x xOppervlakte netto   x x x x xVolumieke Massa   x x xVolume   x xGewicht   x x xAfroepdatum   x

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Zelf begonnen:

0 1 2 3 4 5 6

             

Binnenwand (niet constructief - niet ihwg)   x x x x x

Locatie + geometry (vorm)   x x x x

Indelings- vormfactor   x

Lengte   x x x

Breedte/dikte   x x x

Hoogte   x x x

Materiaal   x x x x

Bouwlaag   x x x

Brandwerendheid   x x x x x

Geluidsisolatie   x x x

Afwerking   x x x x

Codering   x

Bestelcode (EAN)   x x

Fabrikant   x x x

Sparingen   x x x

Toleranties (afspraak over)   x x

Voorzieningen   x x x x

Geleverde datum   x

Leverdatum   x

Kwaliteit   x x x x

Onderhoudscyclus   x

Hoeveelheid mortel/lijm   x x

Isolatiewaarde Rc   x x x xOppervlakte bruto   x x xOppervlakte netto   x x x x xVolumieke Massa   x x xVolume   x xGewicht   x x xAfroepdatum   x

“Wat heb je nodig om….”

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Object fase 1 fase 2 fase 3 fase 4 fase 5 fase 6? fase ?

  Eigenschappen              

                 

Object a              

  eigenschap 1 x x x x     x

  eigenschap 2   x x x x x x

  eigenschap 3     x x x x x

  eigenschap 4       x x x x

  eigenschap 5         x x x

  eigenschap n           x x

Object b   x x       x

  eigenschap 1     x x x x x

  eigenschap 2         x x x

  eigenschap 3         x x x

  eigenschap 4           x x

  eigenschap n             x

Object b x x x x x   x

  eigenschap 1 x x x x x x x

  eigenschap 2   x x x x x x

  eigenschap 3           x x

  eigenschap n           x x

Object c x x x x     x

  eigenschap 1   x x x x   x

  eigenschap 2     x x x x x

  eigenschap 3       x x x x

  eigenschap 4         x x x

  eigenschap n           x x

Object n x x         x

  eigenschap 1 x x x x     x

  eigenschap 2         x x x

  eigenschap 3     x x x x x

  eigenschap 4 x x x x x x x

  eigenschap 5       x x x x

  eigenschap 6 x x x x x x x

  eigenschap n           x x

                 

                 

de nationale

standaard

(waar per project van

mag worden afgeweken)

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Aandachtspunten

Aanpassingen / versies

Installatietechnisch deel

GWW

Vastleggen modelleerafspraken (per object en/of per niveau)

Aansluiting IFD

IFC Equivalenten

Units?

IFD ISO12006-3 geeft geen mogelijkheden voor vastleggen niveaus

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Wat gaan we opleveren?

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Onderdeel van Nationaal BIM Handboek

InformatieniveausStandaard (matrix)

Praktijk HandboekReferentie naar matrix

Project templateReferentie naar

handboek en matrixN

ati

on

aa

l B

IM

ha

nd

bo

ek

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Kern: BIM informatieniveaus

BIM informatieniveau 0 1 2 3 4 5 6Informatie / deliverable B&U“Informatie die nodig is voor een model van dit niveau”

Functioneel programma van eisen (oplossingsvrij);Ruimtespecificatie;(indien bekend:) Locatie;Gewenste prestaties van het gebouw (energie, warmte, akoestiek, enz.);Duurzaamheidsambities;Exploitatie;Begroting (max.budget);

Ruimtelijk Programma van eisen;Massastudie;Primaire hoeveelheden;Mogelijke zwakke punten;Ramingen (benodigd budget);Varianten;

Ruimtes;Objecten/elementen (wanden, vloeren, daken, deuren, ramen, etc);Beeld van de gevel (verhouding open/dicht);Plattegronden;Routings;Technische omschrijving (materialisering);Zonering (technische installaties);Constructieprincipe (ruimtereservering);Bouwmethodiekprincipe;Primaire hoeveelheden;

Principedetails;EPC;Definitieve afmeting/Invulling constructie;Definitieve afmeting/Invulling installaties;Bouwmethodiek (prefab, gieten, enz..);Principe-bouwplanning;

Leverancier onafhankelijk:Boodschappenlijstje;Producten invullen;Technische specificatie;Materialisering;Ankers;Wapeninghoeveelheden;Definitieve primaire principe details;Scheiding tussen disciplines;Bestek;

Definitieve toleranties;Werktekeningen;Betrouwbare maatvoering;Product specifieke uitwerking;Werkplannen;Productietekeningen;Inkoop planning;Uitvoeringplanning (4D);Werkbegroting;KOMO certificaten;Definitieve detaillering;Definitieve Bemonstering/ materialen;

Revisie van informatie;“as build” (zoals gebouwd);evt. met materieel (verankering, steigers, enz.);evt. foto’s tijdens bouw;Gebruiksinstructies;Onderhoudsvoorschriften;Leverbon;Garanties;Sleutelplan;Uitvoeringsdagboek;Bouwverslagen;Proces informatie;

