1

ASBEST - introductie

BASIS HISTORIE ASBEST

2

Een vezelig mineraal

• van nature voorkomend mineraal• opgebouwd uit elementen als: Mg, Si, Fe, Ca, Al• tot een vezelachtige structuur gekristalliseerd

Het gemeenschappelijke kenmerk

• vezelachtige structuur• duurzaam, sterk, thermisch, geluids- & elektrisch-isolerend,

zuur-/schimmel-/logenbestendig, grote treksterkte,• hitte bestendig, slijtvast, biologisch on-afbreekbaar• goedkoop & goed te verwerken

ALGEMEEN

3

Amfibolen (15%)

• Crocidoliet blauw• Amosiet bruin• Actinoliet groen• Anthophylliet geel/grijs• Tremoliet grijs/geel

Serpentijnen (85%)

• Chrysotiel wit

ASBEST...WAT IS DAT EIGENLIJK

4

• Canada (sinds 2012 gestopt)• Rusland• China• Oezbekistan• Pakistan• India

• mondiaal neemt de vraag nauwelijks af• politieke belangen zijn groot

ASBEST WORDT NOG STEEDS GEDOLVEN

5

brandschotten, ovens, kachels, branddekens, koord,schoorstenen, remschoenen, koppelingsplaten, sealings,pakkingen, dakleien, leidingisolatie, cv-installaties,plafondisolatie, daken, gevelpanelen, riolering, kitten,kerstsneeuw, luchtbehandelingssystemen, kruipluiken,tandpasta vloertegels, branddeuren, mortels, munitie,beglazingskit, koord in elektriciteitskasten, relaiskasten,schakelkasten, deuren, vloerzeil, draintegels, wens-ballonnen, schaamschotten, kookplaatjes, in & onder cv-ketels, koel- & verwarmingsinstallaties, sigaretten,branddeuren, koeldeuren, gordijnen in theaters,broodroosters, handschoenen, brandwerende kleding,matten, doorvoeren van cv-buizen, golfplaten op stallen,voegkit in kassen, thermoskannen, et cetera….

MEER DAN 3500 TOEPASSINGEN

MEER DAN 18.000 PRODUCTEN

Hechtgebonden toepassingen

• cementplaat (ook wel boven systeemplafond)• golfplaten (daken & onder cv-installaties)• leien (wanden, daken) & sierbeplating• convectorschotten & systeemwanden• gevelplaten

ASBEST...WAT IS DAT EIGENLIJK

6

Hechtgebonden toepassingen

• vensterbanken• bloembakken• ontluchting- & ventilatiekokers• gekken, cementhoedjes, schoorsteenpijpen, riolering• zeiltegels, et cetera

ASBEST...WAT IS DAT EIGENLIJK

Niet hechtgebonden toepassingen

• vezelplaat brandschotten/isolatie; in bovenlichten• onder trappen, boven systeemplafonds• pakkingen in leidingstelsels & installaties !!!• schalen leidingisolatie om warmte leidingen• koordafdichting; luchtkanalen, doorvoeren, elektrakasten

ASBEST...WAT IS DAT EIGENLIJK

7

Niet hechtgebonden toepassingen

• textiel; brandwerende handschoenen, dekens, kleding• vonkendovers in relais• spuitisolatie; tegen plafonds & stalen constructies• beschermende laag onder vloerzeil & vloerbedekking• et cetera

ASBEST...WAT IS DAT EIGENLIJK

UITGANGSPUNTEN & SPELREGELS

Historisch op een rijtje

1898 Engeland & Duitsland bewust van de gevaren met asbest

1924 overlijden Nelly Kershaw1931 Asbestose wordt in Engeland officieel erkend als

beroepsziekte

‘45-’85 hoogtijdagen voor de asbestbranche

1969 promotie Stumphius (werf de Schelde, te Walcheren,tevens ijkpunt NL inzake de kenplicht ‘asbest’)

1970 Nederlandse overheid start een actief anti-asbestbeleid

8

UITGANGSPUNTEN & SPELREGELS

Historisch op een rijtje

1977 verbod op spuitasbest & Crocidoliet1985 verbod op niet-hechtgebonden asbest in de bouw

1993 algemeen verbod op het gebruik van alle asbest1993 eerste Asbestverwijderingsbesluit

1996 invoering BRL-5050, voor asbestverwijdering1998 invoering BRL-5052, voor asbestinventarisatie1998 toezicht op beheersen en verwijderen asbest door

arbeidsinspectie

UITGANGSPUNTEN & SPELREGELS

Historisch op een rijtje

2005 Produktenbesluit Asbest2005 hernieuwd Asbestverwijderingsbesluit

2006 Risicoklassen ingevoerd in Arbowet vanuit Europeseregelgeving

2007 invoering SC-530 & SC-540

2014 invoering nieuwe grenswaarden2015 Invoering nieuwe grenswaarden?

9

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

10

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

11

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

12

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

13

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

14

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

15

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

16

ASBESTHOUDENDE PRODUCTEN

WANNEER IS ER SPRAKE VANRISICOVOLLE SITUATIES

17

Hechtgebonden

• asbesthoudend materiaal, waarbij de asbestvezels nietspontaan vrijkomen zonder mechanische bewerking

• voorbeelden– vensterbankpanelen– ontluchting- & ventilatiekokers– rioleringsleidingen– golfplaten– zeiltegels– et cetera

uitgerekend hechtgebonden asbest zorgt voor de meesteprimaire & secundaire emissie na brand

HECHTGEBONDEN & NIET HECHTGEBONDEN

Niet-hechtgebonden

• asbesthoudend materiaal waarbij asbestvezels spontaan vrijkunnen komen zonder mechanische bewerking

• voorbeelden– spuitasbest– Amosiethoudend materiaal (bruine asbest)– leidingisolatie– verweerde AC dak- of gevelbeplating– asbestkoord– brandwerende beplating– vloerzeilniet-hechtgebonden asbest bevindt zich doorgaans binnen ingebouwen en leidt minder snel tot secundaire emissies

HECHTGEBONDEN & NIET-HECHTGEBONDEN

18

Risico’s inschatten

risicobeoordeling– type asbesthoudend materiaal– soort asbest– oppervlaktestructuur– conditie van het oppervlak

extra– ventilatie– binnen of buiten– nat of droog

RISICOVOLLE SITUATIE’S

Beroepsgroepen & statistiek

• scheepsbouw & onderhoud• defensie• isoleerders• timmerlieden• Eternit, Asbestona, Novilon, Hertel, v. Gelre, et cetera• golfplaatleggers• zeilleggers & stoffeerders• remvoeringmonteurs• familie• et cetera

langdurige beroepsmatige blootstelling, grote hoeveelhedenvezels

RISICOVOLLE SITUATIE’S

19

PRAKTIJK CASES

• Vrijkomen van asbest door stormschade. normale kostenvan saneren: € 400.000,-- nu € 2.000.000,--

• Vervolgschade: niet kunnen leveren product aan Porsche,Volkswagen, Audi

• Tussen 1965 & 2008 nooit een scan naar asbest, naincident bleken nog 6 hallen dit materiaal te bevatten datgecoat kon worden. Besparing van toekomstige schade ->nu hechtgebonden toepassing

PRAKTIJK CASES

• Linker foto: € 2.500.000,-- ipv € 200.000,--calamiteit

• Rechter foto: € 5.000.000,-- ipv € 45.000.000,--geen calamiteit (beheersplan)

20

PRAKTIJK CASES

Afgebrande loods Maastricht

Vaten met zuurVerontreinigd gebied

Pallets met asbesthoudend materiaal Vaten met asbesthoudend materiaal