Post on 23-Jun-2015
1
Week 1: Basis van het tekenen
Technisch tekenen
• Doel van de tekening• Methoden van tekenen en verwerking
door productieafdeling• Normalisatie• Lijntypen en gebruik ervan• Projectiemethoden• Voorbeelden van tekeningen
Onderwerpen in deze les1.0.1
2
1.1 Doel van de tekening
Technisch tekenen
• Een beschrijving van een te maken onderdeel• Een beschrijving van de montage• Archivering voor toekomstige referentie• Bibliotheekfunctie voor onderdelenverzameling• Een juridisch document in geval van geschil
Doel van de tekening1.1.1
3
1.2 Methoden van tekenenen verwerking doorproductieafdeling
Technisch tekenen
• Handmatig (tekenbord, schets)• AutoCAD of ander 2D-tekenpakket• 3D lijntekenpakket• Solid Modelling met 2D-verwerking achteraf
Methoden van tekenen1.2.1
4
Het product wordt volledig handmatig verwerktdoor een mens die al dan niet gebruik maaktvan bewerkingsmachines.
De tekening moet volledig bemaat zijn en eventueel voorzien van opmerkingen om dit mogelijk te maken.
Contouren hoeven niet exact te zijn getekend (niet op schaal), omdat de bewerker alleen van maatgegevens op de tekening uit mag gaan en niets uit de tekening mag opmeten.
Klassieke productiemethoden1.2.2
Het product wordt volledig automatisch verwerktdoor een machine.
De machine gaat uit van contourbeschrijvingenin de tekening. Deze contourbeschrijvingen moeten exact zijn en bij voorkeur in een apartelaag worden ondergebracht.
Aanwijzingen m.b.t. tolerantie en ruwheid moeteneventueel handmatig in de machine wordeningevoerd.
Deze methode kan nog zelden worden toegepast.
Automatische productiemethoden1.2.3
5
Delen van het product worden automatischgeproduceerd.
Dit kunnen complete onderdelen zijn of hetruwwerk van handmatig na te bewerkenonderdelen.
gedeeltelijk automatische productiemethoden1.2.4
Draaien en frezen (numeriek)Lasersnijden en vlamsnijden (numeriek)
Zagen van profielen (op lengte)Stempels voor extrusieprofielenVerloren was gieten (Cire Perdue)Meervoudig gekromde vlakken
Voorbeelden van automatische productie1.2.5
6
Draaien, frezen en snijden1.2.6
Extrusie van profielen1.2.7
De stempel kan met een numerieke freesbank makkelijk worden gemaakt, waarna profielen van willekeurige lengte worden gemaakt.
7
Zagen van profielen op lengte1.2.8
Bij een complexe constructie,waarbij de constructie bestaatuit veel profielen van hetzelfdesoort, kan eenvoudig een lijstvan zaaggegevens gemaaktworden.
Bij een moderne vorm van verloren was,wordt een Solid Modelling tekening directin verloren was uitgeprint op een 3D-printer.
Verloren was1.2.9
8
Verloren was1.2.10
Een 3D-printer bouwt een product op uit lagen, op een vergelijkbare manierdat bovenstaand product is opgebouwd.Hier zijn een aantal deelproducten gefreesd uit platen MDF en vervolgensop elkaar gelijmd. Ieder deelproduct moet lossend zijn, maar het totaal hoeftdat niet.
Een 3D-printer maakt hetmogelijk om producten tevervaardigen die normaalniet mogelijk zijn i.v.m.lossing van het model ofbereikbaarheid met debeitel.
Verloren was1.2.11
9
Om het wasmodel dat uit deprinter komt, wordt eendeklaag en een aantal lagenzand gespoten, totdat er eenredelijk compacte envormvaste massa ontstaat.
Daarna wordt de was metstoom uit de vorm verwijderd.
Verloren was1.2.12
Verloren was1.2.13
De producten worden verkregen door hetmateriaal (metaal) in de vorm te gieten (vormeerst voorverwarmen).
Na afkoelen wordt het zand verwijderd en is hetgietstuk klaar.
In de meeste gevallen worden meerderegietstukken tegelijk gegoten in één vorm ommateriaal en tijd te besparen. Naast de productenvind je ook gietkanalen die later verwijderd moetenworden (zagen en slijpen).
10
Verloren was1.2.14
Gekromde vlakken1.2.15
Gekromde vlakken die geen deel van een cirkelof ellips zijn, zijn in 2D niet of moeilijk te tekenen.Je moet dan terugvallen op cirkel-, ellipsdelenof splines omdat deze in AutoCAD makkelijk zijn te genereren
Met Solid Modelling is dat probleem voor een grootdeel opgeheven en via Rapid Prototyping (viaeen variant op 3D-printtechniek) kunnen dezeproducten redelijk eenvoudig gemaakt worden.
11
Uitvoeringsvormen van tekeningen1.2.16
Een technische tekening kunnen we op twee manieren afdrukken/tekenen:
Monosysteem Alle onderdelen (en de samenstelling)op een eigen vel.
Combinatietekening Alle onderdelen en de samenstellingzoveel nogelijk op één vel.