Toepassing:“Model is bruikbaar voor:”

Vraagspecificatie (+ context);Ontwerptoetsing;

Haalbaarheid toets (Scenarios/ontwerp-varianten):- PvE;- Budget;- Risicoanalyse;

Toetsen aan welstand en bestemmingsplan;Energieprestatietoets;

Omgevingsvergunning aanvragen;Definitieve afspraak met opdrachtgever voor uitwerking;Basis voor onderlinge samenwerking projectteam;

Scheiding tussen disciplines;Contractstuk (aanbesteding, enz..);Ten behoeve van bepaling aanneemsom;

Bouwvoorbereiding (werkvoorbereiding);Bouw aansturing;Uitvoering;Productie;Productinkoop (toeleveranciers);

Beheer;Onderhoud;Onderhoudsplanning;Facility management;

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Handboek

Inhoud:

Position statement (Aanleiding, Voorbehouden, Definities)

BIM Informatieniveaus beschrijving

Voorbeeld plaatjes

Voorbeeld toepassingen (Use cases)

Matrix + handboek online (database)

www.nationaalbimhandboek.nl

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Template:

Proces/fase/doel: DO

Aspectmodel StatusClassificatie/ codering

Informatie-niveau Uitzonderingen

Gebouwdeel A Architect Definitief Omniclass 3

Gebouwdeel B Architect Definitief EAN 3

Gebouwdeel C Architect Alternatief Uniclass 3

Onderbouw deel D Constructeur VoorstelNlSfb

4

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Template:

Proces/fase/doel: xxxxx

NlSft Aspectmodel StatusClassificatie/ codering

Informatie-niveau Uitzonderingen

$_ ALGEMEEN$1 Algemeen$2 Kader$3 Viewports$4 Onderhoek$5 Noordpijl$6 Schaalbalk$7 Stramien$8 Hulplijnen$9 Renvooi1_  ONDERBOUW10 Onderbouw11 Bodemvoorzieningen13 Vloeren op grondslag16 Funderingskonstructie17 Paalfundering19 Onderbouw algemeen2_  BOVENBOUW20 Bovenbouw

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Template:

Proces: VO

NlSft Aspectmodel StatusClassificatie/

coderingInformatie-

niveau Uitzonderingen

$ ALGEMEEN -1_ ONDERBOUW Constructie 32_ BOVENBOUW 320 Bovenbouw Architectuur 321 Buitenwanden Architectuur 322 Binnenwanden Architectuur 323 Vloeren, galerijen Constructie 3

24 Trappen, hellingen Constructie 3Prefab onderdelen door leverancier

27 Daken Dakmodel 328 Hoofddraagkonstrukties Constructie 33_ AFBOUW 4 Ivm verkooptekeningen

4_ AFWERKINGENLosse modellen 3 Ivm verplichte toeleverancier og

5_ MECHANISCHE INSTALLATIES M model 36_ ELECTRISCHE INSTALLATIES E model 37_ VASTE INRICHTINGEN 38_ LOSSE INVENTARIS 29_ TERREIN 2

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Template:Proces:

Alternatief ontwerp

NlSft Aspectmodel StatusClassificatie/

coderingInformatie-

niveau Uitzonderingen

$ ALGEMEEN1_ ONDERBOUW 12_ BOVENBOUW 120 Bovenbouw 421 Buitenwanden 422 Binnenwanden 223 Vloeren, galerijen 224 Trappen, hellingen 227 Daken 428 Hoofddraagkonstrukties 53_ AFBOUW -4_ AFWERKINGEN -5_ MECHANISCHE INSTALLATIES -6_ ELECTRISCHE INSTALLATIES -7_ VASTE INRICHTINGEN -8_ LOSSE INVENTARIS -9_ TERREIN 0

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Project template:

“Misschien wel een Excel…”

Maar hopelijk een online tooltje

Gericht op project toepassing / fasering

Link met “Juridische aspecten”

Link met “BIG BIM scan” & “BIM Protocol Generator”

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Voorbeeldplaatjes

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Voorbeeldplaatjes objecten (bijv. trap)

Niveau Eigen-schappen

Modelleer-afspraken Plaatje ? ?

0

1

2

3

4

5

6

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Voorbeeldplaatjes fragmenten

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Met dank aan ZEEP

NLOD standaardNLOD HandboekProject template

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Laatste opmerking

Het gaat bijna niet over detailniveau van geometrie….

Geometrie is uiteindelijk ook ‘gewoon’ informatie!

Benodigde informatie kan ook op andere manier worden uitgewisseld

Denk bijv. aan informatie over toleranties

Soms (vaak) heeft ‘de ander’ bepaalde informatie helemaal niet nodig

Léon van BerloBIM informatieniveaus

Op de hoogte blijven?

Laat je e-mail achter op

www.nationaalBIMhandboek.nl