www.kennisnet.nl

Naam van de Auteur

7 januari 2008

BETER ONDERWIJS MET DIGITAAL

LEERMATERIAAL:

DROOM OF WERKELIJKHEID? Alfons ten Brummelhuis

Arrangeursdag Digi VO, Heemskerk – 15 april 2009

1

Inhoud

Stand van zaken

Opbrengsten

Randvoorwaarden voor succes

Handreikingen

2

Verhouding boek en digitaal leermateriaal volgens docenten VO

3

Hoe komt docent VO aan digitaal leermateriaal?

Bron % docenten

Zelf zoeken internet 70

Lesboek / methode 64

Zelf ontwikkelen / bewerken 51

Via collega’s 41

Via Kennisnet 31

4

Bereid zelf ontwikkeld materiaal te delen?

5

Ambitie: meer gebruik van ict

Te overwinnen knelpunten % docenten

Meer bruikbaar digitaal leermateriaal 66

Extra computers 66

Computer programma’s voor zelfstandig werken 62

Goede voorbeelden van ict en didactiek 60

6

Wat is er nodig om docenten te voorzien van meer bruikbaar digitaal leermateriaal?

Actie % docenten

Beter vindbaar maken 47

Docenten faciliteiten geven 42

Materiaal zonder kosten (open source) 41

Onderzoek welk materiaal effectief is 39

Inzichtelijk maken wat werkt 37

7

Effecten van ict: overdaad schaadt (OECD-PISA data)

leerlingprestaties

475

500

525

Taal

Wiskunde

Rendement: Engels in vmbospreekvaardigheid ondersteund met multimedia

9

Leren met meer effect: Voorbeeld: Wiskunde zonder boek

Experiment wiskunde op de computer zonder boek

Ambitie school: door inzet van ict… maken ll’n meer opdrachten krijgen ll’n meer (directe) feedback werken ll’n in eigen tempo docent meer tijd voor individuele begeleiding

presteren ll’n beter

10

Resultaten

1. Inzet, plezier en motivatie voor wiskunde nemen toe

2. Prestaties: significant hogere wiskundeprestaties.

3. Verder….nieuwe collega’s komen naar de school vanwege Wiskunde zonder boek

11

Vak Nederlands en ict in VO

ICT verdubbelt arbeidsproductiviteit van

docent

12

Leeropbrengst digitaal prentenboek

13

Meer voorbeelden

Zie:

onderzoek.kennisnet.nl

14

Resumerend Bij (goed) gebruik van (goed) digitaal

leermateriaal kan onderwijs:

- Efficiënter: met minder lerarentijd meer leerlingen lesgeven

- Aantrekkelijker: leraarsberoep aantrekkelijker maken aanzuigende werking door vergroting werkplezier

- Effectiever: in dezelfde tijd betere prestaties realiseren

15

MITS…..

1. Materiaal goed is ontworpen

2. Docenten voldoende zijn toegerust voor gebruik

3. Technische voorzieningen op orde zijn

4. Gebruikte leermaterialen aansluiten bij visie

op onderwijs

16

Krachtenveld voor leren: sleutelrol voor leraar bij gebruik van ict

Voorwaarde voor daadwerkelijk en duurzaam gebruik van digitaal leermateriaal in onderwijspraktijk

18

Gebruik van ict in praktijk effect

Randvoorwaarden voor duurzaam gebruik (schoolontwikkeling)

19

geld

tijdGebruik van ict in praktijk- effect

Randvoorwaarden voor duurzaam gebruik (schoolontwikkeling)

20

geld

tijd

Materiële voorzieningen

Gebruik van ict in praktijk- effect

Randvoorwaarden voor duurzaam gebruik (schoolontwikkeling)

21

geld

tijd Deskundigheid

Materiële voorzieningen

Gebruik van ict in praktijk- effect

Randvoorwaarden voor duurzaam gebruik (schoolontwikkeling)

22

geld

tijd

BeleidOpvattingen, Visie, Leiderschap

Deskundigheid

Materiële voorzieningen

Gebruik van ict in praktijk- effect

Visie: schoolgebonden of persoonsgebonden?

23

Kenmerken digitaal materiaalgedigitaliseerd boek of multimedia

Les Conditie Gem. goed

1 (5 opdr) Tekst + audio 4,9

Tekst 4,6

2 (7 opdr) Tekst + audio 5,7

Tekst 5,4

3 (9 opdr) Tekst + audio 7,3

Tekst 6,7

4 (9 opdr) Tekst + audio 7,5

Tekst 6,8

Totaal (30 opdr) Tekst + audio 25,4

Tekst 23,5

24

Competenties voor ontwikkelen en arrangeren van onderwijs met digitaal leermateriaal

25

Competenties ontwikkelaars / arrangeurs

Didactische kennis (D)- Keuze van leerstrategie meest geschikt voor leren van

bepaalde kennis

Inhoudelijke kennis (I)- Omvang en diepte van leerstof bepalen voor bereiken van

gewenste eindniveau

Technologische kennis (T)- Bekend met beschikbare technologische representaties:

multimedia, visuele representaties, online leeromgevingen, etc)

26

Weten wanneer ict in leerproces past

Beter onderwijs met digitaal materiaal Droom of werkelijkheid?

Digitaal leermateriaal verbetert kwaliteit van onderwijs….mits

Rol van management cruciaal bij invulling van randvoorwaarden die bepalend zijn voor droom of werkelijkheid

28

Handreikingen

Maak onderscheid tussen leraar als gebruiker en leraar als ontwerper/arrangeur

Opvattingen van docenten over leren zijn leidend, leermateriaal is volgend (leermateriaal is geen katalysator voor onderwijsverandering)

Stel vroegtijdig vast wat wel en niet werkt.

29