Voordeel combinatietekening boven monysysteem:
Aanzichten zijn makkelijk over te nemen via het tekenbord.Onderdelen staan bij elkaar, daardoor minder kans op vergissingen.
Het voornaamste nadeel is het grote papierformaat dat nodig is. In eenwerkplaats wordt een formaat groter dan A3 niet echt op prijs gesteld.
Papierformaten1.2.17
12
Isometrische projectie1.2.18
Bij een isometrische projectie worden dedrie assen onder een hoek van 120º tenopzichte van elkaar getekend en is deschaal van de assen in iedere richting gelijk.
In AutoCAD is een dergelijke tekening makkelijk te maken door een grid in testellen en dan “Isometric Snap” aan tezetten.
Een isometrische tekening in AutoCADis GEEN 3D-tekening.
Indeling van een samenstellingstekening1.2.19
13
Incorrect ingedeelde tekening1.2.20
Correct ingedeelde tekening1.2.21
14
1.3 Normalisatie
Technisch tekenen
Soorten normgroepen1.3.1
Normalisatie heeft tot doel de afspraken over de tekenwijze vast te leggen, zodat geen misverstandontstaat over de gebruikte terminologie entekenmethode.
Binnen de Europese Unie/Nederland onderscheiden wede volgende normsoorten:
NEN Alleen NederlandNEN-ISO Een ISO-norm, vertaald voor
het nederlands taalgebiedNEN-EN-ISO Een ISO-norm die overgenomen
is als europese norm.NEN-EN Europese norm zonder
ISO-variant.ISO De bronnorm van het ISO
15
Beheer van van normen1.3.2
Normen worden beheerd door normalisatiecommissies.Dit is een commissie die samengesteld is uitvrijwilligers uit verschillende geledingen van deindustrie, overheid en onderwijs.
De commissie bepaalt de inhoud van de norm en zorgt dat deze aan de stand van de techniek wordtaangepast.
Leden uit nederlandse normcommissies hebben ook stemrecht voor de ISO-normen, waarvan de onderhun vallende lokale normen zijn afgeleid.
Normnummers1.3.3
Normen hebben elk een eigen nummer, maar nummers kunnen wel gelijk zijn tussen NEN-ISO en NEN-normen.
Een NEN-ISO norm heeft een ISO norm met een gelijk nummer, maar een NEN-norm kan een gelijk nummerhebben als een ISO-norm, terwijl het niet dezelfde normbetreft.
Voorbeeld:
NEN 1302 Dikte van spiegelglasNEN-EN 1302 DrinkwaterISO 1302 Technical drawings: Surface textureNEN-ISO 1302 GPS: OppervlaktegesteldheidNEN-EN-ISO 1302 GPS: Oppervlaktegesteldheid
16
Catalogusvoorbeeld1.3.4
DocumentnummerNEN-EN-ISO 1302:2002 enMutatiecodeOnveranderdTitel (nl)Geometrische productspecificatie (GPS) - Aanduiding van oppervlaktegesteldheid in technische productdocumentatieTitle (en)Geometrical Product Specification (GPS) - Indication of surface texture in technical product documentationPublicatiedatum2002-03-01Pagina's46Prijs excl. BTWEUR 100.45VervangtNEN-EN-ISO 1302:1999 Ontw.Internationale relatieISO 1302:2002,IDT * EN ISO 1302:2002,IDTVerwijzingenNEN 2058:1989 * ISO 1456:1988 * NEN-EN-ISO 3274:1997 * ISO/IEC 11714-1:1996 * NEN-ISO 4287:1998 *NEN-EN-ISO 4288:1998 * NEN-EN-ISO 8785:1999 * NEN-ISO 1101:1987 * NEN-ISO 10135:1995 * ISO10209-1:1992 * NEN-EN-ISO 11562:1998 * NEN-EN-ISO 12085:1998 * NEN-EN-ISO 13565-1:1998 * NEN-EN-ISO13565-2:1998 * NEN-EN-ISO 13565-3:2000 * NEN-EN-ISO 14253-1:1998 * NEN-EN-ISO 14660-1ICS01.100.20*17.040.20TaalenCommissienummer341091…….
Normgebruik binnen een tekening1.3.5
17
1.4 Projecties
Technisch tekenen
Boek: Hoofdstuk 3: P23 t/m 26
lijn evenwijdig aan projectievlak
Projectie van een lijn op een vlak1.4.1
18
lijn niet evenwijdig aan projectievlak
Projectie van een lijn op een vlak1.4.2
lijn loodrecht op het projectievlak
Projectie van een lijn op een vlak1.4.3
19
Voorwerp wordt in een glazen kubus gedacht en de aanzichtenworden op de buitenwanden getekend, zoals we het aanzicht van
buiten de kubus zien.
Amerikaanse Projectie (basis)1.4.4
Amerikaanse Projectie1.4.5
20
Amerikaanse Projectie1.4.6
Voorwerp wordt in de “hand” gehouden voor een muur en wetekenen de aanzichten op de muur ACHTER het voorwerp.
Europese Projectie1.4.7
21
Bovenstaande rechteronderhoek geeft de Amerikaanse Projectiemethode aan
Beide projectiemethoden komen in de praktijk voor, maar deAmerikaanse het meest.Het is belangrijk om in de rechteronderhoek van de tekeningte kijken naar de gebruikte projectie om misverstanden te voorkomen.
Amerikaanse/Europese Projectie1.4.8
Van naaststaand voorwerp willen we drie aanzichten tekenen. het onderdeel is gemaakt uit een blok van100x100x150 mm.
We willen drie aanzichten tekenen:
• bovenaanzicht• vooraanzicht• rechter zijaanzicht
Uitvoering van een projectie1.4.9
22
Teken van deze figuur alle aanzichten1.4.10
Uitwerking1.4.11
23
Teken deze figuur in een aantal aanzichten1.4.12
We gaan eerst alle bekende gegevens uit de driedimensionale tekening (of het model) in de aanzichten plaatsen. het gaat in dit geval hoofdzakelijk om de vertikale en horizontale bemaatte lijnen, maar het kunnen ook andere bepaalde lijnen zijn.
Uitvoering van een projectie1.4.13
24
Vervolgens plaatsen we alle schuine lijnen uit het model op deovereenkomstige hoekpunten van het gemaakte ruwontwerp. We leggen hiermee de onbepaaldelijnen door middel van bepaalde (bemaatte) lijnen vast.
Uitvoering van een projectie1.4.14
De 2D-aanzichten zijn echter nog niet compleet. Het is altijd nog mogelijk om een ander figuur bij deze drie aanzichten te bedenken.De lijnen die hier het verschil maken zijn verborgen achter de voorlijnen van de aanzichten.
Uitvoering van een projectie1.4.15
25
Indien mogelijk en nodig kunnen we lijnen die niet zichtbaar zijn, weergeven door middel van stippellijnen. Stippellijnen gebruiken we als ze de tekening duidelijker maken en we er een aanzicht mee kunnen besparen.
Uitvoering van een projectie1.4.16
Met ons oorspronkelijke figuur kan het gebruik van stippellijnen niet, omdat de verborgen lijnen strak achter zichtbare lijnen liggen. We moeten hier dus een extra aanzicht gebruiken. We zouden wel kunnen afzien van het rechterzijaanzicht.
Uitvoering van een projectie1.4.17
26
Isometrische leidingtekening1.2.18
1.5 Lijntypen en gebruik ervan
Technisch tekenen
27
Verschillende lijntypen1.5.1
Opbouw van lijntypen1.5.2
Een lijn heeft een dikte en een vorm.
We onderscheiden twee lijndikten:
1. Een dikke lijn2. Een dunne lijn (dunne lijn = ½.dikte dikke lijn
Een set lijnen heet een lijngroep en is genoemdnaar de dikte van de dikke lijn.
We kiezen de lijngroep aan de hand van de toepassingIn de werktuigbouwkunde is dit meestal lijngroep 0.5
28
Enkele lijnvormen1.5.3
Doorgetrokken lijn alle contouren en “virtuele”contouren.
streeplijn (stippellijn) verborgen lijnen (Lijnen die niet zichtbaar zijn ineen bepaald aanzicht).
streep stip-lijn hartlijnenstreep stip stip-lijn Aanduiding van een
onderdeel dat op dezetekening niet voorkomt,maar elders is getekend.
Contourlijnen1.5.4
Alle lijnen die een bestaande vormverandering weergeven.(buitenomtrekken, gaten, ruggen)
Lijndikte: DikLijntype: OnonderbrokenAcadnaam: Continuous
29
Verborgen lijnen1.5.5
Lijndikte: DunLijntype: Regelmatig onderbrokenAcadnaam: Hidden
Alle lijnen die niet vanuit het vlak van aanzicht te zien zijn
Hartlijnen en steekcirkels1.5.6
Lijndikte: DunLijntype: Streep stipAcadnaam: ACAD_ISO10W100
Lijnen die een symmetrie aangevenen steekcirkel
30
Hartlijnen in leidingsysteem1.5.7
Lijndikte: DunLijntype: Streep stipAcadnaam: ACAD_ISO10W100
Baan van de hefboom1.5.8
Lijndikte: DunLijntype: Streep stipAcadnaam: ACAD_ISO10W100
31
Virtuele delen1.5.9
Lijndikte: DunLijntype: Streep stip stipAcadnaam: ACAD_ISO05W100
Arceringen1.5.10
Lijndikte: DunLijntype: OnonderbrokenAcadnaam: Continuous
32
Maatlijnen1.5.11
Lijndikte: DunLijntype: OnonderbrokenAcadnaam: Continuous
Virtuele overgangen1.5.12
Lijndikte: DunLijntype: OnonderbrokenAcadnaam: Continuous
33
Doorsnede-aanduidingen1.5.13
Lijndikte: DikLijntype: Streep stipAcadnaam: Acad_ISO10W100
Oppervlaktebewerking1.5.14
Lijndikte: DikLijntype: Streep stipAcadnaam: Acad_ISO10W100
34